We collect basic website visitor information on this website and store it in cookies. We also utilize Google Analytics to track page view information to assist us in improving our website.
We collect basic website visitor information on this website and store it in cookies. We also utilize Google Analytics to track page view information to assist us in improving our website.
Maanta oo JImco ah bishuna tahay 21 ka Febraayo,sanadkuna yahay 2025 iyo warakeena Geesiyaasha Soomaaliyeed ee Puntland iyo wacdarahii ka dhacay halkaas iyo jabka Argagixisada ku gaarsiiyeen baaxada dhulka aadka fog ee ay ciidamu gaareen aleyle waa howlgal lagu diirsaday hadyeba Soomaalinimo shaqeyneyso dagaal sharaf leh kuna dhisan qadiyad iyo gobanimo maamul iyo bulsho waa midka ka socda Puntland.waxaa inoo soo socda warar aad u farxad gelinaya shacabweynaha Soomalaiyeed gaar ahaan kuwooda ku nool degaanada Puntland amaba dhulka dowlada Puntland,reer Puntlanow dhalinayradiina mediyaha ku jira ,madax,shacab, qurbajoog iyo cidkasta oo shacabka Puntland u danqaneysa amaba raadineysa sharaftood awaa naga codsi yaan halkankaan leydiinka mashquulin intaas lee talo Soomalainimo oo idiinka timid walaao idiin jecel kaliya qaata taladas yaan marnaba leydiinka mashquulin howlgalka sharafta leh ee soogaaray meeshii uu wanaagsaneyd ,weliba waan idiinka balan qaadeynaa inoo wax badna xog ogaal u ah hadane arimaha ciidanka kama hordhacyno waana guul halka ay had awax marayaan.si degan muuqaalo iyo warar kale.....war helaa tao hela............
Maanta iyo Qamiis ah waxaan mar kale isla aadeynaa geesiyaasha Soomaaliyeed ee Puntland iyo guulahii ugu danbeeyey oo ay k gaareen dagaalka xaq u didirkaa iyo jabkii ay argagixsada ka gaareen.waxey inoo mareysay qormadii koobneyd ee midaan ka horeysay inuu dalka Soomaaliya 100% aaday doorasho dadbanmmadaxweynaha iyo gudoonka golaha shacabka midkood bixi doono weliba madaxweynahan .1- Doorashada soo sococtakama mid ahan.2- Xisbigii uu madaxda ka ahaa si uusan qof isaga ka danbeeya u sii qaban waxuu ku burburiyey gacantiisa,3- Dhamaan qorshekasta oo ay madaxweynah aiyo koox shaqsiyaad ah oo iyagoo bilaa sharci ah ka qeyl qelin jiray hal hal magaalo oo ay horey ugu heshiiyeen si uu madaxeynaha iskaka joogo kursiga Villa Soomalaiya waxaas oo dhan waxey ahaayeen ruwaayad la soo jilayey,Soomalaiya waxuu aaday doorasho dadban.
sidaasi daraadeed qormadan muhiimka inoo ah oo anau ugu talo galnay shacabka geesiyashaa ee cashark au dhigay argagixisada ee Puntland madaxweyne deni, Madaxda kale ee PUntland,shacabka, saraakiisha qibrada leh ee ku biiray dagaalka waxaan si Soomaalinimo leh idiinka codsaneynaa maahan intiinkula talineynaa waan idiinka codsaneynaa anagaa idiin hubna dalka Soomalaiya doorasho dadban ayuu aaday , beenta iyo qiyaaliga siyaasadeed ee yaalo koofurta Somaaliya intaad meel iska dhigtaan yaan dagalkan guulaha laga gaarya leydinka mashquulin,waan idiin cadeyneynaa guulaha aad gaarteen laguma faraxasana,weliba si shacabkiina loo duleysto waxaa la doonayaa in leydiinka mashquuliyo,guulahii hore oo dhan midka aad saacadahii ugu danbeeyey gaarteen ayaa ugu qiimo badan argagixiso dhulkiina waa ka hayaamoo haayaan anagaa idiin hubna yaan fursad la siininwaad guuleystaeen Somaali oo dhan intii damiirka laheyd ayaa guushina ku faraxsan
Waxaa inoo soo socda sawiradii qurqruxoonaa dhulka Uduga ee Puntland iyo muuqaaladii iskugu jiray heesahii gabayadii lagu dhiragelinciidamada geesiyaasha Puntland oo wararkoda waa inoo safka hore markasta sida inaga wararkiina hadii waxkasta la sameyey oo siyaasad kasta oo beenta mideeda ugu weyn lagu dhoodhaabay koofurta Somaliiya naloo ku mash quulin waayey yaan adinkana dagaalka iyo guulaha aad kagaarteen argagixisada mash quulin hana lagu in arimaha ciidanka iyo howlgalkooda welia rimaha ciidanka iyo howlahoda xitaa kuwiina reer Puntland ka ah ee ku sugan Koofurta Soomaaliya yaan lala wadaagin waa naga talo
Maanta iyo mar kale Arbaco, Febraayo 19,2025- Mooshinka xarkaha goostay ee ka yaalo madaxweynaha iyo gudoomiyaha golaha shacabka,guulaha geesiyaasha Puntland ay ka gaaren dagaalkii argagixisada, Doorashada Dadban ee uu dalku aaday, iyo wararka kale kuwooda ugu xiisaba badan,xsbigii madaxweynaha oo gacantiisa ku burburay, madaxweynaha iyo gudoomiyah Adan Madoobe oo midkood baxayo,walee warbaa ka dhacyaWar hela talo hela.
FASHIL BADAN OO SIYAASADEED KEDIB, MADAXWEYNE XASAN OO DOORASHADA SOOMAALIYA EE 2026 KA HARAY GEBI AHAANBA,KEDIB BURBUR XOOGAN OO KU DHACAY XISBIGII UU HORBOODAYEY.WAR HELAA TALO HELA.
War Deg deg ah- Xisbigii M/weyne Xasan Sheikh oo burburay siweyna looga baxayo, kedib markii qaran iyo qabiil la kala saari waayey fashilkii waa soo deg degay,xili uu m/weyne Xasan ka haray doorashada madaxtinimada Soomaaliya,waxaa dhacay isbedelo waaweyn oo aan noocooda horey loo arag.Soomaalidu waxey horey u yiraahdeen god sireed ha qodin hadaad qodana ha dheereyn ku dhici doontaane lama ogee.fidnadii uu maleegayey oo dhan waa la gadoontay m/weynaha, ku darsoo dalkii dorasho dadban oo uusan isagu qeyb ka aheyn kana haray ayaa ka dhaceysa dalka...lol.
Dalka Somaliya ninkasta degaankii lagu yaqiinay ee uu dalka Somaliya ka deganaa ayuu maanta ku sugan yahay beenkasta oo siyaasadeed oo leysku sheego in aysan soconeyn intaas qofkasta haku tusaalo qaato waxa Xasan Shiikh ku dhacay.Midna ogaada waxa fashilkaan soo dedejiyey oo dhan waa beentii aan raadka laheyn ee leysku sheegi jiray,sida Hebelow sow magaca Soomaaliya aduunyada uguma helno dhaqaalo inaguna meelkasta ma joogno.Haaaaa.Hebelow shaleyto markaan imanayey sow ma aheyn mid baahan/Sabool maantana sow hanti kugu filan kama sameyn mashaariicdii Soomaaliweyn ka dhaxeysay Haaaaaa. Hebelow adigoo ina aderkey ah halkaas magaalo ii joog ee iska sheego State hebel sow kuma dhihin anigaa hebel iyo hebel oo reer hebel ah kuu madadalinayee.Hebelow magalo hebel iska joog dastur iyo sharci iyo dowladnimo iyo wax la yiraahdo federal iska
iloow ee adiga iyo argagixiso sidaas ku wada shaqeysta sow kuma dhihin Haaa.
Waxaadba moodaa in aanu daawaneyno film, Somalidiina waxeyba sugayeen in ay kaliya gaaraan inta laga gaarayo sanadka ugu danbeeya ee mudo xilkeedka madaxweynaha haatan iskaka haray doorashada madaxtinimada Somaaliya sidaasi daraadeed waxkasta oo uu shaqsi,koox amaba qabiil Soomaaliyeed kala hadlo Xasan Shiikh maanta inta dhegtaan la galiyo ayaa tan kale laga bixinoo haayaa isagu doorashada soo socota waa ka haray intaas waa in ay ogaataa Somali Maxamed.ruwaayadkasta oo la jilo waxey ku ek tahay inta laga daawanayo waxii la soo jilo been badan kedib waxaan ugu danbeyn isla aadnay dorasho dadban.waxaa kale oo yaab keeda leh xitaa madaxweyne Xasan inuu doorashada soo socota ka harayo uma sheegayo dhalinyaradii uu waqtiga ka soo lumiyey ee intaas soo daba socday ileen isagu waa 70 jir gabobay oo siyaasada ka haray, dhalinyaraduse mustaqbal ayey u baahan yahiine oo beenaa loo soo sheegaye?.
Hada film danbe oo la jilo ma jiro,yacni waxaa meesha ka baxay beenkasta oo horey loo soo sheegi karay dalkiina doorasho dadban ayuu aaday,ku darsoo madaxweynaha waxaa ka yalo mooshin isaga iyo gudoomiye Madoobe,yacni waxaa la dhihi karaa waxaa siyaasadiisa ku dhacay cimri deg deg,intaas adigoo Soomaali ah waad fahmi kartaan sow maahan?.kuna darsoo in ka badan 10 jeer ayaan halkaan malaayiin Soomaali ah ugu soo qornay waxaan dhahnay dalka Soomaaliya 2026 waxuu yeelan doona hogaamiye ay Soomaaliweyn mahadin doonaan,intaas kaliya nagu xasuusta Soomaaliyey.weliba fadeexado iyo ceebo waaweyn oo ma hadho ah oo uu kala tagi doono madaxweynaha doorashada ka haray ee Soomaaliya waan isla daawan doonaa indhahiinoo shantaa yaan la sugi waayin.
Fiiro Gaaro ah- War waxaan ka mashquulnay gobtii iyo gesiyaashii Soomaaliyeed ee Puntland maanteyba ugu darneyd guulaha la gaaray war dalkii Soomaaliya oo doorasho dadban aday iyo guulaha ay gareen walaalaha Soomaaliyeed ee Puntland oo argagixisadii dhulka la galay ayaan maanta ku baashaaleynaa guul iyo gobanimo.
SOMALIS PRESIDENCIAL ELECTIONS IN 2026-THE ELECTION OR CAMPAINGN PERIOD, AFTER CURRENT PRESIDENT TERM ENDED AND USUALLY THE PEOPLE OF SOMALIA DIDN'TCOUNT WHAT EVER HAPPENED LAST 10 MONTHS OF CURRENT PRESIDENT TERM AND WHAT EVER HE DID DURING ELECTION PERIOD IS A NULL AND VOID.
Somalia Presidencial Elections in 2026- On Tuesday,Ferbraury 18,2025- Waxaan mar kale isla aadeynaa dalka Soomaaliya oo doorashadii madaxtinimada oo weliba ah doorasho dadban aaday,inti qabiil ahaan been iskugu sheegtay,intii koox ahaan been iskugu sheegtay iyo intii shaqsi ahaanba been iskugu sheegtay dalka Soomaaliya waxuu aaday doorasho ,inagu kalama jeclin inta dowladood ee been loo sheegi doono mudada ay doorashada socoto oo waxkasta oo heshiis lala galo noqonayo waxbo kama jiraan,hayeeshee, inagoo og in ay rag iyo dumar badan oo aanu halkaan magacyadooda ku xusi karno oo weliba Soomaali kala nooc ah oo ku soo noolaa sedaxdii sano ee ugu danbeeyey qiyaali siyaaadeed marka meel leyska dhigo mooshinada xarkaha goostay ee ka yaalo madaxweynaha iyo gudoomiyaha golaha shacabka,hadane waxan shacabweynaha Somaliyed u xaqiijineynaa weliba kalsonida aanu isku qabno in uu dalka Soomaaliya aaday dorasho dadban,maca salaama wajiyo badan oo aanu ula baxnay ma xishoda yaasha siyaasada Somaliya.weliba muhiimada ay qormadan inoo leetahay waxaan ka soo hormarinay wararkeenii geesiyaasha Somaaliyeed ee Puntland iyo guulahii is daba jooga ahaa ee ay ka gaareen dagalada looga soo horjeedo argagix isada.
Hayeeshee, hadaan isla aadno Mogdishu waan qiyaaseynay in ay waxaani dhacayaan, hebelow magaalo hebel iska joog,adigoo bilaa sharci ah maxaa la dhahaa dastuur!!, adiga magaalo hebel joogid kaliya maahane argagixisada la shaqeyso ee hubka halkaas u marsii.
maya hebel iyo hebel oo reer Hebel ah oo aan siyaasada garaneyn ayaan ku ciciyaareynaa inta aan meel cidlo ah ka soo istajineyno adiga magalo hebel ina adekeyow iska joog.....lol. Aaway Somaali Maxamed xiligaan oo kale qosolka ha lagu kabo qormada waxkasta meeshii aanu la dooneynay ayey inoo mareysaa,waan bogadineynaa inuu doorashada 2026 ka harayo madaxweynaha haatan sii baneynayo xafiiska,tolow kuwii uu siyaasada ka hoos bixiyey ee uu degaankooda iyo reerahooda u adeegsaday amaba isagu waa madaxweynahee waba ka baxoo haayaa siyaasadee,kuwii uu qalday maxaa u mustaqbal ah...lol.
Aaway ciyaal tiktok is diyaariya waxaad noqoneysan xildhibaano,aaway ciyaal Youtube is diyaariyey waxaad noqoneysaan xildhibaano,maxaa ka daneeyey...lol.qofka markii uu riyoonayo haduu riyoodo isgaoo jiifo amaba hurdayo waa wax la qaatay ,laakinse bal ka waran haduu yiraahdo waan riyoonayaa anigoo socda..?.
Walee waxbaa ka dhacay reer Puntland rali ahaada Somali gesiyal ah ayaad tahiin dorashadii Soomaaliya oo waqtigeeda ka soo hormartay ayaa wararkii geesiyaasha Puntland naga soo dhax gashay, weliba Axmed Madobe iyo Saciid Deni waxan leenahay hadaad mustaqbalka rajo ka leetahiin siyaasada Somaaliya Mogdisho waayadan haku deg degina tagideeda dalka Somaaliya dorasho dadban ayuu aaday cidii been siyasaded inta loo shegay lagu soo moday oo hada yaban, waxaa ka muhiimsan inuu dalkii aaday dorasho dadban. m/weyne Denina waxan leenahay yaan dagaalka adiga iyo shacabkada lagaa mashqulin ,m/weyne Madobane waxaan leenahay wax badan waa laga soo gudbay hada horey u soco......Soomalaiya waa dal doorasho dadban aaday....war helaa talo hela.
Warar aad u xiiso badan oo anfacaya madaxda Puntland iyo Jubaland amaba labada shacab ee deganadaas ku nool.waan u soo laabaneynaa wararkii geesiyaasha Somaaliyeed ee Puntland,waxaanse isla aadeynaa sedax fashil oo waaweyn oo dhacay iyo waxyaabahii soo dedejiyey in uu dalka Soomaaliya aado doorasho dadban.1- Horta dhaqaalahii waa laga joojiyey madaxweyne Xasan Sheikh.2-Gudiga Doorashooyinka ee been beenta ahaa ee Mogdishu lagu dhisay waa la kala diraya waxii ka danbeeya Ramadanka.3- Xisbiga m/weyne Xasan oo siweyn u bur buray una kala jabay labo garab.4-Xaraashkii dalka oo badankiis fashilmay iyo dalalka caalamka oo sugaya dowlada cusub ee imaan doonta,warkaan waa war weyn.
Intaas oo qodob markii aad si degan u aqriso waxaa bar bar yaalo Mooshinka m/weynaha iyo Gudoomiyaha baarlamanka Golaha shacabka oo xarkahii gooystay waana waxa barlamankii u afduuban yahay oo bil ku dhawaad u furmi la yahay,midka la hormarin doono labadooda ee horta xilka laga qaadi doono shaki ayaa inooga jira waxaans ehubnaa inuu ka yaalo mooshin.
Waxaa waxaasi oo dhan ka sii daran in qorshe meelo badan oo dalka ka mid ah lagu iibsan rabay uu fashil ku dhamaaday Soomaalidana uu Allaah ka bad baadiyey wax badan oo qatar ahaa oo lala doonayey in dalkooda laga sameeyo,xitaa intii horey loo sameeyey ma noqon doonaan sidii la moodayey,waxaana waxaas oo dhan soo dedejiyey mudo xileedkii dowladan oo dhamaad ah iyo dalkii oo aaday doorasho dadban,warar 99.9% la hubo waxuu sheegayaa in madaxweyne Xasan iskaka hari doono doorashada 2026 waa sida xaqiiqada ah.
Yacni ma dooneyno in aanu ruwaayadii siyaasadeed ee horey loo soo jilay aanu mar kale shacabka Soomaaliyeed ugu soo celino,waxaanse hubnaa in uu dalka Soomaaliya isbedel weyn oo siyasadeed lugaha la galay uuna noqday wadan aaday doorasho dadban.
Xakuu ka soo bilaawday fashilkaan siyaasadeed ee is xig xigay?.
1-Hebelow magaalo hebel iska jooga argagixisadana isla shaqeysta anigaa reer hebel kaa mashquulinayee oo hebel iyo hebel ku shaqeysanayee.2- Sidii dhaqtar daawo u qorayo bukan aaway hebel wax dastuur la yiraahdo majiraane halkii magaalo ee aad joogi jirtay iska joog adigoo bilaa sharci ah.3- Aaway Hebel, aaway hebel, aaway heblaayo,waxaas oo dhan oo qiyaali ahaa intii isla soo sameysay hada lee ayuu waagu ku baryey,markii ay iskugu soo biyo shubteen kuwo waqtigii mar hore ka dhamaaday iyagoo aan wax sharciyad ah heysana arinkoodii uu ku dhamaaday fashiluuuu.
Walee reer Puntland oo doorashadii waqtigooda ku qabsaday iyo Jubaland oo inta ciyaartii siyaasadeed fahantay isdaba qabatay iyo reer Hiiraan oo degan halbowlahii dalka oo iyagoo isku kalsoon ruwayada la jilayo si sharaf leh u daawnayo,weliba ma kaa walayaan...lol,waxey soo dedejisay in uu dalkii aado doorasho dadban..........weliba Axmed Madoobe iyo Saciid Deni waxaan leenahay waxii shirqool siyaasadeed ah ka tigdoonaada oo deganadiina ku sugnaada intaas waa naga talo waxii siyaasad ah deganadiina idinkoo jooga halkaas ka maamula waa naga talo Soomaalinimo.
2026 Somalia presidential election-After Somalia presidencial campaign allready beginning this month, and Somalia as a country choosing new leader in presidential election by indirect election in early 2026,What did you know about what is going on in Somalia...........
Doorashada Madaxtinimada Soomaaliya,Isniin,Febraayo 17,2025-Doorashada dadban ee madaxtinimada Soomaaliya ee sanadka 2026 iyo waxyaabahii soo dedejiyey ee meesha ka saaray xisaabaad qaldan oo horey leyskugu soo dhufsaday,waxaana dhacay isbedelo waaweyn oo soo dedejiyey doorashadaas in ay qanbsoomi doonto.
Tusaale- Guulaha deg degtaa ee ay Soomaaliland siyaasada ka gaareen ee aysan dad badan ogeyn halka uu ka yimid iyo waxa uu Ciro kaka duwan yahay Muuse Biixi waa kaliya hal qodob.Muuse Biixi waxuu ahaa shaqsi xidiid la ahaa dowlada Djabouti oo siyaaadiisa waxey ka dhigneyd mid uu qofku ku waday xabsi dusha sare ka furan,laakinse Ciro siyaasadii Soomaliland waxaas oo dhan waa ka hoos bixiyey waana mida keentay in aduunyadu ay Soomaaliland toos ula macaamilaan,sawirada halkaan ma idiin soo gelinaa baaxada qalabka casrigaa ee Somaaliland u soo degay,haduusan qofku fahmi karin wacyiga siyaasada waxey arinkiisa ku danbeyneysaa inuu maalinba wax aan jirin naftiisa ku mada daaliyo.
Aan isla aadno Koofurta Soomaaliya iyo waxyaabaha soo dedejiyey inuu dalka Soomaaliya aado doorasho dadban sanadka 2026 iyo waxyaabahii meesha ka saaray mudo kordhin been ah iyo gobolada dalka oo marka laga reebo Kismaayo iyo Garoowe leyskaka joogay amaba fadhiyey kuraas been ah inta weliba leyska dhaadhiciyey in fowdadaas ay iska sii socon donto,heerka fowdo laga garay,waxii oo dhan halkuu ku danbeyey hada fashilka ka danbeyey ma laguu sheegay adigoo Somali ah.halkaan kala qabso halka uu aaday dalkii siyaasadiisa!!..
Midna ogaada markii aanu idiin kala hadleyno arimaha siyaasada Soomaaliya ma dooneyno adigoo Soomaali ah in aanu idiin la hadalno sida qof muqayil ah amaba qof Qaad wade oo kale ah oo ay aragtidiisa ku kooban tahay maalinkaas inta uu Marqaamo amaba sida ay nolosha u tusiso mirqaanka uu kudhax jiro iyo waxii la mid ah,waxaan idiin kala hadleynaa dal la yiraahdo amaba la dhihi jiray Jamhuuriyada Dimoquraadiga Soomaaliya oo ka koobnaa waxii ka horeeyey 1960 kii Koofurta Soomaaliya oo leh 6 gobol iyo Goboladii Waqooyi oo lahaa 2 gobol sidaasina intey wa xisku darsadeen 1960 kii mar kale kala dhaqaaqay 1991 kii maantana loogu yeero Somaliya iyo Soomaaliland oo midkasta gooynideeda aduunyadu ula macaamisho,hayeeshee 6dii gobol ee Koofurta Soomaaliya intii ay ka koobnaayeen oo iyagu mudo ka badan 30 sano noqon la dowlad rasmi ah,marka laga reebo in loo dhiso dowlado macmal ah oo aan is bixin karin.
Ugu danbeyn waxii maalinba shaati qabiil shacabka Soomaaliyeed loo soo gashado,maaliba waqtiga leysku dhaafiyo been siyasadeed,maalinba waxii magaca Soomaaliya lagu keenay qaab qabiil jeebka loogu shubto, maalinba meel fowdo laga abuuro si mudo kordhin loo helo,
Gobolada dalka qaarkood masuuliyad aan jirin kuna dhisan qabyaalad iyo fowdo lagu joogay fashil siyasaded oo badan kedib,dalka Soomaaliya siiba koofurta Soomaaliya waxii sedaxddii biloodba mar inta Mogdishu shirar aan jirin oo kaliya dhawr milyan lagu kala qadan jiray leys kugu tago, iyagoo hal maalin leys tusinin inuu waqti socdo,qiyaliga dalka lagu mamuli jirayna uusan sii socon doonin waxii oo dhan hada waxey ku soo aruureen in Koofurta Soomaaliya ugu danbeyn qiyaali badan oo siyaasadeed been ay qabiilada qaarkood isku sheegaan iyaga dhaxdooda siiba kuwa maanta ka sii degayo hogaanka dalka,waxaasi oo dhan hada kedib waxaa loo jiheystay doorasho dadban weliba 100% meshey hada wax marayaan reer Hiiraan
waxey joogaan guul siyaasadeed oo ruwaayada siyasaded oo ay qabiilada qaarkood jilayaan waa ku raaxeysanayaan,ku darsoo dalka Soomaaliya isbedelada ka curanayo kaalimaha hore ayey ku jiraan,wax badan oo hada qiyaali siyaasadeed ahne qorshaha uguma jiro iney waqti ku lumiyaan Soomaali badankeedna waa in ay wadadaas qaataan,maxaa yeelay waxaa jiraan wax badan oo loo sameeyo kaliya si waqti kordhin loo helo in lagu mashquulo,war Somaliyow sida reer Hiiraan oo ku nool dhulkii lagu aas aasay dowladii ugu horeysay ee ay Soomaalidu yeeshaan Jamhuuriyada Dimoquraadiga Soomaaliya sida ay iskugu kalsoon yahiin iskugu kalsoonaada oo qiyaaliga siyaasadeed ee la jilayo badankiin haka baxaano, doorasho ayuu aaday dalka Somaliya waxii ka horeeya 2026,waxkasta oo laguu shego intaad dhegtaan geliso ka bixi tan kale,hadii kale waxey arintu kaa noqoneysaa dhalinayaradii tiktok iyo youtubeyada ee la yiri oo kale waxaad noqoneysiin xildhibaano oo ilmo adeeradiin ayaan idiinku bedeleynaa ee sawiradeena soo saarta profile-ka oo kale...lol.
Isbedelo waaweyn ayaa dhacay Soomaaliyana doorasho dadban ayuu aaday,weliba ku bishaareysta Soomaaliweyn hadaad tahiin hogaamiyaha imaan doona waxuu noqon doonaa mid ay Soomaalidu mahadiyaan,dalkiina isbedelka uu aaday kaalintaada ka qaado adigoo Soomaali ah,kana bax qiyaaliga aan dhaafsisneyn inta isku sheegta oo kaliya hadey qabiil yahiin iyo hadey koox yahiin iyo hadey shaqsiyaad yahiin,weliba Soomaalida markii aanu wararkaan oo kale ee in ay dhaceyso doorasho aanu soo gudbino waa mar aanu hubno waxa aanu qoreyno sidaasi daraadeed Soomaaliya doorasho dadban iyo 2026 ayuu u jiheystay......
Fiiro gaar ah- Guulaha geesiyaasha Puntland wararkii joogtada ahaaee Puntland waa inoo soo socdaan dhegta kor u haaya Soomaali Mxamed
Wararka ugu waa weyn caawa,2025-guulaha shacabka Soomaaliyeed ee Puntland waan iskula soo laabaneynaa,waxaan isla aadeynaa doorashada guud ee Soomaaliya,waxaan marka hore shacabweynaha Soomaaliyeed ugu bishaareyneynaa in uu dalka Soomaaliya aaday doorasho dadban xisaabaad qaldan oo horey leyskugu dhufsadayna ay meesha ka baxeen.hebel aaway magaalo hebel iskaka joog qaab sharci daro ah.
Waxii madadaalo siyaaadeed ah ee horey loo s oo jilay waa meesheeda,waxaase muhiim ah in shacabka Soomaaliyeed loo bidhaamiyo nuxurka halka uu dalkiiaaday sedax sano oo been iyo madadalo siyasaded iyo lugooyo shacab iyo musuq masuq xarkaha gostay, ugu danbeyn waxuu dalkii aaday dorasho dadban,yaa koxdii Villada jogtay la gediyey siyasada?. adigaa raadso waxaanse hubnaa oo biyo kama dhibcaan ah in dalka Soomaaliya aaday doorasho weliba doorasho dadban,yaa laga hoos bixiyey oo been siyaasadeed ku noolaa amaba loo dhiibay sanbuus afar gees ah....lol.walee waxba ka dhacay waan qiyaaseynay in ay sidan wax u dhacaan wax badan oo dhimana waa soo socdaan Soomaali Maxamed ku tixnow bogaan si weliba sharaf leh,weliba waxaan xili hore shacabka la wadaagno waxey u dhacaan sidaan u sheegno,mar kale si degan u aqriso waan idiinku celineynaa (Dalka Somaaliya waxuu aadey doorasho),Weliba Dorasho dadban,waxii bahdil siyaasadeed ah oo malaayiin Soomaali ah ay indhahoodu qabteen wax badan hada kedib waa leys kala gudbayaa.war helaa talo hela.
Hargeysa,Somaliland,2025-M/weynaha Jamhuuriyadda Somaliland Mudane Cabdiraxmaan Maxamed Cabdilaahi (Cirro) oo Qasriga Madaxtooyada Somaliland ee magaalda Hargeysa kulan muhiim ah kula yeeshay Safiirka Dawladda Turkiga u fadhiya Jamhuriyadda Somaliland & Somaaliya iyo wefti uu hoggaminayay, iyaga oo ka wada hadlay arrimo badan oo mudnaan u leh labada dhinac, kuwaas oo la xidhiidha xojinta iskashiga u dhexeeya labada Jamhuuriyadood ee Somaliland iyo Turkiga.
Ugu horrayn, Danjiraha Turkigu waxa uu Madaxweynaha JSL ku bogaadiyey guushii uu ka gaadhay Tartankii Doorashashoyinkii Madaxtooyada, isaga oo qiray bisaylka hannaanka dimuqraadiyadda ee ka hirgalay Somaliland iyo sida ilbaxnimada leh ee ay reer Somaliland ula kala wareegeen xilka Qaranka, arrintaasi oo uu Danjiruhu ku tilmaamay mid dhif iyo naadir ku ah mandaqadda Geeska Afrika, Shacabka reer Somaliland ee adkaysiga badana ay mutaysteen in lagu hambalyeeyo guusha ay gaadheen.
Kulankan waxa diiradda lagu saaray arrimo badan oo muhiim ah oo ay ka mid ahaayeen nabadeynta, iskaashiga dhaqaalaha, ganacsiga iyo malgashiga, waxbarashada, caafimaadka, horumarinta kabayaasha dhaqaalaha iyo xirfadaha, ka wada shaqaynta arrimaha bini’aadannimada iyo qodobo kale oo muhiim u ahaa shacabweynaha Jamhuuriyada Soomaaliland.
Madaxweynuhu waxa uu Danjiraha Turkiga u sheegay in Jamhuuriyadda Somaliland ay aad u danaynayso in Dawladda Turkigu ay la yeelato Somaliland xidhiidh toos ah, wanaagsan oo dhinacyo badan leh,taasi oo dhamaan arimahii ay ka wada hadlen labada dowladood ay ku soo dhamadeen sidii loogu talo galay.Hayeshee, wararka Jamhuuriyada Soomaaliland oo joogtoinoo noqon doona xili uu madaxweynaha Soomaaliland booqan doono dhawaan dhawr dal oo caalamkaa oo uu casuumaad ka helay durbaba,sidaasi daraadeed wararka Soomaaliland joogto ula soco.
DALKA SOOMAALIYA OO AADAY DOORASHO 2026,WELIBA DOORASHO DADBAN,KEDIB FASHIL SIYAASADEED XOOGAN OO DHACAY AYEY SOOMAALIDU U AADEEN DOORASHO DADBAN ,XILI AY MEESHA KA BAXDAY FOWDO KASTA OO LAGU RAADINAYEY MUDO KORORSI IYO LUGOOYO UMADEED IYO MID DALEED.WARKA XOOGIISA!!..
WAR DEG DEG AH- QODOBADA UGU WAWEYN MAANTA OO AXAD AH,BISHA FEBRAAYO AY TAHAY 16,SANADKUNA YAHAY 2025-1-DALKA SOOMAALIYA OO SI TOOS AH U AADAYA DOORASHO DADBAN MEESHII LAGU GAARO 2026,WAA ISBEDELADA WAAWEYN EE SIYAASADEED EE DHACAY SOOMALI BADANA U BAAHAN YAHIIN IN AY SII OGAADAAN, WELIBA AAN IDIINKU CELINO HALKAAS MAR KALE IYADOO KU QORAN FAR WAAWEYN DALKA SOOMAALIYA WAXUU AADAY MAR KALE DOORASHO DADBAN,KU DARSOO HEERKA MUSUQA UU GAARAY WAXUU SABABAY IN AY BURBURAAN SHAQSIYAAD IYO KOOXO ISKU SHEEGAYEY URURO,WAXAANA SI RASMI AH SAXADA SIYAASADA SOMAALIYA UGA BAXAY RAG IYO DUMAR BADANOO ISKU SHEEGI JIRAY SIYAASIYIIN, DABCAN MAGACA OO KALIYA AYEY SIYAASIYIIN KA AHAAYEEN EE MA AHEYN DAD LOOGU TALO GALAY SIYAASAD IYO WAX U DHAW,KAMA HADLEY NO FASHILKII IYOBURBURKII KU DHACAY BAARLAMAANKII 11AAD IYO MUSUQA XARKAHA GOOSTAY,WAXAANSE KA HADLEYNAA ISBDELKA SIYAASADEED EE DHACAY IYO INUU DALKA SOOMALAIYA AADAY DOORAHSO DADBAN.
2-PUNTLAND OO SIWEYN UGA GULEYSATAY ARGAGIXISADII,WAXAAN MAR KALE HALKAN KA BOGAADINEYAA GEESIYASHA SOOMAALIYEED EE PUNTLAND OO SIWEYN OO AAN LA QIYAASI KARIN UGA GUULEYSTAY ARGAGIXISADII,WALOW AANAN DOONEYN IN AANU ARIMAHA CIIDANKA KA HORDHACNO,WAXANSE MALAAYIIN SOMALI IYO REER PUNTLAND AHBE U SHEEGYENAA IN AY KOOXDA INTA KU HARTAY HALKAAS DOONAYAAN IN AY IS DHIIBAAN,IYAGA IYO PUNTLAND WAA IS DEYEEN ARGAGIXISO KU BISHAREYSTA ARINKAS JIRITANKIISA REER PUNTLANOW,FARTAN WAXA AANU MAANTA U WAWEYNEYNAY WAXAA UGU WEYN IN UU DALKA SOOMAALIYA KOOW AADAY DOORASHO DADBAN CID INAGA NAGA DANBEYSA YAAN LA WEYDIIN, FILMKII MOGDISHU LAGU JILAYEY BILAHII INA DHAAFAY EE CIYAALKA TIKTOK IYO KUW AyOUTUBE KA QAARKOODLA LAHAA WAXAAD NOQOENYSAAN XILDHIBAANO EE LAGA WAALAYEY DHALIYARO BADAN WAXAAS WAA ISKA SOO AFKARMEEN.
3-CALEEMA SAARKA MADAXDA JUBALAND.KEDIB, DHISMAHII JUBALAND DHAWR BILOOD KA HOR WAXAA LAGU WADAA IN UU DHACO XILI AAN FOGEYN CALEEMA SAARKA MADAXDA JUBLAND XILI AY MAGAALADA KISMAAYO L ACIIR CIIREYSO SHACBAKII UGU BADNAA HALKAAS OO AY KA SOCOTO MUXAADARO AY BULSHADA KAROONKA KUBADA CAGTA UGU JEEDINAYAAN CULIMADA GAYIGA SOOMAALIYA UGU CAANSAN QARKOOD.
4-M/WEYNAHA SOOMAALILAND OO DALAL BADAN KA HELAY CASUUMAAD, WAXAANA
SOOMAALILAND IYO SHACABKOODA U BARYEY WAA CUSUB.WAA QODOBADA UGU WAAWEYN EE MAANTA.
Hargeysa,Somaliland,2025-Waxaa siweyn loogu soo dhaweeyey caasimada Soomaaliland ee Hargeysa fanaanada da'da yar ee Haboon Nuura,halkaaasi oo ay markii ay ka soodegatay
garoonka caalamigaa ee Cigaal dadweynahu iskugu soo baxeen,iaydoo aad ugu farxday in ay soi nabad ah ku soo gaarto caasimada Jamhuuriyada barakeysan ee Soomaaliland.
Soo dhaweyntaan ayaa waxey bilaaw u tahay soo dhaweyn badan oo loogu sameynayo halkaas.waxaan leenahay walaasheen Haboon,marna fanaadeena horey u soco (Move on).
African Union,Addis Ababa,Feb,15,2025-Dorasho Wareega lixaad leysla aaday oo aan noceda horey loogu arag qaarada Afrika leyskuna riiqmay oo ay ugu danbeyn ku guuleystaya dalka aanu walaalaha nahay ee Djabouti.inkasta oo mar hadii ay dorashadii soo idlaatay ay shacab
weynah qarada Afrika qof ka soo jeedana ay muhiimadu aheyd uuna ku guleystay musharaxii
ka socda dalka Djabouti hadane waxaa wada guuleystay Afrika oo dhan.madaxweyne Geelle oo qudbad kooban ka jeediyey markii ay doorashadu dhamaatay.
Madaxweynaha Soomaaliland Mudane Ciro oo safar guuleystay kedib ku soo guryo noqday caasimada Soomaaliland ee Hargeysa isaga iyo wafti balaaran oo safark aku wehliyey Daawasho Wacan.
Wararka ugu waweyn manta iyo mar kale Malintu waa Sabti,Bishu waa Febraayo,Taariikhdu waa 15,Sanadkuna waa 2025-
Guulahii ay shacabka Geesiyaasha Soomaaliyeed ee Puntland ka gaareen dagaladii
Qawariijta amaba argagixisada oo meeshii ugu wanagsaneyd maraya,
hayeeshee, waxaan maanta oo ah 15 ka shacbaan iskula nasaneynaa Shiikh/Suldan amaba
Aqonyahan Qorane oo xikmad iyo karti ku garab istagay shacabka gesiyasha ee Somaaliyeed ee Puntland,hayeeshee, warar aad u farxad gelinayo shacabka Puntland iyo wararkii ugu
danbeyey oo ah kuwo lagu diirsanayo ayaa inoo soo socda sawiradii iyo dhulkii quruxda badnaa ee Puntlana kama marna,guulahii ugudanbeeyey ee lag agaaray argagixisada iyo baacsigoodana warar sugan ayaa inooga soo socda........
MadaxweynahaJamhuuriyada Soomaliland mudane Cabdiraxmaan Ciro iyo mid ka mid ah
waresiyadii uu dhawaan bixiyey midkii ugu xiisaha badnaa,Daawasho Wacan waan isku soo
laabaneynaa bal horta muuqaalkaan xiisaha badan.waa siyaasi dadkiisa iyo deegankiisa u hadlay ogna halka ay u socdaan iyo waxa ay raadinayeen mudo oo hada u yimid.Well Done.
Dowlada Puntland,2025-Maanta oo Jimco ah waxaan isla aadeynaa xaruntii ganacsiga Puntland magaaladii ay reer Puntland ula baxeen Bosaaso Deeqa iyo guulahii ugu danbeeyey ee laga gaaray dagaalkii argagixisada iyo jabkii halkaas ka dhacay, inta KM ee lagu soo koobay,Deeq Xoolo ah oo ay ciidamada Geesiyaasha Puntland ugu deeqeen haweenka magaalada Laascaanood Geel iyo
Ari,firxadkii kooxda argagixisada oo gaaray heerkii ugu sareeyey iyo iyagoo bilaabay iney qaar gudoomiyayaasha gobolada ku teedsan Xeebta dheer ee Puntland xirir la sameyaan si loogu baneeyo iyagoo weliba dhaqalo doonayo iney ku bixiyaan baxsadkoda,yacni firxadkan amaba habqankan waxaa sabab u ah qasarahii ka soo gaaray dagalada ugu danbeyey, maxaa yeelay ma qofbaa dhulkiisa looga adkaan karaa muuqaalkaan quruxda badan aanu iskula nasano kedibna qormada inteeda kale dhameyso
intanba ganacsato reer Puntland oo la shaqeysan jiireen oo hada ka cabsanaya shacabka Puntland ayaa soo gaarsiiyey maahane mar hore ayaa aduunyada kuwooda ugu sareeya argagixisada ee hada baxsaday gacanta lagu dhigi lahaa,inaguse meel kale ma sheegin ,degaanada Puntlandse kooxdii argagixisada aheyd waxaa ka raacay wax aysan waayadaan ku riyoonaan ku celino halkas mar kale jabka waa kala baaxadweyn yahay ,laakinse Puntland maamul iyo shacab ayaa dhaxda gashtay kedibna waxaa lagu qaaday washamsi oo nabada kajirta deeganada Puntland maahan mid ku timid baryo...lol.
Arinta kale ee guusha weyn ah dagaalkaan ka socda Puntland waxuu ka saameyn batay dhamaan siyaasada ka socota Koofurta Soomaaliya,sidaba uu safarka madaxweynaha Soomaaliland u yaashay saamayn xoogan mudo dhawr iyo 30 sano kadib,hayeeshee,bal madaxweyne Ciro waan isla aadi doonaa aanu mar kale isla aadno dhulkii Uduga iyo geesiyaashii Puntland min shacab,maamul,qurbajoog ilaa saqiir iyo kabiir,waxaan shacka Puntland u heynaa war aad u farxad gelinayo maanta bartaas ka haaya gulaha la gaaray waa bdna yahiin durbaba,hayeshe wxan shacabka Somaliyed weliba kuwa Puntland u dulmareyna kuwa ugu muhiimsan si degan ula soco wararakeena qeybaha ugu muhiimsan ee inoo soo socda..
