---

---

---

News, Hiran, Somalia, Somaliland, Africa and Around the world- Sunday,May 19,2024- Wararka Hiiraan, Soomaaliya, Soomaaliland, Afrima iyo caalamka- Wafti gaaray magalada B/dweyne kuwaasi oo iskugu jiray xildhibaano,Aqoonyahano, saraakiil, siyasiyiin hore iyo waxgarad oo siweyn loogu soo dhaweyey garonka diyaaraha magaalada Baladweyne. waftigaan oo markii ay soo gaareen ee magaalada Baladwyene siweyn loogu soo dhaweeyey

ciyaaraha hidaha iyo dhaqanka, ayaa dhanka kale loo galbiyey magaalada halkaasi oo ay kula kulmeen Ugaaska Beelaha Xawaadle Ugaas Yusuf Ugaas Xasan. waftigaan ayaa ka qeyb galaya shirweyne beelweynta Agoon Cabdalle uga fumayo dhawaan dhulka Quruxda badan ee Hiiraan,Agoon Cabdalle oo ka mid ahaaa beelahii Xawadle ee wacdaraha ka dhigay Duubkii Ugaaska Beelaha Xawaadle, ayaa shirweyne guud oo mudo u soo socday oo ka dhacayo goob aad u qurux badan.

Hayeeshee waftiga maanta gaaray magaalada Baladweyne oo ahaa mid siweyn looga dareemayo ayaa dhanka kale waxaa halkaasi loogu soo dhaweeyey si mug iyo miisaan leh, waana shirkii ugu weynaa ee anau waayadan aragno oo ay iskugu timaado Beelweynta Agoon Cabdalle,halkaasi oo siweyn looga dareemayo Hidaha iyo dhqanka ay caanka ku tahay Soomaaldu gaar ahaan beeshaani aysan ka marneyn iyagoo wacdaro ka dhigay maanta garoonka diyaaraha Ugaas Kahliif ee magaalada Baladweyne dhaliyaro rag iyo dumar iskugu jiro .

 

Dhanka kalena Ugaas Yusuf oo tan iyo markii lagu duubay degaanka Daharo Ugaas ayaa ku mash quulsanaa qaabilaada waxgarad iyo qeybaha kala duwan ee bulshada,inagoona dhamaan kulamadii kala duwanaa ee uu Ugaasku la qaatay bulshada kuwaasi oo iskaka kala ymid dal iyo dibad halmar qormo xiiso leh ka soo diyaarin doona si guud iyo si gaar gaar ahba .waxaa dhanka kale si habsami leh inoogu bilaabanayo wararkeenii taxanaha inoo ahaa ee aanu uga hadleynay beelaha Xawaadle oo ay nag asoo dhaxgaleen xafladii debaal degan Soomaaliland.la soco wararkeena danbe.

---

Soomaaliland iyo Maanta-Sunday May 19,2024-Dabaal Degyada dal iyo dibad ee sanad Guuradii  33aad ee ka soo wareegatay markii la aas aasay Jamhuuriyada Soomaaliland oo dal iyo dibad ka socota, hayeeshee bal aanu isla daawano mid ka mid ah xafladahii ugu waaweynaa ee dhacay 24 kii saac ee ina dhaftay iyo dabaal degaan oo sanadkaan  la dhihi karo waxuu ahaa kii ugu weynaa ee ay qabsadaan shacabka iyo owlada Soomaaliland.

(Ogow weli waxaan fursad siineynaa shacabka Koofurta Soomaaliya,hadiiba ay ku hareen dad aqliga u saaxiib ah in ay bal fasiraan shirkii Mogdishu ku soo gabo gabobay halka uu ka jeeday iyo halka uu u jeeday,inagu weli Soomaali badan ayaan fursad siineynaa oo waxan ognahay in aanu ugu danbeyn shacabka Soomaaliyeed u soo bandhigi doono weliba waqti munaasib ah sida ay nooga barteen Soomaalida bogaan ku tixneyd mudo badan,xaqiiqada ka jirta Koofurta Soomaaliya,

waxii borobagaando ah waa meesheeda),

 

Inta ka horeysa wax badan reer Somalilanow Doorashada soo socotana Soomaaliweyn iyo aduunyada ka yaabiya oo markii qurbajoogta Soomaaliland loo xiro schoolada fasaxyada soo socda hala yaabo sida ay uga qeyb qaataan doorashada intey dib ugu laabtan, yaan waxbo leydiin dowladeen  

---

News in Hiiraan, Somalia, Somaliland, Africa and Around the world-Saturday, May 18,2024- Wararlka Hiiraan, Soomaaliya, Soomaaliland,Afrika iyo caalamka-Maanta iyo mar kale iyo shacabkii Soomaaliyeed ee qaaliga inagu ahaa ee Soomaaliland, Waxaani dabaaldeg waa dhaaftay ee magac kale haloo bixiyo Soomaaliyey. Wararkeena kuwooda ugu xiiso badan iyo maanta oo aan isla aadeyno mar kale magaaladii dhaqanka iyo Hidaha Soomaaliyeed,

Magaaladii xadaarada iyo ilbaxnimada,magaaladii halgamyaasha Soomaaliyeed kuwoodii ugu caansanaa,magaaladii heeso magaalo lagu aamaano ugu badneyd oo loo qaado, magaaladii berisamaadkii dalka Soomaaliya ka aheyd caasimada Labaad maantana ugu yeereyno caasimada Somaliland ee loo garan ogyahay Baxsaney Hargeysaay kaa Gudoomay Baaqee.Hargeysa oo manta gil gishay dhaman gayiga ay ku nool yahiin qowmiyada Somalida waxa ka dhacay inagu ma dhaleyno waa dabaal deg ee waxaan u raadin doonaa waxii ay indhaheenu qabteen magac kale oo ana ka aheyn dabaaldeg. 

Horta inta aanan gudagelin muhiimada qormadeena waxaan shacabka Soomaaliland meelkasta oo ay dunida ka joogaan amaba Soomaaliland ka joogaan leenahay hada kedib shabakadani waxey idiin tahay naas irmaan oo kale oo wax badan caalamka indhahoodu wey qaban doonaan wanaag badan oo degaanadiina ka jira unaa baahan in ay dunida u gudbiyaan dad adinka idiinka koreeya,hayeeshee markaanu dhinackasta ka eegnay wax badan,waxyaabaha aanu idiinku jeclanahay ee na soo jiitay wey badan yahiin ,waxaanse aad ugu faraxnaa inagoo qalbiga idiin kala hadleyna markii aanu aragno nabada ka jirta dhulka Soomaaliland si gaar ah markii aanu aragno dad inaga akteena qaali inagu ah shacabka Soomaaliland oo dhan ayaa akteena qaali inagu ah,laakinse markii aanu aragno  culimada Soomaaiyeed

kuwooda ka soo  jeeda Soomaliland oo aanan halkan magacyadooda kusoo koobi karin Sida Sheikh Ismaaciil Alla yaaraxma, Shiikh Adan Siiro Alla yaa Raxma, Shiikh Mustafa oo anaan muxaaradiisa ka dhergi karin, Shiikh Dirir, Sheikh Saciid Raage iyo culimo badan oo aanan halkaan kusoo koobi karin kuwaasi oo iskugu jira kuwo nool iyo kuwo ifka ka tagay oo inta  booqdaaan Soomaaliland hooyga ay ka degaan iyo inta u dhaxeysa halka ay muxaarada ku aqriyaan  inta si nabad galyo uga tago hadane si nabadgalyo uga soo laabto iyaga iyo hadba culimada Soomaaliyeed ee kale oo markaasi martida u ah,markii aanu aragno aad ayaan ugu faraxnaa oo dunida waxii ugu qaalisana ayaad heysataan waa nabadgalyo ku timid isxilqaam guud in aad hadafkiina intuu doono hala ekaadee aad gaartaan hadii aad dooneysaan ku dadaala nabadaas ay Soomaali oo dhan intii  qalbigoodu nadiifka yahay ay ku farxeyso xasadne awalba aduunyadan kuma laheyn wax karaamad ah oo aan dulinimo ka aheyn,guul iyo gobanimo ayaan idiin leenahay.

Sidoo kale waxaan bogaadineynaa shirkadaha waaweyn ee xarumaha ka dhigtay Soomaaliland kuwooda ay leeyahiin muwaadiniin Soomaaliyeed oo reer Soomaliland ah ee hadane shaqo abuur u sameyey dhalinyarada kuwaasi oo aanan halkaan ku sookoobi karin min Dahabshiil Group ilaa kuwa ugu yar yar. Hayeeshee sidii ay dad badan inooga barteen markii aanu degaan ka mid ah dhulka ay qowmiyada Soomaalidu degaan ay ka dhaceyso dorasho waxan shacabka hadba u soo gudbinaa warar ay u siman yahiin musharaxiinta dhan ee Somaliland sidaasi daraded xisbiyada, xukumada iyo musharaxinta dhamantod markii

uu bilaawdo ololaha xoogiisa waxaan isku dayi doona hadii Alle idmo in aanu u sameyno qeyb gooyni ah oo ay shacabweynaha Soomaaliland iyo kuwa guud ee Soomaaliya kala socon doonaan.

Hadii maanta nala weydiin lahaa halka ay joogto Soomaliland in aanu talo ku darsano oo nala dhihi lahaa maxaad walaalaas Soomaaliyeed si ay horey ugu socdaan kula talin laheydeen,  waxaan talo ku siin laheyn markii ay ka soo dhamato doorashadan in ay Calanka Somaliland qeybta casaankaa amaba caduudkaa ku bedlaan Baluug dhaxda ku leh xidigta 5ta ah ee ay caanka ku yahiin qowmiyada Soomaalida  Towxiidkana ka daayaan labo sababood awadood.

 

1- Horta Calanka Guud ee Soomaaliya ee Buluug ah leydiingama leh oo waxaad tahiin dadkii u soo halmagay kuwa safka hore uga jira marka laga hadlayo taariikhda Soomaaliweyn amaba Soomaalidii hore,wanaa fikir aanu is leenahay hadii dhanka wanaagsan laga eego macquul u ah jiilka soo korayo ee Soomaaliland,maxaa yeelay xili aanu nasiib u yeelanay in aanu Soomalilnad booqano xiliyo waxaa jirtay qofka hadii lagu arko cabitaan kalarkiisu yahay  buluug la ceyrsanayey iyadoo la leeyahay waa calankii Soomaaliya ,yacni inagu layaab naguma noqon arinkaas oo dunidan aanu ku nool nahay reer Galbeedkaan siiba Mareykanka dunida ugu quwada weyn maanta waxaa soo maray xili qofkii madow ah ee America ku nool uu cabo Cabitaanka Cookada la ceyrsan jiray sidii qof danbi galay oo waxkastaba waqti ayey leeyahiin,waxaase daran in fikrad isku mid ah mudo aad u dheer la adeegsado.

 

2- Maadaama calanka Soomaaliland ay dusha kaka qoran taahy Towxiidka waxaa dhacda iyadoo aysan dadku ugu talo gelin in ay kula caweeyaan meelo aan munaasib aheyn oo aan waxbo dhaamin Kalaabyada iyadoo la ixtiramaayo diinteena sharafta iyo wanaaga badan hadii laga masaxi karo oo ereyo af Soomaali ah lagu bedeli karo amaba logo-da/Astaanta Somaliland ay caanka ku tahay wey qumanaan laheyd iyaduna,waa kaliya talo soo jeedin dad aqli iyo garaad u saaxiib ah wey ku nool yahiin Soomaaliland inaguse waxey naga tahay xasuusin.

 

Mida ugu danbeysa doorashada ka hor iyo kediba wax dagaal ah hala gelina deriskiina oo yeysan idiinku dhicin waxii dowladi kacaanka ka raacay 1989 Hiiraan oo iyadoo ay xukunka iska joogi karaan mudo, maalmo is xig xiga dileen Nabadoono aanu ka xusi karno Maxamed Xasan Xawaadle oo lagu dilay Buulo Burde, Taliil Muumin oo lagu dilay Tuulada Beero Yabaal iyo Nabadoon lagu magacaabi jiray Cismaan Hareeri oo isagoo walaalkiis oo geeriyooday tacsidiisa u socda lagu dilay Meel lagu magacaabo Garasyaani inta gacanta laga gooyeyna dhiig bax u dhintay, dabcan ciidamadii Soomaaliya ee berigaas ma wada xumeyn waxaa ficiladaas fulinayey qeyb iyaga ka mid aheyd oo shacabka Hiiraan markii la dhaqaajin waayey dowladii kacaanka la doonayey in ay ku kiciyaan reer Hiiraan.

 

Waxii markaasi ka danbeeyeyna dagaalo faraha looga gubtay kedib ilaa Ciidamadii dowladii berigaasi jirtay lagu qasbo in ay mari waayaan wadadii dheereyd ee isku xireysay Mogdishu iyo Hargeysa oo ay mari jireen wadooyinka ay Geela iyo xoolaha kale maraan, waana markii ugu danbeysay oo ciidamo u socda Waqooyi oo mara Hiiraan la waayey,magaaladii ugu horeysay ee ka baxda gacanta dowladii kacaankane ay noqotay magaalada Buulo Burde, marka reer Hiiraan abaalweyn ayey idiinku leeyahiin taariikhda gadaal u aqriya mar kale waxii la soo maray, waxaasina waxaa keenay dulmiga shacab nidaam iyo dowladnimo rabay lagula kacay si gobanimo lehna uga dhiidhiyeen oo hada taariikhdaas kuma laabaneyno oo waan wada ognahay waqooyi oo uu dagaalkii ka bilaawday 1988 oo aan dowladii laga xoreyn in Hiiraan oo uu ka bilawday 1989 laga xoreeyey.

 

Marka deriskiina dagaal haku qaadina ee bedelkii ugu baaqa nabad iyo dib u heshiisiin oo noqda dad u muqal ek mamul amaba dowlad han iyo  dad aragi fog leh ay hogaaminayaan. marnaba dulmi ha isku raacina dhul barwaaqo ah ayna ku nool yahiin shacab hami iyo han sare leh in aad tahiin ayaan qiyaaseynaa.

 

Ogaada qoraal aanu qeybta hoose soo dhignay oo aanu far waweyn ku qornay soo aqriya hadii aad nasiib u yeelataan waxaa ku jiran qeyb aanu ku leenahay beelaha Daarood iyo Dir afkiina iyo adingiinu haka nabad galo reer Hiiraan, waxaan ula jeedno dad aad u fahmi kara xikmada ka danbeysa la gaashada waxa aanu sidaas u leenahay.

 

Ugu danbeyn,Cashar ha iidnku filnaato waxa ka socda koofurta Soomaaliya. Noolaada waa inoo doorashada soo socota hadii Alle idmo iyo ololaha markii uu bilaawdo.Qowmiyada Soomaalida meelkasta oo ay ku nooshayna waxaa leenahay Soomaaliya hanoolaato.la soco wararkena danbe ee taxanaha inoo ahaa.

---

News in Hiiraan,Somalia/Soomaalilad, Africa and Around the world-Friday May 17,2024- Wararka Hiiraan, Somaliya, Somaliland, Afrika iyo caalamka-Sidaan shacabka Soomaaliyeed horey uga balan qaadnay in aanu meelba mar dhulka ay geska Afrika kaka nolyahiin qow miyada Somalida kaka soo warami doono, wararkenana ku soo qaadan doono dorashoyinka Soomaaliland sidoo kalena aanu xuska 18 ka May oo siweyn looga dareemayo magaaladii caanka aheyd ee Hargeysa haatana u ah maamulka Somaaliland caasimad.

Waxaa nu marka hore bogaadineynaa oo aanu qireynaa wax ay 30 kii sano ee ina dhaaftay sameyn wayen mamuladii is xig xigay ee ka jiray koofurta Somaliya Walow ay Somaliland

Koofurta kala mid tahay qof uu xilkii ka dhacay oo hadane qaab sharci daro ah bulshada iska horjooga oo ahda wax iska caadi ah ka noqday koofurta Soomaaliya, hadane waxaa jira wax aan la dafari karin oo aanu ku amaaneyno shacabka Soomaaliland oo ah doorashooyinka ay qabsadaan sida ay iskugu soo baxaan oo ay safarka dhaadheer u galan ayna uga go'an tahay iyago caalamka tusinayo in aysan Koofurta Soomaaliya aheyn sida la moodo oo ay dhawrkii sanoba Dorahso ay dadku codeynayan qabsadan,halka aanu garan la nahay si aanu siyasada Somaliya ee maanta taalo Koofurta Somaliya aanu wax uga qorno.Hayeeshee,Qofkkii Somali ah oo inoo sharaxo warmurtiyedka Mogdishu laga soo saarey iyo meshuu u jeedo iyo meshu ka jeedo waxaan u naqaanaa siyaasi, aaqil amaba qof dareen leh iyo aqli u saxiib ah,inagu Soomaaliweyn oo dhan waan u sharaxi karnaa, waxaanse la sugeynaa waqti munaasib ah.

Hayeeshee, Waxne waa borobagando waxne waa xaqiiqo markaasi jirta waxaanse bogaadi neynaa isku tashiga, horumarka, adkeysiga iyo weliba go'aanka gesinada leh ee ay shacabka Soomaaliland isku soo maamulayeen tan iyo waxii ka danbeyey bur burkii dalka ka dhacay aaqirkii sideetamaadkii.inagoo 18 May shacabweynaha Soomaaliyeed u soo gudbin doono xaflada abaabulkeeda iyo diyaar garoowkeeda siweyn looga dareemayo dhulka Soomaaliland siiba magaaloyinka waaweyn iyo kuwa yar yar.bal aanu iskula raaxeysano quruxda magaladii amaba buurtii caanka aheyd ee Shiikh,inagoo u rajeyneyna in ay u dhacdo shacabkaas Soomaaliyeed oo aad qaali inoogu ah e Soomaaliland doorasho ay bulsho qabsato mida ugu wanaagsan.

Fiiro Gaar ah- Wararkeenii aanu beelah Xawadle uga hadleynay waxuu noojogaa dhameytirka beelweynta Cali Madaxweyne o qeybta inoo soo socota aad u xiiso badan  kuna baraneyso beeshani sharafteeda, wanaageeda, dadnimadeeda iyo wleiba dadkii soo maamuli jiray xikmadaha ay adeegsan jireen, waxaana ku xijin doonaa  aduunyada kale marka laga soo tago nimankii xarakada, faanka iyo istooxaariska loo daayey Yusuf Samatalis iyo Yabar Dige..lol,  oo aanu isku xijin doono waxaadna beelahan sida beelahi Xawaadle ee ka horeeyey ku baran dontan wax badan oo wanaag iyo qosol iskugu jiro, halka belaha kele ee Beelweynta Xawaadle oo uu midkasta ee inoo dhiman qoraalkoodu xiiso gaar ah leeyahay oo aanu jiilka hada so korayo la wadagi doono, waxaa kale oo aanu markii aan soo gabo gabeyno qoralada beelaha Xawaadle ku xijin doona ahadii Alle idmo sida ay magaaloyinka Hiiraan shacabkoda inta badan iyagoo gaashanayo qurbajoogta u wadaan barnamij isku tashi bulsho ah kuwaasi oo dhisanaya adeega aas aasiga ah ee ay shacabku u baahnaayeen .Soomaaliya Hanolato.la soco warakreena danbe.

---

News in Hiiraan, Somalia, Africa and Around the world-Thursday,May 16, 2024- Wararka Hiiraan, Soomaaliya, Afrika iyo caalamka- Maanta iyo Mar kale iyo Beelweynta Cali Madaxweyne iyo wacdarahii Duubkii Ugaaska Beelaha Xawaadle iyo Waxyaabaha ay beeshaani caanka ku tahay.

