QUICK LINKS

Sports

News

WELCOME TO
Hiran State

Wararka Maanta- Isniin, Maarso 20/2023-Ciidamadii Muuse Biixi kaka sugnaa gobolka Sool gaar ahaan xerada Goojacade oo labo garab u kala jabay qeyb dooneysa iney baxaan iyo kuwo doonayo iney is dhiibaan,arintaan ayaa timid kedib markii ay halkaas ku heshay labo mushkiladood oo ay adag tahay iney ogaadaan shacabka Hargeysa oo laga qarinayo.

1-Daryeel xumo baahsan oo xitaa kii iyaga ka dhaawacma ma lahan meel la soo marsiiyo isla saraashiisa uu Muuse Biixi halkaas u diray ayaa is raaciya amaba dhameystira iyo arinta kale ee jirta waa in shacabka Hargeysa laga ilaalinayo iney maqlaan waxa ka socda halkaas maadaama ay ciidamadu ku jabeen dagaalkasta oo hadii xitaa dhaawacyada la soo qaado laga cabsanayo iney sheegaan waxa ka jira halkaas.2- Qodobka labaad oo ah iney dagalkasta oo dhaca uu ka soo gaaro qasaaro xoogan ciidamada Muuse Biixi maadaama ciidamada xaq u dirirka ee deegaanka dhinackasta kaka hareereysan yahiin.

Waxey u badan tahay iney iyaga dhaxdooda halkaas ku dagaalamaan ciidamada ku xareysan xerada Goojacade maadaama dagaalkii shaleyto dhacay inkasta oo dadka laga qariyey hadane waxuu u ahaa midkii ugu qasaaraha badnaa dhanka Muuse Biixi,waa xaqiiqada ka jirta gudaha iyo hareeraha halka uu ka socdo dagaalka ee duleedka kore ee magaalada Laascaanood.

Qaabkii uu ku bilaawday dagaalkii shaleyto dhacay iyo ujeedada laga lahaa waxey aheyd kedib muran soo kala dhaxgalay isla ciidamada ku xareysan Goojacade oo ay qeybna dooneysay iney baxaan halka qeybna ay yiraahdeen aanu is dhiibno iyadoo ay arintu sidaas tahay ayaa waxaa labadii kooxood ee is hayey ka soo dhax baxay qeyb kale oo isku dayeen iney xaalada dejiyaan kedibna kuwii baxay ayaa waxey is heleen ciidamada xaq u dirirka waana kuwii laga qabsaday hubka iyagoo is leh xoog ku baxsada.

Yacni waxa Hargeysa lagu hayo iyo waxa yaalo xerada Goojacade waa kaaf iyo kala dheeri waana noocaas markii bulsho lagu hogaamiyo been iyo mala awaal aan jirin.ku tixnow bogaan si aad wax badan u ogaato amaba aysan kuu seegin wararkeena danbe.

Laascaanood, SSC, Khaatumo State-Wararkeenii SSC, shacabka iyo Garaadada xaq u dirirkaa iyo Muuse Biixi bal aanu waxoogaa dulmarno. Intii aanu dalka Soomaaliya arimahiisa wax ka qoreynay weli ma arag labo kacdoon oo dalka ka dhacay miduna ahaa kii Khawariijta ee ka curtay Hiiraan iyo kan ka curtay dhulka SSC labadaba waxey iskaka mid ahaayeen inu ka bilaawday dad shacabka ah oo si arxan daro ah leyskaka dilayey oo kii HIiraane waxuu ka bilaawday dumar iyo caruur,halka kan laascaanoodna uu ka bilaawday 15 sano oo dilal joogto ah oo loo geysanayey dadka bulshada ugu qiimaha badan ee hadba leys leeyahay wax bey fahmayaan.

Hada xaaladu xagey mareysaa mar hadii ay qormadeena ku socoto dhulka SSC.1- Horta Muuse Biixi iyo la taliyahiisa sare Mr Geelaha Jabouti hadaan xaalada hada meeshey mareyso shacabka Soomaaliyeed u bidhaamino inagoo aan haba yaraatee waqti ku lumin ka hadalka dagaal ayaa dhacay iyo midba dhici doona iyo halkas ayey wax marayaan iyo wax la mid ah maxaa yeelay wax badan oo ka socda dalka Soomaaliya waqooyi ilaa koofurba intooda badan waa arin xaalada markaasi taagan shacabka Soomaaliyeed looga daboolayo amaba hadaanu si kale u dhigno looga weecinayo.

Hadane markaan xaqiiqada dhinackasta ka eegnay waxaa hubanti ah in ay maamulka Hargeysa uga dhamaatay dhulka SSC, muhiim maahan dhalinyarada inta la soo qalday la yiri ka dagaalama halkaas iyo in weli leyska dhaadhicinayo siyasadahii qiyaaliga ku dhisnaa ee uu maamulka Hargeysa ku soo dhaqmayey waxii ka danbeeyey burburkii guud ee dalka Soomaaliya siiba 15 kii sano ee uu deegaanadaas ka sameynayeen waxii ay doonayeen,

kedibna ay dadkii dhulka u dhashay hada dadnimadooda ay miiska soo saarteen.

Bilaawkii inta uusan dagaalkaan qarxin waxaan malaayiin Somaali ah la wadaagnay in ay wax badan i qarso noqon doonaan haduusan maamulka Hargeysa ciidankiisa kala soo bixin

waxaan weliba 24 kii saac ee ina dhaaftay si dhaw ugu guur galnay wax badan oo aysan ka hadlin mediyaha Soomaalida marka laga reebo iney kaliya soo qoraan dagaal ayaa dhacay iyo maamulka Hargeysa ayaa sidaan ah iyo shacabka xaq u diririka SSC ayaa sidan ah iyo wax la mid ah.

Laakinse bil xaqiiqo markaanu si dhaw ugu guur galnay Soomaaliland iyo weliba dalka Jabouti oo laga maamulo magalada Hargeysa waxaa inoo soo baxday sandkan 2023 Muuse Biixi iyo Ismaciil Cumar Geelle inuusan u aheyn sanad la mid ah sanadahii badnaa ee la soo maray. Aan meshaas mar kale shacabka ugu celino. ( Muuse Biixi iyo Ismaciil Cumar Geelle waxaa labadaba heysta fashil siyaasadeed midkii ugu xumaa ee soo mara waayadan intaas qofkii Soomaali ah ee fahmi waayo waxaan u meleyneynaa inuu yahay qof aan wax badan la socon amaba maskaxiyan haduu ku nool yahay dalka Soomaaliya ay wax u dhimeen dagaaladii sokeeye.

Halkey hada wax marayaan-1-Shacabka SSC guul siyaasadeed iyo mid gobanimo oo ay dhulkooda ku xoreysanayaan labadaba maanta wey ak taalaa.2- Maamulka Hargeysa hadaan inagoo kala qaadin shacabka iyo dadka hogaamiya si kooban uga hadalno labadaba waxey iskula joogaan been siyaasadeed midii ugu qaab darneyd waxaana ugu wacan labo arimood oo is biirsaday.1- Shacabka ku nool halkaas horta 30kii sano ee burburka lama barin sidii ay shacabka kale ee deriskooda ah ula noolaan lahaayeen marka laga reebo in aan xitaa la barin in loo kala saaro waxa ay tahay wadaniyada guud iyo mida iyaga u gaarka ah oo kaliya waxaa la baray qodobo ay ka mid yahiin.

1- Dowladii Kacaanka ee uu hogaaminayey Siyaad Bare inagaa burburinay.2- Daaroodaa ina gumaaday.3- Fursad aanu Daarood ku gumaadi karno inagoo kaashaneyno Khawaariijta ku sugan Koofurta Soomaaliya ayaanu heysaney 15 kii sano ee ina dhaaftay oo Khawaariij inagaa madax ka ah hogaankeeda. 4- Ictiraaf ayaanu dunida ka heleynaa inta uu taagan yahay qalalaasaha koofurta Soomaaliya iyo dalalka deriska qaarkood iyo qodobo kale oo aan wax micno ah u soo kordhineyn bulshada in aanu halkaan ugu soo qorno. Yacni waa maamul iyo shacab hadii xaqiiqada laga abaaro dhinackasta wada lunsan oo hadey xaldoon yahiin maanta Hargeysa Jabouti lagama maamuleen oo nabada ay heystaan colaad looguma bedeleen.Yacni halkaas waxa taala marin habaabin bulsho tii ugu weyneyd.

Xalku hada maxuu yahay amaba ka dhaw yahay- Xalku waa midka uu Allaah jiheeyo waxaanse kaliya wax ka qoreeyaan halka ay hada wax marayaan,waana in shacabka SSC qiimo kasta oo ku kacayo ay dhulkooda uga saaraan xoog iyo xeeladba kuwa ku soo duulay ee ka yimid Hargeysa iyo ka shishe,hadey taas dhici weyso ma garan karno waxa loogu yeero kacdoon gobanimo raadis ah micnahiisa.weliba waanu bogaadineynaa si weliba mug leh sida sharafta leh ee ay dhulkooda u difaacanayaan shacabka SSC marka loo eego waqtiga gaaban ee aadka u yar ee ay isku abaabuleen iyo halka ay hada joogaan taasi oo ay hormuudka u yahiin dhalinta mustaqbalkooda u dagaalamayo, qurbajoogta iyo weliba cuqaasha deegaanka oo ay ugu horeeyaan Garaadada.

Maamulka Muuse Biixi ee Hargeysa waxaan leenahay war adeeroow filamkii Jabouti ee Irir Samaale mar haduu fashilmay sharafi dhimataye dadka uga soo bax dhulkooda intaad riya maalmeedka joojisaan waad ogtahay inta uu nool yahay qof SSS ah amaba ay helayaan shacabka SSC taageerada Soomaalida kuwooda damiirka leh mashruucii dhulka SSC argagxiso ayaa joogtana uu socon waayey in aan dhulka Holhol, Buuraha Calmadow iyo Dekeda Laasqoray aan lagu hor qaadan doonin amaba hadaanu si kale u dhigno aan laga maamuli doonin halka aad la dooneysaan adiga iyo mr Geele ee xisaabta intaad dib iskaka baandheysaan shacabkana ka hor leexataan wadada aad ku socotaan halka ay hada joogto waxey noqon doontaa i qarso oo waxaa hada kedib bilaabmayo dagaalkii dhaqaalaha ee Soomaalida dhaxdeeda oo waxaa dhawaan lagu wadaa in deegaano badan oo dalka Soomaaliya ka mid ah shirkadaha aan laga laheyn laga ceyrin doono iney halkaas ka howl galaan amaba la joojin doono in la isticmaalo shirkadahaasne waxaa koow ka ah kuwa laga leeyahay Hargeysa kedibna waxaa lagu xijin doonaa kuwa uu saamiga uu ku leeyahay mr Geelle,xitaa deegaanada laga mabnuci doono koofur iyo waqooyi ayaan shacabka la wadaagi karnaa,mase dooneyno in aanu hada ka hor dhacno.Ka jooga wax badan sida aad hada moodaan ma sii ahaan doonaane,maanta intaan ha inoo joogto.lan asooco wararkeena kale kuwooda ugu xiisaha badan.

Fananadii Qaranka ee Hoboladaii Waaberi AUN Amina Cabdullahi Xirsi Wadaniyad Somaliyed

waqti wanaagsana la soo qaatayay malaayiin Soomaali ah beri samaadkii xiligii wacnaa ee ay Soomaalidu Soomaali aheyd. Waxaan marka hore halkaan tacsi uga direynaa dhaman caruurteeda,ehelada iyo qaraabada hoose ,kedibna shacab weynaha Somaliyed. waxaan

isku dayi doonaa bal in aanu warbixin kooban ka soo diyaarino intii aanu ka gaari karno amaba ugu macquulsan. Waxaan marxuumada Allaah uga rajeyneynaa iney dhinaca Alle SW ka heli doonto mid ka mid ah naxariistiisa ugu qiimaha badan oo ah ( danbi dhaaf kedibna Jano).

News in Somalia 2023-Safiirka dawladda Maraykanka ee Soomaaliya Larry Andre iyo hogaamiyaha dhulweynaha Hiiraan ee Soomaliya Halgamaa mudane Cali Jeyte Cismaan.Mr Jeyte iyo Safiirka Larry Andre ayaa iska xog wareystay xaalada dalka iyo arimahii ugu danbeeyey.

Dowlada Mareykanka oo kaalin mug leh ku laheyd qorshahii Khawaariijta looga xoreeynayey kacdoonkii Hiiraan ka curtay ee uu hormuudka u ahaa halgamaa Mr Jeyte, iyadoona ay dowlada Mareykanka marka laga soo tago in ay dagaalkaas qeyb ka ahaayeen ciidamada Danab oo ay tababarto hadane waxey dhinaca hawada ka cawinayeen dagaalka.la soco wararkeena danbe.

City of Baladweyne,Hiiraan State of Somalia,2023- Macawisleyda iyo taariikhdii dagaalka Hiiraan iyo sidii deg degta aheyd ee ay shacabku isku abaabuleen barnaamij xiiso leh dal iyo dibadna iskaka yimaadeen Daawasho Wacan..

Madaxweynaha Soomaaliya iyo wafti uu hogaaminayo oo garay magaalada Baydhabo, halkaasi oo ay ku so dhaweeyen madaxda KG iyo shacabka deegaanka.

City of Baydhabo,2023-M/weynaha Somaliya oiyo wafti uu hogaminayo oo gaaray magalada Baydhabo janaay ,halkaasi oo ay ku soo dhaweyeen mamulka KG oo u horkacayey m/weyne Lafta Gareen iyo masuuliyiin kale iyo shacabka deegaanka kedib safar uu kaka soo laabtay dalka Eriteria oo uu boqasho ku joogay.la soco wararkeena danbe.

R/Wasaaraha Soomaaliya iyo wafti balaaran oo uu hogaaminayey oo si diiran loogu soo dhaweeyey magaalada Baydhabo Janaay.

City of Baydhabo Janaay,Arbaco Maarso 15,2023-RW Soomaaliya iyo wafti uu hogaamiyey oo gaaray magaalada Baydhabo Janaay halkaasi oo ay ku soo dhaweeyeen madaxweynaha KG, Ciidamada Qalabka sida, masuuliyiin kala duwan iyo weliba shacabka deegaanka qeybahooda kala duwan.

Waftiga R/wasaraha ayaa waxaa qeyb ka ahaa RW xigenka iyo gudomiyaha gobolka Banadir

iyo masuuliyiin iskugu jirta dowlada iyo howl wadeenada xafiiska R/wasaaraha.la soco wararkeena danbe.

Laascaanood, SSC,2023- Arbaco Maarso 15,2023- Maanta iyo mar kale xaalada Deeganada SSC iyo dagaalkii magaalada Laascaanood ee xarunta gobolka Sool.Maalmo kooban oo ay xaalada magaalada Laascaanood deganeyd kedib dadaalo ay waday dowlada Ethiopia ugu danbeyn Muuse Biixi oo go'aansaday inuusan ciidankiisa kala baxeyn gobolka Sool bedelkiina go'aansaday inuu xoog ku qabsado magaalada, arintaas oo aysan marnaba dhaceyn inta uu hada ka joogo gobolka Sool inuu lumiyo maahane in uu mar kale dadkaas xoog ku heysto waa iyadoo la yiri cadceeda ayaa ka soo baxday dhanka Galbeed oo kale kedib markii aanu u guur galnay halka ay ka mareyso shacabka deegaanka iyo sida ay ugu midoobeen wax badan oo aan sidii hore aheyn siiba difaaca iyo sharafta dhulkooda oo ay u tashanayaan.

Hadaba waxaa maanta shir jaraa'id ku qabtay caasimada gobolka Sool ee Laascaanood Afhayenka Guddiga Aayaha SSC Afhayeen Cabdirisaaq Falaalug oo so bandhigay muuqalka hoobiyaalkii maanta lagu tuuray magaalada, Afhayenka ayaa si faah faahsan uga warbixiyey isagoo sheegay in Muuse Biixi nabad diiday aysana dhaceyn in......Daawasho Wacan

Mogdishu, Somalia,2023-Waxaa maalintii labaad si habsami leh u socda shirweynaha Qaran ee waxbarashada kaasi oo u madaxweynaha Soomaaliya furay.waxaana maanta siweyn uga hadlay tacliinta amaba waxbarashda dalka heerarkii ay soo martay iyo halka mustaqbalka la tiigsanayo aqoonyahano, siyaasiyiin amaba quburo kala duwan.

Hayeehsee waxbarashada dalka oo la jiheeyo ayaa ka dhigan qeyb muhiim ah oo ay gaarto bulsho mudo ku soo jirtay fowdo siiba dal sida Soomalaiya oo kale ah,la soco wararkeena danbe.

Asmera,the capital city of Eritrea 2023-Madaxweynaha Soomaaliya oo ay booqasho rasmi ah uga bilabatay dalka Eriteria oo gaaray caasimada dalkaas ee Asmara,halkaasi ay ku soo dhaweyeen dhigiisa dalkaas iyo masuuliyiiin kale.soo dhaweyn kedib madaxweynaha iyo waftigiisa ayaa loo gudbiyey qasriga madaxtootada dalkaas looga arimiyo.

M/weynaha ayaa mudada uu ku sugan halkaas kulamo kala duwan oo quseeya shacabka labada dal la qaadan doona madaxweynaha iyo masuuliyiinta kale ee dowlada Eriteria.la soco wararkeena danbe.

Madaxweyne Soomaaliya oo maanta Shirweyne Qaran oo ay soo qaban qaabisay Wasaarada Waxbarashada Hiddaha iyo Taclinta Sare ka furay caasimada Soomaaliya ee Muqdisho.

Mogdishu Somalia-Isnin Maarso 13,2023-Madaxweynaha Soomaaliya oo furay shirweyne siweyn loo soo agaasimay looguna magac daray shirweynaha Qaran ee waxbarashada dalka halkaasi oo uu qudbad dhinacyo badan taabaneysay ka jeediyey.Madaxwyene Xasn ayaa tilmaamay in dowladda ay ka go’an tahay dib u soo nooleynta, mideynta iyo tayeynta nidaamka waxbarasho ee dalka.

Madaxweynaha ayaa sheegay qorshaha dowladda ee baahinta adeeg waxbarasho oo tayo leh iyo xaqiijinta Manhaj mid ah oo Qaran oo wax lagu baro jiilka soo koraya ee Soomaaliyeed taasi dhabah au xaareysa in la shaqaaleysiinayo Toban kun oo Macallimiin Soomaaliyeed ah si kor loogu qaado fursadaha waxbarasho ee ay helikaraan tirada ugu badan ee muwadiniinta Soomaaliyeed ah.

Madaxweynaha oo hadalkiisa sii wata ayaa yiri “Qorshaheennu waa in aan kordhinno tirada ardayda xaadirta iskoolada oo ay ku jiraan kuwa ku dhaqan miyiga iyo bulshooyinka nugul, sidoo kale waa in aan dhaqangalinno manhaj mid ah oo Qaran iyo in aan hubino barid tayo sare leh oo ay hormuud u yihiin xirfadlayaal iyo Macallimiin lagu xulay tartan daah furan inaga oo shaqaaleysiindoona ugu yaraan 10,000 oo Macallimiin ah.

Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa sheegay in fursadaha waxbarasho ee xilligaan ay helaan dhallinyaradaSoomaaliyeed ay aad u hooseeyaan taasi oo caqabad ku ah dhisidda mustaqbal wanaagsan iyo xaqiijinta yoolasha horumarineed ee dalka uu tigsanayo, isagoona codsi gud u diray aqoonyahanka, qurbe joogta iyo quburada waxbarashada dalka in ay gacan ka gaystaan hirgalinta natiijooyin waxbarasho oo u dan ah jiilka soo koraaya si loo xaqiijiyo degenaasho siyaasadeed, horumar dhaqan-dhaqaale iyo barwaaqo baahsan oo ka hanaqaadda dalkeenna.

Marka laga soo tago qudbada madaxweynaha uu ka jeediyey madasha dhawaan ayey aheyd markii uu R/Wasaaraha Soomaaliya uu daah furay Imtixaan ay u fadhisteen dad kor u dhaafayey ilaa 8000 kun kuwaasi oo looga qaaday meelo badan oo dalka ka mid ah oo ay caaasimadu ku jirto RW Xmase oo uu wehliyey wasiirka waxbarasjada iyo howlwadeensada wasaarada ayaa xiligaas u rajeyey muwaadiniinta u fadhiistay imtixaankan guul.

Hadaanse dib ugu laabano shirweynaha qaran ee ka furmay Mogdishu uuna daah furay madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheikh Maxamud waxaa shirkaas ka soo qreyb galay RW xigeenka dalka Saalax oo isaguna halkaasi qudbad ka jeediyey ,qaar ka mid ah wakiilada beesha caalamka, wasiiro horey u soo maray wasaarada waxbarashada , aqoonyahano, culimo iyo qeybaha kala duwan ee bulshada ugu danbeyna waxaana sidoo kale halkas qudbad ka jeediyey wasiirka Waxbarashada Hidaha iyo tacliinta sare Faran Sheikh Cabdulqadir kaasi oo ku soo dhaweeyey m/weynaha madasha.la soco wararkeena dane.

Mogdishu,Somalia-Saturday March 11,2023-Kedib shirweyanahii dhawaan ugu soo gabo gaboobay beesha Xawaadle dalka Kenya kana soo saareen qodobo dhawr ahaa kuwaasi oo iskugu jiray kuwa iyaga u gaar ahaa oo aan mediyaha lala wadaagin yacni ( isku tashi) iyo qodobo quseeyey dowlada federalka iyo shacabka Soomaaliyeed kuwaasi oo lagu baahiyey warmurtiyeedkii ka koobnaa ilaa 16 qodob ee dhawaan ka soo baxay beesha,ayaa ugu danbeyn waxaa kulan uu albabada u xirnaa yeeshay amaba uu dhaxmaray Xildhibanada labada gole ee baarlamanka Soomaaliya ku metela beesha Xawaadle iyo madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheikh Maxamud maalintii jimcaha.

Kulankan oo sida aanu ku heleyno warar sugan qaatay saacado badan ayaa looga hadlay arimo dhawr ah oo quseeya beesha,shacabka Hiiraan iyo guud ahaan dalka iyadoona wajiga koowaad ee shirka uu ahaa mid waxoogaa leysku soo dhawaaday maadaama waxa ay beeshu ka hadleysay dhamaantood ahaayeen wax run ah amaba xaqiiqada siyaasadeed ee dalka ka jirta ka turjumayey iyadoona ay arinta halkeeda ka sii wadi doonaan gudi.la soco wararkeena danbe.

Dowlad Deegaanka Soomaalida,Magaalada Jigjiga, Jimco Maarso 10,2023-Inta aanan wararkeenii kale shacabka la wadagin waxaan marka hore bogaadineynaa dowlad deeganka Soomaalida iyo sidii xigmadeysneyd ee ay ugu jawaabeen hadalkii ka soo yeeray Muuse Biixi inagoo ku kalsoon musuuliyiinta iyo shacabka dowlad deegaanka iyo guud ahaan dowlada Ethiopia,shacabka Soomaaliyeed iyo caalamkaba in ay ka dheregsan yahiin wax badan oo hada socda.

Col Muse Bixi waxaa hada heysta mushkilad ka baaxad weyn dagaalka Laascaanood oo waxaa la garan la yahay shacabkii mudo 30 sano ah aan maskaxda laga soo dhisin ee kaliya lagu bar baariyey Jamhuuriyad ayaanu nahay waxii loo sheegi lahaa.hayeeshee warar badan oo jidka inoogu soo jira awadeed ku tixnoow bogaan.

KTN News Interview Somali Politician:- Analysing rising unrest in Somaliland and SSC+ the

root cause the war of Las Anod city,Great interview. Waare is one of the respected Somali politicians.Click to Watch The Video.

Wareysi uu KTN news la yeeshay Siyaasiga Waare kana hadlaya dagaalka Laascaanood ee u dhaxeeya Somaliland iyo shacabka SSC.waa Wareysi ka hadlaya halkii ay ka bilaabatay mushkilada dagaalka yacni (The root cause the problem of Las Anod),Waa wareysi xaqiiqada ka turjumaya Daawasho Wacan.

Guul Shacabka SSC- Waxaa halkeedii mar kale inagoo sii socon doona wararkeenii kale iyo airmha Las Caanood. Qorshahii Holhol iyo Calmadow ilaa Laasqorey leysku xirto ee la doonyey in kheyraadka shacabka SSC lagu xalaaleysto waxaa meesha ka saaray kacdoonkii barakeysnaa ee shacabka SSC, qurbajoogta iyo Garaadada .

Ku soo dhawaada Siyaasada cusub ee Soomaaliya amaba nidaamka Federalka Saxda ah ee uu dalku min koofur ila waqooyi qaadan doono dhawaan Somaliland State iyo Khaatumo State ( Waa labada State ee ka imaan doona gobolada waqooyi), Puntland State,Mudug State, Hiiraan State,Koofur Galbeed State,Banaadir State,Jubland State ( Waa 6da State ee ka imaan doona Gobolada Koofureed.Ictiraafkii Soomaliland daaqada ayuu ka baxay ugu danbeyn.Isku dhax yaac danbe oo siyaasadeed kama sii jiri doonto dalka Soomaaliya Koofur ilaa waqooyi.War helka talo hela.

Wararka Soomaaliya,Africa iyo caalamka inta Soomaalida ka quseysa oo kooban-Sunday, March 5,2023-Marka hore dib uguma labaneyno intii aanu horey uga soo hadalnay waxanse kaliya halkeeda ka abaareynaa halka ay hada joogto,waana mida keentay in ay qoraaladeena u badnaadaan dulmiga ka jira dhulka SSC oo ay dad badan u maleeyaan in dadkaas sababtii loo xasuqayey mudo 15 sano ah iney aheyd in la doonayey in iyaga kaliya xoog lagu maamulo ee ay arintu sidaasi ka weyneyd amaba ka weyn tahay, xalka ugu dhawna waa in dhulkooda looga baxo waxii af gobaadsi iyo iska dabo wareeg ah waa gooynideeda meesha ciyaar laguma ciyaarayo waxa la leynayo amaba barakacayo waa shacab u badan dumar iyo caruur waana inta ay doonayaan shacabkaas sidey u dhan yahiin in dhulkooda looga baxo, dadalada socda ee heerka caalami iyo dalalka deriska la ah Soomaaliya qaarkoodna waa kuwo muhiim u ah arimaha taagan hadii dhinaca uu xalku jiro laga abaaro arinka.

Maxaa yeelay mushkilad kasta waxey leetahay ka hortag hadii ka hortaga la dhaafo waxey leetahay meel laga qabto,waxii markaasi ka danbeeyana waa uun in ay isku difaacan amaba dhulkooda ku xoreytaan hadba inta markaas lagu gardarooday.Marka intaas aanu uga baxno arinta Laascaanood dib mar kale qofkasta oo Soomali ah ha u soo aqriyo waxaan si faah faahsan oo aanu weliba dhinackasta shacabka Somaliyeed inagoo ka tusineyna arimo badan waxaan u sheegnay in siyasadii guud ee Somaliya la gadoontay sedax beelood oo Soomaali ah kuwaasi oo sharwadayal ahaa dhinacna Qawariijta kala shaqeysan jiray hada reerahaas dalka iyo dadka Somaliya waa ka tilmaman yahiin runtu waa midaas.

Arinta kale ee muhiimka ah Waxaan shacabka u sheegnay marar badan in wararka faraha badan ee maalinkasta shacabka loo soo gudbiyo ay 95% yahiin wax la sameeyo si markaasi xaalad taagan looga weeciyo bulshada,intaas hadii aad fahanto waxaa kuu sahlanaaneyso in aad ka bad baado in lagu jahwareeriyo hadaad tahay Soomaali, Afrika amaba dunida inteeda kale kuwooda daneeya arimaha Soomaaliya.

Waxaan shacabka la wadaagnay kaalinta ina Cumar Geelle ku leeyahay mushkilada ka jirta dalka Soomaaliya iyo geeska Africa.Waxaan shacabka la wadaagnay fashilka siyaasadeed ee ku dhacay madaxweynahii la doortay bartamahii sanadkii tagay Xasan Sheikh ( Mala fashiliyey mise isagaa is fashiliyey) waa mowduuc waqti iyo qormo kale u baahan.Waxaan shacabka la wadaagnay oo aanu qoraaladeenii hore ku soo qaadanay midkeebaa horta saxada ka baxaya madaxweynaha iyo baarlamaanka.

Waxaasi oo dhan marka laga soo tago Bal aanu dulmarno halka ay hada wax marayaan.,

maxaa yeelay dunidan aanu ku nool nahay waxa la yiraahdo hogaaminta bulsho ma ahan wax uu qofkasta iska sameyn karo intii ay doontaba hala ekaadaane,waxey u baahan tahay arimo badan oo ka horeya inta uusan qofku wax noqon bal inuu horta leeyahay qaab hogaamineed.

Waxan bal dul istaageynaa halka ay ka qaldan tahay siyaasada madaxweynaha markii labaad la doortay ee Soomaaliya Xasan Sheikh inagoo is bar bar dhig ku sameyneyna term-kiisii koowaad iyo hada uu joogo wax ka yar sanad bal waxa uga kordhay siyaasada Soomaaliya,

2012 ilkaa maanta oo lagu jiro amaba lamarayo 2023.

Horta mid waa in la ogaado Xasan Sheikh waxuu ka mid ahaa dadkii aan dalka meelna uga bixin dadka aan meelna uga bixin waxey leeyahiin hal dhaqan oo ay iskaka mid yahiin badankood aqoonkasta oo ay leeyahiin ( ilaa tiro aad u yar maahane ),wey ku adag tahay iney odorosaan mustaqbalka oo waxey waxkasta ku cabiraan hadba inta ay markaasi indhahoda qabato iyo xeyn daabka ay ku nool yahiin,arinkaan waxaa loo sababeyn karaa waa dulmiga faraha badan ee dalka ka dhaca intii aysan wax noqon iyo kediba oo agtooda ka ah wax iska caadi ah, ileen waanu weynay wax kale oo aanu ku saleyno,waana mida keentay sidii dad waalan in ay marar badan indhahaadu qabtaan amaba arkaan wax kaa yaabiya markii aad u guur gasho arimaha siyaasadeed ee dalka.

Tusaale- In wadan la iclaamiyey dagaal looga soo horjeedo Qawaariij maanta baarlamaanka labada aqal ee la doonayo in la burburiyo la leeyahay isku mashuuliya oo dood ka yeesha in mudada laga dhigo 5 sano maya 6 sano maya 7 sano iyo wax la mid ah waa nooc ka mid ah marin habaabinta siyaasadeed ee la doonayo in wadanku markasta lugaha kula jiro fowdo marka danbe inta ka gudubta xaduuda uu dalka Soomaliya la leeyahay wadamada deriska la ah sida hada ka hor dhacday sidaasina mushkiladu ugu baahdo Geeska Africa, Guud ahaan Qarada Africa kedibna caalamka oo hada la daalaa dhacayo colaado kala duwan iyo xaalado ka abauurmay cimiladii oo uu isbedelkeedu saameyey dunida.

Xalka Somaliya halka uu ka dhaw yahay waa in dib loo qabeyo 100% qaabka dalka Somaliya looga dhalinayo nabad laga dareemi karo guud ahaan geeska Africa.Hadaanu waxoogaa bidhaamino dhinaca hogaaminta qaabka uu dalka ku wado m/weynaha haatan jooga markii aanu dhinacyo kala duwan ka eegnay iyo sida uu safarada gudaha dalka iyo kuwa dibada badankood ugu soo fashilmayo wax badan waxaa inoo soo baxday waxii la dhihi jiray (Poor Leadership) maxaa yeelay Poor leader will only focus meel aysan wax ka jirin.Intaas

qofkii dowladnimada Somaliya ku qiimeyn waayo in mushkiladu tahay qaabka hogaamineed iyo damaca aan dhafsiisneyn aragtida kooban kana turjumeyn maslaxda shacabka Soomaaliyeed, mida dalalka deriska la ah Somaliya iyo kuwa caalamka intaba ileen dunidu maanta waa Tuulo oo kale oo waa mid dhinacyo kala duwan iskaga xiran.

Tusaale Dalka Soomaaliya waxaa lagu tiriyaa wadamada hodanka ku ah qeyraad fara badan,

hadane ay dadkiisa ka baahan yahiin,mushkiladuna waa waxa afka qalaad lagu yiraahdo

vision without execution is......inta kale adiga ku darso.Fiiro Gaar ah- Banaanbaxyadii bulshada SSC iyo Soomalida kale ee taageereysa ee ka socday qurbaha oo weli sii socda,

iyadoona kii ugu danbeeyey uu ka dhacay magaalada Brussels ee wadanka Belgium.ku tixnow bogaan si aad u ogaato wax badan oo aan lagu sheegin.

Wararka Soomaaliya iyo caalamlka kuwoda ugu waweyn- Khamis,Maarso 2,20231-Sharcigii NISA ee dalka Soomaaliya ka dhigayey wadan ay ku nool yahiin dad mafiyo ah xeerarka caalamiga ah,dastuurka Soomaaliya iyo midka qaarada Africana ka hor imanyey oo daaqada laga saarayo dhawaan. waa jab kale oo siyaasadeed oo dhawaan ku dhacayo m/weynaha Jabouti iyo wadamadii uu ka dhaadhiciyey inuu dalka Soomaaliya siyaasadiisa uga ahaa dalaalka.

2-Xog aruurin aanu ka sameynay 48dii saac ee ina dhaaftay bal halka ay ka qaldantay siyaasada Muuse Biixi maadaama isaga iyo caruurtiisa ay ka mid noqdeen dadka lagu soo rogay liiska cunaqabateynta,hadane waxaanu qeybtaan bal inagoo soo koobeyna shacabka aan wax badan xog ogaalka u aheyn u dulmareynaa sidey wax u dhaceen siiba 7dii sano ee ugu danbeysay marka laga hadlayo siyaasadii tiilay magaalada Hargeysa.

Horta si guud Soomaaliweyn meelkasta oo ay joogaan Koofurta, Waqooyiga, DDS amaba NFD dhulka ay Soomaalidu degaan qofkii doonayo in uu ogaado halka ay ka timid mushkilada Soomaaliya iska daaye mida geeska Africa bilaaw iyo dhamaad waa labo meel

1- Siyaasad ku dhisan daneysi oo uu ku dhaqmo madaxweynaha Jabouti oo ay hada u bilaabatay sanadkiisii 24aad ee uu dalka Jabouti ka yahay madaxweyne kuna shaqeynayo sdia inoo muuqata siyaasad gaboowday, leysma doorto leysmana weydiiyo nolosha dhabta ah ee shacabka Jabouti isagaana waxkasta isku ah tii ayuuna dalka Soomaaliya la soo aaday waxkasta oo xun ee lagu tijaabin karay shacabka Soomaaliyeedna ku tijabiyey.

2- Dalka Soomaaliya oo uu siyaasadiisa ka dhigtay qandaraas amaba mashruuc isagoo ku milmay siyaasada iyo ganacsiga Soomaaliya ahna shaqsi ku leh saami shirkadaha Somalida qaarkood waana mida aanu markasta ugu soo celcelinyo in ay musalafi doonaan labo ka mid ah shirkadaha Soomaalida kuwooda ugu caansan.

Tusaale hadii uu caawa geriyoodo Mr Geelle hal qof oo Soomaali ah oo lacagtiisa kala bixi karo dalka Jabouti ma jiro, sidoo kale hadaanu si kale shacabka Soomaliyeed ugu bidhamino dhinaca kale hadii ay ganacsatada Soomaalida ee ay hantida u taalo dalka Jabouti geriyodan sidaasi si la mid ah caruurtooda iyo eheladoda ma helayaan lacagtaas sidaasi daraadeed shirkadahaas ha laga soo qaado kuwo markoodii horeba aan qaab nadiif ah dalka Somaaliya lacag uga sameyn hadane waxoodii ay ku baxaan sidii qaldaneyd ee ay dalka uga sameyeen iyadoo ay u sii dheerytay in ay hada bilaabeen beelaha Soomaaliyeed iney jojiyaan isticmalka shirkadaha qaarkood.

Qodobka labaad waa halka ay ka qaldantay siyaasada Muuse Biixi.horta mid hala ogaado Soomaaliyey qofku markuu ka amar qaato qof wado qaldan ku socda marnaba lagama sugo wax wanaagsan inuu shacabka u qabto bedelkiina waxuu ka tagaa taariikh aad u xun oo isaga iyo qoyskiisa ku reebta heer aan lagu dhiiran in wax laga qoro, waxaan aad ula yabnaa markii aanu aragno dad ka soo jeeda beesha Isaaq oo dulmi intey ka gaareen halkii ay Muuse Bixi u aqli celin lahaayeen xabad ka dhax tuurayo amaba ka dagaalamyo dhulka SSC,horta shacab badan oo weli riyo ku jiraan waxaan leenahay mudo ku dhaw bil ayaan wax ka qoreynay dagaalka Laascaanod weliba waxaa inoo dheeraa markii aaan waxbo ka qorin xitaa waxaanu markasta u guurgaleynay rabitaanka iyo go'aanada shacabka iyo Garaadada waxaana inoo soo baxday hadey waxkasta dhacaan in aan dadkaas mar danbe Hargeysa laga xakumi doonin.

Waxaanse dad badan u bidhaamineynaa halka ay ka qaldantay siyaasada Muuse Biixi.

Dhulkii loo yaqiinay Waqooyiga Soomaaliya ee waxii ka danbeeyey burburkii kedib la baxay Soomaaliland waxuu soo maray marxalado kala duwan waxaanse qeybtaan ugu talo galnay iney si fiican u aqristaan beesha Isaaq si guud amaba sidey u dhan yahin maxaa yeelay dadku markii ay iska dhaadhiciyaan nolol u muuqaal ek qiyaali ayna qeyb bulshada ka mid ah ogyahiin ineysan meel gaareyn waxaa wanaagsan in ay waxa socda tusin karaan dad ka baxsan iyaga.

Tusaale 48dii saac ee ina dhaaftay waxaan xoogeena isku geynay inagoo ka eegeyno dhinacyo kala duwan bal halka ay wax ka qaldameen waxaana inoo soo baxday in dadkaas siyaasadooda looga ciyaaray doorashadii ugu danbeysay ee halkaas ka dhacday oo loo boobay Muuse Bixi si uu u qaato dhaqanka siyaasadeed ee dalka Jabouti yaalo ee aan leys dooran hal qofna uu yahay waxkasta.meeshaan aan idiinku celino mar kale doorashadii ugu danbeysay waxa ku guuleystay Ninka la yiraahdo Ciro waxaana in sidaas la yeelo oo la ceeyn wareejiyo amaba sidii ay wax u dhaceen laga weeciyo sabab u ahaa m/weynaha

Jabouti oo maslaxadiisa ka dhax arkey in ay ku jirto in uu Muuse Biixi sii joogo halkaas iyadoo waxkasta loo sameynayey qancinta marwada madaxweynaha Jabouti.

Hadii uu qolaankaan qofkasta oo ka soo jeda beesha Isaaq uu mugdi uga jiro kaliya waxaa ku filan iney raadiyaan ninkii madaxda u ahaa gudigii dorashada Somaaliland intey hor fadhiistaan ha weydiiyaano sidey wax u dhaceen si ay u helaan natiijo sax ah,marka

waxaad isweydiisaan idinka ayaan is xakumi karin oo aan qeyb idiinka mid ah loo ogoleyn in ay Somaliland wax ka noqdan inta uu nool yahay Oday Geelle maxad ku heysataan shacabka SSC oo aad dhulkooda uga dagaalameysaan oo aad Muuse Bixi iyo Ina Cumar Geelle iskaka qaban la tahiin?.war taladii odoyaashii Garxijis qaata oo dadka dhulkooda uga soo baxa

dadkaas mar danbe siyaasadii hore iyo dabargooyntii dadkooda lagu hayey iney mardanbe aqbalaan dal iyo dibad inagaa dhinackasta ka eegnay ee dib intaad iskugu laabataan la imaada siyaasad iyo aqli ka duwan midka hada yaalo dalka Jabouti.

Marka laga soo tago shacabka aanu sida gooynida ah ula hadalnay waxaan leenahay shacabka Jabouti adinga madaxweynaha dalkiina Mr Geelle waad u maaro weyseen ee bal muuqaalkan markii aad daawataan kedib qeybta ka sii hooseysa qormada sii aqriya.

Banaanbaxyada looga soo horjeedo oday Gelle waxaa ku soo xiga in la diyaarinoo haayo sidii ciidamada jabouti ee ku sugan Hiiraan looga saari lahaa halkaas weliba xiliga, saacada, maalinta iyo waqtiga waan idiin u soo qori karnaa Soomaaliweyn oo ay indhahooda shanta yahiin inagaa hubna taas,marka ciidamadaas kolba Hiiraan ma sii joogi doonaan inagaa hubna ee m/weynaha Jabouti dhalinyaradaas Soomaliyeed ee reer Jabouti hada ntii ay goori goor tahay u sheega inuu la aado deegaanada ay joogaan beelahii uu isugu geeyey Jabouti ee uu beenta u sheegay,weliba hadaan bilaawno dhacdooyin waaweyn oo Hiiraan ka dhacay oo aanu shacabka la wadaagno xaalada sida ay hada tahay wey iska bedeleysaa bil xaqiiqo.

Hil Wlaaal ciidamo la yiraahdo waxa ugu danbeysay labadii cutub ee ugu horeyay ee laga soo diray dalka Jabouti waxii ka danbeeyey oo dhan ciidamada Jabouti ee ku sugan Soomaaliya iyo sirdoonka dalkaas ka jooga Mogdishu intaba waxey ku shaqeynayeen siyasad ku dhisan fowdo iyo ka macaashida Soomaalida dhaxdooda mushkilada dhana waa Oday Geelle iyo qoyska ka arimiya qasriga Jabouti iyagu waa kaliya fuliyayaasha siyasadahaas gurcan,waxey ku soo afjarmi doonaan dhawaan in ciidankooda la yiraahdo nooga baxa dhulkena ee dib ugu laabta dalkiina waxii markaasi ka danbeeya ayaa la kala ogaan doonaa in uu talada dalka Jabouti sii heyn doono Mr Geelle iyo in kale.

Shacabka Somaliyeed oo ay ugu horeeyaan kuwa Laascaanood waxanu leenahay qiimokasta oo ku kacaya sharafta dadkiina iyo deegaankiina sidii aad ugu noolaan laheydeen hadba sidii aad adinka u aragtaan maslaxada dadkiina ku dhaqaaqa yaan marnaba laga laba labeyn dalka Somaliya hada kedib hadey noqon laheyd koofur amaba waqooyi wax badan oo qiyaali siyaasadeed ah oo horey uga jiray leyskulama sii joogi doono waxaana hada wadada u xaaray beelahii Soomaaliyeed oo deegaankooda u tashanayo una sameysanayo maamul u gaar ah. ku tixnoow bogaan si aad u noqoto mid wax badan oo ka maqan amaba aysan u sheegin mediyaha kale ogaada.

Fiiro Gaar ah- Madaxweynaha Jabouti waxuu madaxda qaarada Africa iyo kuwa caalamka isku tusiyaa inuu isaga kaka dhaw yahay Soomaalida mar haduu yahay Soomaali Jaboutian ah,laakinse bil xaqiiqo Africada kale amaba dalalka ay ciidamada ATMIS ka joogaan Soomaaliya ayaa dhaama isaga marka loo eego ficilada iyo damaciisa guracan ee aan dhamaadkana laheyn ee uu ku hayo dalka iyo dadka Soomaaliyeed, waxaan u rajeynyenaa in ay dadka reer Jabouti heli doonaan mustaqbalka dhaw hogaamiye la jaan qaadi kara wacyiga siyaasadeed ee dunida ka jira arimaha Soomaaliyana faraha kala baxa.

Bal isweydii dalka isaga dhanba aysan dhameyn halmilyan shacabbkiisa looguna yeero Jaboutiyan oo hadane qeyb bulshada ka mid ah amaba Soomaali badankeed looga abuurayo cadaawad xaguu ku danbeyn doonaa mustaqbalkooda iyagoo markoodii horeba la dalaa dhacayey nolol malmeedkooda?.Waxaa kale oo la yaab leh sida ay maanta meel cidlo ah u taagan yahin beelahii beenta loo sheegay ee fowdadaas uga wakiilka ahaa,kedib markii ay beelo badan oo Soomaali ah bilaaben iney ka shiraan, tashadaan kana arinsadan degankoda una fadhiyaan dhawaana ay wax badan oo dalka Soomalaiya caadi ka ahaan jiray ay is bedeli doonaan sida qof masuuliyad deegaan aysan reerkiisu degin iska sheegan jiray arintaas oo ka jirta Kofur iyo Waqooyiba oo aysan u sii shaqeyn doonin.

WARARKA KUWOODA UGU XIISAHA BADAN-LAASCAANOOD, HARGEYSA, JABOUTI IYO MOGDISHU

Wararkeena kuwooda ugu waaweyn oo kooban iyo mar kale-Talaado,Feb/28/2023-1-Dagaalkii Lascaanood oo meel fiican maraya iyo Muuse Biixi oo ku jabay xalka kaliya ee u harayna ay tahay inuu deegaankaas inta ciidan kaka hartay kala baxo hadii kale waxaa dhawaan la arki doonaa koobka Shaaha ah oo Hargeysa ka ah 5 dolar iyo ka badan.qofkasta oo Soomaali ah dib ha u soo aqriyo markii uu dagaalka Laascaanood bilaawday taladii aanu siinay Muuse Biixi iyo halka ay maanta wax marayaan.

2-Waxaa kale oo aanu bogaadineynaa shirka looga hadlayey Amniga Koofur Galbeed gaar ahaan gobolka Sh/hoose kaasi oo ka socday maalmahii tagay xarunta dalka Ethiopia ee Addis Ababa. Shirkaan oo ahaa mid aad loo soo agaasimay meeshana ka saarayo mustaqbalka in shacabka Sh/hoose sidii la doono laga yeelo hada kedib mar hadii ay isku tashanayaan iyagu.

3-Banaanbaxyo waaweyn oo looga soo horjeedo m/weynaha Jabouti ayna soo abaabuleen Soomaalida qurbaha oo ka dhacay safaaradaha uu dalkaas ku leeyahay caalamka iyo fashilka siyaasadeed ee oday Geelle oo hada maraya marxalad kale marka loo eego gudaha dalka siiba Cafarta iyo Soomaalida dalkaas oo dhiiragelin ka helaya Soomaalida kale maxaa yeelay sidii uu arimaha Soomaaliya u farageliyey ayaa isagane hada kedib loo faragelinayaa bey leeyahin malaayiin Soomaali ah oo ku nool dal iyo dibad,mid ka mid ah dadkii mudaharaadayey ayaa kudhawaaqayey ereyo ay ka mid ahaayeen dalka Jabouti oo ay ku nool yahiin shacab wanaagsan laakinse ay mustaqbalkooda ku ciyaareen qoys kooban uma dulqaadan doono hada kedib iyo wax la mid ah.

3- Villa Somaliya Xasan Sheikh iyo Qeyb ka mid ah kooxda Villada garabkii la shaqeysanayey Qawaariijta oo ugu danbeyn isku heysta kursiga madaxweynaha Soomaaliya,Dowlad,nidaam iyo kala danbeyn hada waa leyskala tagay baarlamaan iyo xukumad hada waa leys kala tagay fowdada heerka ay mareyso horey waxaanu uga soo hadalnay sida loo qaarajiyo saraakiisha iyo ciidanka hada kama hadleyno dowladnimo waxaasi oo dhan waa leys kala tagay waxaanu ka hadleynaa dadka garanyo waxa loogu yeero hanaan dowladeed Somaaliya ma leetahay maanta?.

Fiiro Gaar ah-wararka ugu sii xiisaha badan 24tii saac ee ina dhaaftay -Xasan Sheikh iyo Garab ka mid ah Habargidir oo aan ku socon talo ay iyagu leeyahiin lagana maamulo wadamo ay Jabouti ugu horeyso waxey siyaasada Soomaaliya ka mareysaa meeshii ugu xumeyd waxaana dhawaan la arki doonaa gobolo badan oo dalka ka mid ah oo ay beesha Habargidir shacabkooda xabad uga bilaabato ( Lagu ugaarsan doono) min koofur ilaa gobolada dhexe ama dad iyaga u dhashay oo daacad iska ah looga afduubanayo (Reerkaas godkooda ayuu biyo ugu soo galay), qoraalkaan meel gooyni ah ku qorta Soomaaliyey si ay xasuus idiinku noqoto.

Yacni shirqoladii ay dhigi jireen qeyb iyaga ka mid ah ayey hada iyagii ku dhaceen waxaana reerkaas ku soo socda mowjado waaweyn iyo bartilmaameed iyaga u gaar ah mushkiladane waxaa geliyey labo dowladood oo carab ah,waxeyna saameyn doontaa reerkaas oo dhan sidey oga dabaashaane waxa hada socdana waa mid u baahan xisaabtan iyo aqli saliim ah oo ma ahan arin u baahan mooryaanimo iyo indha cadeys, weliba qabiil Soomaaliyeed oo ay heshiis la yahiin beeshaani markii aanu dib u eegnay gudaha dalka Soomaaliya iyo dadka ay ood wadaaga yahiin iyo kuwii ay ugu tageen 1991 waxii ka danbeeyey dhulkooda intaba hadey caawa dagaal galaan wuu yar yahay amaba ma jirto sidaasi daraadeed qeyb iyaga ka mid ah oo aqliga u saaxiib ah oo aanu qaarkood garaneyno wey u jeedaan sida ay wax u socdaan inuusan iyaga xitaa dani ugu jirin waxaanse sugeynaa ruwaayada siyaasaded ee hada socota halka ay ku dhamaato dhawaan.

Soomaaliyey Xasan Sheikh ama waa reer hebel dhaha ama iska daaya waxaa caasimada Soomaaliya ku heysta masiibo siyaasadeed waxana loo badinayaa masiibadaan markii ay kursigaan raadinayeen iney isaga iyo qaar ka mid ah kooxda ay isku siyaasada yahin ay dhiig badan soo daadiyeen si ay u gaaraan xarunta Villada ee ay hada joogaan. Ogow wax sahlan ma aheyn in aanu bogaan ka saarno dhamaan qoraaladii iyo newsyadii quruxda badnaa ee aanu ka qori jirnay safarada madaxweynaha ee aanu ku xoojin jirnay dowladnimada inagoo wax badan u sameyn jirnay kaliya laxa jeclada dalkaan quruxda badan ee Soomaaliya inaga heysa ,hayeeshee sida ay hada wax ku socdaan dowladnimo iyo wax u dhaw inooma muuqato, waana mida aanu qormadan midii ka horeysay ciwanka uga dhignay baarlamanka iyo madaxweynaha midkeeba horta saxada siyaasada ka baxaya?.

Hadaba waxaad is weydiisaa maxaa sargaal kasta oo cidanka Xooga dalka ka tirsan ee Qawaariij dagaal dhab ah la galo loo qaarajiyaa inta lagu balamiyo Mogdishu iyo meelo cayiman?.Fashil kasta oo ku dhaca dowlad markaasi jirta waxaa bilaaw iyo dhamaad sabab u ah hadba madaxweynaha markaasi jooga maxaa yeelay kuwa fashilinaya yaa shacabka u keenay?. intaas qofkii garanayo siyaasad looma sheegayo waxaase u baahan in loo bidhaamiyo dadkii ku soo bar baaray fowdadii dalka ka jirtay mudadii 30ka sano aheyd ee burburka.

Isku soo duubo madaxweynahu waxuu ka soo jeedaa qabiil weyn oo Mogdishu iyo nawaaxigeeda deegaan waxaa ku soo xigtay 2023 in la yiraahdo waryaa markii aad musqul galeyso waa in aanu ogaano Kaadi iyo Saxaro midkii aad dhigeyso yacni sida xaruntii looga ariminayey dalka loogu ciyaaray.intaas hadaanu ku soo koobno halka ay hada wax marayaan.

Maxaad ka taqaana labada shirkadood ee ugu horeeya ee dalka Soomaaliya musalafi doona isbuucyadii tagayna hantidii shacabka u tiilay lagala baxayey iyo shacabka bilaabeen iney joojiyaan isticmaalka labo ka mid ah Xawaaladaha.....?.walee dalka Soomaaliya dhawaan wax badan ayaa isbedeli doona reero hada wax heysta oo laga joogi waayeyna waxey ku danbeyn donaan faqri kuwo aan hada wax heysana waxey halmar is arki doonaan iyadoo ay wax badan u bulaaleen.

Dagaalkii looga soo horjeeday Qawaariijta iyo kuwii ku bilaawday qaab aan laga fiirsan wax badan ayuu banaanka keenay wax badana jidkey ku soo jiraan yaan la sugi waayin.qofkii inta qof laga dilo amaba shacabkiisa ogolaado in loogu dowladeeyo fowdo ee dhageysto isagey u taalaa nin walbow dhulkaada u tasho iskuna tasho xalka halkaas ayuu ka dhaw yahay. Soomaali badankeed waxaanu leenahay ogada waxyaabaha qaarkood kaliya qararka ayaanu ka jabinaa si buuxda uma soo qorno qeyb qeyb ayaanu u dul marnaa si ay dad badan waxa aanu ka hadleyno bal inta laga helo qeyb iyaga kamid ah ay ka hor tagaan amaba isa saxaan kuwa ay markaasi quseyso.dhaantada lascaanood aanu iskula nasano.War helaa talo hela.

Baarlamaanka Labada Aqal iyo sida loo qorsheeyey in la afgambiyo ,halka la burburiyey heshiiskii 17 september ee lagu soo doortay Xasan Sheikh,Su'aashuse waxey tahay baarlamaanka iyo Xasan Sheikh midkeeba horta ka bixi doona saxada siyaasada?.

Wararkii ugu danbeeyey-Saturday,February 25,2023-Baarlamaankii labada Aqal iyo sida loo afgambinayo isbuucyada inagu soo aadan hada sii baro, Waxaanse bogadineynaa halka ay maanta siyasada dalka ka taagan yahiin bulshada Hiiraan oo wax badan fashiliyeen maadaama ay dalka kaka yaalaan bartamaha iskuna xiraan Koofur iyo waqooyi, sidoo kale kuwa SSC, Koofur Galbeed,Jubaland,Puntland iyo Garab ka mid ah beelaha Galmudug dega.

Waxaan horey uga soo hadalnay sida wax badan looga fashiliyey Hiiraan maadaama ay ku taalo bartamaha dalka,inkasta oo ay Somali badan hada uun ku baraarugeen wax badan Sida mashruucii Irir Samaale ee la doonayey in si guud looga taqalusiyo maqaamka siyaasadeed ee ay beesha Daarood ku leeyahiin gudaha dalka Soomaaliya,bariga Africa amaba caalamka. mashruucaas waxuu bilaaw iyo dhamaad ka hirgeli waayey Hiiraan waana mida keentay in maanta reer Hiraan u yahiin targetka koowaad hadey noqn laheyd Qaaariij iyohadey nooqn laheyd siyaasada dalka taalo maxa yeelay waxey indhaha u kala fureen amaba fashiliyeen wax badan oo Hiraan waa meeshi ay beesha Xawaadle yiraahdeen inagu Somali wax ka hoseeya diyaar uma nihin wadamada deriska nala ahne siiba Kenya iyo Ethiopiayana dhib uma dooneyno reer Hiiraankii kalena ku taageereen in ay hada kedib arimooda ka tashadaane hada u fadhiyaan.

Dib uguma laabaneyno waxyaabahii aanu horey uga soo hadalnay oo halka hoose ayey dadka bogaan ku cusub ka aqrisan

karaan, waxaase muhiim ah inagoo wararkii SSC iyo guuulaha siyaasadeed iyo mida dib u xorenta ee ay gaareen halkeedii ka si wadeyna,hadane waxaanu qormadaan oo aanu soo hormarinay kaka hadleynaa midkeebaa horta saxada siyaasada ka baxaya baarlamaanka labada aqal iyo madaxweynaha haatan dooran wax ka yar sanad amaba mudada 9ka bilood ah.

Waxaa laga yaabaa iney dad badan halmar ku baraarugeen Xasan Sheikh caro kala dul dhacay kursigii HOP#86 kana soo wareejiyey deegaan doorashadiisa oo aheyd magaalada Baladweyne dad badan waxaa laga yaabaa iney kaliya u maleeyaan in arintaas loo sameeyey in lagu xumeynayo reer Hiiraan amaba beesha kursiga iska laheyd ee reer Ow Xasan oo iyagu ah reer Hiraan dabcan waa run waxaa gebi ahaanba la baabiyey iney yahin dad dalka Soomaaliya degaan ku lehshakina la geliyey, laakisne meeshu waa Hiiraan sidaas xaquuqdooda laguma duudsiin doono intey dunida joogaane halkaas wey ka soo geli doonaan Soomaali haku seexato hana ku sootoosto in aan sidaas sahlan shacab Soomaaliyeed taariikhdooda lagu lumin karin, waxne waa wax soconaya kaliya waqti kooban waxne waa mustaqbal umadeed waxan leenahay bulshoweynta reer Hiiraan meelkasta oo aad joogtaan beeshaasi hadey geed isku dooranayaan iyo hadey cirka isku doranayaanba talo ay iyagu leeyahiin laguma geyn kursigooda Mogdishu ee ujeedku waxuu ahaa kaliya in lagu burburiyo heshiiskii siyaasadeed ee 17 September,ogaada dalka Soomaaliya waxuu hada joogaa meeshii fowdadan siyaasadeed lagu joojin lahaa marka laga hadlyo nidaam dowli ah sidan iyo wax u dhaw uma shaqeeyo waxaanse ku kalsoon nahay iney baarlamanka labda aqal Xasan Sheikh talaabo ka qaadi doonaan xili aan fogeyn amaba lagu kala tagi doono dowladnimada haatan curdunkaa maxaa yelay isaga iyo dalka dhan oo qatar ay gasho dowladnimadiisa waxaa fudud isaga hada meesha ay arintu joogo.

Waa sax in uu jiro aargoosi siyaasadeed laakiinse arintaan ujeedada ugu weyn ee laga lahaa in gobolka Hiiraan oo Qawaariij laga xoreeyey oo amni ah weliba xiligii doorashada ka dhaceysay iyo hada aysan aheyn wax isku dhaw laga wareejiyo lana geeyo gobol amaba magaalo dhaawacyada guryaha loogu galo waxaa laga lahaa hal arin in sidan kor ku soo sheegnay nidaamkii leysku doortay la burburiyo intaas hadii aadan ogeyn aadna tahay Somaali mar danbe haka hadlin siyaasada dalka iyo waxa ka socda.Waxaan leenahay beesha kursigaas iska laheyd maadaama aanu maalmahii tagay wararkeena ugu badan ay ahaayeen dagaalka Laascaanood ka socda madama dadkaas Soomaaliyed loogu duulay dulmi aan geed loogu soo gaban idinkana waxaan qireynaa oo aan malaayiin Soomaali ah hortooda marqaati uga dhigeynaa in leydiin dulmiyey waxaad kaliya ku dadaashaan in aad hada kedib reer Hiiraan iyo Soomaalida kuwooda dowladnimada garanayo in aad waxi siyaasad iyo deris wanaag ah kula midowdaan waxii ahda kedib ah.

1- Maadaama ay beesha kuriga iska laheyd ayna ka mid aheyn Soomalidii doortay m/weynaha iyo gudoonka baarlamaanka ayna ahaayeen kursiga kaliya ee aan wax dooran hadane loo diiday in ay musharaxiintii tartamaan hal ujeedo ayaa laga lahaa oo aheyd in la burburiyo heshiiskii 17 September ee lagu soo doortay xildhibaanada kale, gudoonka labada aqal iyo madaxweynaha ayna sidaas ku yimaadeen RW iyo xukumada haatan jirta in meesha dhann laga saaro ayey ujeedadu aheyd malaayin Soomaali ahne la tusiyo in sharcigii leysku doortay daaqada laga tuuray.

2- Xasan Sheikh oo ogaaday in uusan xukunka sii heyn donin waqti sidaas u fog waxuu doonayaa si aan loo helin isla xisaabtan guud dalkuna ku shaqeeyo siyaasad ku dhisan Suuq Madow (Black Market Policy), sida mashruucii ku wajahnaa SSC, Dhulka Hiiraan , Koofur Galbeed iyo Jubaland siyaasad ahaane ku wajahnaa dalalka deriska ah amnigooda oo inta qandaraas dadkaas oo taagan laga soo qaatay dowlado Carbeed ugu danbeyn fashilmay maxaa yeelay ilaa dadka deegaankaas ku nool la soo maro filmkaas waa socon waayey maadaam ay degan yahin dhul barwaaqo ah waxaana ilaa had ka taagan jahwareer kii ugu weynaa oo dagaalkii SSCna sidii la moodayey ma noqon oo dadkii dhulka u dhashay ayaa is abaabulay Hiraan waxaa dadkiisa loo dhisayaa State iyo maamul u gaar ah kaasi oo dhawaan farxad gelin doona Soomaalida kuwooda doonayo in uu dalku si buuxda u qaato nidaamka federalka,halka Xasan Sheikh uu doonayo in uu dalka ku maamulo nidaam uu safaro qarsoodi ah ku aadayo dalka dibadiisa galiyana uu wadanayo geber uu dhalay iskaan so galayo heshis aan dhaafsiisneyn dano shaqsi.

Siyaasada haatan dalka ka jirta ee laga soo min guriyey labo wadan oo kaliy waxey lidi ku tahay dalalka Mareykanka, Turkiga, Qaar badan oo dalalka Carabta ah Dalalka Yurub dowladaha Soomaaliya deriska la ah sida Kenya iyo Ethiopia waxaana siyaasada haatan uu ku shaqeeyso Xasan sheikh laga diday shacabka ku nool deegaanada aanu kor ku soo sheegnay.

Tusaale- Dagaalka siyaasadeed iyo midka tooskaa ee Hiiraan iyo meelo kale oo dalka ka mid ah ee shacab badan oo Soomaaliyeed deegaankooda lagula jiro oo aanu tusaale u soo qaadaneyno bulshada Hiiraan looma ogola in hal mashruuc laga fuliyo amaba ay tagaan halkaas Qaramada Midoobay, Mareykanka, midowga Yurub,Hayddaha laga leeyahay Turkiga amaba hayaddaha caalamiga ah iyadoo la wada ogyahay inuu Hiraan ka socdo dagaalkii ugu weynaa ee looga soo horjeedo Qawaariijtii duulaanka ku aheyd dalalka deriska la ah Soomaaliya ee halkaas lagu hakiyey shartooda,sababtuna waa in Hiiraan laga fashiliyey wax badan oo qatar ku ahaa amniga dalalka Soomaaliya deriska la ah siba Kenya iyo Ethiopia waanu ku soo celcelineynaa qodobkaas markasta maxaa yeelay waa mid xasaasi ah loona baahan yahay in ay dalalkaas u qaataan sida uu yahay maxaa yeelay dagaalka Qawaariijta waxa uu Hiiraan ugu badan yahay wax kale maahan waa in amniga labadaas dal dhinaca Soomaaliya laga carqaladeeyo ileen Jabouti ma wareeraan Qawaariij waa la wada ogyahaye.

Iyadoo ay sidaas tahay hadane Soomaali badankeedna waxay doonayaan in dalka lagu maamulo siyaasad aan ahayen Suuq Madow oo aan maalinba qabiil Soomaaliyed lagu bartilmaameedsaneyn, waxaad maqleysaa Daarood oo si jamac ah inta leyskugu qabto la leeyahay hala cuuriyaamiyo siyaasadooda maadaama ay yahiin Soomaalida kuwooda ugu firfircoon dalka Soomaaliyana inta ay ka degaan uu yahay halka ay ka jirto nidaamka iyo kala danbeynta waana mida ay hada malaayiin Soomaali ah amaba dunida u dooneyso in hogaamiyaha soo socda ka yimaado sedax meel midkood, 1- Hiiraan, 2- Koofur Galbeed iyo 3- Mid ka mid ah dhulka ay beesha Daarood degaan. sababtuna waa intaas inta ay ku nool yahiin shacab doonayo inuu dalka Soomaliya yesho nidaam iyo kala danbeyn nabadna uu noqdo halkii dunida amaba caalamka dhaqaalo looga cuni lahaa been siyaaasadeed mida ugu liitata ee dal lagu maamulo, bedelkiina dalalka calamka ee mudada aadka u fog soo caawinayey shacabka Soomaaliyeedna si wanaagsan loo soo dhaweeyo iyadoo aan la kala faquuqeyn sidaasina qeyraadka dalkeena uga faa'ideystaan iyadoo dalalka deriska la ah Soomaaliyana lagula noolaanayo deris wanaag iyo in dhinaca horumarka loo kala faa'ideysto.

Mid ka mid ha diplomaasiyinta ka howlgala Somaaliya ayaa laga soo xigtay dhawan isagoo leh dalka Somaliya m/weynahu markii uu siyaasada ku wareero waxuu shir deg deg ah iskugu yeeraa maamulada intuu hal meel iskugu keeno kedibna wax sawiro dhaafsiisan halkaas kama dhacaan, waxuu sidoo kale sheegay qaab dhismeedka meelo ay hal magaalo tahay State, yacni dadka maa maalinkasta been loo sheegi karaa.intaas ma beenbaa Soomaaliyey bal ka waran hadii aad isku daydo in aad dunidii ku caawineysay adiga aad been u sheegto maalinkasta ayna kala duwan yahiin ficiladaada iyo waxa aad sheegayso.waana mid aanu u leenahay federalka saxda ah ayaa dalka ka soo bidhaamayo.

Fiiro Gaar ah- Midkeebaa saxada siyaasada ka bixi doona baarlamaanka labada aqal iyo madaxweyne Xasan Sheikh oo ah labada hayaddood ee hada isku soo haray, maxaadse kala socotaa inta wadan ee uu madaxweynahu ku tagay safaro qarsoodi ah 5tii maalmood ee ina dhaaftay oo kaliya?. Waxaan leenahay dulmi aan geed loogu soo gaban meel ka dhacna ku ah dowladnimada ayaa lagu burburiyey heshiiskii 17 September ee lagu soo dhisay dowlada hatan jirta amaba lagu doortay Xasan Sheikh waxaan leenahay siyaasiyinta iyo xildhibanada Soomaaliyeed siiba deegaanada aanu kor ku soo sheegnay dalka waxaa ku soo wajahan isbedelo waaweyn oo dhinaca hogaanka ah codkiina halka uu aadi doono yuusan shaki idiinka gelin, Weliba qaabkii loo qaarajiyey saraakiil badan oo ciidanka XDS iyo halka lagu qariyo Saraakiil dhawr ah oo qawaariijta ka tirsan iyo ciidamadooda fashilka ka soo bidhaamayo kama hordhaceyno waa Game ka hada socda markuu si dhab ah u soo afjarmi lahaa.Soomaalida waxaan leenahay waa in la kala saaro sida ay dunidu u dooneyso iney dalka Soomaalida caawiyaan iyo fowdada siyaasadeed ee dalka iyo dadka Soomalaiyeed loo horseedayo.

Waxaanu dhawaan daawanay wareysi dheer ee uu bixiyey madaxweynaha Etireriya qeybta uu kaka hadlayey taariikhda Soomaaliya waxuu uga hadlay si wanaagsan oo ay ka muqatay masuuliyad siyaasadeed iyo sida uu Soomaalida si jamac ah iskugu midka yahiin bal ka warama madaxweynaha Jabouti ee aanu leenahay waa Soomaali waxuu isku hubeeynayaa Soomaalida dhaxdeeda walee ciidamada Jabouti hadeysan siyaasada dalkooda bad baadin maanta oo aysan nin dhalinyaro ah u diyaarin waxaa dalka Jabouti laga dooni doonaa meel aad u fog, ma been baanu shacabkena u sheegnaa amaba u soo qornaa?.

Ma dhaceyso taasi waa in caalamka dadka Soomaaliyeed ka caawiya dhinacyada kala duwan iyadoo la ixtiraamayo dhinaca kalena qalaladaadka siyaasadeed ee dalka ka dhacayo inta ay goori goor tahay hada laga hortago oo isbedel deg deg ah oo dowladnimo ayaa loo baahan yahay inuu dalku galo yaan laga labo labeyn ,bil xaqiiqo beel Soomaaliyeed, deegaan ay ku nool yahiin dad Soomali ah amaba meel been ah oo uusan nidaam dowladeed ka soo muqan in shacabka loo sheego bentaas waa wax aan dalka iyo dadka Somaliyed, dowladaha Somaliya deriska la ah, qarada Africa iyo caalamka intaba aan u aheyn wax wanagsan.inagu waan ognahay dalku halka uu usocdo laakinse wax badan ayaanan dooneyn in aanu ka hordhacno.

Wararkeena ugu waaweyn Maanta iyo mar kale-Waxaan qeybaheenii hore ku soo qaadanay in fashilka siyaasadeed ee ku dhacay madaxweynaha Jabouti iyo sida ay xaalada siyasadeed ugu xun tahay,Muse Biixi oo danbiyo dagaal iyo

cunaqabateyn lagu soo oogayo amaba la saarayo,Xasan Sheikh oo dal Carbeed ku joogay safar qarsoodi ah saacado kedibna markii aanu soo qornay shacabka la tusiyey wadanka uu joogay. dagaalka Laascaanood iyo arimo kale ayey inoo joogtay.Waxaa siyaasada Soomaaliya iyo mida Geeska Africa ku soo kordhay afar arimood oo kale.