Wararka Caawa oo ay soo galeyso Jimco iyo wararkii dagalkii u dhaxeeyey geesiyaasha Puntland iyo argagixisadii jabkooda oo heerar kal duwan soo maray waxaan isla aadeynaa wararkii ugu danbeyey iyo halka ay wax marayaan-.horta waxaa guul ah marka laga soo tago ajaaniibta dagaalka lagu qabtay ee ay shacabka gacanta ku soo dhigeen ee lagu soo bandigay magaalada Boosaaso intaanan guda gelin dagaalkaan waxaa guulahiisa ugu waaweyn soo dedejiyey weliba ajaaniibta lagu qabtay magaalada Boosaso waxaa iska soo hormariyey kuwoodii madaxda ahaa kuwii hore u baxsaday kuwii ka haray oo is lahaa hadii kuwa la qabtay ay baxsadaan idinkuna halkaas mara,waxaa guulaha la gaaray ka mid ah oo dagaalkaan weliba muhiim u ah.
1-Argagixisadii oo laga xadiday arimahii ciidanka iyo sidey wa xu socdaan iyo dagaalka oo ay u maleeyeen dagaladii Koofurta Soomaeliya oo marka meelo kooban laga soo tago intiisa badan iska ahaa dagalo u badan kuwo ku socda qaab mashruuc oo kale ah,bedelkii Puntland kooxdii waaga ayaa ku baryey oo dagaladii ugu danbeeyey oo dhan qaabkii ay uga jabeen waxaa asal u ahaa, dadka dhulka u dhashay ee reer Puntland qeyb ka mid ah oo la ganacsan jireen una sahli jiray adeegyada ay u baahan yahiin in ay ugu geeyaan dhulka buuraleyda ah si ay dadka deegaanka u dhashay ugu duleystaan dhulkooda,waxaana ugu danbeyn weerar aan noociisa horey loo arag oo ku helay kooxda dhulka Buuraleyda ah iyo dagaal guri guri ah oo looga qaday magaalooyinka waaweyn xitaa hada qofkasta guri lagama kireeyo degaanada Puntland.
2- Qodobka labaad oo ah in ay kooxda oo gaareysay ugu yaraan 1800 ilaa 2200 ciidan lagu qiyaasay oo ay 90% ahaayeen ajaaniib oo badankood marka laga reebo ilaa 500 iyo 600 oo kaliya oo ku hareen ilaa labo gobood oo weliba dhinackasta laga joogo,kuwii kale oo dhan weliba kooxdii ku taqasustay cilmiga macdanta iyo dahabka sida loo baaro qalabkii oo weli yaalo dhulka buuraleyda ah oo ay qaarna jajabiyeen qaarkii ugu muhiimsanaane ay dhulka hoostiisa ku duugeen maahane ajaaniibtii badankood markii hore kuwoodii baxay waxey is dhahayeen dhulkaan buuraleyda ah leydiinkuma imaanayo oo dhawr maalmood kedib markii xabad leydiinku rido mar kale ayaa sidii u baadi amaba dhici kartan shacabka iyo
ganacsatada dhulka lagu dagaalayo iska leh siiba kuwa gobolka Bari.
Filamkaas waagaa ku baryey,waxaa kale oo arinkan ku sii murjiyey waxey modayen in mediya badan oo aanu inaga ugu horeyno ay kaliya dhawr malmod wararka dagaalka soo tabinayan, bedelkii inaga waxaanba 90% wararkeena ka dhiganay dagaalka geesiyaasha Puntland kula jiraan argagixisada inta soo hartayna Soomaaliland oo ay arinteeda u gudubtay heer calaami ilaa ay madaxweyne Ciro safaf dhaadheer ugu jiraan warbaahinta caalamka iyo hayaddaha waaweyn qarkod,isaguna waa mucjisee markii la wareysto waxow ka soo bilabaa Somaliland in ay aheyd dowlad ka hor 60kii kedibna fowdo dheer dib ula soo labteen dowladnimadoodii waxii ka danbeeyey 1991,waaba lala dhacay Ciro sida degan oo uu qadiyada Soomaliland ugu gudbinayo caalamka.
Aan u laabano geesiyaasha Puntland min mamul, shacab, qurbajoog iyo ciidanba bil xaqiiqo marka aanu xaga iska dhigno in aanan dooneyn wax badan oo ku saabsan ciidamada howl galkooda in aanan doneyn in aanu ka hordhacno, waxaan 99.9% shacabweynaha Somaliyeed siiba kuwoda ka soo jeeda deeganada Puntland u xaqiijineynaa in ay tirada ku harsan dhulka Buuraleyda ah u qeybsamaan sedax kooxood caawadan aanu wax qoreyno.A- Koox halkaas loogu heysto qaab afduub camal ah,laakinse dooneyso iney is dhiibaan ahna kuwa kooxda u haya dhaqaalaha ugu badan ee laga dhacay shacabka Puntland 5tii sano ee ugu danbeysay oo laga sameeyey lacagahii baada ahaa.B- Koox Soomaali ah oo aan badneyn kuwaasna waxey isku dhinac yahin ajaaniibta Afrikanka ah.
C- Iyo kooxda ugu halista badan oo badankood ka soo jeedaan wadamo aan aheyn qaarada Afrika oo ay ka buuxaan ajaaniib cadaan ah,kuwaas waa kuwa is laheysiiyey dhulka Somaliya ee Puntland mana ka badna inta u dhaxeysa 150 ilaa 170 nin iyo ilaa waxaan ka badneyn 10 qoys oo meesha siweyn ugu cadiban,weliba kooxdan cadankaa wa kox ku nool way Somalida dhahaan aqli aqli oo doonayey iney horta iska soo hormariyaan ajaaniibta kale,waana lagu fahmay maadaam ay iyagu dowlado ku xiran yahiin.
Intaas oo dhan marka laga soo tago kooxahaas aanu ka soo sheekeyney oo weliba kala ujeedo ah waxey ku danbeyn doonaan mid is dhiiba,mid habeenkii halkaas iskaka baxo iyo weliba mid godadka ay ku jiraan ay ugu galaan gesiyaasha Puntland.weliba ku darsoo Soomaaliland iyo Puntland waxaa ku soo jeeda maanta indhaha caalamka,waana waxa aanu inagoo ka hadleyno dagalada ay ku jiraan gesiyaasha Puntland aanu dhinaca kale ugu tuseyno quruxda magaloyinka Puntland oo ay weli inoo dhiman yahiin kuwo badan intaanba isla aadin dekedaha iyo warshadaha, weyna naga mudan yahiin intaan iyo in ka badan shacabka Soomaaliyeed ee sharafta leh ee Puntland.hayeeshee, Wararka Puntland, midka Soomaaliland,caleema saarka madaxda Jubaland waa noo safka hore sidaasi daraadeed joogto ula soco wararkeena xoogiisa iyo geesiyaasha Puntland min maamul, shacab ilaa ciidan,xili ay abwaanadu ku biireen dagaalka,halka shacabku wadoyinka la taagan yahiin raashin iyo biyo ay ugu talo galeen ciidanka geesiyaashaa,la kala tag orodse maahan.
wararku waa joogto.waa naga talo reer Puntland sida la jeclaan lahaa oo ah in dagaladan leydiinka mashquuliyo marnab ayeysan dhicin kaliya dhalinyaradiina xooga ha saarano ka hadalka dagaaladan,weliba hada keidb ajaniibta la qabto sawiradooda in aanu halkaan soo gelino ayaanu bilaabeynaashacbaka joogto haloogu soo bandhigo..war helaa talo hela.
Siyaasadii Soomaaliya oo u wareegatay Soomaaliland iyo Puntland,xili madaxweynaha Jubaland caleema saarkiisa soo dhawyahay aanse ku hormarno Geesiyaasha Puntland-Khamiis,Febraayo 13,2025-
Wararkii ugu danbeeyey iyo dagalkii u dhaxeeyey geesiyaasha Soomaaliyeed ee Puntland iyo argagixisadii Jabtay halka ay hada wax marayaan iyo guulaha lag agaaray dagaalka marka laga reebo in anau ka hordhacno arimaha ciidanka oo meeshii ugu wanagsaneyd maraya ayna ku biireen saraakiil iyo ciidan hor leh, waxaan isla aadeynaa dhacdoyinkii ugu danbeyey dhegaha fur Soomaali Maxamed.
Inta aanan gudagelin muhiimada qormada waad ogtahiin sow maahan wararkenii joogtada
inoo ahaa ee Geesiyasha Puntland wararkii madaxweynaha Jamhuuriyada barakeysan ee Soomaaliland iyo waftigiisa oo halkaas gaarsiiyey siyaasadii iyo qadiyadii Soomaaliland ayaa
naga soo dhax gashay, hayeeshee hada waxaan isla aadeynaa Puntland iyo dhulkii Buuraha ahaa ee lagu kufsaday argagixisada caalamigaa,waxaase inooga horeeya qeyb yar oo qosol ah intaan leysla gaarin qormada inteeda kale iyo sawiro aad u qurxoon.
Hayeeshee,dhawr maalmood oo dagaal aan noociisa horey loo arag oo argagixisada joogtay deeganada Puntland siweyn loogu galay ayaa markii aanu aragnay sida loogalay waxaan soo xasuusanaya hada ka hor mar Abwaanka aanu markasta ku hal qabsano ee Mustafe Shiikh Cilmi ayaa hada ka hor xiligii qabqablayaashii Mogdishu maalin maalmaha ka mid ah inta meel uu joogay dagaalku qabsaday isaga iyo aqiyaar kale ayaa waxaa hadaladiisa oo markii danbe ay shaactaro u bedelen jka mid ahaa, wxaa macquul in aan sidii uu yiri keeni weyno waanse isku dayeynaa waxaa xili dadka dhacdooyinka ka shaactireysto oo wareysiga abwaan Mustafe shaactirada ka sameeya qosolkaa adigoo muwaadin Soomaaliyeed ah kaa dhamaanayo reer Puntlana kuma sii jiraan oo waa meesha argagixisada inta lagu abaahiyey. bacrimiyey amaba lagu kufsaday,iyaga qoraalkan waxuu u yahay gooyni mar hadeyba sheekada ku timid iyaga.
Halkaan ayey ka bilaabmeysaa waa Abwaan/Fanaan Mustafe Shiikh Cilmi waa noogu baxdaa inaga marki aanu ka hadleyno,waxeyna shekada ku bilabmeysaa Abwanka iyo BBC.Abwaan
bal inoo waran sidey wax u dhaceen?.fadlan waxii qosol ah meeshaan kala qabso.
Abwaan Mustafe, (Anukoo Garguurte Fadhina/Joogno ,Yacni Hotel Guuleed ayey xabad is qabsatay!!, xabad soo socota oo isha iga geli rabto ayaan ka gabaday, weligey maan arkey guri madfac laga gamaa oo guri kale lagu gamaa,meeshaan dad waaweyn ma joogo).....lol.
Ciyaalka Shaactirada ka sameeyey Abwaan Mustafe waxeyba kuleeyahiin waa ninkii ugu horeeyey ee speedka/xawaaraha xabada inta weliba arkey ka gabaday...lol.
Waad ogtahiin sow maahan Somali Maxamed Abwan Mustafe markii fanka la soo galayey
heesahii Hirgalay markii dhawr habeen jiq looga dhigay markii danbe waxuu la yimid hees la dhihi jiray Ciilow Ba eey Ceebteyda arag Casaanyada sideedii miyaan ceyn walbaba u cararay, ilaa laga yiraahdo Abwaan buuxa iyo weliba fanaan ayaa tahay..lol.
Hada bal hadaan isla aadno nimankii argagixisada ahaa waxa Geesiyashii Puntland ka qabsaday waxaa helay rag drone inteysan dhulka ku dhicin intey qabtaan iyaga dib ugu celinayo ilaa luqad aan afka Soomaaliga aheyn inta lagu ooyo meeshaas lagu halaago ilaa ay qaarkood dhahaan maxaa meshaan na keenay dad waaweyn ma joogaane oo ay wiilashii reer Puntland ee barta yaraa u moodeen iney caruur la dagaalayaan kedibna baligii Buurta Jacelow looga keenay maxaan Soomaliya ka soo doonay inta iyaga dhan la gacneystay ilaa laga soo qufo/bixiyo amaba soo saaro Simcaro lacag ka buuxdo...lol.
Intaan waa qosolka horudhaca qormadeena qeybahooda ugu xiisaha badan Abwaanka aanu ku hal qabsanayna waxaan leenahay inta shaactiro ee lagaa sameyey oo aanu heyno hadii aanu Soomaaliweyn la wadaagno dad badan qosolkaa ka dhamaanayo,mxaa yeelay fanaaniinta iyo abwanada Soomaaliyeed waaba noogu baxdaa...si uusan qoraalku inoola dheeraan geesiyasha Puntland wararka qeybahii ugu muhiimsanaa iyo guulahii bilaawga ahaa ee la gaaray wey inoo soo socdaan.la soco wararkeena danbe.
Somaliland and UAE,2025-Wararka kuwooda ugu xiisaha badan maalmahan badnakood waxaan isla aadeynaa Jamhuuriyada Barakeysan ee Soomalailand iyo wararkeenii kale ee joogtada inoo ahaa ee gesiyasha Puntland,hayeshee waxaan bogadineynaa sida uu mamulka cuusb ee uu hogaaminayo madaxweyne Ciro durbaba siyaasadii Soomaaliland uga dhigeen
mid ka madaxbanaan Koofurta Soomaaliya oo ay ka shaqeynayaan danaha shacabka iyo Deeganada Soomaaliland,marka laga soo tago shirar heer caalami ah iyo dalal dhawr ah oo uu dhawaan booqan doono madaxweyne Ciro,Halka uu shirar muhiim ah ka wado wadanka Iskutaga Imaaraadka Carabta oo uu dhawaan ka dhacay shirweyne caalami ah oo ay kasoo qeybgaleen dalal badan madaxdooda oo ay ku jirtay Madaxda Soomaaliland oo shirkaas siweyn loogu casuumay.
Hadaba Wararkii Gesiyaasha Puntland waa inoo soo scodaan waxaanse maanta sawirkeena ku soo qaadaneynaa madaxweyne Ciro iyo waftigiisa iyo quruxda caasimada Soomaaliland ee Hargeysa iyo magalada Ganacsiga UAE ee Dubai iyo kulamada muhiimkaa ee uu m/weyne Ciro ka wado halkaas,waan bogaadineynaa shacab Soomaliyed oo isku tashi iyo talo wadaag halkaan ku soo gaaray waaye shacabka Soomaaliland bartaas ka haaya.reer Soomaaliland waftiga m/weyne Ciro markii uu dalka ku soo laabto siweyn haloo soo dhaweyo gulahan oo kale lagama aamuso waa waxii aad radineysen mudo aad u fog in aan siyasada Somaliland meelo kale loo soo marin kaliyana toos idinka u mareysaan,midna ogaada arimaha siyasada iyo dhaqalaha iyo waxii horumar ah toos ayaa Soomaaliland loola macaamilayaa.la soco wararkeena danbe.
Warka ugu weyn caawa argagixisadii oo markii la xanuujiyey joojiyeen gebi ahaan lacagtii baada ayeyd ee ay shacabka iyo ganacsatada Puntland ka qaadi jireen,keidb markii dhulkii ay Gobolka Bari kaka sugnayeen xoog looga saaray siweyna loo jabiyey.
Wararkii ugu danbeyey iyo geesiyaasha Soomaaliyeed ee Puntland oo kwuoodii ugu xiisaha badnaa ay inoo soo socdan,xili ay ku dhawad 300 oo argagixiso ah sacadahii ugu danbeyey
iskaka hayaameen degaanada Puntland,jab haduu koow yahayweli leysma gaarin oo waxey dhulka Buuraha ugu carareen Simcaradii ay ugu jirtay lacagtii ugu badneyd keidb kariii ay ku tureen iyagoo cararaya dhulka miyiga ah amaba Buuraleyda ah.
Arbaco,Febraayo 12,2025-Waxaan Mar kale isla aadeynaa geesiyaashii Puntland iyo wacdarahii amaba wararkeenii joogtada ahaa, waxaanse qeybtaan ku soo qaadaneynaa qaabkii wanaagsaneyd ee uu caalamka uga iibiyey qadiyada Somaaliland Mudane Ciro iyo wafti uu hogaaminayey oo shirweyne caalami ah ka qeybgalay laguna casuumay,halkankii
ka soo bilaawday 1988 iyo sida uu u mira dhalay waxii ka danbeyey 1991 maamulkii halkaas lagu yagleelay iyo nabada ka jirta Soomaaliland waan bogaadineynaa,bal mar kale aanu isla daawano,xili uu dhaaan ka qeybgali doono madaxweyne Ciro shirar heer caalami ah badan laguna casuumi doono.
Talado Habeen ay soo galeyso Arbaco iyo Jabkii Argagixisada iyo geesiyaashii Puntland iyo wararkeenii joogtada ahaa ee caawa-Waxaan ka amba qadeynaa qormaden qoraalka
qeybtii hore halkii ay inoo joogtay,maadama dhulka ay Soomaalida degaan wararka ugu muhiimsan amaba wark augu weyn ee shacab Somaliyed loo soo gudbin lahaa ay ka jiraan
manta dhulka Uduga ee Puntland oo aanu garan la nahay waxii dhacay iyo jabkii koxda argagixisadaa garay baaxadiisa iyo hilibkooda oo daadsan weli goobahii lagu dagaalamay, hayeeshee marka laga soo tago jabka gaaray kooxda argagixisada waxaa waxkasta ka daran baaxada dhulka ay lumiyen ee ay markii hore dhacabka ku dhibi jireen guul iyo gobanimo gesiyaasha Somaliyed ee Puntland.mar hadaan guuleysanay warka xoogiisa markaan oo kale waa markii aanu idiin
dhihi jirnay shacabka Soomaaliyeed siiba kuwa Puntland caawa oo kale Shaax u soo qaata warbixin iyo sawiro qur qurxoon oo qurbajoogta aan wleigood tagin degaanada Puntladee halkas ka soo jeeda farxad gelineya ayaan soo wadnaa argagixiso waxaa helay rag iyo dumar geesiyaal ah oo weliba lagu faani karo waa reer Puntland,wararka xoogoda marka laga reebo arimah ciidanka inagoo ka cudur daaraneyna hadey qoraalba kan kale intuu ka danbeeyo u ka dheraado,maxaa yeelay shacabka iyo degaanka Puntland ayaa sida dhulka kale ee ay degaan Somalida inoo muhiim ah,weliba magaloyinkii Xeebaha ayaan weli ku guda jirnaa, hayeeshee weli armad naga maqashen qoraladena Shaax u soo qaata,kan iyo kuw aka danbeya waxaan idiin leenahay Shaax u soo qaata waanu guuleysanay,guul intaan ka badana jidka ayey kusoo jiraan weliba deganadiina aad ayey dunidu ugu soo jabi doonaan malmaha inagu soo aadan.
Dhegta kor u haay wararkeena Puntland waa joogto waa macquul hal amaba labo qoraal oo sida kan Soomaaliland ah in aanu soo dhax gelino ,hayeeshee,bogaan waa mid aan waxbo dhaamin in uu ku jiro gacantiina,baro dhulka Puntland intaad bogaan ku tixan tahiin adinka oo reer Puntland ah iyo Soomaalida kale ee qalbiga wanaagsan.weliba ku seexda kuna soo toosa argagixiso jabka intaad maqashaan mid ka baaxadweyn ayaa gaaray aan meeshaas idiinku celino Jab midka aad ogtahiin mid ka weyn ayaa argagixiso ka soo gaaray dagaalka loogu magac daray Hilaac tan iyo makrii lagu qaaday ee ya cagta mariyeen geesiyaasha Soomaaliyeed ee Puntland.heesahii iyo dhaantadii ay alifeen kuan luqeynayeen fanaaniinta Soomaaliyeed qaarkodo kuwoodii halkaas gaarayan waxaan leenahay midkasta oo ay soo saaraan halkaan kala socda waqtikasta... war helaa talo hela wararka xoogiisa waa inoo soo socdaan guul iyo gobanimo caawa sidaan ugu faraxsanahay guusha iyo dhulka laga ceyriyey cawaanta argagixisada ah baaxadiisa waanu ku diirsanay Alley lehe,bartaas halaga haayo ,wleiba mediyaha laga leeyahay Puntland amaba ay maamulan dhalinyarada deegaankaas ka soo jeeda yaan laga mashquulin soo gudbinta dagaalka iyo dhiiragelinta geesiyaasha Puntland dalka Somaliya cid nooga xog ogaalsan waa yartahay waxa ka socda maalinkasta mowjad hor leh ayaa shacabka loo saaraan ka tigtoonaada arimahaas inta u u dagaalku soco
Wararki ugu danbeeyey iyo gulahii aanu maantaa gaarnay argixisadii sida weyn ugu jabay dhulka Uduga amaba Puntland oo ay halkaas ku heleen geesiyaashii Soomaaliyeed ee reer Puntland min Maamul, Shacab, Qurbajoog Soomaalidii Soomalida aheyd kuwoodii damiirka lahaa oo siweyn ugu guuleystay argagixisadii Dabcan maalintu waa Talaado, Bishu Waa Febraayo, Taariikhdu wa 11, sanadkuna waa 2025ta, waa maalin farxad leh oo tariikhi ah oo uu Allaah ka guuleey argagixisadii dalkeena ku soo duushay gaar ahaan dhulka Puntland, halkaasi oo si fiican loogu bacrimiyey,
Sida aanu qoralkeenii hore ku soo qaadanay kooxda maanta siweyn meydkooda u dhooban yahay amaba u dulsaaran yahay amaba u waran yahay goobtii lagu xasuuqay, waxey horta iska duubeen muuqaal soconaya ilaa 7 daqiiqo weligeen sida ay u ooynayaan ma arag waayadan dad waaweyn oo sidaas u ooynayo waa la xanuujiyey si aan weliba caadi aheyn ayaa loo xanuujiyey,hayeeshe maanta ayaa ugu danbeyn mudankooda la marsiiyey. Xili ay ka socdaan dabaaldegyo iyo isku soo baxyo waaweyn oo lagu taageerayo ciidanka sooma jeestayaasha geesiyaasha ah ee Puntland.
Magaalada Bosaaso ajnabigii ku noolaa waxaa ka dhacday kabtey ma aragtay xitaa kuwoodii iska dhigayey iney ka shaqeeyaan dhismayaasha waa ku deeyeen waxaa ka dhacday inteen ka baxaa meel alla,yacni Puntland ciyaar ciyaar ma taalo waana waxii keenay in ay 1998 noqdaan degaankii ugu horeyey ee Koofurta Soomaaliya maamulka quruxda badan ee hada u dhisan ee Puntland sameystaan maantana soo gaarsiiyey meesha aadka u quruxda badan ee aanu arkeyno oo ah wax lagu faano.
Aan u soo laabano argagixisadii Buuraha marka laga soo tago kuwa la waray meydkooda, fanaaninta iyo shacabka ku sii qulqulaya magaaalo xeebeedka quruxda badan ee Boosaaso hadey noqon laheyd fanaaniin, warbaahin caalami ah,qurbajoog min magaalada Dhahar ilaa Galkacyo oo ay ka socdaan isku soo baxyada lagu taageerayo geesiyaasha Soomaliyeed ee Puntland,marka waxaasi oo dhan laga soo tago xagey hada argagixsadii kuwii dagalka looga dhuuntay ku danbeeyeen marka laga soo tago kuwa la xasuqay?.
1- Horta Argagixisada xoogooda waa iskaka baxeen deeganada Puntland tirada hada loogu galay godadkana wey ka sii carareen meelaha ay horey ugu sugnaayeen oo hada waxaa baacsanaya ciidanka Geesiyaasha Puntland oo arimaha kale oo dhan waan ka hadleynaa laakinse arimaha ciidanka marka laga reebo dhul aad u weyn oo weliba buuro ah amaba hadaanu si kale u dhigno masaafo aad u balaaran ayey ciidamadu jareen amaba gaareen,
waxaan aad maqleysaan waa koox naflacaari ah iyo miinooyinkii ay dhulka ku dugeen oo la bixinayo,hayeeshee, marka kooxda laga hadlayo waxyaabahii ay horey ugu riyoon jireen in ay dhulka ka qaatan dadka iska leh filmkaas waxuu isku bedelay ruwayad waa jabeen mahane waxaa helay wiilal iyo gebdho iyaga ku jano tagayo oo dagaalkaan u arka fursad oo geesiyaal Soomaaliyeed oo reer Puntland ah.
2-Dhacdada kale oo dad badan ka yaabisay in ay kooxdaan xaran ku noolaayeen isla markii la dilo wax ka yar 20 daqiiqo ayu ku soo urayaa jirkooda waa dhacdo kale oo yaabkeda watatakuna qasbeysa reer Puntland kii la diloba iney horey ka aasan.
Sidoo kale xagey kala maryaan kuwii Soomalida ahaa ee dhulkaan keenay iyo ajaaniibtii shisheeyaha aheyd ee aan dalka u dhalan?. meeshaas waa lagu kala tagay waxa hada aad geeridoda maqleysaan waa ajnabigii oo siweyn ugu dhamaaday.
Waa socotaa qormadu weli intaan ku sii sugid wararka xoogooda Walee Puntland iyo shacab kooda gesiyashaa ayey inooga shidan tahay,la soco wararkena dnabe iyo sawirada magaloba mar dhulka Puntland iyo heesaha, dhaantada iyo iskusoo baxyada lagu tagerayo geesiyaasha Puntland oo mudan amaan,kedib dulqaad, adkeysi, kalsooni,geesinimo iyo weliba dadnimo teeda ugu wanaagsan oo ay la yimaadeen waana calamadaha lagu garto ninka dhulka iska leh iyo kan aan iska laheyn faraqa u dhaxeya guul iyo gobanimo,markaan oo kale Soomaalidii hore maxey dhihi jireen waa jabeene jabiya...lol .
Weliba Reer Puntland sidaan qoralkeenii kan ka horeeyey sida horudhaca ah idiinku sheegnay wax badan oo dagaalkaan shacabka Soomaliyeed looga weecin jiray oo ka socda Koofurta Soomaaliya oo ay Mogdishu ugu horeysay waxey ku dhamaadeen fashil Soomaaliduna waa Puntland bartaas ha laga haayo, weliba madaxweyne Deni waxaan leenahay inta dagalkaan lagu jiro meelna ha aadin Koofurta Somaliya waxaa ka dhaca markii argagixiso lala dagalayo si fursad loo siiyo waxaa laga mashquliyaa qofka markaas bulshada horboodayo taladan naga qaado cidii kuu baahan ku dheh imaaw Boosaaso hadii kale waa inoo mar kale dheh.
Hayeeshee, reer Puntland geesiyaasha Soomaaliyeed ku tixnaada bogaan si aad wax badan u ogaataan.Koofurta Soomaaliya hadow aqli yaalo 20 kun oo ciidamo Afrikan ah oo uu midkasta danahiisa eeganayo iyo Argagixiso oo ay wada shaqeysanayan kuwa deeganadoda ku hayo 20 sano maalinba ruwaayad hor leh shacabka Soomaaliyeed looma jileene dhulka uduga argagixisada ka cararaya intaad ka dili kartaan yaan axsaan loo sameyn guusha aad gaarteena waa mid Soomaali oo dhan gaareen.
Ma ka hesheen ciyaarta ka socota halkaas,dhawr maalmood ka hor maxaad maqleyseen Hiiraan dagaal ayaa ka socda,kedibna maxaa idiinku soo xigay Hiiraan Oline oo lagu soo qorayo Argagixisadii meeshii ay ka yimadeen oo ah degmada Mahadaay ayey dib ugu laabteen,yacni Mahadaay xagey ku talaa ma dal Soomaaliya la yiraahdo mise wadan kale?.yacni sida aqliga shacabka Soomaaliyeed ee Koofurta loogu ciciyaarayo intaas ka garo adinkana waxaadba ka hadleysaan Koofurta Somaaliya maamulaa ka jira iyo dalka dowladaa ka jirta iyo wax la mid ah,hadey dowlad jirto waxanba mararka qarkod dhihi laheyn dowlada rasmigaa waa Soomaaliland.
Maamul rasmi ah hadaad maqashona waa inta ay maamulaan beelweynta Daarood oo ay Puntland ugu horeyso intaas hadii aad fahantane waad fahanten hadii aadan fahmina marar badan ayaanu markii dagalkan dhamado idiin bidhaamin doonaa.
sidaasi ay tahay waxan sida ay cadceeda uga soo baxdo dhanka bari ,uguna dhacdo dhanka galbeed u hubnaa in uu dalka Soomaaliya 2026 iyo kedib yeelan doono hogamiye la mahadin doono,midna ogaada beenkasta oo siyasadeed waqti ayay leetahay, Soomaqliya waxey ka mid aheyd dalalka malaayiinta dolar lagu cuno ee mashruuca ahaa sanado badan 10 bilood oo hada ka dib ah ka tirsada hadaad tahiin muwaadiniin Soomaaliyeed,wax badan oo horey u jiray amaba hada jira meel ku qorta ma sii socon doonaan. sidaasi daradeed qoralada joogtadaa ee dagaalka geesiyasha Puntland hada ka horna waa naloga weecin wayey hadane haka cabsanina joogto ula socda,weliba wararka aanu ka qoreyno Puntland hadalee ayey inoo yahiin bilaaw dhegta kor u haay joogtana ula soco wararkeena danbe iyo tiradii argagixisada laga dilay oo siweyn u korortay, reer Puntland guul dagal hadaad micnaheed atahmeysan waad guuleysateen ee canaasiirta argagixisadaa ugu gala meelkasta oo deegaankiina ka mid ah........
Fiiro gaar ah- Wararka Puntland ayaa maalmahan muhiim inoo ahaa waxaane bogaadineynaa madaxweynaha Soomaaliland oo shirarka caalamka wacdaro ka dhigay guul ayaan leenay shacabkaas Somaaliyeed hanaanka dowligaa ee heerka caalami noqday,mar kale ayaan iyag aka hadli donaa oo ma doneyno in ay wararkena jogtadaa ee Puntland naga soo dhax galaan
War Deg Deg ah- Ajaaniibtii ugu badnaa ee argagixiso ah oo lagu laayey Puntland iyo meydadkooda oo dadsan halkaas,casharkii loo dhigay iyo jabka xoogiisa hanaga deg degin Somali Maxamed meeshey reer Puntland kaa jiran dadaa kaa jira walee warkii oo dhameystiran ha sugi waayin.............arinta kale ee guusha ah waa in argagixisada iyo xulufadooda oo ku sugan Koofurta Soomaaliya ku fashilmeen in dagaalkaan ay ku jabeen ee ku helay Puntland laga weeciyo indhaha shacabka Soomaaliyeed iaydoo ruwaayadahii siyaasadeed ee lagu jilayey koofurta Soomaaliya oo dhan ay ku dhamaadeen fashil...lol.
Yaaba Soomaaliyey weli idiin waramay geesiyaasha Puntland oo si sharaf leh cagta u mariyey argagixisadii,hayeeshee kooxda maanta sida weyn loogu laayey halkaas ayaa intii aysan dagaalka ay ku dhamaadeen gelin waxey iska duubeen muuqaalo ay ooynayaan oo ay u direen qoysaskooda dhamaantoodna waa African iyo ajaaniib kale,intaani waa horudhac warbixinta oo dhameystiran xoogeeda naga filo........
Caawa iyo Wararkii Dagaalkii Argagixisada Puntland iyo guulo hor leh,maxaa dhacay sacadahii ugu danbeeyey....Warar 99.9% xaqiijinaya in tiradii ugu badneyd ee ajaaniibtii argagixiada aheyd ee sanado badan ku sugnaa dhulka Buuraleyda degaano ka mid ahaa gobolka Bari ee Puntland halkaas kuwoodii ugu waaweynaa ay iskaka tageen una baqooleen
dhankaas iyo dalka Yemen.arimahan oo dhan ayaa waxaa soo dedejiyey jabkii dhawaan kooxda gaaray, guul iyo gobanimo shacabweynaha Somaliyed ee Puntland ku nool, kooxdaas
ayaa sida warar sugan lagu helayo xili haben ah ka baxen dhanka bada reer Puntland bartaas ka haya arimaha ciidankana sidey hada ku socdaan ku wada,weliba waxaa
leysku dayoo haayaa in la qariyo rag kooxda muhiim u ahaa oo iyago meyd ah ay weli yaalan dhul Buuraley ah oo hadii meeshaas lagu duugo laga baqayo in ay Soomaalida careysan soo faagaan, Puntland weli kooxda dagaal sidan u weyn kuma qabsan waana waxa keenay in ay meesha ka baxdo xisabaad waaweyn oo ay horey iskugu dhufsaden argagixisadu xili dhaman
magaloyinka Puntland iyo dalka dibadiisa ay ka socdaan olole loo qaateen ah oo siweyn loo dareemayo. qoralkaan waa ka gaarsiin aanu shacabka ugu talo galnay ,hayeeshee , markii ay
dhawr koxod u kala jabeen qawaariijta kooxkasta waxey doraneysay halkii ay aadi laheyd qaarkod dalalkooda waxey ka yahiin danbiileyaal qaarne waa caloshood u shaqeysteyaal u adeegayey dalal waaweyn oo iyaga meesha keensaday.
Warar soo baxayo ayaa sheegayo in ay argagixisada kuwodii ajaaniibta ahaa ku fashilmeen in ay dilaan nin Soomaali ahaa oo ka soo jeeda deeganada Puntland oo lagu magacaabo Cabdulqadir kana mid ahaa ragii iyaga halkaas keenay,madama ay ajaaniibtii iyo Soomaalidii mar hore kala tageen,meshas mashaqo xogan ayaa argagixiso ku helay, dhamaan wadoyinkii ay u soo mareysay sahayda ma jiraan oo dhinacaas mugdi xoogan ayaa ka soo galay oo ciidanka dagaalka kula jira argagixisada waxaa uga daran shacabka.
Tusaale qormaladeenii hore waxaa ku jiray qoraal aanu leenahay qaarkood waxey u socdaan Burta Daallo,isla marki dadki degaanka ayaaba Buurtas iyo nawaaxigeeda isku diyaariyeyiney kooxda kula dagalaan,arinka argagixisada ku heysta meelo abdan oo dhawr ah ma sahlana, lana soco wararkeena danbe,si weliba joogto ah.
Waxaan Maanta mar kale isla aadeynaa dhulkii Uduga,mamulka,nidaamka iyo shbka kala danbeynta lahaa ee ay ku nolayen shacabka Somaliyed ee sharafta leh ee degankooda ku nabadyestay isku tashiga bulsho iyo mid deegaan maamul ay iyaga gacnatood aku dhisteen ee Puntland,Maalintu Waa Isniin,Bishu Waa Febraayo, Taariikhdu waa 10, Sanadkuna waa 2025-
Waxaa maanta halkeedii inooga sii soconaya wararkii ugu danbeeyey oo weliba aad ugu xiisa badan kuwii hore,dhanka kale quruxda deganada Puntland weli si fiican uma dhaxgelin maxa yeelay hada waxaan uun mareynaa dhawr magaalo oo kaliya ee ay ugu danbeyso magaalada Galkacyo,halka aanu warar aad u xiiso badan idiinka heyno dagaalkii lagu jabiyey Aragixisada iyo halka uu hada marayo firxadkooda iyo sida loogu midoobay guda iyo dibadba oo aanu bogadineyno, hayeeshee, labo arimoodba waa u muhiim shacabweynaha Puntland.
1- In aan dagaalkaan guushiisa si aysan u noqon wax aan jirin wliiashii ku geeriyooday ee geesiyasha ahaa iyo kuwii ku dhaawacmayna u noqon mid ay ka qomameeyaan yaan marnaba leydiinka mashqulin bilaaw iyo dhamadne dhegaha ka fureysta wax ka socda Koofurta Somaliya intad dhegtan gelisaan tan kale ka bixiya sababta aanu sidaas idiin leenahayne mar kale ayaan qormo gooyni ah idiinka sameyn doonaa.
2-Kooxdii argagixisada aheyd bilaaw iyo dhamaad cid inaga naga danbeysa ha weydiinina degaaanadiina waa ka baxoo hayaan/ tagohayaan/ dhamanohayaan hadba sidaad u taqaano mana dooneyno in haweenkiina, caruurtiina, dadka waayeelkaa amaba shacabka Puntland wax yaabo qiyaali ah looga mashquuliyo mustaqbalka iftiinka badan ee ka soo bidhamayo deganaadaas iyo sida ay Argagixisada uga hayamayaan, weliba qaarkood dalalkii halkaas ku beeray argagixisada waxaa heysta Jahwareer aan wayadaan soo marin heerka uu marayo, waxkasta oo leysku dayey sidii Argagixiso Puntland loogu heyn lahaa waa laga quustay sababtana anagaa mar kale waqti munaasib ah weliba idiin siin doona hada sidey wax u socdaan aad ayaan ugu farxsanahay in shacab Soomaliyeed oo mel ku nool intey qiyaali ka doortaan xaqiiqada dhulkoodana sharaftiisa ilashadan waan ku bogadineynaa, hayeeee, waxaan isla aadeynaa jabkii argagixisada ee aanu isla ogeyn mid ka weyn oo kooxda ku soo kordhay laa la yahay qaabkii looga dabaalan lahaa,ku dsoo wararkeena Puntlan waxaa inoo bar bar socda soo gudbinta quruxda dhulka Puntland Berahii Qudaarta, Timirta,
Magaloyinkii ku teedsanaa Xeebaha oo aanan Bosaso maahane kuwii kale aanan weli iska eegin si degan ugu tixnoow bogaan newska midkiisa qiyaaligaa reer Puntlanow meel iska dhiga arimaha argagixisada marka laga reebo arimaha ciidan geesiyaasha Puntland sida ay howlaha u wadaan in aanu ka hordhacno xogaha kale kuwoodii ugu danbeeyey halkaan kala socda,dib u xasuusta maalintii koowaad ee dagaalka lagu jabiyey amaba la xanuujiyey argagixsada waxanu aheyn mediyahii ugu horeyey ee Soomaaliweyn la wadaagay ,kedibna mediyaha kale oo dhan 24 kedib ayey bilaabeen iney ka hadlaan,sidaasi oo kale in Puntland Argagixiso uga dhamatay oo ay hilfahooda ka qaateen ayna wadamadii halkaas ku beeray jihadii ka luntay oo garan la yahiin sidey wax yeeli lahaayeen mediyaha Somaalid badankood oo aanu ognahay waxa olo sameystay iney iskugu jiraan, qeyb argagixisada u adeega, qeyb viewska lagu raadiyo iyo qeyb wacyiga siyaasadeed ee dunida ka jiro aan ogeyn amaba fahamsaneyn.Sidaasi daraded qoraalkan sawir ka qaado adigoo muwaadin Soomaaliyeed ah mar kale ayaan idiinku cleineynaa Puntland argagixiso waa uga dhamaatay.
Weliba in aan wararka aanu ka qoreyno jabka argixisada deeganadiina u weecino meelo kale oo aysan waxbo ka jirin oo been iyo huhaa lagu hayo waxaa naloo soo dirayey warar aad u badan sidaan malintii koowaad ee ay bilaawdeen dagaalada Puntland iyo argagixisada aanu qashinka uga shubnay ayaan kuwaasne ugu shubnay qashinka sidaasi daraadeed waqtigiinii ayaa la joogaa ku tixnaada bogaan,ujeedada dhan ee aanu wararkiina xooga u saarnay waa in aad tahiin shacab Soomaaliyeed oo isku tashaday waana dadka aanu Soomaali ugu jecelnahay markii aanu aragno dad Soomaali ah oo isku tashanayo,midna ogaada rajo lagama qabo in wararka joogtadaa ee aanu ka soo tabino shacabka iyo degaanka sharafta leh ee Puntland nalooka weeciyo.
Hayeehsee, berigii aan soo bar baari jirnay waayo waayo markii ay Soomaalida aheyd Soomaali jirta,waxyaabaha aanu degaanadiina ka maqli jirnay waxaa ka mid ahaa "Majidho iyo Waa Jidha waad isku Qaban Jihdeene"..lol.Alifbeetada xarafka (Dh) hadii canshur lagu soo rogo waa leydiin yaabaa sida aad u isticmashaan...lol. intaan qosolkaane waa qeybahii qosolka ee aanu qorlaadeena mararka qaarkodo ku darsan jirnay,maadaam aad argagixiso la guuleysanay hadaanu nahay shacabka Soomaaliyeed ee ku nool Puntland oo dagaalkaas Soomaalida xalaashaa ee damiirka leh uga wakiil ahbartaas ha laga haayo waxaan isla aadeynaa wararka qeybahii ugu muhiimsanaa lasoco wararkeena danbe .