Sida aan qoraalkaan kan kii ka horeeyey si horudhac ah aanu shacabka ula sii wdaagnay in aanu qoraaladii taxanaha inoo ahaa ee aanu maalinba mid ku soo qaadaneynay beelaha Xawaadle aanu qeybteenaan uga hadli doono beelweynta Cali Madaxweyne.

Inta aanan gudagelin ka hadalka beelweynta Cali Madaxweyne horta waxoogaa aanu  qoraalka nuxur u yeelno maadaama aan ka hadleyno dad qaali nagu ah inaga wax qoreyna  dhiig iyo kartina leh oo aanu ka caajiseyn in aanu maantoo dhan wax ka qorno yacni dadnimadooda aanan ka caajiseyn,kuwaasi oo markii ay inta nasiibka u yeesho markii ay qeybta hore aqristaan oo laga yabo in ay dad badan dib u xasuusiso waayo waayo,qeybta danbe iyagoo xayi ah oo qeybtaan kore si fiican u soo fahmay qormada qeybteeda hoose ay micnoweyn u sameyneyso.

 

Cali Madaxweyne amaba waxa afka qalaad lagu yiraado Ali Big Head,ku darsoo hadaan xitaa af carabi la Soomaaliyeey ahaan ugu dhawaaqno waxuu noqonayaa Cali Ra'sul Jibaal,

Taliyaani ahaan hadaan ugu dhawaaqnane waxuu noqonayaa Uno tarchiato con la testa grossa Ali......lol. Hayeeshee, beelweynta Cali Madaxweyne iyo muhiimada qormadaan aan isla aadno inagoo wax badan dib idiin celin doono waayo waayo ka hor intaan taariikhda beeshaan qiimaha iyo qaayaha leh gudagelin waxoogaa aan isla aadno dhulkii dulada ahaa amaba caduunka gebedhii nolosha wanaagsan ku nooleyd maxey tiri.

Jaceyl Qalbiguu jug siiyaaye Inboow Jarafoow mar Ii joogi, Jaraf waa darawalkii gaariga ay ii jooji leetahay,gabadhna maadaama ay dadkii hore fikirkooda ku dhiiban jireen qaab murti ah bal aanu waxoogaa qeexno qeybtaan. Beri samaadkii inta badan raga reer Hiiraankaa markii ay dalka ka dhoofayaan badankood intii Allaah waafajiyo waxey ka dhoofi jireen iyadoo ay ama geber ku mehersan tahay ama mid u doonan tahay amaba isagoo markaas guursaday uu dhoofo,kedibna maalin maalmaha ka mid ah sida dhaqanka Soomaalida ka mid ah nin dhaliyaro ah oo qurbaha ku noolaa ayaa reerkiisii ka codsaday in loo guriyo geber markaas u dooneyd,kedibna loo keeno magaalo uu markaasi codsaday oo ay ka dhoofi laheyd,howshii markii ay reerkii fuliyeen oo ay gebedhii si fican u amaba bixiyeen ayaa sidii dhaqanka ahaa gebdhaha Hiiraan amaba kuwa guud ee Soomaalida ma jiri jirin geber leyska dirayo waxaana gebedhii soo raacay hooyadeed iyadoo  si fiican loo soo amaba bixiyey oo ay weliba reerkii ay gebedha ka dhalatay gebedhii u soo jareen Oodkac,Luqmad amaba Salool hadba sidaad u taqaano si  gebedhii aysan markii ay tagto

 

Wadankii ay u socotay ugu tagin xaajigeeda amaba ninkeeda iyadoo gacmo maran, kedibna maantoo kale ayaa la yiri halkii ay kaka nooleyd dhulka miyigaa ee Dulada amaba Caduunka dhulka ay Hiiraan ka degaan beeshaani aanu ka hadleyno waxaana gaariga laga soo raaci jiray  inta wadad la istaago doo la garanayey xiliga uu soo maro,kedibna dhulkii oo xiligaas ahaa howd gaarigii wuu dhaafay wax yar ,kedibna gebedhii waxey tiri "Jaceyl Qalbiguu Jugsiiyaaye Imboow Jarafoow mar ii jooji",yacni  gebedha ma aheyn mid lagu ogaa murti waxeysa fikirkeedii ku gudbisay murti iyo in ay u socotay jacelkeedii ,kedibna hooyadeed oo dareentay ereyada gebedheeda adeegsatay miisaankooda ayaa intey alaabtii ay wadeen dhulka dhigatay sidii gaari Feraari ah intey u duushay kuna carartay wado dhulka Hiiraan laga dhaho Ameerican oo iska stoosan sida aadna sawirkaan ku aragtaan wadooyinka dhulka Duladaa amaba caduunkaa ku yaalo,ugu danbeyna sidey hooaydii u qaylineysay gaarigii waa loo joojiyey gebedhii ay dhashay iyo iyadii oo faraxsana safarkii gebedhaas waxaa lagu bad baadiyey murtida  ay soo burqatay oo hooyadeed ku noqotay filan waaga gebedhuna waxey aheyd mar la arag oo  Allaah ayaa qurux u dhameeyey, dadkaan iyo dhulkaan aanu ka sheekeyneyno dabcan waa sedax Cali. Ogow gebedhaas murtideeda xiligaas kedib dumar badan ayaa si kaftan ah xiliyo kala duwan markii uu gaariga soo maro isla halkii isticmaali jiray.
 

Laakinse isla gaarigaan inagoon ka bixin ka hadalkiisa waa gaarigii ay  Sedax Cali yiraahdeen Riyahii Batay waa Ba'een waana baabuurka reer Biyoow, inta badan dhulka miyigaa dadku waxey adeegsan jireen lugta oo hadba magaaalada ay doonayaan in ay u iibgeystaan xoolahooda waxey ku geysan jireen lugtooda,kedibna waxaa magaaloyinka Moqokori iyo Maxaas la saaray gaari UD ah amaba Soomaalidu utaqaano Siisoow amaba Qalcade,kedibna markii uu gaariga raashin iyo dad geeyo waxuu ka soo qaadaa degaanka Xoolaha,kedibana mudo markii la joogay ayuu mid ka mid ah dadka degaanka arkey iyadoo magaalada uu ka baxayo gaari wada xoolo oo kaliya,waana kii halmar goob la buuxo ka yiri"Riyahii Batay waa Ba'een waana baabuurka reer Biyoow oo uu ula jeeday gaari uu lahaa Nin reer Buulo Burde ah oo la yiraahdo Muumin Biyoow Calasow.....lol.

 

Kedibna maxaa dhacay Muumin Biyoow lagama waaline maalin ayaa gaarigii ka soo baxay Buulo Burde oo uu raashin ka buuxo markii uu marayo meel u dhaxeysa magaalada Buulo burde iyo halkii uu u socday ayaa waxaa yimid roob kedibna waxaa la saaray Shareec amaba Teendho ,kedibna mid ka mid ah ayaa waxaa madaxa kaka soo da ay roob,markaas ayuu intuu tooreey la soo baxay Tendhadii madaxa ka dhiibtay ,kedibna arkey dhulkii oo uu Roob maasheeyey,waxuuna u yeeray ragii kale ee gaariga saarnaa iyagoo iska sheekeysanayo oo leh Roobka meel garas bajiino la yirahado ayuu ka da'ayaa iyo waa ka sokeeyaa, waxii markaasi ka danbeeyeyna dadka qaarkii waxey noosheegeen in ay noqotay shareecii gaariga shabaq oo kale siduu midkasta madaxda uga soo dhiibanayey,ma hubno in uu milkiilahii gaariga xikmada ay adeegsadeen dadka degaanka uu fahmay waxaanse ognahay in dhulkaas mudo kedib uu xoolo badan ka soo dhoofin jiray ganacsadahii weynaa Cali Ganeey oo ilaa maanta dhulka aanu ka shekeyneyno ay ku taalo Baraak biyaha lagu shubo amaba degaan loogu magac daray Baraakta Cali Ganeey.....lol.

 

Dhulkaan aanu ka sheekeyneyno waa dhulkii uu abwaankii Xawaadle amaba reer Hiiraan markii uu tirineyey gabay aanu mirahiisa ka xauusano Dhulka dacar markii laga gurmaday dugulka eeryaale, dulbuktiyo afweyn maalinkii dulucda loo sheegtay,maalintii ta tagay Diisha iyo ayreb dacasheeda, dul duleeladeenii markii uu eebe wada daarshay oo aanu duntaas noqonayoo leysku wada duubtay naftii hure wadanaha ruugay oo weliba daabeysan ,waatey u soo daadageen iney darbeeyaane, shan daqiiqo waataan dulmaray tabatadii baase iyo wax la mid ah oo gabeygu waa dheeraa.

 

 Hayeeshee, bal aanu gudagalmo muhiimada qormadan  Cali Madaxweyne waa beel taariikh wanaagsan ku leh beelaha Xawaadle iyo dhulka Hiiraan ayna ka soo jeedaan dad bulshada caan ka ah si degan qaxwo u soo qaado dhameystirka qeybtaan halyeeyadii iyo dadkii magaca iyo sumacada ku alahaa bulshada ee beeshaan ka soo jeeday Guure Yare nabadoonadii reerkaan soo maray in aan halkaan lagu soo koobi kairn laakinse aanu jiilka haatan jooga u dulmari doono,maadaama aan beeshaani taariikhdeeda halkaan lagu soo koobi karin ayna ka soo jeedaan dad tayo leh, bulshadana caan ka ahaa .la soco wararkeena danbe.

---

WARARKA SOOMAALIYA KUWOODA UGU XIISAHA BADAN-WAXAAN DIB U BILAABEYNAA MAALMAHA INAGU SOO AADAN,MARKII AANU KA SOO JEESANO TAARIIKHDA DHAQANKA HIIRAAN WARARKEENII KALE EE DALKEENA HOOYO EE SOOMAALIYA,WAXAANSE HALKA AY MAANTA SIYAASADA SOMAALIYA JOOGO BOGADINEYNAA BEELAHA DAAROOD OO INTA 1991 WAXII KA DANBEEYEY SOO XARIIFTAMAY, 1998 INTA PUNTLAND DHISTAY, KEDIBNA DEKEDO DHISTEEN,KU XIJIYEEN IN AY XOOG KU DHISTAAN JUBALAND ,KEDIBNA KU XIJIYEEN SSC KHATUMO 2026 KA HORNA SOOMALIWEYN SOO HORFADHIISANAYO IYAGOO LEH 4 MAAMUL GOBOLEED OO AY HADA MID CUSUB OO ANAN  KAN KHAATUMO AHEYN DHISMAHIISA KU MASHQUULSAN YAHIIN XOGNA KU MEEL MARIN DOONO,MIISKA SHIRKA MOGDISHU KA SOCDA MAANTANA GAARSIIYEEN IN AY KU FADHIYAAN MADAXWEYNAHA JUBANAD, WASIIRKA ARIMAHA GUDAHA, MADAXWEYNAHA SSC, MADAXWEYNAHA PUNTLAND  OO DHINACA QADKA UGA JIRA SHIRKA,R/WASAARAHA SOOMAALIYA (NAME IT),WAA DAD SOMALIYEED OO MEEL FOG KA KEENAY BAAHASHA WAAN KU BOGAADINEYNAA IN AAD WAQTIGA SIDOOW IDIIN SOO MARAY UGA

 FAA'IDEYSATEEN OO INTAAD DHULKIINA INTA AAD KA DEGTAAN DALKA SOOMAALIYA HABEYSATEEN CIYAARTANA AAD DHINACII AAD DONTAAN U JIHEYNEYSAN, SIDA AAN U DAAWANEYNO OO AAD WELIBA MASKAXDA UGA QABSATEN AYAA XIISO GOOYNI AH INOO LEH..

 

DHINACA KALE WAXAAN BOGAADINEYNAA ISKU TASHIGA DHINACKASTA LEH OO AY MAANTA IYADOO UU U DHISAN YAHAY MAAMUL 30 JIRSADAY OO LA YIRAAHDO  SOMALILAND BEELAHA DIRED DHINACA KALENA MIISKA SHIRKA MOGDISHU UU U FADHIYO RW KUXIGEENKA OO U DHIGMA AQONTIISA MARKII AANU ARAGNAY ISAGOO SHIRAR CAALAMI AH KA QUDBEYNAYO 10 QOF OO SOOMAALIDA KOFUURTA AH, INAGONA DOORASHADA SOOMAALILAND HADII ALLE IDMO SHACAB WEYNAHA SOOMAALIYEED U SOO BANDHIGI DOONO MARKA WAQTIGEEDA LA GAARO.

 

WAXAA KALE OO AAN BOGAADINEYNAA SHACABWEYNAHA HIIRAAN OO MUDO DHEER KEDIB HALKA UU DALKU U SOCDO SI FIICAN U FAHMAY SIDABA AY BEELAHA DAAROOD IYO DIRTA WAQOOYI U FAHMEEN.WAXAAN LEENAHAY REER HIIRAAN WADO SAX AH AYAAD KU SOCOTAAN MARNABA WAXA HADA SOCDA HAKU MASHQULINA DALKAAN KURSIGA SOO SOCDA EE MADAXTINIMADA SOOMAALIYA DADKA LOO WADO EE AY SOOMALIWEYN KU AAMINI DOONAAN SAFKA HORE AYAAD KAKA JIRTAAN TAAS INAGAA IDIN HUBNA SOOMAALIWEYN MID DERIS KULA AH IYO MID AAN KULA AHEYNBA XITAA HADUU DUSHAADA  KU DULXAARO,SAXAROODO, WASAQEEYO HA U JAWAABIN, KANA SOCO,MAXAA YELAY SOOMAALIGA XUN IYO MIDKA FIICAN IN AAD ISKU WADO AYAA ADIGOO REER HIIRAAN AH INTAAD WADANKAAN HOGAANKIISA QABATAAN SIWANAGSAN

U MAAMUSHAAN  AYAA LEYDIINKA RABAA, HALKA  SIYAASIYIINTA REER HIIRAAN EE UU MUSTAQBALKA KURSIGAAS SOMALIWEYN KA DHAXEEYA SOOMAALIDA AAD OO AY SOOMAALI LA MACAAMILAYAAN HADALKA HA ISKA QURXIYANO INTA KA HOREYSA 2026NA WAXA DHACAYO INDHAHA KA DAAWADA.SIYAASADA SOMAALIYA DHUUSAMAREEB, CADALE IYO GALCAD RAGII KA SOO JEEDAY EE BULSHADAAS KU METELAYEY WAXAA LA DIRAY (10 IYO 0 ), DIGIL IYO MIRIFLENA WAA KU JAHWAREERSAN YAHIIN WAXA SOCDA DAAROOD IYO KUWA DIREED WAXAAN LEENAHAY HADAAD RAJO KA LEETAHIIN IN AAD SOMALIWEYN MUSTAQBALKA HOGAMISAAN INAGU WAX BADAN AYAAN XOG OGAAL U NAHAY, AFKIINA IYO ADINGIINA REER HIIRAAN HAKA NABADGALO SI GUUD IYO SI GAAR AHANED, WAA HADAAD QORAALKAN NUXURKIISA DAD FAHMI KARO TAHIIN, WAAN OGNAHAY SOMALIWEYN AYAA LOOGA DHIGAYAA IN SHIRKA MOGDISHU YAHAY MID LOOGA HADLAYO MISIRKA UMADA SOMALIYED INAGAA MALAAYIIN SOOMAALI AH U CADEYNEYNA ARIMO SHAQSI IYO SAWIRKA GUUD EE LA WADA GELI DOONO MA DHAAFSISNA OO INAGEYSAN JIRIN CID DALKAAS IYO DADKIISA NAGA JECEL OO MAR HORE QOWMIYADA SOOMAALIDA WAXA MESHAAS KA SOCDA U SOO GUDBIN LAHEYN HADII WAX U DHAW MISIRKA UMADA SOMALIYED LOOGA HADLAYO WAANA MIDA KENTAY IN AY WARARKENA U BADNAADAAN REER HIIRAAN,WAXAAN KA HADLEYNAA HALKA AY XAALADU JOOGTO HADA.

 

WELIBA WARKAAN IN AANU DUSHA SARE SOO DHIGNO KALIYA WAXAN UGU TALO GALNAY SOMALIDA AAN XOG OGAALKA AHEYN WELIBA FAR WAAWEYN AYAAN UGU QOREYNAA,HAYEESHEE QORALADEENII TAXANAHA INOO AHAA QEBAHII NOO HARAY HOOS KALA SOCO REER HIIRAANA HALKA AY MEESHA AY MAANTA JOGAN KA AADAYAAN TALO GUUD OO SOMAALINIMO IYO MID REER HIIRAANIMO KA SII DOONO WAXA LA GUDBOON INAGOO WELIBA WAX BADAN OO KA QARSOON OO AY KU QANCI

 DONAN U BIDHAMIN DOONO.SIDOO KALE INAGOO FURSADAN KA FA'IDEYSANEYNO WAXAAN LENAYAY SIYAASIYIINTA REER HIIRAAN KUWII HORE IYO KUWAAN DANBE YAAN MAANTA KEDIB WAXII KA DANBEYEY DUUBKII UGAAS YUSUF LAGAAGA HORMARIN IN AAD SIYAASADAADA KA SOO DHISTO HIIRAAN WALOW KUWOODII WAX FAHMAYEY AY DURBAB HIIRAAN KU XIRMEN 24 KII SAAC EE INA DHAFTAY,HADANE HADII AAD DALKA KU NOOSHAHAY IYO HADII AAD DALKA DIBADIISA KU NOSHAHAY, MAADAMA AANU GUUD AHAAN DHULKA SOMALIDA MALINBA MEEL KA SOO QAADANO WARARKA FURSADAAS RAGA IYO DUMARKA SIYAASADA GELI DOONOW YEYSAN KU SEEGIN,WAX BADAN SIDII HORE IYO WAX U DHAW MAAHAN. OGOW DALKA SOMAALIYA WAAN KUUGU CELINEYNAA WAXAA KU WADA NOOL DAD ISKU TASHADAY OO DEKEDO DHISTAY IYO KUWO......INTA KALE ADIGA DHAMEYSTIRO, XITAA WAXAN SHACABKA SOOMAALIYEED U SHARAXI KARNAA SHIRARKAAN NOOCAAN AH XILIYADA LAGU SOO AADIYO IYO UJEEDKA LAGA LEEYAHAY OGOW WAXA MACQUL AH IN AAD AROORTII HORE DALKA SOOMALAIYA AD KA MAQASHO DEGAANDA AY MUSHKILADA KA JIRTO EE KOOFURTA IN MEDIYAHA LAGA SHEEGO IN DAGAAL LALA GALAYO ARGAGIXISADA ISLA 4 SAAC KEDIBNA AAD MAQASHO NINKII DAGAALKAAS HOGAAMINAYEY AYAA WADAN HEBEL U DHOOFAY,MAQRIBKII INTAAN LA GAARINA AAD MAQASHO WAX KALE IYADOO LAGA HADLAYO.