1- Qaramada Midoobay iyo caalamku waxey cunaqabateyn saareen Muuse Biixi iyo 9 qof oo ka ag dhaw kuwaasi oo iskugu jira qoyskiisa iyo saraakiil.

2-Ismaciil Cumar Geelle oo dalka Jabouti ka ariminayey mudo ka badan 24 sano amaba 1999 kii ilaa maanta ayna dad badan joogto ula socdeen wararka aanu ka qoreynay tan iyo markii uu ku milmay siyaasada Soomaaliya fashil badan oo siyaasadeed oo dhacay isbuucyadii ina dhaafay waxey hada xaaladiisa mareysaa inuu ku jiro godoon siyaasadeed marka loo eego siyaasada bariga Africa iyo tan caalamka,waa laga yaabaa in uu waqti aan sidaas u fogeyn gudaha Soomaliya u ka fuliyo siyaasadahiisii guracnaa iyo isku dirkii iyo hub iskugu dhiibkii beelaha Soomaaliyeed iyo faragelintii uu dalka Somaliya ku hayey isagoo siyaasada bariga Africa dalaal uga ahaa dhawr dowladood oo Carab ah taasi oo hada u muuqata mar hadii siyaasad ahaan gudaha dalkiisa iyo Soomaali badankeed ku kaceen in ay adag tahay in uu sii jiri doono xukunkiisa,weliba ciidamadiisa joogaan gudaha Soomaaliya gaar ahaan Hiiraan waxa hada bilaabay iney soo wacaan qaarkood waali diintooda oo u sheegeen iney dadka ay la joogaan si wacan ula macaamilaan mar hadeysan xaalada dalka Jabouti aheyn sidii hore,hadaanba ka hor la dhihin nooga baxa dhulkeena ee dalkiina dib ugu laabta taasi oo aan laga fursan doonin dhawaan sida ay wax ku socdaan hada 100% Hiiraan waa laga saari doonaa maalinta Hiraan laga saaro ciidamada Jabouti oo la dhaho nooga baxane mudada uu sii jiri doono madaxweynaha Jabouti wey tirsantaa,maxaa yeelay marka aanu sidan wax u qoreyno waxaanu ognahay xaqiiqada siyaasadeed ee maanta taalo gudaha dalka Jabouti hadey ahaan laheyd Canfarta iyo Soomaalida halkaas degan ololah aay wadaan ee ay uga soo horjeedaan.

3-Hadaan u soo laabano dhinacaas iyo dowlada Soomaaliya iyo siyaasada aan fadhiyin ee Xasan Sheikh.horta Xasan Sheikh halkey arintiisa siyaasadeed ka qaldantay?. weliba Soomaali badankeed waxaan u soo qori karnaa sida 50 million oo dowlada haatan jirta la siin lahaa looga joojiyey iyo waxayaabahii keenay in isagoo madaxweyne ah lagu heysto qaab hostage ama( afduub siyaasadeed oo kale ah).

Horta Soomaali badankeed waxaan dooneynaa in aan u cadeyno C/qaasin Salaad Xasan oo reer Dhusamareeb ah in wadanka uu ku nool yahay hada laga soo celin doono dhawr bilood kedib wax yaabaha arintaas keenay iyo sidey wax u dhaceen waxaa loo sheegi doonaa isaga qudhiisa markii dalka Soomaaliya dib loogu soo celiyo hadeysan wax isbedelin ,marka wiilkaan uu adeerka u yahay ee NISA jooga ee Mahad Salaad ah ha laga daayo xag xagashada dhamaantood waxaa lagu xirtay qalab oo waxbo ma dhaaman dad xabsi guri kujira oo kale waxkasta oo uu sameeyona waxaa la og Xasan Sheikh, Ismaaciil Cumar Geelle iyo Cabdiqaasim oo waxuu fulinayaa mashruuc isku xirnaa oo hada badankis fashil ku dhaw, waxaan geliya dhihi laheyn Soomaalida qaabka qabiil loogu bartilmaameedsado caasimada iyo meelo kale oo dalka ka mid ah markii qof lagaa dilo hadaadan hore ka aarsan karin sameyso ciidamo danaha deegaankaada iyo dadkaada aad ku difaacato.

Weliba waxaan shacabka la wadaagi karnaa qaar madaxda Qawaariijta ka mid ah iyo ciidamo beeleed ku qabiil ah oo hal meel isla joogaan qaarkoodna ayka diiwan gashan yahin CXDS,dalalka qaarkood waxkasta wey la socdaan,weliba sarakiisha ciidanka xooga dalka badankood dacad ayey ka yahiin arinkaas oo ay kaliya ogyahiin saraakiil kooban oo ay qawaariijta aanu ka hadleyno isku qabiil yahiin. Soomaali badan waxaan leenahay yaan waxbo laguu dowladeyn dalka waxaa ku soo wajahan isbedel siyaasadeed siweyn looga dareemi doono guud ahaan dalka waqti aan figeyn, sida deg degtaa ee uu ku imaanayo isbedelkaas kama hordhaceyno hada.

Dhinaca kale waxaanu aragnay dad badan oo leh Baarlamanka ayaa sharciyo dalka qatar ku ah ansaxiyey, horta NISA dalka Soomaaliya maka talisaa xageysa ka shaqeysaa oo aan Mogdishu aheyn qaabka ay hada u dhisna tahayne horta ma tahay hay'dd sida ciidanka xooga dalka, Kuwa Booliska iyo Asluubta u dhisan amaba xitaa loogu talo galay in ay u shaqeyso wax u dhaw qaab dhismeedka qeybaha kale ee ciidanka XDS u dhisna yahin?. qof iyo labo qof qaab qabiil wey ku dili karaan amaba dhismooyin beelo Soomaaliyeed leeyahiin oo siyaasd ahaan lagu bartilmaameedsanayo saacado kooban waa lagu weerari karaa ciidamada NISA ee halka qabiil ah ee lagu aruuriyey guriga habar Khadiijo,hayeeshee dhalinyaradaas waxaa durbo loo abuuray cadawad waxaana la arki doonaa iyagoo meelo badan si micno daro ah ugu dhiman doona kedib markii meeshii ay tagaanbo la yiraahdo war waa ciidamadii reer hebel ee magaca NISA huwanaa ee dowlad hebel loo dhisay kedibna waxad isweydiisaa sikasta oo dhaqaalo deg deg ah looga qaato dowladaha qaarkood maxaa siyaasad ah oo dalka Soomaaliya uga hirgeli kara? ( jawaabta oo kooban waa maya,ileenwaxkasta oo la dhiso sow lama donayo inehy ka soo baxdo natiijo?.

Soomaaliyey haloo mahadceliyo Ismaciil Cumar Geelle iyo Cabdiqaasim Salaad Xasan oo Xasan Sheikh si fiican u fashiliyey dowladii uu madaxweynaha ka ahaa,maxaa yeelay intii dhawr sano siyaasadahan hada socda shacabka Soomaaliyeed inta la yiraahdo dowlad ayaa idiin dhisan lagu qiyaani lahaa dad badana sidaas ku bixi lahaayeen in uu fashilka iyadoo aan la gaarin 9 bilood inuu soo deg dego waa guul u soo hoyatay dalka iyo dadka Soomaaliyeed.ku xirnow bogaan si aysan waxbo kuu dhaafin.war helaa talo hela.

Laascaanood, Sool, SSC, Khatumo State- Wararkii ugu danbeeyey iyo magaaladii caanka aheyd ee Laascaanood oo ay gaareen mediya caalami ah xili danbiyo dagaal oo waaweyn lagu soo oogayo Muuse Biixi iyo Garaad Jaamac oo sheegay inta u hal qof ka nool yahay iney dhulkooda ku difacan doonaan sida ugu sharafta badan isago bogaadiyey midnimada shacabka SSC wareysiga dheer ee Garaad Jaamac Garaad Cali.

Fiiro Gaar ah- MArka laga soo tago waresiga Garaadka-Waxaa weli socda fashil siyaasadeed aan caadi aheyn 1- Mashruucii Irir Samaale ceebtii ka raacday Oday Geelle oo gudaha dalka Jabouti siweyn looga dareemayo cirkana isku shareertay, waxaana isbucaan u dheeraa Oday Geelle in ay maxkamad ku xakuntay inuu bixiyo 485 Million kedib markii looga guuleystay dacwad mudo soo socotay. Soomali bdankeed ma oga Oday Geelle jahwareerka siyaasadeed ee ka heysta bariga Africa dhawaana waxey malaayin shacabka geeska Africa ku nool maqli doonaan wax badan oo fashil ah oo aan hada oolin banaanka.

2- Xasan Sheikh oo dal Carab ah ku tagay safar qarsoodi ah dalkaas oo markii uu dhawaan ka soo laabtay shirkii midowga Africa ee ka dhacay Addis Ababa ka mid ah dalalkii Carbeed ee laga soo qaatay mashruuci badankiis fashilka ku dhamaday ee ku wajahnaa deeganaada amaba Dhulka SSC, Hiiraan, Koofur Galbeed ilaa Jubooyinka.

3- Muse Biixi waxaa isagana ku heysta Hargeysa jahwareer siyaasadeed noociisa aan horey loo arag waxana gebi ahaan fashilmay qorshahii laga lahaa dhulka SSC oo ah dhul ay ku idil yahiin qeyraad fara badan lana doonayey in iyadoo shacabka deegaankaas laga dhigayo dad aan jirin xoog lagu maquuniyo arintiina waxey isku bedeshay dagaal u dhaxeeya shacabka SSC iyo Muuse Biixi iyo qolada hoose ee uu ka dhashay Oday Geelena maahan siduu rabay iyo wax u dhaw in dagaalku sidaas isku bedelo.

4- Dagaalka oo labo nooc ahaa kii siyaasada waa looga guuleystay Muuse Biixi oo wey u socon weysay in ay SSC joogto Qawaariij bedelkii dagaalka Laacaanood waxuu u horseeday maamulka Hargeysa dhaqaalo xumo tii ugu weyneyd xili ay hada muuqato in ay isbuucyada inagu soo adan lumin doonto dekeda Berbera ganacsigi ugu balaarnaa oo halkaas ka soo degi jiray amaba uga imaan jiray gobolo badan oo ka mid ah koofurta iyo Bartamaha Soomaaliya.

Marka waxaasi oo dhan laga soo tago halkey mareysaa siyaasada koofurta Soomaaliya

siyaasada Soomaaliya waxaa jidka ku soo jira isbedel xoogan oo dhinaca siyaasada ah

Kooxda Villada oo iyaga dhaxdooda is qiyaanayo waa labo garab, garabkii ay Qawaariijta wada shaqeysanayeen oo inta badan doonayey iney talada Villa Soomaaliya la waregaan qorshahii wejigiisii kowaad waa ka fashilmay oo badankood waa kuwa dalalkii Carbeed ee mashruca laga soo qaatay hada ku leeyahin Xasan Sheikh Hebel,hebel iyo hebel oo xilkaas haya ka qaad iwm ileen talada dalka Xasan Sheikh gacanta uguma jirto waa la wada og yahaye,yacni sida been siyaasadeed hada logu wada joogo laakinse ay wax badan xaqiiqada uga fog yahiin ma jiro qof Soomaali ah oo qiyaasi kara,waana mida anu dhawr jeer ugu celcelinay in uu dalka Soomaaliya dhawaan geli doono isbedel siyaasadeed aan caadi aheyn.

Waxaa taasi barbar socda Xasan Sheikh oo hada isaga qudhiisa sida aanu xog horudhac ah ku heleyno uu madaxa uga soo baxay buro loo badinayo in uu ku dhacay Cancer xaalada siyasadeed aad ayey ugu xun tahay 90% weliba dhawaan wey isku dhici doonaan dowladahii sida gaarka ah loola soo galay qandaraaska siyaasaded maxaa yeelay goboladii laga hirgelin lahaa siyaasadaas oo ah kuwa aanu kor ku soo sheegnay wey ka socon weysay siyasadahas iyo wax u dhaw waxaa haray oo kaliya dhawaan Gobolka Gedo oo uu madaxweynaha safar ku tagi doono iyadoo waxa shacabka lagala hadli doono iyo waxa loo socdo ay kala yahiin kaaf iyo kala dheeri.

Sida aanu ku heleyno warar sugan Xasan Sheikh ma mahadin soo noqoshada uu kursiga ku soo noqday mar kale wuuna hubaa inuusan xafiiska si joogi doonin waqti sidaas u fog inagu kama hadleyno wararka shacabka Soomaaliyeed lagu marin habaabiyo ee maalinkasta looga dhigo news cusub laakinse shacabka waxaanu markasta u bidhaaminaa xaqiiqada siyaasadeed ee dalka ka jirta amaba jidka ku soo jirta.

Mushkiladu ugu weyn waa madaxweynaha iyo garab uu isagu keenay laguna yiri dowlada ku soo dar oo la shaqeystaan Qawaariijta waana halka ay iska qaban la tahay dowladnimada Soomaaliya,hayeeshee qatartii amni ee ku wajahneyd dalalka Soomaaliya deriska la ah sida Ethiopia iyo Kenyana waxey meesha ka baxday kedib markii shacabkii ku noolaa SSC,Hiiraan, Koofur Galbeed, Gedo amaba Jubooyinka oo ah inta ay Ethiopia iyo Kenya dalka Soomaaliya kala leeyahiin xaduuda ee la doonayey in amnigooda laga carqaladeeyo ujeedo kasta oo laga lahaaba waxey u suuroobi weysay waa shacabka deegaankaas ee ku nool gobolada xaduuda la wadaago oo xiriir wanagsan la leh dalalka deriska la ah, waana meesha ay wax badan ka fashilmeen.ku xirnow bogaan si aad wx badan u ogaato dhawaan siyaasada dalka Soomaaliya waa lagu kala baxayaa,weliba arimaha qaarkood shacabka waanu u dulmarnaa oo kaliya. ( Ismaciil Cumar Geelle, Xasan Sheikh iyo Muuse Biixi maxaa ka raacay shirkii ay ku wada yeesheen dalka Jabouti ee Iriri Samaale mashruuc uu fashilkiisu soo deg degay Soomaaliweyna ka dhax shaqeyn waayey ayaa mustaqbalkodii siyaasadeed dhulka la galay),sow horey looma dhihin magac iyo masiibaba maalin ayey baxaan waa waxa ay maanta indhaheenu qabanayaan,waxeysa su'aal ka taagan tahay imisa maalmood ayey sii socon doontaa duqeynta arxan darada ah ee lagu hayo Shacabka SSC oo dagaalkaan u midoobay dhulkoodana difaacanayo? Time will tell.

BEESHA UU HADALKEEDU YAR YAHAY HOWSHA AY WADONA BADAN YAHAY DALKA SOOMAALIYA OO AH BEESHA XAWAADLE OO DAGAAL KULA JIRTA QAWAARIIJ IYO BEELO AY XULUFO YAHIIN IYO KA TASHIGA AAYAHOODA OO MEEL FIICAN MARAYA- WAXAASE ISWEYDIIN MUDAN YAA KA DANBEEYA FOWDADA SIYAASADEED EE DALKA KA JIRTA?

Wararka kuwooda ugu xiisaha badan- Wararkeena ugu xiisaha badan caawa waa dagaalkii guusha ku dhamaaday ee Laascaanood ee maanta oo aanu ku sii sugeyno dhaantada aanu kor soo gelinay inagoo warar xiiso badan halkaas uga heyna shacabka. hadaanse muhiiimada qormadan guda galno Waxaa laga yaabaa in ay dad badan isweydiinayaan waxa Telefishinka Qaranka looga soo deyn waayey dagaladii ugu danbeeyey ee Qaaarijta badan lagu dilay ee ka dhacay Hiiraan oo uu ugu danbeeyey maanta kii hubka faraha badan looga furtay Qawariijta iyo Dagaalkii meydadkooda lagu soo bandhigay degmada Jalalaqsi oo telefishinka qaranka looga soo deeyaa deegaano aan Qawaariij lagula dagaalin oo maainkasta iyadoo inta badan been la sheegayo loo dhahaa waxaanu dilnay 100 Qawaariij ah iyadoo aan sida Hiraan hal qof oo Qawariij oo la dilay la soo badhigi karin amaba aan lagu dilin dagaal?, dadka aan wax badan xog ogaal u aheyn waxaa laga yaabaa in ay arimaha noocaan ah ku tahay la yaab,laakinse beelahii ay Qawariij wada shaqeysanayeen iyo Qawaariij hadey Soomaali badankeed ogaan lahayeen dhibaatada ku dhacday siyaasad ahaan iyo dhaqaalo ahaanba bil xaqiiqo waali ayey ku dhaw yahiin.

Hadaan u soo laabano dhaawacyadii maanta lagu weeraray gurigii ay kaka sugnaayeen Mogdishu sababtii ugu weyneyd ee loo weeraray waxaa lagu qarinayey jabkii siyaasadeed ee lagala kulmay shirweynahii beelaha Xawaadle oo siyaasiyiin badan xitaa hadii loo diray halkii uu ka dhacayey shirka albaabada laga soo xirtay kedibna maxaa dhacay?.Sidoo kale dhibaatada ugu weyn ee hada Soomaali badan ka heysata beesha Xawaadle waa in aysan beelaha ay Qawaariij wada shqeystaan uga jawaabin mediyaha hadii ay waxkasta sheegaan bedelkiina ka arinsanayaan misirkooda halka ay hada arintu joogtana waxey noqon doonta i qarso weliba wey ogyahiin beeshaani in dhaawacyadii Mogdishu ee lagu weeraray gurigii ay ku sugnayeen Qawaariij ma weerarin waxaa weeararay ciidamo beeleed, waxan aragnay dad badan oo wax badan oo dalka ka dhacaya isla markii dusha uga tuuraya si guud Hayadda Nabadsugida amaba shaqsiyaad farta ku godayo War dalkaan dhibaato aan aheyn Odayga Jooga dalka Jabouti ina Cumar Geelle oo ku shaqeysanayo Xasan Sheikh Maxamud kama jirto.

Fiiro Gaar ah- Hadaan waxoogaa wax badan u bidhaamino arimaha hoose- Xiliga laga qaadayo xilka Taliyaha Hayadda NISA iyo Agaasimaha hayadda Socdaalka labadaba waxaa u dhaxeeya xil ka qaadistooda dhawr isbuuc hada waxaa isticmaalo dowlado loogu sheekeyey in ay reerkaan ka soo jeedaan qabiil mooryaan ah meelkasta oo dalka ka mid ah oo la doonayo in fidno laga abuurane loo adeegsan karo yacni waa sida siyaasada caalamka ugu jirta hadey is ogyahiina waa is ogyahiin hadeysan is ogeyna hada ha ogaadaano reerkaani,

waana mida keenta 4tii sano ee kastaba in markii la gaaro doorashada guud ay Soomaali oo dhan ku dhiiran waayaan qof beeshaani ka soo jeeda in lagu aamino misirka dalka maxaa yeelay madaxkasta markii ay xilal badan u dhiibayaan reerkaan waxey ka leeyahiin hadba dano siyaasadeed oo markaasi taagan ee ma jirto wax jaceyl ah oo loo hayo iyaga oo gooyni ah kaliya marna marksa ka danbeysa waxaa la sii gubaa kaarkooda siyaasadeed.

Tusaale- Dagaalkii ugu danbeeyey ee ka dhacay Hiiraan maalmahii tagay shaqsiyaadkii Matabaan loo diray ee lagu yiri orda halkaas ka sheega hadalo xanaf leh si fursad loo siiyo Qawariijtii dhawaan lagu laayey Afcad inta lagu jiray shirkii beelweynta Xawaadle ee Kenyana reerka la isticmaalayey oo dhan waxey ahaayeen iyaga kuwii safarka u aaday halkii uu shirka ka dhacayeyna waxey ahaayeen qolada uu ka soo jeedo madaxweynaha,nasiib wanaag cid mediyaha uga jawaabtay shaqsiyaadkii halkaas tagay amaba Matabaan ma jirin maxaa yeelay beesha Xawaadle oo dagaalka kula jirta Qawaariijta hada waxey isku qeybiyeen labo qeybood kuwa dagaalka tooskaa ku jiraan iyo kuwo mustaqbalka dadkooda u diyarinaya.

Weliba beesha Xawaadle waa qabiilka kaliya ee intii uu socday dagaalka Qawariijta si fiican u haya sir badan oo ku wajahan sida loo qiyaamayo beelo badan oo Soomaaliyeed ilaa markii ay dagaalkii Hiiraan intey Qawaariij ka saareen iyagoo caawinaya beesha Murusade la yiri maxaad u caawineysaan reerkaan sow maahan kuwii markii la dilay Cumar Xaanshi iyo Waxgaradkii 2009 idiin gaaleeyey iyagoo isku qaldayo hadal uu shaqsi yiri iyo beel dhan oo Soomaaliyeed oo laga helayo qeybaha kala duwan ee bulshada amaba shiikh iyo shariif, ilaa beelahii sidaas yiri iyagoo taagan sida ugu sharafta badan lagu soo dhaweeyey ciidamadii, saraakiishii iyo siyaasiyiintii beeshaasi ilaa laga soo bilaabo Baladweyne,Maxaas inta loo fududeeyey goob ay ka dagaal galaan oo aan gurigooda waxbo dhaamin hadane lala qabtay magaalada Wabxo, kedibna markii la arkey in uu dagaalku dhab ka yahay sida beesha Xawaadle oo ay u naxayaan shacabkooda oo halkaas ku dhibanaa mudo 15 sano ah waatii laga soo saaray ciidamadii ilaa maantana dadkoodii laga dhigay qeyb la godoomiyey iyo qeyb weli la madadaalinayo iyadoo kaliya looga argoosanayo siyaasadii dowladii mida haatan jirta ka horeysay oo ay ka hayeen mid ka mid ah xilalka ugu sareeyey dadka beeshaas soo dhaweynayo oo ah beesha Xawaadlena intey waxii hore loo soo maray meel iska dhigeen ayey xalka ka abaareen in ay dadkaani yahiin marna Soomaali ka sokow deris wanaagsan laakinse ku jira hada waqti adag ayna doonayaan iney ku tiktaan beelo aysan jirin wax ay xeerinayaan arintaan waxaa marqaatigeeda nool ah General Biixi oo og sidii Hiiraan loogu soo dhaweeyey e loo dhiirageliye beesha Murusade ilaa gabay taariikhda galay oo lagu dhiragelinayo kana turjumayo deeganada ay degaan loo tiriyey ka hor inti aan l aqaban Wabxo iyo ka horba.

Waxaase la hubaa Xawaadle hada waa isku tashaday siyaasad ahaan iyo dhaqaalo ahaan in uu isku tashaday oo uu dagaal u diyaar garoobyane waxaa laga garan karaa sida uu xitaa dhaawacyadiisa guryaha ugu dabiibayo oo uu ugu aamini waayey reerahaan aan dowladnimada aqoon ee caasimada dalka ee Mogdishu jooga intaas qofkasta oo Soomaali ah wuu garanaa waxa dalka ka jiro sow maahan.ogow dunidana waxaa la doonayaa in lacag looga cuno waxaan dagaal kula jirnaa Qawaariij iyo wax la mid ah waxa aad aragtaan ayaana dalka ka socda,bal is qabadsii adigu.

Waana mida keentay markii ay arkeen beesha Xawaadle wax badan oo qaldan in ay mudo 30 sano kedib dib u eegaan siyaasada guud ee dalka waxaana la hubnaa in la arki doono dhawaan wax badan oo ku dhisan qiyaali siyaasadeed oo dalka ka jira amaba ay ku riyoodaan beelo kooban oo Soomaali ah oo mustaqbalkii siyaasadeed ee dalka iyo dadka ka dhigteen mashruuc oo kale in aysan sii jiri doonin.Waxan leenahay Somaali badankeed dhegta kor u haaya beelkasta oo Somaliyedna waxaan leenahay u tasho deegaankaada iyo dadkaada intaadan dad kalena sidii ay u noolan lahayen aadan ku mashquulin.waan

bogadineynaa sida ay dhamaan xildhibanada iyo dadka dowlada ugu jira beesha Xawaadle iyo hogaanka dhaqanka beesha ugu istaageen dadkooda dal iyo dibadna iskugu xirmeen

iyagoo xalka ka abaaraya halkii uu ka jiray. Ku tixnow bogaan wararkii Laascaanood oo xiiso leh ayaa jidka ku soo jira.

FASHILKA SIYAASADEED EE DHACAY BILAHII IYO ISBUUCYADII INA DHAAFAY IYO KAN JIDKA KU SOO JIRA-Moday Feb/20/2023-Wararkeena ugu waaweyn iyadoo ay halkeedii inooga sii soconayaan wararkeena kuwooda ugu xiisaha badan fashilka siyaasadeed ee ku dhacay Ina Geelle Batuun oo ay Soomaali u taqaano m/weynaha Jabouti odayga maxaa ka raacay siyaasada Soomaaliya nasiib ayuu leeyahay haduu gaaro Ramadankan kiisa kale,Muuse Biixi oo Hargeysa jooga, Xaalada siyaasadeed ee Xasan Sheikh oo Mogdishu jooga.

Dhibatada siyaasaded, mida dhaqaale iyo tan ganacsi ee ku dhacday amaba ku dhici doonta ee jidka ku soo jirta ee ahda bilaawga ah amaba sida ay saxada uga bixi doonaan dhawan qaar ka mid ah beelahii Somaliyed ee mudada dalkaan ku soo hayey qiyanada, Qiyaaliga siyasaded, hagardaamada, dilalka qorsheysan,Qawariijtana wada shaqeysan jireen, caalamka beenta siyaasadeed u sheegi jiray kuwaasi oo ka koobnaa ilaa 3 beelood xili ay Soomaali badankeed u tashanayan deegaanadooda maamul ahaan, siyaasad ahaan, dhaqaalo ahaan iyo ciidan ahaanba oo aysan hada kedib sii jiri doonin isku dhaxyaacii iyo beentii siyaasadeed ee dalka ka jirtay laguna wada joogi jiray.

Hadaba Isbedelada siyaasadeed ee waaweyn ee dalka ka dhici doona weliba waji cusub u yeeli doona siyaasada guud ee dalka iyo sida ay Soomaalida hada isku fahmeen badankood iyo sida ay beelahii sharwadayaasha ahaa ee ay Qawariij wada shaqeysan jireen dhianckasta uga ceebeysan yahiin loogana fogaanayo shirkadahooda ganacsiga iyo siyaasadooda oo dhawaan siweyn looga dareemi doono guud ahaan dalka Soomaaliya hadane waxaanu leenahay Guul iyo gobanimo Soomaalida hada isku tashaneysa ee doonayo iney banaanka ka istaagaan wax badan oo horey iskugu dhax yaacsanaa Soomaalidana u kala saari doonta deegaan ay dadkiisu isku tashadeen iyo deegaano shacabkiisu hada ku baraarugi doonaan iney ku noolaayeen qiyaali siyaasadeed ay adag tahay iney ka soo kabsadaan mudo aad u fog.

Hadaanse u laabano nuxurka qormadenan 48dii saac ee ina dhaaftay waxaanu u guur galnay bal horta halka ay ka timid fowdada siyaasadeed ee ka jirta dalalka bariga Africa waxaana inoo soo baxday mushkiladu in aysan aheyn madaxda Ethiopia, Kenya amaba Eriteria marka laga hadlayo xaalada gaamurtay ee dalka Soomaliya in ay bilaaw iyo dhamaad tahay Odayga Jabouti jooga ee madaxweynaha ka ah oo isagu dhibaatadii uu ku hayey shacabkisa u soo weeciyey bulshoweynta Soomaaliyeed taasi oo durbaba meesha ka saartay mark aloo eego sida ay Soomali oo dhan uga soo horjeedaan in aysan dalka Soomaaliya uga hirgeli doonin damaciisa siyaasadeed.

La soco wararkeena danbe iyo xaalada Laascaanood oo hadii la adeegsaday dhaqaalo kasta lagu fashilmay in la joojiyo hadafka iyo rabitaanka shacabkaas, waxaa kale oo aanu warbixin ka soo diyaarin doonaa dagaalka dhaqaalaha ee dalka Somaliya ka bilaabanaya dhawaan iyo sida ay beelo badan oo Soomaali ah ganacsigooda uga soo wareejin doonaan meelo ay hada ka hor isticmaali jireen una wareejinayaan deegaano cusub marka aanu leenahay dalka Soomaaliya wax badan oo hada la moodo siyaasad ma sii ahaan doonaan dad badan waxey moodayeen in aanu iska leenahay,laakinse xaqiiqada ayaa la soo taabanayaa dhawaan waxaana la arki doonaa waxa ay dalka Soomaaliya ka yahiin Soomaali badan oo qiyaali ku nool ahaa mudo 30 sano ah.

Fiiro Gaar ah- Wax garadka Garxejis ( Waxaan qiyaseynaa Garxejis in laga wado salaadiinta ka soo jeedaan Gobolka Togdheer) ee diiday iney qeyb ka noqdaan fowdada ina Cumar Geelle,Muuse Biixi iyo gacan yarahooda u jooga Mogdishu Xasan Sheikh ileen mushkiladan iyaga isla bilaabay markeedii horee,waxaan leenahay salaadiintaas halkii ay idiinka jirtay ayaad ka abarteen arinka waxaane idiinku waajib ah magaalooyinka Burco, Saylac iyo Boorame in ay sida Laascaanood hormuud u noqdaan iney ka hor tagaan waxa hada socda oo ah dulmi aan geed loogu soo gaban in dad dhan deegaankooda inta loogu tago lagu dulmiyo oo laga dhigo wax aan jirin iyaga dhanba kala soo baxa ciidanka halkaas jooga oo la hadla wiilasha idiinka jira halkaas bil xaqiiqo wax badan sida la moodo ma noqon doonaan Soomaali badankeed hada waa soo jeedaa xiligii maalinba qeyb dalka ka mid ah mashruuc inta looga soo qaato wadamo careeb dalka inta lala yimaado lala soo aadi jiray dhul iyo deegaan ay ku nool yahiin dad Soomaaliyeed filmkaas waa isku dhamaaday hada.......ku tixnoow bogaan si aad wax badan ula soocto.

Hawadle clan conference-The two-day Hawadle Clan Consultation Conference, attended by elders, politicians, diaspora and business people, concluded in Nairobi,Kenya on Saturday.

Nairobi,Kenya,2023-Shirweyne dal iyo dibad iskaka yimaadeen beelweynta Xawaadle kana qabsoomay magaalada Nairobi ee xarunta dalka Kenya.Shirkan oo ay ka soo qeybgaleen siyaasiyiinta, haweenka, dhalinyarada, waxgaradka, Culimada, qurbajoogta iyo Ganacsatada. sidoo kalena intii uu socday ay shirarka muhiimkaa ee looga hadlayey arimaha misiirigaa ay uga qeyb qaadanayeen qurba joogta Hiiraan ee ka soo jeeda beeshani aalada fogaan araga ah ayaa ku soo dhamaaday sidii loogu talo galay.

Marka laga soo tago mahadcelinta guud ee dhinacyadii dagaalkii Hiiraan uga qeyb qaatay siyaabaha kala duwan sida dagaal, dhaqaalo, suugaan iyo waxii la mid ah iyo mahadcelintii gaarka aheyd ee madaxweynaha Dowlad Deegaanka Somaalida iyo shacabka DDS oo iyagu mudan intaas iyo ka badan maxaa yeelay iyaga garab istaagoda waxey ku soo aaday waqtigii loo baahnaa( Muuqaalkan markii loo mahadcelinayo dadka marka la soo gaaro m/weynaha Dowlad Deegaanka Soomaalida mudane Mustafe Muxumed Cumar ( Mustafe Cagjar iyo shacabka Deegaankaas u fiirso sida uu Halgamaa Mudane Cali Jeyte iyo dadka kale u sacbinayaan),maxaa yeelay waxaa jirto qaacido dhaheysa 1 dolar oo aad hesho waqti aad u baahan tahay ayaa ka qiimo badan 1 million oo aad hesho waqti aadan u bahneyn.waana mida keentay in aan amniga DDS iyo guud ahaan dalka Ethiopia aan si sahlan looga carqaladeyn dhulka Hiiraan waxkasta oo dhacana laga barbar dagalamo maamulkaas iyo shacabkooda qimokasta oo ku kaca.

Iyo arinta Laascaanood oo Soomaali oo dhan muhiim u aheyd kana mid aheyd qodobada shirka ka soo baxay, arimaha dib u heshiisiinta, Dagaalka qawaariijta iyo waxii la mid ah.

Hadane hadaanu soo koobno nuxurka shirka waxne waa wax quseeya dalka waxne waa wax dad iyo deegaan u gaar ah, reerkaani shirkooda waxuu 100% ugu soo dhamaaday sidii ugu wanaagsaneyd,weliba shirkooda wuu ka baaxad weynaa sida la moodo.Wax yaabaha ugu weynaa ee aanu intii uu shirku socday waxbo uga qorin ilaa uu ka soo dhamaado amaba loo xadiday in waxa ka socda laga hordhaco waxanu ogeyn in uusan reerkani micno daro iskaka kala imaan dal iyo dibad ayna garanayaan hada kedib halka uu safarkoodu ka bilaabanayo iyo meesha ay u socdaan. sow ma jiraan reero Soomaali ah oo ku nool qiyaali siyasaadeed

kaliya qiyaaligii siyaasaded ee dalka ka soo jirey mudada aadka u fog ayey reerkaani u bedelayaan run iyo xaqiiqo.

Intaas qofkii Soomaali ah oo fahmayna waa fahmay kii aan fahmina maba loogu talo galin inuu fahmo.Waxaan bogaadineynaa in isku tashiga beeshaani uu dalka Somaaliya guud ahaan uu wax weyn ku soo kordhin doono dhawaan intaanba leysla gaarin doorasho guud nta ay dalka ka dhacdo.

Waxaan bogaadineynaa ganacsatada iyo qurbajoogta howsha meeshii uga soo aaday ka soo dhalaalay, waxaan bogaadineynaa isbedelka ku dhacay siyaasiyiintii hore,kuwa hada jooga iyo kuwa imaan doona laakinse maanta shacabka ah ee beeshaani sida qofkasta loogu ixtiraamayo fikirkiisa iyo taladiisa maadaama hada kedib la wada garanayo halka uu reerku u socdo. la soco wararkeena danbe.

SHIRWEYNAHA WATASHIGA BEELWEYNTA XAWAADLE-Shir uu heerkiisu sareeyo oo beelweynta Xawaadle u furmay kaasi oo siweyn looga soo qeyb galay socona doona dhawr maalmood halkaasi oo ay ku idil yahiin hogaanka dhaqanka, waxgaradka, ganacsatada,

Siyaasiyiinta kuwii hore, kuwa haatan jooga iyo kuwa imaan doona mustaqbalka oo had aka mid ah shacabka, Culimada,Qurbajoogta amaba hadaanu si kale u dhigno qeybaha ay ka kooban tahay bulshada kuwaasi oo uga tashanaya arimo muhiim u ah.Bal aanu dhaantadan Al fanaan Sadaam Qoraxeey waxoogaa ku sii nasano iydoo ay inoo soo socdaan wararkenii kale kuwooda ugu xisaha badan.

Laascaanood, Sool,SSC, Khatumo State-Wararka kale ee xiisaha lahaa oo dhan hadaanu bal waxogaa dib u dhigano inagoona shacabka qoraalkii kan ka horeeyey wax badan ugu

bidhaaminay,hadane Laba Garaad Jaamac halkii la doonayey ayey dhigeen arinta maxaa yeelay been waxaa lagu dili karaa oo kaliya runta amaba xaqiiqada.Garaad Jaamac Garaad Cali Garaadka Guud ee SSC iyo Garaad Jaamac Garaad Ismaciil oo labaduba warbaahinta gudaha iyo dibada wareysi siiyey ayaa beeniyey hadalkii ka soo yeeray Muuse Biixi.

Waxaad moodaa in aanu ku nool nahay duni ay xikmadii ka dhamaatay oo kuwii masuuliyada sheeganayey intey doontaba hala ekaatee u hadlayaan sidii cunug hada dhashay oo kale amaba uusan wax qiimo ah ugu fadhiyin dhiiga shacabka iyo burburka hantiyadeed.Waxaan maanta oo dhan is laheyn hadiiba ay dhacdo inuu hadlo Muuse Biixi waxa ugu horeeya oo uu ka dhawaajin doono waa inuu Dhulka SSC sharuud la'aan kala baxo dhamaan ciidanka ka jooga markii la xaqiijiyo midka ugu danbeeya inuu ka baxay halkaas ayaa waxa kale oo dhan laga amba qaadayaa iyo wax la mid ah.

Waxaa jirta qaacido dhaheysa hadii qofku mudo ku soo qubeysto dhiig noocii uu doonaba ha ahaadee amaba dulmi uu sameeyey ay dad badan ku geeriyoodeen marka danbe qofkaasi markii lagu jiro waqtiga adag ayuu u dhaqmaa sidii qof (Comadian amaba Majaajiliste ),oo kale ah waa sida ay isagu la tahay da

dka kalena waxey u tahay amakaak iyo dhabana heys sidaasi daraadeed arinta Laascaanood amaba dhulka SSC waxa ka taagan waa dulmi xalkiisuna yahay in shacabka looga baxo dhulkooda iskuna maamulaan go'aankooda.Waxaan mar kale bogaadineynaa go'aanka saliimkaa ee Isimada amaba cushaaqa SSC. Ku tixnoow bogaan si aad u hesho warar sugan.

Wararka Laascaanood waxaan maanta ka soo hormarinay warbixin kooban kuna wajahan amniga DDS. madaxweyne Mustafe waxaad mar kale u diyaar garoowdaa sidii aad nabadgalyada deegaankaada ku sugan laheyd sedax arimood oo dalka Soomaaliya ku soo wajahan awadeed.

1- Hadii Hiiraan laga fashiliyey dagaalkii Qawaariijta ay ku qaadeen DDS bartamahii sanadkii tagay hada waxaad u diyaar garoowdaan mid ka baxadweyn oo u dhaxeya dowlad ay colaad kala dhaxeyso dalka Ethiopia lana doonayo in lageeyo xaduudaha Hiiraan, Koofur Galbeed iyo Gedo la wadaagaan DDS iyo dhinaca waqooyina SSC.weliba maalmaha inagu soo aadan markii uu Xasan Sheikh soo laabto waxuu caro kala dul dhici doonaa shaqsiyaad dowlada xilalal ka haya oo ay ugu horeeyan beesha Xawaadle maxaa yeelay waa beeshii markii loola yimid mashruucii socon waayey ee Irir Samaale ee fashilmay diiday in ay wax Soomaali ka hooseeya aqbalaan mashruucii laga soo qaatay dalal Carbeedna gadaal uga dageen bedelkii diiday in wax amniga Hiiraan iyo deriskooda wax u dhimaya aqbalaan maxaa yeelay wadamada Soomaaliya ka fog siyaasadoodu waa mid kumeel gaar ah laakinse deriskaada markasta nabad iyo colaad waad isku qasban tahiin oo waxaa halmeel ku wada abuuray Allaah oo isma hurayaan,sidoo kale Hiiraan waxaa laga aaminsan yahay in ay labada shacab ee DDS iyo guud ahaan dalweynaha Ethiopia amaba Kenya abuuri karaan jawi ay labada dhinac ku kala faa ideysan karaan oo ah dhinaca horumarka iyagoo dhegaha ka fureystay siyaasadan qar iska tuurkaa ee aan meelna gaareyn laguna raadinayo kaliya dhaqaalo deg deg ah.

Marka waxaasi oo dhan laga soo tago safarkii uu dhawaan ku tagay dalka dibadiisa wax uga soo hagaagay ma jiraan madaxweynaha oo xitaa wadamadii Carbeed ee lala soo galay heshiiska waxey hada ogaadeen dhulka lagula soo heshiiyey in dadkii lahaa ay difacanayaan oo kuwa la soo heshiiyey aysan awoodin iney xoog ku geeyaan,waxeyna taagan yahiin inagaa si gooyni ah ula xaaleyna iyo wax la mid ah....lol.

Markii hore waxa siyaasada lagu soo galay in la dilo saraakiisha ciidanka lana raadiyo wadiiqo lagu hakin karo guulahii laga gaaray dagaalada looga soo horjeday Qawaariijta kedibna markii Hiiraan laga saaray Qawaariijta oo maalinkasta newska Soomaalida joogto dal iyo dibad looga hadlayey waxii ka danbeeyey waxey arintii noqotay in goboladii ay ciidamadu tageen sida Shabelaha dhexe iyo qeybo ka mid ha Galgaduud lagu bartilmaameedsado saraakiisha oo kii ugu danbeeyey lagu dilay guri ay degan yahin qabiilka hoose ee uu ka soo jeedo madaxweynaha arintaan oo uu baaritaankeedu hada marayo meel fiican dhawaana aanu shacabka la wadaagi doono sidii ay wax u dhaceen markii ay soo gabo gabeeyaan dowlado hada gacanta ku haya.

Waxaa kale oo arintaa barbar socda waxaa Dronta ciidamada dowlada ku caawin jirtay dhinaca duqeymaha hada loo adeegsadaa dano siyaasadeed oo kaliya waxaana soo baxayo warar %80 aad la dheyelsan karin oo dhaqaalahii lagu bixinayey magaca dagaalka Qawariijta laga weecinayo gacanta hada la soo marsiiyo ahdaanba la joojin.

2- Arinta kale ee iyaduna xiisaha leh Shirkii sedax geesoodka ahaa ee ka dhacay Jabouti ee lagu yagleelay mashruucii fashilmay ee Irir Samaale oo ay hada qabiilo badan gadaal uga dageen markii uu fashilmay dadkii loogu heshiiyey xogta rasmigaa ee aanu heleyno waxaa ka mid ahaa beesha Daarood sidey u dhanb yahiin(SSC waxey arinteedu aheyd kaliya tijaabo horudhac ah), Kuwa Hiiraan( Xawaadle) iyo Digil iyo Mirifle adiga madaxweyne Mustafow hadaad doonto waad iska dhaadhicin kartaa RW Hamsa ayaa ka soo jeeda reerkaada oo ka tirsan kooxda Villa Soomaaliya joogta iyo wax la mid ah.

Arintaan RW Xamse ma joogto,laakinse waxa aanu kaala hadleyno waa amniga malaayiinta shacabkaa ee Somali State ku nool oo aad hormuud u tahay iyo dalweynaha Ethiopia ee aad qeybta ka tahiin halka ay markasta qatarta kaka imaan karto in aad isha kuheyso, waxaa hubanti ah haduu Xawaadle idiin soo baneeyo beelahan dowladaha Carbeed qandaraaska kula soo galay dhul aysan laheyn iyagoo magac dowladeed ku gabanayo iyo Qawaariijtaan wada shaqeysto oo aanu warbixin ay malaayiin Somali ah la yaabi doonaan oo dhameystiran ka soo diyaarin doono dhawaan xili munaasib ahne la wadaagi doono shacabka,hadane mar hadaad deris la tahiin dalka Soomaliya oo aysan siyaasadiisu fadhiyin xaduudna la leetahiin meelaha hada loo socdo oo ah Hiiraan, Koofur Galbeed iyo Gedo waa idiinku waajib in aad joogto ula socotaan xaalada.ogow Villa Soomaaliya kooxda wada joogaan iyaga dhaxdooda ayaa saacadkasta kala shiraan dhawaana ilaa 11 ka mid ah kooxda waa iskaka baxayaan oo ma doonayaan in mustaqbalka lagu shaambadeeyo garab kooxda ka tirsan oo Qawaariijta la shaqeysto dowlada haatan jirtana fashilka ugu badan ku haya.

Marka waxaasi oo dhan laga soo tago Hiiraan waa meelaha uu ku xiran yahay amniga DDS iyo guud ahaan dalka Ethiopia oo waa halboowlahii dalka,weliba ay fowdada siyaasadeed ee Xasan Sheikh iyo madaxweynaha Jabouti lagu joojin doono hal kacdoon oo kii lagu galay dagaalkii Qawaariijta mid la mid ah oo ciidamada Jabouti looga saarayo Xasan Sheikhna uusan waxbo ka qaban karin ayaa jidka ku soo jira Soomaaliweyn oo weliba ay indhahooda shanta yahiin,maxaa yeelay Xasan Sheikh hadaan indhaha leys tireyn kuma harin wax la yiraahdo nidaam dowladeed oo isagoo madaxweyne Soomaaliyeed maqaamkeeda joogo uga dagay meel hoose qarnigaan 21aad iyo qabiil isagoo ka baqanaya codad lag aduubtay in banaanka la keeno sidaasne loo duleysanayo isago madaxweyne Soomaaliyeed ahaa.

Fiiro Gaar ah-marka laga soo tago qoraalkeena qeybta kore ee aanu uga hadleynay DDS ahdaanu waxoogaa yara jaleecno dalka Soomaaliya-Waxaan horey u bogaadinay go aankii ay Isimada SSC uga hor tageen qatartii ku soo wajahneyd deegaankooda, waxaa kale oo aanu horey u bogaadinay madaxweynaha Koofur Galbeed iyo Gudoomiyaha baarlamaanka sidii ay iyagoo isku duuban uga hor tageen qatartii ku wajahneyd degaankooda,waxaan hada bogaadineynaa shacabka Hiiraan gaar ahaan beesha Xawaadle oo ah beesha kaliya ee dagaal dhab ah kula jirta Qawaariijta iyo beelaha ay xulufada yahiin oo mudo 8 bilood ka badan noqotay iyadu mida kaliya ee dagaalkasta soo bandhigto Qawariijta ay disho meydkooda iyadoo weliba intaas lagu hayey hagar daamo maadaama aan daacad laga aheyn dagaalka lagula jiro qawaariijta oo ay beelaha qaarkood ka tahay ganacsi halka meelaha kale qaarkood leysku baneeyo furumaha dagaalka marna iyadoo la wada jiro leyla qaarajiyo saraakiisha ciidamada kuwooda dagaalka dhabta ah kula jira Qawaariijta inta la shirqoolo.

Marka intaas laga soo tago dowladaha Kenya iyo Ethiopia waxaa u yaalo howl badan mar hadeysan siyaasada Soomaaliya laheyn meel la qabsado amaba loogu soo hagaago maanta amnigooda waxa uu ku jiraa iney si dhaw ula macaamilaan shacabka ku nool gobolada xaduudaha la leh qof Mogdishu iska jooga hadal uu yiri wax uu xaalada hada jirta ka bedeli karo ma jirto muhimadu waa in hadba maamulkooda iyo rabitaankooda lagula shaqeeyo.

Tusaale- Madaxweynaha Soomaaliya qabiilkiisa wax xaduud ah lama lahan Ethiopia iyo Kenya midkood waxuse doonayaa inuu iska hor keeno shacabka Hiiraan,kuwa Koofur Glbeed ,Gedo amaba Jubooyinka oo xaduud la leh dalalka Soomaaliya deriska la ah ee Kenya iyo Ethiopia waana mida keentay in ay reer Hiiraan diidaan waxkasta oo wax u dhimaya ganacsiga iyo xasiloonida Hiiraan kala dhaxeysa DDS iyo Ethiopia.waxaanse hubnaa ineysan Jaboutiyanku si joogi doonin Hiiraan, aan shacabka ugu celino halkaas mar kale Ciidamada Jabouti ma sii joogi doonaan Hiiraan. intaas waa warbixin horudhac ah iyo fashilka siyaasadeed ee dalka ku soo wajahan halka uu ku danbeyn doono oo ah inuu galaafto madaxweynaha haatan jooga kursigiisa sidaasina lagu heli doono hogaamiye cusub.

Weliba sida hada wax badan mediyaha looga sheegayo oo shacabka Soomaliyeed looga dhigayo siyaasad wax uma jiri doonaan. waxaan leenahay haduuba dalka Soomaaliya jiro mucaarad ayna kusugan yahiin gudaha iyo dibadiisa isku diyaariya xukunka dalka waxaa dalka ku soo wajahan isbebelo waaweyn oo dhinaca hogaanka ah.marka aanu sidan u hadleyno waxaanu ognahay wax badan oo Soomali baadankeed ka qarsoon laakinse xaqiiqadooda arki doonaan mudo aan sidaas u fogeyn.

War hada ina soo gaarayna waxuu sheegayaa maadaama ciidamada dowlada horey Puntland uga baxday oo ay gooyni u yahiin ciidankeeda iyo sarakiishooda waxaa guud ahaan ciidamada uga jira dowlada kala soo bixi doona dhawaan hadii ay xaaladu sidan ku sii socoto beesha Xawaadle oo hada loo maleeyo iney iska aamusan tahay xitaa dib u soo celineysa dhaliyaro dhawaan la yiri waxaa loo qorayaa ciidan, laakinse sidii ay kacdoonkii qawaariijta hal shir uga yeesheen siyaasada guud ee dalkana ka qaatay wax badan oo horey iskugu dhax yaacsanaa iney dib uga degaan Soomaalina kala macaamilaan kuwa aan dabada ku wadan Qawaariijta dalkana iibsaneyn beena u sheegeyn caalamka si ay dhaqaalo deg deg ah kaliya u helaan iyagoo sharafta dalka iyo dadka Soomaliyeed ku ciyaarayo,cadaawadna aan dadka Somaaliyeed uga abuureyn deriskooda, taasi oo siweyn looga dareemi doono dowladnimada Somaliya si loogu baneeyo meesha Qawaariij iyo beelaha ay wada shaqeystaan leys kakana dhax baxo bal meeshey isla gaaraan.Waa waxa ay hada dowlado badan uga fikirayaan iney Somaliya mar kale dib u qaatato nidaamkii 8da gobol ee wada dhistay dowladii ugu horeysay 1960 kii-waxaase la kala bixi doonaa mudadaas ka hor oo been beentaan laguma sii wada joogi doono sida xaqiiqada ah.....maata intaan ha inoo joogto.

City of Las Anod, SSC Khatumo State-Wednesday Feb /15/2023-Inagoo weli ku guda jirna warka ugu weyn ee dalka Soomaaliya maanta ka jira oo ah dagaalka Laas Caanood ee dhulka SSC oo ay bulshada deeganka oo ay hormud u yahiin Isimada uga tashanayan mustaqbalka

caruutooda kedib go'aano wax ku ool ah oo ay dhawaan qaateen dadka deegaanka. waxaan ku faraxsanahay go'aanka ay Isimadu ka qaateen waxa socda oo dhan.

Waxaa kale oo aanu ku faraxsanahay in aanu noqonay mediyaha Soomaalida kuwooda aan hal maalin laga weecin waxa ka socda dhulka SSC oo ah dulmi aan geed loogu soo gaban,

waxaase waxaasi oo dhan maanta ka xiiso badan sida ay wax badan u fashilmeen. waxaanu shacabka la wadaageynaa warbiixn dhameystiran oo aanu ka soo diyarinay magaalda Laascaanod tan iyo markii uu halkaas ka bilaawday dagaalka ilaa maanta inta fashil siyaasadeed ee dhacay oo ay adag tahay in ay rumeystaan dad badan.

Fiiro Gaar ah-Yaan marnaba lagu gadsoomin warar badan oo shacabka Soomaaliyeed si looga weeciyo xaalada magaalada Laascaanood ka taagan looga dhigayo news. wararka kuwooda ugu xiisaha badan Soomaaliweyn iyo caalamka waanu ka haqab tireynaa weliba sida ay wax badan dhawaan isku bedeli doonaan hadii aad dooneyso in aad noqoto midka ugu horeeya ee maqla si dhaw ugu tixnow bogaan.

Wararka ugu Waaweyn ee aanu ka soo aruurinay Xaalada Soomaaliya,dagaalka Laascaanood, siyaasada Xasan Sheikh iyo Ismaciil Cumar Geelle iyo halka uu marayo fashilkooda siyaasadeed.

1-Xasan Sheikh iyo Ismaciil Cumar Geelle oo ku kala magacaaban hogaanka ugu sareeya ee dalalka Jabouti iyo Soomaaliya waa labo shaqsi oo siyaasad ahaan iyo qof ahaanba u fashilmay waxuuna shaki xoogan inooga jiraa mudada ay masuuliyada ay ku magacaaban yahiin hada sii heyn doonaan in ay tahay bilo amaba inta sanadka ka dhiman,maxaa yeelay markii nolosha shacabka laga raadiyo halka ugu xun natiijadeedu waa iney firaaqeeyaan kuraasta iyo masuuliyada ay wax ku qaribaan, waana mida inoo muuqata markii aanu arimo badan dhinacyo kala duwan ka eegnay in ayan sii jiri doonin amaba sii socon doonin ficilada iyo siyaasada guracan ee ay ka wadaan geeska Africa kuna qaldaan labada shacab iyo dowladaha deriska la ah Soomaaliya iyo Jabouti amaba caalamka,maxaa yeelay bariga Africa maanta kama jirto fowdo uusan bilaaw iyo dhamaad sabab u aheyn odayga xukunka ku raagay ee Jabouti jooga kuna jira waqtigii uu shaqada wadankaas u baneyn lahaa dhalinyarada dalkaas,halka gacan yarahiisa Soomaaliya Xasan Sheikh oo ah shaqsi aysan u bilaawneyn waxii la dhihi jiray siyaasad uu isaguna waxkasta oo uu sheego uusan dalka Soomaaliya ka sii ahaan doonin amaba uusan sii sheegan doonin masuuliyada uu hada ku magacaaban yahay ugu badnaan dhawrka bilood ee inagu soo aadan waa hubanti taas qoraalkaan meel gooyni ah ha lagu qorto,xitaa labadan hogaamiye uma qalmaan in aanu halkana soo gelino sawiradooda.

2- Dagaalkii Laascaanood yaa ilaa hada ku qasaaray?- Dagaalka maalintii 9aad galay ee magaalada Laascaanood ee gobolka Sool waxaa bilaaw iyo dhamaad ku qasaaray Muuse Biixi iyo beesha Isaaq sedax arimood oo is biirsaday awadood inagoo u kala qaadeyna A,B,C.

A- Waxey garan waayeen in madaxweynaha Jabouti doonayo inuu ka xiro dekeda Ber Bera oo uu u arkey iney tartan la galeyso mida Jabouti sidaasina Muuse Biixi kula taliyey in uu iska joogo kursiga kuna dhaqaaqay ficilo waaweyn oo shacabkaas la haray sida in Suuqii Weynaa deb la qabadsiiyo iyadoo suuqaas loo gubay dano siyasadeed.

B-Dhaqaalo ahaan waxa magaalooyinka waaweyn sida Burco, Hargeysa iyo weliba magaalooyinka kale iskaka guuraya Soomaalidii kale ee hantida ku laheyd iyo kuwii u tagay halkaas nabadgalyada iyo iney caruurtooda wax ugu bartaan.

C- Marka loo eego ficilada iyo duqeymaha arxan darad ah ee ku socda magaalada Laascaanood iyo heerka cadaawada uu gaarsiisan yahay iyado kaliya xalka ugu dhaw uu ahaa in deegankooda looga baxo dadka iska leh dhulka, waxey taasi meesha ka saartay 100% waxii la dhihi jiray maamul la yiraahdo Soomaaliland magac ahaan waa laga yabaa inuu u sii jiro laakinse in ay bulshada SSC ka sii mid ahaadaan sida aqliga saliimkaa inoo sheegayo albaabkaas waa soo xirmay waana midkii uu doonayey madaxweynaha Jabouti in Soomaalida maalinba labo labo isku qabsadaan isaguna sidaas uga macaasho dhiiga shacabka Soomaaliyeed iyo weliba kuwa geeska Africa.Muuse Biixi waxaan leenahay shacabka SSC uga bax dhulkooda duqeyn aad gawaari ka soo tuurto waxbo kama bedeleyso xaalada iyagaa garanaya sidii ay u noolaan lahayeene ee dhulkooda uga bax sharuud la'aan.

Fiiro Gaar ah-Dadka Soomaaliyeed ee ku riyoonaya in uu dalka Soomaaliya madaxweyne ka jiro waxaan u kala qaadeynaa labo qeybood.1- Qeyb aan ku tilmaami karno kuwo waalan.2- Qeyb aanu ku tilmaami karno kuwo iskaka nool hadba sidii ay u qabato nolosha.

Waxaanse mar kale Soomaali badankeed ugu soo celineynaa in ay xaalada ku xun tahay beelahii magac dowladeed iyo magac argagixiso iyagoo wataan dadka Soomaaliyeed siyaabo kala duwan u soo dhibayey dunidana siyaasdaha beenta ah uga qaadan jiray dhaqaalaha in ay arintii la gadoontay saxada siyaasada, dhaqalaaha iyo ganacsigaba ay shirkadahooda ugu waaweyna ay halmar iskala baxayaan taasi oo ahda bilaaw u ah dhamaadk afowdadii ay dalkaan ku soo hayeen mudada aadka u fogeyd.

Dhinaca Mogdishu- Villa Soomaaliya waxaa joogaan labo koxood midna waa kuwa la shaqeysta Argagixisida oo hada looga kala cararay xaruntii dalka laga maamulayey ee Villa Soomaaliya kooxna waa daacad oo dowladnimada ayaa ka go'an waana kuwa lagu hayo jahwareerka ugu badan oo shaqadooda u gudan la sidii la rabay,waana mida keentay in aanu shacabka u bidhaamino inuusan joogi doonin madaxweynaha haaytan jooga Xasan Sheikh waqti sidaas u badan.

Waxaase muhiim ah in ay Soomali badan ogaadaan in hada Soomaalidu isku raacayaan sidii ay isku fahmayaan iyadoo laga fogaanayo kuwa dhaqanka mooryaanta iyo fowdada ku caan baxay jiritaanka arimtasne waxaa siweyn looga dareemi doonaa mustaqbalka dhaw isbedelo siyaasadeed oo ku soo wajahan dalka Soomaaliya.ku tixnow bogaan.

War Deg Deg ah-Wararkii ugu danbeeyey kuwooda ugu xiisaha badan Dagaalkii u dhaxeeyey

Isimada iyo ciidamada Xaq u dirirka dhulkooda difacanaya ee SSC iyo Muuse Biixi iyo Ismaciil Cumar Geelle oo isku dhinac ah-

Soomaalida badankeed markii ay wararka ka soo tabinayaan hadba meel dalka Soomaaliya ka mid ah waxey jecel yahiin in ay sidey doonaan xaaladaas uga hadlaan iyadoo lagu saleynayo hadba sidii uu qofkasta jeclaan lahaa in ay xaaladu u noqoto,hayeeshee shacabka kuwooda daacada ah ee doonayo in ay xaqiiqo badan ogaadaan waxey mudan yahiin in loo bidhaamiyo xaqiiqada si ay ugu yaraan ugu kala cataato faraqa u dhaxeeya dulmi inuu qofku taageero iyo inuu dulmi diid noqdo.

Dagaalkasta oo dhaca ama ha yaraado ama ha badnaado waxuu leeyahay magac loo bixiyo hayeeshee dagaalka ka socda Laascaanood maalintii 7aad waxuu u dhaxeeyaa dadka deegaanka oo ay hurmuud u yahiin Isimada iyo shacabkii deegaanka oo ka kadooday dulmi soo jiray in ka badan 15 sano oo shacabkaas lagu waday gumaad xeeladeysnaa oo aan kala joogsi laheyn iyadoo mudada intaas la ek dadnimada ay hada isku difaacayaan iyo mid ka badanba lahaa laakinse looga faa'ideystay daacadnimadooda iyo hadba wiil deegaankaas ka soo jeeda oo siyaabo kala duwan loo qaldayey kedibna ogolaaday in dadkiisa iyo deegankiisa sidan xad dhaafka ah loo duleysto ugu danbeyna wiilkii horey loo qalday iyo kii horey dulmiga ugu dhidhiin jiray oo dhan maanta waa isku qadiyad oo dagaalkaan wey u mideysan yahiin dadka ka soo jeeda Gobolada SSC amaba dhulka Khaatumo State.

Dagaalkaan yaa hurinaya?.

Dagaalkaan bilaaw iyo dhamaad waxaa kaalinta koowaad ku leh Ismaciil Cumar Geelle oo ay xarun u tahay Jabouti qoraalo kuwaan ka horeeyeyna aanu si kooban uga soo hadalnay maxaa yeelay Muse Biixi waa shaqaale isagu wacyiga iyo halka ay hada wax marayaan waxne kuma deri karo waxne kama dhimi karo xaqiiqadu waa midaas oo isagaaba ah la heyste sidaasi daraadeed magaca dagaalku waa Ina Cumar Geelle vs Isimada iyo ciidamada xaq u dirirka ee dhulkooda difaacanayo laguna soo duulay.

Ina Cumar Geelle danahii siyaasadeed ee uu ka lahaa dhulka SSC maka gaaray, maxaase ilaa hada uga hirgalay?.Waxa aan fashil siyaasadeed aheyn oo uga hirgalay ilaa hada ma jiraan sababta ugu weyna waa midan.

1-Ciidamada ku sugan dhulka SSC ee ka soo duulay Hargeysa madoonayaan iney dhulkaas sii joogaan waxeyna u kala baxeen sedax kooxood.A- Koox dooneysa iney is dhiibto.B- Koox dooneyso in ay dhulka dhan iskaka baxaan oo aysan ka sokeyn meel magaceeda naloogu sheegay OOG iyo waxii ka shisheeya oo ay deegaan ahaan ka soo jeedaan.C- Koox iyagu aanba labadaas aheyn oo uu deeganka ku heysto jahwareer aad u xoogan oo aan dhulka kala aqoon lagana keenay meelo aad uga fog dhulka SSC, dagaalkana ku waayeen ciidamo badan waana kuwa marna xarumaha caafimaadka amaba Iskoolada magaalada duqeeya.

Guusha Dagaalka ee bilaawga ah ee ay ilaa hada gaareen ciidamada Xaq u dirirka waa dhawr nooc waxaanse kaliya ku soo koonbeynaa qeybta ugu muhiimsan.

1- Dagaalkaan markii uu qarxay waxaa la doonayey Isimada iyo shacabka SSC lagu shaambadeeyo in ay yahiin amaba lala dagaalayo Argagixiso si dhulkooda loo xalaaleysto filmkaas waa socon waayey waana guusha ugu weyn ee aysan dad badan ogeyn ee ay gaareen Isimada, ciidamada Xaq u dirirka iyo weliba guud ahaan shacabka SSC dal iyo dibadba.

2- Dhamaan dagaladii dhacay oo dhan oo ay guushu raacday dadka deeganka iyagoo dhul aad u balaaran gaareen mudadii uu dagaalku socday una diyaar garoobay dagaal ilaa dhulkooda looga baxayo iney dhintaan.

3- Madaxweynahii Jabouti ee dagaalkaan gadaasha ka fadhiyey oo uu culeys siyaasadeed ka soo wajahay dhinacyo kala duwan hadey noqon laheyd gudaha Soomaaliya iyo gudaha dalkiisa oo looga kacay ayna u badan tahay inuu halkaas ka curto kacdoon shacab oo looga soo horjeedo maadaama dalka Soomaaliya laga nacay odayga,maxaa yeelay waxuu dunida iskaka dhigayey in uu isagu yahay cida ay ka godo talada iyo siyaasada Soomaaliya oo uu labada wadanba ka yahay hogaamiye oo uu hadba deegaankii uu doono dalka Soomaaliya koofur iyo waqooyi ka hurin karo colaad isagoo meelo badan oo ka mid ah kofurta Somaliya horey uga soo huriyey kana fuliyey siyaasado guracan.

Ugu danbeyn dagaalkan xakuu ku danbeyn doonaa?.

Dagaalkaan hadaan dadka looga bixin deegaankooda waxuu ku danbeyn doonaa in xukunka laga tuuro Ismaciil Cumar Geellaha Jabouti maadaama ay Soomaalidu horey u tiri Mas madaxa ayaa laga dilaa marba fidnada haatan socota uu isagu sabab u yahay Oday Geelle muhiim maahan in lagu mashquulo Muuse Biixi, waxaa muhiim ah in shacabka Soomaliyeed loo bidhaamiyo xaqiiqada waxaana inoo muuqda 2023 inuu noqon doono sanadkii lagu soo afjari lahaa xukunkii 30 sano jirsaday ee Ismaciil Cumar Geelle maxaa yeelay odayku Soomali waa ka xishoon waayey laakinse haduu lugaha la galay fashil siyasadeed midkii ugu weynaa.

Hadaanse u soo laabano dagaalkii dhacay maalintii shaleyto aheyd iyo kii maanta waxaa siweyn ugu gacan sareeya dadka deegaanka ee dhulkooda difaacanayo ee loogu yeero ciidamada xaq u dirirka dhulka SSC ee Khaatumo State kuwasi oo dhul balaaran la wreegay.

Isimada iyo shacabka SSC waxaan leenahay halkeeda ka sii wada halkanka aad ku

raadsaneysaan sharafta dhulkiina,amxaa yeelay dagaalka leydinku soo qaaday wa dulmi aan meelna loogu soo gaban hadii dhinackasta laga eego halka ay hada wax marayaa.markasta ku xirnow bogaan.

Fiiro Gaar ah- Muuse Biixi isagu wax weyn maahan hadii kaliya 30 maalmood laga xiro ganacsiga magaalada Wajaalle isagu uma baahno in xitaa lagu rido xabad.Ina Geelle qudhiisa haduu awood leeyahay maanta qeyb dhulkiisa ka mid ah lagama heysteen hada waxii ka horeeyeyna Soomaali ayaa kasii jeeday haduu arimaha Soomaaliya faraha kala bixi waayo Soomaali ma garanayo ee hada kedib ayuu baran doonaa waxaase loo qaatay in ay dulmiga aan geedka loogu soo gaban ka daayaan shacabka SSC oo ay dhulkooda uga baxaan si nabad ah.

Bil xaqiiqo dalka Soomaaliya hadii aanu maanta taladiisa heyn laheyn 24 saac wax ka yar ayaanu ku xiri laheyn safaarada jabouti ee Soomaaliya shacabka Jaboutina waxaanu dhihi laheyn dalka Soomaaliya bilaa Visa ayaad ku soo geli karatan oo waxaad tahiin dad Soomaaliyeed maxaa yeelay iyagaaba dhiban oo qeyrkooda ka haray.......

City of Las Anod,Sool, SSC , Khatumo State-Waxaa jirta maah maah caan ah oo gayiga Soomaaliya sanado badan ku soo dhaceysay dhegaha shacabka,taasi oo ah ( Nin Xaaskaada Rabo, Doonayo amaba u socda kuma qanco gebedhaada),Dulmiga ay gestan qeyb bulshada ka mid ah amaba hadba qabiil is mahadiya oo uu dulmigiisu xarkaha koosto waxaa ugu xun midka dhul iyo degaan ay dad kale u dhasheen leyska dhaadhiciyo in xoog lagu heysan karo.

Maamulka Hargeysa ma waxuu ku dhawaaqay inuu ciidankiisa kala baxo SSC mise kaliya waxuu iibsanayaa waqti (time) uu dib iskugu abaabulo?. Hargeysa kuma dhawaaqin xabad joojin iyo in ay dhulka SSC ka saaraan ciidankooda oo ah go'aankii Isimada intii uusan bilaaban dagaalku ka hor iyo kediba.They just buying time to delay the war in Las Anod temporarily so as to have longer to improve one's own position.Meeshaan waxaa ka socda dulmi xoogan oo aan geed loogu soo gaban oo lagu qaaday shacabka SSC.

Isimada iyo shacabka SSC midbaan leenahay.1-Waxaad ku taagan tahiin wadadii saxda aheyd waa idinka cida lagu soo duulay dhulkooda afka kaliya ee aad dhulkiina ugu noolaan kartaan si xor ah waa in kuwa ku soo duulay ka baxaan nin Isbitaaladiisa, Iskuuladii iyo goobahii ganacsiga iyo cibaadada laga burburinayo hadane kii ficiladaas sameynayey uu weli isla saxan yahay dagaalkaan ma huri doono in uu ku baaho dalka Soomaaliya oo dhan dhulkiina sida aad hada ugu dhimaneysaan u xoreysta waa dulmi cad oo aan geed loogu soo gaban,Soomaalina marqaati ha uga dhigina caruurtiinana ha u horseedina in aad noqotaan reerkii ugu horeeyey ee qarnigan 21aad uu duleysto qabiil qeyrkiis ah.

2-Intaanba waxaa lagu helay dagaalka aad la gasheen mudada shanta maalin ah ee aad ku muujiseen dadnimadiina arintaan sida ay dad badan u moodaan maahan waxa loo socdana maahan xitaa in leydiin qabsado oo leydiin maamulo ee waa in dhulka leydiinka barakiciyo maxaa yeelay gobolada waqooyi dhulka ugu barwaaqada badan ee laga helo waxkasta ayaad ku noshahiin marnaba Isimada iyo cuqaasha SSC amaba shacabka SSC dal iyo dibad yeyesan u maleyn waxa hada socda in ay yahiin kaliya nidaam iyo maamul Hargeysa jooga inuu is balaariyo waa barakicin iyo waxa loo socdo oo ah dhulka SSC.