Wararka caawa iyo argagixisadii Puntland,2025-Wararkii ugu danbeeyey ayaa muujinaya in argagixisada qorsheynayaan iney iskaka baxaan deegaada Puntland,waxeyna qeyb qeyb iaygoo u kala jaban garab kooxda ka mid ah oo ay hagayaan dowladahi argaixisaa markoodii hore keenay halkaas ayaa qorsheynaya iney galaan Buurtii Caanka aheyd ee Daallo ee ay
fananaantii Soomaalida beri samaadkii heesaha badan ka qaadeen, ahna buurta ugu dheer gayiga Somalida buuraha ku yaalo.Hayeeshee dadka yaqaano dalka Somaliya ayaa sheegayo in ay adag tahay in ay Argagixiso ku dhuuntaan deegaano dhaca waqooyiga gobolka Sanaag oo anu qiyaseyno in ay tahay halka ay ku taalo Buurta Daallo.
Arinta kale ee Argagixisada jabweyn ku ah waxaa dagaal xogan kula jira shacabka Somaliyed oo dhan oo ilaa hada dadka reer miyigaa markii ay maqleen ajaaniib ayaa dalkiina qaadanaya waa shacab siweyn uga damiir wanagsan kuwo badan oo aanu ku soo aragnay Koofurta Somaliya, hadaanse hadalka waa inuu nuxurkiisa u dhamado murti ,hadaan soo koobno warkeena waa argagixiso sida ay Puntland ugu jabtay wey adag tahay inuu qofkasta iska qiyaaso, waana mida keentay in iyagii iska daaye ay xitaa jahwareersan yahiin dalalkii keensaday halkaas.
Weliba ku darsoo dalalka qaarkood kooxdaas halkas keenay waa kuwo xitaa iska dhigaan iney Somaalida caawiyaan...intaas waad fahanteen sow maahan, waa macquul in ay kuwoda baxsadka iska dhigaan iney weli difaac kaka jiraan deeganada Puntland oo ay dhawr Drone oo raacdo reeb ah adegsadaan saacadaha ugu danbeeya ,hayeshee, kooxdaas waa jabeen kuwoodii Somaalida ahaa iyo ajaaniibtiina waa kala dhaqaaqeen dharaar cad oo hada filmka la jilayo oo dhan waxuu ku soo haray kooxda sida ay degaanadas uga baxaan iyo dowladahii halkaas keenay sidii iyagoo aan maxaabiis nool gacanta looga dhigin uga saari lahaayeen si aan magacyada dowladahaas loo maqlin amaba loo sheegin.
Maxaa yeelay Puntland iyo Soomaaliland waa ka duwan yahiin Koofurta Soomaaliya oo dowladaha argagixisada keensaday dalka Soomaliya badankood markii la joogo Koofurta Waxaa howsha inteeda ugu badan u qabta qaar ka mid ah dalalka ay ciidamada ka joogaan Soomaaliya,intaas adigoo Soomaali amaba muwaadin Soomaaliyeed ah hadaad fahanto weligaa kuma jahwareereysid waxa ka socda geeska Afrika gaar ahaan Soomaaliya.
Hadaba adigoo muwaadin Soomaaliyeed ah ama ku nolaw Puntland ama ha ku noolaan ku tixnow bogaan,hana ku gadsomina siyaasadaha la abuuro dhawrkii maalmoodba mar ee kaliya shacabka loogu talo galay in looga weeciyo arimo waaweyn amaba dhacdooyin waaweyn oo ay dalkooda ka sameeyaan wadamo shisheeye ah oo ay mudan yahiin in ay maqlaan si ay uga gashantan qataro badan oo ku soo wajahan qowmiyad ahaan Somalida.
Waxaase biyo kama dhibcaan ah in argagixiso ku jabtay Puntland halkaasina ay ku heleen rag iyo dumar geesiyaal Somaliyed ah,waana ka baxoo hayaan weliba sida ugu qaabka daran ayey uga baxo hayaan oo halkaas waxey ka yahiin firxad kii ugu weynaa.Reer Puntland yaan leydiinka mashquulin dagaalka bartaas ka haaya,hadii aad xaqiiqo joogtaa doneysaan bogan ku tixnaada meelaha uu firxadkoda gaaray Qawaariijtii Puntland ku jabtay,weliba arimaha ciidanka marnaba kama hordhaceyno.la soco wararkeena danbe.
Wararkii ugu danbeeyey ee dagaalada Puntland,Maalintu waa Axad,Bishu waa Febraayo, Taarikhdu waa 9,Sanadkuna waa 2025-Waxaan maanta isla aadeynaa mar kale geesiyaasha Puntland min Maamul, Shacab iyo Qurbajoogba inagoo ku hormareyna labo arimood oo guul aad u weyn ah oo ay gaareen shacabkaas Soomaaliyeed ee ku nool deeganada Puntland oo aanu ku soo koobeyno labo qodob.
1- Tan iyo jaubkii xarkaha goostay ee argagixisada ku gaaray degaanada Puntland iyadoo aysan xitaa ka soo wareegin isbuuc waxaa mudo maalmo kooban ah u baaqday shacabka Puntland malaayiin dolar oo lacag ah oo looga qadi jiray qaab aan la aqoon amaba noc baad ah,kedib markii kuwoodii soo waci jiray amaba lacagahaas baada ka qadi jiray shacabka siiba kuwooda ku nool gobolka Bari oo ay maskaxiyan iyo handadaad intaba ku heysteen waxushta argagixisada ah ee dagaalka lagu jabiyey ee ku soo duuleen dalkeena Soomaaliya qeybo ka mid ah oo ay ku nool yahiin shacab geesiyaal ah looguna yeero amaba aanu u garan ognahay shacabka Soomaaliyeed ee Puntland.
2- Jab haduba koow yahaye waxaa ka hiiliyey qeyb shacabka ka mid ahaa oo ay horey iskula shaqeysan jireen ayna kala qeybsan jireen lacagta xaaraantaa ee shacabka looga qaadi jiray qabka baadaa,kedibna lagu dhibaateyn jiray shacabka Somaliyed ha noqdo mid reer Puntland ah amaba ha noqdo mid Soomaali kale ah oo halkaas u tagay inuu ka soo iibsado ganacsi, kedibna lagu qaaliyeyo badeecada maadaama lacago baad ah la dulsaaran jiray.
3- Qodobada kale ee muhiimkaa ee guulaha laga gaaray sidaan shacabka Soomaaliyeed
horey si guud uga balan qaadnay waa arimaha ciidanka iyo howlgaladooda iyada marnaba kama hordhaceyno waxaanse ognahay in guulo waaweyn laga gaaray jabkii dhacay dhawr maalmood ka hor waxuu siweyn u bedelay oo burburtay qab dhismeedkii argagixisada xitaa dumar ay ka guursadeen dadka deegaanka waa la la yahay halka ay jaan iyo cirib dhigeen iskaba daay kuwooda ajaaniibtaa iney ka dhoofaan halkaas kuwii ka bad baaday wadka waxiiba ka haray.
Waxaa kale oo guul ah jahwareerka argagixisada heysta kuma koobna oo kaliya iyaga ee waxaa ka daran wadamadii halkaas ku beeray argagixisada ee yiri waxaan idiin heynaa dhul cidlo ah oo aysan jirin cid leh oo la yiraahdo Soomaaliya,waxana hada lagu murmayaa qalabka yaalo dhulka Buuraleyda ah in xili habeen ah laga qaado halkaas iyo in la burburiyo waa qalab qaali ah oo aan noociisa horey loo arag laguna baaro macdanta,yacni Abwaankii Soomaaliyeed maxuu yiri "Dhul dadkii/ragii iyo dumarkii lahaa nool yahoo Dooxa Miranaayo ,dabaalnimadu waa waxii baray wey iska tagayaane",yacni waxaa inta dalal kale laga yimado leyska dhaadhicinayaa dhul iyo dal aan leyska laheyn inta qaab qaldan lagu yimaado shacab
kiisa lagu dhibaateeyo, leysku dayo in la baado,lanaduleysto kuwooda damiir laawayaasha ah sidaas loo dego( ciyaartaas waa dhamaatay amaba hadaanu si kale u dhogno "That Game Is Over").
Hayeeshee, marka intaasi oo dhan laga soo tago waxaa dagalka siweyn uga hadlay culimada Soomaaliyeed kuwooda ugu caansan oo uu ugu danbeeyey caalimka weyn ee Soomaaliyeed Sheikh Amxamed Idiris oo ah Sheikh inta badan xaqiiqada ka hada hadey noqon laheyd dhulka Soomaalida, dalalka Islaamka iyo dunida inteeda kale oo siweyn uga hadla iyo culimo kale oo abdan. Sidoo kale waxaan qormadeenii hore ku soo qaadanay Sheikh Qorane oo culimada aad ayey uga hadleen, siiba kuwoda diinta sida weyn u garanaya.la soco wararkeena danbe.
Fiiro Gaar ah- shacabka Soomaaliyeed ee ku nool Puntland waxaan leenahay sawirada horudhaca ah ee magalooyinka quruxda badan ee Puntland waa kuwo horudhac ah waxaa inoogu xiga magaaloyinka dhul beereedka, Togaga quruxda badan, xoolaha iyo nolosha dhulka miyigaa oo aanu wararkena intaan wadno qeyba mar ku soo dari dono intii karankeen ah.ku tixnoow bogaan weliba si joogto ah.....
Puntland,2025-Shacabka Soomaaliyeed kuwoodii damiirka lahaa rag iyo dumarba oo wiweyn u garab istaagay geesiyaasha Soomaaliyeed ee casharka u dhigay argagixisada dhuleena ku soo duushay ee waxuushta aheyd,xili mamaul,shacab iyo qurbajoogta Puntland siweyn iskugu duubmeen,xili siweyn argagixisadii siweyn looga guuleystay markaan oo kale heestaan ay waxkasta oo murti ah ku idil yahiin ayaanu ku baashaalnaa.
Caawa iyo Mar kale iyo Dagaalkii Qawaariijta iyo jabkii Puntland ku helay,2025- iyo wax yabahii ku soo kordhay saacadahii ugu danbeeyey ee aanu kal maqneyn.1- Arimaha ciidanka oo meel fiican oo weliba aad u fiican maraya marka laga reebo in aanan ka hordhaceyn, sidoo kale dadaalka loo qaateenkaa ee ay wadaan shacab iyo maamulba.2-Waxii ku dhacay
Argagixisada mudada ku sugneyd deganada Puntland oo runtii u baahan in aanu qoraal gooyni ah ka soo diyaarino, Arinta caawa ugu xiisaha badan ayaa ah in ay Qawaariijtu ku dhiiran waayeen tan iyo markii lagu jabiyey dagalkii tariikhda galay ee ay dhawrkii maalmood
ee ina dhaftay kula galeen deegaanada Puntland dhulkooda buraleyda ah in ay meesha ka baxday lacagahii ay shacab ka ka qadi jireen ee baada ahaa,waana guul bilaaw ah arinkaasne waxaa keenay jabkii gaarya maskaxiyan oo ay ka soo kabsan waayeen,waana mida anau u lenahay qormo goyni ah ayaan ka soo diyarineynaa.Waan ugu celineynaa mar kale shacabka, qurbajoog iyo maamulba, arinta kale ee xiisaha leh kuwoodii magalada ku dhuumaleysan jiray argagixisada xitaa wey ku adkaatay in ay ka dhoofaan magaaloyinka waaweyn qarkodna dhul miyi ah ayey ku marayaan lug si ay meel Puntland ka baxsan uga dhoofaan.War helaa talo hela,la soco wararkeena danbe weliba waqtiyo is xig xiga joogto ula soco.
Maanta iyo Puntland,Maalintu Waa Sabti,Bishuna waa Febraayo, 8,Sanadkuna waa 2025-Wararkii ugu danbeeyey kuwoodii ugu xiisaha badnaa-
Waxaan mar kale isla aadeynaa Wararkeenii shacabka iyo mamulka gesiyashaa ee Puntland, halkaasi oo ay inoga shidan
tahay siweyna loogu jabiyey argagixisadii iyo gulaha laga gaaray dagalka oo siweyn isku soo tarayo,waxaan qorladan maanta kala qabsaneynaa, argagixisadii oo qoysaskooda kala baxayo goobahii ay kaka noolaayen dhulka Buuraleyda ah,kedib jabkii
xadkiisa dhaafay ee halkaas ku halay kooxda. Shacabkaas Soomaaliyeed waxaan leenahay maamul iyo shacaba kooxdaas waa jabeen,marnaba yaan la maqal howlgalkiina aan mar kale idiinku cleino, kooxdaas waa jabeen waxeyna isku balansadeen iney halkaas marka hore kala baxaan qoysaskooda, kedibna iyaguna baxaaan ,marka laga reebo tiro yar oo la doonayo in lagu halaago halkaas oo kooxda sirteeda heysay lana doneyn iney halkaas ka baxaan maxaa yeelay kuwa hada baxayo meelaha ay adayaan iney sheegaan ayaa laga cabsanayaa, waana sidaas waxa loo doonayo in halkaas lagu shirqoolo iyaga oo kaliya.
Marka ku biishaareysta reer Puntland iyo Argagixiso in ay dhawaan is deynayaan,weliba qoraaladan aanu idiinka qoreyno waa kuwo kaliya maahan in aan idiinka qoreyno oo kaliya ee waxey idiinku soo jeedinayaan caalamka waxeyna siyaasad ahaan iyo shacab ahaanba idiin tahay horumar siyasadeed.anagaa idiin hubna dalka Soomaaliya siyaasadiisa halka uu aaday argagixiso iyo intii degaanadooda ku heysay iyo kuwi buun buunin jiray ee ku noolaa koofurta Somaliya hadad intad noshahiin aad arkiweysaan iyagoo nolosha dunida ka qomameynayo
siyaasad ahaan iyo degaan ahaanba mar danbe halkaan yaan loo soo raadsan warar ku saabsan arimaaha Soomaaliya.
Weliba talo Somaalinimo ayaan idiin siineynaa shacabka ku nool Jigjiga, Kismaayo, Garoowe,
Laascaanood, Gedo si hoose isku wareysta ma ogodiin waxa Koofurta Soomaaliya ka socda waa hadaad shacabkiina iyo inta aad Geeska Afrika ka degtaan mushtamaciina ku nool aad u tureysaan.
Halkaan ma idiinku soo qornaa magalooyinka saraakiisha ugu sareysa argagixisada Kofurta Soomaaliya joogta lagu hayo iyo noloshey ku nool yahiin iyo beenta siyaasadeed ee halkaas lagu hayo,weliba waan idiinku celineynaa yaan la buun buunin waxa ka socda Koofurta Somaliya,Sidoo kale ma idiin soo sawirnaa gurayaha malaayinta dolar lagu ibsaday lacagtii ee la siiyey ragii la lahaa mudadaan idiin kordhiyney iyadoo aysanj jirin meel ay ka taliyaan, dastuur lagu dhamona uusan jirin iyo shacabkooda noloshey ku nool yahiin mid dhaqaale iyo mid amni?.
Inagu markasta waxaan shacabka Soomaaliyeed kala hadalnaa xaqiiqada yaan waxaan ka socda Koofurta Somaaliya la buun buunin.sidaasi daraadeed kaliya reer Puntland Soomaali kuwooda damiirka leh ayaa idiin garab jooga halgankaan aad ku jirtaan marnaba yaan la maqlin xiliga ay ciidankiina dagaalka galayaan una dhaqma dad Somaliyed oo uu u dhisan
yahay maamul iyo nidaam,newska maalinlaha ah ee Koofurta Somaliyana iska ilooba waan idiinku cleineynaa hadey in ay qaarkiin dhageystaan doonayane inta dhegtaan geliyaan tan kale haka bixiyaano.Intaas kuwiina aan afka Soomaaliga fahmeyn u aqriya kii fahmayana waxuii macquul ah ha kala baxo. Micnahu maahan in aan idiin kala hadleyno amab aanu taageereyno shaqsi iyo Koox ama ha joogaan Puntland amaba ha ku nooladaano Somaliland amaba ha ku noolaadano dalka Somaliya intiisa kale,waxaan hadba warakrena ku sameynaa xaqiiqada hadba markaasi taagan.War helaa talo hela,la soco wararkena danbe.
Caawa iyo Mar kale iyo wararkii ugu danbeeyey iyo Argagixisada Puntland qormadan waa mid shacabka deegaankaas u kala saareysa labo arimood oo muhiim u ah halgankooda.
1- Horta waa mida koowaade waxaan bogadineynaa shacabka Soomaaliyeed kaalinta muga leh ee iskugu jirta dhiiragelinta, iyo dadaalka wax ku oolkaa ee ay la yimaadeen gesiyaasha Soomaliyeed ee Puntland,dhamaan sidey u dhan yahiin waxaan markii sedaxaad mudo 3
maalmood gudahod leenahay yaan marnaba leydiinka mashquulin dagaalka oo aysan idiinka noqon dagaladii Koofurta Soomaaliya ee mashruca ahaa oo kale qoraalkaane caawa ka tirso 3 ilaa 4 isbuuc oo hada kedib Soomaali waa kala baxeysaa kuwa argagixisada guryahooda ku heysta hadey ogyahiin sida ay Soomaali badan uga tashatay intey is cebsadaan ayey waji yadooda mediyaha dhaafin lahaayeen.
Marka warar aad u xiiso badan ayaa inoo soo socda, gabaygan Abwan Muxiin Shaahid u tiriyey shacabka Puntland ee hoose aanu iskula sii nasano,si fiicanaad u guleysaten shacab, maamul iyo deegaanba,hadaan kalmadaas adeegsano markii aanu deegaan ka mid ah dalka Soomaaliya shacab Soomaaliyeed oo ku nool wax ka qoreyno kalmadaas waa kama danbeys Argagixisadii waad ka guuleysteen kaliya ku dadaala sida ad hada wax ku wadaan oo yaan la maqlin xiliga aad duuleysaan iyo arimaha ciidanka sida ay u xadidan yahiin,Good Job shacab iyo mamulba.muuqalo iyo sawiro qurux badan oo soo jiidanaya Somali iyo inta aan Somalida aheynba ayaan ka soo diyaarineyaeganada Puntland yeysan ku seegin, midna ogaada
wax badan oo ka socda Koofurta Soomalaiya ha moodina siyaasad waa mashruuc loogu talo galay inu socdo maalmo iyo isbuucyo waxbo yaan la buun buunin arimaha kaliya loogu talo galay in lagu kala qaato waxoogaa dhaqaalo ah iyo been siyaasadeed oo anau ognahay halka ay ku dhamaan doonto.Waana bogaadineynaa sida halmar loo aamusiyey shaqsiyaadkii mediyaha ka taageeri jiray argagixisada bedelkiina hada ku jahwareersan halka u dalkii aaday iyo halka loo socdo...lol.
Waan isku soo noqoneynaa mar hadaad tahiin shacab Soomaaliyeed oo aanu jecelnahay ahna shacabka intey isku tageen dhisteen nidaam iyaga iyo Soomaaliland shacabka deegankooda u horseeday iney ku naaloodaan nabada na farxad gelisay iyo horumarka muuqda,waxaan isku duba ridoo heynaa barnaamij soo koobaya dhulka iyo magaalooyinka Puntland oo hadii aanu halkaan soo gelino qarkiin uu shaki ka galayo in ay halkan tahay Puntland iyo in kale waxeysa u baahan tahay waqti in aanu siino hirgelinta arinkaas waxaana ku soo aadineynaa waqti munaasib ah,hayeshee wararkenan hada inoo socda waa inoo jogto soona dhaweya Somalida kalanocaa ee degankiina ku soo aadan ee iskugu jiraan abwanada, heesaaga, gabyaaga ee Somaliyed,argagixiso waad ka guuleysateen, badankodna dowladahii degaankiina keenay ayaa habeen madow ka daabuleynayo. qeybna waa is dhiibi doonaan qoraalkaan meel ku qorta deegaankiina waxuu boqolkiiba boqol noqon doonaa meel ka cagan argagixiso dhawaan.War helaa talo hela.
Wararkii ugu danbeyey maalitu waa Jimco, Bishu Waa Febrayo,Taariikhdu waa 7,sanadkuna
waa 2025-Mar kale iyo dagaalada gesiyaasha Puntland oo ay qoraaladeenu badankood aanu halkaas isla aadeyno warar, sawiro iyo muuqaalo qur qurxona waa inoo socdaan,madama
aanu qoraalka dheer ee hoose ay inoo mareysay waxaan hada isla aadeynaa, qeybaheenii kale ee wararkeena iyo jabkii khawaariijta ku gaaray dhulka Puntland iyo ababulka loo qaatenkaa ee dal iyo dibad isku xiran halkaasna ka socda,iyadoo qormada wajigeedii labaad
aanu isla aadeyno.hesahii debka laga soo qaadayna qeyba mar ayaan iskula raaxeysaneynaa
adigoo muwaadin Soomaaliyeed ah,bogaane si fiican ugu tixnaaw, shacabka Soomaaliyeed ee Puntlana waxaan u balan qaadeynaa hadey waxkasta dhacaan aan idiinku celino meeshaas mar kale( hadey waxkasta dhacaan), in aanan dagaalka aad ku jirtaan nalooga mashquulin doonin amab analooga weecin doonin taas ku seexda kuna soo toosa!!!,dadka inaga horey noo garaneyey lama hadleyno waxaan la hadleyno waa kuwooda bogaan ku cusub ee sida weyn ugu soo biiray.War Helaa Talo Hela.
Wararkii ugu danbeeyey dagalkii Qawaariijta iyo shacabka Soomaaliyeed ee Puntland u dhaxeyey,kaliya afarti muuqaal ee hore waxey naga aheyd ku sii sugida wararkaan aanu hada idiin wadno-Horta markii ay wax dhacaan dalkaada gudahiisana aadan garaneyn waxa uu ajnabi ugu dagaalamayo meelaha qaarkood in ka badan 10 sacadood muhiim maahan in lagu mashquulo ajnabigaas xabada ridayo kaliya ee waxaa gadaal loo eegaa halka laga hagayo iyo dowladaha fududeeya socodkooda ee geeya wadanba mar.
Qoraalkaan waan iskala bogan doona haduu doonaba ha dheeraadee waxaan marka hore leenahay shacabka Soomaaliyeed si guud waxuush yahay aan ragna waxbo ka aqoon hadalka joojiya la gaara waxkasta oo aad heli kartaan wiilasha Soomaliyeed ee geesiyaashaa kana dagalamayo degaanada Puntland ,muhiim maahan in gaari qudaar sida oo laga soo diro Baladweyne amaba meelo ka fog fog dhulka Soomalida jidka kusoo jiro saacado badan waxaa ka fiican reer Puntland iyagaa yaqaano baahidooda dhaqaalo deg deg ah min cirifka ugu danbeeya dhulka ay degaan Soomaalida waa in laga gurmado intii ay qofkasta gacantiisa gaarto.
Midna ogaada argagixisadii Hiiraan iyo meelo badan oo dalka Soomaaliya ka mid ah lagu jabiyey amaba ka dagaalameysay markii la jabiyey labo sano ka hor waxa laga hayaa in ay yiraaheen reer Hiiraan dantii aanu dalka Soomaaliya ka laheyn 10 sano ayey gadaal noo celiyeen sidaasi daraadeed dagalka Puntland ee hada argagixisada lagu jabiyey markii la arkey Soomaalida iney weli u nool yahiin shacab xayi ah jab xoogana soo gaaray wadamadii argagixisada keenay halkaas waagaa ku baryey qaarkoodna waxey qorsheynayan in ay ga daad gureeyaan halkaas sikasta oo ay ahaataba geesiyaasha Puntland sidii dagalkii Hiraan Soomaali koodii damiirka lahaa uu uga qeyb qaatay midkaan gurmad deg deg ah,aan diinku celino gurmad deg deg ah shacabkaas Soomaliyeed ee halganka dhabtaa ku jira waa u muhiim, wax badan gadaal ha loo dhigto nacasne ha laga socdo ganuunaciisa.
Inaga hurdadaa nagu yar ma dooneyno in aanu aragno dalkeenii oo umado kale gacanta u galay,bil xaqiiqo hada ka hor ayaan nin ajnabi ah isla raacnay diyaarad ka baxeysay dalka Soomaaliya waxuu nagu yiri "Soomaalida inta ay ka degan geeska Afrika mar hore ayaa lag qaad lahaa ,laakinse waxey qaban shacab Soomaaliyed oo aad u diyaarsan buu nagu yiri,waana runtiis oo Somaalida waxaan ku baranay dagaalkii Hiiraan iyo argagixiso isku heleen ee socday mudo ka badan 2 sano,xiligaas oo ay Soomalidu kuwoodii damiirka lahaa mid dagalo, mid suugan ku dagalamo, mid dhaqaalo iyo hub iibiya mid iska celiya yiraahdo u kala baxeen guushaas oo marka nacas meel leyska dhigo aheyd guul Somaliyeed reerkii ku dhiiraday isku dayga ayey lahayeen,waxase howsha dhulka ka qaaday waa Soomaali.
hayeeshee, marka laga soo tago qormada horudhaca ah ee tilmaameysay waajibadka laga doonayo Somaali oo dhan iyo dagaalka lagu jabiyey argagixisada ee ay wadaan geesiyaasha iyo sooma jeestayaasha Puntland.
Aan u soo laabano muhiimada qormada inkasta oo aanu ognahay markii aad xog in aad shacabka dalkaada u soo aruuriso u baahan tahay afka qalaad waxaa lagu dhahaa ( research) waana la ogyahay inta ay xog ururin qaadan karto badanaa waa bilooyin,waxadse ka soo qaadaa qoralaadan adigoo muwaadin Somaliyeed ah waxa afka qalaad lagu yiraahdo ( learning process ), maxaa yeelay ma garaneyno sida argagixiso wax looga qoro,waxaanse saacadahii aanu kala maqneyn isku tuurnay bal in aanu xog ka helno faraqa u dhaxeya Talibaankii iyo Alqacidadii wada joogay Afgansitaan iyo Daacishta iyo Alqacidada ku sugan Soomaaliya waxaan aad ugu yertaan Shabaab wax jiro maahan dalka Soomaaliya waxaa toos uga howl galo waa Daacish iyo Alqacida,hayeeshee, xog aruurintan horudhaca ah oo aanu ugu talo galnay bal in ay shacabka Soomaaliyeed ka sii dhigtaan dhiig joojin yacni in ay ogaadaan wax badan oo laga yaabo in aysan jirin cid u sheegta.
1- Horta Afganistaan Taliban waa urur dadka dhisay bilaaw iyo dhamaad ay ahaayeen ilaa maantadana yahiin dad u dhashay dalka Afgansitan.2- Al-qacido waa ajaaniib labo qeybood ah, kuwo xili hore ka dagaalami jiray dalka Afgansitaan xiligii uu qarxay dagalkii Afganistaan iyo midowgii Sofiyeeti,waxaana loogu yeeri jiray (Mujahideen and Afghan militaries).
Hadaba meeshaan ayaad u baahan tahay in si fiican laguugu bidhamiyo adigoo muwaadin Soomaaliyeed ah,hadaba maxuu ahaa ujeedka dagaalkan ay la galeen mujaahidiintaas iyo dhalinyaro amaba kooxo reer Afgaan ah?
Hayeeshee, wadankaan ayaa waxa ku soo duulay Midowgii Sofiyeeti oo maanta loo yaqaano dalka Ruushka,kedib markii ay dalka ka dilaaceen kooxo xiligaas ka soo horjeeday nidaamka shuuciga kuwaasi oo loogu yeeri jiray (anti-communist Muslim), koxo ka soo horjeeday nidaamkii shuuciga. Mohammad Daoud Khan dadka qaarkina ilaa maanta waxey u yaqaanan Daud Khan oo isagu ahaa madaxweynahii ugu horeyey ee ay yeeshaan shacabka Afgaistaan
mudadii u dhaxeysay 17 July 1973 – 28 April 1978 oo ah markii awooda laga tuuray, hayeeshee,intii u dhaxeysay 1978 ilaa 92 waxaa dalkaas ka socday dagaalka loogu yeero ku dhufoo ka dhaqaaq soona gaaray ilaa bartamahii bishii Febraayo 1989kii.midna ku darso madaxweynaha dalkaas xiligaas inta la afgambiyey ayaa ugu danbeyn la dilay.weliba qolofkiisa amaba raqdiisa waxaa la helay 30 sano kedib,waa sheeko dheer kaliya waxaan rabnaa in aad fahantaan Soomaali Maxamed halka ay qormada ku dhamaaneyso iyo inta idiin quseyso.
Waxa markey raad raac leeyahiin wey sahlan tahay in aad fahanto cida aad la dagaaleyso amaba dalkaada kugu heysto bal qeybtaan si fican u fahan Soomaaliyow,
1979kii markii uu Midowgii Sofiyeeti ku duulay Afganistan ayaa waxaa bilaawday kacdoon kasoo bilaawday.1- Shacabka dalkaas iyo ciidamo ka soo goostay militeriga dalkaas si ay u wiiqaan dowladii iyo militerigii aaminsanaa nidaamka Shuuciga ee hogaamiyahedii la dilay 1978dii.hayeeshee mushkilada halkaan ayey uga bilaabtay shacabka Afganistan oo waxaa
dagaalkii ugu horeeyey ee sokeeye dalkaas ka riday kooxahii loogu yeerayey (Islamist militant groups),kuwaasi oo ahaa kuwii dowladii dimoquraadiga aheyd iyo dalkii ku soo duulay ee Sofiyeetiga la dagaalay.
Waxii markaasi ka danbeeyey waxaa dalkaas oo ay halakeeyeen dagaalo sokeeyey lana doonayey qeyraadkiisa uu noqday mid beylah ah kana faa'ideysteen ajaaniib badan,ugu danbeyn waxaan ka xusi karnaa Ururka Taalibaan iyo Uruka Alqacida,Taliban oo ahaa kuwii degaanka u dhashay markii dhawr bilood la joogay waxey arkeen ajaaniibta dalkooda timid iyo dhaqankooda u gaarka ah shacabka Afganistaan inaysan is qaadan karin oo waxaa kooxda Alqacida ku jiray koox ciyaal suuqiin ah oo moodayey in ay dalka ay yimaadeen dumarkooda yahiin free,dhawr dhacdo kedib markii danbe oo uu bilaawday dagaalkii Mareykanka iyo xulufadiisa waxaa kooxda Taalibaan iyo kuwii Alqacida labada ku biray shaqsiyaad u adeegayey isla dalalka ay dhahayeen waanu la dagaaleynaa,halkaasina waxa meel cidlo ah ku soo dhacay oo dhaxda la gashtay shacabkii dalka iska lahaa,kedibna ajaaniibtii markii ay la jaan qaadi waayeen dhaqankii uu dalka Afganistan lahaa,inta meel leyskugu keeno Alqacidana halmar looma sharaxi karo oo dagaal ayaa socdo si ay joojiyaan qaarkood dhaqan xumida ay ku hayaan bulshada daroogana warkeedaba daay,kedibna waa loo fikiray kii ugu sareeyey ajaaniibtii mid ka mid ah ayaa la yiri geber ayan kugu dareynaa ee adiga iyo saaxiibadaa imaada,kedibna iyadoo xabado lagu dabaal degayo ayey gebedhii aroosada aheyd ee reer Afgaistaan intey tiri bal anigana aan dabaal dego meeshii ku dishay kii guursanayey ee ajnabiga ahaa iyo saaxiibadiis muuqaalkaas cabaar ayuu heystay dunida oo dhacdadaas kedib ajaniibtii waa ka leexteen/dhaafeen dumarkii reer Afganistaan waxaana markaas kedib Alqacida maamulayey oo ay ku shaqeynayeen amarka taalibaan oo ahaa koox u dhalatay dalka.
Horta labada kooxood ee ka jiray wadankaas sidaas ayaa loo kala adkaa loona xakamey nayey kuwii ajaaniibta ahaa,laakinse aanu isla aadno dalka Soomaaliya waxaa ku wada sugan Alqacida iyo Daacish labadan marka laga soo tago, ma jiraan urur ay dhisteen sida kan Talibaan oo Soomali ah markii horeba jihaad ma jirin kooxdu waa maafiyee?. bal ugu yaraan urur ay hogaamiyaan dad Soomaali ah oo shacabka dalka iska leh iyo iyaga u dhaxeeya kuwa ajaaniibtaa, bedelkii Shabaab hadad maqashaan waa dhalinyaro amaba koox ciyaal suuqiin ah ama rag Alqacida iyo daacish guryaha amaba hadba meelaha ay ku fara xumeeyaan dumarka Soomaaliyeed oo beylah u noqday ayey ka shaqeeyaan, waa adega yaal hadaad maqasho Shabaab,waa koox iska dhigta in ay yahiin Soomaali laakinse duli ah,weliba wax hadaf ah maleh iyagu ujeedkoodu waa in ay gacanta dalkeena u geliyaan ajaaniib qariban.
Intaas Soomaali Maxamed waad fahanteen sow maahan faraqa u dhaxeeya kooxahii ka dhisnaa dalka Afgasitan iyo kuwa dalka Soomaaliya ka dagaalamo ee hada meelkasta ku jabay ee duligaa?.Ok, xagey hada wax marayaan koxdaas dagaalka Puntland xitaa hadaan meel iska dhigno kuwooda horjoogayaasha ah Shabaabka?, wax weyn maahan oo inagaa idiin tusineyna iyagoo leh waxaan ku biireynaa dowlada sida kuwo badan oo maanta siyaabo kala duwan u sheegtaan masuuliyad kuwooda Soomaalidaa.,laakinse waxaan hubnaa daacish iyo Alqacida dal la yiraahdo Soomaaliya waxaa kaka dhici doona wax ay ka sheekeeyaan 100ka sano ee inagu soo aadan.
1- Horta dalalkii maalgelin jiray danahii ay doonaan haka lahadaane hada xaqiiqada Somaliya talo iyo shacabkooda sida ay kooxaha dalkeena ku soo duulay u xasuqayaan kuma farxin oo hada dalalka qarkood weyba kala baxoo haayaan buuraha dhulka Puntland ee lagu jabiyey, weliba jab iyo hoog waa dhiman yahay hadow koow yahay,markey isku ujeedo iyo isku dano noqdaan inta maanta dagaalka kula jirta argagixisada ee Soomaalida.....
Qoraalkii ayaa nala dheeraaday,midna ogaada yaan shaqsiyaadka argagixisada u adeega ee iska dhigayo iney qabiil danahiisa ka hadlaan laakinse isku dhax qariyaan ahd alagu mashquulin waxey iskugu jiraan reerkasta oo Soomali ah,guul iyo gobanimo shacabka Somaaliyeed ee damiirkooda siiyey in ay qawariijtaan wasaqda badan ee dalalkooda ka soo cararay ayna ku shaqeysanayaan dalal aan dunidan wax dan ah ka laheyn in ay iska qabtan,waxaan leenahay geesiyasha Somalidaa ee Puntland bartaas ka haaya,Soomaalina waxaan leenahay u gurmada walaalahiin si weliba mug leh,yaan waxbo laga daba dhigan, waxuush aan dad iyo duunyo hambeyneyn ayey dagaal kula jiraane, weliba dadkii reer miyiga ahaa reer Puntland maalinkii ay dagaalka ku biiraan waa loo yaabaa argagixiso.......la soco wararena danbe
Fiiro gaar ah-Meydad hor leh oo xad dhaaf ah ayey shacabku ka soo sheegayan weli dhulka buuraleyda ah qasaaraha soo gaaray labo maalmood kaliya Qaraariij wey adag tahay cid qiyaasi karto amaba ma lahan si loo sheego waxa kooxdaas gaaray,waxaa socda suugaanta loogu talo galay geesiyasha Puntland ee hurdada iyo hoyaadka u diiday argagixisada weliba masaafo aan caadi aheyn ayey ciidamada xaq dirirkaa ee Puntland gooyeen meelo hor leh ayey gaareen...war helaa talo hela reer Puntland wararkeena 80% waa dhankiina qalbigeena idiin la jooga jafa nacaladu haku dhacdee dad diin yaqaano umad muslin ah ma dhibaan, kuwaan iyagaaba aduunyada ku cadaaban yaan Soomaalida hada lagu mashquulin kaliya ajnabiga xooga hala saaro dagaalkooda,micno ma sameyneyso in meelkasta wiil Soomaliyeed oo aan wax mustaqbal ah loo diyaarin kooxdaanina qaarkood xoog ku wataan lagu mashquulo waxa ka fiican in ajaaniibta la taarget gareeyo canaasiirta......
Afirca Today On Thursday,Febrauray 6,2025-Top Race for AU Chair: Djibouti’s Mohamud Ali Youssouf makes strong impression, The reality is that According to a quick poll conducted by the AU and milions of Africans said that Djibouti's Mohamoud Youssouf secures key endorsement from many African countries as AUC chair race hots up, This man or another word,Mr Youssouf is a candidate in the African Union Commission (AUC) chairmanship race, set for mid-February.Djabouti or the Horn of Africa nation has nominated its long-serving foreign minister, Mahmoud Ali Youssouf (MAY), to succeed Chad's Moussa Faki—and it is pulling every diplomatic lever to secure the seat.What a great Africa and top diplomat he is.
Khamiis 6da Febraayo, sanadka 2025-Waxaan mar kale isla aadeynaa Puntland iyo wararkii uu danbeeyey, Waan ugu cleineynaa mar kale dagalkan qiimokasta oo ku kacaya yaan leydiin seex seexan iska soo afjara kooxdaas jabeen,inagoo halkaas mar kale ka heyna warar aad u
xiiso badan iyo guulahii laga garay argagixisada,wana bogaadineynaa oo waxaana socda gurmad aan noociisa horey loo arag oo isku tashi bulsho ah oo ay wadaan dal iyo dibad shacabweynaha Puntland mashaa Allaah ,weligen waa waxaan sugeynay in aanu maalin maalmaha ka mid ah aragno shacab Soomaaliyeed oo sidan iskugu kalsoon,wararka
Puntland kuwooda ugu xiisaha badan waa inoo soo socdaan geesiyaasha Soomaaliyeed ee Puntland taariikhey dhigeen waxii daacad laga yahay sidaan ayey maamul iyo shacaba guushooda u gaaraan,,War hada na soo gaarayna waxuu sheegaya in ay ajaaniibtii intii ka hartay ku murmayan aanu is dhiibno iyo aanu Soomaaliya oo dhan iskaka baxno inago aan is dhiibin,waxaa ka hiiliyey argagixiso shacabkii Puntland xitaa kuwii dhuumanayey ee ku sugna magaloyinka guryahaa loogu galay ,waxana marka laga soo tago dadalka guud ee dhinac
kasta leh mid ciidan iyo mid bulsho jabka xoogisa marka dagaalka tooskaa ee ciidanka laga soo tago jabka kale ee ugu weyn argagixisada waxaa ku dhacay wax sahlan maahan oo waxey kala go'een magaaladi ay noloheeda ku tiirsanaayeen ee Bosaso,waxey ilooben dhulka iney leyahin Somali, iyaguna yahiin qawariij ku nool qiyaali iyo nolol riyaa,waan bogaadineyna shacabka Puntland waxaa ku soo biiray dagalka culimada Puntland oo fadwooday,sidey wax u dhaceen bilaaw iyo dhamaad qormo kooyni ah ayaan ka soo diyaarineynaa waxa kaliya naga soo dhax galay xil muhiim ah oo ay u sharaxan tahay dalka aanu walaalaha nahay ee Jabouti,Hayeeshee,wararkii geesiyaasha Soomaaliyeed ee Puntland waa is daba joog yeysan ku seegin, Soomaalidii iga keenay deegaanka argagixisada ee reer Puntalnd wey ka qoomameeyeen in ay dadkooda iyo deegaankoda geliyeen qatarta intaan la ek oo dhib ay iyag keeneen intaas oo dhalinyaro iney ka xoreyana naftooda kuwaayaan,kuwana had abuuraha u saaran yahiin cerintooda,hayeeshee waxaasi oo dhan Soomaalida reer Puntland ayaa beentaas yiri qadiyadana dhab ka tahay mudankoodana marsiiyeen qawaariij.......