 

OGOW DALKAAN QURUXDA BADAN EE SOOMAALIYA HADAAN BULSHADA MAALINBA DHINAC WAX LAGA TUSIN WAXBO UMA HAGAAGAYAAN.LA SOCO WARAKREENA DANBE IYO QORAALADII TAXANAHA INOO AHAA.SOOMAALIYA HANOOLAATO

 

FIIRO GAAR AH- QORAALKII AANU KAKA HADLEYNAY BEELAHA XAWAADLE QEYBTEENA SOO SOCOTA WAA BEELWEYNTA CALI MADAXWEYNE OO SI MUG IYO MIISAAN LEH  U ABABULAY UGUNA SOO QEYBGALAY DUUBKII UGAASKA BEELAHA XAWADLE-DAD BADAN MA FAHMI KARAAN LAAKINSE QORMADAAS SI HORUDHAC AH WAXAA KU JIRA QEYB QOSOL BADAN  SEDDAX CALI AYAAN KA HADLAYAA MANA QOSLIN YA KAA YEELAYO( RIYAHII BATAY WAA BA'EEN,WAANA BAABUURKII REER BIYOOW),YABA WELI KAAKA SHEEKEEYEY.SIDOO KALE BEELWEYNTA CALI MADAXWEYNE WAXAAN DHIHI KARNAA WAA BEEL DADNIMO, AQOON DIINEED IYO MID MAADI AH ISKU DARSATAY OO WAXAA KA DHASHAY CAALINKII WEYNAA SHIIKH MAXAMED MACALIN, WAANA BELAH XAWAADLE EE DHAQANBKA AGTOODA QIIMAHA WEYN UU KA LEEYAHAY OO WAXEY QABEEN DUCADII UGAAS KHALIIF ,UGASK AHAD AYIMIDNA UGAAS KAHLIIF WAA IL KULUL YAHAY OO ISAGOO UGAA SAHEYN AYAA LAGA CABSAN JIRAY, HAYEESHEE XAWAADLAHU WAA DAD AANU DHAQNAKOODA SIDEY ULA WEYN YAHAY AY AAD INOOG AYAABISAY , MID JOOGAY IYO MID AAN JOOGINBA,SIDOO KALE INTA AAN KA HADLEYNO BEELAHA XAWADLE WAXAAN SHACABKA LA WADAAGI DOONAA SAWIR XASUUS AH OO SIYAASIGII WEYNAA AUN CUMAR XAASHI AADAN IYO WAFTI UU HOGAAMINAYEY OO FADHIYAAN AQAL SOOMAALI KU YAALO DAHARO UGAAS ISAGA IYO WAFTI BALARAN OO UU HOGAMINAYEY GEERIDII UGAAS KHALIIF SIDA UU DHAQANKA BEELAHA XAWAADLE U IXTIRAAMI JIRAY  COL CUMAR XAASHI,KEDIBNA ,KEDIBNA WAX BADAN IS BAR BAR DHIG. SAWIRADII CALI MADAXWEYNE IYO WACDARAHII DUUBKA UGAASKA WAXAA K ADHACAY WA BURUAA HA BURURIN...LOL. L ASOCO WARARKEENA DANBE. 

---

Top News-News in Hiiraan, Somalia, Africa and Around the world-Tuesday May 14,2024- Wararka ugu waaweyn Hiiraan, Soomaaliya, Afrika iyo Calamka-Maanta iyo mar kale  Inagoo weli ku guda jirna Wacdaradii Duubka Ugaaska una gudbeyna shacabka oo ciyaaraha Hidaha iyo dhaqanka bilaabay in ay ku qabsadaan Goobta lagu caleema saarayo Ugaaska Beelaha Xawaadle Ugaas Yusuf Ugaas Xasan Ugaas Khaliif ee magalada Baladweyne,ayaa waxaanu qeybtaan maanta ku soo qaadaneynaa Duubabka Dhaqanka Beelaha Hiiraan iyo Ugaaska Beelaha Xawaadle

 

iyadoo uu Ugaasku ku mashquulsanaa qaabilaada salaadiinta Reer Hiiraan iyo kuwa Somaliweyn ee meelaha Fog fog uga yimid Xafladan iyo kuwa ku soo wajahan, xili abaabul xoogan iyo diyaar garoow weyn laga dareemayo magaalada Baladweyne,halka ay beelaha Xawaadle bilaabeen in ay madasha Caleema Saarka geeyaan xoolo nool iyo agabyo kale iyadoona Beelweynta Yabardige ( Adan Warsame, Uurkaxeeb iyo Ooysan) oo ah reerkii uu ka soo jeday Siyaasigii weynaa Cumar Xaashi Adan oo iyagu ka mid ah beelaha Xawaadle ee inoo haray ee aanu mid mid uga hadli doono maadama aanu horey uga soo hadalnay beelo ay ka mid yahiin Cabdalle Samatalis , Yabar Madaxweyne, Agoon  Cabdalle iyo Ibraahim Ciise  oo Dige Samatalis ah,maantana aanu qeybtaan qormadaan qeyb ka mid ah ku soo qaadan doono Wacdarahii ay Duubka Ugaaska Beelaha Xawaadle ka dhigeen qaasatan Adeerada sidey u dhamayen inagona ku hormareyna beesha Cabdiraxmaan kuwa kalena ku xijin doona. 

Hayeeshee inta aanan gudagelin wacdarahii ay beelweynta Xawaadle ka dhigeen Duubkii Ugaaska  sidey u dhamaayeen,halka Caleema Saarkana ay Beelahu siweyn isku ababulayaan hadane Waxaa maanta salaan ugu tagay Ugaaska Beelaha Xawaadle oo safar dhulka ah siweyn iyadoo loo galbinayo markii uu gaaray magaalada Baladweyne shacabku caleemo qoyan iyo ciyaaro ku soo dhaweeyeen ayaa Ugaaska waxaa sidii dhaqanka Soomaalida ay aheyd Wabarka Guud ee Beelweynta Baadicade Wabar Maxamed Wabar Axmed iyo waxgarad Beesha Baadicade Ugaaska ku boqray waxyaabaha Hidaha iyo dhaqanka ay Somalidu caanka ku tahay,xili ay Ugaaska ugu tageen salaan ka hor caleema saarka, 

Ugaasku waday Qaabilaada salaadiinta iyo waxgaradka ku sugan magaalada.

Beesha Cabdiraxmaan waxaa laga yaabaa in ay dad badan inta badan maqlaan Afarta Samatalis iyo Adeeradood, laakiinse marka Afarta Samatalis laga soo tago hadii aanu dhahno halkaan ayaan Qowmiyada #Xawaadle oo u kala baxda (Midigsame Xawaadle iyo Miilaawe Xawaadle) hadaan dhahno waan ka hadleynaa bilaaw iyo dhamaad waxey noqoneysaa in aanu maalin dhan siino iyaga galigood maxaa yeelay  #Midigsame_Xawaadle oo kaliya ayaa wuxu u kala baxaa Alagumar midigsame iyo Lo'doone Midigsame #Alagumar_midigsame oo u kala baxa Lixsugar iyo ilma Saruur oo waaweyn oo ay iyagaas qudhooda ka sii farcamen ilaa 7 odoy Micnahu waa Xitaa Alagumar Xawadle oo intiisa badan degaan Bariga Africa ayaan laga dhamaaneyn intaanba la gaarin Ilmo Lo'doone amaba Lixdii Ilmo Lo Doone oo kala ahaa1-Wacwacaale lo'doone 2-Diintiwaaq lo'doone 3-Gesol lo'doone
4-Gaadineceb lo'doone.5-Ishaarabe lo'doone.6-Barisame lo'doone ee waxaan hada ka 

hadleyno waa Belweynta Cabdiraxmaan oo iyaga iyo Samatalis Xawadle leysku yiraahdo
#LODOONE_midigsame oo u kala baxa Samatalis iyo Cabdiraxmaan, marka qoraalka waxaad kala qabsataa wacdarahii ay beeshaani ka dhigeen Duubka Ugaaska Beelaha Xawaadle, maxaa yeelay Soomaalidu inta badan waxey Xawaadle u maleeyaan  Afarta Samatalis oo marka Xawaadle weyne laga hadlayo kaliya noqonayaan iyagu Jufo Hoosaad waa sida Xaqiiqda ah marka loo eego Xawaadle weyne amaba Afarta Samatalis iyo Adeerkood, weliba taariikhda waxaan ka bilaawnay kaliya meel soke si uusan qoraalku inoola dheeraan oo Waxey noqoneysaa in aanu ka hadalno qabiilo ku abtirsada Beesha Xawaadle oo qarniyaal ka hor degan ka dhigtay wadanka maanta loo yaqaano Muritaaniya sidey iyaga iyo xoolahoodii u naq raaceen berisamaadkiina aan soo laaban.... lol.

Sida ay maantaba ugu nool yahiin beesha Alakumar Xawaadle dalalka Bariga Africa oo ay badankooda wada degaan Belaha Soomaalidaa ee ku nool xaduudaha Kenya, Soomaaliya iyo Etoobiya halka ay iska galaan ilaa bariga Africa ayey u jiraan beelo ku abtirsada Qabiilka Xawaadaha oo dalal kale ku nool hayeshee hada kuwaas ka hadalkooda waqti uma heyno waxaanse kaliya dulmareyno waa in Xawaadlahu aheyn qabiil ee uu noqonayo qowmiyad.

 

Hayeeshee Beesha Cabdiraxmaan oo ka mid ah beelaha Xawaadle iyo Duubkii Ugaaska waxyaabahii aadka inoo cajabiyey waxaa ka mid ahaa.1- Waa dad aad isku maqla qaarkood meelo fog fog ayey uga yimaadeen  Duubka Ugaaska waxeyna ka mid ahaayeen sida aad ku daawan kartaa muuqaalka Beelahii Xawaadle oo Ciyaaraha kala duwan iyo Gabayada ku soo bandhigay Daharo Ugaas. Waa beel dumarkooda xitaa inta xaflada joogtay ay afgaabnaayeen

 una badnaa dad culimo ah, dhanka kalena ay ku jireen aftahano gabayga uu ka soo

 

burqanayo afkooda oo mid markuu gabeyga soo turo mid kale ayaa ka sii qabsanayey waxey leeyahiin dhalinyaro badankood aanu qiyaseyno in ay Duubka uga yimaadeen dalka dibadiisa 

oo siweyn uga dhax muuqday Duubka Ugaaska qaarkooda wey qiireysnaayeen Gabaygoodu waxuuna iskugu jiray Amaan, Duco, Guubaabo iyo talo sinta Ugaaska.bal aanu intaan ku nasano maanta Hayeeshee weli leysma gaarin Beelaha Xawaadle kuwa noo dhiman ayaa kuwii aan horey uga soo hadalnay abaabul yareyn maadaama beeshaani sidey u dhan yahiin aan laga marin dhaqanka waxey Duubka Ugaaskooda oo ay wacdaro ka dhigeen iyo Caleema Saarka oo uu hada socdo abaabulkiisa iska yimaadeen dal iyo dibad waxeyna Soomaalida taqaano beeshaani inoo sheegeen in uu Duubka Ugaaska i qarso noqonayo mark aloo eego Caleema Saarka lagu soo dhaweynayo Qowmiyada Soomaalida min madax ilaa dhaqan. la soco wararkeena danbe.

---

News in Hiiraan,Somalia Africa and Around the world- Monday May 13, 2024- Wararka Hiiraan, Soomaaliya ,Afrika iyo caalamka- Taariikh hadey beelaha Xawaadle weliba jiilkaan maanta nool u qormeyso wey qorantay, maahan kaliya iney qorantay waxaanse marka hore intaanan gelin  muhiimada qormadan aan ku hormareynaa dhacdooyinkii nbaga yaabiyey iyo sida  Beeshaan aanu k a hadleyno dhaqanka agtoota ka yahay.

Sidoo kale markii aanu xaqiiqsanay in Duubka Ugaaska Beelaha Xawaadle ka baaxadweyn yahay heerkii aanu qiyaaseynay iyo ka badan waxey aheyd markii aanu aragnay sida ay dhaaman jufooyinka Beelaha Xawadle ugu diyaar garoobeen sidey udhan yahiin Afarta Samatalis iyo adeeradood,maahan kaliya iney u diyaar garoobeen, ee waxey aheyd markii uu abwaanka reer Hiiraan uu xiligaan oo kale dhihi jiray gabay aanu mirahiisa ka saxuusano

( Dul Duleeladeenii markii uu eebe Wada Daarshay oo aan Duntaas noqonayoo leysku wada duubmay), yacni qoraalkii kan ka horeeyey waxaan kaka soo hadalnay sidii Ugaaska inta u dhaxeysa Bulo Burde ilaa Halgan loo soo galbiyey, qofkii dhulka Hiiraan kala garanayo ayaa yaqaano oo Soomaalidu dhamaantood waa dad wada dhashay dhinackastana qaraabo ka ah

amaba hadaan si kale u dhigno waxey iskugu jiraan mid Hiiraan ku dhashay,ama ku soo bar baaray amaba ku dhaqmay ama ka soo shaqeeyey beris samaadkii ee dhulka kala garanayo  Waxyaabahii aadka inoo cajab geliyey waxaa ka mid ahaa in Gawaaridii iyo shacabkii ka soo gelbiyey Ugaska Beelaha Xawaadle Degmada Buulo Burde markii uu Gaariga ugu horeeyey marayey Tuulada Beelayabaal ,kan ugu danbeeya ee ka mid ahaa kuwa Ugaaska galbinayey waxuu marayey Meesha loo yaqaano  Buurta Wariirile amaba meel aan ka fogeyn Wadadii Kalabeyrka oo ah halka looga leexdo wadada aada Abooreey Maxaas ilaa Ceelbuur Somalidii

hore wey garanayaan.

Waxaa taas bar bar socday Gawaariida Galbineysay Ugaaska waxaa hareeraha ka socday ciidamo aad mooday in loo soo xulay arimaha dhacayey oo dhan, Dabcan Buulo Burde iyo Beerayabaal waxey isku jiraan qiyaastii inta ay isku jiraan Mogdishu Afooge ,beerayabaal iyo Buurta Wariirilane waxey isku jiraan dhawr iyo 10 Kiilo Mitir,waxii markaasi ka danbeeyeyna ilaa uu Ugaasku ka soo gaaro Halgan sidey wax u dhaceen waxaan kaka soo hadalnay qaraalkeenii hore.

Hayeeshee armaa lagaaga sheekeeyey  waxii dhacay 24 kii saac ee ugu danbeyey ka hor intaan la duubin Ugaaska beelaha Xawaadle sida dhulka Hiiraan  oo dhan leyska yimid iyo sida qofkasta si uusan u dhaafin caana shubka Ugaaska siiba shacabka ku nool dhulka Duladaa  ee aad uga fogaa halka lagu caan ashubayey Ugaaskakama hadleyno qof gaari soo qaatay waxaan ka hadleynaa shacabka iyagoo la baratamaya waqtiga amaba hadaanu si kale u dhigno waxa afka qalad lagu yiraahdo(Race Against Time) iyagoo lug uga yimid dhulka miyigaa ee aadka u fog,weliba Dulada Xawaadlaha ka yimid caadi ma aheyn siiba dhulka isku xira Min Maxaas, Ceeleey, Bukure Moqokori, Tardo, Qoryaale, Jalalaqsi,Habiino, Raqso, Yasooman,geedo Samo, Wardhabala, Teedaan, Tiyeeg, Owrow, Ilaa magaaloyinka degamada Halgan ka xiga dhanka waqooyi dulo iyo dooxo sida ay beeshu iskuga timid, waxaa ka sheekeyn karo qofkii si dhaw ula socday 24 kii saac ee ina dhaaftay sidey wax u dhaceen,

yacni Xawaadle Beeshaani saqiir iyo kabiir inaga wax qoreyna waxey na bareen waxa uu yahay dhaqan soo jiray qarniyaal marka la doonayo in la micneeyo waxa uu yahay.

Waxaa taas ka sii muhiimsanaa shacabka iskugu tagay goobta lagu caana shubayey Ugaska farxada ka muuqatay waxaana intii ay xaflada socotay ay indhahaadu qabanayaan ciyaaro noockasta leh hadiiba Soomaalidu uu jiro ciyaaro u gaar ah oo ka turjuma hidaha iyo dhaqan ka ay caanka ku yahiin halkaas waa lagu soo bandhigay, waxaa arintaas xamaasada u sii yeelay sida ay Beelaha Xawaadle ay midkasta ugu soo diyaar garoowday duubka Ugaaska iyadoo markii Ugaaska la duubay ay midkasta gooynideeda Ugaaska u xambaaratay ilaa ay iskood iskaka soo dhiiban,yacni  dhul aan ka yareyn 10KM oo dhinackasta ka xiga halka Ugaaska lagu Caanshubay waxey maanta degaan u aheyd dadweynahii dal iyo dibad iskaka yimid, In Daharo Ugaas,Ugaaskii 21aad ee beesha Xawaadle lagu caana shubo oo dhaqankii ay beeshu laheyd dib halkaas mudo kadib loogu celiyo ayaa waxey muujineysaa in abaabulka Duubka iyo Caleema saarka Ugaas Beelaha Xawaadle loo dhiibay iney maamulaan dad garanaya dhaqanka Soomaalida iyo midka Beeshaani ay leetahay marka loo eego sida ay Xaflada u dhacday iyo sida Muwaadiniinta Soomaaliyeed min madax ilaa duubaba dhaqanka Soomaaliyeed si guud meelkasta oo ay dalka ka joogaan loogu wargeliyey arintaan Somalida dhaxdeeda caanka ka ah,yacni qoraalkasat waxaan kaliya ka hadleynaa halka ay markaasi joogto in aanu wararkii kale oo dhan in anau dib u dhigano oo anau maalmahii tagay xooga saarno arimaha ay caanka ku yahiin Soomaalida siiba dhaqanka waxey inoo tahay wax aanan halkaan ku soo koobi karin bil xaqiiqo.

 

Waxaa iyaduna xusid mudan shacabka ku nool degmada Halgan iyo nawaaxigeeda oo ah dad aad ugu wanaagsan soo dhaweynta maxaa yeelay waxaa halkaasi gaaray dhalinayro aan xitaa weligood Hiiraan arkin oo qurbaha ku dhashay oo hadane markii ay  Dukaamada ka iibsanayan dharka Hidaha iyo dhaqanka iyo dadkii Dukaanka lahaa mararka qaarkood markii aad daawato sida wax u kala gadanayaan iyo kaftanka ka dhacayo waxaad dareemeysaa  kaliya bulshada isku baratay in aysan jirin wax loo dhigo,bal qiyaas qof ku hadlayo Garamerka Qaraabada maadaama meesha wax lagu Caleema Saarayo ay tahay ubucdii Beesha oo waan ognahay Jaale Xawadle markii uu garameer ku hadlayo  sida uu xarafka L u isticmalo calashaa ( La kacsha, Lagala her, Lakeen,Laga tag,Laga tag iyo loo dhaani ).....lol. oo halkii ay  ku noolaayen loogu tagay iyo mid qurbaha ku dhashay oo ku faraxsan inuu baranayo halkii uu ka soo jeeday waxa ay xambaarsan tahay daqiiqadahaas yar ee ay wax kala gadanayaan amaba isla joogaan yaa qiyaasi kara.......

 

Hayeeshee marka aanu waxaas oo dhan meel iska dhigno bal aanu waxoogaa dulmarno  qaabkii Ugaaska beelaha Xawaadle loogu caana shubay Daharo Ugaas inkasta oo aanan halkaan ku soo koobi karin hadane bal waxaan isku deyi doonaa in aanu sida ugu macqulsan u soo koobno kama hadleyno qeybaha haray ee lagu qaabili doono  Somaaliweyn min madax ilaa Dhaqan marka Ugaasku dib ugu laabto Caasimada Hiiraaan ee Baladweyne ee waxaan isku deyi doonaa in aanu soo koobno.

 

1- Ugaaskasta oo uu Allaah la doonto beelweynta Xawaadle maalinta oo ka soo dhamaado Reer Ugaas isla markii Beelweynat Xawaadle ayaa bixinaya Diyadiisa xiligaas ayaan a reerkii uu ka dhashay ugu danbeysa,waxii markaasi  ka danbeeya waa Ugaas Xawaadle. 