3- Qiimo kasta oo ku kacayo gobanimada aad u raadineysaan shacabkiina intaad isku qeybisaan labo qeybood,qeybna dagaalka dhulka lagu difaacayo ha u taagnaadaano sida ay hada ugu taagan yahiin qeybna dhismaha maamulkii shacabka deegaankaan lagu maamuli lahaa dhismahiisa ha u istaagaano hana diyaariyaano.

Marka laga hadlayo wada noolaansho iyo deris wanaag waxaa jira meel arinta laga bilaabo laakinse dad dhulkooda u tashanayo oo deegaankooda u sameysanayo nidaam iyo kala danbeyn oo garanaya sidii ay shacabkooda u noolaan lahayeen ayaa waxaa la doonayaa in wax aan soconeyn waqti looga lumiyo bulshada. Arinta SSC waa in dadka dhulkooda looga baxo waxa kale oo dhan waa dulmi.

Fiiro Gaar ah- Shacabka SSC waxaan leenahay waxaad tahiin shacab Soomaaliyeed oo degankoda lagu soo duulay shacabkoodana lagu xasuuqayo dulmi aan geed loogu soo gaban,kuna taagan wado sax ah sida aad ugu midoowdeen dagaalkaan gobanimo u dirirka ah ee aad sharafta dhulkiina iyo dadkiina ku raadineysaan ku wada.

Daaro amaba dhismayaal madfac iyo hoobiye lagu garaaco iyo qof ay disho Kaneeco dhimasho waa dhimasho waxaase ugu sharaf badan mida aad dadkaada ugu raadineyso gobanimo iyo xoriyad intii ay doonto hala ekaatee.Ogaada Geesi labo mahaan halka ay hada joogto wey dhaaftay meel laga hadlo dhulkeena nooga baxa si nabad ah ee dhulkiina ku laabta hadeyba mareyso yaa sheeki karo waxa haray amaba waxa loo yaqaano dulmi micnahiisa?.

Fashilka Siyaasadeed ee dagaalka Laascaanood-Friday,February10,2023-Xog aruurin aanu sameynay 48 saac ee ina dhaaftay inagoo dhinacyo kala duwan wax badan ka eegeyna ayaa muujineysa in gebi ahaanba dagaalka Laascaanood looga gacan sareeyo Muuse Bixi iyo Seedigiis oo ah madaxweynaha Jabouti oo dagaalkaan gadaal ka hagayey.dagaalka bilaaw iyo dhamaadba halka ay ilaa hada wax marayaan waxaa ku gacan sareeya ciidamada xaq u dirirka ee deeganka oo ku taagan wado sax ah oo ay dhulkooda ku difaacanayaan waxii borobagaando ah waa meesheeda,waana mida keentay in aanu wararkeena ugu badan ka dhigno dhulka SSC iyo dagaalka ka socda magalada Laascaanood.

Waxaan leenahay Isimada iyo ciidamada xaq u dirirka amaba guud ahaan shacabka SSC meelkasta oo ay dunida ka joogaan gudaha iyo dibadaba in aadan dagaalkaan u kala harin oo aad dhulkiina ka xoreysataan qabiilka kheyrkiin ah ee ay marin habaabiyeen kuwiii hogaaminayey ee lagu tilmamayey madaxda ee idiinku soo duulay.

1- Waa marka horee hadaad maanta dhulkiina sida aad hada u difaacaneysaan intaad laba jibaartaan u difaacan weysaan oo aadan eegina gabadha iyo wiilka maanta aan gaarin 5ta sano mustaqbalkooda ileen meel kale oo ay dalka Soomaaliya uga noolaadan ma garanyane hadii aan loo xoreyn halkii ay ku noolaayeen waalidkii dhalay weligood beritona waxbo uguma taalaan in aad dal la yirahdo Soomaaliya kaalinta idiinka aadan ka difaacdaan ileen waxaa idin dhalan doono hada kedib caruur ku dhalan doonta dulinimo oo aan laheyn wax caaqibo ah ama laga filan karo wax dadnimo ah,mar hadii aad bahdil ku barbaarto waad isdeyseen nolosha aadanaha ku nool yahay mideeda ugu wanaagsan oo ah qabka uu qofku leeyahay deegaan ahaan iyo dal ahaanba.

2- Hadaad moodeen in odaygaan Jabouti mudada 30 ka sano ku dhaw maamulayey ee inta dalka Jabouti iskugu geeyey 3 qabiil oo Soomaali ah isagoo adeegsanayo ninka hada gacan yaraha u ah ee ku magacaaban xilka madaxweynaha Somaliya iyo midka ku sugan Hargeysa ee ku magacaban maamulka deegaankaas iney halkaas ku yagleelaan mashruucii fashilmay ee Irir Samaale ujeedada laga lahaa waxey aheyd in dhul nabadoon sida SSC lagu qabsado magaca reerahaas ee indhaha intaad kala furtaan Soomaalida kale oo dhan ayaa idiin taageersan ee dhulkiina ka saara ciidamada ka soo duulay Hargeysa yaan arintaas laga labo labeyn dulmi ayaa dhulkiina lagu joogaa ee laguma joogo aqli iyo siyaasad.

3- Waa in aad kala saartaan wararka mediyaha Soomaalida ee intooda badan lagu raadiyo viewska iyo waxa mustaqbalka u ah dadkiina iyo deegaankiina,waana bogaadineynaa sida ay xitaa qaar badan oo ka mid ah Isimada u joogaan furunta dagaalka maxaa yeelay waxey og yahiin ilhaanada iyo dulinimada ku soo wajahan caruurtooda.

Muuse Biixi iyo Ismaacil Cumar Geelle waxaan leenahay taladan qaata hadii kale waad ka qoomameyn doontaan waxa aad hada sameyneysaan

1- Madaxweynaha Jabouti adeeroow runta cid kuu sheegto ayaad weysay inagoo aan ka tageeyn dhaqankii Soomaalida ee ahaa qofka kaa weyni waa waalidkaa oo kale,hadane Soomaaliya iyo Jabouti shacabkooda ayaad isku qaladaye hadii aad ku jirto da'da gabowga oo aad horey u soo duleysatay qabiilka Ciisaha amaba shacabka Jabouti oo aad horey u kala dishay shacabka ku nool Hargeysa, Burco iyo Boorame oo aad kaliya ka soo qaatatay kuwa adiga kula ah xididka hoose ee ka dhashay xaaskaada oo aad Soomaalida koofurta hore u kala dishay ilaa aad adiga iyo Cabdiqaasim oo ku sugan dalka Masar kuna shaqeysanaya Xasan Sheikh iyo Muuse Biixi la soo shir tagtaan mashruucii fashilmay ee Irir talo yar ayaan ku siineynaa ee xukunka dalka Jabouti u raadi qof dhalinyaro ah oo kaala wareega adiga waqtigaadii waad soo qaatataye arimaha dalka Soomaaliya kala bax faraha, hadii kale mucaaradka Jabouti u daa talada dalka iney la wareegaan bal si ay shacabka dalkaada oo dhinackasta ka dhiban oo ay weliba kuwa Soomaaliya oo mudo 30 sano ka badan colaad ku soo jiray ka nolol wagaansan yahiin si ay nolol ugu sameeyaan adigoo gabay noloshii shacabkaada ayaad isku dayeysaa in aad faraha la gasho arimaha Soomaaliya oo aad mugdi geliso nolosha malaayiin Soomaali ah oo aad dooneysaa in aad dhiigooda ka macaashto.

2- Muuse Biixi midbaan leenahay dhulkooda uga soo bax shacabka SSC ee ciidamadaada geey halka ay ku dhaheen geey Isimada iyo shacabka dhulka iska leh jooji dulmiga wey og tahay qofkasta oo Soomaali ah inuusan maamulka Hargeysa wiil amaba geber ka soo jeeda magaalada Burco waxbo ka noqon karin inta ay nool yahiin Ismacil Cumar Geelle iyo Xaaskiisa.Ogowna Ismacuul Cumar Geellena ujeedkiisu waa inuu sida uu dalka Jabouti taako taako ugu iibsaday dowlado shisheeye in uu dalka Soomaaliya waqooyi ilaa koofurna intuu dowlado Carbeed ka soo qaato qandaraas maalinba qabiil Soomaaliyeed iyo deegaan Soomaaliyeed dadkooda fidno intuu dhax dhigo sidaas uga helo dhiigooda malaayiin dolar.

Marka Muuse Bixiyow ka soo saar ciidankaada inta ay kaka sugan yahiin SSC.Fashil waa midka jidka ku soo jira hadaan looga bixin dhulka dadka iska leh inagoo shacabka Somaliyed wax badan oo ka qarsoon soona dedejin doona in ciidamada Jabouti halka ay maanta kaka sugan yahiin dalka Soomaaliya oo ah Hiiraan si weliba qaab daran looga saari doono markii aanu shacabka u bidhaamino wax badan oo deegaankaa ska dhacay aanu la sugeyno waqti munaasib ah.

Fiiro Gaar ah- Isimada iyo shacabka SSC midbaan leenahay yaan wax dhibaato ah loo geysan ciidamada isa soo dhiiba amaba lagu qabto dagaalka ogaada dhalinyaradan ugu danbeyn waa uun dhalinyaro Soomaaliyeed oo la soo qalday ayna dhici karto hadii mustaqbalka Soomaali ay arimahooda xalistaan in laga dhax heli karo iyaga amaba caruurta ay dhali doonaan iney dalka iyo dadka Soomaaliyeed meel uga soo baxaan maalin uun intey talada dalka la wareegaan,yaan meel dhaw wax laga eegin,hadase in aad dhulkiina ka difaacataan dulmiga leydiinku soo qaaday waa waajib in aad xoreysataan maxaa yeelay ( kii rag ahaa i daa kukuma daayo aan isdeynose waa kugu daayaa) si ay taasi u dhacdo dhulka xoreyntiisa in aad rag iyo dumar geesiyaal ah u hibeysaan lagama fursan doono xaniinyahiina miiska saarta yaan marnaba leydiin tilmaamin waxa dadka iyo deegaanka SSC u roon.Waan bogaadineynaa sida gobanimada leh ee aad ugu midoowdeen dagaalka.ku tixnow bogaan si aad u ogaato wax badan.

War Deg deg ah- Qormadaan si degan u aqri-Wararka horudhaca ah ee dagaalkii maanta ee galay malintii 3aad dhulka Khaatumo State ee gobolada SSC marka loo eego dagaalkan sida uu uga baaxadweynaa dagaaaladii dhacay shaley iyo maalintii ka horeysay ayuu dagaalkii maanta uga guul badanaa shacabka SSC,marka loo eego dhulka ay isku balaariyeen amaba qabsadeen baaxadiisa iyo in ay gudaha u galeen mid ka mid ah xerooyinkii laga soo tuurayey madaafiicda sidoo kale ciidamada xaq u dirirka SSC ayaa la waregay inta badan baraha koon tarol ee laga soo geli jiray magaaalada.

Maamulka Hargeysa ka arimiya waxaa duleedka magaalada Laascanood ku qabsaday wax aysan filaneyn waayadan iyadoo ay weli dhamaan wadooyinka soo gala gobolka Sool u xiran yahiin ciidamada SSC oo garab xoogan ka helaya shacabkooda dal iyo dibad.Qurba joogta iyo ganacsada ka soo jeeda deganka ayaa iyaguna kaalin muuqato ku leh dagaalka oo ah mid ku qotoma qadiyad aan la dheyelsan karin.Dagaalkii maanta waxaa si rasmi ah ugu biiray gudomiyahii iyo maamulkii magalada Lascaano ee horey u taageeri jiray mamulka Hargeysa waa jab kale oo siyasaded markii aad lumiso mamuladii magaloyinka iyo barahii koontarolka xili Isimada iyo shacabka SSC ay dhulkooda si sharaf leh u difaacanayaan si weyn ayey dadku ugu midoobeen dagaalkaan.ku xirnow bogaan si aad u noqoto mid hela markasta wararka sugan.

Wararka ugu waaweyn Soomaaliya-Waxaa halkeedii ka sii wadeynaa wararkeenii dhulka SSC oo ay halkaas guulo waweyn ka gareen shacabka deganka oo dhinackasta ku gacan sareeya dagaalka sidaan horey shacabka ula wadaagnay warar kale oo farxad gelinaya shacabka deegaankaas oo badana jidka ayey ku soo jiraan,waxaanse qeybtaan ku soo qaadaneynaa caqabadaha ugu waaweyn ee hareeyey mashruucii uu hormuudka u ahaa madaxweynaha Jabouti uuna fuliyaha ka ahaa madaxweynaha Soomaaliya oo ku dhaw fashil,kedib markii uu ka adkaaday mashruucaan inuu ka fulo dhulkii ay muhiimadu aheyd in laga hirgeliyo sida Hiiraan, SSC iyo Koofur Galbeed.

1-Hadaan ku hormarno Koofur Galbeed wadada kaliya ee hada u furan hadii ay doonayaan iney ka bad baadaan dabinka siyaasadeed ee loo dhigay ee ku wajahan deegaankooda waa in ay dhulka ka xoreystaan qawaariijta si ay iskugu soo haraan maamulka Koofur Galbeed iyo shacabka oo kaliya uguna bad baadaan faragelinta madaxweynaha Jabouti iyo dalalka uu gadaasha ku wato ee adeegsanayo Xasan Sheikh.

2-Hadaan ku hormarno Hiiraan waxaa gebi ahaanba fashil ku dhamaaday qorshe beesha Xawaadle la doonayey in looga dhaadhiciyo siyaasadaha hada socda oo dhan iyadoona lagu fashilmay in la xumeeyo xiriirka DDS iyo dowlada Ethiopia kala dhaxeeya reer Hiiraan kaasi oo ku qotomay deris wanaag iyo kala faa'ideysiga ganacsiga taasi oo ku noqotay dhabar jab wax badan oo la doonayey in ay ka fulaan xaduuda uu Hiiraan la wadaago dalka Ethiopia gaar ahaan DDS maadaama siyaasada hada socota ay tahay in dalka loo gacan geliyo dhawr dowladood oo dhaqaalo looga qaatay dhulka aan hada ka sheekeyneyno oo ah midka dalka Soomaaliya ugu barwaaqada badan, waana waxa keenay in Mr Jeyte hogaamiyaha Hiiraan lagu madadaaliyo Mogdishu mudada intaas la ek iyadoo aan waxbo loo qabaneyn markii laga waayey sidii la rabay shacabka Hiiraan amaba beesha Xawaadle waa sida xaqiiqada ah.

Sida laga wada dheregsan yahay Hiraan waa meesha ay dowlada haatan jirta ka wal waleyso dad badanse ma oga arintaas maxaa yeelay waa halbowlahii dalka ee isku xirayey koofur iyo waqooyi waana mida wax badan ay Hiiraan uga fuli la yahiin siyaasadaha ku socda xawaraha ee dalka ka jira maanta.waana sababta masuuliyiinta dowlada garabka Qawaariijta la shaqeysta iyo dowladaha la doonayo in dalka loo gacan geliyo ay u bartilmaameedsanayaan saraakiisha beesha Xawaadle iyagoo isku dhinac iyo isku ujeedo ah sidaaasi ay tahay damacoodii Hiiraan waa u fuli la yahay weli wax badan oo fashil ahne jidka ayey ku soo jiraan markii deegaankaas State u gaar ah bulshada looga dhawaaqo Jaboutiyanka ku sugan halkaasne laga saaro dharaaar cad ayey Soomaali badankeed ogaan doonaan halka ay ku danbeyn doonto waxa hada la dhoodhoobayo ee loogu yeero siyaasada dalkana ka jirta.

3- Shacabweynaha SSC waxaan leenahay guul weyn oo siyaasadeed ayaad gaarteen mr hadii aad muujiseen in aad tahiin dad jira oo degaan iyo dhul ku leh dalka Soomaliya maxaa yeelay waxaa fashilmay qorshahii laga lahaa deegankiina ee la doonayey in degaanka qeybo Kheyraad ka mid ah oo uu ku jiro Gaas la doonayey in iyado leeydiin duleynayo qabiil qeyrkiin ah waxii la doono leydinka sameysto oo weliba dil iyo barakac leydiinku daro waa sidii la doonayey oo lama moodeyn in aad sida u midobeysaan marka halka aad hada joogtaan saqiir iyo kabiir in Isbitaaladii amaba xarumahii caafimadka, Iskuuladii iyo guryaha shacabka la duqeeyo waxaa keenay fashilka ku yimid danahii laga lahaa deegaankiina iyo guulaha aad ka garteen dagalka oo dunida tusiyey in ay dhulka SSC taladiisa ka godo dadka iska leh ee aysan ka go'in kuwa ku soo duulay ee dowlado badan oo dunida ku yalo beenta siyasaded ka iibin jiray hada waxii ka horeeyey.weliba waxaan idiin cadeyneynaa dhulkii amaba deeganadii dalka Somaliya

danaha goynida ah laga lahaa ee qandaraaska lagu soo qaatay waxaa koow ka ahaa Hiiraan, waxaa ku xigay Koofur Galbeed kedibna SSC.

Fiiro Gaar ah-Dhawaan waxaa la arki doonaa wax badan oo hada la moodo siyaasad oo isku bedela qiyaali,waxaana siyaasada guud ee dalka ku soo wajahan isbedel mug leh oo la dareemi doono dhawaan sida in beelahii iyaga iyo qawaariij magac dowladeed, magac argagixiso iyo magac shirkadaha ganacsiga adeegsanayo dalkaan siyaabo kala duwan u soo burburiyey kaliya si ay mudo gaaban u helaan dhaqaalo deg deg ah oo lag ahelo dowlado aan loo fulineyn waxii lagula heshiiyo, maxaa yeelay dalka waxaa ku nool qabiilo Soomaaliyeed oo uu reerkasta deegaan u gooyni ah leeyahay waxaana meel cidlo ah hada taagan beelo badan oo aanu weliba Soomaali badankeed u soo qori karno magacyadooda.waxaan bogadineynaa sida ay Soomali badan hurada uga kaceen ayna hada u yahiin dad xayi ah. Ku tixnow bogaan si aad wax badan uga ogaato dalkaada.

War Deg Deg ah-Guul iyo Gobanimo-Wararkii ugu danbeeyey iyo dagaalka ka socda magaaladii ay fanaanadenii qaranka AUN Saado Cali Warsame suugaanta ku tiri Ludimeysid Laascaanooy yacni (Dhicimeysid) Laascaanooy Labo maahan dhulkeenuye waxaa maanta mar kale ka dhacay dagaal waxaana goobo hor leh si fiican ugu fiday ciidamada xaq u dirirka ee Stateka cusub ee Gobolada SSC ee dhulka Khaatumo.

Guusha ugu weyn ee dagaalkaan maalintii labaad galay marka laga soo tago dagaalka tooska ah ee xabada waa in ay wadooyinka muhiimka ah ee Gobolka Sool oo dhan ay u xiran yahiin dadka deegaanka oo siweyn iskugu duuban miyi iyo magaalo garab iyo gaashaana u ah ciidamada u dagaalamaya xoriyada dhulkoda iyo mida dadkoda kana barbar dagaalamaya amaba safka hore ku jiraan kuwaasi oo mudo 15 sano ah lagu hayey gumaad aan la garaneyn sida loo fasiro maanta nuuca amaba waxa uu ahaa.

Hayeeshee waxii ka danbeeyey 48 dii saac ee ina dhaaftay kedib markii halkaas lagu soo gabo gabeeyey shirkii Taariikhda galay ee laga soo saaray qodobadii ku soo aaday waqtigii loo bahnaa kedib markii ay taladii ka kala baahday dadka deegaanka leysku soo aruuriyey mar kale hormuudkana u ahaayeen Isimada ugu danbeyn lagu gaaray go'aanka durbaba mirahiisi la guranayo ee gobanimada iyo xoreynta dhulka SSC xambaarsan.

Fiiro Gaar ah- Waxaanu shacabka u soo koobnaa kaliya natiijada horudhaca ah ee dagaalka si uusan qoraalku inoola dheeraan laakinse nuxurka dagaalku waa in ay niyad ahaan iyo dagaal ahanba siweyn ugu gacan sareeyaan dadka deegaanka ee lagu duulay kama hadleyno madfac amaba hoobiyo lagu tuuray dad shacab ah si loo cabsi geliyo waxanse ka hadleynaa dagaalka tooska ah iyo sida ay shacabka deegaanka oo ay hormuud u yahiin Isimadooda uga go'an tahay iney dhulkooda xoreystaan intaas qofkii fahmo wuu garanayaa dagaalkaan ugu danbeyn cida ay guushu ku danbeyn doonto in ay tahay dadka deegaanka isla leh.

Maxaa yeelay qofkasta oo aan xitaa laheyn qibrad ciidan wuu garan karaa mudada ay degaankaas ka sii dagaalami karaan ciidamo amaba dhalinyaro la soo qasbay oo hadane isla meeshii ay ka gadaalamayeen ku Kaadiya kuna saxarooda natiijada ay isbuucyada inagu soo aadan kala soo hoyan karaan deegaanka ay hada ka dagaalamayaan. Shacabka Khaatumo waxaanu leenahay bartaas ha laga wado dumli hadii afka lagu suulin waayo in gacan lagu suuliyo ayuu sharafkiisu yahay.ku tixnoow bogaan si aad wax badan u ogaato.

Laascaanood,Sool,SSC Khatumo State,2023-Wararkii ugu danbeeyey- Soomaalidu waxey dhahaan hadal oo dhan sida meelba mar loogu jeedinayo waxuu kiisa qiimaha leh ku dhamaadaa nuxurkiisa amaba iskugu soo biyo shubtaa murti/xikmad, waxii murtidaas amaba xikmadaas ka soo hara waa uun iska hadal oo ah amaba micnaheedu noqonayo waan noolaha ee ha ley ogaado.

Horta Shacabka Khaatumo State ee ku nool gobolada Leysku dhaho SSC waxaan leenahay taako dhulkiina ka mid ah inta kibir lagu joogo saqiir iyo kabiir idiinka mid ah yuusan ku riyoon nabad iyo xasilooni ay helaan dumarka, caruurta, waayeelka amaba hadii aanu si kale u dhigno noolaha ku nool dhulkiina noockasta uu yahay.

Waxaan bogaadineynaa sida ay shacabka amaba qeybaha kala duwan ee bulshadu dal iyo dibad u difaacanayan qadiyada iyo sharafta dhulkooda,Geeri waxaa ugu wanaagsan mida aad og tahay waxa aad u dhimaneyso waana midaan oo kale.

Kaliya halka ay hada joogto shacabka gaarsiiya min Bali, durdur amaba Harooyinka ay xoolahu ka cabaan dhulka miyiga ah,tuulo, degmo,gobol ilaa heer State dabeysha caafimaad ee dhulka xoreynta u baahan weli lagu gaarayo.

Dhul ninkiis ayaa u hara waa hadal weyn oo laga dhaxlay Soomaalidii hore,yaan marnaba hadafkiina oo ah sidii aad ugu noolaan laheydeen dhulkiina iyadoo aysan shacabkiinu qabin wax wel wel ah iyo in aadan ka yeelin reer qeyrkiin ah in ay shacabkiina duleystaan intey weliba idiinku yimaadeen deegaankiina maxaa yeelay waxne waa dulinimo la doonayo in la suuliyo waxne waa dulinimo loo sacbiyo midaani wey dhaaftay dulinimo loo sacbiyo dhulka hala xoreeyo qiimo kasta oo ku kacayo.

Hada waxii ka horeeyey waxaad aheydeen dad bilaa sumad ah haatanse shirkii soo gabo gaboobay maalintii shaleyto aheyd iyo qodobadii ka soo baxayba waa guusha bilaawkeda iyo in aad hada kedib garaneysan waxa aad u dhimaneysan iyo sida ay noqon doonto nolosha caruurta SSC mustaqbalka dhaw iyo kan fogba.

Fiiro Gaar ah- Ruwaayada siyaasadeed ee Mogdishu taalo Soomaaliyey si fiican ma loo daawaday,?.....lol.

Dagaalka Laascaanood iyo wararkii ugu danbeeyey-Wararka ugu muhiimsan oo kooban.1- Dagaalka ka qarxay magalada Laascaanood oo la wada sugayey waxaa bilaabay ciidamada Muuse Biixi ujeedadii laga lahaane waa lagu fashilmay oo waxey aheyd in lagu carqaladeeyo Go'aanadii ka soo baxay shirkii taariikhda galay ee u qabsoomay shacabka SSC ee Khaatumo State.

2-Ciidamada dib u xoreynta deegaanka ee SSC ee kacdoonkaan ku soo jiray in ka badan 15 sano ayaa dagaalkii maanta dhul badan la wareegay iyadoona ay u xiran tahay wadooyinka muhiim ah ee gobolka Sool.

3- Sida xaqiiqada ah oo ay ka maran tahay borobagaando Muuse Biixi dagaalada magaalooyinka waa looga guleysanayaa oo waxaa ku adag shacabka marka loo eego cadadka shacabka iyo sida ay uga go'an tahay dagaalkaan oo ay sugayeen mudo dheer iney dhulkooda uga xoreystaan ciidamada qabsaday.

4- Qodobka rajo beelka ku riday Muuse Bixi ayaa ah in aysan SSC waxii ka danbeyey saacadii lagu dhawaaqay qodobadan in aysan SSC ka tirsaneyn maamulka Mr Biixi ee uu fadhigiisu yahay Hargeysa.

5- Isimada oo si isku mid ah ugu baaqay in dhulka la difaacdo oo iyaduna ka dhigan in ay shacabkii meelkasta iskaka yimaadeen dagaalkana ku biireen.arintaan ayaa ka dhigan in ay hada dagaalamayaan ciidamo iyo shacab xoreysanayo deegaankooda taasi oo meesha ka saareysa 100% in sidii hore loo sii heysan doono shacabkaan u dhimanaya gobanimadooda iyo sidii ay deegaankooda ugu noolaan lahaayeen sharaf.

Dagaalkii maanta waxaa siweyn ugu gacan sareeya ilaa hada dadka deegaanka Khaatumo oo siweyn u abaabulan gawaari dagaal waaweyn ayey gubeen.warar xaqiiqo ah halkaan ugu imaaw markasta.

Fiiro Gaar ah- Dagaalkaan natiijadiisa markaan dhinackasta ka eegnay waa sidan Muuse Biixi oo weyn doona Dhulka Khaatumo iska daaye xitaa Gobolka Awdal gacantiisa waa ka bixi doontaa oo waxaa ka socda kacdoon u muuqaal ek kii SSC.

GUUL IYO GOBANIMO-Monday february 6,2023-War Murtiyeed farxad gelinaya shacabka SSC oo ay isku raaceen Isimada SSC oo lagu dhawaaqayo .ciidamada deegaanka ee Jamaahiirta oo saf balaaran ku socda ayaa duleedka magaalada dhinackasta kaka sugan.shacabku mudo ayey sugayeen in ugu danbeyn shirkii la soo gabo gabeeyey Isimaduna ay go'aankooda u gacan geliyeen gudiga waxeyna aad ugu faraxsan yahiin go'aamada ay u gaareen Isimada.

Gudiga Qaban qaabinayey habsami usocodkashirka ayaa dhawaan ku dhawaaqaya war murtiyeedka iyo g o'aamadii ka soo baxay shirka,hayeeshee Isimada iyo shacabka SSC waxaa ka muuqda kalsooni aad u weyn inta badan qodobada horudhac ah ee aanu helnay dhamaantood waa kuwii ay shacabka SSC mudo aad u fog sugayeen shirkii waa furmay waxaa socda qudbadahii .ku tixnoow bogaan si aad u hesho warar sugan oo ku qotoma xaqiiqada.

Laascaanood,Sool,SSC-Sunday February 5,2023- Waxaan marka hore bogaadineynaa shacabka Koofur Galbeed amaba kuwa magaalada Baydhabo ee ka hor tagay qatartii ku wajahneyd deegaankooda inagoona wararkeena danbe ku soo qadan doona ,hayeeshee

Wararka Maanta kuwooda ugu xiisanaha badan waa shirweynaha Aaya katalinta shacabka SSC ee magaalada Laascaanood uga socda Garaadada,salaadiinta amaba Isimada hadba sidaad u taqaano kaasi oo 100% ku socda rabitaankii shacabka SSC. magaalada Laascaanood ayaa ah magaalo dhinackasta ka camiran tan iyo markii uu halkaas uga furmay shirweynaha Aaya katalinta bulshada deegaankaas marka loo eego dhinaca bilicda iyo weliba dhinaca bulshda oo ay siweyn u camireen shacab iskaka kala yimid dal iyo dibad.waa shirkii ugu weynaa inta la xasuusto taariikhda deegankaas waxii ka danbeeyey burburkii oo ay dadka deegaankaas u fadhiistaan in ay ka tashadaan aayahooda.

Waxaan halkaan ugu hambalyeyneynaa sida ay Garaadada iyo salaadiintu ugu nugul yahiin rabitaanka shacabka oo ah lama taabtaan amaba iney ku noolaadaan hada kedib nolol gobanimo xambaarsan. shirka ayaa hada maraya halkii ugu wanaagsaneyd marka loo eego halka uu hada soo gaaray iyo marxaladii uu soo maray iaydoo Issimadu ka hadleen maanta halka uu marayo.hadaba si aad u noqoto midka ugu horeeya ee la socda arimaha shirka ku xirnow bogaan.

Hiiraan State is one of the eight original regions that constituted the Republic of Somalia or Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.

maalinba qeyb ayaan ka soo qaadan doonaa siyaasiyiinta Hiiraan, Yaad u dooran laheyd hogaanka Dowlad Goboleedka Hiraan ee Soomaaliya?.hadiise aad tahay musharax doonayo inuu bulshada Hiiraan State hogaamiyo mustaqbalka dhaw ma u diyaar garoowday waxii aad bulshada ku hogaamin laheyd oo makuu diyaarsan yahiin,mise arintaadu waa kursigan aan caanshaqayee oo kale?.

Waxaan bogaadineynaa dastuurka Hiiraan State oo marayo heer lagu faani karo kaasi oo ka dhigayo Dowlad Goboleedkaan cusub mid u dhisan qaabka ugu casrisan ee loo dhiso State . Waxaa kale oo aanu bogaadineynaa biseylka siyaasadeed ee ka muuqda dad badan oo markii hore iska indha tiri jiray xaqiiqada dalka ka jirta iyo heerka uu gaaray siyaasada qabyaaladeysan ee lagu qaldi jiray Soomaali badan oo daacad iska ahaa markii hore hadase wax badan si hoose iskaka wareystay iyagoo aan ku mashquulin umade kalena howshooda u gaarka ahne wataan.

Sow horey looma dhihin lahel lahel lawaa ayaa ku xigto hadaad arki weysaan mudo aan sidaas u fogeyn dalka Soomaaliya oo loo kala baxay reero qiyaali siyaasaded ku nool oo ay farahooda ka baxaan wax badan oo shacabka Soomaaliyeed ka wada dhaxeeyey oo ay isku koobeen bilaaw ilaa dhamaad oo hada gacantood aku jira,hadey Soomaali badan arki waayaan iyagoo weliba beelaha qaarkood ka qoomameynayo oo leh war maxaanu hab dhaqankeena mar hore u bedeli weynay oo ku calaacalayo kuwii ay mudada soo dulmin jireen amaba dhagarta u soo maleegi jireen oo dhegaha ka fureysan doona,maxaa yeelay beelahii dulmi ku noolka ahaa ee dadka Soomaaliyeed dhagarta ku dili jiray iyagoo Qawaariij wada shaqeystaana magacyada kala duwan ku joogay dalka hada warkooda cid dheg jalaq u siineyso ma leh oo dhinackasta ayey ka fashilan yahiin waxaana laga dareemi doonaa isbedelka heer federal ilaa heer State ee uu dalku geli doono.

Qofkii is waalo hada kedib kama badin doono qabiil uun inuu yahay waxaanse hubnaa sida ay hada wax ku socdaan in ay saxada ka bixi doonaan dhawaan sida aanu hubno ilaa 3 beelood oo Soomaali ah xitaa magacyadooda uma baahna Soomaali in loo sheego maxaa yeelay waxaa hada fahmay dowladahii ay beenta u sheegayeen iskaba daa Somaalida dhaxdeedee.la soco wararkeena danbe.

Fiiro Gaar ah- Qofkasta oo Soomaali ah waa ogyahay sow maahan in laga baxay xiligii kuwa fowdada ku nool ee hada meelahii Qawaariij laga saaray ee ay ka deganaayeen dalka mar kale iyagoo isku qabiil ah inta iskaka baxay dad nidaam iyo kala danbeyn doonayo sheegtaan deegaankooda si ay dhaqaalo kaliya uga helaan dunida magaca Soomaaliya?.ku tixnow bogaan wax badan ayaa isbedeli doona dhawaan. Hiiraan waxaa dhawaan la macasalameyn doonaa ciidamada Jabouti ee Hiiraan kusugan waa xaqiiqo taas kedibna halkaas ayaan ka amba qaadi doonaa.

Baydhabo,Janaay-Duulaan qabiil oo lagu qaaday shacabka Koofur Galbeed iyo Xasan Sheikh oo isku bedelay kaabe Qabiil qofkii Ismaaciil Cumar Geelle talo ka qaata sidaas ayaa u danbeyn fashil siyaasadeed badan oo jidka ku soo jira yaan la sugi waayin.....lol.

Been siyaasadeed iyo handadaad ayaa taalo Baydhabo waan ugu celineynaa shacabka Koofur Galbeed dhulkiina ku difaacda xaniyahiina iyo cidkasta oo aad ku xiran kartaan.I smaciil Cumar Geelle filmkiisii iyo kooxdii uu ugu yeeray Irir ee uu dhisay waa fashilmay mashruucaas waxaana dalka Jabouti uga kacay mucaarad xoogan Qabiiladii uu dalka Soomaaliya heshiska kula galay oo ka koobnaa ilaa 3 beelood kana dhaadhiciyey iney isku ujeedo ka ahaadaan wax badan iyagey hada xaalada ku xun tahay.weliba dagaal qabiil ayey geli doonaan beelahaas waana looga guuleysan doonaa siyaasad ahaan iyo deegaan ahaanba,maxaa yeelay Soomaali badan hada sidii hore maahan waa soo jeedaan oo wxii la doono lagama sameyn karo.

Siyaasada Somaaliya dib u soo aqriya qoraaladeenii hore waxaa jiraan beelo dhawr ah oo sidey dalka iyo dadka Soomaaliyeed u soo dhibayeen 30 kii sano ee ina dhaaftay ayna Qawaariij ula soo shaqeysanayeen siyaasad ahaan, dhaqaalo ahaan iyo weliba sumcad ahaanba hada is arkey iney meel cidlo ah taagan yahiin.

Waxaaa taas barbar socda Isbaheysiga fashilmay ee Iirir Samaale loo bixiyey ee uu dhisay madaxweynaha Jabouti kuna bahoobeen dhawr qabiil sidey moodayeen iyo wax u dhaw uma hirgelin maxaa yeelay shacabka Somaliyed waxey hada isku raaceen sidii ay isku fahmayeen waxuu kaliya jahwareer heystaa kuwii magac Qawaariij iyo magac dowladeed iskula shaqeysanayey iyaga iyo maca shirkadahooda ganacsiga.

Been siyaasadeed hada kedib dalka Soomaaliya meeshii la doono ha looga noolaado cid loo sheegayo ayaanba jirin ninkasta deegaankiisa iyo dadkiisa sida uu uga difaacanayo dulmiga iyo kibirka waa garanayaa hada kedib. Qaab daro badan oo siyaasadeed oo soo dedejin doonta in u dalku yeesho nidaam cusub ayaa wadada ku soo jirta yaan la sugi waayin.Horey bey Soomaali u tiri lahel Lahel waxaa xiga Lawaa.Yuusan ku dhaafin wararka kuwooda ugu xiisaha badan ku tixnoow bogaan.

Friday, February 3,2023-Laascaanood, Sool,SSC-Maanta iyo mar kale shirweynaha Aaya katalinta Gobolada Sool, Sanaag iyo Ceyn ee SSC oo maraya meeshii ugu wanaagsaneyd

kaasi oo maraya heer gabo gabo ah inagoo joogto halkaas shacabka SSC iyo kuwa Soomaaliya uga soo gudbin doona joogto.la soco yuusan ku dhaafin wararkeena danbe.

War Deg deg ah-Arinta magaalada Baydhabo iyo safarka Xasan Sheikh iyo Ismaciil Cumar Geelle oo gadaal ka hagayo oo qarka u saaran durbaba iyadoo aysan saacado ka soo wareegin fashil qorshahii loo tagay halkaas.Xasan sheikh Baydhabo maxuu u tagay.1- Horta uma tagin in dhulkaas laga xoreynayo Qawaariij.2- Uma tagin nidaam dowladeed umana tagin dib u heshiisin oo dadkaas iyagaa waxkasta sidii la rabay u watay oo waa dad leh maamul iyo waxgarad.3- Mogdishu muxuu uga soo cararay,ileen waxaa laga yaabaa ineysan dad badan ogeyn waxa ka socda gudaha dalkee.Mogdishu waxuu uga soo cararay in lagu dilo maxaa yeelay waxaa dul saaran cadaadis oo isagu dalka ma xakumo kooxdii Vilada joogtayna waxey u kala jabeen labo garab garab Qawariij la shaqeysta iyo kuwa u jeedaan sida wax loo wado ineysan aheyn mid quman oo isma hayaan dhexdooda.

Ceebta kale oo aysan Soomaali ogeyna waa in Gobolka Shabelaha dhexe meelo isku muuqda ay Qawaariij iyo maamulka halkaas jooga soo dhoobeen Isbaarooyin isku muuqda dhulkii la xoreeyey iskaba daa in la difaacee Marka Madaxweyne Lafta Gareen qoraalkaan midkii ka horeeyey ayaan ugu sheegnay in uusan dalka ka talin Xasan Sheikh ee uu kor ka maamulayo Ismaciil Cumar Geelle.

Xasan Sheikh maantadan aanu wax qoreyno waxaa ka soo horjeeda ilaa 245 xildhibaan oo ka tirsan labada aqal marka wuu ogyahay inuusan sii joogi doonin ama waxaa dili doona dowlado uu lacag ka qaatay doorashadii ka hor hadii uu fulin waayo danahooda gaarka ah amaba waxuu ku dhiman doonaa deegaan nabdoon sida Koofur Galbeed oo uu isku dayo inuu bulshadooda ka carqaladeeyo nabada ay heystaan sidaasina rabshado ka dhaca ku baxo isaga.

Soomaali oo dhan kaliya ha isweydiiyaano Xasan Sheikh oo aan isbaarada ay shacabka masaakiinta u dhiganayaan qeyb ka mid ah qabiilka uu ka soo jeedo oo aan dooneyn nidaam dowladeed ee taalo Gobolka Shabelaha Dhexe oo aan ceeb u arkin amaba aan qaadi karin waxa uu dalka Soomaaliya ku soo kordhin karo siyasad ahaan sideese loo dhageystaa madaxweyne noocaas ah.Waxne waa xaqiiqo jirta waxne waa mala awaal siyaasadeed marka sida xaqiiqada ah safarka Baydhabo ee Xasan Sheikh kuma qotomo siyaasad, dowlad dhis amaba xitaa dano shaqsi waxuu Mogdishu uga soo cararay in naftiisa lagu dilo maxaa yeelay waxaa malinba maalinta ka danebyso isa soo xirayo beentii siyaasadeed ee loo sheegay dowladaha qaarkood oo aan la fulin karin. meel ha lagu qorto Xasan Sheikh isagoo ceebeysan ayuu magaalada Baydhabo intuu rabshado aan hada jirin ka abuuro ayuu iskaka soo tagi doonaa.Warku waa u cad yahay sow maahan Soomaali badan.

Qofkasta sida loo soo dhaweeyey ha ka dareemo in aan laga dooneyn halkaas,waxaa soo dhaweeyey kaliya waftigii kala yimid Mogdishu shacabka deegaanka far uma dhaqaajin iney soo dhaweeyaan,waxii borobagaando ah waa meesheeda laakinse Soomaali badankeed kuwooda doonayo nidaam iyo kala danbeyn runta ayaan markasta la wadaageynaa Xasan sheikh Waa fashilan yahay ama ha qaataano ama ha iska daayaano iyagey u taalaa.ku xirnow bogaan markasta.

Friday February 3,Baydhabo,KG 2023- Gudoomiye Aden Madoobe iyo Madaxweyne Lafta Gareen dalka Soomaaliya dowladii ka jirtay waa fashilan tahay Xasan Sheikh Waa fashilmay waxaana fashiliyey Ismaciil Cumar Geelle oo u shaqeynayo wadamo Carbeed iskaan adhigayo inuu isagu yahay midka ka arimiya siyaasada geeska Africa loona soo maro ( Yacni Waa odey dalaal ah),waxa idiin furan kaliya labo wado idinkoo aan been u sheegin shacabkiina War dhulkiina xoreysta Mogdishu dowlad idiinkama jirto gudoomiye Aden Madobena waa og yahay haduusan indhaha is tireyn Soomaalina wa og tahay ee Statekiina waxaa lagu soo yahay duulaan hadaad dooneysaan in aad jirtaan shirka Baydhabo albaabada iskugu dhufta ciidamada ATMIS ee joogaan Koofur Galbeed heshiis amni la gala in ay dhulkiina idiinla xoreeyaan maadaama waxa hada socda ay ku xiran tahay amniga dalalka Kenya iyo Ethiopia yaan inta meel cidlo ah leydiin soo istaajiyo dhulkiina been been lagu qadan.Dalka Soomaaliya waan idiin sheegnay dhawr jeer siyaasadii dalka waa lagu kala haray reerahii Qawaariijta la shaqeysanayey siyaasada waa la gadoontay ninkastana dhawaan dhulkiisa isagaa u tashanayo.

C/casiis Lafta Gareen ahdaad ogtahayne waad ogtahay hadaadan ogeyna had aogow Hiiraan, KG,Gedo iyo Jubooyinka amnigooda waxaa ku xiran amniga Kenya iyo Ethiopia oo waxey xaduud la leeyahiin dowladahaas,weliba waxaan idiin xaqiijineynaa in ciidamada Jabouti Hiiraan laga saari doono oo dhawaana si rasmi ah loo kala bixi doono maxaa yeelay dalka Soomaaliya Ismaciil Cumar Geelle oo qandaraas ka soo qaatay dalal Carbeed oo Xasan Sheikhna ku shaqeysanayo fashil dowladeed intaas Soomaali ugu filan.

Waxuu doonayaa in uu Baydhabo oo aan shirna la soo xereyn shirna la fureyn u aado dano dowlado Carbeed,weliba waxaan shacabka Soomaaliyeed u xaqiijineynaa wax badan oo Soomaali ka qarsoon oo soo dedejinaya in lagu kala tagi doono dowlada Mogdishu joogto. yaan siyasado been ah oo loogu talo galay isbuucyo kaliya lagu burburin mustaqbalka caruurtiina.

Fiiro Gar ah- Waxaan bogaadineynaa sida ay madaxda Kenya iyo Ethiopia oo ah labo dowladood oo xaduud la leh dalka Soomaaliya u yahiin kuwa update ah,marka loo eego waxa ka socda dalka Soomaaliya maanta. Sida xaqiiqada ah Xasan Sheikh iyo Ismaciil Cumar Geelle waa isla fashilmeen fashilkoodana waxaa dhawaan laga dareemi doonaa dalka Soomaaliya oo dhan.siyaasada Soomaaliya sida loo maleynayo mahan waxaa jira fashil dowladeed aan horey loo arag maxaa yeelay xiligii doorashada ayaa dalal dhawr ah lacag looga cunay in lagu wareejin doono dhul iyo deegaano dalka ka mid ah, dadkii iska lahaa dhulkaasne waxa socda oo dhan wey ka soo horjeedaan waana meesha uu ka yimid fashilka ugu weyn.DIb u soo aqri qoraaladeenii kuwan ka horeeyey ee aanu ciwaanka uga dhignay baarlamanka Soomaaliya oo qorsheynaya iney xilka ka qaadaan madaxweynaha amaba xukuamda midkood. War helaa talo Hela.

DAAWASHO WACAN GARAADADA IYO SALAADIINTA GOBOLADA SSC OO BEENIYEEN INUU DHAXDHAAXIDANYO ISMACIIL CUMAR GEELLE AYSANA AQOONSANEYN WAX LA YIRAAHDO SOOMAALILAND SOONA SAARAY SEDAX QODOB.

War Deg Deg ah- Guul Siyaasadeed Garaadada iyo shacabweynaha Gobolada Sool,Sanaag iyo Ceyn u soo hoyatay.Waxaa 100% fashil ku dhamaaday qorshe uu gadaal ka riixayey m/weynaha dalka Jabouti si Garaadada iyo salaadiinta SSC ee ku kulansan magaalada Laascaanood oo ka tashanaya aayahooda looga dhigo dad argagixiso ah arintaas wey ka socon weysay wadamada deriska la ah Soomaaliya iyo caalamka.Hadaan nuxurka u soo koobno shacabka SSC iyo kuwa Somaliya waxaa la yiri Laascanod waxaa ku shirsan dad ka tashanaya aayahooda iyo danahooda.

Kacdoonkii Laascaano waa mid u hirgalay sidii ay shacabka deegaanka doonayeen kedib geerida dad kor u dhaafaya 140 ruux oo lagu dilay mudo 15 sano ah isla magaaladan oo midkasta markii la dilo loo adeegsanayey hadal isku mid ah kaasi oo ahaa ( Lama Garanayo cida dishay),. Waxaa kale oo fashilmay dhamaanba isku dayadii dhamaantood lagu doonayey in lagu fashiliyo shirka Aayakatalinta Gobolada SSC ee ka socda magaalada Laascaanood oo hada meel fiican maraya.

Waxaa kale oo dhamaan socon waayey hadii dhaqaalokasta lagu bixiyey borobagaandadii loo adeegsanayey mediyaha ku shaqeeya laaluushka ee la adeegsanayey tan iyo markii uu bilaawday shirweynaha Aaya katalinta Gobolada SSC.Guul iyo Gobanimo dulmikasta iyo kibirkasta waqti ayuu leeyahay uu bilaawdo uuna dhamaado dulmigii lagu hayey mudada aadka u fog shacabka SSC hada kedib waxuu u muuqdaa in ay ku soo afjarneyso kacdoonka barakeysan ee ka curtay halkaas ee loofadhiyo mustaqbalka dadka deeganka oo ka tashanaya aawayooda iyo arimahoda u gaarka ah.ku tixnow bogaan si aad u noqoto midka hela warar xaqiiqada ah .

WHAT DO YOU KNOW ABOUT SOMALIA OR SOMALI POLICY -MAAXAAD KA TAQAANAA SOOMAALIYA AMABA SIYAASADA SOOMAALIYA ?.Wararka kuwooda ugu xiisaha badan

Hiiraan State is one of the eight original regions that constituted the Republic of Somalia or Six Regions from Souther Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.This is the names Southern Somalia Regions-1- Hiiraan ( Capital City is Baladweyne). 2- Banaadir

( Capital City is Mogdishu also is the Nations Capital).3-Lower Jubba ( Capital City is Kismayo).4- Upper Jubba (Capital City is Baydhabo). 5-North East ( Capital City Bosasso).6- Mudug ( Capital City Galkacyo).This is the names Northern Somalia Regions-North West ( Capital City Hargeysa).2- Togdheer (Capital City is Burco).

Thursday February 02,2023-Inagoo halkeedii ka sii wadeyna wararkeenii shirarka Baydhabo iyo Laascaanood oo maraya meel aad u wanaagsan,dhismaha dowlad goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya oo dastuurka uu yeelanayo maamulka cusub marayo wajigiisii ugu danbeeyey kedibna bilaabeyna wararka xiliga uu dhacayo shirweynaha ugu horeeeya.

Sidoo kale wararkeenii siyaasada guud ee Soomaaliya oo mareysa meel aan la garaneyn si wax looga qoro kedib dowladii la dhisay wax ka yar sanad oo gacanta u gashay shaqsiyaad iyo dalal kooban.Arinta kale ee muhiimka ah waa in aan hada leys aaminin gudaha xarunta Villada inta ku wada sugan sababtuna wey iska catahay oo xiligii doorashada ayaa dhaqaalo laga qaatay dalalka hada doonayo in ay maamulaan talada iyo siyaasada Somaaliya waana halka uu ka yimid fashilka siyaasadeed ee ugu weyn ee maanta ka jira dalka Soomaaliya.

Siyaasadkasta oo la jilo waxey xaqiiqadeeda timaadaa waqti aan fogeyn ayna marqaati ka noqon doonaan malaayiin shacabka Soomaaliyeed ah,waxaase siyaasada Soomaaliya ka run ah 3dii qodob ee aanu ku soo qaadanay qoraalkaan midkii ka horeeyey qeybta aanu uga hadleynay siyaasada koofurta Soomaaliya.Wararka kale ee caalamka la soco wararkeena danbe.

SHIRKII AAYAKATALINTA EE GOBOLADA SOOL,SANAAG IYO CEYN OO MARAYA MEEL WANAAGSAN.

Djabouti and Hargeysa VS Sool, Sanaag and Ceyn (SSC) Somalia- Dagaalkii uu ku bixi lahaa Ismaciil Cumar Geelle (M/weynaha Jabouti) oo adeegsanyo Muuse Biixi oo Laascaanood ka soo muuqda,hadii aadan xog ogaal u aheyn wax badan aadna tahay Soomaali ku nool gudaha dalka iyo dibdiisaba qormadan aqri.

Horta Laascaanood iyo SSC waa ayo qofka doonayo in shacabkooda loo duleeyo qabiil qeyrkood ah?. Sidoo kale shirkii Jaraa'id ee Muuse Biixi ujeedadii ka danbeysay iyo waxii keenay in uu isagoo xanaaqsan qabto oo laga yaabo in aysan dad badan ogeyn iyo ugu danbeyn go'aanka biyo kama dhibcaanka ah ee hadii Laascaanood dagaal ka dhaco suurogelin doona iska daa maamulka ka arimiya Hargeysee ee saameyn ku yeelan doonto xukunka 30 jirsaday ee madaxweynaha Jabouti.

1-Waxaanu ilaa xaleyto ilaa maanta sugeynay jawaabta uu ka bixin doono Garaad Jaamac hadalkii Muuse Biixi,Guul iyo Gobanimo hada in dagaal leysla aadayo waa catahay maxaa yeelay shacabka SSC mar danbe ciidamo ka yimid Hargeysa ma si duleysan doonaan waa xaqiiq taas. hadalka xigmadiisa waxaa dhameeyey Garaad Jaamac waxuuna ku idil yahay " Qabiil ahaan iyo Mabda'aanba uma Nihin Somaaliland" This Game is Over. SSC ayaa Hargeysa laga xakumayaa filmkaas waa isku dhamaaday.

2- Muuse Biixi horta xakee laga xakumaa maxase keenay shirkiisa Jaraa'id isagoo xanaaqsan weliba u qabtay?. Horta wax Soomaaliland la yiraahdo ma jiraan ee waxaa Hargeysa ka jira maamul hoos taga madaxweynaha Jabouti ayna kaliya hogaankiisa qaban karaan qeyb ka mid ah qabiilka Isaaqa garabka hoose ee ay ka dhalatay xaaska m/weynaha Jabouti, qodobkaan haduu micno u sameyn waayo qabiilka Isaaqa oo ay dib iskugu laaban waayaan oo ay intey runta isku sheegaan iyagoo dhexdooda is gumeystaan oo u qeyb ka mid ah u duleeyey Ismaaciil Cumar Geelle kuwa kale yeysan ku fikirin in ay qarab ISaaaqa kamid ah ay qabiil Dhulbahante la yiraahdo amaba shacabka SSC ay dhulkooda ku duleysan karaan, arinta Laascaanood haduu dagaal ka dhaco wey ka baaxad weynaan doontaa sida la moodo waxeyna saameyn doonta iska daa maamulka Hargeysee Gobolka Awdal oo uu hada ka socdo dhaqdhaqaaq looga soo horjeedo maamulka Hargeysa ilaa xukumada Jabouti .

3- Shirkii Jaraa'id ee Muuse Biixi wax yaabahii keenay oo laga yaabo in aysan dad badan ogeyn.waxaa sabab u ahaa in ay ciidamadii ku sugnaa Sool ku dhawaad 1000 askari oo SSC ah ay siyaabo kala duwan uga baxeen maamulka Hargeysa ka arimiya kuna biireen amaba dhinac ka raaceen dadkooda iyo deegaankooda,kedibna booskoodii lagu soo buuxinayey maalmahii tagay garab ka mid ah qabiilka Isaaqa oo la yiraahdo Habar Awal.

marka warkaas waa u cad yahay Soomaaliweyn sow maahan. farta xitaa si aysan qoraalada kale uga duwanaato waxaan idinka dhignay gaduud/casaan amaba farta u muqaalka ek dhiiga.

Aan isla aad markaan dhinacaas iyo Koofur waxa ka jira horta Shirka la sheegayo inuu ka dhacayo Mogdishu waa shir uu soo abaabulay madaxweynaha Jabouti oo wadamo caalamka ah iskaka dhigaya in ay talada Soomaaliya ay isaga tahay midka siduu doono ka yeelo isagoo iska dhadhiciyey in uu isagoo kaashanaya wadamo Carbeed uu sabab u ahaa inuu madaxweynaha Mogdishu fadhiya Xasan Sheikh uu isagu saaray Kursiga uuna isagu yahay qofka isku xakuma Jabouti iyo Soomaaliya, waa aqliga iyo siyaasada uu maanta ku shaqeeyo madaxweynaha Jabouti, waana mida keentay in ay shacabka Somaaliyeed kala garan waayaan cida dalka Soomaaliya madaxweyne ka ah Xasan Sheikh iyo Ismaaciil Cumar Geelle oo uu Xasan Sheikh waxii uu saakay ku hadlo u bedelayo inta uusan qoraxu dhicin been siyaasadeed oo an horey loo arkin waxey maanta tala hadi aad dooneyso koofurta Soomaaliya.

Fashilka siyaasadeed iyo xaqiiqada halka ay wax badan iskugu biyo shuban doonaan oo waji cusub u yeeli doonta siyaasada Guud ee Soomaaliya waa sidan.

1- Horta Xasan Sheikh iyo xukumada midkood wey ka bixi doonaan saxada siyasada amaba xilka waa laga qaadi doonaa amaba isagaa si iskiis ah intuu ku jahwareero siyaasada ay dalka Soomaliya ku hayan madaxweynaha Jabouti iyo dhawr wadan isku casili doona isagoo aan xitaa u sheegin go'anka uu qaadanayo.

2- Ciidamada Jabouti ee Hiiraan joogaan dhamaantood waa laga saari doonaa sida looga saarayo inuu kacdoon deg deg ah oo halkaas ka curta noqon doono iyo in hal shir oo la qabto lagu saari doono midka uu noqonayo kama hordhici doono waxaanse hubnaa in dhulka Hiiraan laga saari doono.

3- Qodobkaan 3aad hada kama hordhaceyno waxaan hadii Alle idmo wax ka qori doonaa marka qaab qabyaaladeysan loogu duulo bulshada SSC amaba magalada Laascaanood oo ay hada u fadhiyaan waxgaradka iyo bulshadu mustaqbalkooda iyagoo aan cidna duulaan ku aheyna leysku dayeyo in la handado iyo sida ay Soomaali oo dhan dagaalkaas markii ay ku dhawaaqaan maamul u gaar ah dagaalka ugu biiri doonaan waxkastaana isku bedeli doonaan.

Fiiro Gaar ah-Madaxweynaha Jabouti wax badan Soomaali waa iskaka dhigay oday Somaliyed laakinse hada isagay heysataa ilaa meelkasta dal iyo dibad Soomaali badankeed maanta ku caayaan isaga iyo qoyskiisa,halkii markii hore loo arkey odey Soomaliyeed malaha odaygu waa gaboobay oo waxuu ku jiraa xiligii howlgabnimada sidaasina iskugu qalday shacabka Jabouti oo ka yar 1 milyan sidii loo mamulayey iyo sida loola macaamilo shacabka Soomaaliyed oo isagoo aanba waxba aheyn 1977 xornimada uu sheeganayo maanta isaga u keeneen sow sheekada madaxweynaha Jabouti ma noqoneyso Ukun iyo Dooro midkeebaa hor dhashay oo kale. horey waxaan shacbaka Soomaaliyeed ula wadaagnay in 3 kamid ah belaha Somaaliyeed oo ay qawaarijta siyaabo kala duwan u wada shaqeysan jireen ay siyaasada ahaan, dhaqaalo ahaan,( shirkadahoodana hantida lagala bixi doono) iyo weliba sumcad ahaaba ka baxeen kana bixi doonaan saxada siyasada Somaliya soo aqri qoraladenii hore,siyaasada koourta Soomaliya halka ay hada joogto waxaa ka run ah 3daas qodob ee aanu shacabka sida horudhaca ah ula wadaagnay kuna tixnoow bogaan hadaad xaqiiqda dooneyso waxa dalka Soomaaliya ka socda bilaaw iyo dhamaad.

Laascaanod, Sool,SSC-Sunday January 29,2023-Inagoo halkeedii ka sii wadeyna wararkeenii kale ee muhiimka inoo ahaa midkastana waqtiga ku haboon ku beegeyna hadane tan iyo markii uu si rasmi ah u furmay shirweynaha Aaya Katalinta Gobolada SSC waxaanu u guur galnay bal aragtida shacabka iyo rabitaankooda.

Horta deegaankaan amaba magaaladan markii aanu wareysanay qeybo ka mid ah bulshada deegaanka iyo waxii ka dhacay mudadii 15 ka sano aheyd ee ina dhaaftay ilaa maanta oo lagu jiro 2023 waxaa inoo soo baxday 3 qodob oo laga yaabo in ay ku adag tahay Soomaali badan in ay fahmaan.

1- Horta Laascaanood waxaa la qabsaday 2007 markii ay koofurta Soomaaliya ka curteen ururkii Aragagixisada ee Qawaariijta, waxaana markii la qabsaday Laascaanood iyo markii ay Qawaariijta ka curteen koofurta Soomaaliya u dhaxeysay kaliya 29 maalmood.

2- Siyaasada ka danbeysay in bulshada laga bartilmaameedsado kuwooda ugu fir fircoon amaba hal doorka ah, waa qeyb ka mid aheyd cabsi gelin iyo handadaad loogu talagalay shacabka SSC oo ay micnahu tahay amaba aheyd hadii aad bulshada midkooda geesigaa rag/dumar,wiil/geber mid yar iyo mid weyn disho nacasku waa kaliya inuu kuu shaqeeyo amaba kuu duleyn karo dadkiisa iyo deegaankiisa intaad iska soo hormarisona hadalkasta la yiraahdo adigu dheh adigaa dadkaadii duleyee iyo wax la mid ah.Waa arin ay mudo qeybo badan oo dalka ka mid ah waqooyi ilaa koofur ay ku soo shaqeysanayen

dhawr qabiil Soomaali ah iyo hadba shaqsiyaadka ugu jira argagixisada.

3-Kacdoonka ka bilaawday Laascaanood oo durbaba la dareemayo xuriyada lagu helay iyo sida ay magaalada dadka ku nool u faraxsan yahiin,halka la hubo 100% xornimada mida lagu xoreynayo dhulka SSC oo dhan ay u muuqato in dhiig badan ku daadan doono hadeysan xilkasnimo intey muujiyaan dhulka uga bixin reerkii heystay magaaladan mudada 15 ka sano ah,maxaa yeelay dadkaan hada waxii ka horeeyey laguma qabsan xoog ee waxaa lagu heystay wiil deegaankaan ka soo jeeda oo marna laga yaabay inuusan aheyn taariikh yaqaan iyo waxa ay dadkaani ahayeen amaba yahiin amaba mid nacas ah oo damiirkii inta ka dhintay iska noolaa xalna mooday inuu dadkiisa oo ku nool dhulkaan quruxda badan u horseedo dulinimo aysan jirin wax uu ka faa'idey oo aan ka aheyn taariikh xumo iyo ceeb,maxaa yeelay hadaad ogolaato in aad dadkaada u duleyso qabiil qeyrka ah amaba aad ka dhul iyo dadnimo badan tahay,micnahu waa in aadan xaaskaada iyo caruurtaada waxbo ugu oolin,dal, dad iyo deegaana warkiisaba daa.

Hadaba Soomaalida marna waa wada jirtaa marna waa kala jirtaa waxaase ku badan kuwooda ay wax badan ka yahiin af gobaadsi oo shacabka SSC iskaka dhigayo iney talo siinayaan laakinse doonayo iney dulinimadii ku sii jiraan. sidaasi daraadeed shacabkan Soomaliyeed ee ku kulansan magaaladii caanka aheyd ee Laascaanood marna xarunta u aheyd gobolka Sool kuna taalo dhulweynaha Sool Sanaag iyo Ceyn oo marka magaciisa la soo gaabiyo ay Soomali badan oo aanu inaga ugu horeyno u garan og yahiin SSC,waxaan siineynaa hadba arintu meesha ay joogto dhamaan qoraaladeenii hore oo dhana qofkasta ha soo aqriyo si uu qeybtaan u fahmo.

Talo adigaa ku nool ee iyadu kuguma noola.

1- Waxaan marka hore bogaadineynaa ugu yaraan halka ay hada joogto xaaladu sida lagu soo gaaray oo ah iney qeyb bulshada ka mid ah oo ku dagaalamaya waxkasta oo ay awoodeen sida Dhagax, Mindi, hubka fudud ilaa ay indhaheenu qabanayeen xiligii uu socday kacdoonka (Rickshaw with a Detour), amaba hadaanu si kale u dhigno Mooto Dhug dhuleey dagaalka ku jirta oo markii uu ka xirno wadada ku soconeysa wado qarjajeex ah, yacni shacabku been lama shegee waxey u dagaalameen ( Like There's No Tomorrow) amaba afka Soomaaliga waxa lagu yiraahdo in aysan maalinta berito ah jiri doonin oo kale oo waxey ahaayeen dad geerida u diyaar ahaa markasta, saacadkasta iyo daqiiqadkasta ilaa ay magaaladooda ka saarteen qabiilkii heystay in ka badan 15 sano ileen dowlad amaba maamul lama dhihi karee.

2- Dadnimo iyo go'aan aan ka imaan dadka deegaanka hadii gobanimo la raadinayo iyo hadii dulinimo loo bareerayoba markasta waa mid ku xiran dadka isla leh dhulka amaba deegaanka hadba markaasi laga hadlayo, waxaase jirta mararka qaarkood talada kaa maqan ay ku jiri karto qof kale oo markaasi bulshadaas la jecel wanaag.

Horta Laascaanod iyo SSC ma u maleyneyno marba hadu weli qoyan yahay dhiigii shacabka in loo sii fadhiyi doono shir waqti badan qaata shirkaan sida ugu haboon deg deg haloogu soo af jaro, waxaa kaliya u baahan yahiin shacabka SSC maamul iyo in xoog deegaankooda uga saaraan kuwa ku soo duulay, waa in ay waxkasta waadax noqdaan oo 15 sano oo geeri iyo dhiig joogta ah, hada kedib shacabka xalkoodu waa Maamul amaba State u gaar ah.sababtu maxey tahay.

1-Kaba sooqaad hadaadan SSC u sameysan maamul u gaar ah dagaalka aad galeyso ee dhulka aad dooneyso in aad ku xoreysato muxuu noqonayaa amaba laguugu yeerayaa ma magaca Jabhad, ma magaca Qabiil ma magaca koox?. waa u muhiim bulshada in ay helaan State iyo maamul u gaar ah hadiiba ay qeyb bulshadiina ka mid ah shaleyto ogolaadeen maamul uu qabiil qeyrkiin ah sameystay intey soo hor kacaan ciidankooda kedibna leydiinku gumaaday ma waxaan idiinka dhaxdina idinku adkaneyso in aad maamul ku yimid rabitaankina dhisataan oo aad dhahdaan qeyb bulshada kamid ah na hogaamiya intaad xeerar iyo nidaam sameysataan?, weliba maamulka markii aad ku dhawaqeysan iyo markii aad deegankiina xoreyntiisa u dhaqaqeysan waa in ay isku mar noqdaan,maxaa yeelay adinku maahan kuwa ku dagaalamayo dhulkooda meel ka baxsan, waxaa tahiin kuwa lagu soo duulay ee la dulmiyey dad badana looga dilay micno daro.

Qofka markii u cunug u dhasho cunugaas waxaa loo bixiyaa magac kedibna waxaa loogu wanqalaa magacaas marnaba cidna yaan looga heybeysan in aad calanka Soomaaliya iyo kan Stateka ka taagtaan dhamaan dhulkiina qiimo kasta oo ku kacayo, maxaa yeelay shirka Laascaanood leyskukuma imaan in aad ku qancisaan dad kale iyo qabiilo kale danahodana uga hadashaan waxaa looga hadlayo waa sidii uu xoriyad ugu noolaan lahaa cunuga hada kedib deegaankaas ku dhalan doona oo aan hooyadii dhashay iyadoo umul ah lagu bahdilin magaalooyinka waaweyn ee deegaankaas ka mid ah hada kedib.

Si aysan taladu idiinka baahin mar kale oo aysan idiinku qaadan in aad xalinteeda u istagtaan 30 ka sano ee inagu soo fool leh xalka hada meesha uu ka dhaw yahay waad garaneysaan oo waa dhulka oo aad xoreyntiisa ku dhaqaaqdaan hadii leydiinka bixi waayo si nabad ah iyo maamul iyo State idiin gaar ah oo aad deegaanka u dhisataan,weliba mamulka aad had adhisaneysaan ha noqdo mid ku meel gaar ah si markii dhulka la xoreeyo dal iyo dibad dhaman bulshada deegaankas rag iyo dumar qaali ah oo hada deeganka uga maqan amni xumo ay ugu dhiiradaan in ay dhulkooda dib ugu laabtaan maamulka kan hada lagu dhawaaqo xigana isku diyaariyaan iyagoo uu dhulkoodu u yahay mid leysku dooran karo dadkuna xor u yahiin mustaqbalkooda iney ku aaminaan cidii ay ka dareemaan horumar inuu gaarsiin karo.qoraalku waa inala fogaaday laakinse dadka aanu talada siineyno oo ah dad Soomaaliyeed oo aanu wanaagooda jecel nahay awadood ayna maalinkasta dilayaan dad qeyrkood ah ayuu inoola dheeraaday. ku tixnoow bogaan hadii aad dooneyso xaqiiqada. la soco wararkeena danbe.

City of Laascaanood,Sool,SSC- Waxaa si rasmi ah magaalada Lascanod ee xarunta gobolka Sool ee Gobolada SSC uga furmay shirweynahii Aayo katalinta Gobolada SSC halkaasi oo ay ku idil yahiin Garaadada iyo salaadiinta. madasha uu shirku ka furmay oo aheyd goob aad loo diyaariyey iyadoona ay dal iyo dibad kala socdaan shirkaan shacabweynaha SSC iyo guud ahaan bulshada Soomaaliyeed.

Waxaa madasha shirka oo galay maalintiisii koowaad ee furitaanka qudbado qiimo leh ka jeediyeen Garadada, Saladiinta iyo marti sharaftii kale oo ay kaalinta dumarkuna ka maqneyn. qormadaan waa qeyb yar oo kaliya ka hadleysa furitaanka shirka waxaa inoogu xigi doona qormooyin xiso leh sida ay magaalada ula ciir ciireyso shacabkii ugu badnaa ebed ee deegan kaas ka soo jeeda kuwaasi oo iskaka kala yimid dal iyo dibad.la soco wararka SSC kuwooda ugu xiisaha badan.

WHAT DO YOU KNOW ABOUT SOMALIA OR SOMALI POLICY-Somali lawmakers to remove

president over corruption claims.After" Less than a year later“We want to present a motion against the Somali president for betraying the nation, corruption and many other reasons,” said one MP.

Saturday January 28,2023-Kedib wax ka yar sanad oo ay dowladaan jirto,maxaa ka jira in uu baarlamaanka Soomaaliya labadiisa gole garab ka mid ah diyaarinayo qorshe xilka looga qaadayo madaxweynaha amaba xukumada midkood?.Waa laga yaabaa in uu malaayiin Soomaali ah ku noqonayo warkaani mid ku cusub dhegahooda maadaama aanu badnaa shacabka la wadaagno inta badan amaba ay inooga barteen wararka aan dibada u soo bixin weli, laakinse sida aad ciwaanka kore ku aragtaan waxaa socda qorshe hoose oo la doonayo in xilka looga qaado m/weynaha amaba xukumada midkood.

Horey dad badan wey u ogaayeen in ay dowladani tahay dowlad koox amaba ay ka maacaashaan oo kaliya dhawr qabiil oo Soomaali ah amaba deegaano kooban bulshdooda, musuqna uu ka jiray sida loo maareeyo dhaqaalaha lagu helo magaca guud ee Soomaaliya oo ku kooban in ay kaliya ka macaashaan koox halkii la doonayey in uu gaaro Soomaali oo dhan maadama aan dalka Soomaaliya kaalmada lagu siinin magac qabiil ee lagu siiyo magaca Soomaaliya.Inkasta oo dalka Soomaaliya caan ku ahaa in aan leysla xisaabtamin oo uu wax iska caadi ah yahay musuqa,hadane waxaa la hubaa inuu dhici doono isbedel weyn oo dhinaca hogaanka ah inta aan la gaarin bartamah sanadkan.