FASHILKA SIYAASADEED EE DUNIDA KA TAAGAN IYO MIDKA SIYAASADEED EE SOOMALIYA KA TAAGAN EE DHINACA HOGAAMINTA SOOMAALIYEY MIDKEEBAA KAA QOSLIYA?.
1- Soomaaliyey markii aad dunidan dhinacyo kala duwan ka eegtaan maxaa idiinka qosliya ileen siyaasad laguma tilmaami karee?.
A-Berisamaadkii markii aanu yareyn hadii aad ku dhalatay magaalo kuna barbaartay magaalo xiligii ay aduunyada ku wada xiriir jirtay warqadaha leysku diro,ma maqli jirtay warqad ayaa halkaas iika timid iyo hebel warqad ayuu halkaas u diray noloshuna aheyd mid iska caadi ah.
B-Maanta oo lagu jiro qarniga 21aad sanadkiisii 25aad ma moodaa in ay reer Galbeedka siyaasadii ay dunida ku maamuli jireen ay soo idlaaneyso kuna soo aruurtay Maraykanka oo horboodaya siyaasad aysan ku dhisneyn wax xikmad ah markii melo kala duwan laga eego aadna aragto madaxweynaha Mareykanka sida is yeel yeelkaa isagoo cabsi gelinaya wadamo isku sheega iney yahiin muslin kuwa hogaamiya una badan yahiin Carab sida ay arinta shacabka Falastiin sidii qof warqad u dirayo qof kale sidaan kor ku sheegnay sidii la rabo leyskaka hadlayo, weligaa intaad awood is biday tii ilaahey oo meel taalo ma ku xad gudubtay shacab dhulkooda degan kedibna masiibo ka weyn midii aad la dooneysay ma kuku dhacday?. dunida waxaa ka soo socda masiibo weyn reer Galbeed oo uu Mareykanku horkacayo oo awood is bidayo kuna dhisan siyaasad ku dhisan cabsi gelin bilaaw iyo dhamadna fashil ku danbeyn doonta.
Siyaasada reer Galbeedka ay doonayan iney dunida ku maamulaan maanta iyaga waxii ay doonaan ha iska dhaadhiciyaano laakinse markii ay noqoto arinta Falastiin iyo sidey u dhaqmayaan waxey xad gudub ku tahay nolosha bini'aadaminimada ee maanta ka jirta dunidaan casrigaa,waxeyna siyasadas la mid tahay amaba ku masaleynaa dalka Somaliya
oo aysan ka jirin wax siyaasad ah oo aysan jirin madaxweyne Soomaaliya oo dhan xakuma hadane hal magaalo oo Mogdishu la yiraahdo aduunyada ay dhaqaalo ku siineyso magaca Soomaaliya,sow waali siyaasadeed iyo wax lagu qoslo mahaan siyaasada reer Galbedka marka ay arintu noqoto shacabka Falastiin, Sidoo kale sow waali siyaasadeed iyo wax lagu qoslo maahan siyaasada Soomaaliya?.
Waxaa inoo muuqda in ay dunida mareyso gabo gabo ayna dalal badan hogaamiyashooda ka dhamaatay xikmadii bulsho lagu maamuli lahaa nolosha dunidana ku socon jirtay, waxeysa su'aal ka taagan tahay hadii aqliga bini'aadamka sida ugu wanaagsan loo adeegsado mudo intee la ek ayey sii socon kartaa siyaasadooda dalalka awood is bidaya?.
Sidoo kale Soomaalida kuwooda mediyaha ku jiraan badankood oo bulshada waxkasta oo leyska yiraahdo iyagoo hubsan u soo gudbiya,tolow ma kuwii dalka intuusan burburin ka hor miyiga ku noolaan jiraa,maxaa yeelay shacab reer Falastiin ah inta dhulkooda laga raro maeel kale la geynayo in aysan jirin qofkasta oo bini'aadam ah wuu ogyahay,wey dhici kartaa in ay waqti gaaban dalalka qaarkod sida Mareykanka oo hormuud u ah siyaasada Reer Galbeedka mararka qaarkoodna jilayo ruwaayad in ay iyaga is qilaafsan yahiin amaba uu dagaal dhaqaalo ka dhaxeeyo,laakinse hoosta kawada mideyan waa reer Galbeedkee,doonayaan in ay dunida ku maamulaan siyaasad cabsi gelin ah,waxaas aad arkeysaan waqti gaaban waa macquul in ay dunida ka socoto,waxaase xaqiiqo ah in ay maanta dunida ka socoto wax aanu ku tilmamnay qosol siyasadeed,waana waxii keenay in aanu wararkii caalamka ka hadalkiisa ka deyno badankiisa in aanu u soo gudbino shacabka Soomaaliyeed.
Soomaaliyey ma is tiraahdeen waxaan ku nool nahay duni qiyaaliga siyaasadeed caadi ka yahay xaqiiqada siyaasadeed ee umad,dal bulsho amaba intii xeer ay ku dhaqanto leh lagu maamulo ay bedelkii ceeb ka tahay?.Ma modan in ay dalalkii waaweynaa kuwii hogaminayey ay u dhaqmayaan sidii qof xaleyto dhashay oo kale,mana moodaan in dunida hada kedib lagu wada joogi doono nolol qiyaali ah?.Ma Modan dunida inta wadamada qarkeed loo sameystay sida Soomaaliya argagixisada caalamigaa shacabkooda lagu mashquulinayo wax aan jirin. Ma moodaan in dowlado waaweyn oo hada is mooda in ay wax u tareyso awood ay is bidayaan ay meesha intey ka baxdo noqdaan kuwa ugu liita dunida kuwa ay maanta dulmiyanayaane hoos tagaan.
Sababtoo ah waxaan daawaneynay mudo labo sano ah shacabka Falastiin oo sidii la doono leyskaka xasuqayo oo hadane dunidu iska daawaneyso, kedibna uu hada ku jees jeesayo madaxweynaha cusub ee Mareykanka oo leh waan booqanayaa, waan rarayaa,sidaas ayaan yeelaya isagoo awood is bidanayana iska indha tirayo isaga iyo shacabka Falastiin in uu Allaah dunidan wada keenay uuna Allaah garanayo wax aysan ogeyn oo ay waxkasta ku dhacaan qadarta Alle.Sidoo kale dunidan aanu kunool nahay shacabka caalamka isma necba midabkii ay doonaan iyo Diintii ay doonaan ha heystaano,waxaase dunida ka jirta siyaasad xumi baahsan,siyaasad xumidaasne waa mida aanu dalka Soomaaliya tusaale ugu soo qaadanay iyadoo aysan dalka Soomaaliya ka jirin dowlad dalka dhan maamusha aduunyada kaliya magaca Soomaaliya ku siineyso dhaqaalo,ilaa kuwii dhaqaalaha lagu siinayey magaca Soomalaiya guryahooda ku hayan argagixiso hadane sheeganayaan dowladnimo.bal inagu maanta labadaas siyaasad ayaan ku qosolnay ee ma nala aragteen Soomaaliyey waxaan la hadleynaa shacabka...lol.
Walee dunida wax weyn ayaa ka qaldan qarnigan 21aad ee hada bilaawgaa,waxeysa u taalaa cidii beenta lagu wada joogo siyaasad moodo oo sidaas dhulkooda looga qaadanayo shacabkodana lagu bahdilayo,weliba ku darsoo hogaamiyaal badan oo maanta joogaan dunida oo ku joogaan siyaasad ku dhisan cabsi gelin waxaa loo qaatay in ay xili hore ifka ka tagaan intey shacabkoda fulaynimadoda ku bahdili lahayeen, maxaa yeelay waxaan dunida ku aragnay madax badan oo ku bah dilan nolosha dunida hadane heystaan qeyraad lagu maamuli karo dunida lagulana tartami karo hadii maskax caafimaad qabto lagu eego.
Inagu siyaasada Mareykanka iyo reer Galbeedka ee cusub waxaan u aragnaa madaxweyne Ganacsade ah oo ay keensadeen ganacsato reer Galbeed ah,lana doonayo in dunida lagu baado dalalka soo korayo shacabka dulman reer Falastiina iyadoo awood leys badayo ladoonayo in awood aan la garaneyn mudad ay siijiri doonto iaydoo la cabsi gelinayo hogaamiyaal badan oo isku sheegaan iney madax u yahiin dalalka Islaamkana sidaas wadamo badan shacabkooda lagu ilhaaneeyo laguna dhaco.
Intaas hadaad fahano adigoo Soomaali ah layaab kukuma noqoneyso waxa dunida ka socda Hayeeshee,aan u soo labno dalka Soomaaliya argagixisada waxaa la dagalayo waa Soomaali maxey gudaha Soomaaliya ka qabtaan 20 kun ee ciidanka Afikanka ah oo loogu siiyaan malaayiinta dolar ma idiin soo sawirnaa iyagoo iskaka jiraan xerooyinkooda intooda badan halkaasina kaliya ku qaadanayo malaayiin dolar oo ay bixiyaan reer Galbeedka iyo dalal carab ah,si kaliya loo duleysto shacabka Soomaaliyeed ileen waxa dhimanayo waa iyagee, cida ay dalkooda burbureysana waa Soomaali,imisa dal ayaa joogta mudo ka badan 20 sano maxaa loogu hayaa dalka Soomaaliya argagixiso iyo ciidamo Afrikan ah hadaan ujeedo gaar ha laga laheyn, maxeysa tahay ujeedada ka danbeysa ee loo siinayo ciidamo Afrikan ah oo badnkood dalka Soomaaliya ku joogaan qaab ganacsi oo dantooda u joogaan ay dalka Soomaaliya u joogaan mudada intaas la ek ee loogu biilayaa maa dalkooda lagu celiyo?.
Soomalida midbaan leenahay si guud markii aad ka hadleysaan xaalada shacabka Falastiin joojiya dacaayadaha aad u faafineysaan reer galbedka shacabkas sida ugu xun loo dulmiyey ha horboodina oo ha dhihina hebelaa yiri waan booqanaa iyo waan rarayaa madaxweynaha Mareykanka inagu waxaan u argnaa nin ganacsate ah oo doonayo inuu dunida cidii uu is leeyahay waad baadi gartaana baadayo cidii uu is dhaho kuwaas iska daayne amaba gadaal u dhigona ka leexanayo dunidan siyaasad ma taalo yaan waxaas leydiinku sheekeyn,hadey siyaasad taalona waxaas oo dulmi ah intey isku raacaan reer galbeed shacabka Falastiin sidaan xad dhaafkaa looma dulmi lahey.
Midna ogaada hadaad Soomaali tahiin shacabka Soomaaliyeed ayaan la hadleynaa hadaad deeganka aad dalka Somaliya kaka nooshahay nabad u dooneyso ina naxeyso caruurtaada mustaqbalka dhalan doonta dhulkaada ka saar kaliya Ajaaniibta magalada aad ku noshahay shisheeyaha jooga amaba ugu yaraan intaad u yeertaan weydiiya waxa u dalka Soomaaliya u joogo iyo shaqaduu ka hayo isagoo ajnabi ah?,markas keidb ka hadal waxa dunida ka socda...... Hayeshee waxaan isla aadeynaa mar kale warakreenii Soomaaliya......
War Deg Deg ah- Waa Maalin Khamiis ah,Bishu waa Febraayo,Taariikhdu waa 6 sanadkuna waa 2025-Dhamaan goobahii lagu dagaalamay dhulka Buuraleyda ah oo ay si buuxda ula wareegeen geesiyaasha Ciidanka Puntland oo shacabka ka helaya garab xoogan oo mug leh. Dabcan Soomaali badan oo ay xitaa shacabka Puntland ka mid yahiin waxey mediyaha Soomaalida ka aqrinayaan hada news aanu labo maalin ka hor u sheegnay,maxaa yeelay jabka Aragixisada maalintii kowaad ayaan mushkilada gaartay baxadeda dadka la wadagnay laakinse mediyaha Somalida badankod xitaa kuwa deegaanka ka soo jeeda weycabsanayen,
maalintii shaleyto aheyd ayey kaliya si fiican ugu dhiradeen medyaha Soomalid badankeed.
Hada mar kale adigoo Muwaadin Somaliyeed ah mar kale qoraalkan si fiican u aqriso kolba newska Soomaalida waxaad ka maqli doontaan malinta jicmaha amaba Sabtiga.Hayeeshee ,Punland argagixiso, weliba kuwoodii ajaanibta ahaa waxaa ku qabsaday jab aysan wayadan xitaa hal saac horey ugu riyoon sanadkii tagay oo dhan, dhamaan deganadii lagu dagalay waxaa si buuxda ula waragay gacantana ugu haya ciidanka geesiyaasha Puntland.dowladahii soo diray argagixisadan qaarkodo waxey iyaguna ku dadaalayaan in ay xili hor ka bad baadiyaan kuwii la kufsadya kuwi ka soo haray,halkaas si aan gacanta loogu dhigin amaba loo dilin,maxaa yeelay,koxdan hada kuwii Somalida ahaa ee keenay kuma mashquleyno iayag ka hadalkooda, waxeysa ku socdeen kwuooda ajaaniibtaa in ay isa siiyaan dhulka,Allaah Subxaanahu watacaalaa ayaa ku mahadsan oo jabkaan soo gaaray iyo tiihaan soo dedejiyey. Waxaa meelaha qarkoodku godoonsan kooxo aan iska warqabin laakinse ay midkasta dooneyso in ay is dhiibto iyadoo aysan kooxda kale u sheegin,meeshaas mashaqo ayaa ka dhacday waxii ku dhacay argagixisada.
Midna ogaada awoowayaasheen markii ay noolaayeen waxey maqli jireen wadan hebel ayaa dalka Soomaaliya qaadanayo ma dhicin!, Aabayaasheen sidaasi oo kale ma dhicin!,maxaad u maleyneysaa hada oo lagu jiro duni casri ah oo ay Soomaalida kuwooda damiirka leh halmar markii ay wax dhacaan daqiiqad is gaarsiinayso?,Hayeeshee,hadaan u laabano Geesiyasha Puntland iyo shacabkooda argagixiso waxey is lahaayeen macdan raadiya iyagaa macdan laga raadiyey...lol. ar tan ku dhacday argagixiso weliba hada dagaalka waa la kala qaaday Soomaalidii ay degaanka ku joogeen ee meeshaas lagu xasuuqayo keentay waa uga baxeen dagaalka,Waxaa lala ciyaray xeeladkastoo ciyaal suuqnimo ah oo ay adegsaden argagixisada
kuwooda ajaaniibtaa,waxdey doonayeen in ay dgaaal la galaan ciidanka gesiyaasha Puntland
dhanka kalena waxey doonayeen iney duleystaan qeyb shacbakas ka mid ah oo ay donayeen iney waxii ay u baahan yahiin uga soo iibiyaan magalada Bosaso maxaase ku dhacay amaba ka raacay heee..............la soco wararkeena danbe
War cusub iyo dagaalkii Puntland,Maalintu waa Arbaco, Bishu waa Febraayo, Taariikhdi waa 5ta,sanadkuna waa 2025,Wararkii ugu danbeeyey-Caawa iyo Puntland wararka xoogooda hadaan soo koobno waxii ka danbeeyey gabal dhacii,waxaan leenahay shacabka Puntland siiba ciidanka isku diyaariya argagixisada tiradii ugu badneyd oo hada go'doon ah oo isku
diyaarinaya iney isdhiiban,mesha mashaqo waxaa ka dhacday dagal aanu ugu magac darnay dhulkeyga iika bax iyo meel aan aado ma garanayo,hayeshee, kii lahaa dhulka waa gesiyasha dhalinta Soomaaliyeed ee cidanka Puntland sidey wax u galeen,hadan nuxurka u soo koobno Somaliweyn goobahii ay ku jireen midka ugu danbeeya amaba ugu shisheeya caawa lagama seexan ajaaniibtii joogtay halkaas, shacab ayaa dhulkooda looga adkaan kara kooxdaas waa ku deeyeen iska shacabkii horey ugu kacsanaa ee dagaalka kula jiray ee xitaa waxey is deyen
kuwii keenay deegaanka ee ay ku tiirsanaayeen,kedibna maxaa ku dhacay? Sida xaqiiqadaa (They falling apart),argagixisadii ku sugneyd dhulka buraleyda ah ee Puntland,waana meesha uu caawa ka yimid jahwarerka ugu weyn,waxaa la la yahay qof qof aamina...lol.geesiyaal aan cabsaneyn dhulkana u dhashay ayaa helay,weliba mar kale ayaan idiinku celineynaa yaan dagaalkaan leydiinka mashquulin,argagixiso rag geesiyaal ah oo aan cabsaneyn oo dhulkoda melahii ugu muhiimsanaa xoog uga saartay kana yaabiyey ayaa Puntland ku helay,jabse waa midka danbeeyee,shacabkii ayaa hada ka soo hor jeestay si fiican ayaa loo galay rajo lagama qabo in ay Puntland ku sii nagaadaan.la soco wararkeena danbe si weliba joogto ah.
(Warkan inta ay ku qoran tahay farta gaduudan amaba casaankaa hadba sidaad u taqaano waa war cusub oo deg deg ah. Jabkii
argagixisada Puntland ku dhacay oo sabab u noqday saacad ka hor in ay wadamo kale aadan argagixiso qorsheyneysay bilaha inagu soo aadan ineyPuntland yimaadaan oo ahorey ugu qorsheysneyd dagaalkan ka hor oo ay waxkasta caadi u aheyd argagixsada,waxii
Puntland ku qabsaday ilaa hada waa aamini la yahiin argagixisada weliba gudaha ayaa loogu galay hubka xoogiisa waxey bilaabeen in ay qariyaan amaba ku ridaan togag u muuqaal ek ceel biyoodyo, badankood waxaa kala go'ay xiriirkii iyaga iyo shaqsiyaad reer Boosaaso ah ka wada dhaxeyn jiray argagixisada kuwooda ajaaniibtaa, sidoo kale warar soo baxayo ayaa shegayo in ay qaarkood bilaaboen iney burburiyaan telefonadooda oo ay ugu jirtay dhaqaalo badan iyo Carar Bankiyada ee loo yaqaano Careedhit Car.
boqolal ajaanib ah oo ku so wajahnaa Puntalnd ayaa waxaa u dhacay gabal baas,kedib markii ay meesha ka baxday in ay kaka shaqeyaan qalab casri ah oo ku kacaya malaayiin iyo malaayiin dolar oo sida wararku sheegayan qaarkood noocii ugu danbeeyey ah oo ay doonayeen iney ku baartaan macdanta oo waxey ku talo galeen in ay mudo 2 sano ah kula wareegan dhamaan Puntland,waxaase dhacay wax lala yaabay ciidanka geesiyaasha Puntland amaba geesiyaasha Soomaalidaa ee deegaka u dhashay ayaa cashar u dhigay meyd dhamantood u muuqaal ek iney yahiin kaliya ajaaniib oo weliba daadsan dhulka Buraleyda ah aan ku celino meeshaaas waxaa jira jab xoogan oo ay nagu adag tahay meeshii aanu ka bilaabi laheyn,waxaan si kal iyo laab leh oo weliba Soomaalinimo leh kaan ugu hambalyeyneynaa madax, shacab, ciidanka qeybahiisa kala duwan,kuwa dagaalka tooskaa ku jira, kuwa dhamaan wadooyinka xiray, kuwa gurmadkaa dhamaantood guul iyo gobanimo.Dagaalkii shaleyto kedib xagey wax
marayaan? waxaa sii xoogeystay goobaha aysaacad saacad uga baxayan ajaaniibta,waan ku celineynaa mar kale ciidanka waxey heleen garab istaag aan nociisa horey loo arag wayadan oo uga imaanayo shacabka , dagalka hada socda lama mid ahan kii sanado ka hor Puntland kula gashay Mudug Argagixisada kaasi argagixsadii la dilay waxey u badnaayeen Soomaali ,kani waxaa ku halaagsamay ragi ugu cuslaa argagixisada ,ciidana warkiisaba daay.
Magaaladii Bosaso ee ay ku tiirsanayeen argagixsadu iyo iyaga hadeyba horey ugu ogaayeen shaqsi, koox amaba ganacsato dhamaan wey kala go'een.sidoo kale shacabka Puntland ayaa si fiican shaqadooda u qabsaday dal iyo dibadba si degan ula soco wararkeena danbe iyo jabka argagixiso ku gaaray Puntland kaasi oo markii aanu dhinacyo badan ka egnay ay ugu wacan tahay galsoonida iyo muraalka ay ku dagaalamayaan dadka dhulka iska leh iyo ajaaniibta argagixisada ee halkaas ka galameysay oo aan isku dhigmin amaba hadaan si kale u dhigno aan marnaba leys bar bar dhigi karin.
ku tixnow bogaan adigoo muwaadin Soomaaliyeed ah si eliba dhaw ugu xirnow,mashaa Allaah geesiyaashii Puntland ee rag iyo dumarba lahaa nimankii argagixisada ahaa waa kuuseen si weliba la dareemi karo,laakiinse arinta la yaabka leh ajaanibta badankood waxey ku mashquulsan yahiin halkii ay ka dagaalami lahaayeen sidii ay u qarin lahayeen qalab aan weli sida ay shegayan warar isa soo tarayo dalka Soomaaliya horey loo keenin,taasi oo muujineysa xogaha la helayo in ay argagixisada iskugu habar wacdeen sidii ay dhulka u qaadan lahaayeen,hayeshee xaalku hada waa ka duwan yahay sidii ay moodayeen iyo si u dhaw,aan ku celino meeshaas xaalku waa ka duwan yahay sidii ay moodayeen iyo wax u dhaw dadkii dhulka lahaa ayaa siweyn u guuleystay iyo geesiyaashi Puntland oo ah dhalin Soomaaliyeed.
Walee shacabkii Puntland qeybahiisii kala duwanaa,mid af maal ah oo hada ku mashquulsan alifaada iyo qaabeynta heeso cusub,mid ku jira furunta amaba safka hore, gawaarida grumadkaa marba marka ka danbeysa halkii ay hal saac ka hor ku ogaayeen ciidanka waxey tagaan iyadoo ay ciidankii gudaha masaafo aad u fog u si galayaan ciidankii Puntland aad ayey u jareen xawaare dhul ah oo aad u balaran,maanta waxaa argagixiso gacantooda ka baxay 3 goobood ,maalintii shaleyto aheydna ilaa 4 goobood,hada gudahaa leyska la galay iyo saldhigyadii waaweynaa ee aysan waayadan hal maalin ku riyoon in loogu geli doono
argagixisadu.lo Soomaalila soco wararkeena danbe...........
Maanta saacado ka hor waxii dhacay.Kedib dagaalkii qaraaraa ee maalintii shaleyto halkaas ka dhacay iyo jabkii ku dhacayargagixisada waxey bilaabeen in ay dhulka Buuraha iskaka soo tagaan kuwoodii Soomalaidaahaa amaba hadaanu si kale u dhigno Somalidii ajaaniibtageyen halkaas,Sidoo kale shaqsiyaad Soomalai ah oo deeganakaa oo magacyadooda argagixisada kwuoodaajaaniibtaa ugu furay telefonada gacanta oo iyagiina iska tuureen kaarkii si aan loo soo raacan xogtooda waana dadka degaanka,taasi oo muujineysa qasaaraha soo gaaray qawaariijta amaba argagixisada heerka uu gaarsiisan yahay,warar xaqiiqada u dhaw ayaa
sheegaya in sababta dadka u tuureen kaarkii talefonad aya tahay kedib markii uu dagaal afka iyo gacanta iskugu uu dhax maray ajaniibtii iyo Soomaalidii,xaalka aad ayuu u kacsan yahay aad ayeyna uga xuntahay argagixisada,wawaxaana siweyn uga hiiliyey waa shacabkii oo la saftay ciidanka, Warka xoogiisa oo wleiba aad isku soo tarayo argagixisada ajaaniibtaa waxaa degaanka u yalo qalab lagu baaro macdanta oo ku kacaya malaayiin dolar kuwasi oo siweyn loo saadaalinayo in ay ciidamada Puntland la wareegi doonaan qalabkaas oo sida warar soo baxayo lagu aasay goob dhulka hoostiisa ah oo ka mid ah Buuraha,xogaan oo marki ay ka dhax tafatay Soomaalidii argagixisada geenay deeganada Puntland iyo ajaaniibta noqotay mid banaanka u soo baxday. dhegta kor u hay Soomaali Maxamed waxii argagixiso Puntland kaka dhacay maahan wax sidii la rabo leyskaka qori karo,meeshaa skooxdu siweyn ayey ugu jabtay,sababta oo koobana waa midaan.
1- Awoodaad doonto is bad hadey shacabka dalk aiska leh amaba deeganaka aad ku dhuumaleysaneyso adigoo ajnabi ah kugu kacaan waa kuu dhamaatay,ajaaniibtii mid keenay iyo mid horey u necbaaba dhaxdaa la gashtay xaalkoodana ma qurux badna wadada kaliya ee had au furana waa labo arimood in ay isa soo dhiibaan iyo iney degaanka uga baxaan sida ugu dhaqsiyaha badan.
2-Koox qab ganacsi ah kooxdaan argagixisada ah uga macaashi jireen oo u badna gaancsato degaankaa iyo kuwo ku nool degaano kale oo aan Puntland aheyn oo Soomaali ah ajaaniibta Puntland ka dagaalameysana halkas geeyeen oo ay xalada ku xun tahay,si weliba aan caadi aheyn,kedib kwuii reer Puntland ee mashruucaan argagixisada qeybta ka ahaa oo arinka gadaal uga dagay markii ay ogaadeen baaxada heerka uu la ek yahay qatarta ay geliyeen dad, duunyo iyo degaanba,sidaasina ciidan ilaa shacab leyskugu tagay argagixisadii ajaaniibta aheyd oo ay ku adkaatay iney ku dhax dhuuntaan shacabka deegaanka,War hada ina soo gaaryana waxuu sheegayaa in ay kooxda dhaxdooda siweyn isku dileen halkaasina gacan ka hadal ka socdo,markii hore waxaa loo kala baxay Afrikanka argagixisadaa oo la saftay Soomaalidii deganaka ka soo jeeday oo la diiday talo ay soo jeediyeen,kedibna waxaa halkaas lagu dilay kuwo badan,waana meesha ay Ajaaniibta ugu abdan ee lagu dilay dagalkii shaleyto ka soo gaaray qasaaraha oo waxey dhaxda u galeen kuwii Soomaalida ahaa ee keenay iyo ciidankii Puntland ee sooma jeestayaasha ahaa oo siweyn u jabiyey.Waan ugu celineynaa shacab iyo maamulba argagixisadii jabka soo gaaray am yara yaan marnaba leydiinka mashquulin bartaas ka haaya siweyn ayaad uga guuleysateen.Inaga dalka Somaliya siiba koofurta si fiican ayaan u naqaanaa markii argagixisada la laayo waxaa jiro dad loo shaqaaleyey in bulshada si looga weeciyo loolaga hadlo aroos meel hebel ka dhacay iyo wax aan loo joogin sidaad u dhan tahiin kaliya xookiina saara ka hadalka iyo dagalka cadowka idiinku soo duulay ee dhulkiina idiinku yimid ee argagixisada ah,si dhawna ula soco
wararkeenadanbe adigoo muwaadin Soomaaliyeed ah.Midna ogaada in dalka siiba Koofurta Soomaliya aaday doorahso 2026.......
Wednesday,Febraury 5,2025-Wararkii ugu danbeyey ee Soomaliya dagaalkii iyo Jabkii Argagixisada Puntland qasarahooda oo siweyn oo weliba mug leh isku soo tarayo ajaaniibta maanta la dilay, ajaaniibtii waxaa uga baxay dagaalka weliba waa kala tageen ajaaniibtii iyo Soomaalidii la shaqeyn jirtay argagixisada halka uu ka yimid jbka ugu weyn hadaad dooneyso in aad ogaato qormadan aqriso sida ay ciidamda Puntland iyo shacabka iskugu xirmeen,guuldarada kale iyo qasaaraha soo gaaray ajaaniibta argagixisada waxaa ugu weynaa in ay waayeen shaqadii ay u qaban jireen dad reer Puntland ah oo basaasi jiray,si fiican ayaa markaan loo kala baxay Soomalai iyo ajnabi.
( iyo dhanka kale dalka Soomaaliya Koofurta oo doorasho aaday 2026,si degan u aqriso qormadan qeybta ugu danbeysa oo aanu uga hadleyno doorashada 2026 been badan iyo qiyaali badan oo siyaaadeed kedib).
aanse kuhormarno Puntlnad iyo ajaaniibtii si isku mid ah ayaa loo toogtay,aad ayey u jabeen siweyn,goobtii 4aad ayaa lagala wareegay argagixisada,weliba goobta ugu danbeysay intaan gacantooda laga saarin, waxaa la tusiyey dagaal aysan waayadan ku riyoon,walee reer Puntland waa Somaali dhalad ah geesiyaal ah.labadan hees oo loo qaaday geesiyaasha Puntland kusii naso adigoo muwaadin Soomaaliyeed ah ajaaniibta la dilay aad ayey isku soo tareysaa markii hore
Soomaalidaa leyska soo hormarin jiray hadase Soomaalidii waa diideen dagaalka iney galaan weliba safka hore, waxaa jiro jab xoogan oo ku dhacay argagixisada kuwoodii ajaniibta ahaa ajaaniibta halkas lagu halaagay waxey u badan yahin sida ay warar horudhac ah muujinayaa labo wadan,saldhiga ay caawa lumiyeen xili weliba maqrib ah saacada geeska Afrika waxeyna maleysan wayeen in loogu galay godadkii,wiilala muuqaal ahaan aad moodo caato baryar laakisne qaabka ay u dgaalamayaan aad is leetahay kuwani maxey ahaayeen oo wiilal iyo gebdho reer Puntland ah ,xilaa ragii qoryaha liishka dheer watay sidey u ridayen waxey ka war heleen iyado buurta laga saaran yahay,maxaa yeelay
dhalinyarada deegaanka ayey si fiican u yaqaaneen kuwooda gudaha u galay godadka iyo dhulka buuraleyda ah, waxaa sidoo kale gabo gabo ah sahaydii uga imaan jirtay meelo ka mid ah magaalooyinka u dhaw dhulka buuraleyda ah,hambalyo geesiyasha guulaha horudhaca ah gaaray,aan idiinku celino mar kale waxey iskugu tageen meel magaceeda la yiraahdo Dhaadaar ,walow ay doonayaan in ay xitaa iskaka baxaan dhaadaar waa macquul in aanu qaladnay magaca waxaase meesh ala yiraahdaa Dhaadaar oo ah meel aysan ka
afgeyn magalo kale oo maagceeda la yiraahdo Dhaasaal amaba Dhaasaalo,inagu ma
kala naqaano deegaanka waxaase garanayo dadka deega waxaanse s fartaan i horudhac ah ugu hambalyueyneynaa shacabka Soomaaliyeed ee qaaliga inagu ah ee Puntland, dagaalka waxaa si aan horey loo arag ugu biiray shacabka cidanka muraalkooda waxaa siweyn sare ugu qaaday waa shcabka siiba wiilashii godadka ugu galay argagixisada oo waxaa isku xirmay shacabka iyo ciidanka, waxeyna arintu mareysaa madadaalo soo dhaaftayoo meel xun bey mariye, Allow yaa caaw aduqeyn ugu celiya dhibaatada kooxdaas ku dhacday insan ku noolaan karin halkaas waxaa soo dedejiyey Soomaalidiila shaqeyn jirtay oo halmar is bedelay.
Waa markii Geesi iyo nacas kala miirmayeen waxeysa cidankii maanta u dagaalamen si gobanimo leh oo muujineysa iney dhulka iyaga leeyahiin, ugana tageynargagixiso,
Soomaalidii iyo ajaaniibtii la shaqeyn jirtay waa kala tageen meeshaas sikasta oo loo weeraro ahda keidb waxaa ku dhimanayo kaliya waa ajaaniibtii Soomaaliduu waa xeeladeysteen,markii la waayey halka ay martay sahaydii kedka aheyd ee lagu noolaan lahaa bilaha inagu soo aadan oo la waayey cida qaatatay,reer Puntland ilaahey kaama adeejiyo....lol. war had ana soo gaaryana waxuu sheegaya in qalab casri ah oo ay doonayeen iney ku baartaan macdanta iyo dahabka qawarijta kuwooda ajaaniibta in qaarne ay burburiyeen kuwii ugu casrisanane ay geeyeen dhul howd ah oo aan aheyn halkii maanta lagu dagaalay,waxii manata dhacay ciidanka waa guuleystay dagaalkaan yaan la siyasadeyn inagu waan idin naqana shaqsiyad bilaa damiir ah aya idiinku jiro wiilkii dhulkiisa difaaciisa
ku dhintana haal xuso,walaahi Somalidu waa gesiyaal ayaan maqli jirnay ,laakinse Somalida oo qorsheynayo iney is dhibaan kuwii la shaqeysan jiray waa la kala miirmay waxey u badan tahay in ay dagalka xitaa ciidanka la saftaan Soomaalidii degaanka keenay kooxda oo hada siweyn u dareemen qatarta aysan weligood fileyn ee ay degaanka geliyeen,waxaa ajnabigii ku dhacay tiih kii ugu weynaa weliba mid an noociisa horey loo arag,dagaalkii Puntland sida argagiso loo galay markan aragnay waxan ku oganay in aysan nabada Puntland been been ku imaan waxa ay Soomaalida kale ee Koofurta uga duwan yahiin iyaga,hadaanse si fiican u bidhamino waxii dhacay gacan ayaa leys kula tagay waxana aad u guuleystay shacabka iyo ciidanka Puntland si weliba aan leex leexad aheyn ayey gacan u sareen argagixisadii, lenahay shacabka Puntland saqiir iyo kabiir Our hart will be with you,move on!!,
qoraaladeena dhan madaxdiina shacabkiina iyo quruxda deegankiina ayaan boqolkiiba sagashan ku soo qaadaneynaa sababtuna maxey tahay ( simply) in aad tahiin dad Soomaaliyeed oo qaali inagu ah oo aanu jecel nahay, sidoo kale waxaan ognahay nabada Puntland heysato inta Hooyo, aabe, waayeel, caruur,dumar,culimo iyo qurbajoog ee nolol ku heysto iyo inay u sii dheer yahin Soomaali badan oo degaankooda kuwii horboodayey intey u nabadeyn waayeen sidaas deeganadiina ugu soo haajireen dadku waa wada Soomaali qof naf bir ah leh kuma jiro,waxaase leysku dhaafay hadaad dhalato iyadoo ay reerkaada ku jiraan qiyaalina waxaad weligaa iska jireysaa qiyaaliga midka ugu liito weliba oo waxaad la yaabeysaa midka isku tashanayo degaankiisa hagaajisanayo, dhar qurxan ku xarakoonayo, sidaasi daraadeed argagixiso sidaad ugu gasheen deegandiina hadaad ku jixin jixdaan amaba leydiinka mashquuliyo dadba ma tihidiin,ogow markii aanu bilawnay qoraaldiina wey ogyahin in aanu wararkiina xooga saaryeno qoraale kale oo ay doonayeen in ay inooga weeciyaan ayey emailkeena ka buuxiyeen 10 kii saac ee ina dhaaftay, dhamaantood qashinkaan ku shubnay horey u socda qalbigeena ayaa idiinla jira markasta dhulka baaxada leh ee aad halmaalin ka saarteen si weliba gobanimo lehna uga saarteen argagixiso xitaa uma maleyno inuu qoraalku nala dheeraday birta si fiican ugu asleysta argagixiso waa cudur dawadiisuna tahay kaliya in la dilo iyo iney dib ugu laabtaan halkii ay ka yimaadeen waa waxuush bilaa diin ah iyo.......
dhanka kale ugu danbeyn dalka Soomaliya oo Doorasho aaday siyaasadii Soomaaliya oo siweyn oo weliba xoogan ay ula gadoontay shaqsiyadkii yiri Mudadaan kororsanay iyo kuwii la yiri Sida Daawada Sharoba Feerada ayaan idiin kordhinay mudo been ah oo qiyaali aheyd, qalaas Soomaaliya 2026 waxuu aaday doorasho,ar sida halmar leyskula fashilmay walee waan yaabnay Soomaaliyey,sedax sano oo Soomaali uga qasaaro badan iyo dib u dhac midaan la mid ah weligeen horeyna uma arkin umana maleyneyno in aanu hada kedib arki doono subxaana laah.waxaase guul shacbaka u soo hoyatay ah in uu dalkii aaday doorasho, qoraalkana sawir ka qaado hadaad Soomaali tahay.
Cid Soomaali ah oo inaga naga danbeysa adigoo muwaadin Somaaliyeed ah ha weydiin ,sow horey looma dhihin waxii fowdo ku bilaawdo fowdey ku danbeeyaan, Dalka Somaliya hadaad horey u maqli jirtay sharci daro ayaa lagu wada joogay oo dastuur laguma dhaqmo, fashilka dhacay iyo wax badan oo qaab shaqsi, mid qabiil iyo kooxeed leyskugu sheegay daaqadey ka baxeen,waxeyna soo dedejisay in uu dalka Soomaaliya doorasho aadayo war helaa talo hela dhegta kor u haay,midna ku darso weliba maxey rag dhaaxaa oo been siyasaded ku joogay dalka Somaliya la gadoontay siyaasadii Soomaaliya mid dowald dhexe iyo heer gobolba,...
La soco wararkena danbe si aad adigoo muwadin Soomaaliyed ah uga baxdo qiyaaliga
siyasaded iyo mushkilada dalkaada oo isku bedelay wadan wax walba laga dhigay mashruuc soconaya waqti gaaban, isku diyaari dorasho,aan mar kale ku celino ar maxaa fashil la dhax fadhiyaa oo wax badan lagu waayey been leysku sheegay Soomaaliyey.In dalka Soomaaliya doorasho aaday 2026na la dooranayo m/weynahii Somaliya isaguna soo dhisi waayo dowladii inteeda kale inta weliba la doorto baarlamankii oo ay xogtaan qaarkiin maqli wayan isbuucyada inagu soo aadan mar danbe halkaan ha u soo doonan in aad news u soo raadsato.
Halkaas ma idiinku celinaa dalka waxuu aaday dorasho,aabaw ragii la yirimudan idin kordhinay daawo miyaa farmashiyaha laga soo gato,walee fowdo siyaasadeed hadaad maqasho horey waan u soo aragnay,waxaan wl;eiba si mug iyo miisaan leh ugu faraxsanahay sida rag hada qatar is mooda ula gadoontay siyaasada......lol.war bogaan ku tixnow Soomaaliyow si aad wax badna u ogaato.........dagaalkii argagixisada meelo badan waa leys aamini waayey wax badan aya saameyn ku yeeshay wararkaas xoogood adhanka Puntland waa inoo soo socodaan ha sugi waayin waxaan kaliya ka soo hormarinay warbixintaan muhiimkaa iyo inuu dalka Soomaaliya aadayo doorasho aqbaar ka fiican oo Soomaali loo sheegi lahaa miyaa jirta....wow.
Dhanka kale dagaalkii Puntland Qawaariij waxaa ku dhacay wax aysan waayadan filaneyn dhulkii ugu badnaa waa lumiyeen,sida xaqiiqada ah warar horudhac ah ayaa muujinaya xitaa dadkii cuntada u kalrin jiray oo dumar u badnaa in ay xireen kedib markii ay sahaydii la heystay la garan waayey halka ay ka baxday,sidoo kalena tirada ugu badan go'aansadeen iney is dhiibaan,waxaadna moodaa in argagixisada ay hada shacabkii oo dagaalka ku biray ugu wacan tahay jabka dhacay baaxadiisa,warkaas oo xiiso badan oo Puntland inooga imaanaya dhawaan naga filo.
War Deg Deg ah- Argagixisadii Hiiraan dhanka Galbeedka kaka sugeynd oo furumahii intey is qayaaneen iskaka kala dhuuntay,kedib markii ay ciidankii amaba dhalinyaradii argagixisada doonayeen iney dhufeysyada ku jiraaan ka war heleen in uu ka dhuuntay ninkii hogaminayey weliba arintaan waxey dhaceysaa maanta oo Talaado bishu waa Feberaayo,Taariikhdu waa 4,sanadku waa 2025,Puntlana dhinaceeda Jab xoogan ayaa kooxda ku gaaray warbixin baan idiinka heynaa,weliba warbixin aad u weyn gudahaa ayaa kooxdii qawaariijta si weliba aan caadi aheyn loogu galay,waxaa aad u badan tirada dooneyso in ay is dhiibto dhinacaas Puntland iyo jabka deg degtaa waxa sabab u ah shacabkii Puntland oo si aan horey loo arag u garab istaagay ciidanka.