 

2- Ugaaska intaan la Duubin amaba l acaano shubin waxaa la saarayaa 114 Quranka Kariimka ah oo bulsho dhan ayuu hogaan u noqonayaa  arinkaas oo ah dhaqan aad u wanaagsan.

 

3- Ugaasku markii ay Xafladahiisa iyo Duubkisu dhamado waxuu ku soo wareegaa Dhamaan Beelaha Xawaadle degaanadooda.Qodobada kale waxaa nagu dheeraanayo qoraalka mar kale ayey inoo ahaaneysaa,waxanse ka baranay Calema saarkaan Ugaaska Beelaha Xawadle dhaqan ahaan iyo sida ay beeshaani saqiir iyo Kabiir arinkaan iskugu xil qaameen, waa wax aan qoraal kooban oo aan halkaan ku qornay kaliya Soomaaliweyn oo dhan loogu sheeki karin it's unbelievable,. waxaan isla aadi doonaa wararkeena kale xili ay madaxda qaranka ee maanta joogta iyo qaar ka mid ah kuwii hore iyo muwaadiniinta kale ee Soomaalidaa siyaabo kala duwan Duubka Ugaaska beelaha  Xawaadle hambalyo ka direen.la soco wararkeena danbe. 

---

News in Hiiraan, Soomaaliya, Africa and Around the world-Sunday,May 12,2024- Wararka Hiiraan, Soomaaliya,Afrika iyo Caalamka-Manta iyo Mar kale oo aanu isl aadeyno Magaladii caanka aheyd ee Halgan,marna aheyd xaruntii Dhaqanka Belweynta Xawadle ee ay ku tiilay Daharo Ugaas iyo Isku soo baxii iyo Soo dhaweyentii isku xirnaa min Buulo Burde ilaa Halgan.

Hayeeshee, Intaanan muhiimada Qormadan iyo Soo dhaweyntii Degmada Halgan Gilgishay ee Ugaaska Beelaha Xawadle oo ay shacabku Ugaska uga hortageen Dhul magalada Halgan

u jira in ka badan 15 KM weliba dhul ad u qurux badan oo u dhaxeeya magaalooyinka Buulo Burde iyo Halgan gaar ahaan inta u dhaxeya Buurta caanka ah ee Bur Abooto ilaa Garaash

Borokaraam oo ku yaalo Duleedka kore ee magaalada Haglan xili ay dhanka kale waftiyo is

daba joog ah ka degeen caasimada Hiiraan ee Baladwyene,hadane bal aanu dulmarno Degmada Halgan, Waadiga Ceeldheer, Buuntadii Caanka aheyd ee Halgan iyo Dhulka laga dhisayo Aqal Soomaaligii Ugaaska Beelaha Xawaadle Lagu Caanashubayey oo isaga qudhisa qof arko maahane aan halkaan lagu soo koobi karin qoraal oo klaiya, hadane  bal aanu dul marno Halgan oo ay Soomaalidu beri samaadkii u yaqiineed  Koronto Uno oo ay micnaheedu tahay in ay magaalada Caanka ah ee Buulo Burde u jirot 41KM. 

Degmada Halgan marka laga soo tago in ay hada caan ku tahay Aargada cusub ee laga dhisay, hadane waa magaalo isku darsatay 3 arimood oo muhiim u ah noolaha sida Xoolo, Beero iyo iyadoo caan ku ah in ay ku taalo goob inta badan isku xirta magaloyinka waaweyn ee Hiiraan.Hayeshee magalada mark adhianc asportiska laga hadlayo waxaa ka dhisan kooxo badan waxana tartanka ugu xiisaha badan la qabtaa xiliga lagu jiro bisha Ramadanka.

Magaaladan waxaa ka soo jeeda amaba ka yimaadey aqoonyahano iyo dad bulshada Hiiraan iyo Somaliweyn muctarif ka ah, waana magaalo kaalin muuqata ugu jirta wax soo saarka dhulweynaha Hiiraan,maadaama ay ku teedsan yahiin dhul xoolo iyo beera caan ku ah, waxeyna shacabka qarkood inoo sheegeen in ay magaalada ka mid tahay halka xiliyada ay so ko'aan Malabka shinida oo aad looga isticmalo dhulka Hiiraan iyo guud ahaan dalka Soomaaliya ay ka mid tahay magalooyinka laga soo iibsado malabka ugu badan oo dhulka Hiiraan laga soo saaro,hadii aad ku aado xiliyada Malabka ay soo saaraan xirfadlayaashaa Malabka ee ku nool dhulka Hiiraan.

Sidoo kale waxaa dhulka ku teedsan degmada Halgan ka baxa dhamaan geed miroodka uu caanka ku yahay dhulka Hiiraan,sida Xamurka, Murcoodka, Ontorta, Jicibka oo ka baxa dhul aan ka fogeyn, Mareerka,Hohobka, Muraha iyo kuwo kale oo badan. Magaalada waxey caasimada Hiiraan u jirtaa 74KM oo kaliya,halka ay Degmada Buulo Burde u jirto 41 KM oo magaaloyinka Baladweyne iyo Buula Burte marka laga soo bilaabo cabirka Buuntada Buulo Burde, laguna geeyo Burta Janta Guundishe oo ay micnahu tahay 115 KM.

Hadane bal si uusan qoraalku inool dheeraan aan isla aadno soo dhaweyntii cajiibka aheyd ee Ugaas Beelaha Xawaadle iyo  Shacabkii degmada Halgan waxii kala qabsaday, waxaan berisamaadkii maqli jirnay hebel waa burburay oo micnahu waa Xawaadlaha waa beel aan dhaqanka laga marin waxeyna maanta dhigeen taariikh cajiib ah oo Soo dhaweynta Ugaaka oo ka soo bilaabatay Buulo Burde ilaa AHlgan Wadada waxaa soo buux dhafiyey dhawrkii

Kiiloo Mitirba Shacab kuwaasi oo xay Ugaaska iyo Nabadoona beelweynta xawaadle oo galbinayey marka laga soo tago Ugaaska waxaa soo dhaweyntisa gawaarida galbineysay hor socday Fardo aad moodo iney u weyn yahiin qaark ahore lakinse ay dul sarnayeen rag siweyn looga dareemayo iney aqoon duruqsan u leeyahiin sida Fardaha loo wado iyagoo mararka qaarkood sameynayey dholatus cajiib ah oo ka hoos baxayo inta u dhaxeya afarta lugood ee Fardaha,hadane aad arkeyso iaygo isla markii dusha sare ka saaran.

Waxaa kale oo iyaduna soo jidasho leh magaaladu waxey leetahay Buundo aad u qurux badan oo dulmarta Waadiga caanka ah ee ceeldheer, magaaladuna waxey leetahay koronto inteeda abdan habeen iyo maalin ku shaqeysa cadceeda. hayeeshee hadaanu isla aadno dhulka lagu Duubo Ugaasyada Beelaha Xawaadle amaba la geeyo midkii Geeriyooda daharo Ugaas waa meel in aanu qoraalo kale ka soo diyaarino maahane aanan hada garaneyn si aanu uga

hadalno, hayeeshe si uusan qoralku inoola dheeraan la soco wararkena danbe ee dhulkeena hooyo ee Soomaaliya iyo dhulka Hiiraan oo aanu wax badan ka ogaanay tan iyo markii aanu bilaawnay in aanu joogto uga hadalno Caleema saarka Ugaaska 21aad ee beelaha Xawaadle taasi oo na bartay wax badan,maadaama ay waxii horey loo soo maray nagu ahaan jirtay

maqal uun kaliya markii aad mustaqbalka caruurtaada ugu sheekeyn karto oo aad arkeyso wey ka duwan tahay marka lagaaga sheekeeyo.Walee wax baa ka dhacay Soomaalida gacan ayaan u taagnay amrkii ay arintu noqoto dhaqankooda soo jireenka ah.

---

News in Somalia, Africa and Around The World-Saturday, May 11,2024- Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka- Maanta iyo Mar kale wararkeenii Diyaargaroowga Duubka Ugaaska Beelaha Xawaadle iyo beesha Agoon Cabdalle ee beelweynta Dige Samatalis iyo magaaladii caanka aheyd ee Baladwyene-

Inagoo qoraal goyni ah ka soo diaarineyna marba marka ka danbeysana siweyn looga dareemayo Caleema Saarka Ugaaska 21aad ee Beelaha Xawaadle amaba hadaanu si kale u dhigno Afarta Samatalis iyo Adeeradood iyo siduu dhaqanka soo jireenka ee ay reer Hiiraan lahaan jireen mujinayo bulshada Hiiraan oo ay marti u tahay Somaliweyn ugu diyaar garoben, hadane waxaanu maanta halkeedii inooga sii soconaya jifooyinkii Beelweynta Xawaadle oo marka la duubayo Ugaas Xawaadle ay midkasta u diyaar goroowdo ayaa waxaan maanta

qeybtaan ku soo qaadaneynaa beesha Agoon Cabdalle oo ka mid ah Beelweynta Dige Samatalis oo ay waxgaradkoda shir ay maanta ku qabteen Casimada Hiiraan ee Baladweyne siweyn ugu taageereen sidii caadada aheyd Duubka Ugaaska iyadoo ay shirkaas dal iyo dibad  marka laga soo tago waxgaraqdka kulmay ay dal iyo dibadba uga qeybqaateen qabka fogaan araga ah,hayeeshe bal aanu waxoogaa dulmarno belweynta Aqoon Cabdalle, inagona sidoo kale inta aan la gaarin Duubka Ugaaska Beelaha Xawaadlena warbixin ka soo diyaarin doona Ugaasyadii soo maray beeshaan oo aanu ku soo qaadan doono marka hore 4tii Ugaas ee ugu danbeysay ee beelweynta Xawaadle ku dhawad 100kii sano ee ugu danbeysay beeshaan u soo ahaa Ugaaska,maadaama marka loo eego Ugaas Khaliif oo ahaa Ugaaskii ugu cimriga dheeraa ay dhasheen isagoo Ugaas ah Jiilka ugu badan beesha Xawaadle ee maanta jooga.

Bal aanu gudagalno muhiimada qormada iyo beesha Agoon Cabdalle oo ka mid ah beelweynta Dige Samatalis oo saacadahii ugu danbeeyey noqday Xawaadahii sida weyn uga yimid inta u dhaxeysa Hara Digeed iyo Farjano oo ah dhulka Sooomaali Galbeed amba Somali State ilaa Baladweyne iyagoo udbahooda iyo dhigahooda wata,hadane qoraalka aanu ugu talo galnay Beshaani qeybtani waa horudhac oo warbixinta xoogeeda  waa markii ay maalinkooda Ugaaska la kulmayaan oo ay isku diyaarinayaan ayaan shacabka la wadaagi doonaa,Hayeeshee kulankoodii maanta oo ay siweyn oo mug leh ugu taageereen Duubka Ugaaska iyo qormadan oo horudhac ah,hadane Agoon Cabdalle waxey ka mitahay beelaha ugu waaweyn beelweynta Xawaadle hadii aanu dhahno beeshaani ayaan ka sheekeyneynaa  halkaani kuma soo koobi karno waxaanse isku dayeyna in aanu soo koobno.

 

Agoon Cabdalle waxaa ka soo jeedo siyaasigii weynaa ee aaminsanaa in uusan Allaah iyo  Ambiyadii uu ifkaan keenay mooyaane cid kale oo ka sareysa oo dunidan ku nool ineysan jirin heerka uu kalsoonida uu naftiisa iyo mida degaankii uu ka soo jeeday ku qabay ka gaaray, waana ninkii 1960 kii Doorashadii dalka Soomaaliya ka dhacday looga guuleystay kaliya hal cod, kaasi oo ah siyaasigii weynaa ee ay Soomalidu wada garaneysay Sheikh Cali Jimcaale Baraale oo ay doorasho leysku riiqmay wada galeen madaxweynahii ugu horeeyey ee Soomaaliya Adan Cabdulle Cismaan oo Shiikh Cali Jimcaale oo ka soo jeeday beelweynta Xawaadle ayuu ahaa ninkii doorashadaas oo dhawr wareeg leysla aaday ugu danbeyn hal cod oo kaliya looga guuleystay,kedibna waxuu saldhig ka dhigtay magaalada Baladweyne.

 

Sidoo kale beeshaani waxaa ka soo jeedo Abwaankii weynaa ee tiriyey Gabay aanu mirahiisa ka xasuusano Sun Warabe loo qooshey buu qado ku daartaaye, Qalaaf buu lugaha kula dhacaa Qabatan sii deyne,wax qeyrkaa gadaashii yaal qaado waa halise Abwaankii weynaa  Mustafe Shiikh Cilmi, Abwaan Mustafe waan ka hadleynaa hadaan dhahno qosolkaa dad badan ka dhamaanayo, weliba Abwaan Mustafe qolada hoose ee uu ka dhashay waxaa la yiraahdaa Yabaal waa reer ragooda iyo dumarkooda aad u dhaadheer oo midab furan sidey u badan yahiin,geesiyaal ah oo weliba tayo leh.Abwaan Mustafe Shiikh Cilmi waxey Soomalida taqano inoo xaqiijiyeen inuu yahay shaqsi wadani ah oo dalka iyo dadka Soomaaliyeed aad u jecel.waxaa sidoo kale dhanka dumarka ka dhashay beeshaani Fananada dada yar ee qaday heestii taariikhda gashaay ee Badeenu Iib maahan ee Caasha Kiin Cilmi Xasan.

 

Waxaa ka soo jeedo beeshaani geesigii Indhaceel Raage Daamey ninka loogu magac daray Buuntada Buulo Burde iyo Xaafadaha ku tedsan oo loogu yeero Indhaceel.Waxaa ka soo jeedo Nabadonkii weynaa Sandhool Guure Fiidoow. Waxaa ka soo jeedo ganacsadahii weyna Cabdullaahi Nuur Guled oo ay Soomaalidu u garan ogtahay Garguurte, waa reerka wadanka Tanzaniya ula baxay Hiiraanta yar.beeshani halkaan kuma soo koobi karno,

hayeshee beeshaani ayaa marka loo eego diyaar garoowga ay dhamaan Beelaha Xawaadle ugu jiraan Duubka Ugaaska waxaa siweyn oo weliba mug leh looga dareemayaa diyaar garoowkoda dhulka ay beeshu degto ee aanu kor ku soo sheegnay Min Coomaad, Beergadiid, Ceelgaal ilaa Baladweyne iyo gudaha dhulka Soomaali Galbeed ee aanu kor ku sheegnay. Beesha Agoon Cabdalle ayaa marka laga soo tago u diyaar garoowga Duubka Ugaaska, hadane bilahii ugu danbeeyey waxaa beesha u socday kulamo intooda badan mira dhal ku dhaw looga hasdlayey arimo beesha dhaxdeeda.

 

Hayeshee Arinta Xiisaha leh oo aadka inooga soo jiitatay saacadahii ugu danbeeyey marka loo eego qaban qaabada socota hadane dadka reermiyigaa ee  xoolo dhaqatada beelweynta Xawaadle ayaa kaalintooda si weliba mug leh looga dareemayaa guud ahaan dhulka Hiiraan miyi iyo magaalo oo xitaa Caanahii maalinta la Duubayo Ugaaska u weeciyey halkaas, xili inta badan Qeybaha ay ka kooban tahay bulshoweynta beesha Xawaadle ay durbaba xirteen dharka hidaha iyo dhaqanka ee ay Soomaalidu caanka ku tahay, waxaana socda Abaabul loo qaateen ah oo loogu diyaar garobayo Duubka iyo caana shubka Ugaaska Beelaha Xawaadle, waxaana dhulka Hiiraan ku soo wajahan Xawadlahii bariga Afrika ku noolaa ee ka soo jeeday beeshaani oo iyagu wadanka mar hore ugu danbeysay qaarkood,halka sida uu dhaqanka ahaa beelaha Hiiraan oo si guud marti loogu yahay ay maaliba Beel hor leh Geell geyneysay halkaas oo ay ugu danbeysay Beesha Jiidle inagoo arinkaas beelaha Hiiraan halmar qormo ka soo diyaarin doona si guud.la soco wararkeena danbe iyo dalkeena hooyo ee Soomaaliya.

---

News in Somalia, Africa and Around The World-Friday, May 10,2024- Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka- Maanta iyo Mar kale wararkeenii soo dhaweynta iyo Sakootinta Ugaaska Beelaha Xawaadle iyo beelweynta Yabar Madaxweyne ee Dige Samatalis iyo magaaladii caanka aheyd ee Buulo Burde-

Inta aanan gudagelin amaba isla aadin magaalada Baladweyne  oo ay maanta gaareen wafti culuskuwaasi oo horudhac u ah wafuud kala duwan oo ka kala imaneysa dalalka bariga Africa,xili wafuuda loo diyaariyey soo dhaweyn uu maqamkeedu sareeyo min caasimada Soomaaliya, iyo guud ahaan dhulka ay qowmiyada Soomaalidu ka degaan bariga Africa muwaadiniinta Soomaaliyeed ee ka soo qeybgaleysa xaflada.

Hadane bal aanu waxogaa dul marno soo dhaweyntii iyo sagootintii ay maanta ugu sameyen magaalada Buulo Burde beelweynta Yabar Madaxweyne. hadane inta aanan muhiimada qormadaan gudagelin waxaan maanta u saareynaa reer Buulo Burde heestii waa midaan u bogayoo Buulo Burde joogtee Baarweynta Geeliyo laga dhiibay Boqolaal ee uu horey ugu luqeeyey fanaankii dhulka Hiiraan iyo geyiga Somaliya laga jeclaa Baastoow, maadaama

ay maalmahii tagay intii aanu qoraalada ka sameyneynay magaalada Buulo Burde ay indhaheenu qabanayeen dumar Soomaaliyeed oo reer Hiiraan ah,marna ah reer Buulo Burde oo aad u qurxoon waana kuwa ay ka hadleyso heesta aanu dusha sare soo gelinay.

Hayeeshee aanu gudagalno dulucda qormada oo maanta quseysa beesha Yabar Madax weyne oo ka mid ah beelweynta Xawaadle gaar ahaan Dige Samatalis. Marka Beelweynta Xawaadle la doonayo in midkasta gooynideeda looga hadlo jufokasta oo beeshaasi ka mid ah waxey caan ku tahay wax gooyni ah,Tusaale beesha Yabar Madaxweyne waa beelweyn waxeyna ka mid tahay beelaha Xawaadle ugu hodansan dhinackasta oo hadii ay beelweynta Xawaadle 5 sano oo xiriir ah dagaal galaan waa beel iyadoo aan kuwa kale loo baahan

dabooli karta hadba baahida jirta weliba waqti gaaban gudahood laakinse ma muujiyaan dhaqaalahooda oo Xawaadlahu marka si guud looga hadlayo beelaha Soomaaliyeed maahan reer ku faana dhaqaalo amaba is buun buuniya arimahan oo aanu ku oganay markii aanu waqti badan gelinay amaba bilaawnay in aanu dadka Soomaaliyeed maalinba meel dalka ka mid ah wax uga soo gudbino, waxyabaha aanu ku aragnay beeshaan iyo guud ahaan shacabka ku nool Hiiraan siiba Xawaadlaha amaba reer Hiiraanka kale si guud waxaa ku weyn Soomaalinimada,Diin jaceylka iyo iney xeeriyaan wax badan oo aanan ku arkin meelo badan oo dalka Soomaaliya ka mid ah.

Hayeeshee qormada reerka aanu maanta uga hadleyno ee Yabar Madaxweyne waxaa ku badan dadka daacada ah,waana niman aan si sahlan dagaal ku gelin dulmiga ma jecla in iyaga la dulmiyana ma jecla wana sida saxda ah,laakinse hadaad qof reerkaas ka soo jeedo xili colaad ah aad intaad agtiisa fadhiisato galiya aad tiriso tixgabay ah oo aad ka tagto waa dad damiir leh oo isla markii halmar ku baraarugo gabaygu waxa uu xambaarsan yahy gabaygaas.