Laakinse arintaan ay ku donayaan qaar ka mid ah xildhibanaada baarlamaanka labada gole qorshe ay xilka uga qaadayaan madaxweynaha waa mid aan la dheyelsan karin kedib mid ka mid ah oo aanu weydiinay jiritaanka arinkaas kedibna inoogu soo gaabiyey inuu jiro qorshahaas kun ajawaabay haa (yes).Hadaba waxii ku soo kordha markii ay bilaawdaan kulamada baarlamaanka iyo halka ay ku danbeyn doonto dowladaan uu gawadeenka ka yahay madaxweynaha la doortay May 15, 2022.

Marka xitaa baarlamaanka labadiisa gole iyo qorshahooda cusub laga soo tago waxaanu shacabka dhawaan la wadaagi doonaa heerka uu gaarsiisan yahay musuqa ka jira dalka iyo sida loogu kala eexanayo shacabka Soomaaliyeed ee loogu tagri falo amaba loogu naas nuujiyo beelo kooban waxii ay dunidu ugu deeqday amaba lagu helay magaca guud ee Soomaaliya,kedibna waxaad isweydiin doontaa dalalka caalamka ama ( Somali Donors),ka ma waxey caawiyaan Soomaali oo dhan mise reero iyo koox?.waa su'aalaha in ay shacabku isweydiinayaan ee hada ka bilaawday dalka Soomaaliya.Sida inoo muuqato Xasan Sheikh nin sii joogi doona uma eka xitaa qaabkeedii ma lahan.hadaad aragtaan siyaasad ku bilaabata koox iyo dano qabiil iyo musuq maasuq iska iloow dowladaas.

Kama hadleyno qaabka ay shaqsiyaad ku sugan Villada iyagoo kaashanaya Garab kamid ah Qawariijta oo ay isku reer yahin u qaarajiyaan Saraakiisha ciidanka, kama hadleyno sida loo burburiyey amaba loola dhaqmay qeybtii ugu horeysay ee ciidamada lagu soo tababaray Eriteriya iyo sida dhaliyradaas loogu ciyaarayo mustaqbalkoda,kama hadleyno sida loo musuq maasuqo mushaaraadka ciidanka oo calamad ama dhibic la saaro ciidanka iyo daaraakiisha si wanaagsan ula dagaala Qawaariijta mushaarkooda,halka mushaarkooda joogto u helaan kuwo aan xitaa furumaha tegin hal maalin.

Waxaasi oo dhan marka laga soo tago waxaa inoo muuqda inuusan kursigaan markii labaad loo doortay madaxweynaha haatan jooga usan calfan doonin amaba uusan sii ahaan doonin madaxweyne Soomaaliyeed wati sidaaas u fog meel ku qorta,laakinse dhaqaalo deg deg ah wuu ka sameyn doonaa xafiiska mudada yar ee uu joogi doono isaga iyo inta daba carareyso, weliba waxaan idiin balan qaadeynaa hadii Alle Idmo in aanu qormo kasta amaba news kasta xiliga uu ku haboon yahay in aanu shacabka u soo gudbin doono.

Dalka waxaa ka jira siyaasado iyo dhagar loo maleego beelo iyo deegaano gooyni ah laguna bartilmaameedsado,halka waxii nacfi iyo mashaariic ahne ay kala qeybsadaan beelo iyo deegaano gooyni ah,taasi ma dowladbaa?.

Fiiri waxne waa dano kooxeed waxne waa qorshe is daba yaalo oo xitaa shaqsiyaad badan ay iskaka jiraan siyaasada laakinse aysan ogeyn halka loo socdo loogana dhigo siyaasad, inagu waxaanu markasta ka hadalnaa isbedelka siyaasadeed ee dhici doona inta aan la gaarin ficilka ka horna u sii bidhaamino shacabka.

Fiiro Gaar ah-Wararka kale ee xiisaha leh shirweynaha SSC oo inoo soo socda iyo Qaar kamid ah Shacabka Soomaaliyeed oo bilaabay iney hantidooda kala baxaan mid ka mid ah shirkadahii aanu idiin sheegnay in ay dhawaan musalafi doonaan ee Qawaarijta maalgelin iyo wada shaqeynta la lahaa,wararka Soomaaliya aad ayey u xiiso badan yahiin la soco wararkeena danbe.

WHAT DO YOU KNOW ABOUT SOMALIA OR SOMALI POLICY -WAA QORAALKII UGU DHEERAA EE AANU EBED DALKA SOOMAALIYA IYO SIYAASADIISA KA QORNO HADUU KU DHAAFO QORAALKAAN IN AAD AQRISO MICNAHU WAXAAD TAHAY QOF AANAN DOONEYN WAXA DALKA KA SOCDA INUU OGAADO SI DEGAN U AQRI.

Wararka ugu waaweyn dalka Soomaaliya-friday January 27,2023-1-Dhismaha Dowlad Goboleedka Hiiraan State iyo dastuurka uu yeelanayo mustaqbalka,halka reer Hiiraan amaba beesha (Xawaadle) oo ugu danbeyn October,17 2016 amaba 8 sano kedib tiradii yareyd ee ka aaday Jowhar ay iskaka soo baxeen walee warkaanaa xiiso leh Soomaaliyey well done sidaasaa la rabaa ruwaayada siyaasadeed ee dalka Soomaaliya taalo ee magac dowaldeed, mid State iyo mid ganacsi leyskula shaqeysto bal horta Soomaali sidaan ha u kala baxdo-imisa jeer ayaanu dhahnay lahel lahel la waa ayaa ku xigta weli leysma gaarin, arintaan weliba waxaa hubanti ah waxey galaafan doonta wax badan oo hada la moodo iney gacanta ugu jiraan beelo kooban.

2- Siyaasiyiin iyo shaqsiyaad ay dul hoganeyso ceebtii ugu weyneyd kedib markii mashariic kor u dhaafeysa 75 million oo la sheegay in Hiiraan laga fuliyey iyo shaqsiyadkii beentaas ka sheegay bulshada Hiiraan oo ay tiradoda korortay kedib markii ay baaritaan iskood ah bilaabeen qaar ka mid ah 5 wadan oo aanu dhawan la wadaagnay documents ka kooban 32 bog. soo aqri qoraaladii aanu horey uga soo qornay arinkaas.

2- Fashil siyaasadeed iyo mid dhaqaale oo aan horey loo arag oo ku dhacay, amaba ku dhacayo 3 ka mid ah beelahii Soomaaliyeed ee Qawariij iyagoo kala sitaan magac dowladeed, mid Qawaariij, Mid State iyo mid ganacsi dalkaan ku soo qaribay xili ay dhawan saxada ka baxayan labada shirkadood ee ugu waaweyn dalka Soomaaliya kuwaasi oo qasaarayo balaayiin dolar kedib dadkii ay hantida u tiilay kumanaan shacab ah oo Soomaali ah kala baxayo hantidooda si tartiib tartiib ah,sidaasina ay ku musalafayaan.

Shirkadahan ayaa waxey Qawaariijta kala shaqeyn jireen iyagoo ay reerahooda ku dagaal gali jireen afarta nooc ee aanu kor ku soo sheegnay sida (magac dowladeed, mid Qawariij, mid State iyo weliba mid ganacsi waana waxa ay iyagu waxkasta oo dalka ka jira amaba noockasta oo xil ah oo heer State iyo mid dowlad dhexeba iskugu hayaan hada si ay danaha Qawaariijta oo ku xiran ganacsigooda uga fulo dalka Soomaaliya mushkilada ugu badana loola soo aadi jiray deegaano ay hada dadkooda ku dhiiranayaan in ay hantidooda kala baxaan shirkadahan,laakinse sida ay hada wax ku socdaan waa la kala baxay,weliba inta aysan musalafin labadan shirkadood dhawaaca ugu weyn waxuu soo gaari doonaa labo ka mid ah beelaha Soomaaliyeed oo iyagu ay shirkadahaan leeyahiin shaqsiyaad iyaga ka soo jeeda, shirkadahan oo qeybta ugu horeysa oo qasaarayo ay ugu horeeyaan kuwa Isgaarsiinta iyo Xawaaladaha waa mashiinkii dhaqaajinayey ganacsigooda oo ah halka uu ku burbri doono.

Ogaada warkaan ma ahan mid ay Soomaali badan oo shirkadahan ay hanti u taalo ku fikirayeen in ay kala baxaan bilahii ina dhaafay waa arin hada ku soo korortay dalka Soomaaliya.dalka Soomaaliya waad ogtahiin sow maahan Qawaariij oo sadankii canshuur 100 milion iyo ka badan ah ka sameeynayo waxaa galaaftay intey kibreen geber iyo cunug yar oo saqiir ah oo ay ku dileen Hiiraan ( kacdoon) ka bilaawday,maxaad u maleyneysaan shirkado balaayiin dolar ka sameeya dalka Soomaaliya oo qawaariij saacidaaan in ay hantidooda kala baxaan dadkii hantida ay u tiilay ma wax dhib ah baa iney kala baxaan, intaas shacab badan ha ugu filnaato xaqiiqo.

3- Ciidamada Dalka Jabouti ee ku sugan Hiiraan waa laga saari doonaa madaxweynaha dalkaasne waxaa u yaalo qaracan cida ka saareyso sida loogu kacayo amaba Hiiraan looga saarayo cadeynteeda waxii keenay oo dhan xiligaas ayey Soomaaliweyn maqli doonaan kama hordhaceyno weliba kacdoon ku dhici doono si lama filan ah oo la mid ah kii dhacay markii ay Qawaariijta iyo beelaha ay wada shaqeystaan 7 bilood ka hor dileen dumarkii iyo caruurtii amaba gabadhii umusha aheyd iyo cunugii yaraa sida kediska ah inta ku bilaawday oo kale ayey ku bixi doonaan kacdoon, maxaa yeelay madaxweynaha dalkaas iyo reero Soomaali ah oo uu ka dhaxeeyo ganacsi ayaa ugu danbeyn ku milmay siyaasadii Soomaaliya ilaa uu kala saar saaro beelahii Soomaaliyeed,sidaasi daraadeed maadaama halka ay ka joogaan ciidamadiisa dalka Soomaaliya ay tahay Hiiraan ciidamadaas waa ku deeyeen iney Hiiraan sii joogaan weliba waxgaradka Hiiraan waxey hayaan wax badan oo cadeymo ah oo ka dhacay Hiiraan kaalinta ay ku lahayeen Jaboutiyanka iyo beelahaan ku shirkoobay siyaasada iyo ganacsiga,taasi oo hada u muuqata iney dhawaan meesha ka bixi doonaan wax badan, waana mida keeneysa inagoo arimo badan dhinacyo kala duwan ka eegnay hadii ay Jaboutiyaanku maanta dagaal la galaan dal kale in aysan gurmad ka heli doonin beelo badan oo Soomaaliyeed xitaa kuwa ay hada moodaan in ay isku dan ganacsi iyo mid siyaasadeed yahiin ayna wax badan iskala fuliyaan gudaha dalka Soomaaliya kama heli doonaan wax gurmad ah maxaa yeelay waxa lagu wada joogo ayaa ah wax aan meel fog gaareyn saraakiisha iyo shaqsiyaadka la bartilmaameedsanayo iyo qaraxyada Hiiraan lala soo aado waxaasi qasaaraha ka imaan karo ee leys leeyahay dadka ha lagu cabsi geliyo wax weyn maahan meeshu waa Hiiraan dadkuna waa dad ay Soomaali wada garaneyso aduunyada waxeyba ugu jecel yahin dadka hurdada ka kiciya,waxaase micno weyn sameynayo sida ay wax badan daaqada uga bixi doonaan dhawaan siyaasad ahaan iyo dhaqaalo ahaanba ilaa ay saameyn mug leh ku yeelato xitaa waxa ka jira gudaha Villa Soomaaliya.

Fiiro Gaar ah -Qeyntaan sii aqri-Dhawaan qiso magaalada Baydhabo waxaa ka dhacay ma garaneysaan markii ay gaareen wafti uu hogaaminayey madaxweynaha xiligaas oo aanan xitaa hal news ka qorin marka laga reebo in aanu qoraaladeena ku koobnay gudomiyaha baarlamaanka, madaxweynaha KG iyo waxgaradka deegankaas,maxaa yeelay waxaanu ogeyn in aan halkaas loo tagin wax ka turjumaya dowladnimo kedibna maxaa dhacay.

Waxaa dhacday in waftigii la socday Xasan Sheikh qaar ka mid ah la yiraahdo adiga, adiga iyo adiga waxaad tahin reer hebel nooga baxa dhulkeena,waana laga soo saaray magaalada Baydhabo,hadii ay aqli iyo damiir leeyahiin shaqsiyaadkaas markii ay Mogdishu ku soo laabtaan ayey dareemi lahaayeen in aysan masuuliyada ay sheeganayaan wax qiimo ah ugu fadhiyin Soomaali badan marka laga reebo reerka ay ka soo jeedaan oo ay xilalkaas marna dad Soomaali ah ugu dilaan marna qawaariij kula shaqeystaan marna ku fashiliyaan hadba dowlada ay ku jiraan,warkaas waa idiin cad yahay sow maahan.

Maxaa yeelay beelaha Soomaaliyeed qaarkood ficilo iyo siyaasado guracan oo ay horey u soo sameeyeen amaba hada sameynayaan in ay jiilkooda danbe ee imaan doona saameyn ku yeelaneyso kuma fikirayaan iyaga wax mustaqbla la yiraahdo uguma jiro nolosha aas aasiga ee ka jirta dunida.

Marka qof Soomaali ah oo xil dowladeed haya ayaa magaalo ka mid ha dalka Soomaaliya looga soo eryey inuu yahay reer hebel, maxaad u maleyneysaan in uu qaadan karo kacdoon Hiiraan looga saarayo ciidamo ka yimid dal kale oo magac been ah oo Soomali ayaan nahay ku yimid hadane ficiladooda ay muuqdaan mudada ay sii joogi karaan Hiiraan amaba dalka Soomaaliya....

Sidoo kale dhacdo dalka Soomaaliya ka dhacday dhawrkii sano ee ina dhaaftay oo markii hore ku ekeyd Soomaalida dhaxdeeda amaba hadba dowlada markaasi joogta iyo kooxda markaasi isku tilmaanta iney tahay mucaarad marka laga hadlayo dhinaca siyaasada ee markaasi dooneysa iney kuwaas bursadaan kursiga Vila Soomaaliya ay markaasi ku fadhiyaan siyaasadii ay isticmaali jireen ayaa hada dalka Soomaaliya ka fashilmay kedib markii ay dad ajnabi ah gaartay arintii.

Tusaale - Dowladan midii ka horeysay iyo kuwa hada jooga oo markaasi mucaarad ahaa siyaasadooda waxey ku dhisneyd kuwii joogayna si ay mudo korin u helaan fidnona u abuuraan in ay wxkasta oo xuman ah la soo aadan Hiiraan si intuu dadku kaco murankaas ay ku helaan mudo kordhin. Sidaasi si la mid ah mucaaradkii markaasi jiray oo hada ah kuwa joogaan Villada waxey waxkasta oo xun la aadi jireen Hiiraan iyagoo is leh shacabka ku kiciya dowladii markaasi jirtay.

Arintii ayaa dad ajnabi ah maqleen ilaa laga dhigtay siyaasad in waxkasta oo xun Hiiraan lala aado sida reer hebel nin doorka ka dila, qaraxyo ka fuliya magaalooyinka waaweyn ee Hiiraan si doorashada looga wareejiyo oo aan loogu qaban Baladweyne, Ikraan Tahliil afduuba xildhibaan Amino shacab abdan qaraxyoo ku dila Shabaab dhinac laga howlgeliyo waxii ayaa siyaasiyiin Soomali ah waxey fikirkii la wadaageen dad ajnabi ah,kedibna ajaanibtu wey ka duwan yahiin Soomaalida waxey yiraahdeen oo hadiiba awooda lagu burburin karo dowlad jirta amaba mucaarad jira waxa kaliya ee ay wax ku noqon karaan ayba tahay Hiiraan dadka jooga oo la kiciyo maa si loo helo dowlad wanaagsan oo duniduna uga faaideysato qeyraadka dalka ku jira sida ugu haboon maa iyaga toos loo maagliyo loogana soo saaro siyaasi ka soo jeeda deegaankaas.

Iyadoo ay sidii tahay ayaa waxaa yimid kacdoonkii Hiiraan ee looga soo horjeeday Qawariijta ee dunida mid dalka Soomaliya ka leh dano siyaasadeed iyo mid aan ka laheynba uu ku ogaaday wax badan. hada meeshey wax marayan waxaad isweydiisaan yaa bixinay dhaqaalaha ku baxayo dhismaha Hiiraan State bil xaqiiqo hal dolar Villa Soomaaliya lama weydiinayo,xitaa dhismaha dowlad goboleedkaan waa ka duwan yahay Stateyada kale ee ka jira qaabka uu u dhismayo dunidu albaabkooda wey iska soo xirtay beelo badan oo Soomaaliyeed oo kaliya siyaasadooda ku soo aruurtay Qawaarij in ay la shaqeystaan iyo shirkado ku naaxay fowdada ka jirtay dalka iyo beelo kooban oo xitaa hadii ay waxkasta iyaga isa siiyeen heer dowlad dhexe iyo heer State aysan ka soo muuqan dowladnimo filmkoodii ay hada kedib dalka Soomaaliya wax kaka noqon lahayeen waa isku dhamaday.

Meel yar oo kooban ayaa wax idiinka tuseynaa si uu qofkasta oo Soomaali ah ugu qanco sida ay siyaasada Soomaaliya isku bedeshay oo aanu ku soo koobeyno labo qodob.

Dowlada haatan jirta wax ka badan 6 bilood dalka Soomaaliya kama sii jiri doonto magaca Soomaaliyana dhaaqaalo uguma heli doonto meelo badan oo ay Hiiraan ugu horeyso maxa yeelay laguma shaqeeyo siyaasad ee waxaa lagu shaqeeyaa hadaf kooxeed, weliba maahan koox hal dhinac wax iskula wada oo qeybna waxey hab beeleed kula shaqeystaan Qawaariijta kuwona kuwaas ayaa sii xakuma oo wax awood siyaasadeed ah kuma lahan Villa Soomalaiya waana waxa keenay in aan la heyn wax siyaasad ah oo lagu mamaulo dalka oo waad u jeedaan in aan deegaanadii laga saaray Qawaariijta la geynin wax adeeg bulsho ah Hiiraan ayaa tusaale idiinku filan maxaa yeelay waxii oo dhan ayaa lagu jaan gooyey dano aan dhaafsiisneyn qabiil.

Mucaaradka hada jira oo lagu sheego in ay yhiin kuwii xukunka lagala wareegay May 15,2022 iyagu waa kaaf iyo kala dheeri sida ay u fikirayaan iyo sida siyaasadii Soomaaliya isku bedeshay, iyagu waa labo kooxood. Koox waxey adeegsata dhalinyaro social mediyaha ka caaya dowlada hada jirta oo siyaasadoodu ma dhaafsiisna in ay la soo xariiraan dad weli ku jira dowladaan oo u badan saraakiil oo ay soo wada shaqeeyeen iyo dad kale oo xilal hoose k ahaya dowlada iyo meelo ka mid ah gobolada dalka iney marin habaabiyaan oo kaliya,kuwona waxey raadis ugu jiraan sidii ay kuwaas uga bixi lahaayeen oo ay mustaqbalka

u dhisan lahayeen urur iyo wajiyo cusub.

Sidaasi daraadeed madaama kuwa hada Villada joogana ay magac ahaan yahiin hal koox oo kala ujeedo ah kuwii ay xukunka kala waregeena ay iyaguna kala yahiin labo group waxaa labadoodaba ka soo dhax bixi doona koox kale iyo Stateyo cusub oo dalka ka dhismaya sidaasina waxaa daaqada ug abaxayo shirkado, siyaasiyiin, beelo iyo shaqsiyad hada la moodo iney wax yahiin. Marka guul ayey joogaan beelaha deegaankooda markasta dhibataada lala soo aadi jiray, qaraxda la siyaasadeeyo deegaankooda lala soo aado, siyaasada qabiilka ku dhisan iyo qaabka qabyaaladeysan ee mashaariicda dalka u dhacaan shaqsiyaad iyo beelo kooban waxaasi oo dhan waxaa ka muhimsan sida ay siyaasada dalka isku bedeshay iskuna bedeli doonto dhawaan.waana mida keentay in anu shacabka badan oo Soomaaliyeed siyaabo kala duwan ugu hambalyeyno iyago aan mediyaha dad kal eoo Soomali ahna arimahooda ku mashquulin iyagu isku tashanayo dhawaan.Reer Hiiraan iyo Soomali badan gacan ayaan idiin taagnay sanadkaan sidaas ku wada.

Friday January 27,2023-Tan iyo markii uu kacdoonka ka bilaawday Dhulka SSC waxaanu ka soo diyaarinay qoraalo dhawr ah kuwaasi oo dhamaantood ka turjumayey rabitaanka shacabka deegaankaas.sidoo kale waxaa qoraaladaas inoo bar bar socday wararkii soo dhaweynta Garaadada iyo Salaadiinta ku sii qul qulayey magaaladii caanka aheyd ee Laascaanood oo uu maanta gaaray Garaadkii ugu danbeeyey. Sideedaba nabad la tuugay Nabad maahan ayey Soomaalidu tiraahdaa.xili kasta oo aanu deegaankaas amaba dhulka SSC aanu wax ka qoreyno waxaanu xalka ka abaarnaa halka ay markaasi joogto.

Hadaba inagoo bogaadineyna qeybaha kala duwan ee bulshada deegaankaas waxaanu leenahay halka ay hada joogto waxaa idiin furan oo kaliya labo qodob oo muhiim u ah jiritaankiina mustaqbalka dhaw iyo kan fogba.

1- Horta waxaad ku duceysataan inta aad u fadhisaan arimahiina idiin gaarka ah in ay xabad idiinku bilaabaan qabiilkii 15 sano ee indha dhaaftay hal doorkiina maalinkasta dharar cad ku dilayey dhulka SSC oo hada kacdoonka loga saaray magalooyin badan, sababtoo ah idiinka dhulkooda kuma duulina waxa lagu soo duulayo waa idinka oo dadkiina lagu bahdilayo deegaankii iyo dhulkii ay ku noolaayen awoow ka awoowe.

2- Waqti badan in aadan iska lumina oo aad shirkiina ugu horeeya ku dhisataan maamul idiin gaar ah kedibna idinkoo isku kalsoon ogna waxa aad u dhimaneysaan deegaankiina inta aad dalka Soomaaliya ka degtaan ka xoreysta kuwa dadkiina intaas oo sano soo dhibayey.

Waxaan shacabka Soomaaliyeed ee ku nool dhulka SSC u xaqiijineynaa in aanu Soomaliweyn deeqsiin doono wararka iyo shirarka ka socda magaalada Laascaanood oo ay inoo noqon doonaan newska ugu horeeya,maxaa yeelay waxa aad ka hadleysaan amaba aad u fadhisaan ayaa ah newska rasmigaa ee maanta ka jira dalka Soomaaliya.Koofurta Soomaaliya xitaa markii aad dal iyo dibad iskaka timideen oo ay dhaliyaradiinu isku diyaariyeen kacdoon iyo dagaal waxaa qimo yeeshay qofkasta oo idiinka dhashay una dhashay deegaankaas.

Muhiimaduna waa in aad isku diyaarisaan geeri si aad u heshaan nolol gobanimo xambarsan waadna ku socotaan sida xaqiiqada ah amaba wadadeedii ayaad heysaan waxaa kaliya idiinka dhiman.la soco wararkeena danbe.

Fiiro Gaar ah- Koofurta Soomaaliya sida ay Qawaariij iyo garab ka mid ah masuuliyin dowlada ka tirsan sidey u wada shaqeysanayeen amaba iskula fashilmeen ayaa iyaduna ah wararka ugu xiisaha badan ee ka jira koofurta Soomaaliya yaan qaraxyo iyo dilal leysla ogyahay oo dalka ka dhaco lagu mashquulin waxii war ah ee dalkaas ka jira iyo sida siyaasiyin iyo reeraha qaarkood u fashilmeen in aad ka dheregto hadii aad dooneyso ku xirnaaw bogaan ma ahan bog lagu qaato lacag runtaad ugu imaaneysaan halkaan.yeysan ku dhaafin wararkena kale inagoo qeybkasta waqtiga ay ku haboon tahay ku soo beegeyna qoraaladenii taxanaha inoo ahaa kuwaas oo ay ku xiran yahiin kumanaan kun dad ah maalinkasta.

Hiiraan State is one of the eight original regions that constituted the Republic of Somalia or Six Regions from Souther Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.This is the names Southern Somalia Regions-1- Hiiraan ( Capital City is Baladweyne). 2- Banaadir

( Capital City is Mogdishu also is the Nations Capital).3-Lower Jubba ( Capital City is Kismayo).4- Upper Jubba (Capital City is Baydhabo). 5-North East ( Capital City Bosasso).6- Mudug ( Capital City Galkacyo).This is the names Northern Somalia Regions-North West ( Capital City Hargeysa).2- Togdheer (Capital City is Burco).

WHAT DO YOU KNOW ABOUT SOMALIA OR SOMALI POLICY -MAAXAAD KA TAQAANAA SOOMAALIYA AMABA SIYAASADA SOOMAALIYA -Hiiraan State-Hiiraan State is one of the eight original regions that constituted the Republic of Somalia or Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.Part 8/4.icoming.

Wednesday January 25,2023-Qoraaladii aanu ka soo diyaarinay Hiraan State , Koofur Galbeed, SSC iyo dalka Intiisa kale wey inoo soo socdaan weliba iyagoo ka xiiso badan sidii hore lakiinse qeybtaan waa qeyb muhiim ah oo aanu shacabka u soo hormarinay.

Waxaan horey idiin la wadaagnay in ay siyaasada Soomaaliya la gadoontay 3 ka mid ah beelahii ay Qawaariijta Soomaaliya wada shaqeysan jireen iyo wadankii ay ku soo shireen ayna beenta iskugu soo sheegeen.

Waxaan maanta idiin xajineynaa in ay dhawaan musalafi doonaan amaba malaayiin dolar qasaari doonaan labada shirkadood ee dalka Soomaaliya ugu magaca dheer oo ay leeyahiin labo ka mid ah 3daan qabiil. qaabka ay u musalafayaan iyo sida dadka Soomaaliyeed ugala bixi doonaan hantidooda waa wax kale laakinse inagu waxaan kaliya hubnaa in ay musalafi doonaan hadey noqon laheyd Isgaarsiinta iyo Xawaaladaha .

Sow horey looma dhihin cagtii joogsan weysa marbey ceebi la kulantaa,mid kalena sow ma dhihin lahel lahel lawaa ayaa ku xigta.Marka aanu idiin leenahay Soomaaliya siyaasadeed waa lagu kala haray oo siyaasadii waa la gadoontay beelahii dulmiga iyo fowdada ku taajiray.

xaalka waa ku xun yahay kedib markii ay isku tashadeen inta badan beelaha Soomaaliyeed amaba ay dhulkooda u tashanayaan dadkii u dhashay iyagoo dhegaha ka fureystay kuwii fowdada iyo dhagarta ku noolaa.weliba halka ay hada joogto xaalada waa i qarso.

Fiiro Gaar ah- Waxaan bogaadineynaa si weliba mug leh sida ay Soomaali badan weji cusub ugu yeeleen siyaasadii guud ee dalkana isku bedeshay ,kedib markii iyagu arimooda u gaarka ah u istaageen. Waxaan bogaadineynaa oo kale shacabka Hiiraan State, Kuwa SSC, Kuwa Koofur Galbeed iyo weliba Soomaali kale oo badan oo ahda jidka ku soo jiraan una socdo shirar hose sida ay uga tashadeen beelahii ay Qawaariijta Soomaaliya wada shaqeysan jireen ilaa maantana wada shaqeystaan dhinaatada hada beelahaas ku soo korortay waa in shiradahooda ay ku leeyahiin gudaha iyo caalamka iney saameyn ku yeelan doonto dhawaan isbedelka ka curtay dalka Soomaaliya.

Waxaan mar kale bogaadineynaa sida shacabka Soomaaliyeed kuwoodii siyasadaha qabiilka ku dhisanaa ee mudada aadka u fog ka soo jiray dalka u fahmeen hada,waxaan 100% bogaadineynaa sida masraxii siyaasada Soomaaliya iyo midka dhaqaaha dhawaan uga bixi doonaan 3da qabiil ee aanu sida horudhaca ah ula wadaagnay shacabka Soomaaliyeed.

Waxaa jirta qaacido dhaheysa reer hadii ay dhinackasta ka burburayaan laguma hor cararo waa loo sugaa sida ay maalinba malinta ka danbeya u moodaan in ay waxkasta yahiin sidii hore ayey arkaan iyagoo meel cidlo ah taagan, waxaan weliba idiin xaqiijin karnaa in ay waali ku dhaw yahiin siyasiyiinta iyo waxgaradka beelahaan aanu idiin leenahay waa la gadoontay siyaasad ahaan iyo dhaqaalo ahaanba,kaliya sidey wax u socdaan waxey ku ogaan doonaan markii ay dhawaan shirkadahaas aanu ka haldeyno dadka iska leh ay hantidooda kala baxaan badankood ogaadaan dadk aiska leh iyagoo meel cidlo ah taagan.

Hayeeshee waxaanu warbixin xiiso leh sidii aanu shacabka uga balan qaadnay ka soo diyaarinay dhulka SSC ttaasi oo dhinacyo kala duwan aanu uga hadli doono,kedib waxgaradka iyo shacabka oo isla jaan qaaday maslaxada iyo mustaqbalka dadkooda iyo deegaankooda u jiheystay halkii ay ka jirtayna hada ka abaareen. la soco warakeena danbe kuna tixnaaw bogaan hadii aad dooneyso in aad ogaato xaqiiqoyin badan oo dalka ka jira.

Tuesday January 24,2023- Wararkeena kuwoodii ugu xiisaha badnaa maanta bal aanu mar kale iskula jarmadno, dheelmano, Kalahno amaba isla Aadno hadba sidaad u taqaano magaaladii caanka aheyd ee Laascaanood ee marna ku tiilay Gobolka Sool,marna ka mid aheyd dhulweynaha SSC.inta aanan wararkeena kale gelin waxaa magaalada Laascaano Gaaray Garaad Cabdulaahi Garaad Saleebaan oo siweyn loogu soo dhaweeyey halkaas.

Warbixinta xoogeeda waanu isku soo dubarideynaa hadii Alle idmo inagoo dhinacyo kala duwan ka soo aruurineyna wararkeena danbe maxaa yeelay waxaa halmar wada dhacayo arimo badan oo xiiso leh meel waxaa lagu soo dhaweynayaa Garaadyada iyo wafuuda la socota, sidoo kale duleedka magalaada intaan la soo gelin masaafo aad u fog waxaad ku arkeysaa dadweynaha oo safaf dhaadheer ugu jiraan soo dhaweynta salaadiinta iyo wafuudooda oo ay galbinayaan gawaari aad u tira badan shacabkuna halkaas ku soo bandhigayaan ( Halkaan Ka Daawo) ciyaaro kala duwan iyado ay wajiyadooda ay ka muuqato farxad.la soco wararkeena danbe.

Monday,January 23,2023-LAASCAANOOD, SOOL,SSC.Ka hor inta aanan u gudagelin warbixinteena waxey noo mareysay Garaadada iyo salaadiinta SSC oo maalmahii tagay ku si qulqulayey siweyna loogu soo dhaweynayey magaalada Laascaanood oo uu maanta gaaray Garaadka guud ee SSC Garaad Jaamac. bal horta aanu wax yar gadaal u laabano waxii maanta dhacay inagoo dulmar kooban ku sameyneyna soona koobeyna. xiligu waxuu ahaa goor subax ah, barqo amaba xili hore hadba sidaad ku fahmeyso, magaaladii uu ka soo amaba baxay Garaadka ilaa magaalada Laascaanood goobkasta oo uu soo marayey waxaa ku soo dhaweynayey dadweyne aad u fara badan oo ku faraxsanaa sida ay wax u socdaan iyo naruurada bilaawga ah. magaalooyinka uu soo maray Garaadka guud SSC iyo gawaaradii galbineyay dhamantood halkaan kuma soo koobi karno magacyadooda hayeehsee waxaan dulmareynaa magaalada Kala Beyr.

Waxaan maqli jirnay magaalo hebel markii aan soo marayey waxaa iku helay Rush hour amaba wadada highway hebel waxaan kala kulmay saxmad magaalooyinka uu soo maray Garaadku kalama liidan laakinse waxaanu ku halqabsaneynaa magaalada Kalabeyr. Kala Bayr sida leyskugu soo baxay waxaad mooday kaliya in laga soo tagay Ahalu Qabuurkii amaba dadkii dhulka ka hoos maray mar hore, laakinse intii ay nafi ku jirtay ay iskugu soo baxeen soo dhaweynta Garaadka ilaa uu ka soo degay gaarigii uu saarnaa uuna gacan qaaday dadweynahii aan la qiyaasi karin farxada ka muuqatay, iyadoo ay hareeraha ka socdaan ciidamo aad u hubeysan oo galbinayey Garaadka iyo waftigiisa marka lo eego sidii ay wax u dhacen. Ugu danbeyna waxey waxkasta isbedeleenmarkii la soo gaaray magalada Lascaanood o ah halkii uu ku dhamaanayey safarka Garaadka waxii markaasi ka danbeeyeyna waxey uun iskugu soo biyo shubatay taariikh dhacday oo hadii aanu dhahno waxbaan ka qoreynaa lama soo koobi karo.

Waxaanu leenahay hambalyo dhaaman shacabka SSC,Ogaada qiimokasta oo ku kacayo naf iyo maalba waxkasta waxaa ka qiimo badan rabitaanka shacabka ay farxada ka muuqto una diyaar garoobay iney dhulkooda u huraan naf iyo maalba oo aan la soo koobi karin marka loo eego sida ay wax u dhaceen maalmahii tagay iyo maanta. dunida intii ay soo jirtay weli lama sheegin qof laba mar geeriyooday xiniinyahiina miiska saarta, gobanimada waxaa ugu fiican mida ay kaaga geeriyoodaan bulshada kuwa ugu muhiimsan ,maxaa yeelay waxaa ku dayanayo mustaqbalka jiilka soo korayo oo ay waxa hada dhacayo u noqoneyso taariikh qormeysa.la soco wararkenii kale ee taxanaha inoo ahaa.

Monday,January 23,2023-LAASCAANOOD, SOOL,SSC.Warkeena ugu weyn maanta ee aanu dib ugu dhiganay dhamaan waraarkeenii kale ee aanu uga hadleynay dhismaha dowlad goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya oo ay qaab dhismeedkiisa mareyso meel aad u wanaagsan iyadoo ay waxkasta ku socdaan sidii ay reer Hiiraan ugu talo galeen inagoona halkeedii ka sii wadeyna tariikhda facaweyn ee Hiiraan iyo wararkii kale oo dhan.hayeeshee aanu ka soo hormarinay guud ahaan dalka Soomaaliya amaba Soomaalida ku nool geeska Africa newska ugu weyn ee maanta mudan in waxkasta laga hormariyo waa dhulka Sool , Sanaag iyo Ceyn, oo ay malaayiin Soomaali ah u garan ogyahiin marka la soo gaabiyo SSC. Laascaanood xarunta Gobolka Sool ee dhulweynaha SSC.magaalo la ciir ciireysa

haduuba dad jiro ay iskugu soo baxday intii gobanimo doonka aheyd,kuwaasi oo siweyn u soo camiray wadooyinka waaweyn ee magaaladii caanka aheyd ee Laascaanood, bal aanu isla aadno dhmaanteen Laascaanood iyo sidii sharafta iyo gobanimada laheyd ee ay dhamaan Garaadadii gaaray magaalada Laascaanood loogu soo dhaweeyey si aan horey loo arag iyaguna shacabkooda gobanimada ay lugaha la galeen ugu qudbeeyeen sidii uu qalbigoodu jeclaa weligoodana ku taamayeen 30 kii sano ee ina dhaaftay oo aad loo dhaawacay qalbiyadooda. Bal wararkena danbe ha inoo danbeeyee aanu isla daawano Qudbadii Garaad Jaamac Garaad Cali oo 15 Sano kadib yimid magaaladii caanka aheyd ee Laascaanood iyo Khudbadii taariikhda gashay ee uu ka jeediyey halkas farxadna gelisay dhmaan shacuubta SSC. kedibna qeybta yar ee hoose sii aqri.

Waxaa jirta Qaacido dhaheysa xoolahada waa lagu ciyaraa laakinse dhulkaada iyo dadkaada mustaqbalkooda iyo sharafkiisa laguma ciyaaro oo lama dhaawaco qalbiyadooda.bal inta aanu ka gaareyno wararkeena kale intaan aanu ku sii sugno.lana soco wararkeena danbe.

Sunday January 22,2023- Wararkii Hiiraan State wey inoo soo socdaan weli balse-Sidaan shacabka Soomaaliyeed horey uga balan qaadnay in aanu wararkeena ugu badan u weecinayno sidaad qoraaladeenii hore ku soo aragteen dhulka Sool, Sanaag iyo Ceyn halkaasi oo ay salaadiinta iyo qeybaha ay ka kooban tahay bulshoweynta SSC uga tashanayaan aayahooda kedib markii si arxanimada ka baxsan loogu xasuuqay halkaas haldoorkooda amaba hadaanu si kale u dhigno rag iyo dumar badan oo dunidan caaqibo ku lahaa amaba bulshada wax ku soo kordhin lahaa mustaqbalka tan iyo 2007 ilaa maanta oo ay u fadhiyanaan ka tashiga ayahooda.

Waxaa camiran si weliba aan caadi aheyn oo aan horey waayadan loo arag magalooyinka waaweyn ee SSC iyo tuulo ilaa degmo kasta oo ka mid ah dhulweynaha SSC wadooyinka soo gala iyo kuwa ka baxana lagu soo dhaweynayo amaba lagu sagootinayo Garaadyada iyo Isimada ku sii jeeda amaba ku qulqulaya magaladii caanka aheyd ee Laascaanood ee xarunta u aheyd Gobolka Sool ee dhulweynaha SSC.dadku waa farxsan yahiin waxaadne moodaa dad horey loo sixray oo uu hada ka dagay sixirkii oo kale amaba hadaanu si kale dhigno waxaad moodaa cunug hada dhashay oo kale oo jiifa meel aad u qurux badan ayna ku dhaceyso dabeyl saxo saxo udkoon watata,yacni waa umad u hamuun qabta iney u jiheystaan waxii dadkooda u roon,hadaan sii qeexno qodobkaan waa shacab iyo deegaan u muuqda in aan sidii hore loo sii duleysan doonin.aan mar kale meehaas idiinku celino ( Waa shacab iyo Degaan u muuqda in aan sidii hore loo duleysan doonin).

Anaga inta badan shacabka Soomaliyeed waxaan kaliya la wadagnaa xaqiiqada markaasi taagan,markaan sidaan wax idinku soo bandhigeyno waxaan xaqiiqsanay shacabka rabitaankooda,iskaba daay shacabkee waxaan idiin xaqiijineynaa dhamaan siyaasiyiinta deegankaas ka soo jeeda si kasta oo ay u kala fikir duwanaayeen hada ka hor waxaa hada ka tan badiyey amaba iyaga soo jiitay rabitaanka shacabkooda,Ganacsatuna iyag aqudhooda waxaa ku jiraan dad damii rleh oo dadkooda garab taagan,maxaa yeelay dad meel ku nool maalinba in bulshada qeyb ka mid oo daacad ah waa la qaldi karaa dadkodana waa lagu duleysan karaa mudo cayiman, laakinse waxaan markastaba sii soconeyn waqti dheer in lagu fikiro iyado oo dhaqaalo la adeegsanayo in bulshadaasi weligeed la duleysan doono.

Markaan idiin leenahay dalka isbedelo waaweyn ayuu lugaha la galay marnaba ma rumeysanayaan beelahii Soomaaliyeed ee weligood dulmi ku noolka ahaa ama ha joogaano Gobolada waqooyi ee Soomaaliya amaba ha joogaan qeybo ka mid ah koofurta Soomaaliya wey la gadoontay siyaasada Soomaaliya.la soco wararkeena danbe iyo SCC.hadi aad Somali tahay si aad u ogaato waxa koofurta Soomaaliya ka socda iyo halka ay hada joogto siyaasada Soomaaliya qeybtan aanu lenahay fiiro gaar ah si degan u aqriso si aad xog ogaal ugu noqoto wax badan oo kaa qarsoon aad u ogaato.

Fiiro Gaar ah-Marka laga soo tago wararka SSC.War hada na soo gaarayna waxuu sheegayaaa in ay Qawaariijta ku sugan magaalada Jilib ay hub ka dhigis ku sameynayaan dhawaan sargaal lagu magacaabo Mahad Karataay oo isla qawaariijta ka mid ah oo ay codad laga dubay dhageysteen qaar kale oo ka mid ah Qawaariijta kuwa hada hubka dhigista ku sameynayo.yaan marnaba lagu mashquulin qaraxyada iyo sargaal hebel ayaa la dilay waxaasi waa wax ay iyaga dhaxdooda isku fashilinayaan dowlada Soomaaliya masuliyiintoda iyo kuwo gobolada joogaan oo iyagu iskugu jira qeyb qawaariijta la shaqeysata iyo qeyb dowladnimo rabaan,marka garabka Qawaariijta la shaqeysato oo xilal muhiim ah ka hayaan hayddaha ugu muhiimsan ayaa doonayo iney talada kooxda joogta Villa Soomaaliya la wareegto iyagoo la shaqeysanayo qarab Waqaariij ka mid ah oo ku qabiil ah,malaha waa sababta ay Qawaariij u dooneyso in ay hubka uga dhigto sargaalkan isla Qawaariijta ka tirsan ee aanu hada magaciisa u helnay si horudhac ah ee loogu yeero Mahad Karataay.warkaan maahan war ay weli Soomaali badan maqleen,wax badan ayaa jidka ku soo jira Soomaaliyey.

Hada Qawaariij waxa ku soo haray 3dii beelood ee ay wadashaqeysan jireen oo iyagii xitaa hada sii kala shakinaya dhexdooda bil xaqiiqo weyna isla fashilmeen siyaasad ahaan,sumcad ahaan iyo dhaqalo ahaanba waana mida keentay in Qawaariijtii Hiiraan joogtay kuwoodii ka soo jeeday Digil iyo Mirifle iyo beesha Daarood wax badan ku ogaadeen dagaalkii Hiiraan markii ay iskaka baxayeena waxgaradka Hiiraan gaar ahaan beeshii sida dhabta ah ula dagaashay ku yiraahdeen inagu waanu idiinka tagnay ee ogaada,maxaa yeelay iyaga xitaa markii ay dagaalka galaan ayaa dhabarka waxaa ka tooganayey isla Qawaariij kale.

Dhinaca kale Qawaariijtii ka soo jeeday Koofur Galbeed sida kuwii Hiiraan ayaa lagu yiri war jihaad ma jiree waxaa loo socdaa dhulkiina in la qabsado kedibna waxey hada bilabeen in ay maamulka Koofur Galbeed siyaan macluumaadka ay u baahan yahiin iyaguna ay iskugu tegi doonaan halmeel oo lagu ogyahay sidaasina ugu danbeyn isku soo dhiibi doonaan iyagoo laga war qabo deegaanka KG laga sifeeyo kuwa aan u dhalan ee u abaabulan qaabka qabiil ee dhul iyo deegaan raadiska ah.

Hadadan aanu idiin la hadleyno Qawaariij kuwooda ugu sareeyo ee hada nool ee u abuulan qaabka qabiil waxaa ugu danbeyn lagu dili doonaa amaba lagu soo badhigi doonaa meydkoda iyo madaxooda xaduuda Hiiraan uu la wadaago 3 gobol midkood amaba meel dhulka Hiiraan ka mid ah iyo sidoo kale dhulka Koofur Galbeed qeybo ka mid ah.maxaa yeelay warbixinada waxaa hada si joogto ah waxgaradka Hiiraan iyo kuwa Koofur Galbeed u soo siiya Qwaariij kale oo doonayo iney ugu danbeyn si ay u nabad galaan hada farta ugu fiiqaan kuwa u abaabulan qaabka qabiil,warkaas Soomaali badankeed wuu u kala cad yahay sow maahan sida loo kala baxay.

Jabka kale ee ku soo wajahan 3daan qabiil ee ay qawaariijta wada shaqeystaan amaba qasaaraha ugu weyn oo beelahaan ka dhigi doona reero sabool ah waa in dhawaan meelo badan oo ka mid ah dalka Soomaaliya amaba hadaanu si kale u dhigno beelo badan oo Soomaaliyeed ay joojin doonaan in ay bulshadu isticmaasho shirkadahooda xawaaladaha iyo isgaarsiinta ee ay hada ka helaan malaayiinta dolar beelah ay wada shaqeystaan Qawaariijta oo ka kooban ila 3 beelood,taasi oo ka dhignaan doonta in ay waqti hore macaamiil badan kala bixi doonan sheerarkooda amaba hantida u taalo shirkadahaas inta aan laga mabnuucin gobolo badan,sababtu maxey tahay?,sababtu waa in dhinaca dhaqaalaha oo ka muhiimsan xabada la ridayo laga cuuriyaamiyo Qawariij iyo beelaha ay wada socdaan.

Marka aanu idiin leenahay Soomali badan maanta sidii hore maahan oo wey soo jeedaan dad baa moodaan in aanu iska leenahay.Somali maxey horey u tiri lahel lahel lawaa baa ku xigta. waa laga yaabaa in ay dad badan maqlaan qaraxyo ayaa meel ka dhacay amaba gobol, magaalo iyo deegaan hebel koox ayaa ka dagaalantay,waxasi oo dhan waxaa ka muuhimsan sida hada loo kala baxay iyo fashilka reero dhawr ah ku dhacay( weliba beelkasta oo Soomali ah intii horey looga qalday ayaa dhawaan dib ugu soo labaneysa reerahooda kedibna wax ay iyagu rabaan deeganadooda u dhisanaya intaas qofkii fahmow fahan waa lagu kala tagay wax badan.weliba qabiilada la shaqeysta Qawaariijta siyaasiyiintoda codad badan oo dunida loo soo bandhigi karo ayaa la hayaa oo lagu maxkamadeyn karo mustaqbalka,waxaase codadkaas ka muhiimsan sida ay Soomaali badan uga fogaanayaan beelahaas siyasad ahaan.la soco wararkeena danbe.

Saturday January 21,2023- Iyadoo ay halkeedii sidii caadada inoo aheyd inooga soconayaan qoraaladeenii taxanaha inoo ahaa ee aanu kaka hadleynay Dowlad Goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya oo aanu weli ku guda jirno qeybteenii 8aad/4, hadane bal maanta waxaanu ka soo ruqansaneynaa magaalada Baydhabo Janaay oo aanu shirka ka socda maalmahii tagay aanu xooga saarnay in aanu si qaas ah shacabkaas inagoo u sii mareyna gudomiyaha golaha shacabka iyo madaxweyne Lafta Gareen wararkena ugu weyna ay ahaayeen dadkiina idinkaa maanta u ah hogaan ee ku haga rabitaankooda cid ay maanta taladooda u daba fadhiyaana ma jirto. hada waxaanu u baqooleynaa dhulkii xadaarada, Garaadyada iyo barwaaqada ahaa ee Sool, Sanaag iyo Ceyn oo marka la soo gaabiyo loo yaqaano SSC, Waxaan marka hore bogaadineynaa dhamaan cuqaasha, siyasiyiinta qeybahooda kala duwan fikirkii ay doonaan ha aaminsanaadaano,dhaliyarada rag iyo dumarba leh ee ku nool dal iyo dibad ee u dhashay deegaankaas waxaanu ku bogaadineynaa sida ay xayi u yahiin oo ay u soo jeedaan maanta.

Wax badan oo leydiin la damacsanaa wey fashilmeen halka ay hada joogto waxaan weliba idiin xaqiijineynaa in aan hada kedib guul guul iyo borobagaando waxbo leydiinka qaadeyn, waxaan kaliya idiin leenahay halka ay hada joogto waa meeshii mustaqbalka caruurtina,

dumarkiina iyo weliba dhaliyarada soo koreysa oo ah kuwa ugu nugul bulshada hadane ugu geesisan dhinaca dadnimada cuqaasha deegaankow waxaad u kala doraneysan gunimo iyo gobanimo shacabka SSC. gobanimaduna waxa ugu wanaagan mida ku timaada dadnimo, sidaasi daradeed dad Soomaaliyeed oo wanaagsan ayaad tahiin danahiina garta oo dhulkiina barwaaqada u jiheeya dhanka horumarka oo idinka dhista wax ku yimid rabitaankiina,sow dhulka idinka ma lihidiin noloshiina sida ay ku faraxsan yahiin dadkiina u qaabeysta, haatana heestaan aanu ugu talo galnay shacabka SSC iyo Soomaalida kale bal aanu isla dhageysano.

WHAT DO YOU KNOW ABOUT SOMALIA OR SOMALI POLICY -MAAXAAD KA TAQAANAA SOOMAALIYA AMABA SIYAASADA SOOMAALIYA -Hiiraan State-Hiiraan State is one of the eight original regions that constituted the Republic of Somalia or Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.Part 8/3.

Friday January 20,2023-Waxaa halkeedii inooga sii soconayo sidii caadada inoo aheyd qeybteenii 8aad ee aanu uga hadleynay qoraaladeenii taxanaha inoo ahaa ee aanu ciwaanka uga dhignay What do you know about Somalia or Somali policy amaba afka Soomaaliga ku noqonayo Maxaad ka taqaanaa Somalia amaba siyaasada Soomaaliya.Qoraaladii inoo soo bilaabmay ee taxanaha inoo ahaa qeybteenii 8aad oo aanu u kala qaadnay amaba ay ka sii farcameen dhawr qeybood ayaan hada mareynaa.

Qeybteenii ugu horeysay oo ah mida sida weyn u bedeshay maskaxda kumanan reer Hiiraan ah oo aan horey u aqoonin sida ay ahaayeen goboladii Soomaaliya iyo halka ay Hiiraan kaka jirtay waa midka dhaliyaro badan oo reer Hiraan ah oo aan taariikhda Hiiraan horey loo barin hadana safka hore uga jira dhismaha dowlad gobolka Hiiraan ee Soomaaliya.maxaa yeelay hadii aad horta taariikh ka hadleyso bilaawga waxaa laga bilaabaa meel ay dadku fahmi karaan kaba soo qaad hadii aad dooneyso in aad ka hadasho warbaahiye oo lagaa qaadayo wareysi su'aasha ugu horeysa ee uu wariyahaas haduu yahay mid garanayo xirfadiisa uu ku weydiinayo waa amaba kaaka imaaneyso waa inuu ku weydiiyo horta kumaad tahay si weliba ixtiraam ku jiro kediba loogu gudbo su'aalaha kale hadii aad mid u diyaar garoobay.afka qalaadne waxey ku noqoneysaa One of the first questions you'll get is “Can you please tell me about yourself?” This is a softball question, if you are prepared.qeybteenii hore markii aanu shacabka Hiiraan u soo bandhignay waxaanu ku bilaawnay taariikhda Hiiraan waxaa noo bar bar socday in aanu documents ka kooban 32 bog la wadaagno 5 ka mid ah dalalka dhaqaalaha ugu badan siiya Soomaaliya iyadoo taariikhda Hiiraan iyo dhamaan mashaariicdii malaayiinta dolar aheyd ee ku qornaa magaca Hiiraan in ay dunidu durbaba wax weyn ka barteen,yacni waa in ay kuu qodobeysan yahiin waxa aad ka hadleyso si dad badan u fahmaan.

Qofkasta siyaabo kala duwan been waa u sheegaa waxaase jiraan tiro yar oo mushtamaca ka mid ah oo aysan beentu u aheyn mid ay sheegaan markasta amaba mararka qaarkood ay u tahay habkey u noolaayeen.afka qalaad sida ugu dhaw ee aanu bulshada ugu fasiri karno amaba afka qalaad ku noqoneysaa.Almost everyone lies occasionally, but for a small percentage of people, lying isn't something that they do every once in a while—it's a way of life.horaa loo yiri sow maahan

Marka documents-kaas waxa ku qornaa malaayiin dolar oo lagu sheegay in Hiiraan looga fuliyey mashaariic weliba halka leeyahay waa looga fuliyey ee loogu sheekeeyey dowladahan bixiyeen dhaqaalaha ku baxay mashaariicdaas kama muuqdan mashaariic laga fuliyey oo qaarkood durbaba sawiradii aanu tusiney iyo meelahii ay mashaariicdaas ku qorneyd in laga hirgeliyey dad ayey u dirsadeen 2023 oo hada lagu jiro. waxeyna is bar bar dhigayaan sawiradii horey looga qaaday deegaankaas sida uu ahaan jiray inta aysan dowaladahaas dhaqalaha ku bixinin iyo maanta sida ay meeshu tahay weli.Marka ilaa hada qeybaha aanu ka hadalnay nuxurkooda waa.

1- In bal horta malaayiin reer Hiiraan ah amaba Somaalida kale ah aanu barno waxa taariikhda Hiiraan yahay inuu ahaa 6dii gobol ee Soomaaliya ugu horeysay ee ka aas aasma koofurta Soomaaliya iyo 2 gobol oo ka aas aasmay goboladii waqooyi oo marka leysku daro ah 8dii gobol ee ugu horeysay ee wada dhistay dowladii ugu horeysay ee ka hanaqaaday dalka Soomaliya 1960 kii. markastana ciwaanka aanu isticmaalno iyo mapkii oo marqaati ah iyo magacyada goboladii iyo caasimadahoodii oo aanu soo raacinay,ileen waxkasta oo aad reer Hiiraan iyo Somaliweyn amaba caalamka aad dooneyso in aad barto oo quseeya dalka Soomaaliya waa iney lahaadaan raad raac amaba ay ku qotomaan runta waana waxa ay reer Hiiraan u dhisanayaan dowlad gobolkeedka Hiiraan ee Soomaaliya inaguna aanu hormuudka ugu noqonay in aanu warakeena ugu badan ka dhigno tariikhda Hiiraan uuna hada yahay midka ugu shacbiyada badan ee dadka Hiiraan soo jiidan doona iyado aan weli la qaban shirkii ugu horeyey ee looga arinsanayo, caalamkuna u dareemayaan xaqiiqada marba marka ka danbeysa oo guul u ah bulshada Hiiraan.

2- In aanu dunida tusino malaayiin dolar oo ay ka mid tahay 75 million oo ku qoran magaca Hiiraan in looga fuliyey mashaariic in aanu dhahno dunida siiba 5ta wadan ee Soomaaliya siiya dhaqaalaha ugu badan dhaqaalaas oo ku baxa amaba lagu bixiyo magaca Soomaaliya Hiiraana waa deegaan ku yaala dhulka Soomaaliya siiba goboladii koofureed ee dalka ka curtay waa mid ka mid ah oo aan dhaqaalahaas ku qoran la siinin mashaariicna aan laga fulin.wax badan ayaad qoraaladan taxanaha inoo ah ay ku ogaan doonaan malaayiin Soomaali ah maxaa yeelay qoralaadan meesha ay ku dhamaan doonaan inta ay inoo socdaan waxaa baaritaan iskooda wata dalalkii aanu la wadaagnay warbixintii ka koobneyd 32 page qaarkood iyagoo adeegsanayo mediyahooda. waxaanse ku qosleynaa dhawr qof oo ka mid ah siyaasiyiinta Soomaalida oo ka mid ahaa dadkii ka been sheegay mashaariicda Hiiraan iyo malaayiinta dolar ee ku qoran sida loogu soo maqan yahay. Waana mida keentay in markii aanu ka hadleyno Hiiraan amaba dalka Somaliya aanu u kala saarno shacabka Somaaliyed newska ku dhisan xaqiiqada iyo midka beenta ah ee loogu talo galay in kaliya dunida la tusiyo saacado koban amaba wax aan ka badneyn 48 oo kaliya.

Tusaale-Waxaan shacabka Soomaaliyeed in ka badan 6 mar u shegnay in ay sedax ka mid ah beelaha Soomaaliyeed oo ah kuwii ay Qawaariijta wada shaqeysaneyeen ilaa maantana wada shaqeystaan ay la gadontay siyaasada Soomaaliya yacni bilaha inagu soo aadan qof Soomaali ah oo warkooda dhageysto ayaa la waaynayaa iyaga iyo wadankii ay qaabka qabiil ugu soo shireenba,balaayo ayaa ka raacday siyaasada guud ee dalka.hada oo aanu wax qoreyno xitaa waxaan idiinla wadaagi karnaa sida ay beelaha Soomaalida siyaasad ahaan iyo deegaan ahaanba iskula jaan qaadeen.kama hadleyno shirar iyo sawiro maalmo kooban leysla galo waxaan ka hadleynaa xaqiiqada in beelahii dulmiga,fidnada iyo beenta siyaasadeed ee Soomaaliya oo dhan abaabuli jiray caalamkana jahwareerin jiray oo ahaa 3 ka mid ah beelaha Soomaaliyeed waa la gadoontay siyaasada, fashilna waa midka jidka ku soo jira weli leysma gaarin Soomaaliyey dhegta kor u haaya,hadii aanu idiin dhahno weli leysma gaarin sidaan kuu dhahno u qaado muwaadinka Soomalyeedow,waxey lugaha la galeen jahwareer siyaasdeed aan caadi aheyn.la soco qeybtena inoogu xigta tan weli qeybtii 8aad ayaan ku jirnaa.

.

Fiiro Gaar ah-Waxan shacabka Soomaaliyeed kula talineynaa in aysan ku gadsoomin wax badan oo been ah oo la dhoodhoobay oo dalka ka socda bulshada Soomaaliyeed iyo caalamkana looga dhigayo news. caruurta markii la doonayo in la seexiyo waxaa horta la siiyaa caano kedibna hooyadu wey luxdaa markaas kedib ayuu seexdaa cunuga yar.hada Soomaaliweyn oo soo taagan ayaa la rabaa in been looga dhigo siyaasad.............lol.

Filmkaan hada socda horey ayey Soomaaliweyn u daawatay wax kale mala hayaa?.war Soomaaliyey hadii aad dooneysaan in aad wax badan ogaataan bogaan ku tixnaada yaan dhinacba mar leydiin jeedin dalka Soomaaliya waa lagu kala haray waxaana loo kala baxay intii qiyaaliga ku nooleyd oo ay xaalada ku xun tahay iyo kuwii daacada ahaa oo dhagaha ka fureystay wax badan.....lol.intaas hadaad fahantona waad guuleystay hadii aad fahmiweysane , maxaa yeelay markii aad xog ogaal u tahay wax badan dhacdooyinka qaarkood la yaab kukuma noqoneyso.waxaanse bogaadineynaa sida ay beelo badan oo Soomaaliyeed u garteen danahooda intaas waxa aanu ula jeedno qofkii fahmo ayaa garan karo halka ay siyasada Soomaaliya u socoto,maxaadse ka taqaanaa 3da beelood ee siyaasada Soomaaliya ku jabeen hadane lagu shaambadeeyey Qawaarij....kkkkkkkk.

Thursday January 19,2023- Iyadoo ay halkeedii ay inooga sii soconeyso wararkenii taxanaha inoo ahaa ee Hiiraan State oo hada inoo maraya qeybahii ugu muhiimsanaa,waxaanse ku hormareynaa magalada Baydhabo Janaay.Gudoomiye Adan Madobe iyo Madaxweyne Lafta Gareen kuma laabaneyno waxii la soo maray,hayeeshee meesha ay hada joogto waxaad u jiheysataan xoreynta dhulka KG.

Halka uu shirka ka socdo quful weyn ku dhejiya tuutahiina gashta adiga,Gudoomiye Adan Madoobe, waxgaradka iyo qeybaha kala duwan ee ciidanka oo kaashanaya shacabka bilaba dib u xoreynta deegaanka.wajigii 1aad qatartii inteedii badneyd waad ka hor tagteen, weliba taxadir ayaa leydiinka rabaa oo dad soo jeeda wax badan lama marsiin karo waana qeyb gobanimada la raadiyo ka mid ah intey doonto hala ekaatee.Hada wadada kaliya ee furan waa dhulka oo shacabka loo xoreyo.Waxaan idiinku celineynaa mar kale dhulka KG haloo

xoreeyo shacabka si ay u helaan xoriyad hada ka maqan oo muhiim u ah noloshooda.

la soco wararkeena danbe.

Davos 2023: UN chief warns the world is in a 'sorry state'Secretary-General of the United Nations Antonio Guterres speaks at the World Economic Forum in Davos, Switzerland, on Wednesday.

Thursday January 19,2023-U.N. Secretary-General Antonio Guterres delivered his gloomy message on the second day of the elite gathering of world leaders and corporate executives in the Swiss ski resort of Davos.Watch Video.

WHAT DO YOU KNOW ABOUT SOMALIA OR SOMALI POLICY -MAAXAAD KA TAQAANAA SOOMAALIYA AMABA SIYAASADA SOOMAALIYA -Hiiraan State-Hiiraan State is one of the eight original regions that constituted the Republic of Somalia or Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.Part 8/2

Thursday January 19,2023-Waxaan u gudbeynaa qeybteenii 8aad ee qoraalkii taxanaha ino ahaa ee aanu uga hadleynay Dowlad Goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya ee inta aan la yagleelin aanu bal horta shacabka Hiiraan ugu talo galnay taariikhda iyo sida aanu qoraaladeenii hore ku soo sheegnay soo aqri qeybahii hore hadey ku dhaafeen,kedibna kan ku xiji si aad wax badan u ogaato.

Sideedaba bulsho ku nool dhul iyo deegaan taariikh facweyn leh sida dhulweynaha Hiiraan State oo kale waxa ugu horeeya ee marka deegaankaas la doonayo in laga yagleelo State ku dhisan nidaamka fedelka saxda ee dunida ka jira muhiimadu maahan in aad la hadleyso shacabka ku nool dalkaas hadba uu ku yaalo Stateka amaba laga hirgelinayo ee waa inta markaasi ku nool sida ay u garaneyso taariikhda dhulka ay ku nool yahiin iyo waxa u dalku ahaan jiray.

Dib uguma laabaneyno taariikhda Hiiraan, sidoo kale dib uguma laabaneyno malaayiin dolar ee ku qoran magaca Hiiraan ee lagu sheegay in laga hirgeliyey mashaariic kor u dhaafayo ilaa 75 million oo dolar.muhiimada ugu weyn ee qoraaladenaan ka sokow waxaanu ku guuleysanay in aanu aruurino xogta dhabta ah ee ku saabsan arintaas,taasi oo guul weyn u ah bulshada Hiiraan oo dhawaan wax badan maqli doona.

Markasta ma dooneyno in aanu ka tagno mahadcelinta iyo bogaadinta waxgaradka, siyaasiyiinta kuwii hore iyo kuwii danbe, qurbajoogta dhaliyarada deegaanka amaba si guud qeybaha ay ka kooban tahay bulshada ee sida is dabajooga ah inoola soo xariirayey iyagoo joogto ula socday qoraaladii hore kuwa dhimana sugi la,maadaama ay naga mashquuliyeen wararkii kale.

Hadaba qeybtaan maadaama cida maamulkaan loo dhisayo ay yahiin reer Hiiraan waxaan ugu bidhaamineynaa 3 qodob oo muhiim u ah qodobada inoo haray ee ku xiga midkaan aanu hada qoreyno.inta aanan gaarin amaba gudagelin qormada waxaa muhiim ah in aanu si horudhac ah u xasuusino shacabka fursada u heli doona in ay aqriyaan qoraalkaan iyo kuwa ay gaarsiin doonaan sida dhacdayba kuwii kan ka horeeyey oo la gaarsiiyey meelo badan oo dunida ka mid ah iyo gudaha shacabka ku nool ee Hiiraan,maxaa yeelay dunidan waxaa maamul loo dhisaa waa shacabka in lagu hago rabitaankooda maamul amaba State u qabta bulshada adeegii aas aasiga ahaa taasi oo saldhig u ah dhismaha dowlad goboleedkaan Hiiraan ee Soomaaliya amaba afka qalaad ku noqonaya Hiiraan State of Somalia.

Waxyaabahii aan ka faa'idnay documentskii aanu gaarsiinay wadamadii aanu idiinla wadaagnay ee 5ta ahaa kuwaasi oo ka koobnaa ilaa 32 bog amaba page oo dhamaantood uu midkasta watay cadeymo iyo sawiro. tuslaae yar oo kooban waxaa laga yaabaa markii aanu qeyb yar oo documentska ka mid ah dulmarno in aad yaabi doontaan. weli waa socota la soco isla qeybtaan.

Fiiro Gaar ah- Dhismaha State-kaan maahan kuwii aad taqiineen ee fowdada lagu dhisi jiray dad badan dhiiga waa ku kari doonaa ,weliba Somaali badan waxey reer Hiiraan ugu hambalyeyn doonaan qaab dhismeedka horumarsan ee loo dhisi doono dowlad goboleedka Hiraan ee Soomaaliya,weliba waxaan u xaqiijineynaa malaayiin Soomaali ah in ay siyaasiyiin badan oo hada la moodo iney dhinac wax iskula wadaan ay ku kala tagi doonaan wax badan oo hada leys kula joogo qaab qiyaali ah.

Nolosha sow ma jirto mid dhalanteed ah iyo mid xaqiiqada ku dhisan xitaa ilaa heer federal dhismaha Statekaan wax badan markii ay magacyada siyaasiyiin badan iska dhax arkaan documentska aanu ka hadleyno waa la kala dhuman doonaa.yuusan ku seegin wararka nuxurkooda.

Wednesday, January 18,2023- ( Walee reer Koofur Galbeed waa soo jeedaan sanadkan iyo sanadaha inagu soo aadanba ),.Waxaan marka hore bogaadineynaa shirweynaha dib u heshiisiinta ee shacabka Koofur Galbeed uga furmay magaalada caanka ah ee Baydhabo Janaay.Reer Koofur Galbeed sanadkan waa soo jeedaan Soomaali waa kala baxday ninba

waa deegaankiisa iyo isku tashigiisa good job, wax badan oo shacabka ka qarsoon oo mediyaha aysan ka dareemi karin ayaad ka hor tagteen inta yar ee hartayna is raaciya,waxaan leenahay shirka ajandahiisa kaliya ku dadaala inuu ahaado mid bilaaw iyo dhamaad aad taladiisa, maskaxdiisa iyo weliba go'aankiisaba uu yahay mid danaha dadkiina iyo deegaankina ka turjuma oo aad adinga gacanta ku heysaan.waxkasta ee leydiinku tijaabin rabay sidii aad maalintii shaleyto aheyd lugta ugu dhufateen ugana hor tagteen markii aanu aragnay waxaa inoo muuqda in aad hada fahmeysaan dalka waxa ka socda sidaas ku wada.Sheikh Adan Madoobe iyo madaxweyne Lafta Gareen iyo waxgaradka deegaanka yaan marnaba leydiin tilmaamin sidii aad u noolaan laheydeen iyo waxa dadkiina iyo deegaankiina u roon..

Waxaa wax la bogaadiyo ah sida ay qeybah kala duwan ee bulshadu u yahiin da dxayi ah waa guul bilaawgeed bartaas ha laag hayo, kuwiina ay mar hore ugu danbeyay dhulkii quruxda badnaa adinga iyo Soomaali weyn bal ku naxta heestaan quruxda badan.lana sooc wararkeenii kale ee taxanaha inoo ahaa ee Hiiraan State, SSC , dalka intiis akale , Geeska Africa iyo weliba caalamka intiisa kale.

City of Jigjiga-M/weynaha Dowlad Deegaanka Soomaalida mudane Mustafe Muxummed Cumar oo kula qaatay caasimada dowlad deegaanka Soomaalida ee Jigjiga masuuliyiin sare oo ay hoggaaminayso Kaaliyaha xoghayaha guud ee Qaramada Midoobay ee dhinaca ka jawaabidda abaaraha iyo ka hortagga macluusha, marwo Reena Ghelani ayaa ka wada hadlay arimo dhawr ah oo quseeya deegaanka.

Wafdiga QM iyo Masuuliyiinta DDS ayaa kawada hadlay arimo dhawr ah oo ay ka mid ahaayeen iskaashiga iyo kawada shaqaynta gargaarka bini-aadannimada, dhisida adkaysiga bulshadu uleedahay abaaraha iyo maaraynta ama la qabsiga isbaddalka cimilada oo dunid aku haya mushkilad weyn.

Dhinaca kale mark alag asoo tago kulanka uu madaxweyne Mustafe la qaatay waftiga ka socday qQM hadane dhawaan ayuu xariga ka jaray mashaariic dhawr ah oo laga hirgeliyey dhawr magaalo oo ka mid aha gobolada DS, xili uu |stateku ku socdo amaba sameynayo horumaro kala duwan. la soco wararkeena danbe.