Hayeeshee , reer Puntland waa dad Soomaaliyeed oo weliba dhiig leh waxeyna kalimaha hore inoogu jiraan Soomaalida ay inoogu baxdo,argagixisadii halkaas ku dhuumaaleysaneysay aan ku celino mar kale tirada dooneyso iney isa soo dhiibto 24tii saac weliba kuwo badan oo go'doon ah aad ayey u badan yahiin,waxaana halkaas ku heysta dagaal aysan weligood arkin ayna kala kulmeen geesiyaasha ugu galay dhulka Buuraleyda ah,weliba kama hadelyno dhulka laga qabsaday ilabood oomuhiim ahaa oo xoog inta lagu maquuniye looga saray.
Hiiraana Argagixisadii jabkooda oo xadka dhaafay waxaa u sabab ahaa ciyaal mediyaha ka buun bunin jiray oo ay waxa ay sheegayaan run u moodeen oo telefonadoda dansadeen kedib jabkii dhacay,war meeshaas jab xoogan ayaa jiro, dhanka kale Jabka argagixisada ku gaaray Hiiraan waxaa waxii hore oo dhan ka daran in argagixisa looga talaabay wabiga oo ay ka xiran yahiin wadoyinkii ay ku imaan jireen kuwoda ugu muhiimsan badankod,kedib markii ay shacabkii qabsaden shaqadooda.
Hiiraan, Jubaland iyo Puntland hada sedaxas degaan oo ah halka kaliya ee argagixiso si dhab ah loogu la dagaalo shacabkii ayaa argagixisada guryaha ugu galoo haayo,yeysan ku seegin wararkeena danbe ,waxaan bogadineynaa shacabka Jubaland ee argagixisada siweyn iney ugu galeen guryaha ka soo saaray,sidoo kale waxaan bogaadineynaa shacabka Hiiraan iyo Kuwa Puntland,waxaan idiin leenahay shacabka sedaxdaas degaan hadaad ogaan laheydeen sida aad Qawaariij iyo kuwii mediyaha ka buun buunin jiray uga guuleysateen waad yaabi laheydeen.
Weliba reer Jubaland iyo Reer Puntland shacabkooda waxaan dhihi laheyn go'aanka reer Hiiraan qaateen shacabkooda oo kale qaata,kaasi oo ah in ay iyaga uun is dhageystaan markii ay dagaal ku jiraan ayna yahiin dad dantooda yaqaano oo aysan wax qiimo ah ugu fadhiyin kuwa meel Hiiraan ka baxsan ka qeyl qeyliya, waana mida keentay in ay argagixisada hada wabiga ayaaba lagala gudbay qeybna reer Hiraan ayeyba xogtii ugu danbeysay soo siiyaan oo sargaalkii hogaaminayey kooxda qaarkood waa ka dhuuntay.
Tusaale-Waxyaabaha aysan reer Hiiraan dhageysan waxaa ka mid ah argagixisadii oo leh anagu dagaalkii dhawaan aan ku jabnay ee Hiiraan qorshaheenu ma aheyn in aanu galno ee waxaa nala yiri si Daacishta ka dagaaleyso Puntland culeyska looga yareeyo sidaas Hiiraan ku aada,kedibna maxaa dhacay in ajaaniibtii Hiiraan loo soo diray markii ay xaqiiqada arkeen ka dhuuntaan ciyaalkii ay meesha keeneen oo ay aadaan magaalada Tiyeeklow,sidaasina ciidanka ugu badan ugu baaba'aan Hiiraan,war maheysaane argagixiso sidey isku qiyaanaan dhaxdooda aduunyada cid sidaas isku qiyaanto ma aanan arag intaan wax ka qoreynay,weliba ku darsoo markii ay xabada bilaabato marka la joogo Hiiraan xogta ugu muhiimsan waxaa laga helaa kuwii soo diray iyaga oo ila argagixiso ah, maxaa yeelay waa koox ay qeybna dooneyso ineyn siyaasada ku biiraan si ay taasi u dhacdona waxey dagaalada ku halaagaan kuwooda daacadaa ee aysan jirin cid u sheegta waxa socda.
Tusaale- Galbeedka Hiiraan waxaa degan shacab Soomaaliyeed oo weliba ay ku jiraan kuwo damiir leh markii ay xabada ka dhacdo meel Hiiraan ka mid ah si ay ugu noolaadaan sida ay u nool yahiin Soomaalida kale ee horumarka gaaray shaqadooda waa qabsadaan,yaan la eegin shaqsiyaad qabiilada qaarkood intey magacyadooda ku furtaan mediyaha aan ka turjumeyn nolosha dhab ah ee ay shacabka Soomaaliyeed ku jiraan,hayeshee, sida ay argagixiso Hiiraan ugu jabeen oo weliba inta loo heshiiyey markii ay xabad yar dhacdo dhaxda loo gashanayo hadey Soomaali badan ogaan lahaayeen wax badan oo laga qariyo wey yaabi lahaayeen,sow ma arkina ciyaalkii fecebooka ka qeyl qelinayey waxa ku dhacay marka ay xaaladu noqoto dagaalkii Hiiraan ee lagu jabiyey argagixisada......lol.Soomaalidu sow horey uma dhihi jirin war inagaa idiin heyna wadna Mowlaheey,shacabka Puntaland sidey dagaalka ugu biireen waan bogaadineynaa oo kooxda sirteeda loo keenayo saacad saacad,ilaa ay shacabku fashiliyan doon hub u siday kooxda tirada is soo dhiibeysana ay aad u kordheyso.bogaan ku tixnow adigoo Soomaali Maxamed ah,sow ma aragtaan maalinkasta beenta ay isku jilayaan kuwii mudaan kororsanay iyo hebelow adiga iska sii joog sidii Daawo dhacday oo kale markii waqtigoodii wada dhamaadayna weli beentii isku sheegayo sidey halmar iskula fashilmeen sow ma arag!, ma idiin la tahay iney Soomaaliweyn u sii jili karaan ruwayadas beentaa?. ileen dalkiiyaba 2026 aaday doorashee, waan bogadineynaa shacabka Hiiraan, kuwa Jubaland iyo kuwa Puntland oo qiyaaliga intey ka baxeen xaqiiqada ka abaaray meeshii ay ka jirtay.....lol.
lana soco wararkeena danbe.
SIYAASADII KOOFURTA SOOMAALIYA EE SHAQSIYAADKA SIDII DAAWO DHACDAY LA DHIHI JIRAY ADIGA ISKA SII JOOG MUDADAN KUU KORDHIYEY OO SAXADA SIYAASADA SOOMAALIYA KA SARTAY KUWII YIRI MUDADAAN IDIIN KORDHINAY IYO KUWII WAXAAS
RUNTA MOODAY,XILI UU DALKA SOOMALAIYA 2026 AADAY DOORASHO AY SOOMAALI MAHADIN DOONAAN HOGAAMIYAHA LAGU DOORTO,HADII WAX AAN JIRIN AAD SHARCI KA DHIGATO XITAA HADAAD ISKA INDHTIRTO XAQIIQADA WAQTIGA SOCDA AYAAN KUU SAAMAXEYN SIDAAD JECLAN LAHEYD SOOMAALIYA DOORASHO IYO 2026 OO LEYSLA AADAYO,MAR KALE MA UGU CELINAA SOOMAALIWEYN,KOOFURTA SOOMAALIYA2026 WAXAA KA DHACAYO DOORASHO,AR MAXAA DAD AN SIYAASADa GARANEYN KUBAD OO KALE LOOGU SOO CIYAARAY LABADII SANO EE INA DHAAFTAY ........LOL.
Maanta iyo Mar kale Baladweyne,Garoowe iyo Kismaayo waa sedaxda meelood ee argagixiso si fiican loogala dagaalayo waxey naga mudan yahiin mudnaan gaar ah weliba qorlaada ugu badan yeysan ku seegin, 2026 doorashadiina kama marna,Maalintu waa Isniin,Bishuna waa Ferbraayo 3,sanadkuna waa 2025-
Waa maalin kale iyo dagaalkii argagixisada ee Hiiraan iyo Puntland isbedeladii waaweynaa ee dalka ka dhacay siyaasad ahaan,xagey ku danbeeyeen argagixisadii Hiiraan ka dagalameysay ee sida weyn ugu jabtay, dagaalkii Puntland xakuu marayaa, Soomaaliya 24 kii saac ee ina dhaaftay imisaa isku siyaasad ahaa oo kala tagay,intaas oo warbixin mideedii ugu muhiim saneyd iyo maanta ayaan isla aadeynaa,yaa Soomaali Maxamed-
Waxey inoo mareysay inagoo ka soo hadalnay si weliba horudhac ah dagaalkii Qawaariijta ee Hiiraan jabiyey iyo Puntland iyo warar muhiim u ahaa Somalida oo quseeyey Jubaland iyo mar xaladahii ay soo martay,weliba Jubaland shacabkii ayaa kuwii duurka ku noolan waayey ee ku dhuumaleysanayey magaalada Kismaayo bilaabineen in ay soo qabtaan ciidanka nabadgalyadana meeshoodeyba ku dileen.hayeeshee,maanta waxaan isla aadeynaa Hiiraan iyo Puntland iyo dalka intiisa kale,jabkii argagixisada ku helay Hiiraan iyo mid horudhac ah oo maanta ku helay degaanada Puntland oo qaar argagixisadii ah halkaas gacanta lagu soo dhigay weliba kuwodii ugu dhibta badnaa qarkod,halka kuwa kale oo badana qorsheynayaan iney is dhiibaan kedib markii loogu galay bartii ay joogeen.
Kuwii Hiiiraan loo soo diray goobahii ay ku dagaalameen ee laga saaray ayna sida weyn ugu jabeen midkooda ugu sokeeya halka uu maanta ku sugan yahay adigoo Soomaali ah waad yaabeysaa baaxada inta KM ay gaareen ee uu ka joogo meeshii uu ku dagaalamay amaba u jiro meeshii ay dhawr maalmood ku halaagsameen waxii ka bad baaday kuwii dhintay amaba dhaawacmay, waxaasi oo dhan waa nuxurka qormadeena maanta yaaba adigoo muwaadin Soomaaliyeed ah weli kuu waramay..........
War aad u weyn,20205- Dowlada Dalka DJabouti oo u sharaxan kursiga ururka midowga Afrika oo taagero xoogan ka heshay dalal badan,waxaana kursigaa su sharaxa aqoonyahan, rug cadaa siyaasadeed marna ah wasiirka arimaha dibada in ka badan 20 sano Musharaxa Reer Jabouti Mudane Maxamud Cali Yusuf,warar aad loo xaqiin karo iyo calaamado aad muujinayo inuu kursigaas ku guleysan doono ayaa muuqanaya,xili uu dalal oo ku taayo qaarada Afrika uu ku so maray amaba tagay safaro,halka uu ku guda jor kuwo kale. waxii ku soo kordha la soco xili u umusharaxaan ololahiisa siweyn u xoogeystay isbuucyadii tagay.
Puntland,Jubaland,Somali State iyo Hiiraan, sanadkuna yahay 2025-ayey maanta inooga shidan tahay,Horta waan u soo laanabeynaa jabkii argagixisada ku gaaray Hiiraan xajmigiisa intuu la ekaa iyo sida dagaalkaas ujeedkii laga lahaa oo dhan u fashilmay oo aanu kusoo koobeyno sedax qodob qoraalkaan midka inoogu xiga ,weliba waxaa hada farqaha is heysta oo ay weliba meel aad u xun ka mareysaa kuwii argagixisada oo Hiiraan laga saaray labo sano ka hor isku dayeen iney ku soo celiyaan iyo argagixisadii halkaas ku jabtay,weliba ku jabtay maahane waxaan halkaan idiinku soo gudbinynaa waxii Hiiraan ka dhacay inta adinga idiinka Quseyso siyaasad ahaan, maamul ahaan, dhaqaalo ahaan iyo weliba guusha ay reer Hiiraan iyo Soomaali badan gaareen,mark aarimaha loo kala qaado dhacdooyinka kooban ee had adhacayo iyo mustaqbalka.
Waxan idiin kala qaadeynaa waxyabaha loogu talo galay in ay socdaan maalmo iyo isbuucyo.
Sidoo kale waxaan idiin kala qaadeynaa farqiga u dhaxeeya waxa socda, soconaya amaba socon doona.Waxaan 100% idiin xaqiijineynaa argagixiso ku balantay in ay Hiiraan dib ugu laabtaan meelahii laga xoreeyey labo sano ka hor horta ma jirtee bal qabsada oo waxey ogyahiin Hiiraan geedkastaba inuu yahay wiil iyo qorey,laakinse waxaan kaliya qormadan idiinkula wadageynaa sida ay wax u dhaceen ka sokow iyo fashilka halkaas ka dhacay, iney sidaan wax u dhacaan danta hadaan Soomaalinimo idinla hadalno ugu jirtay reer Hiiraan iska daaye Soomaali oo dhan,laakinse Hiiraan marka laga hadalyo waxa ay ganacsiga ugu weyn la leetahay waa Puntland iyo DDS iyo Ilaa shacabka Soomaaliyeed ee ku nool Soomaaliland iyo waxii ka xageeya kuna tagto xadka Jabouti.
Qoraalkaan hoose ma ku soo dawateen muuqaal yar oo ka mid ahaa mid ka mid ah dagaaladii lagu jabiyey Qawaariijta, dagaalkaas siduu ku yimid iyo dantii amaba ujeedadii laga lahaa iyo fashilkaa deg degtaa ee ku yimid qorshe la soo waday mudo 9 bilood ah waxii keenay fashilkiisa bilaaw iyo dhamaad waan idiinla wadaageynaa,waana meesha ay muhiim tahay in ay aad u fahmaan shacabka ku nool degaanada ay ka jiraan sedaxdaan maamul.
halkaan ayeyna inooga bilaabmeysaa.
1- Horta si aad wax badan u fahantaan aan wax yar gadaal idiin celino, waxaad isweydiisaan inago siyaasadiisa aad u taageerna R/wasaaraha Soomaaliya Xamze Maxaan markii dagalka Raaskaambooni lagu qaaday shacabka Jubaland aanu 100% ula safanay,weliba xiligaas waxaan Soomaaliweyn inagoo maalinkasta sawir Booster ah oo uu ku sawiran yahay madaxweyne Madoobe halka ugu sareysa waxaan u soo dhigeynay muhimadu ma aheyn Axmed Madoobe oo waa shaqsi amaba ku xigenadiisa waxaa muhiim inoo ahaa dhagartii shacabkaas Soomaaliyeed ee Jubaland ku nool oo weliba inta uu ka jiro maamulka Jubaland ay nabad aheyd dhibaatada lala doonayey xiligaas waxa la doonayey in la barakiciyo ilaa hal milyan kedibna degaankii markii u fowdo noqdo aduunyada looga tuugsado.
Sidoo kale waxaan xiligaas Soomaaliweyn halkaan ugu soo qornay in marka loo eego awoodii iyo dagaaladii Hiraan ka dhacay labo sano ka hor argagixisada midkii lagu qaaday Raaskaambooni iyo kuwii Hiiraan lagu qaaday ee argagixisada looga xoreeyey waxaa 5 times awood badnaa kii Hiiraan,marka loo eego dagaalkii Raaskaambooni,sababta ugu weyneyd ee aanu u jecleyn in ay sidii ay wax u dhacaan u fashilmaan waxii ka dhcay Raaskaambooni aad ayaan ugu faraxnay maxaa yeelay inagu waxaan ogeyn in arimo aysan ogeyn taliyaha ciidanka lugta iyo R/wasaare Xamze lagu dhax watay qorshe ka baaxadweynaa sida wax loo dhigayey markii Mogdishu la joogay,bedelkii iska daay shacabka Jubalane arinkaas Soomaali oo dhan ilaa meelo ka fog ayuu qatar ku ahaa.
Sidoo kale dagaalki Hiiraan waxaasi oo dhan waa ka baaxadweynaa sababtuna waxey aheyd dad iyo duunyo looma socon ee waxuu ahaa dhul iyo deegaan,waana waxayaabaha argagixiso markii uu dagaal yar dhaco ugu dhacdo geerida ugu badan. qaabka lagu difaaco Hiiraan iyo ujeedka hadba mashruuca shacabka Hiiraan loola imaanayo ayaa aad u kala fogaa/fog,waxaanse boqolkiiba boqol idiin xaqiijineynaa sababtii ay argagixiso ugu jabeen Hiiraan sida xad dhaafkaa waa labo ujeedo.
A-Qabiilka Xawaadlaha oo iska warqabo oo ay qeybna iska dhigeyso kuwo maahsan kuwana ay shaqadooda qabsanayaan,maxaa yeelay reer Hiiraan waqtina kuma socdo dalka Soomaaliyana halbowlahii ayey ka degan yahiin. B- Argagixisadii oo qaarkood reer Hiiraan xogtii ugu danbeysa soo siiya amaba ha ahaadaano dad Soomaaliyeed oo damiir Somalinimo ku jirto weli oo u arka in aysan kooxdaas hab dhaqankeeda ku faraxsaneyn kedib markii ay arkeen qabiilada qaarkood sida ay siyaasi iyo kooxda argagixisadaa u wada saqeystaan waxey u arkaan sida kaliya ee ay ku aarsan karaan iney tahay hadba meeshii lagu laaynayo qeyb argagixisada ka mid ah iney dadka dagalka kula jira siiyaan xogtii ugu danbeysay oo meelaha ay argagixisadu heystaan shacabka ku nool ayaa qaarkood reer Hiiraan aad ula shaqeeyo qabiilkii ay doonaan Soomaali haka ahaadaano waxaa laga helayaa dad damiir leh.
C- Qorshahii hada fashilmay ee soo socday 9ka bilood ma aheyn ujeedkii laga lahaa in ay argagixiso dib ugu laabato meelahii laga saaray labo sano ka hor ee waxuu ahaa qorshe dano siyaasadeed laga lahaa qaab qabiilna u abaabulna waxaana fashil kiisa soo dedejiyey shaqsiyad reer Hiiraan ah oo arinkaan wax ka ogaa oo shacabkii sidey wax u jiraan u sheegay,waana waxii aanu qoraalkaan midkii ka horeyey ula wadaagnay shacabka reer Hiiraan iyo Somaliweyn una laheyn waa dagaal ujeedo badan ah fashilkiisa rasmigaana iyadoo aysan cidina idiin sheegin dalkaadba ku noshahiin,adiga waxaad isweydiisaa weliba ma aragtay qof reer Hiiraan ah amaba Xawaadle ah oo waxa dalka ka socda amaba mediyaha meelba mar waxii la doono leyskaka sheegayo dheg intey jalaq u siiyaan ka hadlayo amaba uu xitaa qiimo ugu fadhiyo?.
Muuqaalkaan yar ee kooban ee soconaya dhawrka iyo tobanka daqiiqo ee aanu soo gelinay qormada qeybta hoose amaba qormadii midaan ka horeysay waa i qarso waana ku talo gal oo waxa aanu halkaan u soo gelinay waxaan ognahay qaabkii ay u dhaceen dagaaladii Hiiraan lala soo aaday oo dhan iyo sidey u fashilmeen Soomaali badan waxey uun maqlaan dagaal ayaa dhacay ee bal horta iney furunta waxa ka socda arkaan,weliba argagixisada markii aad muuqaalkaas si fican u daawato waxaa si fiican u laayey waa wiilasha dhulka jiifaan ee aysan kaa mirada qabaneyn oo u dagaalamayo sidii in aysan berito jiri doonin oo kale, ku noqo muuqaalka ee si fiican u daawo adigoo muwaadin Soomaaliyeed ah,waa kuwa sidey xabada u ridayeen godadka ugu galay argagixisada,qeybtaas ciidanka deegaanka ee Macawisleyda ee jiifka ku dagaalameyso,waa kuwa madaxa ka wada toogtay Qawaariijta kuwii hogaaminayey,hadey Soomaali ogaan lahaayeen wax badan oo laga qariyey oo Hiiraan ka dhacay afkey gacanta saaran lahaayeen,waana loogu talo galay bil xaqiiqo sida dhabtaa hadaan runta idiin sheegno ka Soomaali ahaan.
ku darsoo 2026 iyo waxii ka danbeeya dalku halkuu aadayna caad nagama saarna inaga wax qoreyna sidaasi daraadeed madaama DDSna ay xaduud la leetahay Hiiraan oo aanu dhawrkii biloodba mar la wadaagi jirnay waxa hada socda maahan wax qatar weyn ku ah shacabka DDS kaliya isha ku haaya ajaaniibtii adeen gobolka Bakool ee hadaad wax yar ka dareentaan iney u soo dhawaadaan xaduuda DDS ka adeejiya wiilashii geesiyaasha ahaa ee Dowlad Deegaanka ee casharka u dhigay ahd aka hor ee anu halkana soo gelin jirnay.
Shacabka Puntland waxaan leenahay dadka deegaanka iyo maamulkaba argagixiso degaankooda haka saaraan,midna ogaada kuwii argagixisada Hiiraan u soo diray iyo kuwii intey run u moodeen soo aaday halkaas iyo Hiiraan, hada oon wax qoreyno madaxa ayey iskula jiraan,qeyb leh yaa na fashiliyey iyo kuwo leh yaa xogteena bixiyey iyo kuwo leh halkaas waa nalogu shirqoolay,laakinse waxeysan ogeyn in reer Hiiraan la shaqeyneyso Soomaali oo dhan kuwoodii damiirka lahaa oo xitaa kii reer Hiiraan ah mashruucyada qaarkood markii uu wax ka soo dharaan dhiriyo isagoo dhaqaalo doon ah meelo Hiiraan ka baxsan dakda qaarkiis kula soo galo,markii uu Hiiraan soo gaaro waxuu la soo baxaa shaati kale oo halmar ayey is rogaan waana waxa ay argagixisadu wax guul ah weligeed ugu keeneyn markii ay arintu noqoto Hiiraan,tanina waa mida Soomaaliweyn wada anfaceya maahan reer Hiiraan oo kaliya.
Intaas waanu isla garaney sow maahan jabka Hiiraan ka dhacay dhawr maalmood gudahood,hadii leysku dayey in shacab ka lagu qaldo mediya,hadii leysku dayey in xayeysiin loo sameeyo argagixisada, hadii waxyaabo badan oo anan halkaan munaasib ku aheyn ee ay reer Hiiraan ku ka dheregsan yahiin leysku dayey waxaasi oo dhan waxaa bilaaw iyo dhamaad wada fashiliyey magaca ayaa Soomaali laga wada yahay laakinse waa qabiil Xawaadle la yiraahdo iyagoo weliba iska war qabo oo sida xaqiiqada ah hadey maanta hal shir kaliya iskugu yimaadaan jihada uu wadanka u socdo oo dhan iaygoo Soomaalinimda eegayo iyo maxaa dan u ah Soomali waxey ku bedeli karaan wax ka yar 24 saac,laakinse ma doonayaan oo dad sii fashilmayo laguma hor cararo marka wax badan reer Hiiraanku waa ogyahiin in la doonayo in lala soo aado fowdo si loo helo waqti dheereys dhinacyo badan, bedelkii Hiiraan hada waxaa siyasada Soomaaliya loo maareeyaa hadba sidey u arkaan maalin, Isbuuc, Bilo,adiga ayuuba waqti kugu socdaa iyaga waa ogyahiin dalka 2026 iyo kedib halka uu aaday,dalkana waxey ka degan yahiin halbowlahii Soomaaliyana qariiradeeda sida ayisku bedeli doonto waa ogyahiin,sidaasi daraadeed,waxa hada socda oo dhan waxaan ku so sheegnay qormada hoose waa ruwaayad bilaa color ah oo hadane laga daawanayo TV color ah,intaas si fiican Soomaali oo dhan ma fahmi karaan?.
Sidoo kale waxa wax badan loo sameynayaa aan reer Hiiraan ka xanaajino si aanu u helno waqti dhereysi,laakinse shaqsikasta oo Hiiraan loo soo diro waa la dhageysanaa lagama waalinayo haduu isku sheegayo siyaasi markii la dhageysto waxaa la leeyahay adiga horta Soomaali waa dad isku tagay iyo degano isku tagay xiligii lagu soo diro kaliya hanoo imanine sawirka melaha bur bursan ee Hiiraan ee lagu yiri iskuso sawir intad isku sawirto orod dib ugu laabo halkii lagaa soo diray hadii kalena hala arko wax qabadkaada.....lol.
War Soomaaliyey amaba aanu siyaabo kala duwan idiinla hadalno amaba aanu si jamac ah idiinla hadalno,waxaan sida ay cadceeda uga so obaxdo dhanka bari uguna dhacdo dhanka galbeed u hubnaa dhawr jeerna waa ku soo celinay halkaan 2026 iyo waxii ka danbeeya Soomaali waxaa u baryi doona jawi siyaasdeed oo wax badan ka duwan midka aanu maanta arkeyno.hadaba markii aanu wayaadan danbe ka hadleyno Soomaalida kale maxaan uga gaabsanay wararkii Koofur Galbeed waa dad wanaagsan Somaliyeed wax badana ka qaldan yahiin oo hadii aysan wax badan ka qaldaneyn Xudur iyo Baydhabo kalama noqon laheyn labo jaziirad oo kale oo shacabkaas ayaa dantooda loo jiheysan lahaa noloshoodana wax badan laga bedeli lahaa,inagoo ku rajo weyn in wax badan oo mushkilada shacabka heysata iyo mediyaha waxii laga sheego in la kala saaro,maxaa yeelay iyaga waxey ahaayeen Somali Maxamed hadaan kala qaadno si gaar ah dadkii amaba deegaankii ugu badnaa ee aanu sikasta halkaan ugu waaniney hadey noqon laheyn in aanu magaalooyinkooda dhanka qurxan halkaan ku xayeysiino marka waxaa laga yabaa hadii aanu dhahno sidaas ayaa sida aad hada tahiin ka qurux badan iney noo arkaan inagoo dad ahaan iyo degaan ahaanba jecel dad iyaga ka hadlayo xumaantooda,sidaasi daraadeed markii ay noqdaan dad dantooda intey gartaan mediyaha waxa laga sheego iyo xaqiiqada kala saaraan is dhab ah iskugu tashadan, sida xaqiiqada ah wanaagooda waxuu ku jiraa iney mucaarad iyo muxaafid is tusiyaan halka uu dalku aaday ee aysan kaliya eegin maanta waxa socda.Isku soo duuboo sidii aanu shacabka Jubaland markii lagu xad gudbay ula safanay ayaan dagalka ka socda Puntlana intii karaankeen ah shacabka la wadaagi doonaa,reer Puntland hadaad wanaga degaankiina rabtaan argagixisada xitaa kiinii keenay sida Hiiraan intaad dhaxda gashataan,isla dila hadii kale waad ka qoomameyn doontaan.
Hiiraan waxey Soomaali badan uga fiican yahiin shaqsi iyo koox intey tagaan meelo ay argagixiso bur burisay waa iskusoo sawiri karaan laakinse hadeysan shacabka dan guud kala hadleyn cid warkooda dhageysto ma jirto kii soo diray iyo iyaguna sidey iskaka daba meereysanayan ayey isla fashilmaan hadii ay dalka Soomaaliya meelo badan oo ka mid ah sidaas ahaan lahayeena wax badan ayaa u hagaagi lahaa Soomaali badan.................
SABTI, FEBRAAYO 1, 2025-WHAT A GREAT PEOPLE THEY'RE THE PEOPLE OF HIIRAAN-Hadaad Soomaali dhalad ah tahay kuna nooshahay dhulka ay ku nool yahiin qowmiyada Soomaalida siiba Soomaalida dhaladkaa ee argagixisda casharka u dhigay ee ay reer Hiiraan ugu horeyan waxan idiin la wadaagi doonaa,war bixin dhameystiran waxyaabahii keenay jabkii qawaariijta ku gaaray Hiiraan iyo weliba waxa keenay in ay cadad aad u badan oo horjoogayaal ah marka ciidanka caadigaa laga soo tago oo ay ku jiraan ajaaniibtii u cararay Tiyeeglow markii laga reebo kuwii kale ee la dilay,weliba ku darsoo muqalkaan markii aad daawato kaliya daqiiqada koowaad ilaa daqiiqada 7aad ugu badnaan daqiiqada 8aad, amaba wada dhameyso,(Taabo Halkaan-Click Here), muuqaalkaan kedibna sii aqri qormada qeybteeda hoose kuwa inoogu sii xigana, waxaa macquul ah in ay dad badan kaliya maqleen Hiiraan ayaa argagixiso lagu jabiyey,muuqaalkaan waa mid ka mid ah markii laga saarayey godadka ka hor intaan dagaalkaan lagu qaadin waxaa nafta la dhaafiyey kuwoodii saarnaa buuraha qaarkoodna dumarkaaba taranka ka jaray gebdho yar yar,sawirada xili munaasib ahaan isla arki doonaa geber 17 jir ah oo mid argagixiso ah ku baashaaleysa, markaan idiin leenahay Soomaaliyey Hiiraan been been ma taalo dhulka maanta xortaane been been xor uma ahan,waxaan sida ay cadeeda uga soo baxdo bari uguna dhacdo galbeed Soomaali u xaqiineynaa oo inta bini'aadam jiro uuna nool yahay u xaqiijineynaa oo habeenkii xaleyto ahaa oo tagay ah in aysan argagixiso intay iyagoo qaab beeleed u abaabulan amaba qaab shisheeye u abaabulan aysan Hiiraan iyo shacabkiisa koob ka qaadeyn,war meeshaas kalsooni tii ugu weyn ayaa taalo,anagaana idiin tusin doono dagaalada danbe iaydoo habeen kaliya la qaadayo,weliba ma iidiin tusinaa iyadoo dagalka socdo in aan meel aan ka fogeyn dagaalka shacabku iskaka baashaalayaan geedah ahoostiisa heerka ay kalsooni ka gaareen,war argagixisada Soomaaliya waa koox sidii la doono arimo qabiil loogu adeegsado,meeshaas, degan hebel amaba reer hebel noo weerara la dhaho hadba markii dano laga leeyahay Hiiraanse hadey inta nool yahiin ka sheekeyn waayaan kwuooda wad ka bad baada mustaqbalka Alle lehe shacabka Hiiraan aqoonba uma lihin, adigaaba argagixiso lagu dhahaa, sow ma akrina sida halmar loo aamusiyey mediyahii argagiixisada u shaqeyn jiray oo goobaha dagaalka looga fogeeyey oo aysan xitaa u maqleyn xiliga dagaal la qaadayo, weliba kama hadleyno ilaa 9 meelood ku dhawaad oo ay ciidamadu ka gooyeen wabiga iyagoo ku sugan dhanka galbeed, soona aqriya qoraaladeenii inteysan dagaaladan dhacin dhamaan dagaaladii dhacay midkodna kama hordhicin xiliga ay dhacayaan oo wax badan kama hordhaceyno hada xitaa,muuqaalkaan kooban ku sii bashaala, sawirada qaarkood dad culimo ah ayaa naga codsaday in aan ka deyno halkaan waa kuwo argagax leh maxaa yelay dumarku waxey wataan mindiyo iyagaa ka daran ragaan aad aragtaan sida ay u dagalayaan.
Ma kula tahay in wiilashaan dalkooda Soomaaliya amaba dhulka Hiiraan ee ay ka soo jeedaan kuna nool yahiin lagu duleysan karo?....lol. cashar ugu filan argagixiye iyo argagixiye kalkaal,wadamada iyo beelaha aanu wada garaneyno ee ay wada shaqeystaan,meelo kale waa ka qeyl qeelin karaan laakinse Hiiraan maya anagaa idiin leh,kuwa hada dagaalka kula jirane waxan leenahay halkaan kala socda sdia ay dumarku ugu baashaalayaan argagixiso,
hadey meshii ay ka yimaden dib ugu laaban waayaan kuwooda joogaan wabiga dhinaciisa kale oo sid axaqiiqada ah sikasta oo drone loogu saaciday loguna basaasay argagixiso waxbo waa u tari waayeen,maxaa yeelay adigaaba lagu dhahaa drone dadka dhulkooda jooga waxaas maba ku xisaabtamaan oo xiligii ay dhulka difaaci jireen awoowayashood miyaa drone la yaqiiney,mar hadii ay xabadu bilaabato adigab a ciidan lagu dhahaa shacbakaa shaqadooda qabsanayo.
War reer Hiiraan dagaladan siyaasadeysan, qabyaladeysan ee aanu u bixinay ujeedo badan,Horeyna waa ka guuleysteen,hadane qofkii Soomaali ah oo doonayo in ay ogaato xaqiiqada Hiiraan taalo shaleyto hadaad weydiin jirtay General Bixi iyo saraakiil kale labo sano ka hor maanta bal la xariir taliyaha ciidanka lugta markii uu Hiiraan gaaray waxa ay Hiiraan iyo shacabkoodu kaka duwan yahiin Soomaalida kale ee uu ku soo arkey meelo kala duwan...in dadkaas xitaa hal daqiiqo ku fikireen argagixisom ayaa dhulkiina intey qaab qabiil ku qabsato idiinku duleysaneyso iyo wax u dhaw.war helaa talo hela.
Fiiro gaar ah- wiilashaan iyo gebadhahan Hiiraan ku abaahinayo,bacriminayo, faraxumeynayo amab ku kufsanayo,argagixisada labo sano ka horna ku kufsaday waxey badankod ahayeen kuwa aan curan amaba ahdaan si kale u dhigno guursan badankood labo sano ka kediba waxaa gursaday gebdhaha Hiiraan ugu quruxda badan xitaa gurkoda laguma xiro sharud...lol, maantana badankod waxey leyahiin caruur waxeyna ku bashalayan dhulkoda,weliba ciidankii
deeganka bil xaqiiqo weli dagalka ma gelin xoogoda,laakinse waxan halkaan idiin soo gelineynaa dhawr dhalinyaro ah oo midkiiba 2 ilaa 3 qoray soo furtay kuwoda weliba dhulka si fiican u kala yaqaano oo aan xitaa isku haleyn ciid aan Allaah aheyn iyo kalsoonida ay degaankooda ku joogaan, sidaasi daraadeed Argagixiso iyo xulufadoda Hiiraan si fiican ayaa mar kale loogu kufsaday,xitaa hada waxey ka badnin waayeen in ay mediyaha ku sameystaan magacyada qabilada kale iyagoo iskaka dhigayo in ay dalka Soomaaliya kaliya la dagaalsan yahiin beelo kooban oo ay ragaan hada Hiiraan kula dagaalayo ugu horeeyaan, taasne waxey aheyd midii keentay in ay dagaaladii Hiiraan ku qabsaday oo dhan ku jabaan si weliba xad dhaaf ah.sababtuna waa dagaladoda oo u badan kuwo qabyaaladeysan,siyaasa deysan,yaase ka yeelayohee dagaalkaan ganacsiga ee Hiiraan,Jubaland oo u horey uga dhacay iyo Puntland oo uu hada ka socdo oo weliba lagu jabiyey buuraha calmasaad iyo kuwo kale oo badan,waa marka ay Soomalidu tiraahdo labo kala barisay kala war la waa sidaan oo kale,hadey culimada Soomaaliyeed noo fasaxi lahaayeen in aanu sawirada qarkood isticmaalno si ay Soomaali u yaaban waxa Hiiraan ku qabsaday ajaaniibtii iyo kuwii ay soo qaldeen,Macawisley ama rumeysta ama iska daaya aragixisada Hiiraan halka ay cadceedu u dhacdo weliba weliba meelahii ay joogi jireen argagixisada waa la dhaafay ciidankas deeganaka e ka gudbay wabiga qof Soomaali ah oo sheegi karta halka ay mareen iyo xiliga ay mareen ma jirto maxaa yeelay waa dhulkii ay ku dhasheen, xitaa beeraha iska daaye geedaha ayaa u tirsan waana mida keenaty in aysan waxbo u tarin godadii ay argagixisada qodanayeen mudo ka badan 8 bilood, intaas waad fahmi karteen sow mahan Soomaali Maxamed,waxii faataa dhug ah iyo been siyaasadeed iyo qiyaali dad gooyni ah a ayaa loo dhaafay waad ogtahiin sow maahan(Qiyaali VS Xaqiiqo waad ogtahiin sow maahan faraqa u dhaxeeya..........
War Deg deg ah-Jimco,Janaayo 31,2025-TIRADA HORJOOGAYAASHA ARGAGIXISADA HIIRAAN LAGU DILAY OO AAD U KORORTAY,CIIDAN KAMA HADLEYNO HORJOOGAYAAL, DHANKA KALE DEEGAANKA MIIRQOOLEY KUWII KA CARARAY EE LAGU SOO JABIYEY QAAR BADAN OO DHAWAC AHAA DHANKA GALBED EE WABIGA AYEY KU GERIYODEN, GODADKII AY KU JIREEN ARGAGIXISADA XITAA WAX WAA U TARIWEYSAY,DAGAALKII LABO SANO KA HOR KU QABSADAY CEEL HAREERI AYAA LA SOO XASUUSIYEY..LOL.
WELIBA CIIDANKII WAA KA TALABEEN WABIGA DHAWR GOOBOOD OO MUHIIM AH, CIIDAMADA DOWALADA KAMA HALDEYNO WAA CIIDAMADA DEEGANKAA SHAQADOODA SI FIICAN AYEY U QABSADEEN......LOL.QORAALKAAN HOOSE SI FIICAN U AQRISO.
DHANKA KALE QOFKASTA OO SOOMALI AHNA HA ISWEYDIIYO HADAAN DALKA IN ARGAGIXISO LOO GACAN GELIYO LA DOONEYN MAXAA SIDA HIIRAAN,JUBALAND IYO PUNTLAND ARGAGIXISO DALKA INTIISA KALE LOOGULA DAGAALI WAAYEY?......LOL.
Qeybo ka mid ah argagixisada oo is laayeen kuwii ajnaaniibta ahaa,halka ay kuwii Somaalida ahaane waxii dhintay waaba dhinteene kuwii baxsadka ahaa.....u kala baxeen markii ay isku dhax yaaceen,xitaa koox la doonayey in dib loogu soo celiyo goobahii dagaalka waa diideen oo waxey bilaabeen in ay la soo xariiraan waxgaradka Hiiraan kuwooda Soomaalidaa dad ay isleeyahiin waad ku baxsan kartaan runtaan idiin sheegeynaa,galbeedka Hiiraan waxaa ku heysta amaba ka taagan jahwarer, kedib jabkii ka soo garay Hiiraan meelaha qaarkood mediyaha waa laga qariyey laakinse wabiga waa lagala talabay,wiilal geesiyaal XDS iyo kuwo deeganka ayaa helay, argagixiso iyo Hiiraan waa is deeyeen amaba qeyb iyaga ka mid ah naftooda intey been u sheegaan kuwo kale haku halagaano, argagixiso inta Hiiraan xabad lagu dilay waxaa ka badan inta ay ciidanka deeganka gowraceen kama hadleyno dagaalka ciidanka dowlada ee Hiiraan ku sugan iyo Macawisleyda waxaan ka hadleyno waa shacabka caadigaa sida ay kooxda koodii soo jabay u galeen,hadii waxyaabaha qaarkood dhulka howdaa ka dhacayo ay Soomaali badan arki lahaayeen waxey xaqiiqasan lahaayeen in aan Hiiraan dagaal argagixiso, mid siyaasadeed iyo mid qabiil midkoodna shacabkaas looga qabsaneyn waxii la doono amaba sidii uu qofkasta jeclaan lagaa ha loo noolaado,inagu waxaan arinkasta ka abaarnaa xaqiiqada, kooxdii Hiiraan ka dagaalameysay ajaaniibtii badankood waa xeeladeysteen ilaa Tiyeeglow ayey ku sugan yahiin,qaarkood telefonadooda waxey uga tageen goobaha dagaalka iyagoo Tiyeeglow jooga codkana waa ka damiyen si hadii kooxda kale la soo xariirto loogu maleeyo in ay weli Hiiraan joogaan oo ay ka dagalamayaan..lol,yacni waa xeelad ay adeegsadaan argagixisada kuwoda ajaniibtaa qeyb ka mid ah,laakinse markad dhinaca kale eegto wiilka degankiisa xoreysanay oo ee gobanimada ugu nool isagu lurma hayo...lol..