Tusaale- Hadii aad tiriso gabay xambaarsan dhiilo colaadeed oo aad tiraahdo ereyo ay ka mid yahiin-Xawadlow Qalbilaawe, Geela Qaaxada weyn iyo Loda qoobka leh maala, Riyahiina Qaruufa (calashaa Arigiina iska lista),idinkoo qamandhuura rag kalaa qunsanaahe,kana tagto,amaba aad u tiriso gabay ka hadlaya dalkeena hooyo ee Soomaaliya,kedibna intaad gurigaada imaato newska aad isha ku heyso maalinkaas newska caalamka ee la sheegayo kama weyneysid news ka hadlayo Yabar Madaxweyne...lol. yacni waa reer duqaad badan hadeysa kacaan ka leexo.

Waa dad ku nool runta sidey u badan yahiin.Hayeeshee,markii aad adigoo Soomaali ah daawaneyso  taariikhda Soomaaliya markii ay Soomaalidu gobanimada qaadaneysay waxaa ka dhashay Dr Cilmi Ducale oo ay Soomaali badan garanayeen, waxaa kale oo ka dhashay ninkii Soomaalida hada ka hor yiri Yaan Fuusto dabada ka duleesho buuxiya nala dhihin Waare.....lol, Sidoo kale waxaa ka dashay Qareenkii ugu dada weynaa inta la xasusto Magaalada Buulo Burde Sheikh Maxamed Balcad, Waxaa ka dhashay ninkii ay ku baxday

maah maahdii caanka aheyd ee Oday Geedi Goobta Geey, Gadaalna aaga soo gadoon Geedi Santuur, Waxaa ka dhashay Nabadoon Sabriye Xalane oo ahaa Nabadoonkii dhalay Cabdi Sabriye Xalane oo ay u dhaxday gebedhii uu dhalay AUN Madaxweynahii hore ee Soomaaliya Maxamed Siyaad Bare, aqonyahano, iyo Nabadoono Hiiraan iyo Soomali oo dhan caan ka ahaa oo aanan halkaan ku soo koobi karin maxaa yeelay beesha Yabar Madaxweyne waxey ka kooban tahay 10 Jufo hoosaad iyagaasna sii kala baxa halkaan kuma soo koobi karno intanba sheekadaa naga gashay.

Laakinse qoraalada aanu ka sameyneyno Soomaalida markasta qeyb qosol ah kama marna waxaase jirta hada ka hor xiligii ay Soomaalidu ku yareyd iney dhoofaan ayaa waxaa dalka dibadiisa aaday (Qurbaha),Nin dhalinyaro Kedibna wuu ku xanuunsaday waxkasta hadii la sheegay waa la garan waayey halka uu xanuunkiisa ka yimid markii danbe ayaa waxaa magaaladii uu joogay tagay nin kale oo isla Qaraabada ah,markii xanunkiisa loo sheegay

ayuu yiri ninkaan goormee ugu danbeysay inuu cuno Soor iyo Caano waxaa la yiri ma garaneyno.Kedibna magaalada inta la tagay ayaa waxa la kariyey Soor waxaana Soortii oo

qiiqeysa inta Go loo huwiyey la yiri cun, isagoo dhididayo  ayuu intu istaagay ayuu ciyaarta waalada loo yaqaano galay.yacni waxaa qabtay waxa afka qalaad lagu yiraahdo authentic Somali food amaba hadaanu si kale u dhigno“Ninety-eight percent of Somalis eat Soor back in a days“,nimankaan maba aaminsano waxa ay dad badan dhahaan Sharooba Feero ayaan cabay,iyagu Sharooba Feeradooda waxey ku leeyahiin waxuu u dhigmaa Galaas caano oo Mayac ah,caanaha midkiisa dhanaanka ah hhhh.Soomaali waa Soomaalidii hore Cad iyo caano ayey ku noolaan jireen waxaana soo raaca Soorta.

Hayeeshee waxaan qeybtaan qosolkaa u soo qaadanay beeshaani aanu ka hadleyno waa dad kaftan badan, niyad wanaagsan, dhaqanka Beelweynta Xawaadle iyo midka reer Hiiraan iyo kan guud ee Soomaaliweyna garanaya oo marka Hiiraan la joogo waa beel degaan sedaxda nooc ee uu dhulka Hiiraan ka koban yahay sida Dulada oo loogu yeero Caduunka. Gowraarta amaba Labarka oo ah meelaha ay iska galaan dhulka buuraleyda ah iyo midka caramadowga ah iyo ugu danbeyn dulka Dooxadaa ee ku deedsan webiyda oo hadaad tagto  Sagaal Geed, Geedasamo, Dufaaley' Oomanow,Ceel Ciid, Afcad,'jalalaqsi ilaa Mahaday waa degaan.Hadaad tagto Waadiga Ceeldheer, Halgan, Dheenweyne, Farqalaal iyo meelo kale oo badan oo ay degaan halkaanse aanan ku so koobi karin.

 

Hayeeshee Soo dhaweyntii Guud iyo midii gaar ahaaneed iyo sagootintii ay maanta ku soo qatimeen Beesha Yabar Madaxweyne oo ka mid ah beelaha Xawaadle maadama Ugaska iyo Nabadoonada la socda siweyn u sugayaan Xawadlaha ku nool magalooyinka kale ee Hiiraan oo ay ugu horeyso magaalada Baladweyne oo siweyn Ugaaska looga sugayo halkasi oo ay ku sii qul qulayaan wafuud kala duwan kuwona ay ku wajahan yahiin.

 

Waxaana marti sharafta loo diyaariyey goobo aad u qurux badan,maadama ay inta badan arimaha dhaqanka kulmiyaan Duubabka dhaqanka Soomaaliyeed oo ay qaarkood mudo iskugu danbeysay, waxaana marka laga soo tago Soomaliweynta la casuumay hadane bulshada Hiiraan oo si guud marti loogu yahay ayaa isku diyarinaya soo dhaweynta marti sharafta, waxaana si mug leh looga dareemayaa diyaar garoow aan caadi aheyn guud haaan dhulka Hiiraan ,halka ay gaareen magaalada hal abuurkii reer Hiraan kuwoodii ku haboonaa curinta gabayada.

 

Waxaana halka ay ka dhaceyso xaflada meel aan ka fogeyn lagu diyaariyey tiradii ugu badneyd ee Xoolaha ay Soomaalidu dhaqdaan oo u ugu horeeyo Geella.Dhanka kale waxaa magaalada ku sii qulqulayo dhaliyaradii mediyaha oo iyagu durbaba duleedka kore ee magaalada goobo wanaagsan ka sii degay kana soo gudnbinaya muuqaalo qur qurxoon.la soco wararkeeii kale ee dlakeena hooyo ee Soomaaliya, Africa iyo caalamka.

---

News in Somalia, Africa and Around The World-Thursday, May 9,2024- Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka- Maanta iyo Mar kale wararkeenii soo dhaweynta Ugaaska Beelaha Xawaadle iyo beelweynta Cabdalle Samatalis iyo magaaladii caanka aheyd ee Buulo Burde- Walee wax baa ka dhacay kulan soo dhaweyn ah oo la dhihi karo  waxaa isku arkey maanta Ugaaska Beelaha Xawaadle iyo mid ka mid ah beelaha Xawaadle Cabdale

Samatalis.

Ma garaneyn halkii aanu ka bilaabi laheyn qormadan xaqiiqadii waxaanse ognahay reer Buulo Burde sidey u dhan yahiin maahan dad caadi ah,hayeshee waxaanu qeybtan ku hal qabsaneynaa maanta beelweynta Cabdalle Samatalis oo aad moodo in ay maanta ku soo dhaweyeen Ugaaska Beelaha Xawadle  Ugaas Yusuf Fardo aad mooday in laga keenay  Dhulkii quruxda badnaa ee ay reer Hiiraan ku u yaqiineen Beerahii Jeele Indha Cade ee u dhaxeeyeye magaalooyinka Buulo Burde iyo Baladweyne oo ah dhul ka soo hoobta Buuraha kuna dhamaada Wabiga oo aad u qurux badan.

Bal aanu waxoogaa  dulmarno Beelweynta Cabdalle Samatalis. Cabdale marka laga hadlayo Afta Samatalis iyo adeeradood waa yaraanka waana beel ay dad badan oo reer Hiiraan ah iyo kuwo badan oo Soomaalida garaneysa beesha Xawaadle  ku tilmaaman in ay yahin dad ilbax ah waxaana ka dhashay Geesigii Ibraahim Seedow, General Cisman Sokor, Siyaasigii ay ku baxday Jidka ama Jeelle ee Cismaan Maxamed Jeelle, Gudoomiyahii hore Banka dhexe Cali

Camalow dowladii dhexe ee Soomaaliya iyo siyaasiyiin badan, saraakiil iyo aqoonyahano

badan oo aanan halkaan ku soo koobi karin kuwii hore iyo kuwi danbe.Sidoo kal ehadaanu si kale u dhigno Cabdalle Samatalis marka laga soo tago beelweynta Xawaadle ee hoos loo sii daadago waxaa ka soo jeedo Hooyadii dhashay soona bar barisay madaxweynaha Somaliya ee maanta jooga Xasan Sheikh Maxamud oo maamadaas oo iyadu ka soo jeeday reer ilbaxa ah oo la yiraahdo Xasan Maxamed oo ah qoys hoose oo ka mid ah beelweynta Cabdalle.

Hayeeshee,hadaanu dib ugu laabano magaalada Buulo Burde mar aanu hada ka hor ka soo diyaarinay qormo aad u xiiso badneyd dhalinyaro reer Buulo Burde ahne ay nala wadaageen sawiro hore magaaladu caan ku aheyd kaftan badan oo ay ka sameeyeen fanaanintii ka soo jeeday halkaas, waxaana jiray sheeko aad u qosol badan oo mar ay riwaayad keeneen fanaaniin Soomaaliyeed ayna ku jireen kuwo ka soo jeeday Magaalada Buulo Burde,mar kale ayaan qormo xiiso leh ka soo diyaarin doonaa laakinse Reer Buulo Burde marka la bar

bardhigo Magaalooyinka kale ee Hiiraan waxaa ka yimaado dad karti leh waxeyna caan ku tahay magaaladu ciyaaraha sida Basketka, Fooliboolka, Kubada Cagta oo ay Baladweyne Sibraarka,Maqaarka amaba Haraka hadba sidaad u taqaano kala bixi jireen beri samaadkii markii uu dalku ahaa dal jira hadii aanu si fiican u jilcino inagoo ku halqabsaneyna

beelweynta Cabdalle Samatalis oo ka mid ah beelaha Xawaadle hadane reer Bulo Burde waa dad u badan ilbax,reer magaal sidey u dhan yahiin,waxaa halheys u ah ani maa itatikeynee..lol

ereygaan aniga ma itaatikeynee weli ma arag cid waxa laga wado inoo fasirta,laakinse markii aanu isku daynay waxaan qiyaaseynaa in loola jeedo war nagala tag laalaabka iyo iska daba wareega,waana meesha ay reer Buulo Burde ka keeneen daacadnimada.Ugaas Yusuf oo isaga qudhiisa ah reer Buulo Burde halka lagu soo dhaweynayo waa halkii ay noloshooda ugu badan ku soo qateen Dudubkii dhaqanka reer Hiiraan oo ay qaarkood degaanka u aheyd. hayeeshee marka laga soo tago soo dhaweynta iyo mati qaadyada ay beelaha Xawaadle u sameynayaan Ugaaska Belweynta Xawaadle,hadaanu isla aadno magalooyinka kale ee waaweyn iyo halka ay lagu caana shubayo Ugaaska oo ay ka socoto shaqo xoogan iyo diyaar garow  iyadoo ay dhalinyaradu kaalin muuqato oo weliba mug iyo miisaan leh ku leeyahya howsha socota.la soco wararkeena danbe iyo dalkeenii hooyo ee Soomaaliya.

---

News in Somalia, Africa and Around the world- Thursday May 9,2024- Wararka Soomaaliya, Africa iyo caalamka- Shir si her sare ah loo soo agasimay laguna dhameynayey nabadeynta 

Wadanbka Koofurta Sudan oo ka furmay caasimada Dalka Kenya ee Neroobi. halkaasi oo uu qudbad qiimo leh ka jeediyey madaxweynaha wadanka Marti geliyeye gogoshaan ee Kenya Mudane William Ruto.

 

Shirkaan oo ay ka soo qeybgaleen madax ka kala socotay qaarada Africa, Ururka Midowga Africa iyo weliba R/wasaaraha dalkeena hooyo ee Soomaaliya mudane Xamsa Cabdi Barre

ayaa waxaa dhanka kale halkaas uga mahadceliyey madaxda iyo marti sharafta shirka ka soo qeybgashay oo ay ugu horeeyaan madaxweynaha iyo  shacabka Kenya  ayaa waxaa halkaas uga mahadceliyey madaxweynaha Koofurta Sudan mudane Salva Kiir Mayardit.

 

Hayeehsee, Wadanka Koofurta Sudan ayaa marka xaalada dhinaca wanaagsan laga eego siweyn uga soo kabsanaya dagaaladii sokeeyey ee wadankaas la haray waxii ka danbeeyey markii ay noqdeen wadanka cusub sanadkii 2011 kii.Dalka Kenya oo ku wanaasgan marti gelinta shirarka  iyo nabadeynta ayaa waxaaa dhanka kale maalmahii tagay ku sugnaa

 

R/Wasaaraha dalkeena hooyo ee Soomaalia iyo wafti uu hogaminayey mudane Xamsa Cabdi Barre oo si diiran loogu soo dhaweeyey halkaas, mudadii uu joogayna kulamo kala duwan la qaatay madaxda wadanka Kenya, Jaaliyada Soomaaliyeed ee wadankaas ku dhaqan iyo marti sharaf kale. la soco wararkeena danbe.

---

News in Somalia,Africa and Around the world-Wednesday,May 8,2024-Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka-Maanta iyo mar kale iyo Hiraan,iyadoo ay weli beelweynta Xawaadle ku guda jiraan soo dhaweynta iyo qaabilaada Ugaaskooda Ugaas Yusuf  Ugaas Xasan Ugaas Khaliif,hadane waxaanu isla aadeynaa mar kale magaaladii caanka aheyd ee Bulo Burde iyo  beesha Ibraahim Ciise oo ka mid ah beelaha Xawaadle oo Ugaaska iyo Nabadoonada la socda soo dhaweyn aad u weyn u sameeyeen,halkaasi oo ay qeybaha ay ka kooban tahay beeshu kula kulmeen Ugaaska.

Beesha Ibraahim Ciise marka laga soo tago in ay ka mid tahay beelweynta Xawaadle hadane bal aanu dulmarno waxoogaa waa beesha ay ka jeedeen Duuliyaashii Soomaaliya qaarkood kuwoodii ka soo jeeday Hiiraan oo aanu ka xasusano sida Ina Aboorey iyo Ina Cabdi Xuseen, waxaa sidoo kale ka soo jeeda Wasiirka Batroolka Soomaaliya, Ganacsadahii weynaa Xaaji

Daa'uud, Fanaankii weynaa Cali Cabdulle Gure, waxeyna ka mid yahiin beelaha Xawaadle ee waxii ka danbeeyey bur burkii iyo ka horba sida dhaw ula shaqeynayey dhamaan Ugaasyadii soo maray Beelweynta Xawaadle, waana arin ay kala siman yahiin beelah akale ee  ee ay ka kooban tahay beelweynta Xawaadle oo dhan markii ay arintu dhaqanka noqoto Xawaadlahu waxey kaalimaha hore kaka jiraan Soomaalida markii aanu u guurgalnay dhawrkii isbuuc ee ina dhaafay tan iyo markii la iclaamiyey ecaleema saarka Ugaaska.

Maadaama Ugaas Yusuf marka laga soo tago inuu yahay Ugaska Guud ee beelaha Xawaadle hadane Ugaasku waa reer Buulo Burde,marka reer Bulo Burde weligoodba caadi ma aheyn, waa dad ay ku badan tahay dacadnimada kartina leh ayuu yiri nin dhalinyaro ah oo magaciisa inoogu sheegay Cabdi oo ka mid ah qurbajoogta dalka dibadiisa uga timid caleema saarka Ugaaska beelaha Xawaadle oo siweyn  looga dareemayo diyaar garoowkeeda.  

Ugaas Yusuf ayaa si guud iyo si gaar ah ugu duceeyey dhamaanba beesha Ibraahim Ciise,beelaha Xawaadle, Reer Hiiraan iyo Soomaaliweynba iyadoo ay Ugaaska si fican iskugu soo baxeen beesha maanta soo dhawyenta u sameysay.

Sidoo kale marka laga soo tago la kulnaka uu Ugaasku la kulmayo qeybaha ay ka kooban tahay beelweynta Xawaadle ,hadane Fanaanada weyne  Caasho Kiin CIlmi Xasan ayaa debka ka soo qaaday hees loogu talo galay Caleema saarka Ugaaska ,halka dhalinyaraduna qaarkod soo saareen dhaanto, waxaana dhamaan magaalooyinka waaweyn iyo kuwa yar yar ee dhulweynaha Hiiraan laga dareemayaa shacabka oo u diyaar garoobayo qaabilaada Ugaaska iyo soo dhaweyntiisa.la soco wararkeena danbe.

---

News in Somalia,Africa and Around the world-Tuesday May 7,2024-Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka-Wararkii ugu danbeeyey diyaar garoowga caleema saarka Ugaaska Beelaha Xawaadle-Xili siweyn looga dareemayo guud ahaan dhulka Hiiraan diyaar garoowga xaflada Caleema saarka Ugaaska Beelaha Xawadle Ugaas Yusuf Ugaas Xasan Ugaas Khaliif Ugaas Rooble hadane bal aanu waxoogaa dulmar kooban ku sameyno halka ay hada wax marayaan.1- Tan iyo markii ay dhawaan gareen magaalada Buulo Burde Wafti uu hogaamineyey Ugaaska ayna qeyb ka ahayeen waxgarad iyo qeybaha ay ka kooban tahay bulshada magaalada Buulo Burde ayaa waxii markaasi ka danbeeyey waxuu Ugaasku sida uu dhaqanku ahaa ku mashquulsanaa qaabilaada iyo la kulanka bulshada ay ka kooban tahay beeeshu kuwaasi oo iskaka kala yimid degaanada ku dhaw dhaw magaalada Buulo Burde.

Sidoo kale dhanka kale beelaha ay ka kooban tahay beelweynta Xawaadle ayaa iyaga qudhooda si guud looga dareemayaa sida muga iyo miisaaanka leh ee ay ugu diyaar garoobayaan caleema saarka Ugaaska iyadoona kulan soo dhaweyn ahaa oo ay ka qeyb qaateen fardaha dheereeya ee ay caanka ku yahiin bulshada Hiiraan ay ku soo dhaweeyeen Ugaaska xili uu kulan soo dhaweyn ah oo si fiican loogu soo dhaweynayey ay Ugaaska u sameeyeen beesha Cali Madaxweyne ,iyadoona Ugaasku kulamada Xawaadlaha degan Magaalada Buulo Burde iyo nawaaxigeeda uu la leeyahay markii uu u soo dhamaado uga sii gudbayo degaanada kale ka hor intaan la gaarin maalinta caleema saarka.