Tuesday, January 17,2023-Sheikh Aden Madoobe iyo madaxweyne Lafta Gareen waa nagu wajib in aanu 48 saackasta halka ay siyaasada Soomaliya mareyso idiin la wadaagno maxaa yeelay Koofur Galbeed waxaa ku nool Soomaali daacad ah. mustaqbalkana sida reer Hiiraan garanayo halka ay siyaasadooda u jiheynayaan.Siyaasada waa labo nooc midna waa mid ku dhisan qiyaali iyo dhaqan mooryaaneed iyo mid ku dhisan daacadnimo oo ah Soomaalida u soo harayo dalkaan mustaqbalka ee markii uu nabad noqdo ku naaloonaya nabad iyo raaxo.

Qoraalkaan qeybtaan gudoomiye Adan Madoobe adiga iyo Madaxweyne Lafta Gareen oo ah labada masuul ee ugu sareeya Koofur Galbeed hadey noqon laheyd heer dowlada dhexe iyo heer State si fiican xitaa hadii aad fahmi weysaan amaba uu mugdi idiinka galo la kaashada dad aqoonteedii leh, wax badan ayaa idiin hagaagi doono mustaqbalka dhaw kedibna qeybta ugu hooseysa qormada oo talo soo jeedin ah waxii idiinka anfaco ka qaata.

Qeybta Koowaad- Hada ka hor ayaa waxaa dhacday mid ka mid ah dalalka caalamka ayey qeyb ka mid ah shacabkiisu soo bandhigayeen xirfado kala duwan xirfadahaas waxaa ka mid ahaa in koox dadkii xirfadooda soo bandhigayey ka mid ah gaariigii ay saarnaayeen markii ay marayeen halkii ay madaxdu fadhisay ayey gaarigii si ay u soo bandhigaan xirfadooda waxey ku kala fur fureen kedib iskugu xigeen wax ka yar 2 daqiiqo si ay iyagu u noqdaan kuwo ay guushu raacday.

Waa loo sacbiyey kedibna mid ka mid ah dadweynahii daawanayey ayaa waxuu yiri anigoo hada ka hor ku nool magaalo hebel ayaa maalin maalmaha ka mid ah waxaa gaarigeygii oo cusub ee hebel ahaa amaba noocaas ahaa lagu kala fur furay intaas in ka yar,kaliya waxuu yiri waxey ku kala duwan yahin gaarigaan la soo bandhigay parts-kii dib ayaa loogu rakibay,laakiinse aniga partskii iyo gaarigii dib danbe in aan u helo iska daaye anigaaba meeshii gaarigeyga lagu kala fururtay ka qaatay Taxi.yacni afka qalaad waxey noqoneysaa-One day in (magaca magaalada), some guys dismantled my new car faster. The difference is that I never saw the parts again, and had to take a taxi....lol.

Qodobka Labaad-Hadii oday 80 jir ah uu gursado geber 17 jir ah oo uu maalinkasta ka tumo ama garaaco ( Canjarada, Bowdada amaba Adimaha ama jirka dumarka inta loogu talo galay asturnaanta) oo ay maalinkasta gebedhii markii ay doonto in ay reerkeeda u dacwoodo ay dhahaan na tus waxu kugu sameeyey ninka aad ka dacwooneyso ma geber ayaa inta jirkeeda baneyso tuseyso cowradeeda dad kale?,sow maahan in ay iska qarsato dhibtii odaygii uu ku hayeyna ay ku danbeyso labo uun midood.

A- Iney qaarajiso.B- Iyo Iney tiraahdo i fur oo ay kala tagaan intey go'aan u gaar ah qaatato mushkiladuna sidaas ku soo afjaranto gebedhiina noqoto mid xor ah oo qeyrkeed wax la qeybsata.Labadan qodob si fiican in aad u fahantaan waa idinku waajib hadii aad dooneysaan in aad fahantan waxa dalka ka socda.intaan weliba talo Soomaalinimo ayaan idiin raacineynaa.

1- Shirkaan ka furmayo magaalada Baydhabo yuusan idiinku qaadan waqti dheer ee iska soo afjara dhaqso.2- Hada iska daaya C/casiis Lafta Gareen la shaqeeya isaga sidaad u dhan tahiin maamul,siyaasi, waxgarad, aqoonyahan, saraakiil kuwiina idiinka jooga meelaha ka baxsan deegaankiina ee aaminsan in aad adinga wax noqotaan dagaal aad deegaankiina ku xoreysaneysaan ka bilaawdaan oo aad dhamaan shacabkiina u furtaan wadooyinka u xiran qaabka siyasadeysan.

Weliba waxaa waxaasi oo dhan ka daran caalamku waxuu isagoo adeegsanayo aalad casri ah ku ogaaday sida Qawaariij iyo beelahaas aanu dhawr jeer ku soo cel celinay u wada shaqeystaan, waxaan idiin xaqiijineynaa qabiilo dhawr ah siyaasadii dalka wey la gadoontay, waxey sidey doonaan xilal aan dalka loogu adeegeyn isku tixaan.....lol.

Siyaasada Soomaaliya hada waa lagu kala haray, in lagu kala harayne waxaad ogaan doontan ugu badnaan 4 ilaa 5 bilood oo inagu soo aadan.Qawaariij waqti badan kuma lumineyno iyaga gabalkooda waa dhacay,waxeyna gabalkooda isla dhaceen 3 ka mid ah beelaha Somaaliyeed qof inaga naga danbeeya yaan la weydiin jiritaanka arinkaa, wax badan oo hada gacantooda ku jiro wey lumin doonaan .laakinse guusha ay Soomaliweyn kuwoodii daacada ahaa gaareen ayaa wax loo dhigo laheyn.la soco wararkeena danbe.

WHAT DO YOU KNOW ABOUT SOMALIA OR SOMALI POLICY -MAAXAAD KA TAQAANAA SOOMAALIYA AMABA SIYAASADA SOOMAALIYA -Hiiraan State-Hiiraan State is one of the eight original regions that constituted the Republic of Somalia or Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.Part 8/1

Monday, January 16,2023-Inagoo halkeenii ka sii wadeyna qoraaladii taxanaha inoo ahaa ee aanu uga hadleynay Hiiraan State oo horey uga soo hadalnay qeybaheenii hore oo ku koobnaa kaliya gaarsinta documents quseeya Hiiraan oo dunida amaba dalalka Soomaaliya siiya kaalmada ugu badan oo ah iyagu ilaa 5 wadan aanu u gudbinay iyadoo ay hada inoo mareyso meel fiican amaba hadaanu si kale u dhigno meel aad muhiim ugu ah shacabka Somaliyed kuwooda ku dhaqan Hiiraan.

Waxyaabaha aanu ka faa'idnay in aanu caalamka u gudbino documents ku saabsan Hiiraan waxaa inoogu weynaa inay inoo xaqiijiyeen in aysan arintu ku ekaan doonin Hiiraan ee ay baaritaan guud ku sameyn doonaan inta badan mashaariicidii laga hirgeliyey meelo badan oo dalka ka mid ah. Hiiraane u tahay bilaawga macluumaad ka maqnaa oo ay hada gacanta ku hayaan. hadaba qeybteenaan 8aad iyo kuwa ka danbeeya waa kuwa ugu muhiimsan si dhaw ula soco yeysan ku seegin ahdii aad ka soo jeedo Hiraan State.

Monday January 16,2023- Iyadoo ay halkeedii wararkeena arimaha Soomaaliya Gobolada koofureed ilaa kuwa Waqooyi inooga soconayaan,hadane waxaanu qeybtaan ku soo qaadaneynaa mid ka mid ah 2007 ilaa maanta intii u dhaxeysay waxaa laga tiriyey suugaan aad u fara badan SSC,mar hadii ay shacabka Sool, Sanaag iyo Ceyn ka tashanayaan aayahooda waxaanu maanta Somalida kale ee aan war iyo wacaal u heyn waxa degankas ka socday mudo 15 sano ah la wadageyna mid ka mid ah suugaantii laga tiriyey taariikhda iyo dhulka SSC. suugaanta qeybta aad maanta daawaneysaan waxaa ku dhan xikmad oo dhan.

Daawasho Wacan.

Sunday January 15,2023-Gudoomiye Adan Madoobe wararkeenii taxanaha inoo ahaa waxaan ka soo hormarinay warbixin kooban. Waxaa gebi ahaanba fashilmay qorshe is dul saarnaa oo wajigiisii koowad lagu soo fashiliyey Hiiraan Somaliweyna ay marqati ka ahayeen,kedibna wajigisii labaadna loo weeciyey Bay, Bakool, Sh/hoose iyo Gedo isagane waa lagu fashilmay.

marka aanu leenahay waa lagu fashilmay waxaan ka hadleynaa xaqiiqada dhabta ah.Soomaali badan yeysan ku mashqulin Qaraxyada meesha kaliya ee ay dalka Soomaaliya ka joogan ciidamada Jabouti oo ah Hiiraan ka dhacaan yaan waxbo waqti lagu lumin waxaa lagu qarinayaa jab siyaasadeed oo xoogan oo dhacay lagana soo gabsan la yahay,waana mida keentay marnaba naga weecin hadba qoraalada markaasi dalka iyo dadka Soomaaliyeed muhiimka u ah in anau bulshada uga dhigno kuwa ugu muhiimsan ee ay mudan yahiin in loo bidhaamiyo.

Waan idin xaqiijineynaa dalka Soomaliya siyaasadiisa waa uga dhamaatay 3 ka mid beelaha Soomaaliyeed ee ay Qawaariij wada shaqeysanayeen ilaa maanatana wada shaqeystaan ( Qodobkaan ila 6 jeer in ka badan ayaan idiinku soo celinay), kuwaasi oo sidaan qoraaladenii hore shacabka ula wadaagnay intaan doorashadii dalka ka dhacday la gaarin ku soo yeeshay shir wadan amaba dal ka mid ah wadamada Somaliya deriska la ah kaasi oo ah midka kaliya ee aysan Qawariijtu weerarin halka labada kale ee Soomaaliya deriska la ah intey xaduudoda ka gudbaan weerari jireen,wadankaas waad wada garaneysan sow maahan.

Hadaba halkey wax ka qaldameen waxey wax ka qaldmeen mashruucii ugu weynaa oo lagu kala qatay malaayiin dolar ayaa Hiiraan lagu fashiliyey.Hadaad ku noshahay DDS ama dalweynaha Ethiopia amaba aad ku nooshahay NFD ama dalweynaha Kenya ragii arintaas fashiliyey halooga mahadceliyo wax badan oo aysan Soomaali badan ogeyn ayey daacad nimadoda ku fashiliyeen iyagoo weliba qabiil ah,taas ayaana fudueysay in isku daygii kale ee ku wajahnaa Goboladan kale sida Gedo,Bay, Bakool iyo Sh/hoose qorshahii laga lagaa uu fashilmo....lol.

Hadaanu intaas uga baxno Koofurta Soomaaliya dhinacaas iyo gobolada waqooyi ee Soomaaliya amaba dagaalkii Laascaanood iyo kacdoonkii shacabka Sool,Sanaag iyo Ceyn. waxaan malaayiin Soomaali ah u xaqiijineynaa in nalooga codsaday in aanu yareyno wararka degaankaas iyo waxa ka socda si aanu kuwa naga codsaday rajo beel ugu ridno bedelkii waxaan wajiga koowaad soo saarnay muuqaalo iyo heeso ku wajahan deegankaas ay ku nool yahiin dadkaas Soomaaliyeed ee u dagaalamayo gabanimadooda mudana in la garab istaago maadaama mudo 15 sano ah si micno daro ah loo dilayey hal doorkooda inagoo ku rajo weyn in ay hada kedib ka tashan doonaan inuu duleysto qabiil kheyrkood ah oo ay ka dhul iyo deegaan wanagsan yahiin.la soco wararkeena dnabe iyo qoraaladeenii taxanaha inoo ahaa ee aanu uga hadleynay Hiiraan State oo aanu ahda galeyno qeybteenii 8aad.

WHAT DO YOU KNOW ABOUT SOMALIA OR SOMALI POLICY -MAAXAAD KA TAQAANAA SOOMAALIYA AMABA SIYAASADA SOOMAALIYA -Hiiraan State-Hiiraan State is one of the eight original regions that constituted the Republic of Somalia or Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.Part Seven/2.

Saturday January 14,2023- Waxaan marka hore shacabka Hiiraan ugu bishaareyneynaa in aanu dunida la wadaagnay siiba 5ta wadan ee dhaqaalaha ugu badan siiya Soomaaliya malaayiin dolar oo ku qoran magaca Hiiraan oo aan weligeed laga fulin halkaas. si gaar ah waxaan is dul tagnay si gaar ah ilaa 75 million oo dolar oo ku qoran in Hiiraan looga fuliyey mashaariic aan weligeed laga fulin. Waxaa kale oo aanu uga mahadcelineynaa 5taan wadan amaba dowladood ee aanu u gudbinay in ka badan documents ka koban 32 bog (Page), in ay dalalka qaarkood markii aanu gaarsiineynay dowladahan warbixintaan muhiimkaa aanu la kaashanay telefishinada qaranka dalalkaas qaarkood maadaama dhaqaalahaan la sheegay in mashaariic looga fuliyey dhulka Hiiraan State uu ku qoran yahay wadamadoda iyo hayyado laga leeyahay dalalkaas dhaqalahaasna ay yahiin kuwo ay bixiyeen shacabka dowladahaas oo ah dad canshuur bixiyaal ah.

Fiiro Gaar ah-Waxaan bogaadineynaa siyasiyiinta, waxgaradka, aqonyahanka iyo dhaliyarada markii aanu si horudhac ah u tusinay wax badan oo ka qarsonaa hada u istaagayo dhismaha Dowlad Goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya. waxaa kale oo aanu bogaadineynaa sida shacabka Hiiraan ugu istaageen danahooda u gaarka ah hada kedib dhegahana uga fureysteen wax badan oo borobagaando ah oo dalka Soomaaliya ka socon jiray.

Wajiga koowaad dhaqaalahii iyo mashaariicdii laga been sheegay in ay ku baxeen dhulka Hiiraan State waa la joojinayaa weliba dadka Soomaaliyeed magacyadoda ku qoran yahiin in ay Hiiraan ka fuliyeen mashariicdas ee ku saxixan documentiska qaarkod kama hordhaceyno iyaga waxa laga yeeli doono shaqsiyan waanu ognahay oo iyagu muuqaal baahiye caalami ah ayey ka soo muuqan doonaan, waxanse kaliya shacabka u dulmareynaa in ay Somaliweyn arki doonaan jawaabta ay dowladaha qaarkood ka bixin donan.Xiligii kaliya qoray lala cararay dalka Soomaaliya waa ka dhamaatay.been beentii hada ka hor dalka Soomaaliya ka socotay ka socotay waa isku dhamaatay.Waxaan mar kale bogaadineynaa sida ay Soomaali abdan hada wax badan u fahmeen uguna tashanayaan deegaanadooda.

Waxaan idiin balan qadeynaa warbixinta aanu calamka amaba dowladaha qaarkood la wadaageyno in ay saameyn xoogan ku yeelan doonto siyaasado badan oo hada ku dhisan qiyaali oo ka jira dalka Soomaaliya.fashil siyaasadeed waa midka jidka ku soo jira horeyna waan ula wadaanay shacabka Soomaaliyeed hadana waan la wadaageynaa marka ay arintu noqoto Hiiraan wax la taaban karo ayaan shacabka Hiiraan, kuwa Soomaaliyaiyo caalamkaba la wadaageynaa. Viva Hiiraan State of Somalia inagoo ku faraxsan sida ay ilaa hada wax ku socdaan. la soco qeybteena 8aad.

Saturday January 14,2023- Gudoomiye Adan Madoobe iyo madaxweyne Lafta Gareen inta ay Soomaali badan oo ay reer Hiiraan ugu horeeyaan garteen iyo go'aanada misirigaa ee ay siyaasada dalka Soomaaliya ka qateen mustaqbalka dhaw iyo kan fogba waxa dalka ka socdo hadaad maanta garan weysaan nolosha isku duuga hadaad tahiin Digil iyo Mirifle amaba shacabka degan Upper Jubba amaba Jubbada Sare maantana loogu yeero Koofur Galbeed Soomaaliya.weligiin waxaan idiinka digeynaa in aad aqrisaan amaba aad waqti ku lumisaan newska midka la sameyo ee lagu jahwareeriyo shacabka Soomaaliyeed ee kaliya loogu talo galay inuu socdo saacado kooban iyo waqti cayiman.

Waxaan idiin xaqiijineynaa 90% waxa dalka ka dhaca ee shacabka Soomaaliyeed looga dhigo news waa wax loogu talo galay in kaliya lagu madadaliyo saacado kooban iyo waqti cayiman markaasina laga leeyahay dano siyaasadeed oo guracan intaas hadii aad fahantaan waxaad noqneysaan dad kaliya ku mashquula danahooda iyo deeganakooda kana shaqeeya waxa shacabkooda dan u ah.

Maamulka Koofur Galbeed waxaa siyasada ugu sareysa ku metela adiga oo ah Gudoomiyahii Golaha shacabka oo Sheikh Adan Madoobe ah, hadii Diin la yiraahdo cid kaaka aqoon badan Diin ma jirto,hadii siyaasad la yiraahdo waa fahmi kartaa waxa dadkaada iyo deegaankada u roon in ay tahay isku tashi dadweyne, mid maamul iyo dhuleed iskuna maamushaan talo iyo maskax iyo aqli idiinka yimid idinka,State-kana waxaa ku metela shacabka M/weyne Lafta Gareen taariikh ayaa qormeysa dhulka inta aad ka degan tahiin 3 nooc ayaad ku difaacaan kartaan.1- Siyaasad cad oo aan lala gaban.2- Qalin iyo aqoon ka timid maskax caafimaad qabta oo aad ku dagaalantaan maxaa yelay dalka Soomaaliya hada kedib been beentii lagu wada joogi jiray wey ka dhamaneysaa.3- Iyo dhulka oo aad u hurtaan naf iyo maal lagu difaaco. meeshey hada jogto siyaasada Soomaaliya shirkiina dib u heshisiinta iidinka Somali oo dhan kuwooda wanaaga jecel ayaa guul idiin rajeynayo waxii idiinka dhaxeeya si hoose u xalista,Gobolka Sh/hoose si gooyni ah isha ugu haaya.Soomaali waad garaneysaan inta aad ood wadaag tahiin iyo inta idiinku dulmisa deegaankiina waa in aad siyaasada guud ee dalka mar kale dib u heyn iskaka sameysaan hada kedib.

Waan idinku celineynaa mar kale waad guuleysaneysaan hadii aad kala saartaan newska loogu talo galay borobagandada ee la sameyo 24 saac kasta, bedelkiina aad ku mashqushan ka hadalka danaha deegaankiina iyo mustaqbalka caruurtina iyo dumarkiina amaba si guud shacabkiina.la soco wararkeena danbe.

Sool,Sanaag iyo Ceyn,Friday, January 13,2023- Waxaan shacabka Soomaaliyeed ee ku nool Sool, Sanaag iyo Ceyn u rajeyneynaa in ay dhisan doonan mamul ku yimid rabitaankooda,

waxan leenahay shacabkiina ka joojiya hada kedib iney dhacdo sedaxdan qodob.1- Wiil, Oday,

culimo amaba waxgarad Alla Ha u Naxariistee Marxuum Cali Khalif Galeyr oo kale ah yuusan hada kedib ciil iyo calool xumo idiinka dhiman.

2-Geber, Marwo amaba Hooyo sida Alla Ha u Naxariistee Marxuumad Saado Cali Warsame oo kale ah yeysan hada kedib intey weyso meel ay dib ugu laabato amaba deegaankoodii oo ay heystaan qabiilo qeyrkiina ah intey isku aamini weysay dhulkaan quruxda badan iney ku noolaato cadowgu intuu beylah ku helay aad ogeydeen sidii ay u geeriyootay oo aan xitaa leyska wareysan gebedhii dalka u soo halgantay ee heerka qaran aheyd.

3-Maxaa wiil amaba geber geesiyaad ah amaba damiir leh oo deegankan ka soo jeeda qurbahana ku nool inta loo tago marar badan lagu casuumay xaflado ay dad qeyrkiinaa oo ay qaarkiin dhulkiina heysteen sameysanayeen iyaguna intaas dadaalayen oo ay marba marka ka danbeysa dhisayeen Khaatumo One, Khaatumo two iyo xaflado badan si ay u muujiyaan iney yahiin dad jira oo sharaf iyo karaamad leh laakinse ay taladii ka kala baahiyeen tiro yar oo iyaga ka soo jeeda oo aan gadaal u eegeyn mustaqbalka deegaankooda iyo sharafka dadkooda hada waxii ka horeeyey.

Waxii tagay yaan dib loo eegin hada arinta meeshey joogto iska ilooba qofkasta oo degankas SSC ka soo jeeda oo ama maanta Mogdishu ku jooga magacyo kale amaba Garoowe ku joogaan magacyo kale amaba Hargeysa ku joogaan magacyo kale,kuwaasi waxey iyaga xitaa gobanimada la raadinayo dhinacooda ka soo gaareysaa markii aad wax aad adinga leetahiin farxadna gelinaya dadkiina iyo deegaankiina dhisataan. xitaa markii aad maamul idiin gaar ah dhisataan amaba aad isku maamushaan talo adinga idiinka timid waxaa caafimaadayo markii ay maqlaan dadkiina waayeelkaa ee dunida dacaladeda kaka jiraan Isbitaalada iskaba daay wiilka amaba gebedha 20 jirkaa ee u baahan mustaqbal leysku haleyn karo inuu helo/hesho.

Waxaanu leenahay waxgaradka deegaanka iyo weliba cidkasta oo damiirkii qofnimo weli ku danbeyo oo reer SSC ah in ay deegaanka iyagoo aan ka labo labeyn u dhistaan maamul ku yimid rabitankoda. marnaba ha ku fikirina amaba ha ku riyoonina in aad qancisaan dad kale adinga dhulkiina qiimo ha idiin yeesho.halka ay hada arintiinu joogto waa maalintii xitaa nacaskiina ku waajibay inuu iska aamuso si aamusnaantiisa loogu maleeyo inuu fidno soo wado iyo inuu sidii hore nacaskiisii yahay amaba hadaan si kale u dhigno arintu maanta waa xaniinyo taabad.

Qoralkan waxaa kaliya fahmi kara labo qofood midkood, qof leh qalbi nadiif ah kalana garanayo faraqa u dhaxeeya dulinimo iyo gobanimo iyo qof garanaya nolosha maanta ka jirta dunida waxa ay tahay iyo halka ay u socoto,waxii labadaas ka soo hara saadasha aanu ka bixin karno waa qof aan wax caaqibo ah laheyn laakinse iska nool.la soco wararkena danbe.

WHAT DO YOU KNOW ABOUT SOMALIA OR SOMALI POLICY -MAAXAAD KA TAQAANAA SOOMAALIYA AMABA SIYAASADA SOOMAALIYA -Hiiraan State-Hiiraan State is one of the eight original regions that constituted the Republic of Somalia or Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.Part Seven.

Friday Jaruary 13, 2023- Waxaan ku faraxsanahay in shacabka Soomaaliyeed oo ay reer Hiiraan ugu horeeyaan oo maalinba ruwaayad aan jirin loo jili jiray ay maanta soo jeedaan.

waxaan halkeedii inooga soconaya qeybaheenii kale ee aanu la wadaageynay bulshada Hiiraan oo aanu ka soo gudubnay wajigii koowad ee ahaa la wadagida caalamka documents muujinaya sida Hiiraan iyo shacabkiisa looga been sheegay in laga fuliyo mashaariicyo aan weligood tagin halkaas inagoo ugu danbeyn 5ta wadan ee Soomaaliya siiya dhaqaalaha ugu badan u gudbinay, iyo in Hiiraan o ahaa sida ku xusan taariikhda Soomaaliya mid ka mid ah 6dii gobol ee ugu horeysay ee ka aas aasmay koofurta Soomaaliya iyo marka kale mid ka mid ahaa 8dii gobol ee lagu aas aasay dowladii ugu horeysay ee rayidka aheyd.

Hadaba qeybtenaan maanta waxaan uga hadleynaa dulmigii faraha badnaa ee iyadoo leyska indha tirayo taariikhda facaweyn ee Hiiraan sida loogu fashilmay dhaman danahii siyasaded, dhaaqale iyo mid magacba ee laga lahaa dhulka Hiiraan State iyo deegaano badan oo dalka Soomaaliya ka mid ah.

Dhamaan shacabka Somaliyeed dib ha u soo aqriyaano qoraladenii hore waxaan u sheegnay in dalka Soomaaliya uga dhamaatay mustaqbalkooda siyaasadeed 3 ka mid ah qabiilada Soomaaliya ee ay wada shaqeysan jireen ilaa mantana wada shaqeystan Qawariijta Somaliya ee doorashadii dhacday sanadkii tagay bartamahiisii kulan ku soo qaateen mid ka mid ah wadamada Soomaaliya deriska la ah wadankaas magaciisa Soomaaliweyn in loo sheego uma baahno maxaa yeelay wey wada garanayaan oo dalka Somaaliya waxuu xad la leeyahay 3 wadan iyo badweynta Hindiya sedaxdaas wadan labo ka mid ah Qawaariij intey xadkooda ka talabaan ayey weeraraan, dalkaas lagu soo shirayna ma weeraraan.Qoraalkaan si uusan inoo la dheeraan la soco qeybaheena danbe wax badan oo shacabka Soomaaliyeed ka qarsoon.

Baydhabo,Janaay,Friday January 13,2023-Sidedaba umadkasta intey doonto hala ekaadano waxaa u istaaga tiro yar oo damiirkoodu gaarsiiyo heer ay iyagu intey caruurtoda, dumarkoda iyo deegaankooda u naxaan kedibna deriskoda iyo dalkoda, ilaa dunida kalena ka naxa hadba dhibataada markaasi heysata amaba ka hor taga gana gaashaanto mida hadba markaasi ku soo socota si ay u noqdaan umad jirta oo dhinackasta ka horumarsan.

Soomalida badanaa maalinkasta waxaa shacabkoda news looga dhigaa hadba mid markaasi dano iyo siyaasdo guracan laga leeyahay,waxaana inta badan lagu qaldaa Somalida kuwooda daacada ah, ka hor inta aanan muhiimada qormadeena oo ah shirweynaha dib u heshiisiinta ee uu iclaamiyey gudoomiyaha golaha shacabka Mudane Sheikh Adan Madoobe oo aanu maalintii ugu horeysay ee uu safarkiisa ka soo bilaabay magaalada Xudur ee Gobolka Bakool

halkasi oo uu kulamo kala duwan kula qaatay qeybaha kala duwan ee bulshada la wadagnay.

Sidoo kale waxaan shacabka Soomaaliyeed gaar ahaan kuwa ka soo jeeda deegaankaas dhawr jeer la wadaagnay intii uu ku sugnaa Gudoomiye Madoobe magaalada Baydhabo kulamadii uu la qaatay madaxweyne Lafta Gareen, waxgaradka, saraakiisha , siyaasiyiinta iyo qeybaha kale ee bulshada.sideedaba markii aanu meel wax ka qoreyno waxaan qiimeyn ku sameynaa horta bal waxaan la wado intee ayey la eg yahiin rabitaanka shacabku,hadii aanu aragno qeyb bulshada ka mid ah masuuliyad ha hayano amaba yeysan heynin oo rabitaanka shacabka wado mudadaas ay wadaan oo kaliya ayaan wax ka qornaa.

Hayeeshee inagoo shacabka la waaagi doona hadba waxii ku soo kordha shirweynaha dib u heshiisiinta waxaanu leenahay shacabka degankaas ee qurbaha ku nool iyo kuwa Somalidaa ee kaliya dhegaha ka maqlay magalada Baydhabo Janaay in ay si horudhac ah ugu sii ildoog sadaan quruxda magaalada.

Qoralka Qeybtaan si degan u aqriso hadii aad ka soo jeedo deegaankas.Ogaada hadii aadan dhulkiina u tashanina oo aad idinku noqon weysaan kuwa is maamula oo danahooda ka tashado waxaa idiin maamuli doona mid kale oo magaca Soomaaliya kula wato oo dhul iyo deegaan raadis ah oo ay nabadu dhibeyso oo doonayo inuu kaliya ku nolado qeyli iyo fowdo. sedax arimood oo aad ku sii jiri kartaan oo horey idiinka maqneyd si aad mustaqbalka u noqotan kuwa dalka hogaamiya kaliya ku dadaala in aad danahiina qaaskaa ama gaarka ah garataan intaanba Soomaali la gaarin.

Ogow midka doonayo inuu fowdo uun ku nolado kuma farxayo quruxda ka muuqta dhulkiina. Bal iswediiya aqliga aad idinka isku maamuli weysaan waa ayo qofka haya ee Soomaaligaa ee aad ka raadineysaan?.la soco wararkeena danbe.

WHAT DO YOU KNOW ABOUT SOMALIA OR SOMALI POLICY -MAAXAAD KA TAQAANAA SOOMAALIYA AMABA SIYAASADA SOOMAALIYA-Wararka ugu Waaweyn Soomaaliya-Jabka siyaasadeed ee isbuucaan iyo Villa Soomaaliya-

Wednesday Janaury11,20231-Kooxdii Villa Soomaaliya ee talada la wareegtay wax ka yar sanad oo uu soo kala dhax galay isfahmi waa siyaasaded oo labo garab u kala jabtay garabkii Qawaariijta taageersanaa ee dowlada haatan jirta maamulayey xilalka ugu muhiimsana ka hayey iyo kuwii kale.2- Dhamaan qorshahii siyaasadeed ee laga lagaa magaalada Baydhabo amaba Koofur Galbeed oo fashilmay.3- Dhaqalahii magaca Hiiraan lagu qaadan jiray oo xirmaya amaba la joojinayo wax ka yar 2 bilood.Sow horey looma dhihin wax badso wax beel bey leetahay amaba cagtii joogsan weysaa marbeey ceebi la kulantaa.

Fiiro Gaar ah- In dhaqaalahii magaca Hiiraan lagu qaadan jiray uu joogsanayo dhawaan waxey malaayiin Soomaali ah ka ogaan doonaan mudo aan sidaas u fogaan doonin wasiirka maaliyada,waana mida keentay shir maaliyadeed oo la boobsiiyey in Mogdishu si deg deg ah loogu qabto.

Isbuucaan soo socda shacabka Soomaaliyeed waxaa lagu madadaalin doonaa waxa Mogdishu lagu qabanayaa banaanbax looga soo horjeedo Qawaariij, Qawaariij ma dagaal Galgaduud iyo Koofurta Mudug iyo dalka intiisa kale looga dhufto ayey rabtaa mise isku soo bax?,waxaa isku soo baxaas lagu qarinayaa jabkii siyaasadeed ee dhacay isbuucaan gudahiisa iyadoo ujeedku yahay si shacabka Soomaaliyeed looga weeciyo shirka dib u heshiisiinta Baydhabo oo sidii la rabay noqon waayey,kedib markii ay dadkii deegankaas sida Reer Hiiraan amaba kuwa Sool iyo Sanaag u garteen danahooda.

Sidoo kale waxaan shacabka Hiiraan la wadaageynaa dhawaan maalinta uu kulanweynaha ugu horeeya ee looga arinsanayo dhismaha Hiiraan State uu qabsoomayo markii aanu maanta gaarsiino wadankii ugu danbeeyey 5ta wadan ee Soomaaliya siiya dhaqaalaha ugu badan oo aanu u gacan gelineyno documents Hiiraan looga been sheego,shacabkana u soo gudbino qeybahena danbe oo aanu maanta ka soo hormarinay wararkaan muhiimkaa ee ku soo biirtay siyaasada Soomaaliya. bal aanu ku sii nasano heestaan Sooleey.la soco wararkeena danbe.

WHAT DO YOU KNOW ABOUT SOMALIA OR SOMALI POLICY -MAAXAAD KA TAQAANAA SOOMAALIYA AMABA SIYAASADA SOOMAALIYA-Hiiraan State-Hiiraan State is one of the eight original regions that constituted the Republic of Somalia or Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.Part Seven

Hiiraan State of Somalia-Tuesday Janaury 10,2023- Waxaan hada u gudbeynaa qeybteenii 7aad wararkeenii aanu uga hadleynay Dowlad Goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya oo si aan horey loo arag ugu soo xirmeen kumanaan kun shacab ah oo hor leh aadna u daneynaya taxanaha qormooyinkaan iyo dhismaha Hiiraan State. si dhaw ula soco halkeedii ayey inooga soconayan yeysan ku seegin.

Baydhabo Janaay,Koofur Galbeed Soomaaliya-Tuesday Janaury 10,2023-Inagoo halkeedii ka sii wadeyna qoraaladeenii taxanaha inoo ahaa ee aanu uga hadleynay Dowlad Goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya kuwaasi oo aanu hada u gudubnay qeybteenii 7aad.hadane waxaan si horudhac ah mar kale ugu hambalyeyneynaa gudoomiye Adan Madoobe iyo Madaxweyne Lafta Gareen sida ay qamaarkii siyaasadeed ee qiyaaliga ku dhisnaa ee deegaankooda iyo shacabkooda ku wajahnaa uga hortageen good job.

Talada markii ay adiga gacantaada ku jirto ayaad maslaxada dadkaada ka hadli kartaa bun ha ugu dhimina sidey wax ku socdaan hada waa sida aad fowdada siyaasdeed ee dalka ka jirta uga gaashaaman kartaan, shacabkiinana u gaarsiin kartaan heer ay intey iyagu is maamulaan Soomaaliweyn wax la qeybsadaan.

Kaliya halka ay hada joogto waxaad ku dadaashaan in aadan ku mashquulina newska loogu talo galay kaliya inuu socdo 24 saac wax aan ka badneyn.Hadaad ogtahiina waad og tahiin hadaadan ogeyna hada ogaada wax badan ayaa fashilmay qaab loo socodsiiyana la la yahay.Soomaalidu waa sedax nooc qeyb dhul iyo degaan raadis ah, kuwo nidaam iyo kala danbeyn raba iyo kuwo fowdo ku nool ah.Waxne waa wax Somaali diinkala dhaxeeya waxne waa wax idiin gaar ah. waxa adinga idiin gaarka ah cid kale iney farta idiinku fiiqdo marnaba kiina ugu yar iyo kiina ugu weyn yuusan hal maalin ku riyoonin.la soco wararkena danbe.

WHAT DO YOU KNOW ABOUT SOMALIA OR SOMALI POLICY -MAAXAAD KA TAQAANAA SOOMAALIYA AMABA SIYAASADA SOOMAALIYA -Hiiraan State-Hiiraan State is one of the eight original regions that constituted the Republic of Somalia or Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.

Monday Janaury 9, 2023-Waxaa halkiisii ka sii wadeynaa qoraladii taxanaha inoo ahaa ee aanu halkan uga soo gudbineynay shacabka ku nool Dowlad Goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya ee ay caasimadu tahay magaalada Baladweyne oo aanu shacabka Soomaaliyeed siyaabo kala duwan ugu soo bandhignay muqaal ahaan iyo sawiroba warbixin badan oo xasaasi ah oo aanu deegankaas kaka hadleyno aanu shacabka la wadaageyno.waxaana gudagaleynaa qeybtenii 7aad oo ah amaba ka mid ah qeybaha inoo socda kuwooda ugu muhiimsan.waxaan sidoo kale qoraaladan ku dhax wadnaa gudbinta dowladaha Soomaaliya taageera 5ta wadan ee Soomaalida ku taageera dhaqaalaha ugu badan oo aanu labo ka mid ah dalalkaas u gudbinay documents ka hadlayey Hiiraan,halka wadankii 3aad aanu maanta u gudbineyno,weliba wadanka aanu maanta u gudbineyno waxaa ku nool qaar ka mid ah siyaasiyiin Soomaali ah iyo shaqsiyaad u shaqeeya hayaddo gar gaar kuwaasi oo ka mid ah kuwa beenta ka sheegay iyadoo aan Hiiraan wax mashaariic ah laga fulin in ay sheegeen iney ku baxday deegaankaas malaayiin dolar,hlak mashaariic deegaano kale laga hirgaliyey oo Hiiraan aan weligeed laga fulin ay ku qoran tahay in Hiiraan laga fuliyey.

Dalka Soomaaliya qofkii ogna waa og yahay qofkii aan ogeyna hada ayaan ogeysiineynaa waxaa ka jira 3 nooc oo loogu fashilmo hadey tahay siyaasiyiin Somaali ah iyo hadey tahay Ajaaniibta wakiilada uga ah dalalkooda dalka Soomaaliya iyo kuwa ka socdo ururkada caalamiga ah.

1- Diplomaasiyin shisheeye ah oo markii uu wadankoodu amaba Qaramada Midoobay ( United Nations) amaba Ururada caalamigaa sida uruka midowga Africa (African Union) iyo Jaamacada Carabta ( Arab League), amaba ururada kale ee ka jira dunida markii loo soo bedelo dalka Soomaaliya iney ka howl galaan waa mida koowaade waxaa lagu dadaalaa in ay turjubaano u noqdaan shaqsiyaad ka soo jeedo beelo kooban oo Soomaaliyeed kuwaasi oo kaliya eeganayo danaha deegankooda iyo maslaxada qabiilkooda.micnahu qofkii diplomaasiga Danjiraha ahaa waxuu la macaamilaa tiro kooban oo ka mid ah beelaha Soomaaliyeed iyo siyaasiyiintooda dalka dhaqaalaha lagu bixiyona waxaa la yiraahdaa Soomaaliya oo ay ku nool yahiin Soomaali kala deegaan ah .

2- Markii uu dalku yeesho dowlad Soomaaliyeed waxaa hadba qofka hogaminayo isku gedaamo shaqsiyaad iyo beelo kooban oo aan xitaa taageersaneyn siyaasada hogaamiyaas hadane iyagii ayaa la siiyaa xilalka ugu muhiimsan dalka sidaas ayuuna ugu danbeyn sida siyaasado qiyaali ah loogu jilayo hadba madaxweynaha markaasi jooga uu waqtiga ka dhamaadaa isagoo fashilmay oo aan xitaa hal maalin is dhihin war horta maxaad u soo dhaweysan weysay dadka doonayo nidaam iyo kala danbeyn.

Tusaale- Madaxweynaha hada jooga waan u soo laabaneynaa waxaanse malaayiin Soomaali ah kaliya u dulmareynaa dhacdo kooban oo dalka ka dhacday dowladii midaan ka horeysay xiligii ay jirtay,kedibna uu garwaaqsan doono madaxweynahii xiligaasi jiray iyo hadba reerka uu ka soo jeedo intii siyaasadiisa taageersaneyd xiligaas halka ay siyaasadooda ka qaltantay.

Yacni marka la leeyahay taariikhda iyadaa is qorta siyaasiguna isagaa is fashiliya marka la leeyahay waa midaan oo kale.

Maalin maalmaha ka mid ah ayaa waxaa caasimada Gobolka Gedo ee Garbahaareey boqasho ku tagay wasiirkii waxbarashada ee xiligaasi jiray oo reer Hiraan ahaa waxuuna xariga ka jaray goobo badan oo wax barasho oo bulshada deegaankaas wax badan noloshooda ka bedelayey ardeyda ku nool magaaladas iskaba daaye ilaa deegaaanada ku xeeran dhalinyarada ku nool,kedibna maxaa dhacay qeybtaan si fiican u aqri weliba labo jeer aqri.

Waxaa dhacday intii uu joogay magaalaada Galbahaareey wasiirkaas reer Hiiraan in uu booqasho ku tagay Alla Ha u naxaristee madaxweynahii dalka Soomaaliya soo hogaaminayey Marxuum Maxamed Siyaad Bare Qabrigisa maadaama uu ka mid ahaa wasiirka waxbarashadu dhaliyaradii Soomaaliyeed ee Jaamacadii umada Soomaaliyeed ee waxbarashada bilaashkaa bixin jirtay fursad u soo helay xiligii dowldii uu marxumkaas aanu ka hadleyno hogaaminayey.

Mid ka mid ah Beelaha Soomaaliyeed oo la wada garanayo ayaa soo dhoobteen muuqaal baahiyaasha hadba intii ay heli kareen iney ka qeyl qeliyaan iyagoo dhaleeceynayo wasiirka waxbarashada ee reer Hiiraan oo leh waxaa lagu qasbay inuu boqdo Qabriga Marxuum Siyaad Bare,yacni inuu dalka madaxweyne Soomaliyeed ka soo noqday intey meel iska dhigeen ayey xitaa eegi waayeen dhinacii biniaadaminimada,dhinaca kalena waxey aflagaadeynayeen madaxweynahii markaasi dalka xakumayey iyo qabiilkiisa,laakinse marka arinta dhinacakale laga eego isla madaxweynahaas ayey xafiiskiisa kuwooda ugu siyaasiyan oo ilaa qurbaha ka yimid ay ku weydisanayaan,tuukayeen amaba baryayeen in qabiilkooda looga dhigo R/Wasaare oo markaasi uu banaanaa booskaas,markii danbe inta u magacabay qof ka soo jeeda reerkaas isaga siyaasada loo keenay inuu dowladii markaasi jirtay la gediyo oo laga soo shaqeeyey weliba inuu iyagii xilkii R/wasaaraha Soomaaliya u magacaabo.

Madaxweynahii xiligaasi jiray ee hal saac isweydiin waayey war xilka R/Wasaaraha midkaan daraadiin loo aflagadeeyey Somalinimada iyagey ka dhaw tahay wasiirkaii waxbarasdhada ee xiligaasi jiray ee reerkooda u magacaaw xilka R/wasaaraha ee halmar aamusi kuwan qeylinayo sow isagu uguma talo gelin in uu fashilmo ugu danbeyn?.

Sababtu maxey tahay hogaamiye kasta waxaa isku gedaama markii uu xilka qabto qabiilada aan dooneyn nidaam dowladeed.yacni ma dooneyno arimo badan oo muhiim ah ayaa jidka inoogu soo jira in aanu ku mashquulno waxii la soo maray ee intaani waa inaga xasuusin kaliya. miyaad aragteen qof reer Hiiraan ah oo madaxdii dalka Soomaaliya soo maray ku mashquulsan xumaanteeda amaba qabiilka uu ka soo jeedo wasiirkii waxbarashada ee booqday Gobolka Gedo oo dhaleeceynayo madaxweynahii xiligaasi jiray?. maxaa yeelay reerkaas waxaa muhiim u ah in uu dalku markasta yeesho dowlad u muqaal ek dowlad Soomaaliyeed madaxdoduna kala garanayaan Soomaalida dooneyso nidaam iyo kala danbeyn iyo kuwa aan dooneyn.

3- Dalka Soomaaliya waxaa la yiri waxaa ka jira wax la yirahdo Federal.bal ka warama gobolkii lagu aas aasay dowladii ugu horeysay ee Soomaaliya ee Hiiraan marna ka mid ahaa 6dii gobol ee ugu horeysay marna ka mid ahaa 8dii gobol ee isla curiyey amaba dhistay dowladii rayidka aheyd ee loogu yiri jiray Jamhuuriyada Soomaaliya ee la dhisay 1960 kii oo aanu markasta halkaan idiin ku soo bandhigno maganacyada Goboladaas iyo magaalooyinkii caasimada u ahaa 8dii gobol ee ugu horeeyey ee dalka Soomaaliya ka hana qaada ee aanu si horudhac ah Hiiraan idiin tusinay 1% ka mid ah quruxdiisa, baaxadiisa, qeyraadkiisa iyo shacabkiisa oo aad wada garaneysaan halka uu dalka Soomaaliya kaka yaalo qofka ku fikiray State maahan oo hadane Hal magaalo yiri waa State, dalkaas miyaa loo rabaa inuu noqdo wadan dowlad leh?.

Muhiim inooma ahan in aanu ku mashqulno wax aan micno weyn u soo kordhineyn shacabka Somaliyeed ee ku kala baahsan gudaha dalka iyo dibadiisaba laakinse malaayiin Soomaali ah waxaan kaliya u dulmareynaa xaqiiqada dalka Soomaaliya ka jirta.adinga kaliya bilaha inagu soo aadan sida qabiilo badan wax badan oo hada gacantooda ku jira iska daaye ay u lumin doonaan rajada ay ka qabaan iney Soomaali sii hogaamiyaan amaba mar kale hogamiyaan ayna ku weyn doonaan wax badan, caalamkuna intuu runta ogaado State amaba dowlad goboleed sax ah uga imaan doono dhawaan Hiiraan.

Sidoo kale waxaan dhamaan qashinka ku shubnay warar badan oo la doonayey si aanu uga mashquulno warbixinada taxanaha inoo ah in aanu shacabka Soomaaliyeed news uga dhigno,hayeeshee inta aanan gudagelin qeybtena 7aad waxaan bogaadineynaa shacabka ku nool Dowlad Goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya, kuwa ku nool Dowald Goboledka Koofur Galbeed Soomaaliya iyo weliba shacabka Sool iyo Sanaag oo aanu ugu yeeri doono hadba waxii ay dhistaan oo ay iyagu ku qanacsan yahiin ee mustaqbal u noqon kara bulshada deegaankaas iyaga waxaanu maanta ugu talo galnay heesta Sool iyo Sanaag iney iyaga yo shacabka Soomaaliyeed kuwada sugaan wararkeena danbe.madaxweynaha haatan jirane bal eeg hal qabiil okuwii aanu dowladii midaan ka horesyay soo sheegnay oo uu siiyey in kabadan 60 kursi amaba jago iyo xilal dalka muhiim u ahaa hadii loodhibi lahaa Soomalida dowladniamd adooneyso ayaa fashilinayo sidii kii ka horeeyey iyo shaqsiyaad isku gedaamay oo aan haba yaraatee intooda badan wax mustaqbal siyaasadeed u heynin isaga iska daaye dalka oo dhan. weli inooma bilaaban qeybteenii 7aad-la soco wararkeena danbe .

Hiiraan State-Hiiraan State is one of the eight original regions that constituted the Republic of Somalia or Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.

This is the names Southern Somalia Regions-1- Hiiraan ( Capital City is Baladweyne). 2- Banaadir ( Capital City is Mogdishu also is the Nations Capital).3-Lower Jubba ( Capital City is Kismayo).4- Upper Jubba (Capital City is Baydhabo). 5-North West ( Capital City Bosasso).6- Mudug ( Capital City Galkacyo).This is the names Northern Somalia Regions-North West ( Capital City Hargeysa).2- Toghdeer P(Capital City is Burco).Part Seven.

Hiiraan State- Sunday Janaury 8,2023-Waxaan marka hore ku faraxsanahay in ay qoraladenii taxanaha ahaa ee aanu la wadageynay shacabweynaha Hiiraan ay saameyn xoogan ku yesheen bulshoweynta Hiiraan,waxaa kale oo aan bogaadineynaa sida xad dhaafkaa ee ay shacabka Hiiraan u sugayaan uguna riyaaqeen dhismaha Dowlad Goboledka Hiiraan ee Soomaaliya.

Waxaa kale oo aan bogaadineynaa iyadoo aan hal xabad lagu ridin sida maalinba maalinta ka danbeysa loogu fashilmay in magaca Hiiraan dalka Somaaliya laga tirtiro,kedib markii go'aan siyasadeed midka ugu fiican buuq la'aan laga qaatay.(Guul iyo gobanimo).La soco qeybteenii 7aad ee aanu uga hadleynay Hiiraan State.

Fiiro Gaar ah-Waxaan kaliya talo yar siineynaa mar kale shacabka ku nool Koofur Galbeed, iyo kuwa Laascaanood.kuwa Hiiraan waqtigii lala talinayey wey ka soo gudbeen go'aan aan is tus tus iyo ha lagaa sheego aheyn oo geesinimo ayey ka qaateen sida ay dhulkooda uga difaacanayaan qabiilada inta ku soo shiray mid ka mid ah 3da wadan ee dalka Soomaaliya deriska la ah doorashadii ka dhacday Soomaaliya bishii May 2022 ka hor waxii ay ku soo heshiiyeen 80% wajigisii koowaad waxaa lagu fashiliyey Hiiraan hadaad la socotaane waad la socotaan hadii aadan la socona hada la socda,wajigiisii labaadne qoraalkaan aanu maanta qoreyno meel ku qorta 20% ka soo haray sida loo fashilin doono iyadoo aan halmaalin laga hadlin mediyaaha kala socda.

Adinga waxaan kaliya idiin leenahay yaan mar danbe leydiinku maamulin dhulka inta aad dalka Soomaaliya ka degtaan. |Sanadkii 2022| bartamahisii iyo ilaa maanta oo u bilaw yahay 2023 halka la joogo waxuu Reer Hiiraan u ahaa sanadkii ugu fiicnaa ee soo mara mudo 30 sano ah oo uu dalka Soomaaliya burbur ku jiray maxaa yeelay waxa laga toosiyey hurdo dheer ee ay iskaka jireen.Gudaha Hiiraan waa looga duceeyaa kuwii ka toosiyey, waxeyna weliba iyagoo isku kalson ka soo baxeen dhamaan meelahii kale ee ay ku kala jireen siyaasad ahaan,iyagoo dhinaca kalena ruwaayada siyaasadeed ee dalka Soomaaliya lagu jilayo wax ka jilayo. adingana sanadka 2023 ha idiin noqdo sanadkii aad kala garan laheydeen danahiina idiin gaarka ah.

Hadaba waxan u gudbeynaa qeybahenii kale ee taxanaha inoo ahaa ee aanu ugu talo galnay Shacabka ku nool Dowlad Goboleedka Hiiran ee Somaliya ee ay casimadiisu tahay magalada Baladweyne.yuusan ku seegin qeybahena danbe oo aad wax badan ku ogaan dontaan soona dedejin doona in aanu ka soo hormarino shirweynahii lagu qaabeynayey dhismaha Hiiraan State kaasi oo ah mid ay waxkasta u dhan yahiin, siyaasad ahaan , dhaqalo ahaan iyo weliba qaab dhismeedkiisa oo ah mid u shaqeyndoona sida ay u shaqeyaan State-yada caalamka ka dhisan ee loogu yeero federal State sax ah maadaam auu Hiiraan ka mid ahaa 8dii gobol ee ugu horeyeey ee lagu aas aaay Jamhuuriyadii Soomaaliya sida aanu ciwaanka kore ugu muuhjinay malaayiin Soomaali ah.Soomaaliya Hanoolaato.

What do you know about Somalia and Hiiraan State of Somalia 2023-Hiiraan State is one of the eight original regions that constituted the Republic of Somalia or Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.

Hiiraan State-Saturday Janaury 7,2023-Waxaan mar kale halkeedii inooga sii soconaya Qeybteenii 7aad ee aanu uga hadleynay tariikhda Dowlad Goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya,oo inoo ahaa qoraaladeenii taxanaha ahaa inagoo ku faraxsan ilaa hada sida ay wax badan ku socdaan Good job waxgaradka, siyasiyiinta, aqoonyahanada, qurbajoogta iyo dhaliyarada Hiiraan talaabooyinka horudhaca ah ee aad ka qatateen meelahii aad ku kala jirteen ee loo dhistay in lagu baabi'yo

magaca iyo taariikhda Hiiraan iyo sida aad iskaka blog-teen amaba dhegaha uga fureysateen mediyahii markii aad jiiftaan inta leydiin fikiro adinga reer Hiiraan ah iyo Somali badan oo daacad ahaa aroorta hore waxii la doono shacabka Soomaaliyeed looga dhigi jiray news been ah oo la soo dhoodhoobay si looga weeciyo kuwa ku dulman siyaasada Soomaaliya amaba la doonayo in tariikhda dhulkooda la baabiyo sida magaca Hiraan oo kale.

Waad ogtahin soow mahan xiligii Hiraan ka socday dagaalkii Qawaariijta in hadii waxkasta la sheegay nalooga weecin waayey in aanu si joogta ah wararka saacad saacad idiinku soo gudbin jirnay,hada wararkena 99% marka laga reebo hal amaba labo kuwa caalamka ah waxey noqon doonaan wacyi gelinta, qaabeynta iyo dhismaha Dowlad Goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya.Dowlad Goboleedkaan ma ahan mid sida loo fadhiisinayo uga baahan dhaqaalo dad kale waa mid isku filnaan doona una shaqeyn doona qaabka saxda ah ee federalka dunida ka jira. waxuu noqon doonaa State u shaqeeya amaba ka shaqeeya danaha shacabka Hiiraan State una qabta adeega ay bulshadu u baahan yahiin ee aan weligood loo qaban.

Waxaan idiin bareyna beenta siyaasadeed ee dalkaan Soomaaliya oo uu Hiiraan kaka yaalo bartamaha Soomaaliya lagu soo mamuli jiray iyo sida aduunyada Magaca Hiran looga cuni jiray dhaqalo aan weligeed shacabka loogu qaban haba yaraatee waxbo, in loogu qabto iskaba daaye aan xitaa......

La soco qeybteenii 7aad oo jidka ku soo jirta iyo qeybaha kale ee ka sii danbeeya oo aad ku ogaan doontaan siyaasiyiinta Soomaalida iyo dadka ajaaniibtaa ee ku saxixan malaayiinta dolar ee Hiiraan ku qoran in looga fuliyey mashaariic aan weligeed laga fulin iyo xiliyada ku taariikheysan documentska qaarkood iyo mashaariic Hiiraan loogu talo galay meelaha loo weeciyey laakinse in Hiraan laga fuliyey ay ku qoran tahay documents-ka aanu hada u gudbinay labo ka mid 5da dal ee dhaqaalaha ugu badan siiya Soomaaliya.dunidaan hadaad aragto qof ku mashquulayo umado kale oo aysan jirin wax gacantooda ku jira waa mid aanan dooneyn inuu isagu wax qabsado sidaasi daraadeed inagu hada muhiim inooma ahan wax badan ka hadalkooda hada howsheenu waa.... yuusan ku seegin qeybteena 7aad.

Hiiraan State-Hiiraan State is one of the eight original regions that constituted the Republic of Somalia or Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.This is the names Southern Somalia Regions-1- Hiiraan ( Capital City is Baladweyne). 2- Banaadir ( Capital City is Mogdishu also is the Nations Capital).3-Lower Jubba ( Capital City is Kismayo).4- Upper Jubba (Capital City is Baydhabo). 5-North West ( Capital City Bosasso).6- Mudug ( Capital City Galkacyo).This is the names Northern Somalia Regions-North West ( Capital City Hargeysa).2- Toghdeer (Capital City is Burco). Part Six

Saturday Janaury 7,2023-Inagoo halkeedii ka si wadeyna Taariikhda Dowlad Goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya. waxaan horey shacabka ula wadaagnay in uu Hiiraan ka mid ahaa 8dii gobol ee dalka Soomaaliya ka curtay ee wada dhistay dowladii ugu horeysay ee rayidka ee loogu yeeri jiray The Republic of Somalia amaba Jamhuuriyadii Soomaaliya.

Waxaa kale oo aanu shacabka la wadaagnay inta badan magalooyinka waaweyn ee Hiiraan inagoo aanan weli ka hadlin xoolaha,beeraha, Dhulka Buuraleyda,dhulka Jicibka ka baxo iyo Togaga biyaha soo roga ee ku haboon dalxiiska xiliyada barwaaqada.Sidoo kale waxaan inta aanan u gudagelin dhinaca waxbarashada oo aanu caawa ku soo qaadan doono mid ka mid ah Jaamacadaha ugu waaweyn dalka Somaliya ee ku taalo Casimada Dowlad Goboledka Hiiraan ee Soomaliya magaladii caanka aheyd ee Baladweyne taasi oo loogu yeero ( Hiran University), amaba Jaamacada Hiiraan. Jaamacadu waxey leetahay Bus ardeyda qaada oo geeya jaamacada kana so celiya.waxaanse marka hore shacabka Hiiraan State la wadaageynaa marka shacab degan dhul xadaarad iyo taariikh ku leh bulsho, dal amaba hadba qaarada uu markasi ku yaalo in shacabkiisa dulmi qaawan loola yimaado xalka waxaa laga abaara halka ugu wanaagsan ee laguma mashquulo midkii dulmigaas ku dhiiraday ama haka ahaato aqoon daro amaba been ay isku soo sheegeen, amaba haka ahaato fursad ayaad heysataan ee maanta deegaankaas Hiiraan la yiraahdo magaciisa dhan baabiya,

ama haka ahaato doqonimo laga dhaxlay burburkii iyo fowdadii uu dalka Soomaaliya lugaha la galay ha ahaatee laguma mashquulo,waxaanse shacabka Hiiraan u xaqiijineynaa xiligaan aanu hada wax qoreyno waxaan 12 saac ka hor u gudbinay dowladii labaad ee ka mid ah 5ta dowladood ee dalka Soomaliya siiya dhaqaalaha ugu badan inagoona u gudbinay documents ka kooban 32 bog amaba (32 pages) oo quseeya Hiiraan. qoraaladeenii hore soo aqri waad fahmeysaa waxa aanu ka hadleyno iyo meesha aanu u socono.si ay halkeda inoga sii socoto dhameytirka qeybtaan 6aad uguna gudubno qeybahena kale. la soco wararkena danbe.

Fiiro Gaar ah-Dalka Soomaaliya waxii burburkii ka danbeeyey been badan waa leysku soo sheegay marka laga hadlayo shacabka Hiiraan iyo dhulka Hiiraan State dadkiisana xaquuqdii aas aasiga aheyd inta la duudsiiyey ayaa lagu sheegtay amaba maanta ku qoran tahay malaayiin dolar oo lagu sheegay mashaariic aan weligeed laga fulin Hiiraan iyo cawimaad aan weligeed la geynin Hiiraan.waxaanse wax badan oo xaqiiqo ah la wadaagi doonaa shacabka Hiiraan oo ay ugu horeeyan waxgaradkayo qeybaha kale ee bulshada markii aanu iclaamino sh/weynaha ugu horeeya ee lagu yagleelayo dhismaha Hiiraan State,laakinse hada howsheenu waa labo weji. 1- Bal in aanu horta barno dhalinta Hiiraan taariikhda Hiiraan oo aysan garaneyn badankood,mar hadii ay badankood dhasheen dagaaladii amaba burburkii kedib,maxaa yeelay qofku markii uusan aqoon taariikhda deeganka u ku nool yahay waxaa loo isticmalaya sidii Xaywaankii oo kale amaba qof bilaa damiir ah iyadoo looga faa'ideysanayo jaahilnimada markaasi heysa nafsiyan amab dacadnimo markaasi ka muqata isaga iyo inta ku fikirka ah.walow ay hada wax badan isbedeleen oo ay Soomaali badankeed ka dareemi karsaan kalsoonida inaga muuqata.

2- Iyo qodobka labaad oo ah bal in aanu xogta rasmigaa ee Hiiraan siiba malaayiin dolar oo ku qaran Hiiraan ee aan weligeed in laga fuliyo iska daaye aanba xitaa la tagin halka la yiri waa laga fuliyey mashaariic.inagoona dowladaha qarkood u raacinay sawiro muujinaya waxa la sheegayo ineysan aheyn run.sidaasi daraadeed inagu muhim inooma ahan waxa kale oo dhan.waxaane malaayin Soomaali ah tusin donaa maamulo hada ku dhisan qiyaali gudaha dalka Soomaaliya in ay meesha ka bixi doonaan Soomaali badana aanu indhaha u kala furi dono.Reer Hiiraan waaba meel dhawe.yeysan ku seegin qeybaheena kale.

Hiiraan State-Waxaa weli halkeedii inooga sii soconaya qeybteenii 6aad ee taariikhda Hiiraan State. waa wararkeena ugu muhiimsan ee aanu u soo tabineyno shacabweynaha Hiiraan. Qoraalada hoos ku qoran ee aanu ugu talo galnay shacabka Koofur Galbeed iyo kuwa Dowlad Deeganka Soomaalida [DDS],oo ah wararkeenii ugu danbeeyey ee Soomaaliya hadii aad deeganadaas ka soo jeedo si fiican u soo aqri.

Firo Gaar ah-Shacabka Koofur Galbeed iyo kuwa DDS markii aad soo aqrisaan warbixinta idiin quseysa xalka meeshii uu idiinka jiro ka abaara waad garaneysaane. Reer Laascaanood mid baan iyagana leenahay bilaawgii dagaalka ayaan labo qodob talo idiinku siinay hoos ka soo aqriya mar kale labadaas qodob midka ay gobanimadu ku jirto waa in aysan dhulkiina ku sugnaan ciidamo aadan idinku raali ka aheyn kana soo baxdaan labada dhinac ee aad ku kala sugan tahiin kedibna mustaqbalka degaankiina aad u tashataan.

Reer Hiraanka waxaan idiin leenahay Qawariij waa jabtay kuwoodii ka soo jeeday Daaroodka iyo Digil iyo Mirifle go'aan ayey maanta qaateen Hiiraan uma soo socdaan kooxdaas waa iskaka baxeen oo intoodii badneyd deganadooda ayey dib ugu laabateen wax badan ayey hada ogaadeen/fahmeen maadaama ay Qawaariij iyo 3 beelood ka fashilmay mashruucii aanu Soomaalida la wadaagnay in ka badan 10 jeer,intaas warbixin ha idiinku filnaato.

Galgaduud hadaan war idiinka siino waxaa ka socda Qorshe Shabaabka dhexdooda ay u heshiiyeen Shabaabkii ka soo jeeday qabiilka uu ka dhashay afhayeenkii kooxdaas Ali Dheere oo hubka looga dhigayo maalmaha inagu soo adan,kedibna kuwa doonayo iney ka dhigaan oo ah Shabaab kale oo reer Galgaduud ah oo u abaabulan qaab qabiil ayaa doonayo in ay hubkaas ku wareejiyaan qabiilkooda kedibna isku soo dhibaan dowlada.

Marka Qawaariij waa Qawaariij waxbo isma dhaaman laakinse markii uu kacdoonkii gaaray Galgaduud ayuu wejigas yeeshay.....lol.kuwa hada loo heshiiyey Murusadaha waxaa loo qaatay inta ay Galgaduud ka degaan iney ku wareejiyaan ciidamadii Wabxo dhawaan galay ee ku sugan Maxaas hubkana kuwaas ku wareejiyaan filmkii Qawariij ay dalka Soomaliya ku joogeen waa isku soo dhamaaday laakinse dowlada Mogdishu joogta qaar ka mid ah oo Qawaariijta mudo la soo shaqeysanayey ayaa dooneyso in ay waxaan u noqdaan mashruuc iska socda.

Qawaariij mudo 11 maalmood ah ayey ajaaniibtii ku sugneyd Xarardheere iskaka baxayeen halkaas oo aan xitaa hal maalin halkaas lagu duqeyn, iyadoo la awooday shacabkiina waxa lagu mashquulinayey wax aanba waqtigooda la joogin.

Reer Hiiraanow Daarood Shabaab ah iyo Digil iyo Mirifle Shabaab ah oo Hiiraan u soo socda oo dhul idiinka doonayo amaba duulaan ku ah DDS iyo Ethiopia ma jiro oo waxey ogaadeen mashruucii ku wajahnaa Ethiopia ee Hiiraan laga fashiliyey Qawariij iyo reerahii soo qaatay

iney siweyn u fashilmeen qaarkoodna dhaqaalahii ay markii hore sida qaldan ku soo qaateen ayaa laga doonayaa iney soo celiyaan.

Waad ogtahiin sow mahan Qawariijtii Hiiraan laga saaray xaasaskoodii iyo caruurtoodii lagu mada daalinayey duurka ku dhuumaaleysta waanu soo laabaneynaa markii ay quusteen ee ay Hiiraan ka baxayeen waxaa Soomaalida kale newska looga dhigayey ee la lahaa Hiiraan ayaa 20 qof laga afduubtay been ah iyo kuwo kale oo soo qorey Hiiraan ayaa 9 qof laga afduubtay kkkkk. waxaas oo kale ayaa dad badan oo Soomaali ah oo aan ogeyn xaqiiqada jabka gaaray Qawaariij news looga dhigaa.Soomaaliyey ka tigtoonaada beenta mediyaha tageera Qawaariijta iyo beelahii ku fashilmay mashruuca aanu idiinku soo cel celino oo kuwii soo qaatay hada laga donayo in ay soo celiyaan dhaqalahii ku baxay madama ay fashilmeen.

Arinta kale ee iyaduna xiisaha leh ee aysan dad badan ku baraarugsaneyn oo faa'ido weyn u ah siyaasiyiin badan oo Soomaali ah oo siyaasada dalka ku cusbaan doona oo isku soo taagi doona dorashada inagu soo aadan waa in siyaasiyiin badan oo ka mid ahaa dowladii midaan ka horeysay oo iyagu is lahaa si ay dowladan u fashiliyaan la soo xariiro saraakiil ciidan iyo dad ku sugan gudaha Soomaaliya oo ay horey u shaqaaleeyeen, bedelkii hadalkooda la dhageysan lahaa waxaa laga duubtay codad la doonayo in la soo bandhigo markii la gaaro doorashada inagu soo aadan oo hada waxaan hubnaa in aysan doorashadaas midkoodna ku soo baxeyn siyaasiin badan kuwaasi oo iskugu jiraan dowlada hada joogta Villada iyo kuwa ka mid ahaa kuwii dorshada looga guuleystay.Yacni xog dhab ah ayaan shacabka Somaliyed siineynaa maxaa yeelay ugu danbeyn waa kuwa dooran doona qofkii dalkan hogamin lahaa mustaqbalka oo hadba bulshada ku dhax jira.

Waxaan talo yar siineynaa siyasiyiin badan oo ku cusbaan doona saxada siyaasada Somaliya oo ay reer Hiiraan ugu horeeyaan weligaa ku dadaal in ay Soomaaliweyn ka nabad galaan hadal xun oo afkaada ka soo baxo.Qawaariij waa jabtay waxeysa siyaasad ahaan iyo magac ahaanba isla jabeen/fashilmeen ilaa 3 qabiil oo Soomaali ah 3daas qabiilna waxaad iney Soomaaliya siyaasadeeda uga dhamaatay aad arki doontaan, markii ay dowlada haatan jirta u buuxsanto sanad iyo bar ilaa labo sano meel ku qorta.weliba xitaa kuma jiri doonaan beelaha Soomaaliyeed oo siyaasiyiintooda la soo hadal qaadi doono, waxaana doorashada la gaari doonaa iyagoo sida ay hada mediyaha beenta ugu sheegaan kuna nool borobagaando.

Inagu waxyaabaha qaarkood uma naqaano siyaasad, laakinse shacabka Somaliyed oo qiimo weyn inoogu fadhiya ayaan markasta xaqiiqada dalka ka jirta la wadaagnaa hadba meeshii ay mareyso.Hada qoraaladeena ugu muhiimsan isbucan waa qodobada aanu uga hadleynay taariikhda Hiiraan State oo inoo maraya qeybtii 6aad.la soco wararkeena danbe.Soomaaliya Hanoolaato.

Hiiraan State of Somalia-Thursday Janaury 5, 2023-Hiiraan State which is located a very strategic place in central Somalia it has boundaries with Mudug, Banaadir,Indian Ocean, Upper Jubba, and Somali region of Ethiopia or DDS.Capital City of Hiiran State is, the City of Baladweyne.It is approximately 31,510 km2.[4] The Shebelle River flows into Hiran State from Ethiopia, coursing through the State capital of Beledweyne.

Economically it is one of the most fertile and productive State in Somalia in terms of agriculture and animal production, most of the livestock export from our country [Somalia] is from Hiiraan State, the fruit and vegetables and other crops grown from the State are consumed in every corner of Somalia and are exported as well for commercial purposes.

Hiiraan State is one of the eight original regions that constituted the Republic of Somalia or Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.as you see the Map below

It's Time to Know the difference between misinformation and disinformation when it comes country like Somalia or how many States in Somalia.[Hiiraan is a Hiiraan State].More news about Hiiraan State of Somalia coming soon.

Fiiro Gaar ah- Shacabka Hiiraan waxaa weli inoo soo socda qeybtii 6aad ee qodobadii aanu uga hadleynay taariikhda Dowlad Goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya.Shacabka Hiiraan ku bishaareysta Hiiraan waxuu noqonayaa dowlad goboleed u gaar ah reer Hiiraan.Waxaan idiin xaqiijineynaa in ay xaalada siyaasadeed ku xun tahay sedaxdii qabiil amaba beelood ee Soomalida ahaa ee ay wada shaqeysan jireen Qawaariijta siyaasad ahaan. sow horey looma dhihin wax badso wax beel ayey leetahay.

Waxaan bogaadineynaa siyaasiyiinta iyo waxgaradka reer Hiiraan ee xiriirka inala soo sameeyey iyagoo wada jira.si degan ula soco qodobadeena danbe.hestan ay ku wada luqeynayaan Fanaaniintii Kooxda Dur Dur sida Marwo Sahra Dawo iyo Qoomaal, qodobada kuwoodii ugu muhiimsanaa jidka ayey inoogu soo jiraan.la soco wararkeena danbe.