Iska ilooba dankasta oo argagixisada Hiiraan loo soo diray ee ku jabtay amaba danahii qabyaaladeysan ee laga leeyahay, lagana lahaan doono,nimankaas meeshaas si weyn ayey ugu jabeen weliba hadaan idiin sheegeynaa ajaaniibta Qawaariijtaa dhawaan amiiro badan oo Somaali ah wey dili doonaan sababtuna dagaalkaan Hiiraan oo beenta ee qabyaladeysan oo marba kooxdii in la halaago loogu talo galay deegaano gaar ahne inta la siyaasadeeyo ganacsiga lagu dhax wato loo soo xawilayo in aan Hiiraan lagu qabsaneyn cidkasta wey ogeyd, ujweedkuse waxuu ahaa in kaliya maalmo la sheg sheego,Inagu waan idiin sheegnay reer Hiiraanow adinka iyo kuwa kale ee Soomaalidaa ee degaanadooda loo xawilay dagaalka hadaad waqti aan fogeyn iyadoo leyskaka dhax baxay argagixiso iyo kuwii keensaday oo shirkado waaweyn iyo hanti aan aqliga binidaamka galeyn iska gubayo hadaad arki weysaan........,
Inta shacabka qaarkood ajaanibta deeganadooda joogaan hadey ciidan ajnabi ah ahaan lahaayen iyo hadey shacaba ahaan lahaayeen kacdoon dhawaan dhici doona iskaka saaran weliba kacdoon saf balaaran ah oo uu hada isku xirkiisu si wanaagsan u socdo Hiiraa.
Midna ogow qoraalka aan hoos uga hadeynay garoonada diyaaraha Hiiraan ee burbursan ee weliba sida ku talo galka ah u burbursan waxaan soo raacineynaa sawirada wadooyinka burbursan,adiga ha eegin dagaalada waqtiga gaaban iney socdaan logu talo galay,waxaan ku soo xijineynaa warbixin argagixisada Hiiraan oo labo sano ka hor laga saaray loo soo diray ajaaniibta xaalka markii ay u bogiwaayeen iyagii isa sii qiyaanay iyo kuwa aan ogeyn sidey wax u dhaceen ee kaliya meelaha fog fog telefoonada ka soo dirayo marka meel leyska dhigo,ku darsoo mediyahii argagixisada u shaqeynayey markii argagixiso Hiiraan lagu jabiyey waxey soo tabiyaan sida ay u waayeen, ileen dalka beenaa lagu wada jogaa siiba koofurta Soomaaliya sow maahan.
Hayeeshee, wax Soomaali weyn ka yaabiya oo weliba fashil ah ha sugi waayina,hadaad arki weysaan argagixisada ajaniibtaa oo intey halmar is warejiyen kuwa la shaqeysto deganadoda ku halaagayo amaba kuwaas oo is leh yeysan dilka idiink ahormarin oo iyaga shirqoolayo waxa aanu Koofurta Soomaaliya iyo dhulka Soomaalida ka qorno ha rumeysanina,weliba dowladowaaweyn ayaa bogaan wax ka aqristaan,arinkaan aanu ka hadleyno oo kale waxey ka dhacday mid ka mid ah dalalka caalamka hada ka hor ha sugi waayina, amaba hadaan si kale u dhigno, waxa aanu Soomaali dhaxdeeda ka qorno haba rumeysanina,hayeeshee Somaliyey Hiiraan ha u baqina hadaad arki weysaan argagixiso iyo kuwey wada shaqeystaan oo nolosha isku gubayo dhawaan mar hadii qorshayaashii dhan ee Hiiraan iyo qeybo dalka Soomaaliya ka mid ah laga lagaa qatarta Alle ku fashilmeen.
Kuwa hada reer Hiiraan siyaasada ugu jira waqti kuma lumineyno amaba kuwii horey ugu jiray ee ku metelayey waxanse qormadan oo ka hartay qoraalkii aanu kula hadleynay madaxweynaha Somaaliland iyo shacabkooda markii ay isku tashadeen horumarka ay gaareen oo ay iskugu xiran yahiin kooda Jilib iyo Bu'aale Jooga, Kooda Mogdishu Hotelka ugu quruxda badan iyo gaariga ugu quruxda badan ku wata ee ay degaankiisa ka socdaan mashaariicda balaayiinta dolar ku kaceysa,nabada ka jirta awadeed,waxaan qeybtaan isla aadeynaa sidaan qoraalkeenii midkaan ka horeyey ku shegnay wadoyinka Hiiraan muqalkoda kaliya aan isla daawano,sow garonadii ku yiilay labada magaalo ee ugu weyn Hiiraan sowma arkina,markaad burburkooda aragtaan weliba waqti ka wanaagsan oo shacabka kuwooda ay maskaxiyan caafimaadka qabto loo soo bandhigi lahaa oo hada ka mudan ma jirto,waan idiinku celineynaa Soomaaliyey Hiiraan ha uga baqina waxaan hada socda oo dhan ka soo qaada ruwaayad la jilayo iyadoo bilaa kalar ah wiilasha Ciidanka Xooga dalka iyo kuwa Degaanka oo shacabk agarab k ahelaya shaqadoodii waa qabsadeen,waxaanse idiin kala qaadeynaa qiyaaliga iyo xaqiiqada, sawiradena ugu horeya waxey noqon doonaan dhawr qeybood ha sugi waayin,kedibna waxaa ku xijineynaa balaayiinta dolar ee magaca Soomaaliya lagu qaatay amaba hada lagu qaato,halka ay maraan, waxi keenay reer Hiiraan in ay sheerkoda ka heli wayan bankiyada lagu shubtay dalalka ay ku yaalan qabka argagixisada
beelaha ay wada shaqeystaan qaabka ay Soomaali badan oo daacad ah uga qaataan iyagoo labo magaca wada wata labo canshuur shirkadaha u gediya dhaqaalahaas,waxaas oo dhan waxaa inooga horeeya bal horta aan isla eegno wadooyinka Hiiraan maadaama aanu isla soo eegnay Garonadii weliba meesha aan ka hadleyno waa deegankii dalka Somaliya quudinayey ee ugu barwaaqada badnaa ee Hiiraan ee isku xirayey dalka Soomaaliya oo dhan,kedibna waxaad ku ogaaneysaa wax badan oo ka qarsoonaa malaayiin Soomaali ah oo daacad ah dalka iyo dibadiisana ku nool, waa markii aanu leenahay shacabka markii wax badan loo dhibaamiyo isagaa intaanba Soomaalida la gaarin deegaankiisa ka saaran kara ajaanibta, ileen Soomaali waa qabiilo isku tagay ma jirto qabiil qabiil kale u dowladeyn karee,ben aan xag iska dhigno runtaan isla aadeynaa.
Qoraalkaan weliba adigoo muwaadin Soomaaliyeed ah meel gooyni ah ku qoro,hada ka kor markii uu Hiiraan ka curan jiray dagaalkii Qawaariijta waxaan dhahnay waxaa leysku qaldayaa dano shaqsi iyo mustaqbal umaded argagixiso Hiiraan waa ku jabi dontaa weliba jaraa'id yada caalamkaa lagu soo qori doonaa wadamo aan horey u aqoon ayaana baran doono in leyska celin karo ma idiin dhahnay,hada qoraalkaan meel ku qorta dagaaladan hada Hiiraan loo soo raray wax weyn yaan loo arkin danta iyo ujeedkiisa dhan bilaaw iyo dhamaad waan oganahay xitaa dowladaha ku lugta leh ee markii ay siyaasadii dalkooda madaxtoodu fashil ka soo gaaray ciidankooda gudaha Soomaaliya jooga u adeegsadaan tools amaba Aalad ay sidey doonaaan u adeegsadaan,taas waqti kuma luminyno sawirada wadooyinka Hiiraan 34 sano kedib sow horey iskulama soo daawan dhul badan oo ay Somalidu degaan wadooyinka iyo adeega caafimaad ee ka jira wadooyinka Hiiraan ayaan isla aadeynaa, wadooyinka ayaan isla aadeynaa ,kedibna xarumaha caafimadkan isla aadeynaa, dalku waa Koofurta Somaaliya, degaanku waa mid ku yaalo bartamaha Soomaaliya ,waxaa la yiraahdaa Hiiraan,intaas ayaa hada muhiim inoo ah...........................
Khamiis,Janaayo 30,2025-Wararkii ugu danbeeyey iyo jabkii khawaariijta ku gaaray Hiiraan wax aysan waayadan maqal amaba fileyn ayaa ka raacay Guul iyo gobanimo soo aqri qoraaladii hore ee aanu ka qornay ee hoose kedib ayaan isku soo laababeynaaye, waxii ku dhacay kuwii uga sheekeyn lahaa waa la tubtay...lol. ilaahey baa na lehe argagixiso Hiiraan waxa lagu tusay ma sahlana waxaa la baray dagaalka dhabtaa waxa uu yahay degaanka Jicibow waxii ka raacay waa i qarso marka loo eego waxa ay meyd wabiga ku tuureen...lol., la soco wararkeena danbe
Waxaan marka hore halkaan ka bogaadineynaa madaxweynaha cusub ee Soomaaliland iyo mamulka intiisa kale mucaarid iyo muxaafid heshiiska taariikhiga ee ka kooban 10ka heshiis ee dhamaantood idinkoo dad kale danahooda ka shaqeyneyn eeganayana danta deegankiina iyo mida dadkiinaad soo gasheen ee ku mid ka mid ah heshiiskaas ku kacayo ku dhawaad 200 milion oo in ka badan 10 kun loogu abuurayo shaqo shacabka Soomaaliland.
Soomaaliland ayaa idiin dhisan, siyaasiyiinta Soomaaliland ka soo jeeda ee idin jooga koofurta Soomaaliya gawaarida ugu qurxan iyo Hotelada ugu wanaagsan ayey degan yahiin ma soo dhicin mana boobin aqligooda iyo garaadkooda iyo in ay Soomaaliland idiin dhisan tahay oo ay gooyni idiin tahay sidaasina markii aad isku tashateen aad bulshada dhaxdeeda qiimo ugu dhax yeelateen ayaad ku gaarteen ,tii kaftankana waad aragtaan sida aad ugu baashaaleysaan qabiil ahaan Jilib iyo Bu'aale..lol.
Hadii aadan Soomaaliland dhisan laheyn 1991 miyaad horumarka maanta dunida idiinku soo jeediyey gaari laheydeen Hoostaan waxaan idiin soo dhignay Terminalka garoonkii magalada
Buulo Burde wadada ay diyaarada ku carartona waa midkaas aad aragto, terminalkiina waxuu burbursan yahay mudo labo sano ah,meesha u ku yaalo waa Hiiraan oo siyaasada Somaaliya hooyo u ah una ahaan jirtay.ha eegin boobka iyo fowdada ka jirta dalka.
Markii aad si fiican u dhuuxdaan sawirkaan ujeedada aan ka leenanahay mid ku bishaareysta dhismaha dunsan iyo dalka Somaliya siiba koofurta ha eegina waxa ka socda,dagaladan siyaasadeyne ha eegina weliba sawrikan hoose waa wadada runweyga ah ee B/weyne qarniga lagu jirana waa qarnigii 21aad degaankaan sidaan ah ee aad u jeedo maanta ha eegin dagaalka la geliyey iyo sida
hada loo xisaabtamo, Reer Hiiraan guul ayey joogaan marka loo eego inta mashruuc iyo qaabdaro siyasadeed ee loola imanayey amaba deegaandooda lala soo aadayey, wax badan oo aanan ka hordhaceyn waxaad ogaan doontaan 2026 iyo waxii ka danbeeya, adiga iyo maamulkaada taladii aan hada ka hor ee aheyd yaan halmar leysla burburin waxaad moodaa in aa dasiibteen arinta aanu taladaas u soo jeedinay waxaa ugu muhiimsana ee weliba kuu dhihi jirnay markii aad talada la wareegto ayaan kuu shegeynaa ee aanu isbuucyo ka hor halkaan kuugu soo qornay waxaa ugu muhiimsanaa cid kale maslaxadeeda ha eegin ee mida dadkaada iyo deegaankaada kaliya xooga saar taas ayaad ku soo caano maasheene,sidaasi daraadeed maamulkii kaa horeeyey ee madaxweyne Muuse Biixi iyo adiga sidaad iskula jaan qaadeen aad ayaan ugu faraxsaneyn ka soo Soomaalinimo ahaan.
Waxaa kale oo aanu bogadineynaa wasiirkii maliyada Soomaaliya Dr Beyle oo inti uu xafiiska joogay markii uu gubtay suuqii Weehaan oo markii ay arkeen isaga iyo siyaasiyiintii kale ee Soomaaliland boobka Mogdishu ka socday malaayiinta dolar ka keeneen koofurta, aadna ka dhigatay wasiir Beyle dadka aqoonyahanada dhaqaalo yaqaanka ee talada Soomaaliland maanta qibradiisa ugu adeega.
Sawiradan aanu idiinka soo qaadnay Hiiraan si fiican meel goyni ah ku qorta weliba wadoyinkana waan ku soo dareynaa sida ay burbursan yahiin Hiiraanta aad u jeedo waxaa ku yaalo meelo hadaan quruxdooda idiin soo sawirno hada oon wax qoreyno aad yaabeysaan, waxaan aad arkeyso in garoon mudo intaas la eg iyo xarumo dowladeed la dayac tiri waayo oo adeegii guud heerkaas soo gaaro waad garan kartaan sow maahan cida sababteeda leh,sidaasi ay tahay 2026 iyo waxii ka danbeeya,Hiiraan iyo shacabkiisa degaanada Soomaaliweyn ka yaabin doono dhanka horumarka ayuu noqon doonaa oo weliba loo soo shaqo tagayo, adiga iyo maamulkaada markii aad la macaamileysaan shacabka koofurta
Soomaaliya waxaad geliya ku dadaashaan in aad fahantaan halka ay dabeysha siyasaded ee 2026 iyo waxii ka danbeya Kofurta Somaliya ku danbeyn doonto,weliba iskama dhaheyno Soomaaliweyn iyo dunida oo marqaati ka noqon doonta sida ay 100% isku bedeli doono xukunka dalka Soomaaliya, muhiimadu maahan mediyaha iyo facebook waxii laga sheego,waxa muhiim ah in ay dad badan fahmi karaan.
Weli ma aragteen inagoo ku mashquuleyna meel dhulka Soomaalida meelaha ay ka jiraan horumarka oo kaliya meel ka baxsan inagoo waqti ku lumineyna kalsoonida naga muuqata iyo halka uu dalkeedu aaday... sow ma arkina in aanan hada wax badan waqti gelin oo anau bedelkii qoraalada dumarkeena Soomaaliyeed ku mashquulno iyo meelaha dhulka Somaalida ay ka jiraan horumarka ?, sidaasi daraadeed guul ayaan idin rajeyneynaa bartaas ka haaya, horumar hada lee ayuu koow idiin yahay.......
Waxaan sawirada garoonada Hiiraan tusaalaha idiinku soo qadanay wax kale maahan dhawr mar oo hore,hayeeshee,mar kale ayaan maanta idiin leenahay in Hiiraan loo soo shaqo tagi doono fowdadaane inta maanta wax ku eh oo nolosha dhabta in ay sida ay hada u nool yahiin in ay tahay u moodaan,weliba inagu idiin lama hadleyno sida dhalinyarada facebook ka radsadan noloshoda amaba nolol malmedkooda oo kale.sidaasi daraadeed reer Somaliland
dad wax loo tilmaamayo ma tihidiin kaliya wanaaga mamaul iyo midka horumar ee aad ku soo caano maasheen ee Soomaaliland halka uu hada joogo ha laga dhaqaajiyo fursadaha maanta jirana ee idiin soo raadsaday shacabka ha looga fa'ideyo.
Fiiro Gaar ah Shacabka Hiraan-Hadaan u soo laabano Shacabka Hiiraana waxaan leenahay guul weyn ayaad jogtaan yaan la eegin nolosha kooban ee ay hada Soomaali badan run moodaan ee qiyaaliga ku dhisan,argagixiso ujeedo kasta oo laga lahaaba in ay Hiiraan sidaan xad dhafka ugu jabaan waxaa ugu wcnaa qeyb iyaga ka mid ah oo siyaasada ku biiri raba oo kuwan loo soo diray ku halaagayo halkaas aad ku deb saarteen geesiyasha qarniga ayaad tahiin hadaad u jixin jixdaan wax badan oo hada socda dadba ma tihidiin,geerida iyo dhawaca u yaalo argagixisada hadaad ogaan laheydeen yaab ayaa idiinka soo hari lahaa bartaas ka haaya noo jixin jixin mar kale ayaan idiinku celineynaa .la soco wararkeena danbe.
War Weyn Caawa- Argagixisadii Hiiraan oo dhamaan dhinacii wabiga Shabele laga jaray mashaqo xoogan oo halkaas ku heshay, kuwoodii Somaalida ahaa oo intooda badan iyagiina ka baxay furuminahii intey filmkii ajaaniibta fahmen waxeyan u badna tahay kuwa Somalidaa in meelo fog fog laga soo wacay oo la yiri haku dhamaanina meesha,tiro yar oo ajaaniibtii ah oo gadaal xabad uga haya dhalinyarada kuwodii Somalida kuw aaan heysan telefonada ee aan ogeyn waxa socda qaarkoodna lagu kenay halkaas meel aan Hiiraan aheyn ayaa leydiin wadaa oo aad loo dareenayo in la soo qalday ayaa ku jiraan jahwarerkii ugu weynaa, waxaa guul ah in dhaman meelahii maanta logu galay laga fogeyey mediyaha oo la xadiday wax badan, cadadka laga dilay markaan iska deyno dhaawacyada ku jira dhulka howdkaa xili ay sii galeysayso Maqrib hada oon wax qoreyno, sidaan horey qoralkenii hore ugu sheegnay hadaad maalinta berito ah aragtaan iyadoo ajaanib badan la hayo ma been saneyno.
Dhanka kale ajaaniibtii dhawaan gaaray Tiyeeglow ee kuwan lagu laayey Hiiraan ka tageen oo meeshii ay joogeen ee aheyd duleedka kore ee degmada Tiyeeglow ka gureen iyagoo magaalada oo ay markii hore ka joogeen dhinaceeda waqooyi ay bedelkii haatan u guureen meel dhawr KM u jirta oo ku taalo dhanka koofureed ee magalada Tiyeeglow. Tiyeeglow,Ceel Cali iyo Buq Aqable caawa lagama seexan,micnahu waa 8 bilood abaabulkii la soo waday iyadoo aysan xitaa weli ciidankii xogiisa gaarin deganka ay dagaladu ka dhaceen oo kaliya dhankii webiga meelahii ugu muhiimsanaa caawa ka xiran yahiin,jabka koxda hada ku dhacay hub badan horta gacantoda waa ka baxay, waxeyna la yaabeen magaaloyinkii ay yaqiineen ee laga saaray labo sano ka hor oo ah meelaha ugu shacabka badan....lol.
Hayeeshee, shacabka Hiiraan waxaan leenahay wadada isku xirta Baladweyne iyo Buulo Burde waa safe waxaa dhinackasta ka maamulayo ciidanka deegaanka iyo kuwa XDS.waxa kale oo ay la yaben argagixisada kalsoonida shacabkii iyaga labo sano ka hor kufsaday kalsoonida ka muuqata oo xita meesha iyaga lagula dagaalayo meel aan ka fogeyn ayaa lagu daawanayaa dagaalkoo socda ciyaaro 'ileen dadku dhulkoodii ayey joogaan waxa doolka ku yimid waa iyage....lol. walee qofkii yirahdo isbuucaan qoray ma helin oo waxaan ka ag dhawaa meeshii lagu dagalay ee dadka degankaa amaba beraleyda ah waa qof been sheegay marka loo eego sidey wax u dhacen 24 kii saac ee ina dhaftay qasaraha soo gaaray koxda argagixisada ah....
War Ded Deg ah- Argagixisadii Hiiraan kaka sugeneyd inta badan galbeedka Hiiraan oo saldhigoodii ugu weynaa ka kala carareen,kedib markii ay ka qoomameeyen shacabkii ku sugnaa webiga jiinkiisa oo halkaas ku cidleeyey.dhanka kale koox sahan aheyd oo ku dhuumaaleysaneysay dhul buraley ah oo aan ka fogeyn degmada Halgan firxadkoodii waxuu ka gudbay saacad ka hor xiliga aan hada wax qoreyno wabiga Shabele,waxaan akuadag xitaa kii wabiga doonayo inu k agudbo intaanba la gaarin inuu ka talaabo wadadii laamiga aheyd oo ay meelkasta ka fadhiyaan ciidada deegaanka oo iyagu magaalo kasta iyo tuulo kasta habeysan.
Dhinacaas Halgan kooxda loogu galay marnaba ma filaneyn in xogtooda la hayo waxana marka laga reebo hubka dhigis ay dhalinyarada degaanka ee Macawisleyda ku sameeyeen marka laga soo tago kuwa firxadkaa jabka ugu badan ugu wacnaa in ay ka warheleen Argagixisadii ku sugneyd mid ka mid ah saldhigii ugu weynaa ee ay ku lahaayeen Meel ka mid ah dhinaca galbeedka Hiiraan in ciidankii joogay halkaas faarujiyeen .yacni ciidanka Deegaanka ee Macawisleyda badanaa abaabulkooda lama maqlo muqaal baahiyane deganka ay joogaan ka hor 48 saac ayey ka fogaadaan,waxana ciidanka deegaanka iyo kuwa xooga dalka si xoogan ula shaqeynayo waa shacabka.
Argagixisada Hiiraan dhibaatada ugu weyn ee heysato waa markii ay qeyb iyada ka mid ah jabaan amaba qeyb iyaga ka mid ah aagii ay kujireen baneeyaan uma sheegaan kuwa kale waxaana halkas ku halaagsama Argagixisada kuwooda Soomaalidaa ee fikirka lagu soo qasbay,In shacabkii deganaa wabiga jiinkiisa meelahii ay ku dhuumaaleysan jireen argagixisada Hiiraan looga baxo aaga dhan,waxey ku abuurtay walwal xoogan waana mida keentay in ay xitaa saldhigyadii ay ku lahayeen wabiga Shabele dhankiisa galbeed kii ugu weynaa ay baneeyaan,iyagoo ka cabsi qaba in ciidanki lagu soo jabiyey degmada Halgan ee hada firxadkaa ay ciidamada degaanka iyo kuwa kale kala gudbaan wabiga halkii marki hore laga hari jiray,sidaas daraadeedna waa mida keentay inuu haawanayo saldhigi ugu weynaa ee ay ku lahayeen dhanka Galbeed ee Hiiraan argagixisada.
Soona Beerayaal beeraha ku teedsan wabiga waxey ku aaseen hub badan oo ay qaadi waayeen qeybna waxey ku shubeen wabiga,marka laga reebo tiro kooban oo ajaaniibta ku yar tahay oo God ku dhuumaaleysanayo,halkaasi oo lagu garaacayo,godkaas waxaa ku jira hub ay Anajibtii aanu qoraalkii midkan k ahoreeyey ku sheegnay ee gaartay Degmada Tiyeegloow ee gobolka Bakool qaadi waayeen oo ay halkaas uga tageen.
Inkasta oo shacabka Hiiraan aysan weli maqlin wxaan aanu qoreyno ay yahiin news cusub iyo jabka garay kooxda baxadiisa siiba dhulka howdka oo ay furumaha iskaka kala dhunteen,
sida muuqata dhamaan dadaaladii ay argaqixisada soo waday mudo 8 bilood ah kuwooda ajnabigaa ileen hada kuwii Soomaalida ahaa taladii argagixisinimo waa lagala wareegaye ee ay uga soo talabayeen wabiga qasaarahooda ma yara, dhawaacyo badan ayey kooxdu uga tageen beeraha ku teedsan wabiga,halka ay qaarkood kuwii ay is lahaayeen hadii meesha loogu yimaado iyagoo dhaawac ah sirtiina ayey sheegayaan oo Soomaali u badnaa ay dhameystireen, waa ogtahiin sow maahan dhalinyarada Soomaalidaa ee ay iska soo hormariyaan khawaariijta ajnabigaa sida loola dhaqmo.
Arinta aad xiisaha u leh marka laga soo tago dadalada ciidamada deganka ee Macawisleyda
iyo kuwa Xooga dalka, ilaa hada Anjaanibta gaaray Tiyeeglow waa cadadkii ugu badnaa, weliba ciidamadu ma gaarin melaha ay hubka ugu carareen ciidamadii ka soo cararay soonaha Halgan ee maciin biday Wabiga in ay ka talaabaan.
Dhinacaas Puntland Buurtii 3aad ee kooxda muhiimka u aheyd ayey qorsheynayaan iney iskaka baxaan kedib marki u xoogeystay murankii u dhaxeeyey ajaniibta iyo Soomaalida argagixisada keentay halkaas ee ka soo jeeday isla deeganka Puntland, dagaalka Puntland waxaa dhiig u yeelay kedib markii ay saladiintii, shacabkii iyo qurbajoogtii siweyn ugu bireen meeshaas jabka ka soo socda kan Hiiraan kama yara,kaliya waxey kukala duwan yahiin Argagixisada Hiiraan ka dagaalameyso goobahii dagaalka waxey uga dhunteen badabkood dhalinayradii Soomaaliyeed oo ay gadaal ka maraan Hayeeshee Daacishta Puntland sidaas maahan waxa la dhahaa adinka waa in aad safka hore martaan si gacanta loogu soo dhigo qaarkood dunidana loo tusiyo,
Sidoo kale Daacishta ka dagaalameyso Puntland waxey wataan qalab lagu baro macdanta arinkooda waa howl kale oo iyagu kalma jecla dhibta ay u geysanayan dadka iyo duunyada Somalidii halkaas keentayna waa isku dhaceen si weliba weyn,waxey u badan tahay sidii degaanada Puntland sanado ka hor loogu xasuuqay argagixisada in halkaas loogu xasuuqi doono,weliba gacan ka hadal ayaa ajaaniibta ku jiraan dhulka Buraha ah oo u badan ilaa sedax wadan iyo kuwii Somaalida ahaa ee iyaga keenay ka dhax taagan si weliba weyn. marka waad garan kartaan hadii ay kuwii iyaga keenay ka soo horjeedaan sirdoonkii,cidankii Puntland iyo shacabkina ka soo horjeedaan in halkaas qasaaro aan la qiyaasi karin ka soo gaari doono miyaad qof kale weydiineysaan,sidaasi ay tahay,sida inoo muuqata ajaaniibta ugu badan meesha lagu soo badhigi doono hadii looga taba tago Tiyeeglow waxey noqon doontaa halkaas weliba shacabka Tiyeeglow wey iska qarinayaan oo meel duleedka magaalada ah ayey joogaan......
Hiiraan iyo Puntland caawa-Wararka caawa ugu xiisaha badan argagixisadii Hiiraan iskaka baxeen ee ajaaniibta ahaa oo gaaray dhul buuraley ah oo u dhaw degmada Tiyeeglow ee gobolka Bakool iyo kuwii looga dhuuntay dagaalka oo ay xaalada ku xun tahay wabigana uga gudbay dhanka Galbeed ee ay markii hore ka yimadeen,waxa Soomaaliya wadamo jooga Masaafada intaas la eg ee inta u dhaxeysa webiga Shabele ilaa Tiyeeglow xitaa cid duqeyneyso ma jirto,Somaliya waa dal yaabkiisa iyo amakaakiisa wata.arinta xiisaha leh dhulkii argagixisada lagu jabiyey melaha howdkaa weli waxaa daadsan qoryo ay halkaas uga tageen kuwii baxay, waxana kooxda halkas ku helay jab ad u xoogan,isla markii uu jabka dhacay kuwii ajnabiga ahaa oo gadal ka joogay kuwii Somalida ahaa ee ay argagixisada qaldeen iyagiina badankod markii ay deegaankii ay ku sugnaayeen ay baneeyeen shacabkii, iyagiina waxey ka gudbeen wabiga.tirda halkaas ku hartay waxaa dhinackasta ka fadhiya ciidamada deegaanka Macawisleyda iyo kuwa xooga dalka.
Hayeeshee, reer Puntland hadaan u laabano,waxaan leenahay raafkii waxweyn ayuu durbaba taray 10 maalmood oo xiriir ah wada kooxo badan oo deganka ku sugnaa ayaa waxaa lumay isku xirkoodii durbaba,yaan la kala joojin argagixisadii kuwii Somalida ahaa waxey donayaan badankood iney ka soo baxaan dhulka buuraha ah oo ay isdhiibaan badankood kuwoodii Soomaalida ahaa oo waxey siweyn iskugu dhaceen ajnabigii halkaas ay geeyeen shaqsiyaad deegaankiina ka soo jeeda,yaan Soomaali kale la eedeyn 100% dadka halkaas geeyey argagixisada waa dad reer Puntland ah oo idinka idiinka soo jeedo wadooyinka ay sahayda u marto kala jara,maxaa yeelay sida Hiiraan oo kale ma tihidiin oo dhinacne lagula dagaalayo
dhinacna loogu xoola qalayo argagixisada waxa lagu wada nool yahayna waa Koofurta
Somaliya, adiga reer Puntland ah maanta ma lagaa dhadhicin karaa Jicibow oo Hiiraan ka mid ah oo argagixiso laga saaray sanad iyo bar ka hor waxii wiilalal,iyo gebdho naftooda u huray ee ciidankii degaanka ahaa ayaa maanta mar kale dagaal loo soo xawilay ka socdaa intaas kaliya bal intaad meel fadhiisataan isweydiiya,kedibna kuwa inta aad dagalka ku jirtan iyagoo degaanadooda ku haya argagixisada mediyaha iyo hadal kaliya kusoo aruuray bal ka waran oo maalin iyo habeen dacaayadaha la jooga?. adigoo reer Puntland mar hore ayaadba tashadeene kaba soo qaad mid gurigiisa ku haya argagixiso hadaad deris la tahay sida reer Hiiraan maxaad dhihi laheyd in aad wax ku darsato iskaba daaye........
Yaan leydiin hoosaasin argagixiso saqiir iyo kabiir dhulkiina cidkasta oo qaab qaldan ku joogta ka saara weliba idinkoo isku kalsoon oo aan cidna ku qancineyn hagajinta iyo amniga deegaankiina ajnabiga degaankiina jooga ka saara.in Galkacyo iyo Boosaaso oo isku jiraan inta KM ee aad aragteen baxadeeda in wadadii Bulo Burde iyo Baladweyne oo isku furan oo weliba la mari karo oo labo sano ka hor la xoreeyey shacabka looga dhigo mid xiran, siyasada iyo danaha guracan ee laga leeyahay ma fahmi karaan kuwa badan oo soo baxay burburkii dalka kedib oo malaha qolofka oo kaliya ka ah reer Hiiraan.
Hayeeshee argagixiso si fiican ayey ugu jabeen Hiiraan,weliba dhulkii lagu dagaalay meelaha qarkood waxaa daadsan qoryo. La soco wararkenii kale ee ay ugu horeeyaan kuwii aanu ka qoreynay dumarkena Somaliyed, madama aanu qoraalkii midkaan ka horeeyey wax badan idinku bidhaaminay,waxii kale oo warar ahne aanu shacabka Puntland iyo kuwa Hiiraan la wadaagi doono,weliba xog badan Puntland kama helin oo aan ka aheyn inta aan hada idiinla wadaagnay aheyn, laakinse Hiiraan argagixiso marka laga reebo in ajaaniibtii ugu badneyd ee lagu soo daabulayey bilahi ugu danbeeyey Hiiraan ay badankood iskaka baxeen halkaas ayna aadeen degaanka aanu qormada qeybteeda kore ku soo sheegnay,bal ka waran hadii wadadii ay ajnabigaas ku yimaadeen ee ay hadane ku baxeen laga xiri lahaa gebigodna la duqeyn lahaa yaa masuuliyadaas laga doonayey..........Intaas hadii aad intaad fekerto aqligaada idin siin waayo muwaadinka Soomaaligaa waxa ka socda Koofurta Soomaaliya micnahu waad is daalineysaan.ku darsoo ciidamada Afrikanka ah ee joogaan koofurta Soomaaliya gaancsiga uga socda halkaas iyo casiirka ay cabayaan sida uusan uga qasneyn, waa wlaahi dalkaan ayey nool yahin dadkii lahaa hal maalin iskama dhadhicneysid, adunyada nolosha ka jirta waxaa ugu muhiimsan inu qofka nool leeyahay han iyo qab,waxa aan koofurta Soomaaliya ku aragnay weli dal caalamka ka mid ah kuma arkin.ileen qofka nool xayatadiisa dhan waa sida ay u arkaan hadba ajnabiga dalkooda ku sugan,hadey qab iyo han ka waayaane waxey doonaan ayey ka sameystaan hadba dalkaas ay joogaan,walee taariikh markey qormeyso iskama qormato......
QORAALKII UGUDHEERAA EE ANAU KULA AHDLEYNO SHACABKA GEESIYAASHAA EE PUNTLAND EE DAGAALKA KULA JIRA ARGAGIXISADA.
Wararkii ugu danbeeyey dagaalkii argagixisada lagu jabiyey ee Puntland,2025- Iyo talo ku socota maamul ilaa shacab. argagixisadii ay dhulka Puntland keeneen qeyb adinka idinka mid ah ee ajaanibta ahaa wiil dhulkiisa iyo dadiisa gubay oo dhiigooda nolol ka raadiyo oo Soomaali ah oo heerkaas u damiir xun adinka oo kaliya maahan,waxeysa ku xooganaan jiren Koofurta Soomaaliya waxaan idiin sineynaa talo Soomaalinimo oo ay adag tahay in aad ka heshaan qof kale ee Soomaali ah oo ay dalkaas iyo dadkaas Soomalidaa rajo kaka jirto amaba qiimo ugu fadhiyaan meelkasta oo ay ku nool yahiin.
Sidoo kale marnaba haku gadsoomina waxa ka socda Koofurta Soomaaliya Koofurta Soomaaliya marka deegaano kooban laga reebo argagixiso iyo shacabka ay wada joogaan meelaha ay kaka sugan yahin waa isku ujeedo inta badan waxaana heshiis lagu yahay in shacabka laga wada qaato labo canshuur sidaasna lagu wada joogo.
Afrika ciidamada kor u dhafato 20 ka kun wadamada qaarkood oo aanu xita magacyadooda idiinla wadaagi karno askartooda mushaarkooda ayey intey iska jareen dhaqaalo kooban u diraan argagixisada kaliya si ay dalka Somaaliya oo ah mashruuc nolol laga abuurto kaliyana lagu xasuuqo shacabka Somaaliyeed in sidaas lagu wada joogay 20 kii sano ee ina dhaaftay oo weliba qabiilo Somaali ah ayaa u arka iney sidaan dhaqaalo uga sameyn karaan burburka iyo dabargoynta ku socota dhalinta Soomaaliyeed,waa dagal siyaasadeysan oo ay xitaa argagixisada wada shaqeystaan wasiiro iyo xildhibano ay xiligey doonan markii ay culeys dareemaan mediyaha keenaan iyagoo afkooda ku hadlayo,sidaasi daraadeed talo Soomaalinimo ayaan idiin siineynaa.
Ajnabigii ka dagaalamayey dhulka Buuraleyda ah ee degaanada Puntland ee ay keeneen shaqsiyaad uu Allaah aduunyada ku cadaabay intaanba aaqiro la gaarin oo degaankiina ka soo jeeday,kuwii keenay ee deegaankiina ka soo jeeday iyo kuwii ajnabiga ahaa waxey u kala jabeen labo garab waxaana leysku dagaalay aanu burburino ilaha dhaqaalaha sida Magaalooyinka camiran iyo Buundooyinka iyo in ay dagaalka iyaga iska soo hormariyaan dhalinyarada Soomaalidaa ee ay qaldeen sidaasina waxa labada dhinac ku dhimanayo u noqdaan Soomaalida oo iskugu jiraan wax la qalday iyo kuwi keenay ajaanibta dhulkina ajaaniibtuna kaliya maareeyaan dhaqaalaha baada ah ee shacabka iyo gaancsatada laga qaado.
Midna ogaada mar kale soo aqriya xiligii aanu dagaaladii ka dhacay Hiiraan wax ka qoreynay waxaa jiray sargaal inta laga soo magacaabay Mogdishu wiil uu adeer u ahaa inta gdeeyey meesha maanta lagu dagaalayo oo labo sano ka hor wiilal badan xoreynteda ku geeriyodeen waxaa isaga xiligaas Hiiraan loogu soo magacaanbay oo kuwii argagixisada la dagaalayey xilka looga qaaday inuu hubka ciidanka ka ganacsado kedibna wiil uu adeer u ahaa ayuu geestay degaanka Jicibow ee ay ka dhaceen dagaaladii ugu cuslaa labo sano ka hor intu yiri wiilkii uu adeerka u ahaa adiga argagixisada joogta Jicibow hubkii aan kuu keeno nooga sii iibi.ninkii noocaas ahaa hada wax xil ah mahayo laakinse isaga iyo wiilkii uu adeerka u ahaa waxey ku nool yahiin bilaaw iyo dhamaad nolol xaraan ah oo ka sameysan dhiig iyo qiyaano.
Hadaba waxad isweydiisaa xagey ninkas iyo wiilka uu aderka u aha ka soo barten dhaqankas
xun,Somaalida runta idiinma sheegeyso ee inagaa idiin sheegeyno.Ninkaas waxaa lagu daray geber reeraha qawaariijta Soomaaliya wada shaqeystaan mid ka mid ah ka soo jeeda, midkii isaga ka sareeyey ee ciidanka xooga dalka xiligaas heystana waxaa lagu daray gaber kan reer Hiiraan ku qabiil ah ee wiilka u aderka u yahay hubka ay iskala iibsanayen argagixisada horta markii aad qiimeyneysaan waxa ka socda koofurta Soomaaliya amaba wasiir iyo xildhibaano beelaha wada shaqeystaan argagixisada oo inta ay soo wacdo argagixisada ay leetahay mediyaha ka hadal ee dadka Hiiraan ee qawaariijta dagaalka kula jira dhaleeceeya ee naga mashquliya dalka Soomaaliya amaba koofurta Soomaaliya ee aad maqashaan horta waa noocaas.
Midna ogaada Hiiraan wiilasha ciidanka deegaanka ee Macawisleyda iyo ciidanka xooga dalka Soomaaliya badankood waa daacad waana ka dhab in ay qaabka uu dalkeenu yahay sidaan ka bedelaan deegaankana u noqdo mid nabdoon,laakinse hadii waxaan loo sameynayo iney yahiin mashruuc oo maalinba meel dalka ka mid ah inta qeyb bulshada ka mid ah inta la qaldo amaba kuwo ilaahey aduun iyo aaqiro duleeyey oo magaca uun Soomaali ka ah oo qabilkasta oo Soomaali ah leh, adinka halkay arinku joogto waxaad ka abaartaan labo meel.
1- Horta yaan la joojin marnabana fursadna la siinin kooxda hada dagaalka lagula jiro.
2- Magaalada Boosaaso ganacsi badan oo kooxahaas dhibta ka shaqeeya nolosha bulshada deegaankana qatarta ku ah kala shaqeeya ama cabsi ha u geyso amaba kutalo galba haka ahaatee albaabada iskugu dhufta,yaan laga labo labeyn.Ogow 1999 70 kii qof ee beesha Xawadle laga xasuuqay ragi fududeeyey waxaa kaalinta kowaad ku jiray shaqisyaad isla qabiilkaas ahaa oo markii danbe sida ugu xun ee bini'aadam u geeriyooda u dhinta, caruurtii ay ka tageena ilaa maanta qaar badan oo ka mid ah waxaa ku adeegta Soomaali kuwooda ugu liita,yanci ilaahey ayaa si ka duwan reer Hiiraanka kale amaba beesha inteeda kale u ciqaabay iyagu isma dareemayaan,sidaasi si la mid ah kuwa hatan degankiina dhibtiisa kala shaqeynayo argagixisada ee keensaday deegaankiina,wax nolol aduunyo iyo mid aaqiro ah oo u haray ma jiraan waxey dhaleen amaba ifkan ugu tagaane waxey uun noqon doonaan sida kuwa aanu kor ku soo sheegnay iyo ka xun,marka sida ajnabigii Hiiraan dhawaan loo soo diray intey iska soo hormariyeen dhalinyaradii Soomaaliyeed ee ay qaldeen iyagiina kala jabeen iskakana baxeen qeyb ka mid ah Hiiraan iyagoo kuwii kale ka dhuuntay ayey kuwa idinl ajoogane u kala jabeen.