 

2- Diyaar garoowga xaafalada caleema saarka ayaa halka lagu qabanayo waxaa Waxgaradka Beesha Gaaljecel looga gudoomay amaba ay geeyeen Geella oo ah waxa ay Soomaalidu caanka ku tahay.3- Gudiga Qaban qaada oo si aan caadi aheyn durbaba u diyariyey goobahii la dejin lahaa wafuuda ay ugu horeeyaan Duubabka dhaqanka Soomaaliyeed.4- Caleema saarkaan oo ku soo aaday xili dhulku barwaaqo yahay oo ay dhalinyaradu dhulka miyiga ah siweyn ugu daawasho tagaan ka hor intaan la gaarin xafladana halkaas u daawasho tagaan.

 

Hayeeshee,sidaan horey qoraaladeenii hore halkaan ugu sheegnay Duubabka dhaqanka Hiiraan oo iyaga marka laga soo to caleema saarka Ugaas Yusuf hadane waxey marti gelinayaan amaba isku diyaarinayan soo dhaweynta iyo qaabilaada Duubabka iyo salaadiinta Soomaaliyeed ee ka soo qeyb galeysa caleema saarka halka gudiga qaban qaabada isku diyaarinayo soo dhaweynta marti sharafta kala duwan. War hada ina soo gaarayna waxuu shegayaa in Xariirtii lagu duubayey Ugaaska la geeyey halka lagu caleema saarayo Ugaaska.

Beelweynta Xawaadle waxey ka mid yahiin beelaha Soomaaliyeed ee leh dhaqan soo jireen ah,waxeyna dhalinyaradu isku diyaarinayaan sida laga dareemayo qaban qaaabadooda soo bandhigida ciyaaraha Hidaha iyo dhaqanka ay Soomaalidu caanka ku tahay kuwooda laga ciyaaro dhulka Hiiraan.la soco warakeena danbe.

---

Maanta iyo Mar kale Fanka iyo Suugaanta Soomaalida-Sida ay inooga barteen muwaadiniinta Soomaaliyeed amaba hadaanu si kale u dhigno qowmiyada Soomaalida meelkasta oo ay kaka nool yahiin dhulka lagu yaqaano ee geeska Afrika in aanu dhawrkii biloodba mar la wadaagno hadba Fanaan amaba abwaan Soomaaliyeed oo la wareysanayo,hayeeshee wareysigaan qeybtiisa hore waxuu ku bilaabanayaa fanaanka oo ay heestiisii ugu horeysay ee uu qaado ay noqotay mid lagu difaacayey dhulka Soomaali Galbeed sidow ugu luqeynayo qosolkaa naga dhamaaday. adiga waresigaan qeyb waxaa ku jirta hees ka hadleysa qurbaha iyo markii ay dadka Soomaaliyeed oo wadankooda ku sharfanaa markii ay tagaan dhibaatada ay kala kulmaan.hayeeshee meelkasta oo ay muwaadiniinta Soomaaliyeed maadaama ay inoo socoto qeybtii aanu ugu talo galnay dhalinta Soomaaliyeed ee taxanaha inoo aheyd  Bal aanu ku siinasano maanta Fanka iyo Suugaanta Soomaalida iyo wareysi xiiso leh oo ah mid horey loo qaaday fanaaniin hore ayuu na soo xasuusayey fanaanku.

Waxaa meeshaan isku helay Abwaan marna wariye iyo Fanaan beri samaadkii isla soo qatay  mar kalena isku helay qurbaha.Fanaaniinta Soomaaliyeed caadi maahan kuwii hore,kuwii dhexe iyo kuwa haatan jooga.Inagoo aan idiin sheegin aanu isla daawano inaga qosolka ayaa naga dhamaday wareysigaan markii aanu dawanay waxaa inoo soo baxday sida ay Somalidu isku tahay meelkasta oo ay joogaan iskuguna amaanaan, arinta kale ee qosolka leh fanaanku wiil iyo geber isjeclaa ayuu hees ku mideeyey.waxaa kale oo xusid mudan inuu mid ka mid ah haweenka Soomaaliyeed hees u hibeynayo isagoo sharaxayo waxii ay ku muteysatay,inagoo og in ay dumarkeena Soomaaliyeed u qalmaan amaan iyo ka badan mark aloo eego sida ay udub dhaxaadka ugu yahiin danaha dalkeena iyo hagaajinta ubadkeena. Bal aanu wareysigan fanankaan waxuu ka mid yahay fanaaniinta Soomaaliyeed ee kuwii horena la soo qaatay waqti badan, kuwaan danbana la qaatay.Hayeeshee qofkasta oo Soomali ah waresigan waxuu ka dhax helaya qeyb isag aquseeysa iyo qeyb degaanka uu ku nool yahay quseysa. Daawasho Wacan.heesta uu  1976dii u qaaday Soomaali Galbeed waa hees cajiib ah marn aguubaabo ah.la soco wararkeenkii kale ee dalkkena hooyo ee Soomaaliya, Afrika iyo caalamka.

---

News in Somalia, Africa and Around the world- Saturday May 4,2024- Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka- Iyadoo ay wararkeenii kale inoo soo socdaan waxaan maanta qeybtaan sawirka maanta ku soo qadaneynaa Duubabka dhaqanka Hiiraan kuwaasi oo isku diyarinaya qaabilaada, soo dhaweynta iyo weliba diyaar garowga ay bulshada Hiiran ugu jiraan caleema saarka Ugaaska Reer Hiiraan amaba hadaanu si kale u dhigno  Ugaas Beelaha Xawaadle.

 QabanQaabada Xafladan oo siweyn looga daremayo gudaha Hiiraan  miyi iyo magaalo ayaa waxaa magaalda Buulo Burte gaaray oo siweyn loogu soo dhaweeyey Ugaas Yusuf Ugaas Xasan iyo Nabadoono iyo wax garad safarka ku wehliyey ,halkaasi oo ku soo dhaweeyen qeybaha kal aduwan ee bulshada magaalada Buulo Burde,isagoona intaan la gaarin Maalinta Caleema saarka Ugaasku uu booqan doono meelo kala duwan.xafladan caleema saarka ayaa gudiga qaban qaabada siweyn looga daremayaa diyaarinta, isku dabridka iyo qaabilada wafuuda kala duwan ee iskugu jira salaadiinta Soomaliyeed, waxgarad, aqoonyahano, culimo, siyaasiyiin iyo qeybaha kale ee ay ka kooban tahay bulshoweynta Somaliiyeed. Ugaas Yusuf Ugaas Xasan waa Ugaaskii 21aad ee soo maray beesha Xawadle iaydoo ay masuliyadan uga horeeyeen ilaa 20 Ugaas,waxuuna noqonayaa Ugaaskii 21aad.la soco wararkeena danbe iyo dalkeena hooyo ee Soomaaliya.

---

News in Somalia, Africa and Around the world-Friday,3,2024- Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka-Maanta iyo mar kale ciyaariyahan, marna ahaa duqa Istanbul,kedibna noqday R/wasaare haatana ah madaxweynaha Turkiga Wiil Hog mudane Reccep Tayyip Erdogan iyo isbedelkiisii siyaasadeed ee ugu weynaa 24 kii sano ee ina dhaaftay sida uu uga mira dhaliyey mashaaric waaweyn dalkana u gaarsiisye  heer uu soo saro jiilkii maamuli ahaa

 

100 sano ee inagu soo aadan isagoo ka soo dhisay dhinaca aqoonta.ciyaariyahankii hore ee kubada cagta axsan laacib Mr Erdogan intii uu kubada xirfadeeda ku guda jiray waxuu ku guuleystay ilaa 5 koob,hayeeshee ciyaartii ugu danbeysay ee isagoo wadanka ka hogaamiye uu ciyaaro xiligii uu ahaa dhalinta cuslaatay, isagoo bidix iyo midig hadba midii uu doono ka dhiibayo kubada.....lol,( Click Here-Halkaan Ka Daawo).

 

Madaxweyne Erdogan waa hogaamiye aad arkeyso mar isagoo  dalkiisa hormumarinayo, maalinta ku xigta waxaad ku arkeysaa isagoo heshisyo waawweyn u soo galayo dalkisa ,maalinta ku xigtana waxaad arkeysaa isagoo garabka ku sida meyd oo boqday qof Turkey ah oo ka qeybgalayo aaskiisa ,maahan inuu kaliya iska daawanayo aaskiisa waxuu garabka ku qaadayaa santuukhii uu qofka meydka ah ku jiray si uu ka sokow inuu yahay hogamiye dhanka kalena u kuto waajibaadkiisa.

 

M/weyne Erdogan tan iyo markii u talada wadanka Turkiga ay qabteen isaga iyo xisbigiisa waxuu dalkaas ka hirgeliyey mashaaric qaarkood ilaa maanta loogu yeero  Mashaariic waali ah,laakinse dhamaantood hirgalay. waa Aabe leh Xaas wanagsan iyo caruur aad loo tarbiyey, mar aanu wadankaas u gurgalnay qaabkiisa hogaamineed madaxweyne Erdogan waxuu dalka Turkiga gaarsiiyey heer uu soo jiito siyaasada caalamka. waa hogaamiyaha kaliya ee aanan ka caajisin in aanu maalinkasta amaba bishii dhawr jeer wax ka qorno. waxaa uu dhashay sanadkii 1954, waana madaxweynahii 12aad ee dalkas soo mara haatana ah madaxweynaha Turkiga. Waxuu dalka Turkiga ka horey uga soo noqday R/wasaare sanadkii 2003 ilaa 2014. waxuu soo noqday Duqa Istanbul intii  u dhaxeysay 1994 ilaa 1998.

Yaraantiisii waxuu ka soo jeeday qoys sabool ah, waxuuna gelina dhigan jiray school si uu wax u barto ,gelinka kalena waxuu ka shaqeysan jiray, waana meesha uu kartida ugu badan ka keenay.

 

Hayeeshee,marka laga soo tago qoraalkan kooban ee aanu ku dulmarnay,laacibkii hore haatana ah madaxweyneha Turkiga Mudane Erdogan oo aanu hadii uu mar kale soo booqdo dalkena hooyo ee Soomaaliya aanu maalinkaas idiin balan qaadeyno in anau joojin doono wararkeena kale oo dhan kaliyana aanu ka soo tabin doono wararka,hadane muhiimada qormadan waxaan ugu talo galnay dhalinyarada Soomaaliyeed ee inoo geli doona siyaasada dalkeena hooyo ee Soomaalya mustabalka dhaw iyo kan fogba in ay si degan u aqristaan qoraalada inoo socda,maadaama uu wadankeedu ( Soomaliya) hada ku socdo dhanka dowladnimada uuna yahay wadan cagta saaray wadadii dowlad wanaga.Ogaada Somaliyey

hadaan wadankaan 2011 maalintii uu dalkeena soo booqday m/weyne Erdogan ilaa maanta aanu wadanka inaga wax qoreyna ka ahaan laheyn hogaamiye,dalkena waqti badan oo ka soo lumay shacabka dalkena kama lumi laheyn,maxaa yelay inagu xalka dalkena iyo dadkiisa halka uu naka jiro halmaalin kama labo labeyn laheyn, waana mida keenaty in anau hada xooga saarno  in anau dhinacyo kala duwan ka tusino dhalinta Soomaaliyeed ee siyaasada inoo geli doona, sidaasi daraad bal aanu ku sii nasano sida uu kubada cagta u falkiyo amaba hadanau si kale u dhigno ciyaar lagu sharfay oo ay ciyaarayaan isaga iyo masuuliyiin kale. lana soco wararkeena danbe.

---

Somali Youth-Maanta iyo mar kale wararkeenii aanu ugu talo galnay dhalinta Soomaaliyeed qeybtii 3aad firqadeeda (C) dhalinta Soomaaliyeed ee siyaasada inoo geli doona muhiim uma ahan dalka iyo dadka Somaaliyeed maadaama ay yahiin dhalinyaradu kuwa ugu badan halka ay kaka nool yahiin dhulka ay qowmiyada Somalidu ka degaan geeska Afrika oo dhalinyaradu dhamaantood waa isku baahi,waxanse qeybtaan C ku soo qaadaneynaa maxuu yahay ereyga siyaasi,maxaase loo galaa siyaasada,yaase gala siyaasad, midkee haduu rag yahay amaba mideebaa hadey dumar tahay loogu yeeri karaa siyaasi?. 

 

Waxaa taas bar bar socda maxuu yahay faraqa u dhaxeeya siyaasi,wadani iyo nasiib uu waqti gaaban intuu qofku saacido isagoo aan waxbo dhaamin shacabka caadigaa ee shaaricyada socdana hadane isagoo maalinta ku xigta ku leh waxaan ahey siyaasi.Maxuu yahay faraqa u dhaxeeya,Dowladnimo,gobanimo,dal,dhul,Cir, Bad Bari,Diin,dad duunyo iyo dhaqan. Ogaada 

intaan oo qodob qofku wax uusan aheyn iskama dhigi karo haduusanba fahamsaneyn waxa uu markaasi doonayo inuu bulshada uga dhigo siyaasad isagoo aan siyaasigii ay bulshadu dooneysay aheyn marka dhalinyarada Soomaaliyeed ee mustaqbalka inoo geli doona siyasada dalkeena waa u muhiim ugu yaraan in ay qormadaan ku dadaalaan inteysan ku dhiiran iney siyaasada dalkeena galaan ugu yaraana ka heystaan faham guud waxa loogu yeero siyaasi weliba dunidan aanu ku nool nahay maanta maahan dunidii aanu horey u naqiinay ee wayadii hore wax badan la xeerin jiray.

 

1- Si uu qofkasta oo muwaadin Soomaaliyeed ah u fahmo waxa aanu ka hadleyno qofkasta looguma yeeri karo siyaasi xitaa haduu siyaasada galo,waxaase la dhihi karaa hebel amaba heblaayo siyaasi maahan laakinse wey ka sineysteen siyaasada Soomaali badan oo aanu aragno.Sidaasi si la mid ah qofkasta lama dhihi karo hebel waa rijaal amaba aqiyaar ilaa duntiisa si wanaagsan loo yaqaano waxa uu galo iyo waxa uu yahay. 

 

Tusaale- Inta lagu hal qabsado waxaa ugu qeyr badan Nabi Maxamed Nabad Galyo iyo Naxariis korkiisa ha ahaatee, saxaabadii, Taabaciintii iyo intii isaga kedib wanaagii, dhaqankii wanaagsanaa ,bar baarintii iyo xowdkii Nabiga NN korkiisa ha ahaatee ama u soo joogay amaba sida inagoo kale ay soo gaartay.

 

Marka aan bal tusaale u soo qaadano qaliifkii ugu horeeyey ee muslimiinta kedib geeridii Nabi Maxamed NN korkiisa ha ahaatee Saxaabiga Abuubakar Sadiiq deeqsigii  weynaa ee xayaatada nolosha ay ku soo martay siyaabo kala duwan. dabcan inagu ma nin culimo diinta taqaano mana rabno in aanu wax aanan aqoon u laheyn aanu si sahlan danbi uga galno, waxaanse galiya dulmareynaa Abuubakar Sadiiq ka hor intii uusan Allaah la doonan amaba u hibeynin Diinta Islaamka inuu ku biiro ka hor waxuu ahaa Aqiyaar, deegaankii uu ku noolaa laga xushmeeyo,markii uu Diinta soo galayna oo uu qaliifadii amaba hogaankii Islaamka la wareegayna markii ay muslimiintii isku dhax yaaceen geeridii Nabiga kedib oo ay doonayeen iney dib ugu laabtaan sanamyadii ay caabudi jireen waa kii uu noqday Abuubakar hogaamiye qawiya, yacni taariikhdaas mar kale ayaan shacabka la wadaagi doonaa si gooyni ah, ha yeeshee waxaan qirsanahay in aan dunidan lagu mataali karin xiligii Saxaabada ay u noolaayeen, waxaase muhiim ah dal sida Soomaaliya oo kale ah dhaliyarada ay u baahan tahay iney siyaasada inoo galaan mustaqbalka ee loogu yeero siyaasi dhab ah waa kuwee ee  aanu dooneyno kaasi oo noqon kara mid fahamsan Dowladnimo,gobanimo,dal,dhul,Cir, Bad Bari,Diin,dad duunyo iyo dhaqan.Hadii aad tahay muwaadin Soomaaliyeed amaba aad is leetahay siyaasiga laga hadlayo waad noqon kartaa mustaqbalka si dhaw qeybteena ku xigta ula soco,maxaa yeelay ma dooneyno in aanu shacabkeena Soomaaliyeed ee sharafta leh waqti uga lumino wax badan oo aan micno u soo kordhineyn.Tusaale inaga wax qoreyna shacabka Soomaaliyeed si guud ayaan u jecelnahay, waxaanse aad ugu dhaw nahay mushtamaca kuwooda aan si gooyni ah ugu jecelnahay waa 1- Culimada.2- Abwaaniinta.3- Fanaaniinta, 4- Dhalinta Sportiga.5- Ciidamada qalabka sida qeybahooda kala duwan, kuwaasne hadaan sii kala qaadno waxaan kaliya kala macaamilnaa kuwa aanu isleenahay waxaa ka ag dhaw  intaan oo qodob Dowladnimo,gobanimo,dal,dhul,Cir, Bad Bari,Diin,dad duunyo iyo dhaqan.amaba aanu ugu yaraan is leenahay wey ka qalbi wanaagsan yahiin bulshada kale hadii kooda qaldan la tuutuujiyo.

 

Tusaale- Bur burkii wadanka ka dhacay waxyaabahii ugu xumaa ee aan ku aragno qeyb bulshada ka mid ah waxaad arkeysaa wiil amaba geber ku bar baartay amaba dhalatay dagaaladii kedib ayaa waxuu ku leeyahay waxaan ku jiraa mediyaha, waxaan meel tuulo ah mar aanu soo mareynay amaba ku soo wareegnay dhulka ay qowmiyada Soomaalidu degaan meel ka mid ah ku soo aragnay arin aad inooga yaabisay mudo aanu halkaas ku sugneyn

 

Waxaan aragnay dhalinyaro la leeyahay waxey ku jiraan mediyaha oo hadane intii aanu joognay Tuuladaas maalikasta ay ka dhacayeen wax badan oo wanaaga amaba horumar ah oo maalinkasta bedelkii ka qori jireen wax xun oo aysan mudneyn.Tuuladaas iyo dadka ku nool, kedibna waxaan meel gooyni ah la tagnay mid ka mid ah dhalinayradii  waxaan ku dhahnay nakeen,ina kaxee amaba na dhaqaaji maanta waxaan tuuladan aad ku nooshahay tusineynaa Wanaageeda Soomaaliweyn,kedibna Soomaaliweyn si ay dunida u gaarsiiyaan maxaa yeelay wadankasta wadanka kale amaba magaalokasta magaalada kale inta ay wax wanaagsan dunida amaba dersikeeda u soo bandhigto ayey ka dalxiisoyaal badan tahay inagoo tusaale u soo qaadaney wadamo uu dlakeenu ka qurux iyo wanaag badan yahay, dhianckasta waxaana muuqaalkii iyo sawiro qurur qurxoon halkaan soo gelinay sanad ka hor intii ku tixneyd markii aanu halkaan isbuuciiba mar magaalo ku soo qaadan jirnay ayaan Tuuladaas kaka soo hadalnay,kedibna ninkii dhalinyarada ahaa oo aan dareemeynay in uu wararka xun waxa uu meeshii uu ku dhashay uga gudbinayo ay ugu wacneyd inuusan ku soo barbaarin dowladnimo amaba aan la barin waxa ay tahay wadaniyada waxa uu sameynayo waxey la noqoneysaa wax iska caadi ah dalka iyo dadkana dib u dhigayo.waxuu ahaa wiil fariid ah wuu  qaadan waayey in meeshii uu ku noolaa sidan u qurux badan tahay,marka waa u muhiim dhalinta Soomaaliyeed amaba dhulka ay degaan qowmiyada Soomaalida meeshii uu doono ha kaka noolaado waqooyi, Koofur, Somali Galbeed, Gobolka Waqooyi Bari, Jabouti waa in ay dhalinyaradu u fikiraan amaba fahmaan sida looga nool yahay dunida hadii ay siyaasada ku biirayaane waa iney horta kala garanayaan intaanba la gaarin iney siyaasada galaan waa in ay ku dadaalaana horta ineysan iska dumin, caayin, aflagaadeyn hadba dowlada markaas u dhisan iyo madaxda markaasi joogta,bedelkiina la yimaadaan wax ka wanaagsan oo ay bulshada ku kasban karaan amaba hogaanka markaasi jira wado ka dhaw oo lagu gaari karo horumarka iyo fikir xambaarsan aragti fog waa inuu la yimaadaa muwaadinka Soomaaligaa, sidaasi daraadeed maxaa looga baahan yahay dhalinta inoo geli  doonta siyaasada dalkeena iyo mida hadba ka jirta dhulka ay Soomaalidu degaan oo aanu sida guud u soo sheegnay.si uusan qoraalku inoola dheeraan qeybahii ugu muhiimsanaa ayaanu galeynaa waxaan dhan ee aad hada arkeysaan waa kaliya dulmarkii.la soco wararkeena danbe.