City of Jigjiga-Thursday Janaury 5, 2023-Madaxweyne Mustafa maamulkaada iyo midka heerka federal ee Ethiopia madaxdiisa ma aragteen waxa ku dhacay Qawaariij iyo beelahii ay isla soo qateen mashrucii fashilmay ee ku wajahnaa magaalada Jigjiga iyo dalka Ethiopia intiisa kale.....lol. Soomaalida sow horey uma dhihin god sireed ha qodin hadaad qotana ha dheereyn ku dhici doontaana lama ogee,sow maanta Jigjigo nabad maahan, oo dalka Ethiopia dagalkii ka socday waqooyiga dalkaasna lagama heshiin.waxii talo ah ee quseeya amniga deegaanka aad madaxda ka tahay Hiiraan,Bakool,Gedo iyo Mudug inta aad xadka kala leetahay wax wal wal ah haka qabin,laakinse Galgaduud 100% isha ku haay halkaas,ilaa aad ka arkeysaan iyadoo dagaal looga soo jorjeedo qawariijta uu ka dhacayo.waxii talo ah horaan idiinku siinay qoraalkaan midkii ka horeeyey.

Si aad wax badan u xaqiiqsataan maamul iyo shacaba dadka ku nool DDS, waxaa xaqiiqo idiinku filan Dhusamareeb meel u jirta 8KM dhinaca bari waxaa ku sugan Qeyb ka mid ah Qawaariijtii ku soo jabeen dagaaladii Hiiraan iyo DDS.Waxaad kaliya isweydisaan si aad u heshaan jawaab sax ah sidey sirdoonka dalalka Soomaaliya deriska la ah u aamini karaan hayadda sirdoonka Soomaliya hadii ninkii madaxda ka ahaa NISA caasimadii gobolkiisa meel u jirta 8KM Qawaariij ku sugan yahiin?.intaas ma waxey u baahan tahay sharaxaad?.

M/weynaha xilkaas u dhiibtay iyo isaga midkeebaa qaldan?.Waxaas oo dhan marka laga hadlayo dagalka looga soo horjeedo Qawaariijta waxaa ka raayey reer Hiiraan amaba qabiilka la yiraahdo Xawaadle oo Qawaaariij meeshii uu ku arko ku dilayo madaama ay dumar iyo caruur ka gubeen,waan bogaadineynaa qabiilkaas iney fashiliyeen wax badan oo Soomaali badankeed u muuqda maanta,halka siyasada Somaliya ee mustaqbalka ka qateen go'aan midka ugu fiican.Soomaalida xalaashaa meelkasta oo ay dalka iyo dunida ka joogaan,reer DDS,Kenya iyo Ethiopiyaba waxaan leenahay Hiiraan rag loo qaateen ah oo la yiraahdo Xawaadle ayaa idiinka jira.

Fiiro gaar ah- Fashil siyaasadeed dhab ah Qawaariij iyo beelahii ay wada shaqeysanayeen waa midka jidka kusoo jira ee yaan la sugi waayin, waxii hore waxey noqon doonaan i qarso. beeni run gaari weysay.ka warama mediyaha Soomaalida ee badankood maalin iyo habeen wararka beentaa shacabka u soo gudbinayo oo hadane kuligood hal news iska wada koobiyeynayola soco wararkeena danbe.

Baydhabo, Koofur Galbeed Somalia-Thursday Janaury 5, 2023-Qormadaan kooban waxaan ugu talo galnay shacabka, siyaasiyiinta, waxgaradka iyo weliba qeybaha kala duwan ee bulshada Koofur Galbeed Soomaaliya.kaliya waa labo qodob.

1- Shirweynaha dib u heshiinta waxaan leenahay Sheikh Aden Madoobe iyo Cabdicasiis Lafta Gareen koow waxaad ku dadaashaan in shirka ajandahiisa noqdo mid aad adingu gacanta ku heysaan talo ahaan iyo maamul ahaanba.

2- Waxaad u guur gashaan waxa ku dhacay 3 ka mid ah beelahii dhawaan iyaga iyo Qawariijta Soomaaliya wada shaqeysan jireen iyo kuwii ay isla soo qaateen mashruucii Hiiran lagu fashiliyey,kedib jabkii ka soo gaaray dagaalkii DDS iyo Hiiraan kaasi oo xitaa saameyn ku yeeshay mustaqbalkooda siyaasadeed ee danbe,kedib markii ay dowlado waaweyn ka aamin baxeen reerahaas iyo siyaasiyiintoda. Intaas waa horudhac wax badan ood ogaan doontaane jidkey ku soo jiraan dib iskaka habeeya siyaasadiina waana in aad ogaataan cadowkiina iyo saaxiibkiina siyaasadeed mustaaqbalka dhaw iyo kan fogba markii aad had akedib wax dooraneysaan goobaha wax lagu doorto u soo dirsada dad damiir leh si aad mustaqbalka dalka hogankiisa wax ugu yeelataan.

Dagalkii Qawaarijta waxii ka soo haray kuwii lagu soo jabiyey Hiiraan iyo DDS waad aragteen markii ay gaareen Galgaduud ruwaayada shacabka loo jilayo soow maahan.xaqiiqo siyadeed hadii aad dooneysaan halkaan ku xirnaada reer Koofur Galbeedow.kuwa aad ugu yeertaan mucaaradka ee Mogdishu shirarka ku qabta hadey shirka Baydhabo ka soo qeybgali waayaan amaba isku dayaan iney carqaladeeyaan Lafta Gareen ayaa sida reer Hiiraan fahmi kara waxa socda ee faraha ka qaada isaga.ruwaayaad intii hore ha idiinku filnaato.la soco wararkeena danbe.

Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.Part Six

Hiiraan State of Somalia -Waxaan dhaman halkaan salaan qaali ah uga direynaa kumananka shacabkaa ee cusub ee halkaan ku soo biiray wax ka yar 48 sacadod.waxaa inoo bilaabanaya qeybteenii 6aad,markii aanu soo dhameytirno qeybaheena kale ee taariikhda facaweyn ee Hiiraan State waxaan shacabka Hiiraan la wadagi doonaa waqtiga ugu horeya ee uu dhacayo shirweynaha ugu horeeya ee lagu yagleelayo dhismaha Dowlad Goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya.Waxaa kale oo aanu halkaan uga mahadcelineynaa abwaanada iyo fanaaniinta isku diyaarinayo in ay shirweynaha ugu horeeya ku soo bandhigaan murtidooda hadii Alle idmo. State-kaan waxuu noqon doonaa mid ka mid ah State-yada caalamka ka jira sida ay u shaqeeyaan kaasi oo dabooli doona hadba adeega aas aasiga ah ee u baahan yahiin shacabka degaanka. waxaa kale oo uu noqon doonaa mid ka yaabiya malaayiin Soomaali ah markii ay arkaan State isagu dhaqaalo ahaan, siyaasad ahaan iyo weliba bulsho ahaan isagu is maamulaya sanadaha ugu horeeya ee uu diyarinayo adega amaba service-ka dadweynaha si aad wax badan u fahanto markasta soo wada aqri qeybaheenii ugu horeeyey kana soo bilaaw qeybta koowaad kuna dhamee hadba halkii aanu ku soo gabo gabeyno.

Fiiro Gaar ah- Dowladaha caawiya Soomaaliya oo ay Hiiraan ka mid tahay dalka Soomaaliya waa labo nooc dowlado waxey Soomaalida siiyaan lacago cadaan ah amaba Cash ah, lacagahaas ma maraan Banka Dhexe, kuwona waxey dowlada Soomaaliya siiyaan dhaqaalo laga qaaday dadkooda oo ah canshuur bixiyayaal (Tax Payers), waxaan ku guuleysanay mid ka mid ah 5ta dowladood ee Soomaaliya siiya dhaqaalaha ugu badan inagoo u si marnay qaabab kala duwan kedibna xafiisyada wadamadaas ay quseyso aanu documents cadeynaya in Hiiraan lagu qarash gareeyey mashaariic malaayiin dolar ah oo hadii ay reer Hiiraan arkaan muuqaalka dhulkooda sida ay yahiin maanta sida wadooyinka,Isbitaalada iyo xarumaha waxbarashada ee bur bursanaa in ka badan 30 sano iyo lacagta magaca Hiiraan ku qoran in mashaariic loogu fuliyey waxaa dad badan ku dhacayo yaab iyo amakaak.Waad la socotaan sow maahan hada dunidu waa Tuulo yar oo kale ( Global Village), oo deegaankaada iyo dalkaada si cilmiyeysan ayaad ugu doodi kartaa adigoo qeylin amaba aan ceytamin?.

Madooneyno in aanu wax badan ka hordhacno Reer Hiiraanow hadaad arki weysaan iyadoo uu dad badan dhiig kar ku dhacay oo uu Statekaan cusub saameyn xoogan kuyeelan waayo nidaam badan oo dalka Soomaaliya hada ku dhisan qaab jacbur ah ay meesha ka bixi waayaan,oo ay Soomaali badan oo sida reer Hiiraan dalka siyaasadiisa ku dulman indhaha u kala furmi waayaan oo ay wadadey reer Hiiraan maraan mari waayaan aqoonba uma lihin Soomalida maanta nool.

ileen waa la garan waayey war xishooda, war xishooda Hiiraan shacabkiisa xaquuqdooda aas aasigaa sidan laguma xaqiri karo maalin aan maanta aheyn qeyb bulshada ka mid ah oo waxkasta fahmayo ayaa u istaagi doonta, war ka jooga sidan laguma sii jiri doono ayaa dad badan oo dalkaan quruxda badan ee Soomaaliya reer Hiiraan kala dhaxeeyo laga waayey. la soco warakeena danbe .Soomaaliya Hanoolaato.

Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,theyformed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.Part Five.Waxaan Bogaadineynaa Waxgaradka, Siyaasiyiinta,Qurbajoogta iyo Qeybaha

kala duwan ee bulshada Hiiraan oo dal iyo dibadba 24 kii saac ee ina dhaaftay xiriir nala soo sameeyey iyagoo la dhacay qaab dhismeedka Dowlad Goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya ee ay Bulshada Hiiraan yeelaneyso.Sidaas ha lagu wado.Viva Hiiraan State .Part 6 Coming Soon.

Arbaco, Janaayo 4,2023-Inagoo halkeedii ka sii wadeyna qormooyinkeenii taxanaha ahaa ee ee aanu ugu diyaarineynay shacabka Hiiraan dhismaha Dowlad Goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya ee ay mustaqbalka dhaw yeelanayaan shacabweynaha Hiiraan. qeybaheenii hore kaliya waxey ahayen dulmar iyo horudhac qeybaha ugu muhiimsan ee ay reer Hiraan siyasad

ahaan meelaha kale ee ay ku kala jiraan ay halmar ka soo bixi doonaan waa kuwa aanu shacabka u soo badhigi doono.waxaanse 100% u xaqiijineynaa shacabka Hiiraan in aanu la wadaagi doono arimo muhiim u ah dhismaah Statekaan weliba saameyn ku yeelan doona maskaxda malaayiin reer Hiiraan ah oo ku kala sugan gudaha dalka iyo dibadiisaba oo horey loogu qalday wax badan.

Siyaasada Soomaaliya midna waa mid iska mada daalo ah oo mashruuc u ah shaqsiyaad amaba kooxo masuuliyad kala duwan sheegtaan, midna waa mustaqbal umadeed inagu muhiim inooma ahan siyaasadaha mashruucaa ee kaliya loogu talo galay in dhaqaalo looga helo dunida, waxanse shacabka Hiiraan la wadageynaa wax badan oo ka qarsoon, maadama ay ku nool yahiin mid ka mid ah goboladii lagu aas aasay dowladii ugu horeysay ee rayidka aheyd ahna meesha kaliya ee aan dalka Soomaaliya laheyn State bulshada u qabta adeegii dowladnimo ee aas aasiga ahaa ka sokow in loo helo bulshada Hiiraan mamul ka turjumi kara danahooda ugaarka ah marka laga soo tago mida guud ee Soomaaliya,sidaasi daraaded hadii aad tahay muwaadin ka soo jeeda Hiiraan waa kuu muhiim in aad barato taariikhda Hiiraan iyo halka ay hada wax marayaan.

Waana mida keeneysa in ay bulshada Hiiraan dhisanayaan Dowlad Goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya oo wax badan ka duwan Stateyadii lagu dhisi jiray jacburka inagoona qoraladena u kala qaadeyna sidaan horey shacabka ula wadagnay dhawr qeybod qeyb quseysa bulshada Hiiraan oo kaliya iyo qeyb kuseysa dowladaha caawiya dalka Soomaaliya oo malaayiin dolar oo ay ugu deqen dalka Somaliya qeyb ka mid ah la sheego in Hiiran looga furliyey mashariic aan weligeed laga fulin inagoo waxkasta raacineyna document cadeyn u ah in aysan arinkaas jirin.si dhaw ula soco wararkeena danbe ahdii aad tahay muwaadin Soomaali ah kana soo jeda Hiiraan.

Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.Part Four

Talaado, Janaayo 3, 2023-Maanta waxaan qeybtan uga hadleynaa Mapka amaba qariidada Halka uu dalka Soomaaliya kaka yaalo dhulweynaha Hiiraan ee Soomaaliya waxuu xaduud la leeyahay 1- Dhulka Soomaali Galbeed ee maanta loo yaqaano Somali State amaba DDS.

3- Waxuu dhinaca waqooyi xaduud kala leeyahay Gobolka Mudug oo maanta qeyb gobolkaas laga jaray oo loogu yeero Galgaduud uga mid ah magaca State nidaamka federalkaa ee maanta dalka ka jira .adiga markii aad tahay muwaadin Soomaaliyeed oo reer Hiiraan ah muhiim kuuma ahan sida ay dad kale wax u dhisteen shaqadaadana maanhan in aad ku mashquusho dad kale oo Soomaaliya sidey wax u farsameysteen micnahu waa hadii aad ku mashquusho adiga ayaan rabin in aad noqoto mid jira oo wax uu isagu leeyahay dhista.

Marka kaliya adiga hadii aadan aheyn qof waalan amaba ay horey u heysay aqoon daro dhinaca taariikhda gobolkii ugu horeyey ee lagu aas aasay Jamhuuriyadii Soomaaliya ee Hiiraan hormuudkana u ahaan jiray taariikhda iyo siyaasada dalka Soomaaliya anagaa hada ku bareyna ee intaad mahadsanid na dhahdo hadii aadan afka Soomaaliga aqrin karin la kaasho mid kale oo walaalkaa amaba walaashaa ah oo kuu aqrisa waxaa maquul ah in aad tahay qof damiir leh laakiinse aan heynin xalka dadkiisa iyo deegaankiisa meeshii saxda aheyd ee uu ka jiray amaba aan hada ka hor loo sheegin.

3- Waxaa kale oo uu xaduud la leeyahay Gobolka Alta Jubba amaba Jubbada Sare ee marna loogu yeeri jiray Bay iyo Bakool maantana loogu yeero Koofur Galbeed Soomaaliya, waa dad sida reer Hiiraan wax badan ku dhibanaa siyaasada dalka Soomaaliya waxaase iyaga u dheer siyaasada hada dalka Soomaaliya looga dhaqmo aqonkasta oo u leeyahay mid diin iyo maadi ah muwaadin Soomaaliyeed oo deegaankaas ka soo jeedo dalka kama noqon karo m/weyne iyo R/wasaare midkood dhulka aad aragtaane dalka Soomaaliya ayey ka degaan,sababtu maxey tahay?. bal adiga isweydii.sababtu waxey tahay waxaan kuugu sharaxi doonaa qormooyinkeena danbe amaba waqti munaasib ah, hada midaan waxaan ugu talo galnay kaliya in aanu shacabka Hiiran u bidhamino xadudaha uu Hiiraan la leeyahay dalka intiisa kale.

4- Waxuu sidoo kale xaduud la leeyahay gobolka Banaadir oo haatan ah xarunta ay ku shaqeeyso dowlada dhexe marna ah caasimada dalka Soomaaliya oo taariikhda Gobolka Banaadir kuma dheeraaneyno oo Soomaali oo dhan ayaa taqaano.

Afartaas ayuu Hiiraan weligiina xaduud la lahaa maantana la leeyahay labada gobol ee kale ee ay Hiiraan isla ahaayeen 6dii gobol ee ugu horeysay ee ka curta dalka Soomaaliya gaar haan Koofurta Soomaaliya ee aan Hiiraan xaduud la laheyn waa Gobolkii waqooyi Bari marna loogu yeeri jiray Majeerteeniya maantana loogu yeero Puntland iyo Gobolkii loogu yeeri jiray Lower Jubba amaba Jubada Hoose maantana loogu yeero Jubaland.

Fiiro Gaar ah- Dhismaha Hiiraan State ay bulshada Hiiraan yeelanayaan waxaan u kala qaadi doonaa 3 waji oo aanu u kala qaadeyno sedax qeybood.1-Muhiim inooma ahan waxii horey loo soo maray sida bulshada Hiiraan shacab ahaan iyo deegaan ahaanba ugu qalmin halka ay maanta joogaan.waxaanse xooga saareynaa A.B.iyo C.

A- Wacyigelinta iyo u soo bandhigida bulshada Hiiraan qoraal, Maqal iyo Muuqaal.

B- Dhismaha amaba heygalkii Stateka inagoo u kala qaadeyna . Qeybta wax hogaamineysa oo ka koobnaan doonta ilaa sedax heer dowladii Hoose, mdii Stateka iyo hayaddii xariirneysay Stateka iyo dowlada dhexe waa qaab dhismeedka Dowlad Goboleedka Hiiraan ee Soomaaliya ee ay yeelanayan bulshada Hiiraan.

C- Qaabeynta qaabka siyaasigaa mudada lagu jiro dhismaha State-ka waxaan qaabeyn doonaa qaabka siyaasiyan Stateka loo fadhiisinayo oo muhiim u ah in ay bulshada Hiiraan yeeshaan State ka turjuma baahidooda, maxaa ayeelay Soomaaliya maahan wadan ay ka jirto dowlad dalka dhan ka qaata hal canshuur amaba laga isticmaalo hal lacag sidaasi daraadeed markii la dhisayo Hiiraan State waxa ugu horeeya aanu sameyneyno waa mida koowaad isku tashi dhaqaale, mid bulsho iyo mid deegaan,markaas kedib ayaa loo gudbayaa waxa kale sida bal horta dalka Soomalaiya dhaqaalaha uu ku taagan yahay xagee ka yimadaan?. waxey ka yimaadaan wadamo Soomaaliya saaxiib la ah? ok dalalkaas ma waxey caawiyaan wadan la yiraahdo Soomaaliya mise deegaano iyo shaqsiyaad gaar ah?.

Jawaabta halkaas ayey ka soo baxeysaa oo wadamada Soomaaliya caawiya hadalkooda waaxuu u badnaan doonaa waxaanu caawinaa wadan la yiraahdo Soomaaliya.waxaa ku xigi doona dhaqaalaha aad dalka Soomaaliya siiseen 30 kii sano ee burburka waa imisa waxaa halkaas ka imaan doona jawaab ah Bilaaayiin dolar ayaanu Soomaali siinay. Waxaa halkaas ka soo bixi doona su'aal ah dowladiina iyo hayaddahiin agargaarka ma noo weydiinkartaan Hiiraan iyo shacabkiisa imisaad ku bixiseen mashaariic amaba adeeg bulsho oo aad na tusin kartaan?.meeshas waaye meesha aanu iyadoo la gaarin Hiiraan State ku dhawaaqideeda aanu dhaqalaha loogu talo galay bulshada Hiiraan ee magaca Hiiraan inta lagu helo sida qaldan loo adeegsado ku hakin doono inagooba la hadlin madaxda Soomaalida.

Sidoo kale Waxasi oo dhan ma ahan wax la weydiinayo wakiilada Mogdishu u jooga calamka amaba madaxda Soomaalida warbixinta waxaa si toos ah bulshada Hiiraan uga soo qaadi doonaa dhamaan dowladaha Soomaaliya caawiya waana dhax geeni doonaa bulshada Hiiran intanba lagu dhawaaqin documents cadeynaya waxkasta oo ku baxay magaca Hiiraan ee aan weligood soo gaarin deegankaas. hayeeshee dhismaha Statekan waa ka duwan yahay Stateyadii ay Somalidu arki jireen ee nooca jacburka looga hirgelin jiray qeybo badan oo dalka Soomaaliya ka mid ah. la soco qeybaheena danbe hadii aad tahay dadka aanu doneyno iney bartaan tariikhda Hiiraan si ay u xafidaan dhismaha Stateka cusub ee Hiiraan State.

Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.Part Three

History of the Great Hiiraan-Sida aanu ku soo qaadanay labadii qormo ee ka horeeyey midkaan ee aanu ciwaanka uga dhignay 6dii gobol ee koofurta Soomaaliya iyo 2dii gobol ee waqooyi ee wada dhistay dowladii ugu horeeysay ee rayidka in ay Hiiraan kaliya tahay mida aanan noqon State marka loo eego mapkan amaba aanu shacabka Hiiraan ugu soo bandhignay qoraal ahaan Soomaali iyo sidoo kale jiilka reer Hiiraankaa ee qurbaha ku dhashay.

Waxan shacabweynaha Hiiraan rag iyo dumar, saqiir iyo kabiir, aqonyahan iyo Ugasyo culimo, dhaliyarada dhamaan kuwooda aan garaneyn taariikhda Hiiraan waxaan leenahay waa kuu muhiim in aad barato taariikhda dhulweynaha Hiiraan oo marna ahaa gobolkii ugu horeeyey ee lagu aas aasay 6dii gobol ee koofurta Soomaaliya marna ka mid ahaa 8dii gobol ee wada dhistay Dowladii rayidka ee loogu yeeri jiray Jamhuuriyadi Soomaaliya.

Hadaad aragtaan dad ku mashquulayo dad kale oo sidey iyagu jeclaayeen inta wax u dhistay

markii hore inta ku bilaaba ku tijaabi markii lagu arko in lagu marsiin karona yiraahdo waxkasta anigey isku roon yahiin meel markii horeba waxbo oolin dad kale lagu eedeeyo waa qof aanan dooneyn inuu isagu wax noqdo oo uu deegaankiisa wax u dhisto.

Hayeshe waxaan lenahay bulshoweynta Hiiraan halkan marka hore kala soco qoraladena iyo sida ugu haboon ee uu Hiiraan ku noqonayo State.muhiimadu maahan hebel ayaa Hiiraan meshan dhigay iyo koox hebel ayaa Hiiraan la haray ee waa hada meesha uu joogo Hiiraan maadama uu dalku qaatay federal System loona baahan yahay in uu federaalkaasi noqdo mid sax ah oo la mid ah kuwa dunida ka jira. Hiiraan waa Gobol sharuudaha Federal buuxiyey sidaasi daraaded. markii aanu feyska koowaad ee qoraladena dhameyno waxaan uga gudbi doonaa in aanu la xariirno dhamaan qeybaha kala duwan ee aanu kor ku soo xusnay markasi kedibna qaab dhismeedka State-ka iyo waqtiga ku haboon in lagu dhawaqo inagaa shacabka waqti munaasib ah la wadaagi doona.

Aqliga iyo siyaasada Hiiraan yuusan ka noqon dadka qaarkiis mid markasta dad aan waxbo aheyn la dabafadhiyo reer Hiiraan Somaliweyn ayaa idiin la yaaban Statekan aanu hormuudka u nahay inagaaba og waxii aanu bilaawno meesha aanu uga soo hareynee kaliya hada baro taariikhda Hiiraan hadaadan horey u aqoon waxaani ma aqaano ceeb maahan ee hada baro si markii la dhiso ay kuugu sahlanaato in aad dhulkada dhisato,nidaamka ka mid noqoto hogaanka aad qabato hadii uu damac kugu jiro.

Tusaale - Madaxweyne Xasan Sheikh intii aan la gaarin doorashadii heerka federal qabiil ahaan ayey u soo shireen iyagoo xiligaas mucaarad ku ahaa dowladii jirtay waxeyna is tusiyeen hadii doorashada sida markaasi aheyd lagu galo iyagoo aan meel ka baxsan gobolka Banaadir madax ka aheyn, dalkana madax ka aheyn,gobolka Banaadir oo kaliyana ku kooban iney ku dhaceyso taariikh xumo sidaasina ku raadiyeen qof u soo xula xildhibaanadii heerka federal ee iyaga qof ka mid ah dooran lahaa, hadii ay kursigsa madaxweynaha Soomaaliya waayaane ugu yaraan iyagoo Banaadir iyo Jowhar ay labo qof u joogaan laga guuleysto.

Adiga marka qabiilkaas ay arimahooda soo naqshadeysanayeen oo lagaa shirayo adiga ma isweydiisay in aad dalka Soomaaliya ka degan tahay dhulka ugu taariikhda iyo facaweyn oo ay adiga tahay qofka loo baahan yahay,in lagaa shiroba maxaa ku geliyey,sow ma ogid in aad ku nooshahay wadan burburay oo dadka kula leh ay qaarkood dharkii tuurteen amaba xishoodkii meel iska dhigeen?. sidoo kale yaad adigoo Somali ah oo reer Hiiraan ah dhulkaas iyo dadkaas heysto uga baahan tahay ogolaansho in aad dhulkada u dhisato maamul adiga ku yimid rabitankaada?. Jooto ula soco wararkeena danbe kuwooda ugu xiisaha badan.

Fiiro Gaar ah- Marnaba waqti kuma lumin doono wararka raqiiskaa ee shacabka Hiiraan iyo kuwa Soomaaliya mararka qaarkood looga dhigo news.waxanse kaliya shacabka la wadaagi doonaa hadba wararka runta ku qotoma ee kaliya ka jira dalka Soomaaliya.

Mahaas,Hiiraan, Somalia-Xili uu shaqsiga sanadka ay u aqoonsandeen malaayiin Soomaali ah Halgamaa Cali Jeyte Cismaan, ayaa waxaa sidoo kale Nabdoon Cilmi Hagar Guure loogu aqoonsaday Nabadoonkii sanadka iyadoona degmada Maxaas ee dhulweynaha Hiiraan Soomaaliya loogu sameeyey maanta duco ay iskugu yimaden shacabkii ugu badnaa ee mudo aad u fog iskugu yimaada degmada Maxaas. Nabadoon Hagar ayaa Qawariij taariikh ugu dhigay Hiiraan kedib markii uu hormuud u noqday Halgankii looga xoreeyey Qawaarijta Hiiraan. (Nabadoon Hagar waa Gobanimadii oo qof ah).Waxaa lagu wadaa in dhawaan Hiiraan looga dhisi doono Taalo weyn.Soomaaliya Hanoolato.

Mogdishu,Jigjiga, Kismaayo,Nairobi.Qormadena Maanta waxaan uga hadleyna ilaa 3 qodob oo muhiim u ah shacabka Soomaaliyeed, kuwa Kenya iyo weliba kuwa Ethiopia.maadaama dhinaca dalka Ethiopia mamulka soo xiga Soomaaliya uu yahay Somali State uuna m/weyne ka yahay mudane Mustafe waxii amniga degankas uga hadleynaa DDS. Sidoo kale maadama Soomalida waqooyi Bari Kenya masuulka ugu sareeya uu yahay mudane Adan Barre Ducaale isagana waxii xaduuda Kenya ay la leetahay Soomaaliya isagaan u marsiineynaa halkaan.

R/Wasaare Xamza isagana qeyb ka mid ah qoraalkeena ayan uga hadli doonaa waxaan ugu danbeysiineynaa Shacabka Jubbaland oo aanu m/weyne A Madobe ku soo qaadan doono. qormadeena kaliya waa 3 ila 4 qodob.

1- M/weynaha DDS iyo shacabkiisa waxaan marka hore uga hambalyeyneynaa horumarada kala duwan ee ka jira deegaanka ee dhanka amniga iyo mashaariicda wax ku oolka ah ee ka socda halkaas. hadaan dhinacaas iyo dagaalkii looga soo horjeeday Qawariijta inta mamulka DDS ka quseeya halka uu marayo hada waxoogaa kuu dulmarno,dhinacaas iyo Hiiraan wax badan oo wal wal ah haka qabin si dhaw isha ugu haay waxa ka socda Galgadud adiga amnigaada kaliya ka sugo inta uu gobolkaas xaduuda kala leeyahay DDS,maxaa yeelay dadka meesha wada jooga waa isku reer hadane qeybna ay tahay mamaulkii qeybna Qawaariijtii jabtay,waxaa fashilmay qordhe la doonayey in madaxdooda la soo marsiiyo inta u dhaxeysa Magaalada Guriceel iyo Xaduuda uu gobolka Galgaduud la wadaago Hiiraan, waad ogtahiin dagaalku markii uu dhaafay Hiiraan waxuu galay isbedel dhinacyo badan,maxaa yeelay Hiiraan Qawaariij madaxa ayaa laga wada gooynayey waana meeshii meydkooda lagu soo bandhigi jiray, hada dagaalku waxuu isku bedelay ina adeeroow waqtiga noo dheereeya iyo hubka ugu badan inaga noo soo gacan geliya iyo wax la mid ah markii la joogo Galgaduud.

Waana waxii keenay in iyadoo magaalada Wisil ee Mudug amaba Dhuusamareeb lagu heysto hub iyo ciidamo weliba mushaari ka ah wasaarashada gaashaandhiga iyadoo ay u muuqato magaalada Xarardhere dowlada hada jirtana lagu leeyahay ilaa 60 jago amaba xilalka ugu muhiimsan dalka loola dagaaleyn.waad garan gartaan ceebta siyaasadeed,mida qabiil iyo mida deegaan ee uu banaanka keenay dagaalkii ka curtay Hiiraan ee looga soo horjeeday Qawaariijta,maxaa yeelay markii hore waa leysku dhax dhuuman jiray.hadase waad aragtaan Koofur Galbeed wey is daba qabteen oo waa kuwa aanu sugeyno in aanu shacabka uga soo tabino shirkooda dib u heshiisiinta ee ay dhawaan qabsanayaan oo hada kedib sida ay Qawaariij halkaas u joogto wey sii adkaaneysaa.

Waxaadse weligaa ku dadaashaa maadaama dalka Soomaaliya meesha halbowlaha u ah ay tahay Hiiraan amniga DDS iyo midka Hiiraana isku xiran yahay si dhaw oo weliba dhaw markasta ula shaqeeya Cali Jeyte iyo reer Hiiraanka dagaalka dhaafay 7da bilood kula jiray Qawaariijta jabtay,Sidoo kale shacabka Bakool iyo Gedo ku nool iyo maamulada halkaas ka jira waa Soomaali u badan daacad si dhaw ula shaqeeya walow aan ognahay in aad amniga xaduuda DDS wax badan oo badan ka qabatay m/weyne Mustafe halkaas ka wad Qawaariij sida Hiiraan madaxooda loogu kala iibsaday ciidamadii geesiyaasha ahaa ee Liyouga intaad ka adeejiso madaxa haka jaraano gacan bir ahne sidii ay hada ka hor ugu qabteen ha ugu qabtaano.

2- R/wasaare Xamza waxan leenahay sida aad hada ku wado ee daacadnimada iyo Soomaalinimada leh kuwad siyaasadaada reerka aad ka dhalatay waxey u badan tahay in ay hogaanka dalka ugu sareeya qabtaan waa sida ay malaayiin Soomaali ah oo ay reer Hiiraan ugu horeeyaan la jecel yahiin maxaa yeelay waxaad tahiin dad xishooda oo meel loogu soo hagaago leh.

Kaliya waxaad ku dadaashaa sida ku dhacday siyasiyiin badan weligaa iska ilaali in lagaa horkeeno Soomaalida ku nool deegaanada laga jelecyahay dowladnimada siiba Hiiraan iyo Koofur Galbeed oo ah labo deegaan oo ay miduna xaduud la leetahay Jubland oo ah halkii lagaa soo doortay miduna ay tahay meesha aad ku leetahay shacabiyada ugu badan ee siyaasadeed oo ah Hiiraan maadaama ay Hiiraan noqotay halkii ugu horeysay ee aad labo jeer booqatay dalka Soomaaliya tan iyo markii aad xafiiska la wareegtay.

3- Adan Barre Ducaale oo ah masuulka ugu sareeya Soomaalida waqooyi Bari Kenya marna ah wasiirka difaaca waxaan leenahay Qawaariijtii ku fikiri jirtay iney dalalka deriska la ah Somaliya oo ay Kenya ku jirto mushkilkada la aadaan waxaa lagu kufsaday meel la yiraahdo Hiiraan iyagoo leh waxaan dagaal ku qabsaneynaa magaalada caanka ah ee Jigjiga waxii ka raacay dagaaladii is xigxigay ee ku qabsaday DDS iyo Hiiraane lagaagama sheekeynayo oo siyaasi wax badan xog ogaal u ah ayaad tahay, kaliya halka ay hada joogto xaaladu adigoo ka wakiil ah dowlada Kenya waxaad ku dadaashaa in aad Jubaland iyo dowlada Soomaliya kala shaqeysaan sidii Qawaariij looga cirib tiri lahaa deegaanadas awodedii,aqligeedii,siyasadedii ,tayadeedii iyo kartideediiba waad leetahiine ku dhaqaaqa arintaas yaan laga labo labeyn.

4- Madaxweyne Axmed Madoobe waxaan lenahay doorashadii Soomaaliya siyaasad fiican ayaad ciyaartay in dalka loo keeno RW Xamza waxey aheyd talabo loo bahnaa kaliya waxaan kugula talineynaa ama dowlad Soomaaiyeed la kaasho ama dowlada Kenya la kaasho in aad J/dhexe shacabka ku nool gaarsiiso maamulka oo laga dulqaado dhibaatada ay mudada badan ku hayeen Qawaariijtu,kuna dadaal in aad isku heyso shacabka Jubooyinka oo reer Gedo ugu horeeyaan meel dheer ma jiraane aad arinta ka odoyeeyso.Ogowna in ay ceeb ku tahay RW Soomaaliya in degaankii laga soo doortay ay qeybo ka mid ah Qawaariij dad Somaliyeed ku dhibayaan.Qawaariij waa jabtay hada waxa mediyaha maalinba shacabka Soomaaliyeed ka jahwareeriyo waa dhalinyaro ka soo jedaan beelo ay Qawaariijtu wada shaqeysan jireen dhaqaalaha ugu badana ka wada heli jireen Hiiraan.Dalka Somaliya dhawan waxaa meel cidlo ah ku soo dhici doona belaha ay hada Qawariijtu wada shaqeystan oo kaliya ah ilaa 3 beelood oo la wada garanayo iyaguna is garanyo.la soco wararkeena danbe.

Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.Part Two.

Sanadka Cusub iyo Qormadeena Maanta- Waxaan marka hore shacabka Soomaaliyeed ugu hambalyeyneynaa meelkasta oo ay dalka iyo dunida dacaladeeda ka joogaan sanadka cusub ee 2023 ka waxaan leenahay sida aanu Allaah ka rajeyneyno inuu noo noqdo sanadkii horumarka iyo midnimada iyo dhismaha Federal sax ah.

Waxaan qormadeenii hore ku soo qaadanay inagoo shacabka la wadaageyna sidii ay ku timid dowladii ugu horeysay ee uu dalka Somaliya yeesho tasi oo aheyd mid rayid ah iyo goboladii wada dhistay ooka koobnaa 6 gobol oo ka timid koofurta Soomalaiya iyo 2 gobol oo ka timid waqooyiga Soomaaliya.

Waxaan bogaadineynaa mudadii 30 sano aheyd ee lagu jiray burburka sida ay muwaadiniintii Soomaaliyeed iyagoo intooda badan ka faa'ideysanayo fursadahii hogaanka dalka amaba talada dalka oo ay qabteen ay ku dhiseen 4 ka mid ah 6dii gobol ee Soomaaliya ee ka jiray waxii ka horeeyey 1960 kii marka laga reebo Hiiraan.

Maadaama uu dalku qaatay nidaam federal ah sida ka muqata mapkii 1969 ay goboladii kale noqdeen Stateyo.horta waxaan shacabka Somaaliyeed ugu bishaareyneyaa dalka Somaliya waxaa ka hirgeli doona federal sax ah federalkaas saxda ahne markii aanu dhinackasta ka eegnay shacabka doonayo waxaa ugu horeeya bulshoweynta ku nool Hiiraan iyo kuwa Ku nool Gobolkii Jubada Sare amaba Upper Jubba ee maanta loo yaqano Koofurt Galbeed State sabbatana inagaa mar kale Soomaali oo idil ugu sharaxi doona.

Waxaa kale oo aanu bogadineynaa meelkasta oo dalka Soomaaliya ka mid ah oo uu maanta wax uun u muuqal ek nidaam iyo kala danbeyn ay ka jirto.muhimada qormadenu waa sidaan horey warbixinteena ugu soo sheegnay waa Hiiraan oo ka mid ahaa 6dii gobol ee ugu horeysaay ee laga aas aasay koofurta Soomaaliya iyo labdii ka jiray gobolada waqooyi oo an isagu weli noqon State ahna gobol dhamaanba buuxiyey sharuudahii ay buxiyeen Goboladii kale.

Hadaba qormadan waxuu u gaar yahay oo kaliya bulsho weynta Hiiraan oo aanu 6da bilood ee inagu soo aadan kala shaqeyn doono sidii ay u noqon lahaayeen State la yiraahdo Hiiraan State inagoo dhinackasta wax ka tusin doona.

1-Hiraan State ka ay u baahan tahay bulshadu iney helaan qaabka uu noqonayo wey sahlan tahay in la qaabeeyo oo waa qofka hogaamiyo iyo kuxigeen,Gole deegaan oo ka kooban 29 xubnood gole ka koban 9 xubnood wasiiro ,Maareeyeyaal amaba agaasimeyaasha guud hadba waxii aad doonto ugu yeer.calanku ahaado kan Somaliya,aqoonsan dowlada federalka ee haatan u dhisan dalka iyo sedaxdeeda hayaddood sida madaxweynaha, xukumada iyo golayaasha labada aqal ee heerka federal.

Intaas waa horudhaca qormooyin taxane ah oo aanu shacabka Hiiraan inta aysan dhisan State wax tar u leh bulshada kana turjuma danahooda u gaarka ah waxaan u iftiimin doonaa wax badan oo magaca Hiiraan lagu haleeyo iyo waxa keenay in sanadkasta ilaa 200 meelood la dhagax dhigo oo la waayo mid run ka ah sababta iyo inta dowladood oo Hiiraan dhaqaalo ku biixsay iyo halkey mareen waxaan halkaan shacabka Hiiraan ugu soo bandhigi doonaa si weliba ay malaayiin Soomaali ah marqaati ka noqon doonto sababtuna waa maqaamkii uu gobolkaan ku lahaa Soomaaliweyn oo aan hada ka hor loo istaagin lana xaqiray hada kedibse u baahan in shacabkiisa loo sameeyo State u gaar ah.

Horumarka Hiiraan waa horumarka Soomaaliweyn oo dhan waxaana horumuud u noqon doonaa sida ugu haboon ee ay bulshada Hiiraan u dhisan lahayeen State u gaar ah.waxaan u rajeyneynaa madaxweynaha Soomaaliya iyo malaayiin Soomaali ah oo garanayaan taariikhda Hiiraan kala saari donan qiyaaliga siyasaded iyo xaqiiqada dhabta si loo helo fadaral sax ah.

Soomaaliya Hanoolaato.

Six Regions from Southern Somalia and Two Regions from Northern Somalia Together,they formed the independent Somali Republic under a civilian government in 1960.

Buulo Burde, Hiiraan Somalia- This is the names Southern Somalia Regions- 1- Hiiraan ( Capital City is Baladweyne).2- Banaadir ( Capital City is Mogdishu olso is the Nations Capital).3-Lower Jubba ( Capital City is Kismayo).4- Upper Jubba (Capital City is Baydhabo). 5-North West ( Capital City Bosasso).6- Mudug ( Capital City Galkacyo).This is the names Northern Somalia Regions-North West ( Capital City Hargeysa).2- Toghdeer (Capital City is Burco).

Dhalinta Degmada Buulo Burde ee dhulweynaha Hiiraan ee Soomaaliya oo waqtigooda ku qaadanayo mid ka mid ah beeraha ugu caansan magaalada Buulo Burde.Hiiraan waa mid ka mid ah 6dii gobol ee ugu horeysay ee ka curtay Soomaaliya, waana mid ka mid ah 8dii gobol ee ugu horeeyey ee lagu dhisay dowladii ugu horeysay 1960 kii.Dhulweynaha Hiiraan waxuu caan ku yahay sidaan horey magaalooyinka kale ee uu ka koban yahay uga soo hadalnay beeraha iyo xoolaha.

Hayeeshee inagoo qormadan ugu talo galnay dhalinta Hiiraan ee dhasheen dagaaladii kedib amaba burburkii dowladii dhexe kedib,waxaan leenahay bal dib u yara jaleeca magacyada 6dii gobol ee ugu horeysay ee ka curtay Koofurta Soomaaliya.

1- Hiiraan ( Baladweyne. 2- Banaadir ( Mogdishu).3 Lower Jubba ( Kismaayo), 4- Upper Jubba ( Baydhabo).5-Mudug ( Galkacyo).6-North East ( Bossaso).Sidoo kale waxan halkan idiinku soo gudbineynaa Goboladii Waqooyi ka jiray waxii ka horeyey 1960 kii waxeyna kala ahaayeen 1-North West ( Hargeysa). 2- Togdheer ( Burco). Sidaasina waxey ku noqdeen 8dii gobol ee ugu horeeyey ee lagu dhisay dowladii ugu horeysay 1960 kii.Warku waa cad yahay sow maahan.Dhalinyarada Hiiraan waxaan dhawrkii isbucba mar u dulmari doonaa taariikhda dalka Soomaaliya si ay u ogadaan wax badan oo hada ka qarsoon.

Reer Hiiraanow Soomaalidu hada waa il baxday waana dad wax aqriya qofna waxuusan aheyna iskama dhigi karo, qofna waxuu yahay qof kale kama qaadi karo.Hiiraan waa sida cad ceeda oo kale waad aragtaan sow maahan?. Soomaaliya Hanoolato.

Picture of The Day- Sawirka maanta oo aanu mar kale ku soo qadaneyno magaalooyinka caanka ah ee Laascaanood oo ka tirsan gobolka Sool iyo Magaalada Baydhabo Janaay oo ka tirsan Gobolka Bay. Baro quruxda dalkaada hooyo ee Soomaaliya meeshii aad doonto kaka noolaaw bariga Africa marba hadaad tahay Soomaali amaba aad ku nooshahay qurbaha oo ay dalka mar hore kuugu danbeysay.

Inta anan gudagelin muhiimada qormadena waxaan marka hore bogadineynaa shirweynaha dib u heshiisinta ee dhawan ka furmaya magalada Baydhabo inagona shacabka degaankaas u rajeyneyna horumar iyo iney gartaan dantada guud ee Soomaaliya marka laga soo tago midooda gaarka ah si ay u helaan jiilka soo koraya ee ku nool deganadas nolol ay ku dheehan tahay amni iyo xasilooni lagu heli karo waxbarsho, caafimaad, dib u dhiska adeega bulshada iyo ka faa'ideysiga wax soo saarka beeraha.

Sidoo kale waxan shacabka Soomaaliyeed ee ku nool magaalada Laascaanood oo aanu ku tuhmeyno, ilbaxnimo, ku dhiiragelineynaa in ay magaaladan quruxda badan u daayaan iney noqoto meel ay caruurtu ka aadan Iskuulka wal wal la'aan, ganacsigu ka socdo nabad galyaduna tahay sheyga ugu horeeya ee lagu dadaalo, maxaa yeelay wiil amaba geber kale oo Soomaali ah oo inta meel fog ka timaado magaalooyinkiina burburinayo ma jiro,waxii siyaasad ah waa meesheeda laakinse nabadgalyada deegaanka waa mid ku xiran hadba sida aad wada jir ugu istaagtaan.

Talo yar ayaanu idiin siineynaa hadaad tahiin shacabka ku nool labadan magaalo.Bal qiyaasa dagaalkii 7da bilood ka socday Hiiraan ee Qawariijta lagu jabiyey ee ay Soomali dhan kuwodii damiirka lahaa ka dhiidhiyeen waxuu ka bilawday noo baneeya aan idiin dhax marnee waxan dooneynaa in aanu burburino Magaalada Jigjiga iyo DDS oo dhan oo ay ka jiro horumaro kala duwan dhalintuna ay ku heystaan waxbarasho ilaa heer jaamacadeed ah,kedibna uga sii gudbaan dhulweynaha Ethiopia mashruucaas waxaa soo qaatay shaqsiyaad ka soo jeedo 3 qabiil oo Somaali ah oo dowladana xilal ka haya ilaa maanta iyo kuwo sheegtaan masuliyada gobolada koofurta Soomaaliya qaarkood dhinaca kalena isla reerahaas aanu ka hadleyno Qawariijta xilal sar sare ka haya kedibna markii laga hor istaagay mashruuci waa kuwii caro kala dul dhacay caruurtii iyo dumarkii ay debka qabadsiiyeen meeshii la marsiiyey iyo waxii dhacayna waa la ogaa oo waa kuwii DDS iyo Hiraanba ku jabay,waxaa taasi ka sii darnaa labadii bilood ee ugu horeyey dagalkaas belahaas aanu sheegeyno waxey ku hayeen dagalka Hiiraan dhabar jebin iyo hagar daamo oo siduu kacdoonku ku bilaawday maanta dalka dhan ayaa Qawaariij laga saari lahaa oo waxey is lahaayeen Qawariijta ayaa cirib tiraya beel hebel amaba qabiil hebel mar hadey iyagu wada shaqeysan jireen.

Maxaad u maleyn laheydeen hadii aan lagu fashilin laheyn mashruucii tariikhda galay ee Qawariijta beelaha qaarkood soo qaateen ee ku wajahnaa DSS oo aysan ka war qabin madaxda qaranka siiba madaxweynaha iyo R/wasaaraha oo uu dagaalka Qawaarijta lagula jiro dhab ka yahay ee ay reer Hiiraan kuwaayeen rag iyo dumar badan,halka markii Hiiraan laga soo weerarayo gobolada deriska la ah Hiiraan qaarkood qawariijta laga soo amba bixin jiray gobolada ay degaan beelaha aanu ka hadleyno ee ay wada shaqeysan jireen in lala dagaaloba iska daaye?.yacni waxaan ka hadleyna waxii la soo maray bilahii ina dhaafay.

Intaas waxaan u soo qaadanay waa kaliya inta aan wax badan la socon in aanu update gareyno.waxaanse talo kooban siineynaa shacabka aanu ka hadleyno ee ku nool labadan magaalo.

1- Shacabka Laascaanood waxaan leenahay marnaba run ha moodina mediyaha laga buun buuninayo waxii ka socday maalmahii tagay magaalada Lascanod waana ku farax sanahay in ay maanta tahay magaalo nabad ah.waxii siyaasad ah waxaa idiin furan labo wado oo kaliya kuwaasi oo aanu u kala qaadeyno A iyo B.

A- Dhamaan dadka idinka idiinka soo jeeda ee ku kala sugan Hargeysa iyo Garoowe iyo kuwa labadasba aan ku fikirka aheyn u yeera kedibna halkaas ku dhista maamul idiin gaar ah oo ka turjuma danaha degaankiina iyo shacabkiina.

B- Sida aanu ognahay oo xaqiiqada ah intaad meel iska dhigtaan arimaha qabiilka dalka Soomaaliya waxii ka horeeyey 1960 kii waxa la dhihi jiray amaba uu kala ahaa Koofur iyo Waqooyi Joqoraafi ahaan Sool iyo Sanaag waa gobolada waqooyi xaqiiqadu waa in aad isku Doon amaba isku Wado saaran tahiin halka ay maraan Borame,Hargeysa iyo Burco oo mustaqbalka loo hadli doono Koofur iyo Waqooyi markii la dhameeyo fikir kala duwanaanta yar ee jirta maanta. sidaasi daraded hadii ay labadas qodob midood maanta idiinka suurobin sidaad u dhan tahiin ugu yaraan ku dadaala in aadan magaalooyinkiina deb ku qaban oo aadan shacabkiina barakicin kuna gedsoomin mediyaha qaarkood ay wax kasta u yahin ku hela Veiws.waan daremi karnaa dad badan ayaa si micno daro ah idinka dhinta markasta waxaase arintaas asal u ah in aad qaatataan labada qodob ee aanu kor idiinku soo sheegnay midood oo ah in aad maamul idiin gaar ah dhisataan oo aad iska iloowdaan Garowe iyo Hargeysa iyo in aad halka aad Joqoraafi ahaan hureynin oo ah gobolada waqooyi wax la qeybsataan.

2- Shacabka Baydhabo waxaan leenahay waxkasta oo aad horta ku hadli laheydeen hada hadal idiinma furna ee bal horta waxii awood ah iskugu geeya in aad Qawaariij ka xoreysaan dhulkiina si ay shacabkiinu u helaan nolol ka duwaan mida ay hada ku jiraan, Qawaariij waa jabtay waxa aad deeganadiina ugu fiirsaneysaan iney ku sii nolaadaan inagu ma fahmi karno, maxaa yeelay wadooyinka Qawarijta u xirnaan jiray beelaha ay u xiran tahay amaba Qawriijta ay u xiran tahay idinka mahan idinka dhalinyaradiina waa la adeegsada oo kaliya waa shaqale kuwooda Qawaariijta ku jiraan.Howsha idiin taalo waa dib u xoreyn iyo weliba doorasho bilaa buuq ah oo aad qabsataan muhiimadu maahan hebel ayaa hda jooga iyo hebel ayaa imaan doona ee waa shacabka iyo deegaanka maxaa u dan ah.Soomaaliya Hanoolaato.

Shaqsiga Sanadka Halgamaa Mudane Cali Jeyte Cismaan hogaamiyaha -Dhulweynaha Hiiraan ee Soomaaliya,2022-

Picture of The day-City of Jalalaqsi,Hiran,Somalia-Monday,December,26,2022-Sawirka Maanta waxaan ku soo qaadaneynaa Degmada Jalalaqsi oo ka mid ah degmooyinka ugu waaweyn dhulweynaha Hiiraan ee Soomaaliya inagoo shacabka Soomaaliyeed horey ula wadaagnay magaalooyin badan oo ku yaalo gobolada dalka Soomaaliya,sidoo kale marka laga hadlayo dhulweynaha Hiiraan ee Somaaliya,waxaan horey uga soo hadalnay caasimada Baladweyne, degmooyinka Maxaas, Buulo Burde,Baydhabo, Kismaayo iyo kuwo kale oo badan,hadaba waxaanu maanta ku soo qaadaneynaa degmada Jalalaqsi.

Waxaan fileynaa qofkii magaaladan ku nolaan jiray ama hada ku nool amaba ku sugan dalka dibadiisa waxa ugu horeya ee aanu uga bilaawnay waa Bacadkii oo ah goob aad u qurux badan xiliyada ciida amaba fasaxyadana ay shacabka magaalada u dalxiis tagaan.

Sidoo kale magaalada waxey caan ku tahay dhul beereed iyo xoolo waxeyna ka mid tahay magaalooyinka waaweyn ee ku yaalo dhulweynaha Hiiraan ee Soomaaliya ee ay si weyn uga iibsadaan gurayo iyo dhulal qurbajoogta Hiiraan kuwoda ka soo jeeda deegaankaas.

Magaalada waxa dhax mara sida magaalooyinka kale ee Baladweyne iyo Buulo Burde mid ka mid ah labada wabi ee ugu waaweyn dalka Soomaaliya oo ah wabiga Shabeele.kaasi oo magaalada ka mara bartamaha.halka ay magalooyinka Buulo Burde iyo Baladweyne caanka ku yahiin dhulka buuraleyda ah degmada Jalalaqsi waxey caan ku tahay xoolaha iyo beeraha,waana magalo aad u kobocday sanadahii danbe.

Magalada wax adeeg dowladed ah kama jiraan dadka ayaa iyagu dhulkoda dhista, is caawiya noloshoodana maareeya sida meelo badan oo dalka ka mid ah ka jirta,hayeeshee magaaladu ma lahan wax astaan dowladeed ah ama hayadd gar gaar oo ka shaqeysa dadku waxey ku tiirsan yahiin xoolaha iyo beeraha oo aan hada waxii ka horeyey wax badan soo saari jirin, laakinse waxaa magaalada siweyn u caawiya dhaqaalaha ay soo diraan qurbajogta deeganka ka soo jeeda.sidoo kale waxaa magaalada bilahii ina dhaafay siweyn u maalgashanayey qurbajoogta taasi oo dhaq dhaqaqa magaalada ka dhigtay mid ku socda wado wanaagsan. waxaan sii wadi donaa in aanu maalinba qeyb ka tusino shacabka Soomaaliyeed dalkooda hooyo ee Soomaaliya.la soco wararkeena danbe.

Hiiraan,Somalia, 2022-Cod bixin soo socotay mudo dhawr bilood ah maadama uu dhalanayo sanadka cusub ee 2022 waxey kumanaankii qof ee ka qeyb qaatay shaqsiga sanadka u aqoonsadeen Halgamaa Mudane Cali Jeyte Cismaan oo ah Hogaamiyaha dhulweynaha Hiiraan ee Soomaaliya oo ah amaba ahaa shaqsigii ugu daacadsanaa kacdoonkii Hiiraan ka curtay ee looga soo horjeeday Qawaariijta Somaliya.Waxaanu leenahay Mr Jeyre Hambalyo,

halkaas ka wad taarikh ayaa qormeysa wax badan oo been ah oo shacabka Soomaaliyeed lagu hogaamiyo oo hadane loogu yeero siyaasad ayaanu ka soo aruurinay qeybo badan oo dalka Soomaaliya ka mid ah inagoona waqti munaasib ah la wadaagi doono shacabka Soomaaliyeed sida dad badan oo masuuliyad sheegtaan deeganada ay masuliyadeeda sheegtaan ay bulshada ku nool ugu hogaamiyaan been aan sal iyo raad toona laheyn.

Been waa waxa markii la arko dhinta runtuse weligeed wey jireysaa oo waxey mudo kedib isku bedeshaa taariikh iyo xaqiiqo.wax badan oo hada bulshada looga dhigo siyaasad dalka Soomaaliya kama sii shaqeyn doonan 100%.Waxaan shacabka Hiiraan leenahay Qawaariijtii Hiran kaka sugneyd dhinaca Galbed ee Hiiraan hada waxey u kala baxen labo kooxood. koox badankood ka soo jeeday Bay iyo Bakool waxey dib ugu laabten deganadii ay ka soo jeedeen kedib markii ay siweyn ugu rafaadeen halkaas ,waxeyna yiraahden hadiiba aanu is dhiibeyno waxaan isku dhibeynaa dowlada inagoo ku sugan Bay iyo Bakool,kuwii soo haray oo weliba la yiri naga hara nama raaceysaan oo ka soo jeeday gobolo aan Hiiraan,Bay iyo Bakool aheyn halka ay ku sugan yahiin iyo sida ay xaalada ugu xun tahay Qawariijtii dhawr bilood ka hor caruurta iyo dumarka ku xasuqeen Hiiraan waxa ka sheekeyn karo kaliya qofkii xog ogal u ah sida ay dalka uga carayaan,si fiican ayey u jabeen.

Mid ka mid ah Qawaariijta intii aysan iskaka bixin deegaanka aanu ka hadleyno waxuu yiri Hiiraan Qawaariij waxaa ku helay dhimashadii ugu badneyd sababtuna waa shacabkii deegaanka ayaa markasta na yiraahdo halkaas waa laga baxee soo gala kedibna sidaas ayaanu ku weynaa ciidanka ugu badan inta badan Qawaarij wey firaaqeeyeen Galbeedka Hiiraan hada.dhinacaas Galgaduudna waxey ku joogaan weli borobagaando mar dhaliyarada inta la waco qaarkood la yiraahdo Gambada dumarka ama ( Hagoog,Shaash)IWM, intaad saarataan dowlada sidaas iyo sidaas dhaha iyo mar odoyaal laga hadlisiiyo , waxaasi oo dhan waxaa ka run ah shacabka Soomaaliyeed meelkasta oo ay ku nool yahiin oo Qawaariij doonayo iney dhulkooda ka xoreystaan iyagoo kaashanaya cidkasta oo garab ku siin karta dhibaatada ay ku hayeen mudada aadka u fog.

Fiiro Gaar ah-Talo kooban waxaan siineynaa shacabka ku nool Bay iyo Bakool amaba Koofur Galbeed kuwiina siyaasada ku jira ama Baydhabo ha joogaano ama Mogdishu ha joogaano amaba Qurbaha ha jogaano ka daaya shacabkiina jahwareerka aad gelineysaan iskana daaya beenta faraha badan ee ay faafinayaan mediyaha qarkod oo doonayo in uu dhulkiinu noqdo goob colaadeed, sidaad u dhan tahiin xalkiinu kuma jiro in ay kooxna buun buuniyaan Lafta Gareen kooxna mucaaradka xalkiinu waxuu ku jiraa in aad doorasho qabsataan oo aad soo doorataan qofkii bulshada hogamin lahaa 4ta sano ee inagu soo aadan.

Dowladnimada la sheego waa shacabka oo danahooda laga shaqeeyo hadii taasi la waayo waxa kale waa uun hadal.

Tusaale yar ayaan idiin siineynaa shacabka Bay iyo Bakool amaba KG weliba sawiro ayaan idiin soo raacineynaa Magaalo Hiiraan ku taalo oo leh xafiis lagu shaqeeyo ama dhamaan Bundooyinkii iyo dhismayashii wey wada burbursan yahiin oo waxaa dhamaantood burburiyey Qawariij ilaa hada dowlad dalka ka jirta oo inta qiimeysay wax ka qabatay ma jirto marka laga reebo in ay shaqsiyaad isku masawireen weli ma aragteen iyadoo ay reer Hiiraan waqti iskaka luminayaan dhaleceyn dowladeed dadkaas go'aan ayey gaareen waana in ay meelkasta oo Hiiraan ka mid ah Qawaariij ku dilaan waxii markaas kedib ah iyagaa dhisan doona waxii ka burburay hadii kaalinta dowlada la arkona waa loo joogaa oo ma qarsoomi doonto ,waxeysa dhegaha ka fureysteen beentii mediyaha Qawariijta taageera amaba kuwa aan nidaamka dowligaa dooneyn,maxaa yeelay shacabka Hiraan waxey ogyahiin in ay heystaan dhulka Soomaaliya ugu wanaagsan mustaqbalkana Soomaali oo dhan u soo shaqo tagi doonto wax aysan iyagu rabina cid ku qasbi karta aysan jiri doonin,hada inta fowdada lagu jiro cidkasta waxii ay doonto ha iska sheekato ama ha u hadasho sidey iyadu markaas jeceshahay.idinkana waxaad la mid tahiin reer Hiiraan oo waxa heysataan dhul aad u qurux badan idinkaa leydiin baahan yahay intaad dib iskugu laabataan doorasho qabsada.

Wararka beentaa ee mediyaha iyo xaqiiqada/jiritaanka umadiina kala saara.shir iskugu imaada doorasho qabsada hadii aad u aragtaan inuu mudan yahay mar kale Lafta Gareen doorta, hadii uu jiro qof kale oo ka mudana isaga doorta.Ogaada isla dadka Lafta Gareen buun buuniyo dhinac kalena mucaaradka ayey hoos kala socdaan ujeedka laga leeyahayne waa in lagu ciyaaro mustaqbalka caruurtiina.horey ayaa loo yiri talo adigaa ku nool iyadu kukuma noola.Ugu danbeyn waxaan leenahay. Soomaaliya Hanoolaato meelkasta oo ay joogto.la soco wararkeena danbe sida Qawaariij u jabtay iyo jahwareerka heysta intii horey ula so shaqeysan jirtay.

Mogdishu,Somalia 2022-Sabti, December 24,2022-Wararkii ugu danbeeyey dagaalkii Qawaariijta Soomaaliya ee jabtay. tiradii la dilay, inta isa soo dhiibtay iyo degaanada cusub ee ay ka baxeen saacadahii ugu danbeeyey.Wararkena ugu waaweyn caawa inagoo halkeedii ka sii wadeyna wararka kuwooda ugu muhiimsan,Qawaariij badan oo la laayey, tiro iyaga ka mid ah oo isa soo dhibay iyo weliba degaano badan oo ay iskaka baxeen dhinacaas iyo Galgaduud sida Galcad, Mesekawaay iyo Ceel dheer waxaa jira magalooyin yar yar oo aanu halkaan magacyadooda ku soo koobi karin,walow ay shacabka deegaanadaas siweyn u bahdileen Qawaariijtu mudadii ay ku sugnaayeen halkaas..

Ciidamada Xooga dalka, kuwa dib u xoreynta deegaanka iyo weliba saaxiibada dowlada Soomaaliya ka caawiya dhinaca hawada dadaalo xoogan oo ay sameeyeen marka leysku geeyo, hadane waxaa jab aan midkaas ka yareyn uu ka soo gaaray Qawaarijta shacabka hadba deegaankii laga saaro oo markii hore ay intey u hanjabaan qafaalan jireen oo hada markii ay ciidamadu soo gaaraan deegaankooda ku biiraya halkanka looga soo horjeedo Qawaariijta.

Arinta kale ee muhiimka ah waa in ay magalooyinkii dhawaan laga xoreyey Qawariijta shacabki ay siweyn u soo camirayaan maalinba maalinta ka danbeysa iyadoo ay ka muuqato kalsooni.Hadaba waxaan leenahay shacabka Soomaliyeed inagoo aanan dooneyn in aanu ka hordhacno arimaha ciidanka iyo howlgalada sidey ku socdaan si dhaw ula soco wararkeena danbe sdia xad dhaafka ah ee ay Qawaariijtu maalmaha inagu soo aadan isku soo dhiibayaan.

Fiiro Gaar ah-Wax badan oo waqti ah kuma lumin doono waxa ka socda Baydhabo dalka dib u xoreynta Qawaariijta ayuu ku jiraa Lafta Gareen horeyna talo waan u siinay hadana waan siineynaa waxaan leenahay intaad shacabka ay horey u duleysteen qawaarijta ee ku nool deegaanada aad masuuliyadeeda sheekato oo hubka gudaha Baydhabo loo adeegsanayo lagu ridi waayey ruwaayada ka deyso Soomaali runta kuuma sheekeyso midba midka ka danbeeya ayuu fashiliyaa Doorasho isku diyaari adiga iyo taageerayaashana hadaad aqli aad wax ku mamushaan heysaan iyo hadii aad afka ku kasban kartaan shacabka la doonayo in la xakumo meesha leysku dooranayo la imaada waxii aad heysaan iyo ajandaha aad dooneysaan in aad bulshada ku hogamisaan idinkoo aan dhiig u daadin kursiga uu mudo xileedkiisu dhamaaday.

Inagu marnaba maba aaminsanin shaqsi Soomaali ah oo masuuliyad intey doonto hala ekaatee oo aan Qawaariij kula dagaaleyn deeganada ay kaka sugan yahiin meesha uu joogo oo dal iyo dad Soomaaliyeed iskaba daaye bulshada halka uu sheeganayo masuliyadeda inuu wax ku soo kordhin karo.taas waxa la mid ah qaar badan oo sheegtan iney yahiin xildhibano qaran oo Mogdishu beenta iskugu sheegaan iyagoo iskugu jira kuwo deegaanadooda aysan joogin Qawaariij Hotelada Mogdishuna ku qaataan mushaar fara badan hadane doonayo kuwii deegaanadooda la heystay ee shacabkooda la duleysanayey ee furumaha dagaalka ku jiray iney ku mashquuliyaan wax aan jirin, si ay Mogdishu iskaka joogaan iyadoo deegaanadooda uu ka socdo howlgalo dadkii ay lahaayeen waanu metelnaane sugayaan iney ka bar bar dagaalamaan,halka xildhibaano kalena ay ka been sheegaan metelada deegaanada ay sheegaan in laga soo doortay oo aysan weligood tagin hadii ay tagaane wax ka badan saacado soo joogin kuwaasi oo ay adag tahay in dib danbe fursad loo siiyo sida xaqiiqada ah, hayeshee mar kale ayaan leenahay Lafta Gareen wax badan oo hada sidii la doono loo sheeko runma noqon doonaan doorasho waad ku qasban tahay in la aado dib u xoreynta ciidan ayaa ku shaqo leh oo adiga hada waxa kaliya ee kaaka aadan waa dhiiragelinta ciidanka Qawaariijta ka saarayo deeganada ay kaka sugan yahiin Bay iyo Bakool.hayeehsee waxaan shacabka deeganakaas u rajeyneynaa doorasho ku dhacda si degan iyo ismaqal si horey loogu socdo. la soco wararkeena danbe.

Wararkii ugu danbeeyey iyo dagaalkii Qawaariijta Soomaaliya ee jabtay- Wararkeena ugu waaweyn caawa waa labo qodob.1- Dagaalkii Qawaariijta looga soo horjeeday oo hada leysla galay Gobolka Galgaduud iyo Koofurta Mudug,mar hadii ay kacdonka wajigiisii kowad markii uu ka curtay Hiiraan 7 bilood ka hor kedibna u waregay Sh/dhexe ka hareen hatana uu gaaray Galgadud iyo koofurta Mudug wejiga labaad waxan u rajeyneynaa koleyto shacabkas dad damiir leh ayaa ku jira in ay Qawaariij xabad uga saari doonaan deegaanka ay mudada aadka u fog ku duleysanayeen shacabka.

Qodobka ugu xiisaha badan caawa marka laga reebo ciidamada qalabka sida iyo kuwa deegaanka ee Macawisleyda oo maanta galeen Ruun Nirgood oo ay Qawaariijtu sidaan hore shacabka ula wadaagnay mar hore ka baxeen,laakinse ciidamadu si buuxda gudaha ugu galeen ulana wareegeen.Guusha ugu weyn ee dagaalka looga soo horjeedo Qawaariijta laga gaaray waxaa koow ka ah, waxa shaqeyn waayey dhamaan borobagaandadii ay Qawaariijtu ku heysan jirtay koofurta Soomaaliya 15 kii sano ee ina dhaaftay siba deegaanada hada laga xoreyey ee ay ka heli jireen dhaqaalaha ugu abdan.waxaa taasi ka daran mediyahii beentooda u xayeysiin jiray oo dalka Somaaliya ka qiimo beelay iyaga iyo kuwii maamulayey, siyasiyiintii beenta kula shaqeysan jiray waxaasi oo dhan mark alaga soo tago magacyada Qawaariijta isa soo dhibayo oo aad u sii batay caawa kuwoodii madaxda sheegan jiray.la soco wararkena danbe.

Fiiro Gaar ah- Macawisleyda Hiiraan oo qarka u saaran iney gacanta ku soo dhigaan mid ka mid ah Qawaariijta kuwoodii ugu sareeyey dhegta kor haloo haayo mesha ay uga taba galeen macawisley ilaahey kaama adeejiyo,war maa yaalo 30 neefoo Geel ah amaba 30 kun ayuu heleyaa qofkii keeno madaxooda, shacabka si fiican ayey qawaariij uga shaqeysteen.Qawariij waa jabtay.Guul ciidamada qalabka sida iyo dadka deegaanka kuwooda dagaalka kula jira Qawaariijta.Soomaaliya Hanoolaato.

Baladweyne, Hiiraan Somalia,2022- Abwaaniintii, Fanaaniintii iyo Gabayaagii Muwaadiniintii Soomaaliyeed ee iskugu jiray reer Hiiraan iyo Soomaalida kale ee rag iyo dumarba laha ee intii uu socday dagaalkii Qaraara ee Qawaariijta Somaaliya looga xoreynayey Hiiraan murtida ka tiriyeen ilaa ahdana ka tiryaan sida gabayo, heeso iyo dhaanto oo siyaabo kala duwan mustaqbalka dhaw loogu casumayo Hiiran xili ay qeybtii ugu horeysay gareen magaaladii caanka aheyd ee Baladweyne xaruntana u aheyd dhulweynaha Hiiraan ee Somaaliya. Hadaba Daawasho Wacan muuqaal kooban oo qurux badan.

M/weynaha Soomaaliya maxuu yiri hada ka hor,"Gadaal looma laabanayo ama No Returning Back" hadba sidaad u taqano-Wararkii ugu danbeeyey iyo Qawaariijtii Soomaaliya..

Khamis,December,22,2022-Wararkii ugu danbeeyey- Qawariijtii Soomaaliya oo caawa isku heysta hal arin una dhaxeysa ciidamadii u dagaalamayey iyo kuwii hogaaminayey ee sar sare.1-Ciidamadu waxey donayan in halmar leys ku dhiibo dowlada kuwa wax hogaamiya kuwoda ugu sareeya oo iyaga dhaxdooda is qayaanayo waaxey 5 ka mid ah oo aanu maalmahii tagay siweyn uga soo hadleynay doonayaan in ay iyaga kaliya is dhiibaan laakinse ciidanka lagu laayo dagaal maadaama ay sir badan hayaan..2- Qodobka labaad waa in waxgarad, dhaliyaro iyo dumar ay xoog ku heysteen Qawaariijtu ay raxan raxan uga dhuumanayaan halka ay joogaan amaba ka baxsanayaan.

Fiiro Gaar ah- Odoyaasha iyo ciidamada iska soo dhiibay Ruun Nirgood iyo Qawaariij gelinkii hore ee shaley ilaa xili habeen ah iskaka baxayey Galbeedka Hiiraan, waxaa ka sii daran kuwa jidka ku soo jira ee doonayo in ay i sdhiibaan iyo kuwo lagu hareereysan . Bal aanu isla daawano gabaygaan ka hadlaya Qawaariijta.la soco wararkeena danbe.