3-Dib iskugu laabta si guud reer Puntland oo shaqsiyaadka u badan reer Garoowe ee markii ay waayen kursigii dorashada uu ku soo baxay Saciid Deni kala saari la dagalka argagixisada iyo mucaaradnimada siyaasadeed, oo ku tusaale qaata Hiiraan State shacabka Hiiraan waa kuwa ugu taageerada badan hubkodiina intey magaalada Baladweyne ka saareen ayey kaliya soo bandhigeen 1% ka mid ah, iyago waxgaradka uu ugu horeeyo Ugaaska beesha iyo Nabadoonada warkooda dhageysanayo ma aragteen iyagoo maalintaas kedib meelaha ka hadlayo,iyaga iyo ciidanka deegaanka ee Macawisleyda waa isku xiran yahiin,waxeyna u hogaansameen kulankii ay ku wada idlaayeen waxgaradka iyo siyaasiyiinta,hadii uu qofkasta oo Soomaali ah u shaki kaka jiray halka ay ka keeneen taageerada shacab Hiiraan State waa labo arimood.
1- Magaca oo ka turjumayo deegaanka facaweyn ee Hiiraan.2-Iyagoo aan aqoon istus tus waa dad qadiyad ku taagan oo mid Hiiraan State ah iyo mid aan aheyn marki ay arintu noqoto difaaca Hiiraan laguma mashquulo shaqsiyaadka qaldan amaba iyagoo dhulkaas quruxda iyo qeyraadka isku darsaday heysta ka doorbidaya iney dad kale aqligooda ku shaqeeyaan taasne 2016 ilaa maanta isweydiiya adinkoo Soomalai ah oo reer Puntland ah mashruucii malaayiinta dolar ku baxday ee magaca Hiiraan si aan u tir tirno anagoo xukunka dalka ka faa'ideysaneyno aan Hiiraan hoos geyno magaalo gobolka Banaadir laga soo jaray yaa manta dhibaato qaba reer Hiiraan iyo kuwii ku fikirayey oo xitaa Soomaalinimada ka dhaw tahay degaan iyo dad leysku haleyn karo oo Soomaaliyana ay ku nool yahiin?.
Sababtu waa in Qabiilka Xawaadlaha argagixisana dagalkeeda dal iyo dibad halmar ka shireen kooda Hiiraan jooga ilaa kooda ku nool gobolada Koofurta Soomaaliya,mustaqbalka Hiiraan iska daaye shacabkooda dalka Soomaaliya meelaha Hiiraan ka baxsan degan xitaa waa ogyahiin beeshaani in ay wax badan oo dalka Soomaaliya horey uga jiray ay meel iska dhigeen,weliba waxaan idiin balan qaadeynaa shaqsiyadka lugoyada Hiiraan loo adeegsado ee Xawaadlaha ah ee iyagoo ilmo adeero ah sidii dad ku nool duni aan dunidan aheyn iyagoo aan la aflagaadeyn,lacaayin, lagu mashquulin,walaalow sidaan yeel iyo sidaan ha yeelin la dhihin si dhib yar ayey reer Hiiraan uga baxayaan oo xiliga ay shacabku ku jiraan nolol iyo horumar iyaga waxey noqon doonaan kuwa kaliya ku danbeeya qoomamo,waana waxa uu beelaha kale ee Soomaaliyeed uga duwan yahiin Xawaadlahu,kuma mashquulaan qofka iyaga iyo degankoda dhiba waa il kulul yahiin isla markii masiibo ayaa ku dhacda qofkaas, adiga isweydii qof dhulkiisa iyo dadiisa u duleynayo mid u isaga ka dhul iyo degaan fiican yahay aqliga uu degaan kale oo Soomaaliya ku yaalo xitaa hadii aad saaxiibo kula tahay siyaasad uu shacab iyo dal la yiraahdo Soomaaliya ku soo kordhin karo adigo Soomaali ah bal isweydii intaas ayaa laga tusaale qataa markii aad qof Soomaali ah aad dooneyso in aad qiimeyn ku sameyso,horta waxaa la eegaa degankiisa iyo dadkiisa sida uu ku yahay markaas kedib ayaa lagala hadla dal iyo dad amaba lagula saxibaa siyasad, sow ma arkina wadoyinka
Hiiraan iyo garoonada Hiiraan sida ay u bur bursan yahiin, wiilkii iyo gebedhii reer Hiiraan ee fulin lahaa/laheyd waa joogaan waxeysa ogyahiin,sida cad ceeda bari uga soo baxdo galbedna ugu dhacdo halka ay u socdaan safarkoodana ka soo bilaawday kuna dhamanayo min bulshada Hiiraan ilaa ka deegaan ahaan sow ma maqli jirina nin colaada garanaya nolosha kalena maareynteeda waxbo kuma ahan.
Hadaba qoraalkaan dheer oo aanu maanta ugu talo galnay reer Puntland waxaan leenahay yeysan idinka hoos bixin labo armod mar kale ayaan idiinku celineynaa1-Arimaha shaqsigaa ee aad ku mashquleysan iyo dagaalka argagixisada kala saara.2- Si ajnabi badan oo degankina siyabo kala duwan ku imaan lahaa kedibna noloshiina qatar gelin lahaa si aad uga bad baadaan waa u muhiim degaanka in la laba jibaaro raafka iyo qab qabashada ajaniibta ku nool guud ahaan dhulka Puntland.Shacabka Puntlana waxaan leenahay kii afka kula dagaali karo iyo kii adinka kula dagaali karo argagixiso waa argagixiso waxaana degankiina keenay dad adinka idiinka soo jeeda taladeena qaata maanta dhiirageliya ciidanka gesiyaasha ee kooxda argagixisada ah dagaalka kula jira,siweyn ayey u kala jabeen dalka Somaaliyana 2026 hadaad arki weysaan wax badan oo qiyaali ah oo ka jira maanta oo meesha inta ka baxay ay reero badan oo Soomaali ah oo ay maanta argagixisada ceesh wadaag u yahiin oo inta afka furtaan iyagoo aysan jirin wax gacantooda ku jira Soomaalida kalena ay leetahay war naga daaya waa kuwiiye in ay is arki doonaan........
Reer Puntland qoraalka dhan nuxurkiisa ayaan idiin soo koobeynaa sow ma arki jirina markii dagaalka argagixisada Hiiraan ka socday mediya wata magaca Hiiraan oo leh dagaalka ciidanka deegaanka iyo kuwa dowlada la galeen argagixisada labada kooxoodba waxey kala
sheegteen guulo oo u hadlaya sidii dad ku nool amaba ka soo jeedin deegaan aan Hiiraan aheyn amaba dal aan Soomaaliya aheyn inaguna horaantii dagaalkaba horeba waxaan toos ula safanay ciidankii xaq u dirirka ahaa ee degaankooda sharaftiisa u dhimanayey iyo kuwii dowlada,waxa lagu kala duwan yahay waa intaas,waana waxa aanu idiin leenahay si dhab ah dagaalkaan u gala oo meel iska saara argagixisada waxii ajnabi ahne raaf ku qabta, maalmahii tagay aaway argagixisadii Hiiraan ee la buun buuniyey markii ay jabeen sida loo aamusay sow ma arkina in aanu wax badan ka hor dhacno ayaan diideynaa waxaan idiin xaqiijineynaa Hiiraan ciidamo ajnabi ah oo ku shaqeynayo dano qabiilo kale ee Soomaalida kuwooda la shaqeysta argagixisada ku fikir ah amaba ciidamo ajnabi ah oo mushaarkoodii qeyb ka mid ah inta argagixisada u diraan si ay isku daayaan iyaguna casiirkooda halkaas iskaka cabaan buug iyo qalin qaado inta ay ruwaayadaas sii socon doonto in aysan dheereyn inagu shaqadeenu waa in aanu kaliya shacabka u bidhaamino ciidamada ajnabigaa ee dlakeena jooga qaarkood waxa ay u joogaan iyo ganacsiga dhiiga shacabka Soomaaliyeena sida ay halkaas kaka macaashaan,meel iska saara ajnabiga hadaad dooneysaan in aad guul gaartaan reer Puntlanow.......
Puntland ,2025-Sawirkaan iyo muuqaalkaan waxaan ugu talo galnay shacabka iyo mamulka geesiyaashaa ee Puntalnd ee dagaalka kula jira argagixisada iyo guulaha ay gaareen.weliba waxaan leenahay maamul iyo shacaba hadaad degankiina nabadii lagu yaqiinay u dooneysan sedax qodob ku dadaala weliba wararkiina joogto ayaan ka dhigi doonaa.1- Yaan la joojin fursadne lasiin argagixisada waan ognmahay kuwa degaanka u dhashay ayaa kensaday
iyagoo af ku dhiigle ahne qaarkood mediyaha ayey ka buun buuniyaan,kuwasne gacan bir ah iskaka qabta.2- Yaan la joojin raafka dadka aan reer Puntland aheyn kuwoda arimaha amniga iyo nabada wax u dhimayo dharaar cad ka saara degaankiina weliba kuwooda ajaaniibtaa.3- Dhaliyarada Argagixisada ka buun buuniyaan mediyaha ee degaankiina ka soo jeedaan kuwa ka soo jeeda deegaanada kale isla ilooba kuwa deegaankiina ka soo jeeda sida shacabka Hiiraan ee qurbaha u daba dhigteen adinkuna sameysta dad reer Puntland ah oo isla markii dacwad ku fura. waan isku soo laabaneynaa bal horta dhaantadan aanu iskula nasano.
WELIGAA MA DAAWATAY RUWAAYAD SIYAASADEED INTEY DOONTO HALA EKAATEE-
HOW IS THE POLITICAL CONCERT IN SOMALIA?.
SOOMAALI MAXAMED WELIGIIN MA DAAWATEEN RUWAAYAD SIYAASADEED IYO DAL SIDA SOOMAALIYA OO KALE AH OO ARGAGIXISO SI GACANTA LOOGU GALIYO AY ISKU JIIBINAYAAN ARGAGISIXO IYO QABIILADII AY WADA SHAQEYSANAYEEN...LOL.
WELIGAA MA DAAWATAY RUWAAYAD SIYAASADEED ADIGOO SOMAALI AH, HADAADAN DAAWANA WAA WAXA KA SOCDA DALKA SOOMAALIYA.HIIRAANAAN ARGAGIXISO KU SOO CELINEYNAA,PUNTLAND AYAAN AJAANIIB KU BEEREYNAA, JUBALAND AYAAN SIDAAS YEELEYNAA, KOOFURT GALBEED WAANU IIBSANAY,JOWHARAA ARGAGIXISO IYO KUWO MASULIYAD SHEGANAYO INTEY KU SHIRAAN ODOYAAL MAALINAKSTA MEDIYAHA LA KEENAA IYAGOO CABSANAYO SI LOOGA HADALSIIYO,..LOL.
WADANKA CIIDAMO AFRIKAN AH AYAA JOOGAAN CASIIRKOODA AYEY XEROOYINKOODA KU CABAAN BISHII KUN DOLAR AYAA LA QAADANAYAA,WAXAA LEYSKU DAGAALAYAA ANIGA CIIDAMADA II BADI IYO ANIGA II BADI..LOL.
SHAQSIYAAD MASUULIYAD SHEEGANAYO IYO SHAQSIYAAD MAGAC QABIIL KU HADLAYO OO HADANE MEDIYAHA ARGAGIXISO KA TAAGEERAYO OO HADANE CAASIMADA SOMALIYA MALINKASTA KA HADLAYO IYAGOO MAGACYO IYO MASULIYADO KALA DUWAN SHEEGANAYO...LOL.
TOLOW KOLBA REER HIIRAAN CIDA DHULKOODA MAR DANBE MAGAC ARGAGIXISO LAGU QABSANAYO REER HIIRAAN MAAHANE,YAA WAAYE SOMAALIDA BEENTA LOO SHEEGAYO OO JARAN JARTA LAGU GORAYO............?.
OO HADA IYADO MAGACA CIIDANKA XOOGA DALKA LA SUURAD XUMEYNAYO, HALKAN
KII MACAWISLEYDA HIIRAAN LAGU CIYAARAYO DAGALO UJEEDO IYO SIYAASADO GURACAN LAGA LEEYAHAY HIIRAAN IYO PUNTLAND OO KA HOREYSAY LOO SOO RARAY DALKANA AY ISKU HEYSTAAN JIIRTAANKIISA DALAL ISKU HEYSTA ANIGAA INTAAS OO CIIDAN KEENAYO IYO ANIGAA KUWAAS KA FIICAN OO WELIBA DALAL KALA DUWAN KA SOCDA OO WELIBA QAARKOOD MUSHAARKOODA ARGAGIXISADA U JARAAN QEYB OO LA WADA GARANAYO WADAMADA AY YAHIIN SI AY ISKU DHAFAN IYAGA IYO ARGAGIXISADA, SIDA AY QIREEN MAXAABIIS ARGAGIXISO AH OO DHAWAAN LA QABTAY TOLOW YAA WAAYE CIDA BEENTA AY DOONAYAN ARGAGIXISO IYO KUWA AY XULUFADA WADA YAHIIN EE SOOMAALIDAA U SHEGAAN.......?.
WAA SU'AALE YAA WAAYE CIDA AMABA SHACABKA SIDII KUBADII LOOGU CIYAARAYO KOLBA WAA SHACANKA SOOMAALIYEEDE DEEGAANKEY KA SOO JEEDAAN KOLEY ANAGAA HUBNO OO KUWA HIIRAAN MAAHANE?.BEERYABAAL OO LABO SANO KA HOR LA XOREEYEY AYAA AJAANIIB ARGAGIXISO AH LAGULA DAGAALAYAA PUNTLAND AYAA DAGAAL KA SOCDAA,JUBALAND AYUU DAGAAL KA SOCDAA DALKA INTIISA KALE HAL MEELAA WAX LAGU WADA CUNAYAA.....LOL.WAXAA FIICAN MARKII AAD RUWAAYAD DAAWANEYSO INEY NOQOTO MID WAXOOGAA LAGA SOO SHAQEEYEY.
RUWAAYDAN HADA SOCOTA WAXEY KU DHAMAANTOONTAA MEEL KU QORTA HIIRAAN OO LAGA SAARO CIIDANKA AJANABIGAA,KEDIBNA WAXA KU XIGO WAAD TAQAANAN SOW MAAHAN,ARGAGIXISO LABO SANO KA HOR AYAA HALMAR LAGA SHIRAY QAABKA DHULKA LOOGA DIFAACAYO INTA AY KUWA UJEEDADA GAARKAA LAGA LEEYAHAY AY HIRAAN SII JOOGI KARAAN CIDKASTA WAA OGTAHAY WELIBA WAXAAN OGNAHAY IN AY QAAR ARGIXISADA KA MID AH REER HIRAAN XOGTA SOO SIIYAAN AYNA SHEEGAAN CIDA HIIRAAN U SOO DIRTAY IYO MUDADA LOOGU TALO GALAY INEY KALIYA KA QEYL QELIYAAN HALKAAS.
WAXANSE KA XUNAHAY IYADOO AY ARGAGIXISO IYO DHAWR BEELOOD WADA SHAQEY SANYAAN SIDA SHARAFTII IYO KARAAMADII CIIDANKII XOOGA DALKA SOMALIYA EE GEESIYAASHA AH SUMACADOODA LOOGU CIYAARAYO.ALLAW SHARAFTII CIDANKEENA XOOGA DALKA SOO CELI,ARINTA CAAWA GUUSHAA WAA JABKA ARGAGIXISADA HIIRAAN KU GARAY AJNABIGII JOOGAY HADA LABO GARAB AYEY U KALA JABEEN,QEYB AAGII UGA BAXAY KUWII KALE UNA DHAQAQAY DHINACAS IYO TIYEGLOW, LAAKIINSE KUWII LAGA DHUUNTAY TELEFON BEEN AH AYAA LAGU MADADAALINOO HAAYAA IYADOO LAG A DHUUNTAY QAARKOOD.....LOL.
AAN KU CELINO MEESHAAS WAR FARAXAD LEH KUWII ARGAGIXISADA LASHAQEYSAN
JIRAY HIIRAAN UGUMA IMAANAYO SIDA XAQIIQADA AH, ARGAGIXISO HIIRAAN SIWEYN OO AAN LA QIYAASI KARIN AYEY UGU JABEEN,WELIBA JAB HADUU KOOW U YAHAY OO SHACABKII AYAA WEBIGA JIINKIISA UGA BAXAY...
ARINTA KALE EE AY REER HIIRAAN KU UGA DUWAN YAHIIN SOOMAALIDA KALE CAAWA
MID KU NOOL DALALKA YURUB OO REER HIIRAAN AH OO ARGAGIXISADA KA TAAGERAYEY FACEBOOK DACWAD AYEY KU FUREEN JAALIYADA HIIRAAN EE XAWAADLE EE KU NOOL DALKII UU KU NOOLAA ISBUUC GUDAHIIS NINKAAS OO MAXKAMAD KA SOO MUUQDA HADAAD ARKI WEYSAAN MEEL KU QORTA QORALKAN,SIDOO KALE WAXAAN XASUSANAA ILAA 50 DHALINARO AH OO DUNIDA DACALADEEDA KU XIRAN OO REER HIIRAAN AH OO ARGAGIXISADA QABAB KALA DUWAN ULA SHAQEYSAN JIRAY WAA LOO AAMUSAY MARKII AY DALKA KA BAXEEN AYAA LAGA SHAQEYSTAY....LOL.
HAYEESHEE,WAAN BOGAADINEYANAA CIIDAMADII DHAWAAN ARGAGIXISADA JUBALAND KU JABIYEY,KUWA PUNTLAND KU JABIYEY,KUWA HADA HIIRAAN OO UGU DANBEYSAY LAGU JABIYEY GEESIYAASHAAS OO DHAMAANTOOD AH DHALINYARO SOOMAALIYEED NOOCKASTA OO AY YAHIIN WAAN BOGAADINEYNAA,ADUUNYO IYO AAQIRO WAXAA KU QASAARAY QOFKA,KOOXDA AMABA QABIILKA ARGAGIXISO DEGAANKIISA KU HAYA LANASHAQEYSTA HADANE BULSHADA ISAGU AH MIDKA UGU LIITA, UGU DEGAAN XUN, UGU DAMIIR XUN, UGU WADANIYAD XUN,WAANA MIDA KEENTAY IN SOMAALIDA MAANTA U KALA BAXAAN KUWO DEGAANKOODA INTA NABADEYSTAY DHISTEEN IYO KUWO U NOOL SIDII UGAARTA DUUR JOOGTAA OO KALE.
WAXANSE ISLA AADEYNAA WARARKEENII AANU UGA HADLEYNAY DUMARKA SOMALIYED YEYSAN KU SEEGIN SOOMAALI MAXAMED,FAR WAAWEYN MARKII AANU WAX IDIINKU SOO QORNO WAAD OGTAHIIN SOW MAAHAN WA A XILIYAD AAY SOCDAAN RUWAAYADAHA SIYAASADEED EE LA JILO......
Hiiraan State News,Talaado,Janaayo 28,2025- Kedib waxii ka danbeyey dhamaadkii sanadkii tagay amaba hadaanu si kale u dhigno horaantii bishii 12aad ee sanadkii tagay kedib kulan weyne ay iskugu yimaadeen masuuliyiin kala duwan oo caalamkaa kaasi oo ugu danbeyn looga dhawaaqay Xeer Ciise oo ah dhaqan iyo xeer soo jiray boqolaal sano,waxaa durbadiiba
bilaawday debaal degyada iyo kulamada lagu weyneynayo ugu danbeyna isku imaatin ka kala dhacay meelo badan oo ka mid ah Geska Afrika iyo dalka dibadiisa waxaa kulankii ugu weynaa ee socda dhawr maalmood oo ay maanta ugu danbeysay amaba lagu soo gabo gabeeyey lagu qabtay magaalada Dire Dhaba ee Ismaamulka Dire Dhaba oo ay ku nool yahiin shacab cajiib ah dhinackastana ka diyaarsan/dhisan amaba ka habeysan .
Hadaba maalmahaas oo inaga inoo aheyd maalmo farxadeed kuna baranay wax badan badan oo badan oo aanan waayadan qiyaasi karin dhinackasta ayaa waxuu qoraalkaan oo ka mid noqonayo qoraaladii iyo muqaaladii joogtada aheyd u yahay gunaanad.horta Xeerka Dhaqanka Soomaaliyeed ee Xeer Ciise waxyaabaha keenaya guusha iyo horumarka taariikhiigaa hadii la soo koobo waxey sida ka muuqata ciwaanka qoraalka hoose hadaan mar kale ku celino waa 1- Odoyaashii Xeerkaan u dhigay amaba dejiyey.2- Shacabkii oo Xeerkii dhulka ka qaaday siduu ahaane ugu dhaqmay.3- Aqooyahankii iyo indheergaradkii bulshada hormuudka u aheydna waxey ka soo dhalaaleen kalintooda, sidaasi daraadeed hadii nala dhaho soo kooba Xeerka Ciisaha qormo ahaan waxaan ku soo koobeynaa kaliya sedaxdaas qodob oo aanu uga dhigeynaa tiirarka rasmigaa ee Xeer Ciise ku soo jiray/ku taagan yahay kuna taagnaa doono.
Laakinse waxaa jira arin kale oo intaas ka muhiimsan oo dhadhan u yeeshay waxii dhacay oo dhan oo inagu waxaan dib u baranay reer Soomaaliyeed oo aanu kaliya magac ahaan u maqli jirnay,laakiinse aanan ogeyn in uu dhaqankooda sidaan u lahaa muga iyo miisaanka aanu ku aragnay bulsho ahaan,degaan ahaan, iyo baaxada dhulka ay Geeska Afrika ka degaan ee ah sedaxda wadan ee Soomaaliya, Etoobiya iyo Jabouti oo marka laga soo tago magaalooyinka camiran iyo inta ay kaka nool yahiin weliba sida ay ugu xoogan yahiin dhulka miyigaa ee ay nolosha Qowmiyada Soomaalidu si guud ugu tiirsan tahay hadii maanta nala dhaho qabiilka magac Somaaliyeed wata ee ugu badan qowmiyada Soomaalida waa Ciise ma been saneyno oo waxanu isku qaldi jirnay Ciisaha degan kaliya Jabouti iyo Soomaaliya ,laakinse xaqiiqadii waxanba ogaanay Ciise inuu dhaqan ahaan bulsho ahaan,Hanti ahaanba, dhinac kasta ka baaxad iyo mug weyn yahay.
Wax yaabaha kale aad inoo soo jiitay waa arin aad ugu yar Soomaali badan taasi oo ah xitaa kooda soo fadhiista muuqaal baahiyaha waxuu ku hadlaa hadal loo qaateen ah oo ka tur jumaya hadba marxalada uu markaas doonayo inuu ka hadlo.Waa dad,bulsho, shacab amaba hadaanu si kale u dhigno qabiil ma dhihi karnee iyaga kaligood ayaaba qowmiyad noqon karee sida ay isku dhageysanayaan, sidoo kale waa dad uu ka muuqado welina heysta dhaqankii soo jireenka ahaa ee Somalida lagu yaqiinay beri samaadkii. Waa kuwo wanagsan
soo dhaweynta iyo abaabulka munaasibadaha sidan oo kale bulshada qaali ku ah oo agranay sida loo weyneyo,waa bulsho aanu ku baranay cunto dhaqameed badan oo aanu horey u naqiinay laakinse sida ay ugu dhawaaqaan ay nagu aheyd wax nagu cusub magacyada loogu yeero inta badan.
Hadii aad Xeerkooda dib u eegto walow aanu weli ku wadno aqris si aanu hadii Allah na gaarsiiyo munaasibadan mida ku xogta inagoo xafidsan ula wadaagno shacab badan oo aanu sida aanu hada uga hadalnay si ka baaxadweyn u soo tabino 12 bilood kedib,hadane sidaasi oo ay tahay sanadkan bilaawgaa ah ee cusub afartii maalmood ee ay shacabku ku dabaal dagayeen dhulka Dowlad Deegaanka Somaalida iyo weliba munaasibada taariikhigaa ee Dhaqanka Soomaaliyeed ee Xeer Ciise waxey inoo aheyd mid si aan la qiyaasi karin inoo soo jiitatay,weliba inaga iyo saaxiibo badan oo hada aanu wax qoreyno aanu hal goob wada joogno midkasta waxuu dhinaciisa ka soo tuurayaa waxyaabahii ugu qosolka badnaa waxaase dhamaanteen na soo jiitay (Hal ku dhigooda- Slogan)ka ah Ciise Waa Ciise Nina caarad madheera.Mid kale ayaa waxey leetahay (Cidkasta Camalkiisaa Cadeeyey amaba Madoobeeyey ee dadka dhan waa Ciise), yacni waaba dad qab iyo hankii ugu weynaa ee uu bini'aadam ku faani karo heysta/leh amaba aaminsan.
Laakinse markii waxaasi oo dhan laga soo tago oo xitaa qaab academic ah loo micneeyo Hal kudhiga Xeer Ciise hadaan soo koobno waxa afka qalaad lagu yiraahdo (proverbs, games, poetry and initiation rites) intaas iyo ka badanba iney dhaqanka Ciisaha ku xoogan yahiin,weliba intaas kuma ekeyneynee dhaqanka Xeer Ciise markii aanu dhinackasta ka eegnay waa (peaceful coexistence),waxa la yiraahdo oo waxuu dan u wada yahay iyaga ka Ciise ahaan iyo dadka kale ee kula nool degaanka,waxaana ugu wacan dhaqanka Xeer Ciise ayaa ah mid gunta hoose laga soo tolay ilaa korna isku xiran dhaqan iyo bulshoba,waana waxa afka qalaad lagu yiraahdo amaba Xeer amaba Xukun ay ku dhan yahiin Community justice, focusing on reconciliation and compensation.yacni waa dhaqan hadii meelo badan oo ka mid ah qaarada Afrika looga dhaqmo amaba la gaarsiiyo wax weyn bulshada u tarayo maxaa yeelay marka la leeyahay waxa ku idil dhaqankan Somali Issa ay aduunka ugu yeeraan Soomaaliduna ugu yeeraan Xeer Ciise waxii la dhihi jiray (values and principles), sidoo kale intaas kuma ekee waxaa ku jira xaquuqda dumarka iyo caruurta oo uu Xeerkaan ixtiraam weyn siiyo.
(Means respecting the rights of women and children) Intaas kuma ekee waxuu u daneynayan Xeer Ciise Ba'ada amaba nolosha reer Miyiga sida ,( Environmental conservation, peaceful conflict resolution and mutual assistance),mana ahan Xeer inta subax la soo kacay kaliya maalinta kale inta Soomaalida dhaafay dunida sidaas ku gaaray,waa Xeer mudnaa in mar hore uu gaaro caalamka,maxaa yeelay xitaa waxuu soo jiray dalal badan oo maanta dunida ka mid ah oo la sheego iney yahiin dowlado waaweyn oo aan Xeer iyo nidaam laheyn ayuu soo jiray Xeerka Ciisaha,waana mida keentay in aanu ku faano oo aanu mudo dhawr maalmood ah inoo noqdo kan ugu muhiimsan ee aanu bulshada la wadaagno,hayeeshee waxaan halkaan ka bogaadineynaa, amaaneynaa, sharaf, ciso iyo karaamad u heynaa hadii aanu nahay bahda HS.com Cuqaashii, Dhalinayradii, Haweenkii, Aqoonyahankii iyo cidkasta oo Xeerka Ciisaha soo gaarsiiyey heerka uu maanta joogo.
Waxaa kale oo aanu bogaadineynaa shaqsiyaadkii kala duwanaa ee Somalida ahaa ee labadii munaasibadood ee maalinta calanka shacabweynaha sharafka leh ee Soomaaliyeed ee dowlad degaanka Soomaalida iyo munaasibadan Xeer Ciise ee na gaarsiisay in aanu ugu faano dadyow kale oo aan Afrikan aheyn.Hayeeshee dhawr muuqalo oo qurux badan oo aanu ku soo qatimeyno wararkeena Xeerka Ciisaha kedib waxaanu isla aadeynaa wararkii dumar weynaha amaba haweenka Somaliyeed ee ay naga soo dhax galeen munaasinbadii ugu danbeyey ee ka kala dhacay Jigjiga iyo magaalada aadka cajiibka u ah ee ay ku nool yahiin shacab isku duuban ee Dire Dhaba.la soco wararkeena danbe Waxana ku soo qatimeyna qormadan halku dhiga Ciise Bul dheh,Malaha waxaa laga wadaa Ciisow is muuji....lol.
DHAQANKA SOOMAALIYEED EE "XEER CIISE" WAXAA GUNDHIG/ASAL AMABA UDUB DHAXAAD U AH SEDAX QODOB.1- ODOYAASHII XEERKAAN U DHIGAY AMABA DEJIYEY.2-SHACABKII XEERKAAN LOO SAMEEYEY 500 SANO KA HOR OO SIDII UU AHAA UGU DHAQMAY/U QAATAY AMABA ISKUGU MAAMULAY.3- AQOONYAHANKII IYO INTII AQLIGA U SAAXIIBKA AHEYD OO IYAGUNA KAALINTOODII QAATAY SIDAASINA KU GAARSIIYEEN DUNIDA,KUNA NOQDAY XEER CAALAMI,WAXAASE DHAQANKA XEER CIISE QIIMO U SII YEELAY WAA......
Dire Dhaba iyo Munaasibadii Dhaqanka Soomaalida ee Xeer Ciise iyo Qormo soo koobeysa waxii ay indhaheenu qabteen/aragnay, dhuganay, dawanay amaba hadaan si kale u dhigno wax u dhacen,weliba la dhihi karo amab la siin karo tittleka munasibada taariikhigaa ee "Xeer Ciise"Soomaalidii hore markan oo kale waxey dhihi jireen Farsamo waa faro kuheyn, Hidaha iyo dhaqanka Soomaaliduna kumaba sii jiro,maalintu waa Isniin, Bishu Waa Janaayo 27,sanadku waa 2025-
Inta aanan gudagelin muhiimada qormada munaasibadii qiimaha badneyd ee loogu magac daray Dhaqanka Soomaalida ee Xeer Ciise magaaladii ay ka dhaceysay, shacabkii halkaas iskugu yimid niyad wanaaga iyo Somalinimada ka muuqatay, marka laga soo tago in magaca iyo guusha ay soo hooyeen Beesha Taariikhada facaweyn leh ee Ciise ee xeerkaan ku soo dhaqmeysay qarniyaal jiilba jiilba siduu jiilkii ka danbeeyey ugu soo dhiibayey soo gaarsiiyey halkaan aanu maanta joogno waxaan dhihi karnaa guushaani waxey aheyd mid ay gaareen una soo hoyatay Soomaaliweyn oo dhan, waxaanse markii aanu horta xooga saarnay bal in aanu wax badan ka ogaano dhaqankaan Xeer Ciise, waxaan horta muhiim inoo ah waxyaabo badan oo na soo jiitay oo muhiim u ah shcab weynaha Soomaaliyeed in loo bidhaamiyo ka hor nuxurka qormada.
Markasta oo aanu arin muhiim u ah Soomaalida aanu wax ka qoreyno su'aalaha ugu weyn ee nala soo weydiiyo inta badan markii aanu uga jawaabeyno waxaan markaasi ku saleynaa hadba xaqiiqada iyo ujeedka aanu markaas ka leenahay iyo waxyaabaha inagu dhaliyey, sida qoraalada muhiimka inoo ah ee aanu kaka hadleyno Dumarkeena Soomaaliyeed oo ay inoo soo socdaan qeybahii ugu muhiimsanaa ayna inoogu xigaan qoraalkaan Xeer Ciise markii aanu ka soo dhamaano qoraaladaas aanu dumarka Soomaaliyeed ka sameyneyno oo ah kuwo si weyn u tabanayo arimo badan oo muhiim u ah jiritaanka iyo nolosha shacabweynaha Somaliyeed iyo sida ay dumarkeenu u yahiin laf dhabarta bulshadeena oo waxaa qoraladoda inaga soo dhax galay labadii munaasibadood ee qaaliga inagu ahaa ee maalinta calanka shacabka Dowlad Deegaanka Soomaalida iyo Munaasibadan qabsatay dhulka ay degaan qowmiyada Soomaalida iyo dunida dacaladeeda nee Dhaqanka Soomaaliyeed ee Xeer Ciise.
Tusaale- Waxaan si horudhac ah qormadan qeybteeda kore ku soo koobnay qodobka dhahayo (Farsamo waa faro ku heyn),mar hadaanu waxa aanu ka hadleyno ay tahay Hidaha iyo dhaqanka Soomaalida ee Xeer Ciise waa u muhiim bulshada in dhinacyo kala duwan weliba jiilka soo koraya loo bidhaamiyo,
Sidoo kale marka ay Soomaalida ina soo weydiiyaan weliba kuwoda aanu saaxiibada nahay ee na garanaya sida aanu dalka iyo dadka Somaliyeed u jecel nahay aadkana u kaftano, isku dhax galnay Fanaaniinta Somaaliyeed amaba heesaha Soomaalida kuwooda dhiga dhaqaajiya midkeebaad ugu jeceshahiin amaba habalahii Soomaaliyeed ee af maalka ahaa ee Soomaalida soo maray waayo waayo mideed aad u xiiseysaan?. waxaan ku dhahnaa hablaheenii Soomaaliyeed kalama dhacaan oo dhamantood qiimo ayey agteena ka leeyahiin waanu wada jecelnahay mid heesta, midkastana siyaabo kala duwan ayey bulshada ugu heysa adeeg muhiim u ah nolosha aas aasigaa,waxaanse mar hadii ay qormada nala gashay halka laga hadlayona ay tahay munaasinadii qiimaha laheyd ee ay na soo jitayay shacabkii iskugu yimad iyo magaaladii lagu qabtay ee Dire Dhaba waa lama huraan in aanu mid ka mid ah heesaha aanu ugu jecelnahay waxoogaa dulmarno.
Horta Waa mida koowaade qormadan midii ka horeysay waxaan ku sheegnay in aanu qoraalka Xeer Ciise iyo waxii aan ku soo aragnay aanu ku soo koobi doono labo qodob oo kaliya waxaase taas meesha ka saarayo xajmiga iyo muhiimada uu inoo leeyahay Dhaqan kani iney dhici karto iney qodobadu ka bataan labo qodob ayna dhici karto inuuba qoraalku noqdo midkii ugu dheeraa ee aanu waayadan u qaadano qalin iyo warqad kedibna halkaan ugu soo daabacno shacabweynaha Soomaaliyeed.
1- Waa mida Koowaade markii aanu si fiican dhinackasta u eegnay shacabka Soomaaliyeed ee isku yimid xaflada amaba munaasibada Hidaha iyo Dhaqanka Soomaaliyeed ee "Xeer Ciise" waxaan soo xasuusanay inagoo isla markii aanu aragnay sidey wax u dhaceen kedibna markii aanu maskaxdeena ka shaqeysiinay waxaa nagu soo dhacay bal horta in aanu qiimeyn ku sameyno/suureyno, kala dhig dhigno Xeerka Ciise sida uu jiilba jiilkii ka daneeyey u gaarsiiyey ka sokow ilbaxnimada, wadaniyada, Soomaalinimada, horumarka ,ismaqalka, hantida iyo ganacsiga balaaran ee ay ku heystaan magaalada Dire Dhaba Soomaalida ayna u tahay magaaladooda,kulana nool yahin shacab kale oo ay si wada jir ah iskugu duuban yahiin , sida ay dhaqankooda mid Diineed iyo midka loo dabaal degayo ee 500 sano jirsaday iyo sida ay u yahiin shacab qalbigooda nadiif yahay si guud Soomaali ahaan ,si gaar ah Beesha Ciise, waxaasi oo dhan markii aanu aragnay amaba qiimeynay waxey nagu dhalisay in aanu isbuucaan wararkeena dhan ku soo qaadano Dhaqanka Soomaliyeed ee Xeerka Ciisaha iyo wacdarahii ay shacabku dhigeen mid marti loo ahaa oo degaanka ku noolaa iyo mid aah aheynba.
Hadaan si dhab ah dadka Soomaaliyeed ula hadalno Heesaha iyo Gabayada Soomaalida waxaan ugu jecnahay kuwa wadanigaa ee lagu difaacayo qowmiyad dhan oo meel ku nool amaba lagu amaanayo laguna difaaco dadka iyo duunyad ahaan kuwooda ugu saameynta badan ee aan ka tirmin qalbiyada jiilkasta oo yimaada, inaga wax qoreyna waxaan ugu jecelnahay Heestii Galad oo hadaan si kasta u dhageysanay, waqti gelinay sanado kala duwan markasta inoo ah iney tahay mid la qaaday shaleyto oo kale.
Heestaas waxaa qaaday Haweeney ka mid aheyd Dumarkeena Soomaaliyeed ee gesiyaasha ah ee aanu sanadkan ka dooranay waxkasta in aanu iyaga wax ka qorno waa gebedhii ka soo jeeday dhal culumo, gebedhii ku dhalatay Deegaanka Fiiq amaba deganka Baabili, Gebedhii nolosheeda intii ugu muhiimsaneyd ku soo qaatatay magaalooyinka Fiiq, Jigjiga iyo Dire Dhaba, Gebedhii markii ay la kulantay Fanaanadii weyneyd Alla Ha u Naxariistee markii ay is barteen Shamis Abuukar Ismaaciil oo ay Soomaalidu u garan ogtahay (Guduudo Carwo) ku kulmeen magaalada Dire Dhaba isla markii go'aansatay iney u soo raacdo magaalada Hargeysa sida ay Soomaalidu berigaas u ahaayeen hal qoys oo is jecel,is ixtraama,hal meel wax ku wada cunta aan sahayda isku qaadan, halkaasina intuu ka yaabay markii ay tagtay magaalada fanka iyo Suugaanta Soomaalida ku caan baxday ee Hargeysa abwaankii weynaa ee Axmed Saleebaan Bide sida ay aqli,garasho, qurux iyo u maskax furneyd iyadoo aad u yareyd u dhibay ruwaayadii caan baxday ee "Alla Aamin Ma iisho" ee ay ka aheyd aktarada 1963 dii waan sii wadi laheyn amaanteeda haweeneydaan amaba gebedhaan aanu ka hadleyno Alla Ha u Naxariistee iyadana maanta ifka ma joogtee waa Seynab Xaaji Cali Siigaale oo ay Soomaalida u taqaaney.taqaano Baxsan, markii ay dhawaan geeriyootay ayaan waxaan is dhahnay tolow yaa heesteedii Galad halkeedii ka sii wadi doono,hayeeshee, waxaa dib u cusbooneysiiyey oo weliba bartii loo baahnaa dhigay heestaas dhukkana ka qaaday si weliba qurux badana u qaaday geber aad u da yar oo ka mid ah shacabka Dowlad deegaanka Soomaalida oo lagu magacaabo Hibo C/rizaaq Soomaalida degaankuna ku naaneysaan (Hibo UK),mar kale ayaan labada heesood is bar bar dhig kusameyn doonaa oo aanu halkaan soo dhigi doonaa hada qoraalka ayaa inala dheeraanayo, waxaasi oo dhan ee aanu ugu soo qaadanay heesta Galad muhiiamd aay heesta Galad inoo leetahay miraheeda waxaa ka mid ah inagoo soo koobeyna
(Gerka iyo Waxaan labada law meel iskugu geeyey, sida Aar gantaal qaba waxaan gogosha reemaaba,gaajada jirgeyguu waxuu golongol dhuubtaaba, Dhulka waxaan garaacoo Dibaha Gowda ku hayaba ama galowga qelshiyo ugaar garabka saaraaba,gartayeey nolosheyda galadaan sugeyniyo waqtigii weyna soo galeye, guushiyo barwaaqda gugeygaa iku simayoo kama geeriyoonee),hadii bal heestaan qiimaha leh ee ay qaatay fanaanadii Qaranka AHN Baxsan oo ay halkeedii ka sii qaadeen haweenkeena kuwooda da'da yar qaarkood maxaad u maleyneysaan markii aanu ka sheekeyneyno Dhaqanka Somaaliyeed ee Xeer Ciise halkaan ayey ka bilaabaneysaa,Xeer Ciise waa Dhaqan Soomaaliyeed oo soo jireen ah, waxuuna ka mid yahay.... waa socotaa hada ayaan gudagaleynaa si degan u aqriso Xeer Ciise waa Xeer dhaqanka Soomaalida ay caanka ku yahiin soo gaarsiiyeen meel lagu faani karo yeysan kuseegin qormadu waa socotaa.......