---

 

Somali Youth-Soomaaliya Wadan horey u socda iyo Dhalinta Soomaaliyeed- News in Somalia, Africa and Around the world-Friday April 26,2024- Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka-Maanta iyo mar kale wararkeenii taxanaha inoo ahaa ee aanu ugu talo galnay si guud dhalinyarada Somaliyeed meelkasta oo ay ka joogaan dhulka ay kunool yahiin qowmiyada Soomaalida gees ka gees.

 

Sidoo kale waxuu si gaar ah u anfacayaa qoraaladan taxanaha ah ee aanu dhalinta Soomaaliyeed ugu talo galnay dhalin yarada rag iyo dumarba leh ee inoo geli doona mustaqbalka dhaw iyo kan fogba sidaasi daraadeed waa u muhiim dhalin yarada Soomaaliyeed qormooyinkaan taxanaha maxaa yeelay dalka Soomaaliya shacabkiisu maahan sidii hore iyo wax u dhaw.

 

Hadii aad tahay muwaadin Soomaaliyeed oo dhalinyaro ah ahna mid leh han, qab,wadaniyad, inagaaba og in intaas lagaa heli karee,laakinse ay kaa maqan tahay inay maskaxdiisu u fikirto dhanka wanaagsan amaba ku shaqeyso aqli iyo fikir u saamaxaya mustaqbalka in ay caruurtiisa iyo kuwa Soomaaliyeed uga daydaan wax wanaagsan oo uu bulshada ku soo kordhiyey,maadaama uu dalkeenu mudo ku soo jiray colaado wajiyo kala duwan.

 

Inagoo weliba qeybtaan dhalinta Soomaaliyeed u qodobeyneyna wax badan oo laga yaabo in ay rag iyo dumar badan oo Soomaaliyeed oo hami iyo han leh laakiinse waayeen cid u bidhaamisa inagoo kaliya ka deyneyna waxii la soo maray, laakinse kala hadleyna halka maanta la joogo iyo halka ay dunidu u socoto ka sokow halka ay mudan yahiin in uu dalkeenu iyo dadkiisu gaaraan mustaqbalka dhaw iyo kan fogba. 

1-Waa marka koowaade- dhalinyarada waxaan u kala qaadeynaa sidey u dhan yahiin 3 qeybood qeyb ay ku gadaaman yahiin daruufo laakinse ay ku dheeraatay iney ka baxaan daruufahaas wax badana naftooda,mida qoyskooda iyo tan degaanka ay dalka kaka nool yahiin iyo  weliba guud ahaan dhulka ay qowmiyada Soomaalidu degaan wax badan ka bedeli lahaa oo aan maanta awoodin in ay bulshada ka dhax muuqdaan.qeybtaan intaanan gudagelin waxaan ugu talo galnay in ay horta ku sii nastaan heestaan.Soomaaliya waa wadan horey u socda kaliyana u baahan dhalinyaro wadaniyiin ah  oo aragti fog leh, waana ifa faalaha uu dalkeenu hada ku socdo oo shacabku maahan shacabkii hore.Soomaaliya Hanoolaato.

la soco wararkeena danbe.

---

 

 

 

 

News in Somalia,Africa and Around the world-Thursday, April 18, 2024- Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka-  Wadankasta waxuu leeyhaay ciidan uu ku faano inaguna waxaanu ku faaneynaa ciidankeena qalabka sida sooma jeestayaasha dalkeena mid ka mid ah heesaha loo qaado ciidankeena kuwaasi oo dhawaan u dabal degay 64 guuradii ka soo wareegatay maalintii la aas aasay.xili ay wadaan dadaalo muuqada iyo dagaalo dalkeena looga sifeynayo argagixisada iyo cadowga noockasta uu yahayba .Guuleyste iyo Gobanimo.

---

Somali Youth-Dhalinyarada Somaliyeed ee siyaasada dalkeena inoo galaya mustaqbalka iyo kuwa haatan ku jiraQeybteenii 3aad (B)-Qeybtaan waxey wax badan ka duwan tahay kuwii hore waxeyna ka hadaleysaa dhiancyo kala duwan si degan u aqriso hadaad ka mid tahay dhalinta Soomaaliyeed.War Helaa Talo Hela.

Somali Youth-News in Somalia, Africa and Around the world-Wednesday April 17,2024- Dhalinta Soomaaliyeed, Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka-Waxaan mar kale maanta guda galeynaa qoraaladii aanu ugu talo galnay, dabcan qofku waxuu wax fahmi karaa markii uu waxna aqrin karo waxna qori karo.taas qoraladenii hore ayaan uga soo hadalnay waxanse mar kale dhalinta Somaliyed intaanan qeybtaan gelin ku boorineynaa mar kale in ay naftooda wax u bartaan si ay u fahman waxa dalkooda iyo dunida ka socda maanta, kedibna dalkooda iyo dadkooda ugu hiiliyaan halka ay nolosha ka jirto waxaana si gooyni ah ula hadleynaa dhalinyarada Soomaaliyeed meelkasta oo ay ka joogaan dhulka ay bariga Afrika ka degaan qowmiyada Somaalida iyo kuwa dunida inteeda kale ku nool ,maxaa yelay markaan leenahay qowmiyada Soomaalida ma jiro qof Soomaali ah oo uusan dalkaan u soo dhiman awoowkii amaba aabahii, amaba Abtigii amaba hooyadii waana waajib saaran qofkasta oo muwaadin Soomaaliyeed ah rag iyo dumarba hadba sidaad doonto u dhig.weliba qeybtaan dhalinyarada Soomaaliyeed hadey si degan u aqristaan kii aan wax aqrin waxne qorina u aqriyaan amaba gaarsiiyaan wax badan ayaa dhalinyarada Soomaaliyeed u haagayo. 

Tusaale-Nolosha bini aadamka waxaa laga qiimeeyaa dhinacyo kala duwan waxaadna fah meysaa markii aad nasiib u yeelatay in aad dunidana meelo badan ka tagto,dalkenana dhulka ay qowmiyada Soomaalidu degaan intooda badan aad booqato weliba adigoon isku sheegin in aad tahay mediya waxaad fahmeysaa nolosha iyo wacyiga rasmigaa ee ka jira dunida iyo mida dalkeena. waana mida keentay in aanu ku mashquulin Soomaalida dhaxdeeda oo ay jiraan wax ka muhiimsan waxa maalinkasta laga hadlo oo u badan borobagaando, hadalo aan loo meel dayan, been qaawan kaliyana loogu talo galay  in shacabka dalkeena kuwaas oo 70%na la xarbinaya nolol maalmeedkooda caadigaa iyagoo ku nool wadankaas quruxda badan, waxa ugu muhiimsan ee loo baahan yahay in bulshada loo bidhaamiyo waa in dhalinyarada oo ah udub dhaxaadkii wadanka amaba bulshada loo bidhaamiyo halka ay ka jirto maslaxada dalkooda siiba kuwooda siyaasada dalkeena inoo galaya iyo kuwa hada ku jira oo laga yaabo in ay wax badan ka qaldan yahiin oo aysan muuqan iney ku socdaan metelaad bulsho maxaa yelay madooneyno in aanu Soomaalida ku mashquulno waxaanse ognahay iyagoo Hotelo ku qarash gareeya dhaqaalo badan oo hadii ay degaankooda la tagaan ugu yaraan dhawr qoys wax ugu qaban karaan, degaankii laga soo doortayna gaajo loogu dhimanayo dibna ugu labaneyn qaarkood, waana mida keentay in aanan Soomaalida hada ku mashquulin ka hadalkooda oo ay jiraan wax ka muhiimsan, bedelkiina waxaan dhalinta Soomaaliyeed ee mustaqbalka imaan doono u rajeynyenaa amaba kuwa hada inoogu jira siyaasada u rajeynyenaa iney  nolosha ka fahmaan halka ay ka jirto. Sidoo kale qoraalkaan waxuu muhiim u yahay dhalinta Soomaaliyeed ee ay dhici karto tiradii la doonaba hala ekaadaane iney wadanka horey uga soo galeen qaladyo kala duwan amaba denbiyo, lakiinse hada doonayo iney ka towbad keenan si dalkeena iyo dadkiisa daacad ugu noqdaan.

 

1- Maxaa la gudboon dhalinta Soomaaliyeed rag iyo dumarba hadeyba dhacdo in ay tirada ugu badan inoo galaan siyaasada amaba kuwa hada ku jira ha noqdaane.

 

Horta waa u muhiim dhalinta Soomaaliyeed iney ogaadan in aanu ku nool nahay duni ay umadaha ku nool kala ujeedo iyo kala caqiido yahiin badankeedna aan maanta la xeerin waxyaabo badan oo waayadii hore la xeerin jiray.Sidoo kale dhalinta Soomaaliyeed waa iney ogaadaan in aanu ku nool nahay duni aan meelaha qarked la qiimeyn inta uu qofku sameeyo dhaqalo sanadkii laakinse laga qiimeeyo inta uu qofku sanadkii Farxay. Waa u muhiim in uu muwaadinka Soomaaliyeed ee dhalinyarada ah ogaadaa in uu ku nool yahay wadan la yiraahdo amaba la doonayo inuu qoyb ka noqdo horumarka wadan la yiraahdo Soomaaliya ayna ku nool yahiin dad loogu yeero Soomaali sidii uu safka hore uga geli lahaa hagajintiisa qeybna uga noqon lahaa taariikhda dhinacadeeda wanaagsan (Maya dhinaceeda xun).

 

Waa in nidaamyada amaba dowlada aad ku biiri doontaan amaba hadaanu si kale u dhigno  hadii aad inoo gashaan siyaasada dalkeena ka fogaadaan sedax arimood ka hor intaadan gelin.1- Ku dadaal in aadan waqti ku lumin goobaha fadhi ku dirirka hadii waxa laga hadlayo aysan aheyn wax umada anfacayo amaba ay yahiin wax adiga amaba aad ka faaideysaneyso amaba lagaa faaiddeysanayo.2- La imaataa aragti wax dhista ee aysan noqon aragtidaada mid wax dunisa.3- Ka fogaato meelaha  lagu hayo aragtida aan dhaafsiisneyn qabiilka, kooxeysiga, damaca shaqsiga iyo waxii la mid ah.

 

Intaas markii aad ku dadaasho waxaa bar bar socda sedax kale oo muhiim u ah iney miro dhalaan waxa aad u socoto.1- Horta  naftaada weydiiso maxaa laguu abuuray oo dunidan laguu keenay..... Dabcan waa in aad ku caabudo Allaah maadaama aanu nahay dad caqido leh. Sidoo kale waxaa laguu keenay in laga nabadgalo adigana aad inta kula nool ka nabadgasho. Sidoo kale waxaa laguu keenay in aad noloshaada jiheyso,waalidkaa hadey nool yahiin hagaajiso noloshooda hadey ifka ka tagena u duceyso. Sidoo kale waxaa laguu keenay in aad hagaajiso nolosha qoykaada hadey jiraan xaas, caruur, qaraabo iyo weliba hadba halkii aad kaka nooshahay dalkeena. Waxaa laguu keenay in aad kala garan karto xumaanta iyo samaanta oo waa waxa uu biniaadamku uga duwan yahay xeywaanka.Sidoo kale kala garan kara maslaxada wadankiisa, dadkiisa ( Soomaalida si guud inta maanta nool), waajibka ay inagu leeyahiin hadba wadamada deriska nala ah shacabkooda, kuwa ay inagu leeyahiin qaarada aanu kunool nahay ee Afrika shacabkooda iyo wxa naga dhaxeyn kara inaga iyo shacabweynaha dunida oo ay  kuu qodobeysan yahiin waxkasta sidey u kala horeeyaan.

 

Qofkasta ma noqon karaa siyaasi aragti fog leh hadaan si gooyni ah ugu qeexno dhalinta Soomaaliyeed inagoo weliba u soo gaabineyna jawaabta qeybtaan waa Maya ,waxase jiri karaa nasiib qofka saacida waqti gaaban oo uu kaka soo muuqdo bulshada maxaa yeelay  qofkasta ma noqon karo  Hogaamiye amaba waxa afka qlaaad lagu yiraahdo(Charismatic leader ), laakinse dhalinyarada Soomaaliyeed waa dhalinyaro aqli badan dalkeenuna waxuu leeyahay shacab wanagsan oo inagaa isku soo marnay inta badan dhulka ay ka degaan geeska Afrika Soomaalidu ma jirto shacab ka wanaagsan sidaasi daraadeed dhalinta aanu ubaahan nahay hadaanu nahay Soomaali ee mudan iney siyaasada inoo galaan waa muhiim in ay ahaadaan kuwo loogu yeeri karo mustaqbalka waxa afka qalaad lagu yiraahdo hebel waa (influential), halkii markii hore la dhihi jiray hebel waa libaax oo ceel biyo laga cabayo dhulka miyigaa ayuu hebel oo reer hebel ah Ceeji ku dilay,kedibna qarabo.com u sacbiyaan halkii laga dhihi lahaa amaba bulshadu ay u bahneyd dhalinyaro ka soo dhax baxa yirahdo oo maxaan hal Ceel iskugu dileynaa maanu Ceelal badan qodano si aanu u wada noolaano.

 

Inagoo fursadaan ka faaideysnayeno si aanu dhalinyarada Soomaaliyeed dhinacyo kala duwan wax uga tusino,xiligii aanu dhulka ay Soomaalidu degaan safarka dheer ee weliba qaatay  dhawr bilood, habeeno, maalmo iyo weliba xiliyo kala duwan iyadoo Jiilaal ah, Iyadoo Barwaaqo aan iyado colaado ah intaba soo marnay, waxyaabahii inaga yaabiyey waxaa ka mid ahaa wadanka Soomaaliya min waqooyi ilaa Koofur waxaa leyskugu raacaa diyaarado intooda badan Soomaalidu ma lahan oo waxaa leh ajnabi u shaqeeya hayaddo aan xitaa la garaneyn qaarkood wadamada ay ka diiwaan gashan yahiin.

 

 Qiso yar oo inaga qabsatay mar aanu u guurgalnay sida ay ajaaniibtu dalkeena uga howlgalaan ayaan idiin soo koobeynaa si aad u ogaato waxyaabahii nagu dhaliyey in aanan ku mashquulin wiil amaba geber Soomaali ah masuuliyada ay sheegto amab sheegto intey doontaba hala ekaatee amaba yuusan shegan waxa koleyto lagu qamaarayo waa wadan la yiraahdo Soomaaliya madax baanidiisa iyo shacab sharaf leh laakinse u baahan in la soo dhiso dhalinyarada u istaagi laheyd dalkooda iyo dadkooda.

 

Tusaale- Ajnabiga dalka Soomaaliya ka shaqeyo markii ay dalkena warbixin ka gudbinayaan waxey leeyahiin baaq ay isku fahmaan iyaga gudaha dalkeenka ku nool iyo kuwa iyaga soo diray. kaba soo qaad Mogdishu ayey diyaarad halkaas u fadhisa oo hadey kacdo iyo hadeyan kacin markasta u kireysan ayey waxey u qaadanayaan qeyb dalka ka mid ah meelaha qaarkood wax aan dhameyn 30 daqiiqo,waxey soo joogayaan wax ka yar 30 daqiiqo isku geyntu waa hal saac , markii ay dib ugu soo laabtaan xaruntooda  adiga isku heysta in aad leetahay dal la yiraahdo Soomaaliya iyo iyagu waxaa idiin dhaxeeya kaaf iyo kala dheeri adiga markii warbixin lagaa qorayo waxaa laguu arkaa in ay booqdeen magaalo hebel, kedibna ay horey u sii kaxeysteen dhawr Daanyeer maahan Danyeerkii aanu isla naqiiney ee waa rag iyo dumar Soomaaliyeed aad adinga ugu yeertaan turjubaano.halkii ay booqdeen markii ay ka hadlayaan waxey u arkaan iney la soo kulmeen dhawr Daanyeero,Daanyeeradu maahan kii aanu wada naqiinay ee xeywaanka ahaa ee waa halkii ay booqdeen kuwii horboodayey, waa rag iyo dumar Soomaaliyeed,kedibna hayaddahii loo shaqeynayey waxaa loo gudbinayaa halkii saac ee ilahanada ahaa ee ajnabigu booqdeen amaba safarkaas gaaban ay galeen waxaa waxbiixnta lagu qorayaa iney ku baxday 200 ilaa 300 kun amaba hal milyan dolar,waa markii uu inaga galay in aanu nahay dal xor ah oo madax banaan,adiga maxaa kuu dheeri ah shacabkaadii oo boqolkiiba 70% ku dhibaateysan gudaha dalkooda sidaasi ay tahayna lagu hayo hagar daamooyin aan aqliga biniaadamka galeyn.

 

Waana mida kentay maalintii ay soo baxday arintii Bada Soomaaliya ee Masjidkii Qiblateynta ee magaalada Saylac iyo Xeebtii Lughaya mashruucii fashilmay waxii ka danbeeyey in aanan ku mashquulin ficilo yar yar oo uu ku dhiirado amaba uu sameeyey muwaadin Somaliyed ee ay inoo taalo howl ka baxadweyn, waana mida keentay in aanu is tusino inuu dalkeenu u baahan yahay wacyigelin xoogan oo dhanka dhalinta Soomaaliyeed ee mustaqbalka inoo gelidoonta siyaasada si uusan qoraalku inoola dheeraan maanta intaan ha inoo joogto.weliba kama hadleyno diyaaradaha degaanda ay qawaariijtu maamulaan loogu geeyo risasta ee hadane la yiraahdo waxey ku soo dhacday degaan hebel, hadane iaydoo loogu talo galay shirakdah aceymiska looga qaato malaayiin dolar,intaas wanu isla fahaney sow maahan,

waana mida keentay in aanu maalinkasta aragno dhalinyaro Soomaaliyeed oo mediyaha ka qeyl qeliyaan oo ay noloshu ka gashay Views oo hadane iskaba daay shacabka dalkenee maba dhageystane iyaga xasaskoda iyo caruurtooda beenta ay ku nool yahiin, inkasta oo ay jiraan tiro Soomalid aka mid ah oo wax wanaagsan  bulshad au soo gudbiyaan. qeybteena xigta waa kobci garaadkaada kaliyan ku kooban dhalinta inoo geli doonta siyaasada dalkena mustaqbalka oo ah Weybta C. Adiga oo muwaadin Soomaaliyeed ah weligaa ma aragtay dhaliyarooy qof loogu yeerayo amaba isku  arka  inuu yahay siyaasi Somaaliyeed oo hadane u caararyo wadan ay sii bur bureyso siyasadiisa kkkkkkk, waa marka anu idiin lenahay qofkasta ma noqon karo hogaamiye dhab ah.