Wararka kuwooda ugu waaweyn Dagaalka Qawaariijta Soomaaliya -Dagaalkii Qawaariijta Somaliya loga xoreynayey dalka ee ka curtay Hiran kuna faafay dalka intiisa kale. ciidamada furumaha Hiiraan ku jira qaarkood oo ay dhiragelin ugu tageen waxgarad, siyaasiyiin iyo qurbajoog ahna kuwa deganka ee Macawisleyda ee ka bar bar dagalamo ciidamada qalabka sida ee Xooga dalka.Inagoo wararkeena midkan xiga ku soo qaadan doona cutubkii ugu horeeyey ee ciidamadii lagu soo tababaray dalka Eriteriya oo maanta dalka dib u soo gaaray iyo warar kale oo badan ayna ugu horeyso degmadii ugu danbeysay Shabelaha dhexe ee Qawaariijta laga xoreeyey maanta ee Run Nirgood,hadane waxaan qormadan uga hadleynaa mudo 7 bilood kedib ciidamada xooga dalka iyo kuwa deegaanka ee dib u xoreynta ee Macawisleyda kuwooda ku sugan Hiiraan,kuwaas oo maalmahii tagay xarumo badan oo ay Hiiraan gees ka gees kaka sugan yahiin lagu booqanayey si loo dhiirageliyo maxaa yeelay waxey u soo adkeysteen amaba u soo dhabar adeegeen daruufo-

badan kuwooda maanta nool hadey ahaan lahaayen ciidanka xooga dalka iyo kuwa Macawisleyda ee ka howlgala Hiiraan ,halka geesiyaal rag iyo dumar badana naftooda ku waayeen guulahii laga gaaray Qawaariijta tan iyo markii ay sida arxan darada ah ugu dileen Hiiraan dadkii dumarka iyo caruurta u badnaa taasi oo keentay in ay dadku hubkooda la soo baxaan kuwo cusubna ay iibsadaan si ay cadowga iskaka xoreeyaan,kedibna dowlada sidaas u garab istaagtay markii ay is abaabuleen dagaal dhab ahne la galeen Qawaariijta dalka Somaliya, wadamada deriska la ah Somaliya, Qaarada Africa iyo dunida dhanba amnigodana ku aheyd Qatar.

Hayeeshee wararka kuwooda ugu xiisaha badan maanta waa in Hiiraan markii aad joogto uu wax badan ka duwan yahay dalka Intiisa kale. Hiiraan waxa kaliya ee ay shacabku ka hadlaan waa dagalka Qawaariijta ee uu ku dhaaqay madaxweynaha Soomaaliya.sidoo kale shacabka Hiiraan waa dad aad cajiib u ah oo tan iyo markii uu Hiiraan ka curtay dagaalka looga soo horjeedo Qawaariijta waxey joojiyeen iney aqriyaan , waqtisiiyaan amaba ay waqti ku lumiyaan newsyada bilaa micnaha ah.

iyagoona kaliya xooga saaray sidii ay ugu mashquuli lahaayeen dagaalka looga soo horjeedo qawariijta.waana mida keentay in maskaxdii shacabka Hiiraan dal iyo dibadba waxa laga hadlo,la abaabulo amaba goobaha furinta dagaalka loogu tago ciidamada ay tahay waxa kaliya ee la maqlo,waana waxa keenay in dagaalka Qawariijta Soomaaliya looga soo horjeedo uu reer Hiiraan dhab ka yahay iyagoo garab taagan dowlada uu madaxweynaha ka yahay mudane Xasan Sheikh Maxamud.

Aabahii kacdoonka Hiiraan Mudane Cali Jeyte ayaa sheegay in hadda gulufkooda ku wajahan yahay deegaannada Ceel God iyo Ceel Boore oo ay ku sugan yahiin Qawaariiju, waxa uuna ugu baaqay dhawaan Mr Jeyte dadka shacabka ah in ay isaga baxaan deegaannadaasi kana fogaadaan Shayaadiinta amaba Qawariijta ku sugan. waxaan hadaladiisii ka mid ahaa..

“Waxaan rabaa sida madaxweynaha jamhuuriyaddu ugu dhowaaqay deegaamada ay dagan yihiin nimankan shayaadiinta ah ee Qawaariijta in laga fogaado. Dadka shacabka ah ee Soomaaliyeed meel kasta oo ay nimankaa, joogaan waa inay ka fogaadaan, qaasatan deegaanka Ceel God, Ceel Boore iyo meelaha la mid ah” ayuu yiri Mr Jayte oo ah rug cadaa dhinaca ciidanka. Mr Jeyte oo lagu saxuusto hadalkiisii taariikhda galay ee marka afka

qalaad loo adeegsado noqonayo Qawaariij “Their books will be handed to them from the left”. amaba hadaan si kale u dhigno (Kitaabkoodaan bidixda ka siinay),nooooh.Sidoo kale Waxaa xusid mudan oraahdii caan baxday ee Nabadoon Cilmi Hagar Guure ee aheyd sharaf in aad ku dhimato ayaa ka wanaagsan in aad ku hoos noolaato dulinimo amaba afka qalaad waxa lagu yiraahdo “death with dignity is better than living under oppression” taasina waxey kentay in ereyadas hal ku dhigaas melkasta lagu qoro uuna Nabadonka ku geeriyoodo dagaal ay Qawaarij ilaa hada ka sheekeeyaan Ceel Qooxle kaasi oo ay ku waayeen boqolaal iyo boqolaal inagoo aanan halkaan kusoo koobi karin.

Hadaan u soo laabano muhiimada qormadeena maanta waa Galbeedka Hiiraan meelaha ay kaka sugan yahiin Qawaariij qoraal aanu horey halkaan ugu soo qornay waxaan shacabka la wadaagnay in ay iskaka baxeen ilaa 4 meelood,hashee maanta waxey mar kale ka baxeen labo meelood oo kale oo ay kaka sugnaayeen inta u dhaxeysa Buq Aqable iyo dhinacaas iyo magaalada Tiyeeglow.arintaan ayaa timid kedib markii ay Qawaariijta kuwooda ka baxay goobahaas ku micneeyeen in aysan dooneyn in lagu sameeyo waxii lagu sameeyey Qawaariijtii ku sugneyd magaalada Moqokori oo sidey u jogeen halkas inta la dhaafay iyaga dhanba laga soo galay dhinaca Shabelaha dhexe, sdiaasi daradeed Qawaariijta maanta iskaka baxeen degaanada aanu ka hadleyno waa kuwii ilaalada u ahaa kuwa xabadaha ka soo tuur tuura Jiinga webiga.

Qawaariijta iskaka baxeen Galbeedka Hiiraan qeybo ka mid ah waxey shacabka ku hayeen cagajugleyn iyo handadaad mudadadii 7da bilood aheyd ee u dagaalka ka socday Hiiraan, laakinse arinta xiisaha leh waa markii ay maanta ka baxayen degaanadaas waxey yiraahdeen Cali Jeyte meelahii uu sheegay inuu weerarayo ee uu mediyaha ka sheegay uma socodo ee inaga ku sugan Galbeedka Hiraan ayuu nagu soo maqan yahay,maxaa yeelay bey yiraahdeen dhamaan dagaaladii aanu ku jabnay Hiiraan oo dhan lama sheegi jirin bey yiraahdeen.

Hayeeshee sida xaqiiqada ah waa in aysan Qawaariij ku sii sugnaan karin goobaha ay ka joogaan degaanadaas,weliba meeshii ay ka baxayaanba waxey horey uga si qaatan waxii ay hadba shacabku heystaan oo ay ka dhacaan oo meelkasta waa laga nacay.la soco wararkeena danbe.Soomaaliya Hanoolaato.

Latest News About Somalia-Wararkii ugu danbeeyey ee Soomaaliya runta iyo xaqiiqada halkaan kala soco,si aad wax badan uga ogaato sida argagixisadii dhawr bilood kahor ku fikirayey in ay dhibaateeyaan amniga dalka Soomaaliya oo ay horey u soo dhibaateeyeen shacabkiisa iska daaye doonayeen wadamada Soomaaliya deriska la ah intey dhaafaan uguna sii gudbaan qaarada Africa, kedibna dunida sidaas ugu faafiyaan mushkiladoda halka ay xaalada hada ka mareyso Qawaariijtii Soomaaliya ee jabtay.

1-Tiradii ugu badneyd ee Qawariijta Soomaaliya oo isa soo dhiibaya kedib markii ay shacabka ka fogaadeen goobahii ay ku dhuumaaleysanayeen saacadahii ugu danbeey, jabkooda ugu weyn waa in ay isa soo dhiibayaan 5 ka mid ah kuwoodii ugu sareeyey ,waxey mudo isku heysteen aan isku dhiibno madaxweynaha Soomaaliya oo aanu toos ula xariirno iyadoo aan hebel iyo hebel loo shegin arinta iyo aanu dalka ka baxno,kedibna arintii ayaa gaartay amaba waxaa maqleen saraakhiisa ka hooseeysa waxaana si xowli ah isku soo dhiibaya meelo badan oo dalka ka mid ah saraakiil hoosaadkii amarada la siin jiray ee ciidamada hogaamin jiray kedib markii ay noqdeen wax duqeyn lagu dilay, qeyb dagaalka lagu dilay, qeyb dagaalka looga dhuuntay iyo kuwo diiday amaradii oo bilaabeen iney isa soo dhiibaan ka hor inta ay kuwii iyaga hogaaminayey isdhiibin sidaasina waxaa ku shaqeyn waayey kuwii kooxda ugu sareeyey amaradooda,waana mida keentay in ay 5tii ugu sareysay go'aan u gaar ah qaataan,yacni yaan la eegin caruurta goobaha dagaalka ku dhamaanayo waxan ka hadleyno waa ragii koxdaan hogaamin jiray waa jabeen si weliba aan caadi aheyn.( aan meeshaan mar kale ku celino cadadka Qawaariij ee isa soo dhiibayo isbuucyada inagu soo aadan waxuu noqon doonaa wax aan la qiyaasi karin).

2-Qawaariijtu waxey qireen in ay ragii ugu muhiimsanaa ee dhaqaalaha iyo isku xirka u qaabilsanaa ee ay kooxdaan ku dhisnaayeen waxey ku waayeen badankood dagaaladii ku qabsaday Hiiraan 7dii bilood ee ina dhaaftay ee uu Hiiraan ka socday dagaalka xiriirka ah kedibna inta lagu xijiyey Sh/dhexe looga saaray.ciidamada xooga dalka, ciidamada dib u xoreynta degaanka iyo saaxiibada caalamka ee caawinaya dowlada Soomaaliya jabka ay u geysteen Qawaarijtii Soomaaliya ee jabtay aad ayey uga qeyliyeen.yacni qoraalkaan ma fahmi karo qof Somali ah oo ku nool degaanada ay weli magac uun ku heystaan Qawaariijtu kooxdaan wey jabtay waa macquul in ay dalka Soomaaliya meel ka baxsan dad joogo ay waxii ay doonaan u sheegaan, waxaanse xaqiijineynaa Qawaariijtii Soomaaliya si fiican ayaa loo kufsaday.

Fiiro Gaar ah- Qawaariij dagaalka tooskaa iyo midka duqeymaha ee lagu dilo waxaa uga daran kuwii hogaminayey oo dalka si xowli ah uga cararaya,waxaa kale oo u shaqeyn waayey Qawaariij waxkasta oo ay is lahaayeen kacdoonkaan hada kaka socda Hiiraan iyo Sh/dhexe ee guulaha laga gaaray sidii ay shacabka uga weecin lahayeen,xelad kasta oo ay adegsaden wey u shaqeyn weysay maadama ay lumiyeen taageeradii shacabka Somaliyeed,sidaasina dalka Soomaaliya waxuu ku noqday dal ku

taagan wadadii dowladnimada.

Qodobka ugu danbeya waa dorashada madaxtinimada Koofur Galbeed kedib mudo xileedkii mudane C/casiis Lafta Gareen oo dhamaaday, waxaan u rajeyneynaa shacabka degaankaas iney dooran doonan mustaqbalka dhaw hadba qofkii ay is leyahiin bulshada wuu ka dhaqajin karaa halka ay hada joogaan markii ay arimahooda hoose xalistaan dhawaan doorashadana lagu dhawaaqo,deegaankaas waxaa ka dhici doona sanadka cusub kedib doorasho lagu dooranayo qofkii 4ta sano ee inagu soo aadan hogaamin lahaa shacabkaas.Soomaaliya Hanolato.

Ciyaartii Finalka Koobka Aduunka ee ugu xiisaha badneyd oo ka dhacday magaalada Doha

Koobka Aduunka ee Doxa,2022-Inagoo wararkeni ugu muhiimsanaa ee Qawariijta Somaliya iyo dagaalka lagula jiro halkeedii ka sii wadeyna shacabkana uga heyna warar aad u xiiso badan deegaanada ay Qawaariijtu amab hadaanu si kale u dhigno Argagixixsadii Somaaliya ee jabtay laga saaray iyo meelaha ay ka baxeen amaba ka carareen ,hadane bal aanu marka hore ku hormarno ciyaar aad u xiiso badneyd oo ay isku arkeen dalka Faransiiska oo koobka aduunka horey u heystay iyo Dalka Argantiin oo ay koobkaan ugu danbeysay mudo aad u fog.

Labada kooxood ayaa soo bandhigay ciyaar dunida ka yaabisay waxana la dhihi karaa awood ahaan iyo farsamo ahaan wey isku dhigmeen,hayeeshee dalka Faransiiska loogama reyn ciyaar maxaa yeelay awood ahaan waxaa siweyn looga dareemayey sida dhaqsiyaha ah ee ay markii Gool laga dhaliyo uga jawaabayeen isla markiiba.waxaa kale oo xusid mudan in ay xafladii xeritaanka ka qeyb galeen madax kala duwan oo ka socotay dunida oo uu ka mid

yahay madaxweynaha Soomaaliya. la soco wararkeena danbe.

Isnin, December,19,2022-Wararkii ugu danbeyey ee Soomaaliya,Dagaalka Qawaariijta, Siyaasada iyo armaha kaleba-Kedib wararkeena ugu badnaa ee maalmahan oo ahaa booqashada iyo safarka Madaxweynaha Soomaaliya uu ku marayey dalka dibadiisa kuwaasi oo aha kuwo muhiim u ahaa dalka iyo dadka Soomaaliyeed,hadane wararkeena ugu

waaweyn maanta waa sedax qodob.1- Dagaalkii Qawariijta ee dhawr bilood ka hor ka curtay Hiiraan kuna faafay dalka intiisa kale xoogiisana ka socday Hiiraan iyo Sh/dhexe oo Qawaariijta ay aad ugu jabeen xili ay saraakiishoodii ugu sareeyey 5 ka mid ah dhawaan isa soo dhiibayaan qaar kalena ay dalka ka baxeen kuwona ay hada isku diyaarinayaan in ay dalka ka baxaan, hadane wararkii ugu

danbeeyey ee u baahan in maanta shacabka Soomaaliyeed loo bidhaamiyo waa in ay Qawariijtii meelo cayiman oo ka mid ah Dhinaca Galbeed ee Hiiraan amaba Dhinaca ay cadeedu u dhacdo meelahii ay Qawariijtu kaka sugnaayeen waxey ka baxeen ilaa 4 xarumood,intaas uma dhafeyno maxaa yeelay inta badan Hiiraan arimaha ciidanka lagama hor dhaco inagu waan ognahay sababta ay Qawaariijtu u firaaqeeyeen dhamaan goobahaas waxaa u sabab ahaa in ay kuwii hogaaminayey ka dhuunteen

dhaliyaradii ay aqliga ka xadeen, dhalinyaradina ay soo waceen qaar ka mid ah waxgaradka Hiiraan xili uu maanta Halgamaaga kacdoonka Qawaariijta Somaliya Mr Jeyte ku dhawaaqay qofkii ka tirsan Shabaab ee soo dila ( Nimankaan Orgoda u ah) amaba kuwooda madaxda u ah ee Shabaabka waxaan siinayaa 30 kun isaguna ha isa soo dhibo waa la cafinayaa, Qawaariij markii Hiiraan madaxooda lacag la dul dhigo maba sii joogaan oo hada ka hor ayaa ciidamada degaanka inta loo balan qaaday 10 kun madaxooda la keenay kedibna meydkooda sidii in la kala ibsanayo ciyaartooy oo kale lagu kala qaatay lacagtii goob fagaaro ah oo ku taalo degmada Maxaas.Mr Cali Jeyte oo ay kalsooni ka muuqato waxaa hadaladiisii ka mid ahaa 30 kun oo dolar ayaan siinayaa qofkii keeno madaxdooda dil amaba qabasho.Daawasho Wacan qudbada Mr Jeyte.la soco wararkeena danbe.

WAR DEG DEG AH-Banaadir, Sh/dhexe ilaa Hiiraan oo isku furmay,xili Qawaariijtii Wabxo ilaa Ceelbuur inta u dhaxeyso ku sugnaa isku diyaarinayaan badankood iney is dhiiban-Qawaariij jabkooda maanta oo kale ayaa wax laga qori karaa.dhulkii ugu balaarnaa oo ay iskaka cararaan ,halka dhawr meeloodna looga dilay maleeshiyaad.Wararka ugu xiisaha badan waa shacabka Sh/dhexe oo ay ka waayeen qawariijtu taageero,kedibna maalintii Khamiista qeyb ka mid ah shacabka ayey caro kala dul dhaceen kedib markii lagu yiri argagixiso dhulkeena nooga baxa hadii kale sidii laguugu laayey degaanadii dhawaan laga saaray ayaa laguu leynayaa.

Mabaax oo Hiiran ah horey ayaan dhawr maalmood ka hor u sheegnay wey ka hayameen tiro yar oo joogtayna ciidamada ayaa maanta ka dhigay wax la dilay iyo wax cararay, Adan Yabaal iyo Ruun Nirgood oo ahaa meelahii ugu danbeeyey ee ay kaka sugnayeen Sh/dhexe wey iskaka hayaameen weliba iyagoo duleysan amaba hadaan si kale u dhigno guud ahaan Sh/dhexe iyo Hiiraan Qawaariij wax aysan filaneyn ayaa ku helay.waa markii la dhihi jiray Allow qof aan wax ogeyn ha cadaabin 15 sano shacabkii la soo dhibayey natiijadii laga helay amaba mirahii ka soo baxay ayey had aqawaariijm guraneysaa.

Aabahii Kacdonka Qawaariijta Mr Cali Jeyte waxaa laga hayaa mudadii uu dagaalka ba'an kula jiray Qawariijta Hiiraan ee deegaanka Ceeldheer lagu dilayey hogaamiyahii Qawaariijta u qaabilsanaa Sh/dhexe "Kitaabkoodaan Bidixda ka siinay".... Isagoo mar kale si hadlayo waxuu yiri Mr Jeyte"Waxiiba run beyba nooga dhigeen, adeer waa kuwan dadkii dhulka lahaa ee Soomaalida ahaa" ayuu mar kale yiri xili ay ku sugnaayen isaga iyo masuliyiin kale xadka Hiiraan iyo Sh/dhexe oo ay halkaas ku soo dhaweynayeen ciidamo safar dhulka ah uga soo baxay Mogdishu kuna wajahnaa degaanka Wabxo ilaa Ceelbuur oo abaabul kii ugu xooganaa ka wada halkaas,kedib markii ay soo dhaweyn iyo garab istaag aan caadi aheyn kala kulmeen shacabka Hiiraan ee ay ood wadaaga yahiin haatana ay isku cadow yahiin.

Hadaanse u soo laabano Sh/dhexe shacabka iyo ciidamada Qalabka sida ee XDS, xildhibanada heerka federal, sarakiisha iyo weliba dhalinyarada iyo dumarka deegaanka ay dagaalada ka socdaan ee sooma jeestaasha macawisleydana ay qeyb ka yahiin ee Hiiraan iyo Sh/dhexe shaqo fiican oo lagu amaani karo ayey qabteen Qawaariij qofkii ka naxi lahaa iyo qofkii ka tagi lahaaba waa jabtay waxaana jabiyey iney lumiyeen taageeradii shacabka oo hada meelkasta oo ay joogaan waa ku jabaan iskaba daay iney dagalamaane qaarkood waxey ku jiraan korkortan iyo in ay isa soo dhiibaan kuwoodii dhihi jiray waxaanu nahay hogaamiyaasha kooxdii burburtay ee Qawaarijta Soomaaliya ee loogu yeeri jiray Argagixisada Shabaab.

Wararka ugu xiisaha badan waa inoo soo socdaan waxaan talo yar siineynaa shacabka Soomaaliyeed ee dagaalka kula jira Qawaariijta siiba kuwa dagaalka ba'an kula jira hada.sidii aanu dhawr maalmood ka hor idiinku sheegnay in degaanka Mabaax oo ka tirsan Hiiraan kuwii kusugnaa u waayeen cid u dagaalanta kedibna u kala jabeen labo garab ayey hada caawa Ceelbuur oo ahaa saldhigooda ugu weyn ee gobolka Galgaduudna u kala jabeen,Wabxo ilaa Ceelbuur inta u dhaxeyso Qawaariij dagaalami karto ma joogto( Aan meeshaan idiinku celino ( Wabxo ilaa Ceelbuur Qawaariij dagaalami karto ma joogto) waxey ku mashquulsan yahiin sidaba ay Adan Yabaal dhawr isbuuc ka hor iskaka tageen oo ay kaliya u joogeen koox yar intoodii badneyd Ceelbuurna waa qeyb isku diyaarineysa iney isa soo dhiibaan iyo qeyb degaanadii ay ka soo jeedeen u kala hayaamaya.

Fiiro Gaar ah- Qawariij oo ceelal duminayo hadii aad aragtaan waa marka si xun loogu jabiyey degaankaas ayna shacabka ka waayeen taageero-Shcabka Sh/dhexe waxaan siineynaa talo yar waxaad ku jirtaan waqtigii adkaa ee ay reer Hiiraan soo mareen waxaan idiin siineynaa 3 talo oo sabab u aheyd dagaaladii Hiiraan oo ahaa kuwii ugu qaraaraa ee halkaas ka dhacay iney guuleystaan.

1- Inta aad dhulkiina ka xoreyneysaan Qawaariijta waxaad dhegaha ka fureysataan waxyaabaha ay qoraan mediyaha taagera Qawaariijta oo markii Qawariijta la kulmaan culeysyo dhinacyo kala duwan iyagu isku daya markasta iney shacabka marin habaabiyaan si kacdoonka looga weeciyo.

2- Gobanimo aan dhiig loo daadin wiilal iyo gebdho badan oo geesiyaal ahne aan loo hurin kuma timaado been been,sidaasi daraadeed waxkasta oo idinka dhaxdiina ah meel iska dhiga.3-Bal horta isweydiiya dhulka aad ku nooshahiin kaalinta uu kaka jiro dalka Soomaaliya sida uu uga dib dhacay bulsho ahaan iyo deegaan ahaanba dalka intiisa kale,waxii aad awood heli kartaan shacabka u hiiliya ee ka dulqaada cadowga umada Soomaaliyeed ee bulshada kala dagaalay noloshii aas aasiga aheyd qofkastana tiisa gaar ah meel ha iska dhigo guushu wey muuqataaye.Soomaaliya Hanoolaato.

Jimco, December 2,2022- Abwaanad Faaduma waa Geber amaba haweeney geesiyad ah oo dagaalka ka socda Hiiraan mudo ka badan lix bilood ku jirtay safka hore ee dagaalka,marna ciidamada guubaabineysay iyadoo suugaan ku cabireysay hadba marxaladii markaas lagu jiray ugu danbeyna bal aanu isla daawano gabaygaan qiimaha badan leh ee ay tirisay Abwaanadu. Taabo Meesha ay ku qoran tahay ( Watch Now) si aad u daawato geesiyadan ka mid aheyd geesiyaal badan oo rag iyo dumar iskugu jira oo dagaal ba'an la galay qawaariijta ka dagaalameysa Hiiraan..Soomaaliya Hanoolaato.

Maanta iyo Soomaaliya-Muqaal Qurux badan oo aanu ugu talo galnay madaxda Qaranka mid ka mid ah degaanadii ugu danbeeyey ee Qaaariijta Soomaaliya laga saaro waa magaalada Mooro Eri,Hiiraan,Soomaaliya. waa magaalo ka mid ah magaalooyinka soo galay gacanta dowlada Soomaaliya oo weliba iyadoo aan weli adeegii aas aasiga ahaa helin ay dadku ku faraxsan yahiin noloshooda. In aad taageerto qaranka dalkaada kuma xirno sharuudo iyo baahi markaasi jirta waxaase

waxkasta shacabka hada uga muhiimsan in ay dhaqaalahii ay baada uga qaadi jireen Qawaariijta ay hada la garab taagan yahiin ciidamada Xooga dalka iyo kuwa dib u xoreynta degaanka.waa markii ay Soomaalidu dhihi jireen howshii daacad laga yahay waxaa ka soo baxa natiijo wanaagsan oo dadka iyo duunyada anfaceyso.

Waxaan lenahay madaxda Qaranka min madaxweyne, R/wasaaraha Soomaaliya iyo (xukumada qarabka amaba kuwooda ay dhab ka tahay), inuu dalkaan yeesho hanaan dowladeed, gudoonka labada aqal kacdoonkii Hiiraan ka curtay ee ay eedeen Qawaariijta Soomaaliya mirahii ka soo baxay waxey noqotay in la xoojiyo lana garab istaago dowlada Soomaaliya.go'aanka noocaas ah ma ahan mid ay qaadan karaan degaan ay kunool yahin dad munaafaqiin ah oo aan dalkooda iyo dadkooda daacad u aheyn.

Fiiro Gaar ah- Dhawaan naga filo tiradii ugu badneyd ee dhaliyaradii Hiiraan ee Qawaariijta la shaqeysan jirtay ee isaga soo baxay Qawaariijta Hiiraan,halka tiro kalena ay dhaheen ma heyno waji aanu dadkii aanu ka dhalanay ee inagoo kooxda ku jirna ka ogolaanay in degaankeena caruur iyo dumar ku dilaan weliba deb qabadsiiyaan, doqonimo intaas ha inaga ahaato waanse loo noqon doonine waxeyna go'aan ku gareen iney dalka iskaka baxaan,maxaa yeelay hada lee ayey ogaadeen in Qawaariijta Hiiraan dadka ku dhibi jiray ay ahaayeen koox u abaabulneyd qaab qabiil meeshuna diin maba oolin.

Laakinse mid ka mid ah dhaliyarada ka soo baxay Qawariijta ayaa si horudhac ah uga sheekeynayo qaabkii ay ku timid in dalka Soomaaliya oo dhan Hiiraan kaliya wadada isku xirta Mogdishu ilaa waqooyi ay ka xirnaato siiba inta ay Hiiraan ka marto, waxuuna yiri ( Waxaa Iku maqaalo ah in arintaas mudo ka badan 10 sano ka hor ay koox isku reer ah ay shir ka yeesheen una fadhiyeen mudo ka badan 26 maalmood isbuucii ugu horeyey wey isla qaateen halka ay markii ay xiraan wadada la marsiinayo gawaarida aada Hiiraan,waxeysa in ka badan 2 isbuuc isku heysteen sida loo qeybsanayo dhaqaalaha kedibna waxaa dadkii lagu bilaabay in laga dilo haldoorka, magaalooyinka lagu qarxiyo waxgaradka, siyaasiyiinta iyo aqonyahanada kedibna la gaaleeyo iyadoo la bartilmamedsanayo beel gaar ah,waxaasi oo dhan ee dhacayey hal maalin inta laga shiray sideen iska yeelnaa lama dhihin kooxda" buu yiri,laakinse markii ay dileen caruurta iyo dumarka ayaa qofkasta oo damir leh waagu ku baryey natiijadiina waxey dhashay in aanu xitaa inagoo kooxda ka tirsaneyn hada ogaanay wax badan.

Laakinse dad badan oo Soomaali ah waxeysan ogeyn in markii ay Qawaariijtu gubeen shacabka iyo caruurtu aan weligeed qalbiyada dadka ka tirtirmi donin inta gabay laga tiriyey aanu hada mirahiisi ka xasusano ereyo ay ka mid ahaayeen (Hilibkaa Danqaday meelkastaba Danabyadeeniye) ayuu wiil iyo geberkasta,rag iyo dumar, saqiir iyo kabiir meeshii ay dal iyo dibad ka joogeen Dagaal noockasta leh la galeen Qawaariij inta hal shir oo kaliya leyskugu yimid ma dooneyno in aanu ku dheeraano waxii lagu sameeyey caruurtii iyo dumarkii sibiga ahaa inagoo ku kalsoon dagaalka Qawaariijta xitaa haduu dhamaado kuwii amarkaas bixiyey iyo kuwii u jaajuusi jiray waxii ka nool kuwoda la garanayo in aan l adhaafi doonin,walow ay hada Hiiraan ka carareen kuwo badan oo meelo ka fog Hiiraan ka soo waco waxgaradka iyagoo cafis dal banayo sheegeena iney waxii ay arintaas ka ogaayeen markii la gaaro waqti munaasib ah la wadaagi doonan waxgaradka ay quseyso,yacni markii hal dagaal lagu qaado Hiiraan waxaa bata sirta laga helayo gudaha shacabka heerk aay dadka ka mareyso xanaaqa.

Micnahu waa shacabka Hiiraan kii horey Qawariijta Shabaab uga tirsanaa iyo kii aan ka tirsaneyn ee hada ka xoreeyey Hiiraan welina xabada ku haya in uusan hada wax asxaan ah u heyn Qawaariij,marka aanu leenahay Qawariij dagaalka Hiiraan ma mahadin doonto maxaa yeelay Hiiraan xitaa hada waxaa soo sheegayo meeshii lagu arko dadka caadiga iska daaye kuwii iyaga horey ula soo shaqeysan jiray ee iskaka baxay oo qaarkood hada lee la tusiyey halkii ay caruurta iyo dumarka ku gubeen sawiradooda maxaa yelay dhaliyarada qaarkood ma heysan telefono wax badan hada ayeyba maqlayan halka uu ka gaaray jabka ugu weyn iyo kacdoonka shacabka qawaariijtii Hiiraan ku sugneyd.hadana dhalinayradii ka soo baxday Qawaariijta waxey bilaabeen in ay sheegaan halka ay geliyeen minoyinka xiligii ay ku sugnaayeen deegaanada laga saaray,Hayeeshee degaankasta oo Qawaariijta laga saaray Hiiraan dadka iyo duunyadu waxey ay heleen neecaaw tuulo kastana waxaa loosameeyey ciidamo u gaar ah.

Marka aanu sidan wax u qoreyno amaba madaxda qaranka iyo shacabweynaha Somaliyed la wadaageyno waxaan ognahay oo xaqiiqo ah oo weliba biyo kama dhibcaan ah heerka ay shacabka ka mareyso kuwooda dagaalka kula jira Qawaariijta Hiiraan iyo sida ay qaar badan oo Qawaariijta ka tirsan oo reeraha ay ka soo jeedaan la garanayo naftooda beenta ugu sheegayaan dad dhulkoodii jooga oo qoys qoys isku hubeeyey diyaarna u ah iney u aaraan caruurtii iyo dumarkii laga xasuuqay oo weliba gudaha Hiiraan iska daaye meeshii ay ku maqlaan ee xitaa Hiiraan ka baxsan u aadayo dagaalkooda oo aan hubka u wadan amaba u gadan iney isku masawiraan ma kula tahay in ay dhageysanayaan telefono meel Hiiraan ka baxsan laga soo diray oo dadka shacabkaa lagu handado sidii horey u dhici jirtay 15 kii sano ee ina dhaaftay amaba ay deegaankooda mar kale u ogolaanayaan iney dadka ku duleysato Qawaarij?.

,Allow runeey yaa xili hore ku sheega,madaxweynaha Soomalaiya iyo RW Xamse waxan leenahay dowlada ha laga sifeeyo kuwa wajiyada badan ee qawaariijta la shaqeeya ee xilal aysan u qalmin ka haya dowlada.Gudoonka labad Aqal ee baarlamaanka Soomaaliya waxaan kula talineynaa iyagana dalku waxuu ku jiraa dagaal ay weliba iclaamiyeen madaxda qaranka baarlamanka fasax geliya xili cayiman xildhibanaduna kuwooda degaanadooda la heysto ha aadaano shacabkana dhibta hala qeybsadaano,kuwa meelaha fog fog ka yimidna Hoteladoda intey iska joogaan afkooda ha laga nabad galo yeysan shacabka waxyaabo aan hada loo baahneyn ku madadaalinine.la soco wararkeena danbe sida ay dhaliyaradii ugu badneyd iskaka soo dhiibayaan Hiiraan iyagoo ka soo baxay Qawaariijta Soomaaliya, dhismaha qasriga cusub ee madaxtooyada Soomaaliya, kulamada uu RW Soomaaliya la leeyahay golaha xukumada iyo wararka caalamka .Soomaaliya Hanoolaato.

War Deg Deg ah- Qawaariij oo laga saaray amaba hadan si kal eu dhigno lumiyeen Deegaanka Mabaax oo ah cirifka ugu danbeeya Hiiraan( Waa iskaka hayameen muran soo kala dhaxgalay kedib), Sidoo kale Adan Yabaal oo Sh/dhexe ah ( Waa iskaka hayaameen Qawaariij),halka ay isla markii ay lumiyeen labadaas magaalo,kedib ay wax yar kedib ka baxeen labo xarumood amaba meelood oo muhiim u ahaa deegaanada Jubooyinka. Si degan u aqri qormadaan Qawaariij iyo shaqsiyaadkii ay wada shaqeysan jireen waxa ku dhacsay.

1- Aan ku hormarno Mabaax oo ah degaan amaba magaalo ku taalo cirifka ugu danbeeya Hiiraan halkaasi oo ah meeshii ugu danbeysay ee ay Hiiraan kaka sugnaayeen tiro aan badneyn oo qawaariijta ka mid ah.hadane sidey wax u dhaceen.

Qawaariijta ayaa Mabaax lumiyeen kedib markii ay diideen in ay dagaalka galaan dhalinyaro iyaga horey uga tirsanaa oo Hiiraan uga cararay in la dilo oo reer Hiiraan ah degaankana ka soo jeeday kuwaasi oo la donayey in ay dagaalka hormuud u noqdaan wayna diideen Waana lagu kala cararay Mabaax marba hadii la waayey wiil deegaankaa oo Mabaax difaaca weerar la qaado iskaba daaye,dhaliyaradii reer Hiiraanka ahaane waxii ay hubheysteen wey kala soo tageen Qawariijta oo meel gooyni ah ayey u baxeen hadalkoodiina waxuu noqday dagaal ku qaadimeyno Hiiraan.

2- Qawaartiijtii ku sugneyd Adan Yabaal in ka badan 15 sano ciidamo aad u qalabeysan in ay ku soo wajahan yahiin markii ay ogaadeen amaba ka war heleen dhawr jihona looga soo wajahan yahay magaalada waa sii baneeyeen oo meel ka baxsan ayey ku sugan yahiin Qawaariijna waayadii danbe wey ka sii dhamaanayeen af uun bey ku joogeen halkaas, markii ay ogaadeen in ay lumiyeen degaanka Mabaax oo Hiiraan ah kumaba daahin Adan Yabaal oo ka tirsan Sh/dhexe.war hada na soo gaarayna waxuu sheegayaa in ay Qawaariijtii ku sugneyd degaanka Wabxo boorsooyinkooda halkaas ka xir xiranayaan sida ay inoo xaqijiyeen shacabka degaanka

Hadaan wararkena uga sii gudubno dhinacaas iyo Jubooyinka oo u ka socdo abaabul xoogan ayaa hadane daqiiqado kedib markii ay qawaariijtu farahooda ka baxay Mabaax iyo Adan Yabaal halkaasina firaaweeyeen ay sidoo kale baneeyeen labo degaan oo muhiim u ahaa ayna kaka sugnayeen inta u dhaxeyso magaalooyinka Jilib iyo Kismaayo labadaan meelood oo aheyd meelo ay shacabka kaka qaadi jireen lacagaha baada ah.la soco wararkeena danbe.

Fiiro Gaar ah-Waxaan madaxda Qaranka iyo shacabka ay ka go'an tahay in ay Qawaariij dalkooda ka saaraan ugu hambalyeyneynaa guulaha la taaban karo ee ay ka gaareen dagaaladii looga soo horjeeday Qawaariijta ee ka soo bilaawday Hiiraan haatana maraya amaba uga sii gudbay Jubooyinka.Madaxweyne Xasan iyo RW Xamse waan ku kalsoon nahay 100% in ay dhawaan masuuliyiin badan oo xilal ka haya dowlada haatan jirta ay ka nadiifin doonaan,dalkana laga weyn doono dhawaan sargaal danbe oo ciidamada qalabka sida u adeegsada qaab qaldan oo ka soo saara furumaha,waxaase in la bogaadiyo mudan shacabka la jaan qaaday dowladnimada iyo qaranka dalkeena ka curtay( ciidamada qaranka iyo kuwa degaanka oo is garabsanayo kuwooda dalka iyo dadka daacada u ah shaqo fiican ayey qabteen guul.Mediyaha Qawaariijta taagero ee la wada garanayo maanta uma ahan maalin farxadeed.Ogaada hada Qawaariijtu markii ay degaan ka baxayaan xitaa uma sheegaan Qawaariijta kale ee ku sugan gobolada iyo magaalooyinka u dhaw halka ay ka baxayaan,waana waxa keenay in qeyb ka mid ah iyaga kaliya ku dhamaadaan dagaalada siiba kuwooda mashruucan lagu qalday.Soomaaliya Hanoolaato.

Mogdishu,Somalia 2022-Talo adigaa ku nool iyadu kukuma noola-Marka laga hadlayo dal sida Soomaaliya oo kale ah mudona soo burbursanaa kana soo kabsanayo waxaa inta badan loo aaneyaa 3 arimood oo aanu hada aragno labo ka mid ah.1- Dadkiisa amaba shacabkiisa oo sidey dhibta ugu jiraan ogaada xaqiiqada iyo halka ay mushkiladu ka jirto.2- Hanaanka dowligaa oo bulshda u gaara si tartiib tartiib ah maadaama 75% shacabka Soomaaliyeed amaba jiilka soo koraya ee dhashay waxii ka danbeyey dagaaladii kedib weligod arag wax la yiraahdo dowlad,nidaam iyo kala danbeyn. 3- Farogelin shirsheeye oo inteeda badan ku dhamaata meel cidlo ah taasi oo dalalkaasne aysan dalkaas ay farageliyaan weligood ka heleyn danaha ay ka leyahiin shacabkiisuna intey cadawad u qaadaan maalintii ay fursad helaan oo uu dalkoodu hagaago dalalkaas iyo shirkadahooda ka ceyriyaan,kedibna dalalkii amaba dowladii dalka iyo dadka Soomaliyeed soo dhibaateyey ee is lahaa waxi aad sameyseen Soomaalidu ma oga,waqtigaas ayey ka shalaayaan waxii ay horey u soo sameeyeen.

Marka loo eego sedaxda qodob ee aanu kor ku soo xusnay labo ka mid ah wey muuqdaan hada oo shacabkii waa kuwa ka guleystay Qawaariijta amaba Argagixisadii dalka Soomaliya ku sugenyd in ka badan 15 sano oo hada si qarsoodi ah dalka uga baxay qeybna ay hada qorsheynayaan iney iskaka baxaan maadaama uu ku sucdo kacdoon shacab oo ay maanta la yahiin cid aaminta mar kale fikirkooda marka laga reebo tiro yar oo qawaariijta ka mid ah iyo shaqsiyaad ay isku beel yahiin oo ay wada shaqeystan fikirkoodiina uu dhaafi la yahay iyaga, reerahooda iyo hadba deegaanada ay dalka Soomaaliya ka degaan oo kaliya.

Qodobka labaad waa jaahilnimada iyo aqondarada ay jiil badan oo dhasheen burburkii kedib ka dhaxlena burburkii dalka ka dhacay iyo dowlad la'aantii oo xitaa waxaad arkeysaa hadii ay qaarkood amaba qeyb iyaga ka mid ah mediyaha galeen amaba fursado waxbarasho oo gudaha dalka ah heleen hadane waxaa maskaxiyan saameyn ku yeeshay colaadahii oo waxaad arkeysaa kuwo badan oo intey si sahlan mediya amaba warbaahin iskaka furteen markii ay hadlayaan aad isleetahay war kuwani dalkaan uma dhalan ee maxey yahiin, xitaa hadii uu dalku dhinacyo badan ka hormarayo sida wadada amaba jidka uu hada ku socdo oo ah mid aad u wanaagsan hadii ay jiraan boqolaal wanaag ah oo uu dalku ku talaabsanayo waxey soo qaataan oo kaliya hal amaba labo dhacdo oo ay markaasi ku dhiiradeen dad wax magarato ah,kedibna waxaa la moodaa in ay malaayiinta muwaadiniinta Soomaalidaa ee dalkaan quruxda badan ee Soomaaliya iska leh in uu habdhaqankoodu sidaas yahay.

Tusaale- Magalada Caasimada ah ee Mogdishu amaba meelo badan oo dalka ka mid ah markii aad booqato waxaad ku arkeysaa qof lagu leeyahay dhawr sano ka hor waxuu ahaa taajir amaba milyaneer oo hadane dhawr sano kedib aad arkeyso isagoo aan iska bixin karin koobka Shaaha markii ay bulshadu iskugu timaado goobaha lagu qaxweeyo,markii aanu u guurgalnay rag badana waxaa inoo soo baxday in ay dhaqaalaha ku sameeyeen qaab qaldan meelaha qaarkoodna qaabka hantida looga sameeyo dhiig ayaaba lagu daadiyaa oo waxaa ku geeriyooda shacab aan waxbo galabsan.

Inagoo weli mowduucaan ku guda jirno qiso hada ka hor ka dhacday Mogdishu weliba Wadada Makka Al Mukarama ilaa Airportka weyn inta u dhaxeyso waxaa ku yaala dhismoyin fara badan dhismooyinkaas waxaa ku jira dhismo in ka badan 5 jeer qaraxyo lagu burburiyey oo dhismayashii ku dhegenaane aysan weligood waxbo gaarin qaarkood, dadka degaanka halka uu ku yaalo markii ay dhismahaas ka sheekeynayaan dadka iska leh caasimada Soomaaliya waa laga yaqaanaa oo waxey ahaayeen dadka dadka dila, dhaca, dowladnimadu dhibto, waxkasta oo wanaag ah ka jecel xumaha,bal isweydii dadkaasi caruurta ay dhaleen amaba dhali doonaan dunidan amaba dalka iyo dadka Soomaaliyeed maxey ku soo kordhin karaan haduusan Allaah la doonan qeyr ay iyaga gacantooda ku sameysteen iyo hanti ay iyagu u didideen oo xalal ah helin amaba u diyaarin caruurta ay dhali donan mustaqbalka?. Taasi waxaa la mid ah ajaaniibta faraha badan ee dalka Soomaaliya u soo shaqo tago si ay uga macaashaan amaba mushaar uga helaan caruurta iyo dumarka Soomaaliyeed ee maalin iyo habeen ay qawaariijtu debka ku shideyso,caruurtaas oo la mid ah kuwa ay iyagu dhaleen ee ay kaka yimaadeen wadamadooda oo ah kuwo u nabdoon, ajaniibtaan oo iskugu jiraan kuwo ku yimaada dalka Soomaaliya magacyo kala duwan.

Hayeeshee waxaasi oo dhan markii laga soo tago waxaan bogaadineynaa horumarada dhanka dowlad wanaaga ee uu dalkeenu ku socdo horumarada isbedelka dhinaca dhaqaalaha oo sanadba sanadka ka danbeeya ka soo reynayo,waxaanse madaxda qaranka talo ku siinyenaa kaliya 3 qodob.

1- Waxaad awoodiina dowladnimo,mid ciidan iyo mid horumarineedba iskugu geysaan degaanada uu ka socdo kacdoonka iyo meelahii laga xoreeyey Qawariijta, aadna dhiregelisaan kuwa hada dagaalada bilaabayo ee ay dhab ka tahay dadku nidamka dowligaa ayaa deeqa.

2- Dib u habeynta saraakiisha iyo ciidamada qaarkood si aysan mar danbe u dhicin in la sumacad xumeeyo ciidanka qaranka oo meel ay qabteen inta sargaal aysan madaxda qaranku ka warqabin go'aan iskiis ah inta iska qaato isagoo fulinayo dano iyo siyaasado guracan sidaas dalka iyo dadka Soomaaliyeed u cuuriyaamiyo,saraakisha noocaas ah uma qalmaan in lagu sii fiirsado howlaha militeriga Soomaaliya ( magaca ciidanka Soomaaliya sidaas wuu ka sharaf badan yahay).

3-Qodobka 3aad waa u hogaansanaanta awaamiirta madaxda qaranka iyo hayddaha ay quseyso maxaa yeelay cida loo adeegayo waa shacabka hadii u shaqeyn waayo awaamiirta madaxda qaranka micnahu waa inuusan jirin service (adeeg ) tayo leh oo loo qabto shacabka Soomaaliyeed.la soco wararkeena danbe.

Picture of the day[City of Kismayo]-Sawirka Manta oo aanu ku soo qadaneyno barnamijkenii baro quruxda dalkaada oo aanu ku soo qaadaneyno maanta magalo xeereebeedka Kismaayo inagoona horey ula wdaagnay shacabka Soomaaliyeed inta badan magaalooyinka waaweyn ee ay bariga Africa ka degaan qowmiyada Soomaalida amaba Malaayinta Bulshoweynta Soomaaliyeed ee ku nool bariga Africa.

Magalada Kismaayo waa magaalo xadaarad leh waxeyna dhacdaa amaba dalka kaka taalaa cirifka koofureed.waa magaalo leh bad, dhul beereed aad u qurux badan waana magaalo sanadahii ugu danbeeyey aad u balaaratay. waxaa magalada siweyn ugu laabtay oo dadka maalgashtay qeyb ka ah qurbajogta ka soo jeeda degaankas oo aad ula dhacen cimiladeeda, fursadaha yaalo iyo weliba sida ay dadku maalinba maalinta ka danbeysa qaarkood u keenayaan fikrado cusub oo ay iyagu ka faa'ideysan karaan dadkana uga faa'ideyn karaan.

Markii aad magaalada waxoogaa dibada uga baxdo dhinacaas iyo deegaanka Goobweyn waxaad arkeysaa dhul u muqaal ek mid aan dunidanaba lagu ark hada ka hor oo ah halka ay iskaka darsoomaan Bada iyo Webiga caanka ah ee Jubba oo ah mid ka mid ah labada Webi ee uu leeyahay dalka Soomaaliya kuwaasi oo kala ah Jubba iyo Shabele.

Magaaladu waxey leetahay xeeb aad u dheer oo aad u qurux badan shacabkeedu waa labo nooc qeyb Kaluumeysato ah iyo kuwa hodan ku ah Xoolaha iyo Beeraha,magaaladu waxey lahaan jirtay beri samaadkii warshado iyo xarumo waaweyn oo ay caan ku aheyd. Sidoo kale waxaa ka dhisnaan jiray Kooxo caan ku ahaa kubada cagta iyagoona aad uga muuqan jiray tartamadii ciyaaraha ee dalka ka dhici jiray, iyadoona ay haatan ka dhisan yahiin kooxo fara badan dhalinyaraduna aad u xiiseyaan ciyaaraha oo ay iskugu jiraan mar ay daawadaan iyo

mar ay ciyaaraan. dalka Soomaaliya oo shacabkooda lagu mashquulin jiray wax aan jirin si loga weeciyo horumarada kala duwan ee uu dalkoodu ku talaabsanayo si fowdadii ka dhirtay dalka mudada aadka u fog looga dhigto mashruuc dunida lacag looga cuno, hada shacabkii loo sheeki jiray warkas dhegahooda hada waxaa ku dhaca oo kaliya horumarsada dalka ka jira.Soomaaliya Hanoolaato.

Fiiro Gaar ah- La soco wararkena danbe Qawariijta Soomaaliya oo luminaya magaalooyin badan iyo taageeradii shacabka Soomaaliyeed,halka dhaliyaradii ugu badneyd ee ka soo baxday kooxda ee diideen fikirkooda iyo halka lagu soo dhaweynayo yeysan ku seegin wararkeena danbe, waxne waa warar loogu talo galay borobagaando iyo in kaliya saacado iyo maalmo kooban la sheeg sheego oo loogu talo galay in lagu jahwareeriyo Al qacidada dibada,waxne waa xaqiiqo biyo kama dhibcaan ah Qawaariijtii Dalka Soomaaliya mudo ka badan 15 sano ka soo dagaalameysay gabalkooda waa dhacay magac ahaan kaliya ayey u jiraan xaalkuna waa ku xun yahay iyaga iyo beelahii ay mudada soo wada shaqeysanayeen iyo qaar ka mid ah ajnaabtii ay beenta isku sheegayeen ee ay dalka isla burburin jireen. Sidaasi daraadeed bal aanu maanta ku nasano Dhaantadan iyo horumarda kala duwan ee ka jira dalka Soomaaliya.

Kacdoonka Qawaariijta Soomaaliya- Inagoo qoraaladeena soo socda ku soo qaadaneyna wararkii ugu danbeeyey iyo sida qawaariij loogu jabiyey dagaaladii ugu danbeeyey bulshada la wadaagi doono jabka qawaariijta oo gaaray heer aan laga sheekeyn karin waxaa si horudhac ah u leenahay madaxweynaha Soomaaliya horta kacdoonkaan aad ku dhawaqday ee meelaha qaarkood ruwaayada lagu jilayey mar hore ayuu sida Hiiraan dalka dhan uga bilaaban lahaa hadii aad reeraha qaarkood xilalka faraha badan ee ay ka hayaan dowlada aad madaxweynaha ka tahay aad ka xayuubin laheyd.

1- Adan Yabaal ka saar Qawaariij hadii aad ku fasaxi laheyd ciidamadii ugu galay Degaanka Ceel dheere oo ay ku dhamaden maalintii shaleyto aheyd iyo hadii kaleba adigoo isticmalaya awood madxweyne maxaa yeelay saacadahii ugu danbeeyey shacabku waxey soo wacayaan ciidamada qeybahoda kala duwan Qawariijne waa ka baxeen halkaas oo dhalinyaro deganka oo kaliya ayaa ku sugan halkaas kuwii Ceelbuur joogay iyo kuwii Adan Yabaal Joogay markii ay kala go'een arintu waxey noqotay mid faraha ka baxday oo jahwareer ku abuurtay Qawaariijta.( Shacabka aad ayuu u dhiban yahay waxaana hada u muuqda waxoogaa rago ah), Adan Yabaal ka saar Qawaariij yuusan go'aankaan marnaba shaki kaa gelin in shacabka laga xoreeyo cadowga dilooday oo weliba ugu daray bahdil aysan mudneyn ahmiyad ka wqeyn maanta ma jirto.

2- Adan Yabaal, Ceelbuur ilaa Xarardheere Ajaaniibtii Qaraxyada ka soo abaabuli jiray qeybtii ugu horeysay waxey kusugan yahiin Hobyo iyadoo shacabka looga dhigayo inay Shabaab iska soo deysay ragaasi ma ahan kaluumeysato amaba ma ahan rag ay burcad badeed horey u qafasheen sikasta oo lagu maxkamadeyn karo looguna sameyn karo baarintaan sax ah waxa ay dalka u yimaadeen waa u muhiim dalka iyo dadka Soomaaliyeed.

Intaas hadaan uga tagno amaba uga sii gudubno labada qodob ee deg deg ah ee aanu ugu talo galnay madaxweynaha Soomaaliya ,hadane waxaan shacabka dhawaan la wadaageynaa tiradii ugu badneyd ee dhaliyaro ka soo baxay Qawariijta oo reer Hiiraan ah qaarkodna tiro gaarayo ilaa 80 ka soo jeeda beesha Xawaadle si horudhac ah aanu ku soo qadanay wararkeenii kuwaan ka horeyey. kuwaasi oo meelo kala duwan kaka sugnaa dalka. Hadane wajiga labaad waxaan shacabka lawadaagi doonaa waxyaabahii ugu weynaa ee sababta u ahaa iney Qawaariij iskaka soo baxaan ee bal marka hore aanu isla dawaano muuqaalka gebedhan, haweneydan amaba Marwadan geesiyada ah oo sabab u aheyd markii ay jeedisay qudbadan iney Qawaariij lumiyaan dhalinyaro badan oo beesha ay la hadleyso ah,hadaan si sahlan shacabka Soomaaliyeed ugu fasirno dagaalka Hiiraan ma ahan kaliya midka xabada la ridayo.dhawaan iyadoo ay kalsooni ka muuqato dhaliyaradan raxan raxan uga soo baxayo Qawaariijta iyo sida loogu soo bandhigi doono Hiiraan waqti munaasib ah ayaan shacabka la wadaagi doonaa.

Hadii aanu dagaal ugu laabano dagaaladii ka dhacay Hiiraan waxaanu aheyn mediyahii ugu horeeyey ee wax ka qora wiil dhalinyaro ahaa qawaariijta ka tirsanaa xiliyadii ay socdeen dagaaladii qaraaraa oo inta ka soo baxay Adan Yabaal isku soo dhiibi jiray ciidamadii ku sugnaa Degaanka Yesooman isagoo wato gaari iyo hub uu halkaasi kala yimid.

Xiligaas dad badan ayaa markii lagu soo bandhigay wiilkaas deganka Yesooman inoo soo diray emailo ay ku leeyahiin sideed ku ogaateen arintaas,hayeeshee sidaasi si la mid ah dhaliyaradani aanu hada ka hadleyno ee ka soo baxyeen Qawaariijta mediyaha Soomaalida iska daaye xitaa kuwa Hiiraan ka howlgalo waxey maqli doonaan kaliya maalinta la soo bandhigayo,maxaa yeelay dagaalka ka socda Hiiraan dadka qaarkiis war iyo wacaal uma hayaan halka ay dadka dagaalka kula jira qawariijta ka mareyso waxaanu ognahay xaqiiqada gudaha Hiiraan taalo,waana mida keentay in aanu qoraal kasta oo aanu ka qoreyno dagalada looga soo horjedo Qawaariijta ee ka socda Hiiraan in aanu dhahno weli leysma gaarin. halka gobolada qaarkood Qawaariijta hubka loo geeyo meelo ay ka qaataan si ay ciidamada dowlada, kuwa degaanka iyo shacabka ugu dhibaateeyaan,hadane waxaa leyskala tirsan yahay oo xilalka ugu muhiimsan laga hayaa isla dowladaas.

Fiiro Gaar ah- Dhawaan yaan la sugi waayin sida Qawaariij loola dagaalay iyadoo Hiiraan looga saarayo Hayaddaha amaba NGO yada aad moodo in ay Qawaariijta la shaqeystaan ee faraha badan ee ku sugan Hiiraan.

oo aan shacabka waxbo u qaban hadane aan halmaalin xitaa tagin amaba la arag iyagoo magaca Hayadd oo ay sheegtaan ugu adeegayo bulshada inagona magacyada hayddahan bulshada la wadaagi doona xili munaasib ah.

Sabti, November 26,2022- Gobanimo aan Dhiig loo daadin maahan Gobanimo-Wilkaan yar ee hogaanka u haya geela 6 bilood ka hor intaan Qawaariijta laga xoreyn dhulkii ay shacabka u badnaa dumarka iyo caruurta ku gubeen wey ku adkeyd wiilkan yar iyo reerkooda oo kal eamaba qoysas badan oo degaankaan ku nool iney si nabad ah dhulkaan quruxda badan ugu noolaadan,hayeeshe xornimada wiilkaan yar ku joogo maanta dhulkii ay ku noolaayen awoow ka awoowe ee ay nabada ku waayeen in ka badan 10 sano oo ay maamulayeen Qawaariijta waxaa loo hibeeyey rag iyo dumar geesiyaal ah oo aan maanta dunidan joogin, kumanaan kalena hada ayey u taagan yahiin difaaca dhulkooda, dalkooda iyo degaankooda. si ay ugu noolaadaan gobanimo mida ugu wanaagsan.

Inagoo laga soo bilabo 16kii Juun ee isla sanadkan oo hada la galayo bishii 12aad oo aanu ilaa mudadas ilaa maanta siyaabo kala duwan wararka uga soo qoreynay dagalka Qawariijta iyo shacabka Hiiraan u dhaxeya ee hada galay in ka badan 6 bilood,kuwaasi oo aanu magalo kasta amaba degaankasta oo Qawaariijta laga xoreyo aanu shacabka la wadagi jirnay hadba marxalada iyo abaabulka ka socda inagoona shacabka ka deyna wararka intooda badan aan dhafsiisneyn dacaayada iyo borobogaandada maxaa yeelay dagalka Qawaariijta Soomaaliya looga soo horjeedo meelo badan oo dalka ka mid ah siiba koofurta marka laga hadlayo kan Hiiraan waa ka duwan yahay 100% wax isku dhaw oo xitaa leys barbar dhigi karo maahan.

Hiiraan waa meesha ay ka dhaceen dhacdooyin aan ilaa hada la garaneyn ujeedada laga lahaa iney aheyd isir naceyb, dadka oo la doonayey in dhulkooda iyadoo diin loogu gabanayo la qaato, xitaa hadii uu qofku ku qabsado oo uu dhaqaalo inuu kaa dhaco shacabka uu markaasi qabsaday doonayo hantidooda,waxa ay galabsadeen dumar iyo caruur maato ah in dharaar cad la gubo fasiraad sax ah in loo helo waxey noqotay in dal iyo dibad Qawaariij loo shiro kedibna go'aan laga qaato xabadii maalintii ay gubeen caruurta iyo dumarka lagu bilaabay xitaa hadii ay Soomaali oo dhan iska daayan Dagaalka Qawaariij uu xitaa dalka nabad noqdo ilaa 58 qawaariijta kamid ah oo ficilo aad u fool xun mudadii ay Hiiraan joogeen ka sameeyeen iyo dadkii u jaajuusi jiray oo hada qaar badan oo ka mid ah ifka la dhaafiyey kuwooda nool oo maanta is garanaya waa habeenkii xaleyto ahaa oo tagay in been been lagu cafiyo markaan sidaan idiinla hadleyno Soomaaliyey waxaan ognahay xaqiiqada Hiiraan taalo,weliba markii ay Hiiraan hal dagaal ku soo qaadaan waxaa sii bata carada shacabka waana mida keentay in dagaalka Looga soo horjeedo Qawaariijta ay safka hore ku jiraan dadkii ay ubadkooda sida waxuushnimada leh uga gubeen,dilen amaba xasuuqeen.

Waxaa dhamaan dhegaha laga fureystay in xitaa mediyaha looga jawaabo shaqsiyaad iyo beelo ay Qawaariijtu mediyaha keeneysay 6dii bilood ee ina dhaaftay si uu uga yaraado culeyskii ka heystay dagaaladii faraha looga gubtay ee Hiiraan ku helay,bedelkii waxa go'aan lagu gaaray inta ay geberi ka nooshahay dadka dagaalka kula jira ama Qawariij shaati qabiil ha soo gashtaano amaba qeyb iyaga ka mid ah ha soo wactamaano in lagula dagaalo goobkasta oo ay Hiiraan kaka soo duulaan hada kedibna aanba fadhiga lagu sugin,waana mida keentay in ay kala garan waayaan Qawaariijta Hiiraan ka dagaalanto waxa ugu wacan guul daradooda dagaalada Hiiraan, maxaa yeelay dadkii ay eheladoda horey uga dileen iyo kuwa ka dhiidhiyey waxii ay ku sameeyeen shacabkii ay xasuqeen ee uu dagaalkan ka bilaaawday ayaa markii ay maqlaan iney Hiiraan soo weerareen qofkasta meeshii uu joogo ka aadayo furumaha dagaalka iyagoo hubkooda wata.

Dhamaan magaalooyinkii laga saaray Qawaariijta sida magaaladan Tardo ayey u camiran yahiin maanta oo dadkii intey ku soo laabteen ayey iyagii deganka u dhashay difaacanayaan marka laga soo tago ciidamada qeybahooda kala duwan,maxaa yeelay waxey ogyahiin deganka iyagaa ku manaafacaadsado cid kor uga timid ineysan u difaaceyn oo markii hore waxaa lagu qalday maadama ay dadku diiinta jecelyahiin magac diin oo aan jirin xolahodana lagu dhici jiray, laguna duleysan jiray sidaasi ay tahay marka dalka intiisa kale loo eego Hiran weligeedba markasta qeyb bulshada ka mid ah ayaa intey is abaabaulaan la dagaali jiray,

hayeeshee sida hada dal iyo dibad looga dhiidhiyey waxii dhacay hada kedib waxii ay Soomaalida kale u sheegayan Qawariij iyagey u taalaa laakinse Hiiraan waa habeenkii xaleyto ahaa oo tagey iney mar kale intey deganadii laga xoreeyey intey ku soo laabtaan shacab ku gubaan mar kale.

Waa macquul Qawaariijta in aysan aqoon fiican u laheyn dadka ay Hiiraan kula dagaalayaan oo ay badankood dadka maamulo amaba amarada aan loo meel dayin bixiya ay yahiin dad aan Soomalida kala aqoon oo dagaaladii kedib uun intey soo baxeen iska dhaadhiciyeen in aysan dadku damiir ay isku wareystaan laheyn oo ay waxkasta oo xumaan ah ku sameyn karaan arintu sidaas iyo wax u dhaw maahan, waxaan shacabka Soomaaliyeed u xaqiijineynaa oo biyo kama dhibcaan ah wax badan oo ka yaabiya Soomaaliweyn oo ay Qawaariij iyo inta taageerta mudo aad u fog aan qalbigooda ka tirtirmi doonin iney Hiiraan kala kulmi doonaan,weli leysma gaarin.

Guusha dagaalka Hiiraan waa sedax nooc.1- Marka laga soo tago kaalinta cidamada qeybahooda kala duwan hadey noqon laheyd kuwa dowlada Soomaaliya iyo kuwa degaanka hadane arinta ugu muhiimsan waa Dheg dhalaq looma siiyo cidkasta oo mediyaha ka hadasha kuna hadla qawaariijta afkooda.2- Waqti lama geliyo dad qaarkood masuuliyad sheegtaan oo iyadoo aan Hiiraan laga dooneyn Qwaariijtana la shaqeystaan inta la yiraahdo Hiiraan taga aan dheg dhalaq loo siin amaba aan waxbo laga soo qaadin, markii ay saacado, maalin iyo labo maalin joogaane habeen madow iskaka soo tagaan.3- Shacabkii oo ay ka go'an tahay in aysan mar danbe aqbalin dulmigii xargaha goostay iyo tacdiyadii ay Qawariijtu Hiiraan ka geysatay waxaana kaliya xooga la saaray dagaalka looga soo horjeedo Qawaariijta oo hadii wax badan waqti la gelin lahaa dhulka hada la xoreyey maanta xor ma noqon laheyn. marka weyba adkaatay in shacabka Hiiraan kuwooda dagaalka ku jira laga mashquliyo hadafkooda dagaalka.

Kama hadleyno kuwa Hotelada, dumarka iyo caruurta dhexdooda maalin iyo habeen 5 daqiiqo oo muuqalo intey iska duubaan aan xitaa garaneyn waxa ay ka hadlayaan iyo cida ay u hadlayaan iyo dadnimada ay ku hadlayaan intaba. Gabo gabadii hadaan u soo laabano muhiimada qormadeena magaalada Tardo oo ah magaalo ku taalo dhul aad u qurux badan waxaa kulan is xog wareysi ah kuyeeshay hogaamiyaha dhulweynaha Hiiraan Mr Jeyte, Gudoomiyaasha Maxaas, Moqoki, Jalalaqsi, waxgarad, saraakiil ciidan iyo weliba qeybaha kala duwan ee bulshada ku nool magaalada oo sida ka muuqata sawirada siweyn isku abaabulay si sharaf lehna dhulkooda u difaacanayo. arimaha waxne waa wax loogu talo galay mediyaha waxne waa arimaha muhiimka u ah bulshada muhiimadii shirka waxuu ku soo dhaamaday sidii ayshacabku doonayeen.waxaa mar uu ka hadlayey madasha shirka hogaamiyaha dhulweynaha Hiiraan uu u mahadceliyey qeybaha kala duwan ee ciidamada, maamulka iyo shacabka dowlad deganka Soomaalida iyo weliba kaalinta muga leh ee ay dagaalka ka qaateen shacabka Hiiraan qeybahooda kala duwan. Soomaaliya Hanoolaato.

Abwaan Maki Xaaji Banaandir-Fanaan qali ku ah bulshoweynta Soomaaliyeed dal iyo dibad dadka qaarkiisna ku tilmaamen hadii aad dooneyso in aad aragto Calanka Soomaaliya ee Buluuga ah ee dhaxda ku leh shanta xidig una ek cirka ee Soomaliya oo qof socda ah Waxaa la eegaa Abwan Maki Xaaji Banadir Wadaniyad, dal jaceyl, Soomaalinimo, Ilaalinta sharafta dalkeena waxaasi oo dhan marka laga soo tago waxuu isku darsaday codkarnimo, wacyigelin bulsho iyo inuusan ka quusan mushkilada dalkeena ragaadisay mudada aadka u fog.

Mar waa Abwaan wax curiya amaba hal-abuura suuggaanta, marna waa qaadaa,heeshaa amaba fanaan ku luuqeeya heesaha, mar waa majaajilayste wacdaro ka dhigay, kana dhiga hada masraxyada ay ku badan yahiin dadka Soomaaliyeed siiba Tiyaatarka qaran ee lagu yaqaanay beri samaadkii, wacdarahii uu ka dhigay.

Hadaba halkaan kuma soo koobi karno taariikhda Abwaanka waxaanse ku xasuusanaa gabaykii uu ka tiriyey shirkii dib u heshiisiinta ee 2000 kii kaasi oo aanu mirahiisa xasuusano amaba ay ka mid ahaayeen Ilaahaa Madher keena( Roob) marna Keena Kuleylka ( Abaar),Al maalu maalu laah wanaxnu Cabiidu laah, wamal xayaatul duniyaa Ilaa mataacul quruur.isagoo markaasi suugaan ku cabirayey marxalada ay shacabka Soomaaliyeed ku jireen dabcan ilaa maantaan ku jiraan.

Hayeeshee Abwaan Maki ayaa si aan horey loo arag loogu soo dhaweeyey magaalada London ee cariga Ingiirka oo uu ku sugnaa isbuucyadii tagay. inkasta oo aanu dhamaan halkaan ku soo koobi kairn qaabkii loo soo dhaweeyey abwaankeena qaaliga ah hadane heestaan ayaanu ka soo qaadanay. Soomaaliya Hanoolaato.

Wararkii ugu danbeeyey- Safarka uu madaxweynaha Soomaaliya ku tagay degaano ka mid ah Sh/dhexe waxuu ahaa mid loo baahnaa sababtoo ah shacabka waa dad wanaagsan oo weliba aad u dhiban, laakinse waxaa Sh/dhexe u jooga hogaan xun oo weliba aad u xun oo qeyrkood ka reebay iyagana kala dilay in ay dad kale wax la qeybsadaan iskaba daaye.Soomaalise runta ma jecla waxey doonayaan iney been iyo riyo maalmed ku noolaadaan.Hayeeshee,Wararka kuwooda ugu xiisaha badan caawa.

1- Jabka Qawariijta oo soo maray marxalado kala duwan kedib markii ay dhamaan ku jabeen dagaaladii ku qabsaday Hiiraan, hadane warka ugu xiisaha badan caawa waa in ay ku dhawaad 80 dhalinyaro horey uga tirsanaa qawariijta kana soo jeeda Hiraan ( Xawaadle) ay ka soo baxeen qawaariijta iyadoo weliba la baryayo oo la leeyahay ha naga tagina,kuwaasi oo ku kala sugnaa meelo kala duwan. Soomaaliyeey geesi labo maahan,waxaana loogu jawaabay qofkii dhimasho rabo hana soo daba kaco. horey ayaan Soomaali badan ugu sheegnay dib u soo aqriya qoraalo aanu ka qornay qawariijta dhawr bilood ka hor Qawaariij in aysan mahadin doonin caruurtii iyo dumarkii ay Hiiraan ku gubeen ee uu dagaalka Hiiraan looga xoreeyey ka bilaawday.

Warar badan oo aad u xiiso badan iyo jabkii dagaalkii ugu danbeeyey ka raacay qawaariijtii ku sugeyd Sh/dhexe ee ka soo duuli jiray Adan Yabaal waxii ku dhacay ilaahow qof aan wax ogeyn ha cadaabin ayaa ka dhacday,hayeeshee gebedhii iyadoo aan cidna la socon safar ka bilaawday meeshii lagu xasuuqay dumarka iyo caruurta maalintii shaleyto aheyd iyadoo aan cidna ka cabsaneyn iskuna soo martay masaafo aad u dheer ilaa 4 magaalo oo waaweyna soo martay waxey magaalada Tardo ee aad sawirkeeda aragtaan barwaaqada ka muuqata gaartay intey weliba dhaaftay furumaha dagaalka dhaliyarada ka dagaalamayo ugu geysay raashin,dhar iyo agab kale.Ogaada Soomaaliyey Xoolahii ay shacabka ka dhici jireen qawaariijta hada waxaa lagu difaacaa Hiiraan oo dadku siweyn ayey isku abaabuleen ciidamadana u garab taagan yahiin been beentii hore Hiiraan ma taalo hada,ilaa xeebta waa leysla tagi doonaa.Somaliya Hanoolato.

Nairobi|Addis Ababa- Arbaco,Novemner 23,2022-Qormadeena maanta waxaanu ku soo qaadaneynaa dalalka Kenya iyo Ethiopia oo dalka Soomaaliya deris la ah iyo weliba siyaasiyiinta Soomaalida ee wadamadaas.Marka hore waxaa muhiim ah in la bogaadiyo dowlada cusub ee Kenya iyo madaxdooda oo la yimid siyaasado furfuran iyadoona ay dowlada Kenya ka mid aheyd wadamadii dhawaan u codeeyey in aan dalka Soomaaliya laga qaadin cunaqabateynta saaran ee dhinaca hubka taasi oo marka arimo badan oo laga yaabo dadka meelaha soke wax ka eega ay u arkeen in ay dowlada Kenya iyo dalalkii kale ee arintaan u codeyey ay ka soo horjeedeen siyaasada Soomaaliya, laakinse arintu sidaas maahan si degan dhaman u aqri qormadan iyo kuwa kale ee aanu halkaan soo gelino si aad u noqoto mid wax badan doonayo inuu ka ogaado gudaha dalka Soomaaliya.

Dhinaca kale dowlada Ethiopia oo aanu bilahii tagay wax badan iyaga ka qornay dhawr jeer arimo badan oo ka socday gudaha Soomaaliya waxii ka danbeeyey mudo 30 sano ah oo ay Soomaaliya aheyd dal burburay dowlad degaanka Somaliya iyo mamulkiisa laga weeraro gudaha Soomaaliya, inagoona wax badan oo quseeyey nabadgalyada DDS iyo mida guud ee dalka Ethiopia ugu bidhaaminay siyaabo kala duwan, hayeshee qeybtaan waxaanu maanta ku soo koobeynaa amaba aanu ciwaan uga dhigeynaa horta maxaa ka run ah kacdoonka uu ku dhawaaqay madaxweynaha Soomaaliya ee looga soo horjeedo Qawaariijta amaba argagixisada Soomaaliya ee kaliya ku soo aruuray Dhulweynaha Hiiraan ee Soomaaliya ee ay caasimada u tahay magalada Baladweyne oo ah dhul xaduud la leh dalka Ethiopia gaar ahan Dowlad Degaanka Soomaalida dagaalkaas oo ka socday mudo 6 bilood ah Hiiraan kaliya.

Horta Dowladahan Soomaaliya deriska la ah Kenya iyo Ethiopia madaxdooda amaba madaxda kale ee Soomaalida ee aanu halkaan ku soo qaadaney ee xilalka muhiimkaa ka haya wadamadaas waxaanu leenahay.Dagaalka uu iclaamiyey madaxweynaha Soomaaliya waa mid aan dhaafsiisneyn afka oo kaliya iskaba daa wax kalee madaxweynaha Soomaaliya beeshii uu ka dhashay ayuu ka iibin waayey fikirkiisa oo ma booqan karo meel Mogdishu u jirta 30 KM oo maxaa yeelay qabiilka uu ka dhashay 85% iyo dhawr beelood oo kale intooda badan waxey wada shaqeystaan kooxdaan mana doonayaan in dalka Soomaaliya laga qabto sidaasi daraadeed kacdoonkii xowliga ku socday waxuu ku soo aruuray labo qodob.

1- In beelahii ay Aragixisadu wada shaqeysanayen iyo mediyahooda kaliya maalinba meel ku boodaan iyagoo marna kaliya isku soo masawirayo hubka marna dhiiragelinaya hadafka kooxda oo ah kuwa kaliya ee isbuuciiba mar mediyahooda ku soo qora in ay argagixisadu gudaha Kenya ka fuliyeen weeraro iyo mar ay bulshada marin habaabiyaan oo ay warar aan jirin u tabiyaan si ay amniga dalalka deriska la ah Soomaaliya siiba Kenya iyo Ethiopia oo ah wadamo ay ka jirto nabad iyo horumaro uga dhigaan sida midka ka jira koofurta Soomaaliya siiba degaanada ay ku nool yahiin Qawaariijta iyo beelaha ay wada shaqeystaan ( Yacni Fake News).

2-Iyo qodobka labaad oo ah in la yiri kacdoonkii Hiiraan ka socday ee guuleystay yaan laga buun buunin idaacada iyo telefinshinka qaranka ee bedelkii shacabka wax kale haloo saaro ilaa ciidamadii xooga dalka Soomaaliya iyadoo si qaldan loo adeegsanayo qaarkood kuwooda aan wax badan la socon laga soo saaro degaano ay dhawaan ka saareen Argagixisada Soomaaliya, hadana waxaa la marayaa heer madaxweynaha Soomaliya reerkiisa gobolkii ay deganaayeen ay argagixisadii dooneysay iney Hiiraan sii dhaxmaraan kedibna uga sii gudbaan wadamada deriska la ah Soomaliya oo ay Ethiopia ugu horeyso hada maanta waxey Hiiraan ka soo weeraraan magaalo la yiraahdo Adan Yabaal oo ay degan yahiin 100% qabilka uu ka soo jeedo madaxweynaha Soomaaliya, dal dhan oo Soomaliya la yiraahdona waxaa la doonayaa in la sheegto masuuliyadiisa,hadane isla gobolka laga soo dagaal tagayo ( Sh/dhexe), waxaa jooga nin sheeganayo inuu yahay madaxweyne gobol oo ku qabiil ah madaxweynaha Soomaaliya,bal labadaas arimood ha leys qabadsiiyo.

Hadii uu qof Soomaali ah shaki uga jiro waxa dalka Soomaaliya cunaqabateynta hubka looga qaadi waayey waxaa sabab u ahaa maalmahii shirkaas loo fadhiyey iyo dhaqanadii foosha xumaa ee dalka Soomaaliya ka dhacay in ciidamo laga soo saaro degaano ay xoreeyeen ayaa isku soo aaday cidkasta oo ka sahqeysay arintaas in aan dalka Soomaaliya laga qaadan cunaqabateynta hubka ilaa wax badan oo jira laga saxayo hadey Soomaali ahaayeen, haday African ahaayeen iyo hadey dunida inteeda kale ahaayeenba waxuu ahaa go aankaas mid loo qaaday sidii ku habooneyd.Marka aanu sidan u hadleyno waxaan ognahay xaqiiqada ka jirta gudaha Soomaaliya.marnaba lama arki doono madaxweynaha Soomaaliya iyo qabiilka uu ka soo jeedo oo daacad ka noqda dagaalkaan looga soo horjeedo argagixisada Soomaaliya oo marka ay arin daacad ka tahay qofka ku dhawaaqay waxaa laga gartaa horta degaanka uu qabiilkiisu dego amaba ka soo jeedo, arintaasne kama muuqato dalka Soomaaliya oo madaxweynaha Soomaaliya iyo qabiilka hoose ee uu ka soo jeedo hada kedib ma ogin hada waxii ka horeyey iyaga iyo beelo koban oo ay wada shaqeystaan Argagixisada oo weliba qarkood dowlada haatan jirta iyo qeybo ka mid ah gobolada dalka sheegtaan iney masuuliyad amaba xilal ka hayaan ruwaayad ayey jilayeen bilahii tagay hada kedibse waanu sugeynaa in la arko iyagoo dagaalka ay iclaamiyeen ka bilaaba deganaadooda marin hababintana ka daayaan shacabka Soomaaliyeed, kuwa qarada Africa iyo dunida inteeda kale.

Ugu danbeyn waxaan ku boorineynaa dalalka deriska la ah Soomaaliya siiba Kenya iyo Ethiopia oo ah meelaha inta badan loo fududeeyo in ay dalkaas amni daro ka geystaan in aad amnigina sida ugu haboon u sugataan aadna garab istaagtaan Soomaalida kuwooda dagaalka kula jira Argagixisada ee weliba dagaalo badan ku jabiyey sida kuwii Hiiraan ka dhacay oo hada leysku dayeyo in mar kale si fursad loo siiyo Argagixisada in shacabka Soomaaliyeed lagu mada daaliyo waxyabo aan aqliga bini'aadamka macquul ka aheyn sida in kacdoon uu ku dhawaaqay madaxweynaha hadane ay beeshii iyo dhawr beelood oo ay wada shaqeystaan ka socon la yahay dagaalka,ilaa dalka Soomaaliya hada meelaha qaarkood iyadoo uusan wax dagaal ka dhicin inta mediya leyska soo duubo dhawr daqiiqo ah bulshada looga dhigo in argagixiso lala dagaalay.waana waxa keenay in aanu qoraaladeena ugu badan dalka Soomaaliya ka qorno intooda badan Raysulwasaaraha Soomaaliya oo ay isagu dhab ka tahay in argagixiso dagaal lala galo shacabka hada dagaalka kula jirana la dhiirageliyo iyagoo kaashanayo ciidanka xooga dalka.Waxaan qoramadan ku soo koobeynaa maahmaahdii Soomalida e aheyd ( Beeni Run ma noqoto),la soco wararkeena danbe.

JIgjiga- Badhigg caalami ahaa oo lagu soo bandhigayey buugaag kala duwan caasimada dowlad degaanka Soomaalida ee Jigjiga oo dhawaan ayna ka soo qeybgaleen marti sharaf ka kala timid meelo badan oo kala duwan oo siweyn u soo jiitay kumanaan Soomaali ah. Waxaana halkaas abaalmarino kala duwan lagu siiyey dhalinyaro rag iyo dumarba leh iyadoona uu abaalmarintaas gudoonsiiyey madaxweynaha dowald degaanka Soomaalida Mudane Mustafe Muxumed Cumar.

Arinta kale ee xiisaha u yeelay barnaamijka ayaa aheyd in ay dad badan oo ay markii ugu horeysay u aheyd iney arkaan magaalada Jigjiga iyo shacabkeedu aad u jecleysteen, maxaa yeelay meeshii uu ka jiro horumar qalbiga amaba nafta ayaa jecel waana ugu hambalyeyneynaa masuulinta iyo guud ahaan qeybaha kala duwan ee shacabka DDS.

Hadaba sidii quruxda badneyd ee ay xafladu u dhacday dhamaan.dad badan ayaa xaflada qiimaha laheyd ka faa'ideystay mudadii ay socotay gaar ahaan dhalinyarada.bal taabo halka ay ku qoran tahay Click Here ee qeybta hoose ee sawirka kore.

Hiiraan, Galgaduud-Axad, Novemner 20,2022-Inta aanan ku hormarin qormadan xiisaha badan ee aanu ka qoreyno safarkii madaxweynaha Soomaaliya halkeediina ka sii wadi doono dagaalkii u dhaxeeyey Qawaariijta Soomaaliya iyo shacabka Hiiraan halkaasi oo siweyn loogu jabiyey dhamaan dagaladii ay ku soo qadeen Hiiraan,waxaa macquul ah in ay shacabka Soomaaliyeed kaliya ogaayeen in meydkooda lagu dul ciyaaro Wilisaqo hada waxaa loo diyaariyey kuwoodii la qabto meel fagaaro ah oo lagu gubo Soomaaliweyn oo daawaneyso ama beelaha Qawaariijta Taageero haka naxaano ama haka tagaano Rajo danbe lagama qabo intey Qawaariij Hiiraan dagaal ku soo qaado oo ay meel qabsadaan amaba ay Hiiraan sii dhax maraan uga si

gudbaan dowlad degaanka Soomaalida amaba Dalka Ethiopia.weliba kuwooda Hiiraan soo aada xitaa lalama hadlayo ilaa ay meesha loogu talo galay ka soo gaaraan amaba gudaha u soo galaan Hiiraan.waxaa taas ka sii daran sida aan waxkasta looga hordhaceyn iyadoo dhaqdhaqaaqooda lala socdo,halka qaarkood markii Hiiraan loo soo diro ay hubka dhigaan meel duur ah kedibna dadka degaanka u sheegaan ineysan rabin dagaal lana soo qasbay.

marka shacabka dowlad Degaanka Soomaalida oo iyagu ah kuwa ay Qawariijdu dooneyso in ay Hiiraan u sii dhaxmaraan waxaan leenahay Qatar badan dhinaca Hiiraan idiinkama soo socoto tiro aan badneyn oo la yiri Hiiran isbuuciiba mar xabado ka rida oo ku sugan Galbedka Hiiraan, Dhinacaas iyo Sh/dhexe oo ay wada shaqeystaan qaar ka mid ah maamulka halkaas ka jira iyo qeyb uu hogaamiyo nin la yiraahdo.......... hada magaciisa kama hordhaceyno markii Hiiraan lagu soo qabto amaba lagu dilo ayaan shacabka la wadaagi doonaa hadaan hada sheegno wuu cararayaa waxuuna wataa ciidamo kaliya ka kooban hal beel waa intaas Qawaariijta aad maqashaan ee Ethiopia duulaanka ku ah ee doonayo iney Hiiraan sii dhaxmaraan filmkaas waa fashilmay kaliya reer Hiiraan kuwooda dagaalka rasmigaa kula jira Qawaariijta si dhaw ula shaqeeya.

Qawaariij kuwoodii mashruucaan dalka keenay markii lagu fashilmay dagaalkii DDS lagu qaaday Kii Hiiraana ku jabeen dalka wey iskaka baxeen kuwa Hiiraan soo weeraro waa koox u abaabulan qaab qabiil maahane koox ahaan waa burburtay weliba waxaan shacabka Soomaaliyeed dhawaan la wadaagi doonaa shaqsiyaad siyaasiyiin isku sheega oo ay wada shaqeystaan kooxdaan magacyadooda iyo beelaha ay ka soo jeedaan.( aan meeshaan mar kale idiinku celino Qawariijta Hiiraan soo weerari doonta hada kedib waxaa loo diyaariyey goob fagaaro ah oo lagu gubo sidii ay dumarkii iyo caruurtii u gubeen ayaana meel fagaaro ah lagu gubi doonaa),"waa isku dhamaatay xiligii intey dhawr beelood u shiraan Hiiraan iyagoo magacyo kala duwan huwan wadooyinka inta laga xiro canshuurta shacabka qasabka looga qaadi jiray la gaarsiinayey in la gubo caruurtooda", ayey tiri mid ka mid ah dumarka Hiiraan ee dagaalka kaka jirta safka hore,micnahu waa qawaariij waxkasta oo ay sheegaan Hiiraan waa uga dhamaatay cidii kale oo ay beentii ay dalka ku joogeen mudo 15 sano ah kula joogayaan iyagey u taalaa.

Madaxda Qaranka siiba Madaxweynaha iyo R/wasaaraha Soomaaliya waa ka go'an tahay in qawaariijta dalka Soomaaliya oo dhan laga saaro,waxaase u baahan marka hore in shaqsiyaad badan oo siyaasiyiin isku sheega laga nadiifiyo gudaha dowlada federalka iyo shaqsiyaad Qawaariijta u jooga qaar ka mid ah maamulada dalka ee ay dadka hogaamiyo diidaan in kooxda dagaal lagu qaado kaliyana bedelkii hubka leysku masawiro dhawrkii isbuucba mar.

Hadaanse u soo labano Madaxweynaha Soomaaliya oo soo dhaweyn diiran loogu sameeyey safarkii uu ku tagay magaalooyinka Maxaas iyo Baladweyne,halka uu Galgadudna ka boqday Baxdo iyo Dhuusamareeb,hadane marka madaxda qaranku booqashada ku jiraan waxaanu wararka aanu ka qorno la sugnaa waqti munaasib ah oo uu jawigu degan yahay. hayeeshee madaxweyne Xasan Sheikh oo safarkaas u aheyd mid uu ku dhiiragelinayey shacabka ku nool degaanadii Qawaariijta laga xoreeyey qaarkood halkaasina siweyn loogu soo dhaweeyey ciyaro kala duwan ayaa lagu wadaa inuu dhawan isbedelo waaweyn ku sameeyo taliyaasha

ciidamada iyo shaqsiyaad Qawaariijta dhiirageliya oo ka tirsan dowlada haatan jirta.la soco wararkeena danbe.

Fiiro Gaar ah-Marnaba kama hordhici doono arimaha ciidanka iyo abaabulka Hiiraan ka socdo iyo dagaalada Qawaariijta lagu qaadayo waxaan shacabka la wadaageynaa kaliya Jabkooda,weliba waxaa guul ah inta aysan Hiiraan soo gaarin in lala socdo halka ay iska soo abaabuleen, qabiilada ay ka kooban yahiin dadka dowlada ku jira amaba maamulada dalka qaarkood ay wada shaqeystaan degaanada ay iska soo abaabulaan iyo beelaha ay soo dhaxmaraan waxaasi oo dhan hada meel ayaa leyska dhigay waxaa la diyaariyey markii ay Hiiraan soo gaaraan kii la qabto in loo gubo sidii uu u gubay shacabkii u badnaa dumarka iyo caruurta arintaan waa xaqiiqo biyo kama dhibcaan ah.

Arinta ugu xiisaha badan qaar ka mid ah dhaawacyadii Qawaariijtii lagu Jabiyey dagaaladii Hiiraan waxa lagu dabiibayaa qaar ka mid ah magaaloyinka waaweyn ee gobolada waqooyi iyagoo leh beel hebel iyo beel hebel ayaa been inoo sheegay oo nagu kiciyey beesha Xawaadle oo iska sii jeeday. beelaha ay ka hadlayaan waa ilaa 3 qabiil. Hayeshe waxaa guul ah markasta oo ay Hiiraan dagaal ku soo qaadaan qawaariijta iyo qaar ka mid ah beelaha kooban ee ay wada shaqeystaan in loo tagayo ceebo badan,weli leysma gaarin jab waa midka jidka ku soo jira ee yaan la sugi waayin Soomaaliyey,waxaa la arki doonaa dhawaan iyadoo dowladaha mashruucaan dalka Soomaaliya keenay ee kooxdaan taageeri jirayna iyadoo dowlad dowlad magacyadooda ay u sheegayaan Qawaariijta dagaalka lagu qaban doono.Soomaaliya Hanoolaato.

Addis Ababa-Dowlada iyo Jabhada TPLF oo intooda badan dhaqan geliyey qodobada heshiiskii ay dhawaan gaareen iyadoona uu dalka Ethiopia hada ku socdo siyaasad ahaan iyo dhaqaalo ahaanba meel aad uga macquulsan sidii uu ahaa dhawr bilood ka hor.dhinaca kale Argagixisadii Soomaaliya ee duulaanka ku ahaa dalka Ethiopia kuwaasi oo ay isla soo qaateen qandaraas lagu doonayey in lagu carqaladeeyo nabadgalyada dalka Ethiopia iyadoo loo sii marayo Hiiraan iyo Dowlad Degaanka Soomaalida ayaa wejigiisii koowaad ee mashruucaas waxaa 100% lagu fashiliyey Hiiraan kedib jab xoogan oo halkaas ku gaaray Argagixisada Soomaaliya.la soco wararkeena danbe.

Hiiraan Soomaaliya-Kacdoonka looga soo horjeedo Qawaariijta Soomaaliya iyo safarka dhiiregelinta ee madaxweynaha Soomaaliya uu ku marayo dhulweynaha Hiiraan ee Somaliya iyo qeybo ka mid ah Galgadud oo aanu halkeedii uga sii wadi doono shacabka Soomaaliyead,

hadane waxaanu maanta qeybtaan ugu talo galnay dhamaan bulshoweynta Soomaaliyeed iyo masuuliyiinta maanta nool kuwii hore,kuwii danbe iyo kuwa imaan doona mustaqbalka uguna horeeyaan madaxda qaranka ee maanta joogto bal si degan muwaadinkasta oo Soomaaliyeed oo xal doon ah ha u aqriyo qeybtaan,maxaa yeelay waxanu aragnaa markasta dad wax dhaliila laakinse aan dhaliishooda marnaba soo raacin xalkii saxda ahaa ee ka

danbeeyey dalkuna ku hormari lahaa Soomaali oo dhana ay guul ku gaari laheyd nidaamkii federalka ee aanu qaadanayna uu si rasmi ah inoogu xoogeysto dal ahaan iyo dad sahaanba.marka aanu sidan wax u qoreyno waxaan la hadleynaa Soomaalida ugu yaraan intey meel fadhiistaan isweydiin karo war bal horta qoraalkaan maxaa ka run ah mise yahay mid dalkeena anfacayo hadii waxa laga hadlayo xal loo helo.

Sida uu qofkasta oo Soomaali ah ku arkayo Mapkaan amaba Qariiradaan Soomaaliya waa 1969 kii markii ay dalka la wareegeen dowladii Militeriga iyo waxii ka horeeyey sida uu ahaa dalka iyo inta gobol ee uu ka koobnaa waxuu ahaa 8 gobol oo sida uu qofkasta oo Soomaali ah arkayo Hiiraan halka uu ku jiro.Ma jiraa qof Soomaali ah oo Mapkaan 1969 kii iyo waxii ka horeeyey shacabka Soomaaliyeed ka tusin kara gobol la yiraahdo Sh/dhexe?.

Dulmi intaas ka weyn oo dad Soomaaliyeed oo qeyb dalka ka mid ah degan loo geysan lahaa qofkii Soomaaliya ee haya Soomaaliweyn ha u soo bandhigo, inagu waan ognahay xaqiiqada dhabta ah Dhulweynaha Hiiraan ee Soomaaliya dhul ahaan iyo dad ahaanba halka uu ku danbeyn doono waliba caad nagama saarna,waxaanse rabnaa in aanu kaliya fursad ay maskaxdooda uga shaqeysiin karaan malaayiin Soomaali ah ku siino bal iney dulmiga baaxadaas la ek arki karaan iyo in kale?.

Soomaaliweyn waxaan leenahay kuwooda uu weliba dhab ka yahay in uu dalkaani qaato nidaam federal ah oo rasmi ah meelkasta oo aad dal iyo dibad kaka nooshahiin waxaad taageertaan sidii ay bulshada Hiiraan ku noqon laheyd State gaar ah oo la yiraahdo Hiiraan State sidaasna Soomaali oo dhan ku taageeraan reer Hiiraan iyagoo abaal uga haya Sooaali dhan sidaas ugu dhawaaqaan ayna arintaas hormuud u noqdaan madaxda qaranka, golayaasha labada aqal ee heerka federal iyo weliba maamulada dalka ka jira madaxdooda iyo bulshada ku nool halkaas.

Sideedaba waxne waa wax aan la huri doonin oo si kasta oo leyskaka indha tiro xili uusan dalku xamili karin ku soo laaban doono dalka iyo dadka Soomaliyeed,waxne waa in bulshadu hadii horey looga il duufay hada leys xasuusiyo la dabaqaban karo. Somalidu waa labo, qeyb ku nool dacaayad iyo hadal iyo qeyb sidey u dulqaadanayaan halmar hadey go'aan qaataan waxkasta oo la yiraahdo waa leydiinsiinaa aan dhegjalaq u siinin,hadal oo dhan waxuu qiimo u leeyahay reer Hiiraan inta wax la xeerinayo ay jiraan hadey meesha ka baxdo.......inta kale adiga dhameyso.

War Soomaaliyey jooga nidamkaan federalka ee curdunkaa yuusan inooga burburin dano iyo damac qabiil oo kooban oo ay qeyb bulshada Soomaaliyeed ka mid ah oo kaliya eeganayo maslaxada beeshooda wado qaldan oo aan la garaneyn meel ay ku dhamaandoonto lagu qatalmin min madaxweyne,xukumad ilaa kan kabaha caseeyo ee Soomaaligaa maanta fursad ayaan wada heysanaa waxaa ku waajib ah in ay taageeraan sidii ay reer Hiiraan ku dhisan lahaayeen State u gaar ah. Hadii taas dhib loo arko Soomaali oo dhan ha taageeraano in Hiiraan si toos ah u hoos tagto dowlada dhexe baarlamaanka labada aqalne laga ansaxiyo. sidaasina ku bad baadaan State-yada dalka ka dhisan hada.

Picture Of the day-Sawirka maanta waxaan ku soo qaadaneynaa wasaarada Duulista iyo Gaadiidka cirka iyo Hayadda duulista Rayidka ee uu madaxda ka yahay mudane Axmed Macalin Xasan, hayaddaan oo laga keenay meel aad u fog.

Waxaanse inta aanan u gudagelin muhiimada qormadena marka hore halkaan hambalyo iyo bogadin uga direynaa dhamaan wasiiradii soo maray wasaarada Gaadiidka iyo Dulista Hawada oo ay ugu danbeeyeen Wasiir Oomaar,Wasiir Duraan iyo maanta oo ay wasaarada madax ka tahay Marwo Fardowsa Cismaan Cigaal.marka laga soo tago kartida iyo aqoonta ay wasiiradan u lahaayeen shaqadooda amaba ay hada u leetahay wasiirad Fardowsa hadane marka loo eego sida hufan ee Soomaalinimada leh ee uu Maareeyaha Guud ee Hay'adda Duulista Rayidka Soomaaliyeed mudane Axmed Macallin Xasan wasiiradan iyo shaqaalaha wasaaradan ula shaqeeyey taasi oo wasiiradan kuwoodii horey soo maray wasaaradan oo iyagu dadaal badan iyo iskaashi dheer kedib Wasaarada iyo hayadda duulista rayidka soo gaarsiiyey meel ay maanta Soomaaliweyn ku faani karaan.

Waxaa iyaduna xusid mudan sida aad muuqaalkaan ku aragtaan sharafta wasaaradan iyo hayaddaan in ay kaalintooda ka soo qaateen dhinaca dhiiregelinta madaxda qaranka oo ay muhiimad gaar ah u laheyd hayaddan tan iyo maalintii dalka dib loogu soo celiyey ilaa maanta.Waxaase xusid mudan Mudane Axmed Macalin oo tan iyo markii xilka Maareeyaha Guud ee

Hay'adda Duulista Rayidka Soomaaliyeed laga dhigay wax badan ka qabtay gudaha hayadda waxaa la dhihi karaa wax badan oo hayadan u hagaagay waxaa bilaaw iyo dhamaad saldhig u ahaa in uu yahay shaqsi dalka iyo dadka uu qiimo ugu fadhiyo oo wadani dalkiisa jecel maxaa yeelay haduusan wadani aheyn wasiirsadii wasaaradaan soo maray iyadoo uu midkasta sharaf leeyahay kama tagi laheyn.

Sidoo kale dhawaan shir ak dhacay wadanka Rwanda oo ay halkaas uga qeybgaleen wafti ay hogaamineysay wasiirad Fardowsa uuna qeyb ka ahaa Maareeyaha Guud ee Hay'dda |Duulista Rayidka Soomaaliyeed mudane Axmed Macalin iyo masuuliyiin kale kuwaasi oo halkaas ku soo bandhigay shirkadeenii Soomaali Airline iyo horumarka uu dalkeenu ka sameeyey dhiancyo kala duwan.

Hayeshee waxaa lagu rajoweyn yahay in ay xili aan fogeyn dib u howlglein doonaan shirkadii Soomaali Airline oo mudo ka maqneyd masraxa caalamka.Waxaan leenahay Wasiir Fardowsa iyo Maareeyahay guud waxey malaayiin muwaadiniin Soomaaliyeed ah ku rajoweyn yahiin in aad tusin doontaan riyadoodii oo run noqota dhawaan hawadana soo gasho diyaaradeenii Soomaali Airline.

Fiiro Gaar ah- Waxaan ku bogaadineynaa Maareeyaha Guud mudane Amxed Macalin Xasan inuusan mediyaha uga jawaabin kuwa qaran dumiska ah ee noloshii aas aasiga aheyd ka dhacay waxii ka danbeeyey burburkii dalka ee maalinba meel ku booda, waxaan talo kugu siineynaa markasta dalkaan Waxaa la yiraahdaa Soomaaliya nabad ayuuna noqon doonaa waxaana u haraya Soomaalida kuwooda wadaniyiinta ah ee dalka iyo dadka daacada u ah sidaadoo kale.

Sida aan qiyaaseyno wasiirad Fardowsa waxaa ka go'an iyadoo wakiil ka ah malaayiin dumarka Somaaliyed ah iney taariikh ka tagto sida aanu qiyaaseyno ayna noqon doonto haweeneydii ugu horeysay ee halkeedii ka sii wada dib u soo nooleynta diyaaradii Soomaali Airline sida ugu haboon ee loola shaqeyn lahaa geber Soomaaliyeed ula shaqee.

Ugu danbeyn waxaan talo yar kugu siineynaa si weliba kooban oo cilmiyeysan in aadan marnaba sidii aad sanado badan sameyn jirtay in aad howsha qaran ee laguu wakiishay kaliya xooga saarto oo aadan u jawaabin maxaa yeelay, They Need Wisdom And How To Be (More) Wise—According.......... sidey u dhaqmayaan dadka qaarkiis.weligaa noqo midka dalkiisa ugu shaqeeya si daacad ah iyadaas ayaa aduun iyo aaqiro ku anfaceysa amaba hadaan si kale u dhigno ( Always be honest for our beloved country and the people). Qudbadan aad ayey inoo soo jiitatay waxaana sidan u qudbeyn karo qof uu dalku qiimo ugu fadhiyo Well Done.Soomaaliya Hanoolato.

Intaas hadaan uga baxno waxa la gudboon madaxda qaranka hadane waxaanu qeybtaan ku soo qaadaneynaa farshaxanadii ugu danbeeyey ee laga sameeyey qawariijta iyo dhaantooyin kala duwan oo laga tiriyey kuwaasi oo lagu bogadinayo

Shacabka ku nool DDS iyo Hiiraan.Hadaba Amiin Caamir iyo Fanaanka dada yar Ilkacase iyo Ahmed Jabiye maxey ka yiraahdeen dagaalkii Qawariijta bal aanu wada daawano.

Fiiro gaar ah- Koox Qawaariijta Soomaaliya iyo qabiiladii ay wada shaqeysanayeen oo maalmahii tagay kulamo kulahaa Shabelaha hoose si mar kale loo weeraro DDS iyo Hiiraan oo uu shirkoodii fashil ku dhamaadayna la soco wararkeena danbe iyo waxyaabahii keenay.

Dhuianca kale Abwaanka loo caal waayey dhinaca dhaantada ee Cali Dhaanto maxuu ka yiri Qawaariij iyo Liyou boolis dagaalkii dhaxmaray ee hilfaha loogu qaaday Qawaariijta bal aanu isla daawano.kedib ayanu iskugu imaandoonaa wararkeena kale ee Soomaaliya iyo caalamka.

Addis Ababa,Ethiopia- Dowlada iyo Jabhada TPLF oo ugu danbeyn uu heshiis dhaxmaray kaasi oo hada lagu guda jiro dhaqan gelintisa.heshiiskaan ayaa soo afjarayo colaado ragaadiyey dalkaas oo mudo ka socday waqooyiga dalkaas. marka laga soo tago heshiiskaan oo gud ahaan shacabka dalka Ethiopia u ah guul ,hadane marka xaalda dhinaca kale laga eego RW Abiy Axmed ayaa noqonaya hogaamiyahii ugu nasiibka badnaa qaarada Africa, kedib markii qorshe la doonayey in lagu afgambiyo oo isku xirnaa oo uga imaan rabay dhinaca Soomaaliya kaasi oo ay iska kaashanayeen Qawaariijta Soomaaliya iyo siyaasiyiinta dhawr beelood oo ay isku qabiil ahayeen kuwaasi oo ka mid ah dowlada haatan jirta,iyadoona la doonayey in dhinacaas Hiiraan oo xaduud la leh Dowlada Deganka Somalaiya inta la soo dhaxmaro halkaas dagal looga qaado dalka Ethiopia waxaana mashruucaas oo ku kacayey malaayin dolar laga fashiliyey Hiiraan kedib markii Qawariijta amaba Argagixisada Soomaaliya ku soo jabeen dagaal ay ku qaadeen gudaha DDS kedibna kacdoon ka curtay Hiiraan aya lagu jabiyey ilaa la geeyey dhul ka badan 300 KM oo gebi ahanba lag afogeeyey xaduuda Hiiraan iyo DDS.

Sidoo kale qorshaha in dagaal ay ku qaadan Argagixisada iyo siyaasiyintaan amaba masuuliyintaan ay isku qabiilka ahaayeen gudaha Ethiopia iaydoo marka hore si tartiib tartiib ah loo galayo degaanada dowlad degaanka Soomalaida kedibna la doonayey in la socdo ilaa Harar, waxa gdaal ka riixayey dowlado siyaasad ahan ka soo horjeeday dowlada Ethiopia iyadoo ay ujeedada dhan aheyd in la cuuriyamiyo dhaqaalaha dalkaas siiba dhianca warshadaha oo lala dagaalo dowladaha maalgelinta ku sameystay dalkaas.

Dagaalka ka socday waqooyiga dalkaas wax weyn ma aheyn marka lo eego dhianca Soomaaliya qatarta laga abaabulayey oo ahdii aysan ahan laheyn reer Hiiraan oo daacad ahaa mudo 6 bilood ahne dagaal kula jira Qawaariijta amaba Argagixisdada xili uusan dalka intisa kale ka socon dagaal dhab ah oo loga soo horjeedo argagixisada Soomaaliya.

Marka loo eego dagaalka aan kala joogsiga laheyn ee Qawaariijta iyo beelahii mashruucaan watay lagu jabiyey marka laga hadlayo Hiiraan hadane Mogdishu waxaa ka jira dowlad ay ku wada dhan yahin siyaasiyiin Qawaariijta la shaaqeysata iyo kuwo daacad ka ah arimaha socda lakinse aan badneyn.sidaasi daraadeed dowlada Ethiopia ee uu garwadeenka ka yahay RW Abiy Axmed waxaan leenahay waxkasta oo aad ku garab istaagi karto shacabka iyo maamulka dhulweynaha Hiiraan ee Soomaaliya oo ay caasimadiisu tahay magalada Baladweyne,Ethiopia waa dal aanu deris nahay hadaanu nahay Somaali laakinse Hiiraan waxaa ku nool shacab diiday in iyaga inta la dhaxmaro dalka Ethiopia abnigiisa qal qal la geliyo si weliba mug leh ayeyna Argagixisadi Somaliya kuwodii Hiiraan soo aaday uga dhigeen wax dhintay, wax dib ugu laabtay Mogdishu, wax dalka ka cararay iyo qeyb weli dagaal lagula jiro oo hadii ay waxkasta sheegeen loo diiday iney Hiiraan dhaxmaraan oo ay DDS amaba dalka Ethiopia nabadgalyada ka jirta carqaladeeyaan.

Fiiro Gaar ah- Shacabka Soomaaliyeed ee joogta ula socday wararkeena waxaanu halkeedii uga sii wadi doonaa qeybahenii kale sida iyadoo kooxda hada dalka mamusha iskugu qasan yahiin oo ay uga buuxaan shaaqsiyaad Qawaariijta la shaqeysta kuwaasi oo ka soo jeeda beelo kooban oo ay badankood beenta uga tahay kacdoonka ay ku dhawaaqeen ee kaliya ka socda gobolkii loogu talo galay in amniga Dowlad deganka Soomaalida iyo midka guud ee dalka Ethiopia,walow uu mashruucaas 99% ka fashilmay Hiiraan oo ay dadkooda iyagoo daacad iska ahaa kacdoon guuleystay kala hortagay Argagixisada.ilaa maantana ku jira.si joogto ah ula soco wararkeena danbe.

Baladweyne-Jigjigo-Guulaha siyaasdeed ee ay bulshada Hiiraan ka gaareen kacdoonkii loogaa soo horjeeday Qawaariijtii Nabadgalyada Soomaaliya, mida wadamada deriska la ah Soomaaliya, qaarada Africa iyo dunidaba ka soo horjeeday iyo ceebta ka raacday beelahii ay Qawaariijtu wada shaqeysan jireen. iyo weliba qormadan inta ka quseysa shacabka iyo madaxda DDS amaba guud ahaan amniga dalka Ethiopia.

1- Waxaa fashil ku dhamaaday qorshe ay Qawaariijta Soomaaliya ee jabtay hormuud u aheyd ee ay uga dhaadhicineysay beelahii ay wada shaqeysan jireen in ay Ethiopia gaar ahaan dowlad degaanka Soomaalida u tagaan iney dhahaan waxaan la dagaaleynaa Al Shabaab kedibna meel hebel oo Galbeedka Hiiraan ka mid ah inoo dhiga hubka intaad xabado kor u ridaane waxaad dhahdaan hubkii waa nalooga qabsaday.

2- Waxaa gebi ahaanba fashil ku dhamaaday qorshe la doonayey in inta Hogaamiyaha dhulweynaha Hiiraan Cali Jeyte Mogdishu lagu keeno sarsaakiil ciidamada dowlada ka tirsan ee ku sugan Hiiraan qaarkood oo lagala soo xariiray Mogdishu ku doonayeen iney hubka ay hayaan Qawaariijta ku la balaaman degaanka Bur daar sidaasna ugu wareejiyaan kedibna sidaas xaduuda uu Hiiraan dhinaca galbeed kala wadaago DDS si dhuumaaleysi ah ku gaaraan,hayeeshee qorshahaas waxaa fashiliyey macawisleyda iyo dadka degaanka oo is gaashanayey,kedibna markii uu qorshahii fashilmay ayaa la bilaabay in mowjado kale oo been ah oo shacabka dhacdadaas looga weecinayo news looga dhigo.

3- Qawaariijtii dhawaan lagala wareegay degaanka Wabxo oo shcabka ku amartay iney ka baxaan magaalada ayaa goob duur ah oo ay u qaxeen uga dhuuntay iyagoona caawa ka baxay inta u dhaxeysa Wabxo ilaa Gal Hareeri,ujeedada ay shacabka uga qaxiyeen Wabxo ayaa aheyd in aan la kala garan xasaskooda,caruurtooda iyo shacabkii caadiga ahaa kedibna shacabku sidaas halmar maadaama aan duurka la sii joogi karin maalmo kedib halmar dib u wada laabtaan.

4-Qawariijtii ku sugneyd Adan Yabaal waxey magaaladas iskaka baxen 24 maalmod ka hor dagaalkii Ceel Hareeri ee dhawaan ka dhacysa Hiiraan ka hor,beeshii uu ka dhashay m/weynaha Soomaliyana wey iskaka soo baxeen intii ay xoreeyeen badankeed,waxaana laga yaabaa iney dad badan arintas la yaab ku noqoneyso mar kale ayan xaqiiqada oo dhab ah bulshada la wadageyna weliba xili munasib ah oo ay wax badan oo hada caadi la ah mustaqbalka dhaw ka qoomameyn doonaan,waa laga yaabaa in ay arintaan mudo gaaban u sii shaqeyso laakinse cawaaqibka ay ka dhaxli doonaan 100 sano ee inagu soo aadan qofkii xog ogaal u ah waxa dalka Soomaaliya ka socda ayaa ka sheekeyn doono.

Fiiro Gaar ah- Shacabka iyo Madaxda DDS waxaan ugu bishaareyneynaa in dhamaan isku dayadii ugu danbeeyey ee lagu fashilin lahaa kacdoonka Hiiraan ka marayo gabo gabada dalka intiisa kalena marka laga reebo ciidamada dagalka kula wareegay degaanka wabxo kuna wajahan Ceelbuur, dalka intiisa kale waxaa lagu jilayo waa ruwaayad Hiiraan in leydiinka soo weeraro oo laga carqaladeeyo amniga guud ee dalka Ethiopia amaba kan DDS marnaba wal wal badan yuusan idiinka gelin kaliya si dhaw reer Hiiraan kuwooda dagaalka dhabta ah ku jiro ula shaqeeya waa hadii ay qiimo idiinku fadhiso nabada aad heysataan maanta ee ay ku naaloonayaan shacabka oo aad si sharaf leh uga difaacateen qawaariijta Soomaaliya iyo beelaha ay wada shaqeysan jireen.la soco wararkeena danbe.

Kacdoonkii Shacabka ee qawariijta Soomaaliya -Madaxweynaha Dowlad Degaanka Somalida Mudane Mustafe Muxumed Cumar oo shacabka Hiiraan ku bogaadiyey dagalka ay qawariijta kula jraan iyo sida ay isku xilqaameen kedib markii ay koxda la galen dagaal adag, madama ay labada shacab ee Hiiraan iyo kuwa DDS ku jiraan hal dagaal oo isku mid ah,isagona balan qaaday inuu xukumadiisa iyo shacabka DDS ay hiil iyo hooba la garab taagan yahiin.

madama ay labada Shacab waa Hiiraan iyo kuwa DDS a wax badan ka dhaxeeyaan ayna wadaqabsan karaan maadaama ay yahiin dad walaalo ah.la soco wararkeena danbe.

Addis Ababa-Jigjiga-Waxaa laga yaabaa dad badan oo Soomaali ah in ay isweydiiyaan waxa aanu wararkena ugu badan uga soo qaadano dalka Ethiopia iyo dowlad degaanka Soomaalida amaba wararkeena ugu badan u yahiin ka hadalka kacdoonka shacabka ee ka curtay dalka Soomaaliya laakinse aysan dhab ka aheyn shaqsiyaad badan oo xilal kala duwan haya sidaasi daraadeed waxkasta oo shacabka looga weecin karo kacdoonka si ay fursad argagixisadu ugu helaan iney dalka Soomaaliya ka talaabaan ugana sii gudbaan wadamada deriska la ah Soomaaliya iyagoo sii marayo degaano ay ugu horeyso Hiiraan oo ah halka uu ka socdo kacdoonka ugu weyn. sidaasi daraadeed madaama wax badan sida loo sheego markii la joogo gudaha Soomaaliya aysan run aheyn waxaanu shacabka ku nool bariga Africa siiba kuwa ku nool dowlad degaanka Soomaalida oo ka mid ah State-yada uu ka kooban yahay dalka Ethiopia uuna dalkaas R/wasaare ka yahay Abiy Amxed sidaasi daraadeed maadaama dalka Ethiopia yahay wadan ka bad baaday qalalaaso badan oo la doonayey in xukunka looga tuuro dowlada uu hogaamiyo RW Abiy Axmed iyada oo waxkasta oo la sameeyey sida in waqooyiga dalka Ethiopia dagaalo looga furo,in si shacabka dalka Ethiopia loogu kiciyo la dilo fanaan caan ka ahaa dalkaas oo ka soo jeeday qowmiyada Oromada.

In sidaasi si la mid ah gudaha dalka Soomaaliya mashruuc ay iska kaasahanayeen qeyb ka mid ah argagixisada Soomaaliya iyo dad ku jiraan dowlada Soomaaliya oo isku qabiil ah kana soo jedaan dhawr qabiil oo Soomaali ah in lagu fikiray inta Hiiraan iyo Bakool la dhax maro gudaha Dowlad Degaanka Soomaalida maamulka ka jira oo uu garwadeenka ka yahay Mustafe Maxamed Cumar inta leysku dhaxyaaciyo halkaas ilaa magaalada Harar laga dhigto saldhigyo. Sidaasi si la mid ah

dhawaan waxaa magaalada Jigjigo lagu dilay dad shacab ah oo ay ku jirtay geber xildhibaanad ah ninka ficilkaas sameeyey waxuu u sameeyey kaliya labo sababood.1- Waxuu ahaa shaqsi ka soo horjeeday dowlada haatan ka jirta dalka Ethiopia.2- Maadaama State-ka Soomaalida uu horumar ku talaabsanayo uuna yahay State dowlada dalkaas ka jirta ugu jira kaalin muuqata siyaasad ahaan, dhawaana shir ay iskugu yimaadeen golaha fulinta xisbiga talada hay ee dalka Ethiopia dowladahii hore ee midaan ka horeysayne aysan ka heli jirin wada shaqeynta ay hada la leeyahiin dowlada federalka Ethiopia ficilkii ka dhacay garoonka Garaad Wiil Waal waxuu ahaa ficil la doonayey in kaliya maamulka degaanka shacabka lagu kiciyo weyna shaqeyn weysay taasi oo dadka waxaa qiimo ugu fadhiya nabada kaliya ninkaas waxuu mudan yahay si ay tusaale ugu noqoto kuwo kale oo ficiladaas ku dhiirandoona in la marsiiyo waxa uu mudan yahay danbiilahaas.

Waxaasi oo dhan marka laga soo tago qeybtaan waxaanu kaka hadleynaa halka ay gudaha Soomaaliya wax marayaan inta kaliya ka quseeysa amniga DDS maadaama ay iyagu yahiin kuwii la doonayey in dalka Ethiopia intiisa kale loo sii maro maamulka aanu aragno horumarka uu ku talaabsadayna laga dhigo meel bahale galeen ah,sidaasi daraadeed waxaan kaliya la wadaageynaa ilaa 5 qodob oo hadii ay isha uun ku hayaan si dhawna ula socdaan aysan marnaba dhici doonin in dhinaca Soomaaliya gaar ahaan dhulka uu hada ka socdo kacdoonka rasmigaa ee Hiiraan dagaalkaas oo aan weli ka bilaaban xitaa hal maalin meelo badan oo dalka ka mid ah xili uu Hiiraan ka socda mudo ku dhaw 5 bilood aan nabadgalyada DDS iyo mida guud ee dalka Ethiopia laga carqaladeyn doonin.

1-Waxaan si gaar ah ula hadleynaa madaxweynaha dowlad degaanka iyo shacabkii geesiyaasha ahaa ee dagaalka dhabta ah la galay argagixisadii iyo belahii ay wada shaqeysanayeen ee soo qaatay mashruucii lagu fashiliyey Hiiraan. waxaan idin leenahay hadaan xaqiiqada dooneysaan kacdoon dhab ah oo argagixiso looga soo horjeedo weliba amniga degaankiina iyo kan guud ee dalka Ethiopia quseeya waxuu ka socdaa Hiiraan weliba dagaalka ma dooneyno in aanu halkaan sawirada soo dhigno waxaa loo qeybsaday qoys qoys iyo tuulo tuulo in dhulka Hiiraan loo difaaco qiimo kasta oo ku baxayo kuwii debka qabadsiiyey dumarka iyo caruurtana meelkasta oo lagu arko lagu dilo,dhegna aan jalaq loo siin kuwa diidan ee bulshada ku mada daalinayo mediyaha in ay uga weeciyaan kacdoonka shacabka.Hadaan si kale idiinku fasirno kaba soo qaad hadii cunug yar oo dhawr jir ah ku yiraahdo.(When I grow up, I Want to be an adult), iyo markii uu oday 90 jir ah ku yiraahdo (When I grow up, I want to be nothing at all),midkeebaad dhihi laheyd runta ayuu u dhaw yahay.jawaabta halkaas kala bax mar hadii la yiri hadal oo dhan xigmad ayuu ku danbeeyaa.

Qodobada kale waqti munaasib ah ayaan ku soo beegi doonaa,hayeshe bal anu waxooga ku nasano mid ka midah heesahii argagixisada looga saaray degaanada DDS.

Fiiro Gaar ah- Boqolaal sawiro ah ayaa 24 kii saac ee ina dhaaftay inooga imaanayey shaqsiyaad NGO ah oo aanu horey uga diidnay in aanu halkaan u soo gelino sawiro ay horey uga soo qaadeen dad shacab ah oo Soomali ah oo ay leeyahiin inoo xayeysii abaaraha weliba ragaasi midkoona ma joogo mana tegin meesha sawirada laga soo qaaday, waxaan ugu jawabnay halkaan hadii ay xitaa halmaalin Somaali dhan dhimanayaan wiil amaba geber Soomaaliyeed oo daruufeysan sawiro laga qaaday berito markii ay soo bar baaraan oo uu dalku nabad noqdo looguma sheekeysanayo beri baad sidan aheyd ee hadii aad dalka u naxeysaan sidaan nolol laguma raadiyo ee nabadeynta dalka qeyb ka noqda shacabku amni ayuu u baahan yahay iyo dalkoo loo nabadeeyo uma baahno in sawiradooda lagu tuugsado.

Sidaasi si la mid ah waxaa naloosoo dirayey sawiro dhismayal bur buray iyo shacab dhamaantood qashinka ayan ku shubnay kuwii noo soo dirayna waxaan ugu jawaabnay nolosha shacabku maahan in isbuucii ay wax dhacaanba in la qeyl qeliyo ee adinga iyo madaxdii kacdoonkaan ku dhawaaqay ka bilaaba dagaalka Mogdishu, Jowhar, Dhuusamareeb, Baydhabo iyo Kismaayo markaas kedib nala soo xariira.

Yacni Soomaalidu badankood waa qiyaali ku nool oo waxaad arkeysaa isbuuc kasta iyadoo shacabka loo saarayo mowjado u badan marin habaabin. dalkaan argagixiso waa jabtay waxa kaliya oo xalkiisaa waa in meelaha ay kaka sugan yahiin koofurta Somaaliya inta qiyaaliga laga baxo halmar dagaal saf balaaran ah laga bilaabo.horeyna Soomaali badan oo bogaan ku xiran waan u sheegnay dalka Soomaaliya nabad ayuu noqonayaa laakinse waxaa ku raaxeysan dona Soomaalida daacada ah munaafiq oo dhan magaciisa inta uu sii jiri doono ma foga intaas qofkii Soomaalki ah o aan fahamsaneyn waa qof lunsan.Soomaaliya Hanoolaato.

KHAMIS,OCTOBER 27,2022-DHULWEYNAHA HIIRAAN EE SOOMAALIYA-Maadaama uusan shacabweynaha Hiiraan quseynin shirka Mogdishu kacdoonka dalka ka socdana aan daacad laga wada aheyd,xilalkii dalka ugu muhiimsanaane u gacantooda ku jiro kuwii la doonayey in ay hormuud u noqdaan kacdoonka,Sidaasi daraadeed Heesta kor ku xusan waxaan ugu talo galnay bulshoweynta ku nool Dhulweynaha Hiiraan ee Soomaaliya.

Sidoo kale Waxaan reer Hiiraan leenahay dagaalkii ka soo bilaawday Farjano ee lagu burburiyey dowladii dalka u dhisneyd waxii ka horeeyey 1989 kii ee loogu magac daray dagaalkii Jabhadaha maxaad ka faa'ideen?.

1- Waxaad ka faa'ideen in aad dagaal la gasheen dad aan dalkaan u naxeyn oo kaliya uu reer kasta watay ajande u gaar ah, sidaasna ay ku luntay qaranimadii dadka Soomaaliyeed ka wada dhaxeysay.

2- Mar kale 30 sano kedib mamul xumo iyo isku tashi la'aan dheer oo ay shacabka Hiiraan ka qaadeen siyaasiyiinta aan hadafka iyo aragtida fog laheyn kedib waxaad soo marteen ilaa heer iyadoo argagixisada Soomaaliya dalka dhan joogto ay caruurtiina iyo dumarkiina deb ku qabtaan dalka intiisa kalena ay iyaga iyo kuwa hogaanka dalka haya amaba kuwa xilalka ugu muhimsan ka haya dalka wada shaqeystaan.

3- Ma jiraa dal ay dadkiisu isku ujeedo ka yahiin kacdoonka socda,shacabka Soomaaliyeed waa macqul oo waxaa haya dhibaato isku mid ah dhamaantoodna meelkasta oo ay joogaan waa isku ujeedo,waxaanse ka hadleynaa dadka siyaasada dalka horbodayo daacad maka yahiin maslaxada dalka iyo dadka?.Jawaabta oo kooban idinkaan idiin deynay.

Xalka maxuu yahay?.

Reer Hiiraan dalkaan Soomaaliya ayaa la yiraahdaa waxuuna ku dhisan yahay qabaa'il oo nidaamkooda dhan ayaaba ku dhisan hadii aad talo inaga yeeleysaan reer Hiiraanow aduunyada rto dalka Soomaaliyana meel ay ka dhacday ma jirto 6dii gobol ee Soomaaliya ee ugu horeeyey iyo 8dii gobol ee lagu dhisay dowladii ugu horeysay ee Soomaaliya 1960 kii Gobol Hiiraan ka magac iyo taariikh weyn oo hadane meel kale laga maamulo Hiiraan ka hor.

Waxaanse talo idiinku siineynaa 2 qodob oo kaliya.

1- Dagaalka aad argagixisada Soomaliya uga soo horjeedaan inta ay geberi idinka nooshahay kuwii dumarkii iyo caruurtina debka qabadsiiyey inta uu saqiir idiinka nool yahay yaan la joojin.

2- Waa inuu jiraa idinkoo Soomaaliweyn wax la qeybsanayo wax idinka idiin gaar ah oo ku yimid rabitaankiina oo ah maamul.

Ogaada reer Hiiraanow idinkoo taagan ayaa mashruuc boqolaal milyan lagu soo qaatay oo ay qeyb ka ahaayeen qeyb argagixisada Soomaaliya ka mid ah iyo beelo ay wada shaqeystaan oo wleiba isku reer ah oo la doonayey in amniga dowlada Ethiopia lagu qal qaliyo iyadoo dagaal laga bilaabayo xaduuda uu Hiiraan la wadago DDS ayaad fashiliseen,waxaasne waxey ku timid dacadnimadiina.

Yaan meelo hoose wax laga eegin si Soomaalinimo leh ugu adeega dalkiina iyo dadkiina dhinaca kalena waa in Hiiraan waxa uu yahay hada leysma barayo waa in waxgarad, siyaasiyiin, aqoonyahan, qurbajoog dhalinyaro iyo waayeel intey reer Hiiraan dib isku wareystaan bal horta ha isweydiiyaano maxaa dalkaan siyaasadiisa ka qaldan,yaa dowaldnimo rabo yaase rabin, reer Hiiraan siyaasad ahaan dhaqaalo ahaan iyo ganacsi ahaaba iyadoo la ilaalinayo maslaxada guud ee dalka iyo dadka Soomaaliyeed xagey maslaxadooda ku jirtaa,su'aalaha noocaas ah waa in laga dhigtaa aragtida ugu horeysa.

Si ay reer Hiiraan u qancan wax kale meel iska dhiga xitaa iskaba ilooba waxii horey loo soo maray.waxaan idin la wadaageynaa sida kacdoonka ka socda dalka iyadoo mediyaha lacag lagu bixinayo sida meelaha qaarkood iyadoo aan aragixisada Soomaaliya lagula dagaalin leydiinku marin habaabinayo oo aanu weliba cadeyn idiin soo raacineyno.

Picture of The Day- Sawirka Maanta waxan mar kale ku soo qadaneynaa dowlada degaanka Soomaalida inagoona horey uga soo hadalnay dhinacyo ay ka mid yahiin Fanka iyo suuganta maadama uu deegaanku caan u yahay Hidaha iyo Dhaqanka Soomaalida, waxbarashada iyo arimaha bulshada.

Sidoo kale maamulka deganka uu hogaamiyo madaxweyne Mustafe waxoogaa horey ayaanu uga soo hadalnay inagoona shacabka horey u yaqiinay degaanka amaba ka soo jeeda iyo kuwa aan weligod taginba siyaabo kala duwan ula wadaagnay inagoo ka tusineyna dhinacyo kala duwan,xili weliba ay masuuliyiinta maamulka iyo shacabkuba iska kashanayan hirgelinta mashaariicyo kala duwan kuwaasi oo iskugu jira ku hada bilaaw ah iyo kuwa maraya meeshii ugu danbeysay.hayeeshee waxaanu qeybtaan maanta kala hadleyna dhianca beeraha iyo wadooyinka.

Dhulka Dowlada Deegaanka Soomaalida waa dhul aad u qurux badan waxkasta oo uu nolahu u baahnaane ay ku dhan yahin kaliyna donayo in shacabka looga faa'ideyo, hayeshee berahan waa dhul beereedka lagu beeray dalaga Qamadiga maadaama uu State-ku ka kooban yahay gobolo badan beerahani waa Gobolka Faafan,waxaana dalagaan ka faa'ideysanayo kumanan qoys maadama dunidan aynu maanta ku nool nahay ka jirto dhibaato cuni yari xalka kaliya ee ay shacabkasta iskugu tashan karan ay tahay in ay ka faa'ideystaan hadba dhulka ay markasi heystan, waana guul u soo hoyatay shacabka iyo maamulka hirgeliyey mashruucaan wax badan ka bedelaya nolosha dadka degaanka.

Dhinaca Wadooyinka amaba garoomada diyaaradaha wax badan ayaa laga qabtay siiba magaalooyinka waaweyn oo iyagu leh garoomo caalami ah,hadane marka dhinaca kale laga eego caasimada dowlad degaanka ee Jigjiga waxaa ku socda barnamij naqshadeyn dhinaca wadoyinka ah oo wax badan ka bedelay bilicda iyo muuqalka magalada dadka iyo gadiidkana u sahlaya iney si fudud danahooda uga soo dhameystaan hadba meeshii ay doonayaan iney ka soo daneystaan.Waxaan shacabka iyo maamulka State-ka dowlad degaanka Soomaalida ugu hambalyeyneynaa sida ay uga go'an tahay in ay ka soo kabsadaan dib u dhacii in ka badan 100 sano ka badan degaanka ka soo jiray oo ay hada tiigsanayaan amaba u jiheysteen dhinaca horumarka iyagoo ka faa'ideysanayo maamul wanaaga ka jira degaanka iyo jilka soo koraya oo doonayo iney la jaan qaadaan horumarka kala duwan ee ka jira dunidan aanu ku nool nahay qarnigan 21aadna qofkii,shacabkii,degaankii amaba dowladii uu shacabkeedu aqligodu u shaqeeyo dhinaca foorara ay dunida ka tagayaan iyagoo duleysan.la soco wararkeena danbe.

Picture of the day- Sawirka maanta waxaan ku soo qaadaneynaa Nabadoon Cilmi Hagar Guure iyo dagaalkii Ceel Qooxle ee ay argagixsada Soomaaliya ku wayeen amaba looga dilay hogaamiyaashii ugu badnaa,inagoona ku xijin doona dhamaan dagaaladii ka dhacay Hiiraan ee lagu jabiyey aragixisada iyo tirada sax ah ee looga dilay oo uu ugu danbeeyo dagaalka Jicibow.hayeeshee reer Hiiraan oo loo aqoonsaday dadka ugu daacadsan, xili horey loo ogaa geesinimadooda ahna bulsho ay ku yar tahay munaafaqnimada,taasi oo soo jiitatay malayiin Soomaali ah iyo caalamka intiisa kale siiba dalalka daneeya arimaha Soomaaliya.

Inagoo warbixin dheer ka soo diyaarineynaa dagaalkii ugu danbeeyey ee degaanka Jicibow oo argagixisada logu geystay jab aad u xoogan halka ay tiro ka mid ah oo ay ku jiraan sarakiil sar sare oo qaarkood yahin ajnabi, kuwona ay hubkoodii ugu badnaa ku shubeen wabiga lagu hareereysan yahay oo ay kujiraan god buur dhaxdiisa ah iyadoo la doonayo in ciidamada laga mashquuliyo si ay u helaan meel ay ka baxsadaan,walow aysan taasi dhaceyn marka loo eego sida meelkasta looga xigo.

Hadaanse u soo laabano dagaalkii Ceel Qooxle sarakishii ku dhintay iyo kuwii lagu dhawacay cadadkooda aqligaada ma galayo, weliba mediyaha badankood waa laga qariyaa sida argagixisada loogu galay dagalkaas.hayeeshee qoraaladeenii hore waxaan ku soo qaadanay hal wiil oo sargaal Shabaab ah oo la dhaawacay liif la dul istaagay oo ugu danbeyn markii uu kii 11 dilay, kii 12aadna dhaawacay ugu galay godkii ay ku jireen sidaasina ku dhintay,halkaas ayey inoo mareysay. waxaanse qeybtaan ku soo qaadaneynaa markii sarakiil badan oo u ku jiray nin la yiraahdo Qoorgaab iyo nin lagu magacabi jiray Abuu Yoonis oo ay aragiixsadu ku dhaaran jireen ay ka mid noqdeen 11 aragixisada ka mid aheyd kuwodii ugu muhiimsanaa oo lagu dilay safkii 3ad markii la soo cunay safkii 1aad iyo kii 2aad, waana meesha afhayeenkii aragixisada Cali Dheere markii lagu dhuftay xabadii labaad markii dhaawaca uu u geeriyoon doono lala cararey uu yiri "Aniga Afhayeen ayaan ahaa ee waa leygu soo qatalay dagaalka Hiiraan, ilaa dhamaan dhalinyaradii isaga staffka u aheyd oo dhan lagu cunay goobta dagaalka".

Dagaalkii Ceel Qooxle isku celcelis waxaa lagu dilay 112+8 u geeriyootay dhaawacyadii cuslaa ee argagixisada ka soo gaaray dagaalka,kama hadleyno dagaaladii ka dhcay Ceeleey, Teetaan Bukure, Abooreey, Yesoman ilaa kan ugu danbeeyey ee ka dhacay Jicibow, waxaan ka hadleynaa kaliya dagaalkii Ceel Qooxle ee ay saraakiishii kooxda ugu muhiimsaneyd oo dhan intey isku habar wacdeen lagu dilay halkaas.Waxii markaasi ka danbeyeyna aragixisada waxaa lumay ismaqalkii iyagoo dagaaladii midkaas ka danbeeyey oo dhan ee ay is lahaayeen ugu aara hogaamiyaashii sar sare ee leydiinka dilay mar kale bedelkii ku waayeen qawaariij badan oo ay ugu danbeysay dagaalka Jicibow.

Sidaasi daraadeed Nabadoon Hagar oo dhamaan dagaladii Hiiraan oo dhan qeyb ka ahaa intii uusan dhicin dagaalkii Ceel Qooxle oo uu safka hore ku jiray waxaa lagu yiri inagaa ku filan ee adiga halkaan iska joog, kedibna waxuu yir hadal taariikhda galay kaasi oo ahaa ma anigoo xaduudii Hiiraan ay ii muuqato ayaad ileetahiin dagaalka ka joog,ma dhaceyso kedibna waxuu sidaas ugu mid noqday ragii ugu horeyey ee xabada ka ridayey safka hore ugu danbeyna waxaa u rumoobay riyadiisii aheyd inuu ku dhinto gobanimo isagoo dhulkiisa /deegaankiisa, dalkiisa iyo dadkiisa ka xoreynayo argagixisada dumarka iyo caruurta gubeen.

Sidaasina dalka Soomaaliya waxaa loo kala baxay sida ka muuqatay gabaygii uu ka tiri geerida Nabadoon Hagar RW xigeenka dalka Mudane Saalax ee uu murtida ku cabiray faraqa u dhaxeeya Nabdoon furunta dagaalka ku jiray iyo mid Argagixiso difaacayo iyadoo dadkiisii la heysto.

Ciidamadii Ceel Qooxle aragixisada ku jabiyey dadka aan aqoon u laheyn joqoraafi ahaan dhulka Hiiraan hadaan waxoogaa u bidhaamino Baladweyne iyo Moqokori oo kaliya waxey isku jiraan 150 KM, Ceel Qooxle waxuu Moqokori u sii jiraa dhianca Bari 25 KM,waxeyna ciidamadu hada intaas ka badan u sii jiraan Mabaax oo Badweynta Hindiya u jirta wax ka yar 70KM.weliba waxaan Soomaaliweyn kuwooda xalaasha ah ee damiirka Soomaalinimo leh ,bulshada qaarada Africa iyo kuwa caalamka intooda kale ku nool ee ay qiimaha ugu fadhiso nabada u xaqiijineynaa in aan dib danbe loo maqli doonin argagixiso inta xaduuda Soomaaliya ka talaaba amaba Hiiraan sii dhax mara aadaya wadamada Soomaaliya deris la ah,iskaba daa wadamada kale ee qaarada Africa iyo calamka kalee.maxaa yeelay kuwoodii ugu muhiimsanaa ee hoganka u ahaa argagixisada Soomaaliya Hiiraan ayaa lagu dilay.

Fiiro Gaar ah- Argagixiso waa jabtay qofkii, kooxdii, shaqsiyaadkii,reerkii amaba degaankii ay dadkiisu gadaal isku dhigi lahayeen iyo kuwii ka tagi lahaaba argagixiso iyo kuwii siyaabaha kala duwan u taageeri jiray oo xitaa dhinaca mediyaha aragixisadana lacag uga qaadan jiray buun buunintooda dhinaca kalena dowlada lacag uga qadan jiray dhamaantood waa laga guuleystay, waxadna ka garan kartaan markii ay dowlada xirtay barahii ay aragixisadu ka faafin jireen fikirkooda kuwa la baxay warbaahinta madaxa banaan qaarkood ee aan soo bandhigi karin waxa ay ku sheegeen caburin ee loo diiday oo aan ka aheyn ma buun buunin kartan afkarta argagxisada oo dalkan dowlad ayaa ka jirta?,Hadane shacabka Somaliyed iyo dunida rabaan iney ku qaldan wax aan soconeyn.

Si uusan qoraalku inoola dheeraan la soco wararkena danbe liiska aragiixsada looga dilay Hiiraan iyo kuwa la dhaawacay oo dhameystiran inagoo weli isku duba jireyna tirada looga dilay argagiixsada dagaalka Jicibow oo ay maanta goobtii uu ka dhacay booqdeen wafuud kala duwan oo aanu qoraladeena danbe ku soo qaadan doono.ogaada kuwo badan oo argagixisada horjogeyal iyo amiiro u ahaan jiray oo ay qaarkood ka qeyl qelin jiray mediyaha mar danbe Somaliweyn iyo caalamkaba ma arki doonaan waxaa lagu cunay Hiiraan. Soomaaliya Haboolaato.

Sadio Mane: "A great decision to join the Bundesliga and Bayern Munich!" The 30-year-old, who joined Bayern earlier in the summer after six years at Liverpool says, he couldn't have picked a better league to play in than the Bundesliga."Of course I’m really, really happy to win my first game, first trophy (Supercup-winning). Like I said, from the first day I’m really happy to be part of this great club.

Barnaamijka Ciyaaraha - Waa mar kale iyo barnaamijkii ciyaaraha oo aanu mar kale ku soo qadaneyno xidiga ugu wanagsan qaarada Africa dhanka kalena ku soo bandhiga ciyaaro dunida soo jiita marka uu la ciyaarayo kooxaha waaweyn ee ka dhisan qaarada Yurub

Sadiquu Mane amaba Sadio Mane. Mane oo ah ciyaariyahan da'diisu tahay 30 sano mudo 6 sano ahna u ciyaarayey kooxda Liverbool oo ka dhisay dalka Ingiriiska ayaa horaantii jiilaalkan ku biiray kooxda caanka ah ee ka dhisan dalka Jarmalka ee loo yaqaano Bayern Munich.

Ciyaariyahankan ayaa durbaba kooxdiisa cusub kula guuleystay koobkii ugu horeeyey isagoona qiray in go'aankii uu ugu soo biiray kooxda uu haatan u ciyaaro ee Bayern inuu ahaa mid wanaagsan.Hayeeshee Sadio Mane oo dhawaan tartankii qarada Africa dalkiisa u soo hooyeen guul isaga iyo dhalinyaradii kale ee ka midka aheyd qaranka dalka Senegal ayaa markii ugu horeysay la aaday gurigooda koobkii kuwaasi oo dalka Masar ku garaacay ciyaartii kama danbeysta. ciyaariyahankan weli da'da yar ayey dadyowga xiiseeya ciyaaraha ku tilmaameen inuu yahay mid ka mid ah ciyaartooyda dunida ugu wanaagsan. Hadaba la soco wararkeena danbe kuwaasi oo iskugu jira ciyaaro iyo hadba horumarka kala duwan ee ka jira qaarada Africa iyo dunida inteeda kal

Qaarada Africa oo ka mid ah Qaaradaha ay ku nool yahin dadka ugu farxada badan marka loo eego dunidan aanu ku nool nahay dadka ugu saboolsan ayaa ugu farxad badan.

Jimco, May 27, 2022- Inagoo ka nasaneyna hadba beenta siyaasadeed ee maanta ka jirta dunidan aanu kunool nahay siiba dalka Soomaaliya oo ay madaxdoodu hadba kii xafiiska yimaado uu shacabka u jeediyo qudbado isku mid ah oo ay markii uu xafiiska baneynayo aysan jirin wax ka hir gala badnaa markastana shacabka uun yahiin kuwa beenta lagu socodsiiyo 4tii sanoba mar inagoona markasta keydina hadba qudbadaha ay jeediyaan madaxda Africa siiba kuwa Soomaalida oo ay shacabkodu ku soo jireen mudo ka badan 30 sano oo colaado ah, hadane qormadeena maanta waxaanu ku soo qaadaneynaa halka ay qaarada Africa shacabkeedu kaka jiraan farxada dunida iyadoo ay badankood ku gadaaman tahay daruufo adag iyo nolol u badan mida loogu yeero saboolnimada amaba faqriga.

Daraasaad horu dhac ah ayaa muujinaya in ay shacabka qaarada Africa ka mid yahiin dadka ugu farxada badan ee ku nool dunida.Hadaba waxaanu maanta ku nasaneynaa hees qurux badan oo ay ku ciyarayaan caruurta qaarada Africa ku nool qaarkood.Daawasho Wacan.

Diego Armando Maradona - When Football Becomes Art, Skills, Goals, Dribbles Argentinos

Juniors, Boca Juniors, Barcelona, Napoli, Sevilla, Newell's, Argentina.