 

Hayeeshee Soomaaliya waa Wadan barwaaqaa ayna ku nool yahiin shacab Soomaaliyeed oo wanagsan hayeshee mudan in loo soo saaro amaba ay u soo baxaan dhalinyaro Somaliyeed oo rag iyo dumarba leh oo aragti fog leh.weliba dhalinyarada Soomaaliyeed waxaan ugu bishaareyneynaa iyaga iyo shacabka Soomaaliyeed shaqsiyaad badan oo aad hada moodaan amaba loogu yeero siyaasi saxada siyaasada Somaaliya kuma arki doontaan sanadaha inagu soo aadan iyo wax u dhaw waase dhici kartaa iney wadamo dhawr ah iyo hayaddo sida kuwan aanu uga soo hadalnay qeybtena kore ay waqti gaaban isla jilaan been,xitaa magacyadoda waan idiin la wadaagi karnaa muhiimse maahan hada oo ma doneyno in aanu ku mashquulno Soomaalida dhaxdeeda,.Soomaaliya Hanoolaato

 

 

Somali Youth Part Three (A)- Dhalinyarada Soomaaliyeed Qeybtii 3aad-Abriil 12,2024-Waxaa mar kale halkeedii inooga sii soconayo qoraalkii aanu ugu talo galnay dhalinta Somaliyeed  ee mustaqbalka inoo geli doonta siyaasada iyo kuwa maanta ku jira, waxaanse inagoo fursadaan qaaligaa ka faaideysaneyna halaan hambalyo maalinta 12 Abriil oo ku beegan maalintii la aas aasay Geesiyaasha xooga dalka Soomaaliyeed ee loogu yeero (Ciidanka Xoga Dalka) rag iyo dumarba waxaan leenahay Hambalyo taarikhda ayaa horey u xustay kuwii hore kuwii dhexe kuwa maanta joogana min waqooyi ilaa koofur waxaan leenahay Hambalyo, Hambalyo, waana muhiim mar hadii ay ciidamadena qaranka u badan yahiin dhalinyaro in ay qormadaan aanu ugu talo galnay si guud dhalinta Soomaaliyeed oo muhiim u ah waqtiga maanta lagu jiro ay iyaguna ka faaideystaan oo ay aqristaan weliba qeybtaan 3aad si gooyni ah ayey u tabaneysaa dhalinyta Soomaaliyeed ee aanu u baahaan nahay amaba uu dalkeenu u baahan yahay mustaqbalka, hayeshsee hadaanu hambalyada halaas uga baxno waxaanu guda galeynaa muhiimada qormadeena qeybtii 3aad oo aanu u sii kala qaadnay A,B iyo C.

A- Hota hadaan dib ugu laabano qormadii midaan ka horeysay waxaan shacabka la wadaagnay booqashadii aanu ku soo marnay meelo badan oo ka mid ah dalka Soomaaliya min waqoyi ilaa Koofur uguna sii gudubnay dhulka kale ee ay bariga Afrika ka degaan qowmiyada Soomaalida wax yaabahii na farxad geliyey hadaan u soo koobno shacabeena Soomaaliyeed si guud iyo si gaar ahaaneedba hadii nala yiraahdo soo koobna waxaanu u soo koobi laheyn sawiraan.

 

Wax yaabaha kale ee aadka inoo farxad geliyey waa marka qofka muwadinkaa ee Somaligaa si kasta oo uu markaasi u kala daadsan yahay amaba ay markaasi daruufo ugu xeeran yahiin loo sheego wax wanaasgan amaba loo bidhaamiyo wax badan oo uusan horey ula socon waa dad dhiig iyo dadnimo leh ha ahaado rag amaba dumar, waxaane inoo soo baxday halka uu dalka ka horumari karo in ay tahay wacyiga dhalinta Soomaaliyeed ee siyaasada inoo geli doonta mustaqbalka iyo kuwa maanta ku jira in bal marka hore loo dulmaro waxa uu dalku yahay iyo nolosha dunida ka jirta.

 

Tusaale- Waa noocma dhalinta aanu maanta u baahanahay  in ay inoo galaan siyaasada dalkeena ama hada ku jiro  horeyna wax badan uga soo qaldameen amaba ha noqdo mid hada kedib isu diyaarinaya oo ku cusub saxada siyaasada.

 

1- Ma doneyno in aanu bulshada u sharaxno waxa uu yahay siyaasi ee waxaan ka hadleynaa qofka amaba dhalinta uu dalkeenu u baahan yahay maanta amaba berito oo ah mustaqbalka laga hadlo.Dhalinyarada inoo geli doona siyaasada mustaqbalka muhiim inooma ahan halka uu ka soo jeedo amaba dalka Soomaaliya ka degan yahay amaba reerka uu ka soo jeedo ee waxaan la hadleyno waa qoys la yiraahdo Somaali iyo wadan la yiraahdo Soomaaliya inta ku dhax nool  iyo kuwa hareeraha ka degan ee si guud loogu yeero qowmiyada Soomaalida.

 

Qofka muwaadinkaa ee Soomaaligaa sidiisaba markuu dhalinyaro yahay hadane yahay mid hadaf leh waxaa looga baahan yahay intusan horta ku fikirin inuu bulsho hogaamiyo walow ay noqoto qoyskiisa inuu la yimaado 3 shey  markii uu la yimaado 3daas sheyna  uu ku kabo sedax kale. 1- Muwaadinka Soomaaliyeed ee weliba dhalinyada ah ee siyaasada inoo galayo waa inuu ahaadaa marka hore amaba la yimaado, Aqlaaq, noqon karo curiye amaba Mufakir wax curin kara, aqrin kara sida looga nool yahay halka uu dalka kaka nool yahay, dalka intiisa kale  iyo dunida uu dalkaasi wax kala dhaxeeyo.

 

2- Qofku ugu yaraan fahamsaeen yahay amaba leeyahay intey doontaba hala ekaatee aqoon dineed iyo mid maadi ah. 3-Yahay mid garanaya Diinta,dhaqanka iyo nolosha saxda ah ee ay ku noolyahiin bulshada dalkeena si gaar ahaaneed iyo si guudba, intaas markuu isku helo waxaa u sahlanaaneyso inuu markasta wax wanaagsan kaliya kala hadlo shacabka dalkiisa amaba inta markaasi soo dooratay,markaas kedib ayuu wadan la yiraahdo Soomaaliya iyo dadkiisa wax ku soo kordhin karaa amaba cadowka dibada dalkiisa ka ilaalin karaa intaas waa horudhaca waxaan hadane sii qeexeynaa faraqa u dhaxeeya ilaalinta sharafta dalkaada iyo  sumcada dadkaada ( Soomaaliyeed),dhawr qodob oo aanu is leenahay aad ayey u anfaceysaa dhalinta Soomaaliyeedna waan u raacineynaa.

 

Waxaan  u baahanahay, dalkenuna u baahan yahay dadkiisuna u baahan yahiin  in ay dhalinta Soomaaliyeed ee mustaqbalka u kala soocan tahay  waxa afka qalaad lagu yiraahdo characteristic, amaba mental attitude amaba waxa la yiraahdo Synonyms, taasi oo hadii  jumlo ahaan afka qalaad leysku qabto noqoneysa( How you will interpret and respond to situations), kedibna hadaanu sii qeexno waxey iskugu bisho shubaneysaa waxa loo yaqaano (Mind-set),Maxaa Qaarada Afrika oo ah mida dunida ugu qurxoon shacabkooda ula daalaadhacayaan nolol maalmeedkooda. ma waxaan nafta ku mada daalinaa in ay ka maqan tahay shacabka qaarada Afrika oo ay Soomaaliya ku jirto ma yaqaanaan sida loo noolaado amaba waxa afka qalaad lagu yiraado (How to act in certain ways).

 

Hadii xitaa qodobadaan aanu ku soo koobnay afka qalaad la sii qeexo waxey iskugu biyo shubanayaan inu qofka Soomaaligaa amaba hadaanu si kale u dhigno dhalinta Soomaalieed ee siyaasada inoo gali doonto bartaan amaba ay leeyahiin wax uun aqoon diineed iyo mid Maadi ah, maxaa yeelay aqoonta diintuna waxaa ku idil waxii uu wanaag oo dhan Allaah na faray mida maadigane hadba qeybtaad ku taqasusto ayaa kugu xireysa bulshada inta  aad hadba markaasi dooneyso in aad kala macaamisho. 

 

Dhinaca kale ayaan hadane wax ka tusineynaa muwaadiniinta Soomaaliyeed bal xoogaa aan iskala baxno gudaha Somaaliya iyo qaarada Afrikaba ee aanu isla aadno caalamka si markaas dhalinta Somaliyeed kuwooda siyaasada inoo galayo wax badan u fahmaan!,Waxaad isweydiisaan waxa ay reer galbedka oo ah kuwii qaarada Afrika soo gumeystay ay mediyahoda weligood wax wanagsan uga sheegin qaarada Afrika mise jirtaa cid hada ka hor idiin sharaxday oo Soomaali ah mar hadey yahiin wadamo horey u maray.......

 

Sababta ugu weyn waa hal ujeedo oo kaliya.1- Hadii ay wax wanagsan ka sheegaan qaarada Afrika waxaa wadamadooda ka soo guurayo  dadka dabaqada dhexe ku nool ee hantida heysta oo dhaqaalahey heystaan nolol ka jaban mida ay ku heystaan dalalka reer galbeedka ku helayo qaarada Afrika,hadey tahay cunto fresh ah iyo cimilo wanaagsan,hadey taasi dhacdona waxey noqonayaan wadamo sabool ah marka waa in shacabka wadamada reer galbeedka ku nool maalinkasta loo xumeeyaa qaarada Afrika oo noloshii iyosiyaasadii ayaa halkaas ka gashay, Intaasi waanu isla fahanay sow maahan. 

 

Dhinac kale ayaan wax idiinka tusineynaa aan isla aadno gudaha dalkeena hooyo ee Somaliya iyo sida ay shacabka Soomaaliyeed u yahiin dad wanaagsan,waad yaabeysaa sida aanu u nahay umad Allaah ku madneystay wax badan oo ay adag tahay iney helaan umado kale oo nala mid ah oo ku nool amaba qaarada Afrika amaba dunida inteeda kale, waana mida hadii ay sidegan jiilka soo koraya ee Soomaaliyeed u aqristaan qeybaha B iyo C siiba kuwoda siyaasada dalkeena inoo galayo, weliba qeybaha inoo soo socda waa kuwa muujinaya waxa isku xiri kara qofka siyaasiga ah iyo bulshada uu doonayo inuu u galo siyaasada aaba uu

 

---

 

Afrian Nations cup-Kedib tartan sanadba sanadka ka daneeya ka dhacay qaarada Afrika kaasi oo labadii sanoba mar la qabto looguna magac daray tartanka qaramada Afrika ayaa sanadkaan waxaa ku guuleystay wadankii marti gelinayey koobka ee  Ivory Coast. ciyaartan oo ay xulka wadanka Nigeriya oo sanadkan soo bandhigeen ciyaaro wanaagsan kuwaasi oo shacabweynaha qaarada Afrika soo xasuusiyey xulkii 1994 kii wacadaha kadhigay koobkii aduunka isla sanadkaasne koobkii qaarada Afrika qaaday ee Super Eagles ayaa iyagu ku hormaray iney dhaliyaan koolkii koowaad,waxaase ragaal celin aan caadi aheyn sameeyey xulka lagu ciyaarayey wadankooda ee Ivory Coasta  oo ciyaarta qaarada intey bareejeeyeen kedibna uu ciyaariyahanka lagu magacaabo Sebastien Haller oo daqiiqadii ugu danbeysay dhaliyay koolkii guusha,tasi oo ka dhigtay in ay markii sedaxaad ay xulka Ivory Coasta ku guuleysteen koobka qaramada Afrika. Ivory Coasta waa wadan dhaca Galbeedka qaarada Afrika waxaana sanadkan labadii kooxood ee u soo baxay ciyaarta kama danbeysta ay noqdeen labo kooxood amaba hadaanu si kale u dhigno labo wadan oo ka socday wadamada Galbeedka qaarada Afrika,hayeeshee sanadkaan wadamada dhamaantood wacdaro ayey ka dhigen tartanka waxaase aad inoo soo jiitay wadamada South Afrika, DR Congo iyo wadanka Mali oo la dhihi karay waxey ahaayeen kuwii koobkaan looga cabsi qabay.

 

Wadamadan waxaa u dhashay amabaa k asoo jeedo ciyaartood dunida siweyn loog ayaqano sida wadanka Mali waxuu soo saaray ciyaartooy badan sida ciyaariyahankii caanka ahaa ee Frédéric Kanouté. sidoo kale South Afrika waxaa ka soo jeeda ciyaartooy badan waxaanse ka xusi karnaa Benni McCarthy,halka wadanka DR Congo uu ka soo jeedo  ciyaariyahankii loo caal waayey ee Claude Makélélé oo ay dunidu ugu yeeri jireen mucjisadii qadka dhexe iyo ciyaartooy badan oo anau halkaan kusoo koobi karin.

 

Laakinse markii aad eegto wadanka Ivory Coast qudhooda waxaa ka soo jeedaan ciayartooy badan oo dundia caan ka ah sida Didier drogba oo ciyaarti finalka ku dhameystay istaag ilaa ay kooxda wadankiisa k axaqiijiyeen guusha iyo sidoo kale waxaa wadankan  IVory Coast ka soo jeeda Yaya Toure iyo ciyaariyahano badan. ISku soo duuboo waxaa l adhihi karaa koobk aqaramada Afrika wuu ka sii xiiso badan yahay sanadba sanadka ka danbeeya. la soco warakreena danbe iyo dunida horumartay.

 

 

 

 

---

News in Somalia, Africa and Around the world-Tuesday, Janaury 30,2024- Tartan kubada cagta qaarada Afrika oo meel xasaasi ah maraya oo leysku riiqmay kaasi oo ay adag tahay in la saadaaliyo wadanka amaba kooxda ku guuleysaneysa sanadkaan, waxaa hada la galay wareegii is reeb reebka,iyadoona ay sanadkaan dalal badan ka dhigeen  wacdaro.

 

Wadanka Ivory Coast oo ah wadanka marti gelinaya ayaa Gool ku laad kaka badiyey wadankii koobkaan horey u heystay ee looga cabsi qabay ee Senegal,ha hayeshee bal intanan guda gelin ka hadalka kooxaha waxaan marka hore shacabka u dulmareynaa garsoorayaasha tartankaan,kedibna kooxaha ayaan wararkeena danbe ku soo qadan doonaa, xiliga ugu haboon.

 

Ku dhawaad 6 Garsoore oo ka qeyb qaatay tartankii sanadkii 2022 waxa ka soo haray sanadkaan Mustapha Ghorbal oo u dhashay wadanka Algeriya,Sidoo kale Victor Gomes oo u dhashay wadanka South Afrika oo ahaa garsoorahii qabtay ciyaartii ugu danbeysay ee finalka ee sanadkii 2022 iyo garsoore lagu magacaabo Janny Sikazwe oo u dhashay wadanka Zambia,waxey noqdeen howlgab oo shaqadii garsoornimada wey ka fadhiisteen waxii ka danbeeyey tartankii koobka aduunka ee ugu danbeeyey.

 

Waxaa Garsoorayaasha kale ee aan sanadkan ka soo muuqan ka mid ah Bakary Gassama oo u dhashay wadanka Gambiya oo isagu dacwad laga keenay ciyaartii ay wada ciyaarayeen bishii Maarso sanadkii 2022 wadamada, Algeria-Cameroon, Sidoo kale Maguette Ndiaye oo u dhashay wadanka Senegal iyo Salima Mukansanga oo u dhashay wadanka Rwanda.

Garsoorayaasha kale ee aan sanadkaan fursad u helin tartankaan ee kale waxaa ka mid ah Joshua Bondo oo u dhashay wadanka Botswana oo ganaax ku maqan ilaa bishi April ee ina dhaaftay iyo Garsoore Redouane Jayed oo u dhashay wadanka Morocco.Intaas waa tababarayaashii qeybta ka ahaa tartankii 2022, bal aanu isla aadno sanadkaan garsoorayaasha hagaya tartankaan maraya meeshii ugu adkeyd  oo weliba ay kooxahu isku riiqmeen.

 

Sanadkan tartanka Kobka kubada cagta qaarada Africa waxaan ku bilabeynaa garsorayasha

dumarka ah  meel dumar laga waayey dhadhan ma leh waatii horey loo yiriye, waa ilaa 5 haween ah kuwaasi oo kala ah.1-Bouchra Karboubi  oo u dhalatay wadanka (Morocco), Salima Mukansanga oo u dhalatay wadanka (Rwanda), Akhona Zennith Makalima oo u dhalatay wadanka (South Africa), Rivet Maria Pakuita Cinquela oo u dhalatay wadanka (Mauritius) iyo Diana Chikotesha oo u dhalatay wadanka (Zambia).

 

Dhinaca raga sanadkan waxaa garsoorayaasha ka mid ah inago sida ay Alifbeetada wadamada u kala horeeyaan u soo bandhigeyna-Ghorbal Mustapha (Algeria),Gamouh Youcef (Algeria),Djindo Louis Houngnandande (Benin),Ndabihawenimana Pacifique (Burundi),Alhadji Allaou Mahamat (Chad),Traoré Ibrahim Kalilou (Cote D'Ivoire),Ndala Ngambo Jean-Jacques (DR Congo),Amin Mohamed Omar (Egypt),Mohamed Maarouf Eid Mansour (Egypt),Mohamed Adel Elsaid Hussien (Egypt),Weyesa Bamlak Tessema (Ethiopia),Atcho Pierre Ghislain (Gabon),Mebiame Patrice Tanguy (Gabon),Kamaku Peter Waweru (Kenya),Ibrahim Mutaz A. Ibrahim(Libya),Traore Boubou (Mali),Beida Dahane(Mauritania),Bouh Abdel Aziz (Mauritania),

Guezzaz Samir (Morocco),Jayed Jalal (Morocco),Karboubi Bouchra(Morocco),Uwikunda Samuel (Rwanda),Sy Issa (Senegal),Omar Abdulkadir Artan (Somalia),Abongile Tom (South Africa),Mahmood Ali Mahmood Ismail (Sudan).

 

Waxaa xusid mudan in Garsoorayaashan uu ka soo muuqday Artan oo Soomaali ah sanadkan.hayeeshee si uusan qoraalku inoola  dheeraan waxaan isku dayi doonaa in aanu kooxba mar soo koobno taasi oo hadii aanu sidey wax u socdaan u soo bandhigno ay dhici karto adigoo aan xaadirin wadanka ay ka dhaceyso tartanka in aad joogto oo kale, waxaase l adhihi karaa tartanka kubada cagta qaarada Afrika sanadba sanadka ka danbeeya waa ka kulul yahay halka ay hada wax marayaane kuma sii jirto kooxahu waa isku riiqmeen waxeyna soo bandhigeen ciyaaro aad u soo jiitay dunida, taasi oo la dhihi karo qaarada Afrika waxey u qalantaa koobka aduunka ee inagu soo aadan in ay ku yeelato in ka badan 10 kooxood. la soco  warakrena danbe.

---

 

 

 

 

 

Diego Armando Maradona - When Football Becomes Art, Skills, Goals, Dribbles Argentinos

Juniors, Boca Juniors, Barcelona, Napoli, Sevilla, Newell's, Argentina.