Munaasibada Debaal Dega Hidaha iyo Dhaqanka Soomaalida ee Xeer Ciise,maalintu waa Axad waana maalin qurux badan,bishuna waa Janayo 26,sanadkuna waa 2025-Maahan kaliya in aanu wax ka soo tabineyno amaba qowmiyada Soomaalida heerka uu gaaray Hidaha iyo Dhaqanka Somalida ee Xeer Ciise oo kaliya iyo inuu calami noqday waxaa inoga muhiimsan inaga wax qoreyna kaliya intii aanu ka faa'idnay,baraney amaba hadaanu si kale u dhigno qiimaha uu Xeerkani u leeyahay Soomaaliweyn oo dhan.
Dabcan Maalintu Waa Axad munaasibadana malintii JImcaha ayey dadka bogaan wax ku soo qora fasax u soo qaateen oo inta aanan wax qoreyn waxaanu si raaxeysaneynay munaa sabadahii qiimaha badnaa ee is dulsaarna ee Maalinta Calanka Dowlad Degaanka Somaalida
iyo Munaasibadan Dhaqanka Soo jireenkaa ee Xeerka iyo Dhaqanka Somalida ee Xeer Ciise, weliba in labadaas munaasibadood ay inoo noqdaan kuwa ugu muhimsan newsyada kale ee ka jira Geeska Afrika dhulka iyo degaanada ay Soomalidu caanka u yahiin, ma aheyn wax iska yimid ee waa in ay qiimo weyn inoogu fadhiyeen labada munasibadodba,hayeeshe madaama aanu munaasibadii maalinta calanka Dowlad Deegaanka Soomaalida aanu ku soo gabo gabeynay qormo dheer oo ka koobneyd 3 qodob.
Waxaa leyska rabaa halkii aanu ka bilaabi laheyn munaasibadii ka dhacday magaaladii Na soo jiitatay dhinackasta ee Dire Dhaba,kaftan iyo farxad badan kedib qormadan xeerkaan iyosida aanu ula dhacnay waxaan ku soo koobi doonaa kaliya 2 qodob oo Qosolkiisa, dhiragelintiisa iyo xaqiiqdiisa sida ay Soomaalidu hodanka uga yahiin Hidaha iyo dhaqanka soo jireenkaa ee Xeer Ciise.
Bal marka hore heetaan aanu meesha ugu sareysa soo dhignay oo ay ku idil yahiin murti oo dhan ee ay qaadeyso/ku luqeyneyso, heeseyso (sister Kafeeya) bal aanu iskula nasano,war inagaa idiin heyna warna mowlaheey,muqalkii ugu wanaagsanaa ee Xeer Ciise laga duubayna qeybtan hoose ka daawo halka ay ku qoran tahay, Soomaali Maxamed si guul waa guul weyn oo u soo hoyatay si gaar ahne waxaan ugu hambaleyneynaa mar 1aad, mar 2aad iyo mar 3aadba shacabweynaha Ciise ee herarkii kala duwanaa ee uu Xeerka Ciise soo maray jiilba jiil u soo dhiibayey Xee Ciise waa Xeer Bulsho midii ugu wnaagsanaa ee aanu waayadan aragno, maqalno una guur galnay qeybta hoose iyo Buurtii Citi halka ay ku qoran tahay Sawirka Ugaas Mustafe ee hoose click Here taabo abrnaamijkaas in ka badan shan jeer ayaanu daawanay aad ayuu inoo soo jiitay,kedibna waxaan isla aadeynaa qormada qeybteeda ugu xiisaha badan ee uu Ahl ku dhigeedu yahay "Ciise Waa Ciise Nina caarad Madheera oo ay qormadu inoogu bilaameyso......
Caawa iyo Wacdarahii Hidaha iyo Dhaqanka Soomaalida ee Xeerka caalamigaa ee Xeer
Ciise iyo magaalada Dire Dhaba,2025- Iyadoo ay halkeedii inooga sii socdaan wararkeenii munaasibada Xeer Ciise iskuna dayeyna in aanu bulshoweynta Soomaaliyeed ee Geeska Afrika iyo caalamka/dunida dacaladeeda ku nool iyo xafaladahii amaba munaasibadii Xeer Ciise oo xili habeen ah soo gaaray meelo kala duwana ka dhaceysa weli,xili qormadeenii jum
lada ahyd ee kaftanka iyo taariikhda Xeer Ciise ay jidka inoogu soo jirto,waa dhaqan iyo bulsho wax la taaban karo oo lagu dhiiran karo in laga qoro uu Allaah la doontay waana wax lagu faano,hayeeshee, Markii aanu inta badan iskula raaxeysano heesaha, ciyaraha hidaha iyo dhaqanka, cuntada nocyadeda kala duwan ee halkaas lagu soo bandhigay, shacabkii Dire
Dhaba iyo sidii quruxda badneyd ee ay u soo dhaweeyeen kumanaanka shacabka ah ee ka soo qeybgalay munaasibadaan qiimaha badan,farxadii saqiir iyo kabiir intii nasiibka u yeelatay iney goobta ay ka dhaceysay munaasibada gaaraan iyo wararka ugu muhiimsan oo dhan markii aan isla daawano, nasano muuqalada quruxda badan iyo sida ay beesha Ciise hodan uga tahay Hidaha iyo dhaqanka soo jireenkaa ee 500 sano jirsaday awadeed waxey naga mudan yahiin in aanu newska ugu sareya webka ka dhigno munaasibada Xeer Ciise oo wax badan,badan oo badan ayaan ka baranay xafladii maalinta Calanka shacabka Dowlad Deegaanka Soomaalida iyo munaasibadan qaaliga ku ah qowmiyada Soomaalida,sidaasi daraadeed qormada soo koobeysa wax badan intaan la gaarin bal shacabka sida ay iskugu marxabeynayaan,faraxsan yahiin iyo wanaaga ka muuqda iyo niyad wanaagooda wax la heli karo maahan,waa socotaa qeybtii shactarada waa noo soo socotaa iyada qudheeda........lol.
Dire Dhaba iyo wacdarahii maanta,Hidaha iyo Dhaqanka Soomaalida ee Xeer Ciise,2025-Qormadeena halkaan kala qabso Soomaali Maxamed meelkasta aad dunida ka joogtaan madaxdii, dhaqankii uu horkacayey Ugaas Mustafe, Shacabkii quruxda badnaa,maamulka iyo Shacabka Dire Dhaba iyo shacabweynahii kale ee munaasibada ka qeybgalay si degan ula
soco wararkeena inagoo dhinacyo kala duwan kasoo qaadaneyna, waa macquul in ay nala gasho qormada halkii ugu dheeraa ee qoraal laga qoro munaasibad midaan oo kale ah,taasi oo sanadkasta la joogteeyn doono sanadka danbena lagu qaban doono isla magaaladan iyo shacabkaan isku duuban ee ku nool magaalada na soo jiitatay Quruxdeeda ee Dire dhaba.la soco wararkeena,ciyaarahii iyo qaabkii quruxda badan ee ay xafladu u dhacday qoraalkana u soo qaado Shaax,Qaxwo, Daanko, Baalcas amaba Qaloon hadba sidaad u taqaano waa xaflad soo jiidasho leh ayna isku arkeen amaba kulmisay bulsho siweyn ugu faraxsanaa munaasibada,waxaana qeyb ka ahaa masuuliyiin kale duwan oo aanu qeyba mar isla aadi doono,waa socotaa.......
Wararkii ugu danbeyey Hidaha iyo dhaqanka Qowmiyada Soomaalida "Xeer Ciise iyo caawa iyo Magaalada Dire Dhaba,Magaalada gebi ahaan waa buuxsameen Hoteladii iyo guryahii, Qadka Tariinka dheereeya ee isku xira Jabouti iyo Magaalada ay ka dhaceyso Munaasibada weyn ee Xeer Ciise ee Dire Dhaba 48dii saac ee ina dhaaftay waxuu ahaa midka ugu mash quulka badan kaasi oo waday shacabkii ugu badnaa ee ka qeybgalaya munaasibada Somal
oo idil isku diyarinayan.Xaflada oo waxa ka haray sacado kooban, waxa wadoyinka waaweyn
ee magalada Dire Dhaba ka socday ciyaaro kala duwan bal aanu iskula sii nasano muuqalkan kooban kedibna,waxan isla aadeynaa garonka kubada cagta magaalada Dire Dhaba oo si aan horey loo arag looga daremayo diyaar garowka. dhegta kor u haay, yaa Somali Maxamed arinka maahan sidii aanu modeynay iyo wax u dhaw oo waa ka baaxad weyn yahay waxaanu ka hadleyno waa kumanaan iyo kumanaan shacabka ah,hayeeshee,Dire Dhabe waxaa ku nool shacab runtii isku duuban oo la dhihi karo magaalada quruxdeeda iskama imaan.Walee wax baa ka dhacay yaaba caawa oo kale jiif u baahan, Waa markii uu abwaankii Soomaaliyeed amaba Abwaanadii Soomaaliyeed dhihi jireen Taariikh Qadarin Mudan dadku badi xasuustee.
Hadaanse nuxurka soo koobno iyadoonba weli xafladii weyneyd la gaarin (Bil xaqiiqo hadii aad dhacdo taariikhi ah dooneyso in aad marqaadi ka noqoto amaba aad jecelaan laheyd waa midaani oo kale amaba hadaanu si kale u dhigno afka qalaad " If historical event would you like to witness,this is one of them). Midna ogaada Soomaali Maxamed badanaa inaga wax qoreyna waxan inta badan maqli jirnay wax la soo dhaafay oo sheeko aanu ku maqalnay,laakinse hadii berito caruurteenu na yiraahdaan/weydiiyaan,nala soo doontaan ereyo ay ka mid yahiin lacala, Aabo/Dad,what is the most historically significant event you witnessed in..?. Believe it or not Xeerka Ciise waxuu inoogu jiraa kaalimaha hore maxaa yeelay Hidaha iyo dhaqanka Soomalida amaba Xeerka Ciisaha waa amaba hadanau si kale u dhigno (The Xeer Ciise refers to the oral customary laws of the Somali-Issa communities!!, kuwaasi oo ku kala nool weliba sedaxda wadan ee Ethiopia, Djibouti iyo Somalia.si degan ula soco wararkeena danbe iyo magaalada na cajabisay ee Dire Dhabe iyo Xeer Ciise shacabka waa mid murti ay afkiisa ay ka soo burqaneyso/maaxaneyso iyo mid dhegta u raaracinayo oo si degan u dhageysanayo ,mid wadada dhaxdeeda ku ciyaarayo iyo mid marti soorka iyo soo dhaweynta ku mashqulsan oo weli arinku waa bilaawkii oo kaliya shacabka Soomalaiyeed e Ciisahu waa dad aad u qalbi wanaagsan,reer magaal ah ,kaftan badan oo ay ku weyn tahay dhaqanka,Soomaalinimada iyo deris wanaaga oo munaasibadan waxaan ku baranay durbaba xajmiga uu xamaarsan yahay dhaqankaan soo jireenkaan ee 500 sano jirsatay...........
Hidaha iyo Dhaqanka Qowmiyada Soomaalida "Xeer Ciise", Maanta iyo Magaalada Dire Dhaba, Jimco,Janaayo 24,2025-Kedib qoraladii aanu ka soo diraaney xafladii sanad guurada aas aaska calanka shacabweynaha Dowlad Deegaanka Soomaalida (Somali State-DDS), oo ay ka soo waregatay amaba loo dabal degay debaal deg weliba aad u qurux badnaa aadna u balaarnaa sanadkiisii 32aad oo aanu horey kaliya uga soo hadalnay qormo kooban,hayeshee, madama aanu shacabweynaha Somaliyeed isla soo aadnay Jigjiga iyo Dire( Click Here)
Dhaba oo ay inooga shidan tahay,bal inagoo is raacsaneyna xafladii quruxda badneyd ee ka dhacay caasimada Dowlad Deegaanka Soomaalida iyo waxyaabahii aanu ka soo aruurinay bal aanu horta isla aqrisano ,kedibna qormada qeybteda ku xigta toos ayaan iskula aadeynaa
magaalada Dire Dhabe oo lagu qabtay munaasibad aqoon isweydaarsi ah taasi oo ay ka qeyb galeen madax DDS, masuuliyiin kala duwan oo ka socotay Ismaamulka Dire Dhaba iyo qeybaha ay ka kooban tahay bulshoweynta Soomaalida kuwooda ku nool magaalada Dire Dhaba iyo wafuud halkaasi u tagtay debaal dega weyn ee halkaas ka dhacayo kaasi oo soconaya maanta iyo berito,kana dhacaya garoon weyn.
Hadaanse dib ugu laabano magaaladii quruda iyo shacabka wanaagsan ee ay Somalinimadu ku weyneyd ee DDS isla aadno qeybteenii hore waxey inoo mareysay waftiyadii kala duwanaa ee halkaasi gaaray iyo sida quruxda badan ee ay u dhacday xaflada aan dhihi karno waxey aheyd mid ka mid ah xaflad loo qabto qowmiyada Soomaalida midii ugu wanagsaneyd uguna farxada badneyd,waana markii ay Soomaalidu kuwooda damiirka leh rag iyo dumarba xiligaan oo kale dhihi jireen waabaa baryey,Bilicsan/qursan aroora baxsan maalin boqran, runtii waa midaan oo kale.
dabcan inaga wax qoreyna waxaan ka mid nahay jiilkii Soomaalida ahaa ee badankood ku soo barbaaray nidaam dowli ah iyo mushtamac Soomaaliyeed oo han iyo qab lahaa beri samaadkii ,waxaan ka mid nahay malaayiinta Soomaalidaa ee uu Allaah ka bad baadiyey iney daadiyaan, ku fikiraan, ku dhiiradaan noockasta u yahay dhiig bini'aadam iney daadiyaan, dhiirageliyaan fikradaha ku kooban inta uu la haray jahliga amaba ku bar baaray goobaha colaadaha ay ku badan yahiin,waana mida keentay in aanu kaliya xooga saarno dhulka ay
caanka ku yahiin qowmiyada Soomaalida ee geeska Afrika amaba meelaha kale ee ay kula nool yahiin bulshoyinka kale ee aan Soomalida aheyn in aanu meelba meeshii ay ka qurux badan tahay kana horumarsan yahiin shacabkooda aanu kaliya xooga saarno,hayeeshee, markii aanu ka sheegeyneyno degaan sida DDS oo kale ah iyo waxey shacabkoodu soo mareen iyo halka ay hada joogaan waa arin marna nagu reebeysa qiiro, marna na farxad gelineysa sidaasi daraadeed qormada halkaan kala qabso hadii aad ka soo jeedo qowmiyada Soomalida ee maanta ku nool dunidan aanu ku nool nahay qarnigaan 21aad waxii dhintay waaba dhinteene.
Horta hadal oo dhan markii ay culimadeena sharafta leh ee Soomaaliyeed kuwooda Ahalu qeyr ah ka waramayaan, hadlayaan amaba doonayaan iney bulshada u sheegaan waxey dhahaan/yiraahdaan amaba ku hadal qabsadaan kalmad marka la qorayo aad u yar laakinse micno weyn xambaarsan oo ah "Hadal waxaa ugu qeyr badan midkiisa yar" inagoo taas ka duuleyna bal aanu wax ka dhahno shacabka Soomaaliyeed ee DDS.
Hadii nala dhaho soo kooba dhulka Dowlad Degaanka Soomaalida DDS iyo shacabka ku nool waxaan ku soo koobi laheyn kaliya 3 qodob waa jiraan qodobo badan oo looga dhigi karo suubis amaba xoojin kuwaan aanu ka hadleyno oo qoraalka micno u yeeli lahaa amaba si aanu qormada ugu darno waxoogaa suuro ah....lol.,waxaase bedelkii inagoo ixtiraameyna halka ay shacabkan ka yimaadeen iyo adkeysiga aan noociisa horey loo arag ee ay halka ay maanta joogaan ku soo gaareen, wey neysku keen qaban la tahay ,wana mida aanu kaliya 3 qodob ugu soo koobeyno bal intaan waqti kale isla aadi doono hada si aysan qormadu inoola dheeraan.
1- Hadiiba dunidaan biniaadam ku nool siyaabo kale duwan leyskugu dayey waqtigo kala duwan lagu dhiirado in la ilhaaneeyo Soomaali State shacabkoodu waa kuwa mudan in laga qoro wax muuqda qarnigan 21aad, waxana astaan u ahaa Markii qeyb iyaga ka mid ah lagu dhirado in la bahdilo, la dhaco, la dilo, waxkasta oo ay lahayeen maal,mood iyo nafba in la dhaafiyona markasta waxaa naftooda u hibeyn jiray wiil iyo gebdho deegaankaa oo maanta dhulka ka hooseeya qaarna ay weli nool yahin iyagoo gaboobay amaba maskaxiyan wax badan oo ay qalibigooda ka tirtiri waayeen oo ay u soo joogeen awadeed iyo waqtigii oo ku dheeraaday ay maanta yahiin ama kuwo sariir saaran amaba weliba madaxa ciida iyagoo ka ceshanayo ay socdan kuwasi uu Allaah kusimay watiga quruxda badan ee xafladii maalinta
calanka Dowlada deegaanka Soomaalida.
2- Waa Geesiyaal wax la qeybsada qowmiyado ka badan xukunkana uu gacantooda ku jiray qarniyaal,waxeysa dhibatadii ugu badneyd soo gaartay markii ay meesha ka baxday dowladii weyneyd ee Somaliya ee looga cabsan jiray,waxii markaasi ka danbeyeyna wiilka Somaaligaa amaba gebedha Somaalida ee ku nool DDS minkiiba waxuu iska dhigay amaba u dhaqmayey waxa afka qalad lagu yiraahdo (Like there is no tommorrow),Yacn in aysan berito jiri doonin oo kale,waana go'aan uu qof nool oo dunidan rajo ka leh inuu gobanimo ugu noolaado mida ugu wanagsan in markasta la helo qeyb bulsho meel ku nool oo ay iskugu jiraan kuwo bilaa edeb ah oo aan damiir laheyn markasta laga helo kuwo damiir leh,wana melaha ay Somalida qowmiyad ahaan ka dhiman waayeen.
3- Iyo qodobka aanu is leenahay waa muhiim oo ah maamulka hada jira oo isagu marka loo eego inta hogaamisa iyo sida uu cuqaasha degaanka ula tashadaan ka dhigtay mid degaan ka amnigiisa iyo horumarkiisa ay si guud shacab iyo maamul iyo weliba qurba jooga uu midkasta qaatay kaalintiisii sidaasina degaanka oo dhan haatan ugu socoto mashaariic waaweyn oo loo qaateen ah,waana mida keentay in xaflada quruxda badan ee aas aaska calanka ay u aheyd mid si guud iyo gaar ahaaneedba u farxad gelisay marka laga soo tago shacabka DDS xitaa kuwa Soomaaliweyn oo dhan aheydna mid leyskaka kala yimid dhulka ay degaan qowmiyada Soomaalida oo dhan.waana mida nagu dhiiragelisay in aanu wararkeena halkaas u weecino ee ay muhiim inoo noqdaan shacaweynaha Soomaaliyeed ee ku nool dhulka quruxda badan ee DDS,waxaa waxaasi oo dhan ka sii daran in aysan marnaba daruufahii kala duwanaa ee ay soo mareen shacabweynaha DDS aysan hal maalin ka weecin iney xajistaan,horumariyaan, hagaajiyaan amaba balaariyaan hantida kaliya ee ay hodan ku tahay Soomaalida ee ah Diintooda sharaft abadan,Dhawqanka iyo Suugaanta Soomaalida, waana ku amaneynaa dhinackasta yar iyo weyn dadalka naftii hornimadaa ee xambaarsan geesinimada iyo adkeysiga ee ay halkan ku soo gaareen sidey u dhan yahiin shacabweynaha DDS.
,
Hadaanse u soo jeesano Dire Dhaba iyo xaflada quruxda badan ee halkaas ka socota ee Hidaha iyo dhaqanka Soomaalida ee Xeer Ciise, magalada Jigjiga iyo magaaloyinka waaweyn ee dowlad deganka min madaxda ugu sareysa ilaa shacabka waxaa leysku shubay magaada Dire Dhaba oo maanta la ciir ciireysa shacabkii ugu badnaa ee Somaliyeed iyo Qowmiyadaha kale ee aan Soomaalida aheyn,maadaama arinka halkaas loo tagay uusan kaliya aheyn guul Soomaalida kaliya ay gaareen oo ay shacabka Dire dhabe oo dhan iyo qowmiyaha kale ee halkaas kula nool Somaalida u arkaan in ay arinkaan tahay mid u soo hoyatay qaarada Afrika oo dhan shacabkooda waana sida ay tahay xaqiiqadii hadaan indhaha leys tireyn.
Hayeeshee sida aad ku aragtaan sawirada quruxda badan iyo magaalada Dire dhabe waa xaflad horudhac ah oo looga hadlayey taariikhda facawyen iyo xeerka Ciisaha halkaasi oo ay isku arkeen quburo aqoonyahno ah,madax kala duwan, Ugaas Musatafe Ugaaska guud ee beesha Ciise, cuqaal,culimo iyo waxgarad kala duwan,waxana magaalada Dire Dhabe ay shacabku uga imanayaan dhamaan dhulka ay degaan qowmiyada Soomaalida xitaa shacab weynaha Etoobiya amaba qowmiyadaha kale inta badan xafladan waa ku faraxsan yahiin, arinta aad xiisaha u leh shacabka ku nool casimda gobolka Citi magaalada Shiiniile wacdaro xooga ayey durbaba soo bandhigeen xitaa qaarkood gawaaradii intey isku aamini waayeen ayey xili hore dhawr maalmood ka hor kuwoda xoola dhaqatada ah iyagoo lugtooda maalaya halkaas soo gaareen,weliba dadka reer miyigaa dhaqanka Soomaalida lagama maro xitaa kuma kaftamaan,waana mida magaalada Dire Dhabe ka dhigtay mid aad u mashquul badan waxa kale oo ku sii qulqulaya madasha ay ka dhaceyso munasibada mediyaha qeybahiisa kala duwan.la soco warakreena danbe yaa Soomaali Maxamed.........
Mar kale iyo Jigjiga oo ay qoraal xiiso leh ay inoo dhiman yahiin maalinta aas aaska calanka dowlad deegaanka Soomaalida oo ahey dmaalin kulmisay qowmiyada Soomalida geeska Afrika iyo caalamka,walee halkaas farxad iyo debaal deg uu qiimahiisu sareeyo ayaa ka dhacay qormo soo kooneysa bilaaw iyo dhamaad iyo Dire Dhabe oo ay inooga shidan tahay ,hayeeshe waxan ku hormareyna magaalada Dire Dhabe halkaasi oo ay gaareen waftiyo kala duwan oo ka soo kala kicitimay Djabouti iyo Soomaaliland kuwaasi oo looga hortagay soo dhaweyntooda duleedka kore ee
magaalaada markii ay soo gaareen halkaas ( Click Here- Taabo Halkaan),oo ay ka socoto qaban qaabada iyo abaabulka soo dhaweynta wafuuda ka qeybgaleysa xaflada weyn ee debaal dega Hidaha iyo dhaqanka Qowmiyada Soomaalida oo uu dhawaan dhaqankoodu gaaray heer caalami,kedib xeerkaCiisaha oo 500 sano jirsaday,waa dhaqan aad cajiib u ah mudana in lagu faano, inagoona ay
wararka Jigjiga iyo kuwa Dire dhabe intii karaan keen ah shacabweynaha Soomaaliyeed ugu soo gudbineyna,Ugaaska Beelweynta Ciise Ugaas Mustafe iyo Cuqaasha kale ee beesha Ciise oo uu waqtigooda amabahadaanu si kale u dhigno cimrigooda gaarsiiyey nasiibna u yeesheen heerka wanaagsan ee uu soo gaaray dhaqanka Soomaalida si guud gaar ahaan midka Ciise,ahyeeshee xafladaas oo ka dhaceysa Garoon weyn oo lagu ciyaaro kuabda loogana kala yimid meelo badan oo ka mid ah dhulka ay Soomaalidu degaan jiilkii nasibka u yeehsay in ay taarikhdaas qormatay ku soo aado xili gooda. la soco wararkeena danbe iyo Jigjiga+ Dire Dhabe iyo Xeer Ciise.....
Caasimada Dowlad Deegaanka Soomaalida iyo Maanta,2025- Soomaalidii hore waxey dhihi jireen af aan af kaa celin alla gooy ba la dhahaa,hayeeshee maanta oo kale quruxda iyo wanaaga ka jira dowlad deegaanka Soomaalida taas waxaan leenahay,af aan afkada aheyn(Calashaa Luqadeena wanaagsan ee Somaaliga), aheyn ahdaad wax ku qorto iyaduna waxaa la yiraahdaa luqadaas waa Alla kuma siiyaan ee bal aanu inagoo udbaheena iyo dhegaheena wadana isla aadno Jigjiga iyo DDS.
Waxaase horta muhiim ah markii aanu dhantada qiimaha le ee Abwaan Hargeele iyo gebedhii la luudin waayey ee Raaqiya ee aanu ka dhergi waaynay daawashadeeda dhantadan sida loo qaadayo murtida iyo sida ay iskula jaan qaadayaan dhaantadaas oo loogu magac daray Daymo Raaxo amab hadanu si kale u dhigno dhiig Jaceyl, kedib si aanu inagoo xayi ah
iskula aadno dhamaanteen wacdaraha ka socda magaalada Jigjiga iyo debal dega Maalinta
aas aaska calanka degaanka,maxaa yeelay markii dabaal deg noocaan ah wax laga qorayo waa in bal horta bulshada dhinacyo kala duwan wax laga tusiyo ,waxan qeybteenii hore ku soo qaadanay wafuudii iyo marti sharaftii iyo weliba qurbajoogtii iskugu jirtay shacab iyo fanaaniin ee degaanka soo gaartay in casho sharaf loogu sameeyey qasriga madaxtooyada DDS.
Sidoo kale maanta waxey inoog abilaabmeysaa kedib mashquul badan oo uu ku jiray garoonka diyaaradaha magaalada Jigjiga ee Garaad Wiil Waal,hadane hadiiba ay manta magaalo dhulka Soomaalida ku taalo oo weliiba kuwooda waaweyn ka mid ah ay mashquul tahay waa Jigjiga,mar hadaanu qeybteena hoose iskul asoo daawanay muuqaalka xaladii hada waxaan isla aadeynaa bal inagoo dhinacyo kala duwan shacabaweynaha Soomalaiyee dka tusin doona wax badan hadey noqon laheyd heesaha, Gabayada, Suugaanta, Hidaha iyo dhaqanka Somaliyeed ee halkas lagu soo bandhigay iyo kuwa dhimanba.
hayeeshee halkaan ayey qormadu inooga bilaabmeysaa.
Waxey aheyd magaalada Jigjiga mid mashquul ku jirtay 48dii saac ee la soo dhaafay, dhanka cimiladu waa heerkii ugu wanagsanaa, shacabka degaanka min magaalo weyn ilaa mida ugu yar miyi iyo magalo waxey siweyn ugu dabaal degayaan xadfladan quruxda badan ee as aaskii calanka Dowlad deegaanka Soomaalida oo markii ugu horeysay ay muwaadiniin Somaaliyeed oo ka so jeeda deeganka udubada u aaseen 23 kii bishii Janaayo ee sanadkii 1993,waxii markaasi ka danbeyey tan iyo markii maanu bilaawnay dhawr samo ka ho rin anau melaha aanu wax ka qoreyno ay inoogu jirto dowlad degaanka Soomaalida dhulka ay degaan qowmiyada Soomaalida,waa xafladii ugu weyneyd ee siweyn looga dareemo dhulka Soomaalida oo dhan ee meeqaamkeedu aad uga duwan yahay kuwii hore si wleib a mug iyo miisaan leh ayaana loo daremayaa sanadkan.
Magaalada Jigjig aoo la ciir ciireysa waftiyo Soomaaliyeed,2025-Soomaali Maxamed iyo Magaaladii quruxda badneyd ee Jigjiga oo aanu isla aadeyno,kedib waftiyo ka socda dhulka ay Qowmiyada Soomaalidu degaan ee Soomaaliya, Djabouti, Soomaaliland, Waqooyi Bari
amaba Dhulka NFD iyo weliba Shacabka Soomaali State oo marti loo yahay,halkaas waa shantii Soomaaliyeed dhulkii lagu yaqiinay iyo diyaar garoowga iyo qaban qaabada xaflad siweyn looga dareemayo dhulka ay Soomaalidu degaan taasi oo ah mid loo qateen ah marka loo eego heerka abaabulkeeda, ahna debaal dega sanad guuradii 23ka Janaayo ee aas aaska Calanka heesaha badan ee qurqurxan loo sameeyey ee DDS.
Waa markii uu abwaanka Somaliyeed xiligaan oo kale dhihi jiray mada daalo soo dhaaftayoo
meel wacan bey mariye,hayeeshee hadaan waxoogaa dulmar kooban ku sameyno halka ay hada wax marayaan soo dhaweyn iyo marxabeyn kedib waxaa waftiga qasriga looga arimiyo shacabweynaha Soomaaliyeed ee Dowlad Deegaanka Soomaalida ee DDS loogu sameeyey
waftiga casho sharaf,halkaasi oo ay si diiran waftiga ugu soo dhaweyeen shacab iyo maamul soo dhaweynta iyo Somali jaceylka ay ku weyn tahay,halkasne waxa lagu riiqay amaba cunay, cunto Somali iyo waxii soo raaca,xili halkasi ay fananaiinta deganka ku soo bandhigen heeso, ciyarahahidaha iyo dhaqanka ay caanka ku yahiin Somalida iyo weliba gabayo,dhanka kale madaxda dowlad deegaanka oo uu hormuud u yahay madaxweyne Mustafe iyo shacabka degaanka,
ciidamada deegaanka, kooxda banbeyda,fanaaniin iyo abwaniin ayaa dhamantood siweyn looga dareemayaa mash quulkii ugu danbeeyey iyo diyaar garowgii xili ay waftiyo kale weli ku wajahan yahiin magalada Jigjiga, qurbajoog badan oo ka soo jeeda deeganka ku dar iyaga qudhooda,hayeeshee, Somaalida ayaa waxaa iskuku soo aaday xafladii dabaal dega calanka deegaanka iyo dabaal degii Hidaha iyo Dhaqanka oo la qabanayo iyaduna, kedib markii uu dhawaan dhaqanka Somaalida gaaray heer caalami ah oo weliba aheyd guul weyn oo mudan in siweyn looga dareemo dhulka ay Soomaalidu degaan,markaan oo kale arinka waa ka weyn yahay Xeer Ciise oo guushu waa mid u soo hoyatay Qowmiyada Somaalida oo dhan walow siweyn loo daremayo qaban qaabadeeda iyada qudheeda.
Arinta xiisaha leh ayaa waxey aheyd in tan iyo markii aanu quruxda degaanka halkaan ku soo bandhignay qoraalkaan kii ka horeeyey in ay dad badan aamini waayeen dhul beereedka iyo horumarka ka socda Dowlad degaanka Somalida.sababta ay inoo soo weydiinayaan inagu wan garan karnaa oo waxa ku yar mediya dhulka Somaalida quruxdiisa la wadaaga oo waxaa ku batay dadka xumanta qeyb bulshada ka mid ah ay malinkasta ku dhiradaan in ay tabiyaan, hayeeshee,waxan isku dayeynaa in aanu dhulka ay degan qowmiyada Somalida dhinackasta ka tusino Soomaali weyn.la soco weliba joogto ula soco wararkeena danbe hadii Alle idmo, Qadaro, amaba hadanu si kale u dhigno Ogolaado.Hambalyo Shacabweynaha DDSWar helaa talo hela.
Maanta, Arbaco,Janaayo 22,2025- iyo Magaladii Buulo Burte Casumadii iyo Soo dhaweyntii Ugaaska Beelaha Xawaadle Ugaas Yusuf Ugaas Xasan ay u sameyen mid ka mid ah Beelaha Xawaadle oo ah Beesha Faramage Samatalis oo ah Besha 21 Ka Ugaas ka yimaadeen uuna marka laga soo tago Xawaadle Weyne uu Ugaasku si gaar ah uga dhashay ayaan maanta isla aadeynaa,maadaama ay sawiro qurqurxoon iyo warbixin aanu uga hadleyno dumarkeena Soomaaliyeed oo aanu midkasta markii aanu ka qoreyno haweenweynaha Soomaaliyeed
aanu ku soo aadino xili munaasib ah,hayeeshee hadaanu muhiimada qormada isla aadno tan iyo markii sidaan horey uga soo hadalnay qeyba mar uu Ugaasku safarkiisii ka soo bilaabay Matabaan iyo Dhulkii Quruxda Badnaa ee Coomaad halkaasi oo ay casuumaad ugu dhigeen Beesha Agoon Cabdalle,kedibna uu ka sii aaday degaanka dhulbeereedkaa ee quruxda badan ee Kasle oo ay ku casuumen beesha Yabar Dige,halkaasa ka sii aaday Magaalada Maxaas oo ay xafladii quruxda badneyd ugu dhigeen beesha Cali Madaxweyne,ha sii gudub Moqokori,
kedib magaaladii quruxda iyo xoolaha isku darsatay ee Tardo aan isla aadno halkasi oo ay beesha Yaaquub Ciise sooma jeestayaashii Xawaadle Ugaaska ku qaabileen,kediba waxaa leysla aaday dhul qurux badan oo ku yaalo magaaladii ay haweenka reer Hiiraanku dhihi jireen Jalalaqsi waa jid baabuure Allow hana joogin meel jiira...lol.yacni Highway one-ka isku xira Mogdishu ee guud ahaan Soomaaliya mara kedibna u sii gudba Soomaaliland ee dalka Soomaaliya isku xira magalada jalalaqsi waxey kaka taalaa meel jiiro ah amaba ku dhawaad 11 KM,sidaasi ayey dumarkii reer Jalalaqsi ee xiligaas qaabka suugaanta loo yaqaano Buraanburka ugu luqeyn jireen.hayeeshee,hadaan qormada u soo laabano,waxaa Ugaaska xaflad cajiib aheyd loogu sameeyey deganka Ceel Ciid oo ah dhulka ku yaalo duleedka kore ee magaalada Jalalaqsi ,halkaasi oo ay ku qaabileen isaga iyo waftiii la socday Beesha Yabar Madaxweyne, intaas waxey ahaayeen Ugaaska soo casuuntay beesha Dige Samatalis qeyb ka mid ah,maadaama ay beelaha Xawaadle aad u badan yahiin.
Kedibna waxaa leyska aaday Deegaanka Gawaaney oo isla Jalalaqsi halkaasi oo Ugaaska loogu sameeyey xaflad aanu ku aragnay Aqal Soomaali mukeef loogu xiray sidii hotelkiina loo sharaxay oo fadhi iyo jiif qurux badan inta la dhigay aadba isleetahay waxaani maxey ahayen oo xafladahi Ceel Ciid iyo degaanka Gawaaney ee soona Jalalaqsi ka dhacay waxey ahayeen kuwo cajiib ah,waxaana degaanka Gawaaney casuumaada ugu sameeyey Ugaaska beelaha Xawaadle belweynta Cabdalle Samatalis kuwooda halkaas degan,kedibna waxaa leysla aaday Xafladahii waaweynaa ee ay beesha Cabdalle Samatalis ku qabteen meelo badan oo ka mid ah Hiiraan sida Halgan,Tareejanta,Degaanka Ex Qalan Quul maantana loo yaqaano Amaba loogu magac daray siyaasiyigii weynaa ee Buulo Burde Maxamed Goome,degaano
kale ku kala qabatay beelaha Saleebaan Cabdalle, Xusen Maxamed iyo Xasan Maxamed waxaana marka xafladan ay beesha Faramage ay ku casuumeen Ugaaska Beelaha Xawaadle ka horeeyey xafladii ay degaan qurux badan ugu qabteen Beesha Adan Cabdalle Ugaas Yusuf xafladaha dhan waxaan iskugu geyneynaa dhamaantood hal goob maadaama aanu isku duba ridnay xafladii ugu danbeysay ee beesha Adan Cabdale oo aheyd mid aad u qurux badan midaan iyo kuwa dhiman halmar ayaan isku soo duba rideynaa,kedib ayaan si guud bilaaw ilaa dhamaad waqti munaasib ah ugu soo gudbin doonaa shacabka Hiiraan iyo hadba inta Soomaalidaa ee xiiseysa dhaqanka Soomaalida bilaaw ilaa dhamaad Min Coomaad ilaa meesha ugu dnabeyna ee lagu casuumo Ugaaska Beelaha Xawaadle.
Hadaanse u soo laabano muhiimada qormadan beeshaan casuumeen Ugaaska ee Farage Samatalis oo xaflad qurux badan aad u degan si fiican looga soo shaqeeyey goobta lagu dhigay, sida ay iskaka kala yimadeen degaano badan oo ay beeshu degto dhulka Hiiraan iyo meelo ka baxsan,kedib 6 neef oo Geel ah oo halkaas lagu casuumay Ugaaska iyo waftigiisa, loogu qalay,halkaasne lagu gudoonsiiyey dhaqaalo u dhignaa 100 neef oo Geel ah iyo Baarqabkood horeyna ay Ugaaska beelahii Xawaadle ee casuumaada u sameeyey ay ugu deeqeen ku dhawaad 2000 oo neef oo Geel ah hadeysanba ka badneyd,dhamaan dhaqaalahaas oo uu Ugaasku sheegay in uu ku qaban doono danta guud una hibeeyey meelo muhiim ah oo lagu dhisi doono.
Hayeeshee, maadaama aanu beelaha Xawaadle beelkasta markii aanu wax ka qoreyno waxaa inoo raaca qeyb qosol leh Ugaasyada kuwooda shacabkaa mid ka mid ah qiso qosol badan oo hada ka hor reer Hiiraanka kuwooda shaactiroolayaashaa amaba dadka sheekooyinkaa qosolkaa xiiseeya ee beeshaani ka mid ah marar badan ku kaftamaan mid ka mid ah waaye.
Tusaale- Dadka reer Hiiraankaa inta badan waxaa jira waxyaabo badan oo markasta ka qosliya sida shaactarada ugu badan waxey ka sameeyaan dadkii caanka ahaa ee Reer Buulo Burde amaba Hiiraan ka soo jeeday iyo dadkii xiligii dalka Soomaaliya ka jirtay dowladii weyneyd bulshadu u kaftami jirtay, waxaana qosolkaas intaanan u gudagelin beesha Faramage Samatalis hada ka hor Abwaan Mustafe Shiikh Cilmi mar uu lahaa.
Aniga iyo Harqaankeyga ayaa Ceelgaabta iska raacnay sidaan meelba mar u sii istagayey waxaan arkey anigoo Hargeysa dhax taagan aad ayey reer Hiiranaku uga shaactareystaan abwaan Mustafe waana ugu baxdaa markii ay ka sheekeynayaan, waxaa kale oo ka mid ah shaactaro ay reer Buulo Burde hada ka hor ka sameeyen Fanaankii weynaa ee reer Hiiraan Axmed Nuure Iidow oo ay Soomaalidu u taqaanay Axmed Nuur Jaangow oo isago magaalada Buulo Burde keenay ruwayad lagu dhigayey Tiyaatarka Camalow uu Ruwaayadaas ku jilayey magac aan hooyadii aheyn oo uu magac kale lahaa hooyo geber la jileysay ruwaayada iyo isagaba, kedibna reer Buulo Burde oo xiligaas fanka iyo suugaanta aad u xiiseyn jiray maadaama ay magaalada ka soo jeedeen fananiin iyo abwaaniin iyo muusikiistaashii Soomaali ugu caansanaa qaarkood Buulo burdane ay ka soo jeedeen siyaasiyinta ugu badan ee Hiiraan ka soo geli jiray halkaas,caasimada Soomaaliyana ay kaliya u jirto wax aan dhameyn 240 KM oo Bulo Burde iyo Baydhabo u siman yahiin inta loo safro Mogdishu beri samaadkii sidaasina ruwaayadaha ugu badan loo keeni jiray magaalada ayey reer Bulo Burde ku dhaheen waraa ina Nuure Iidow maxaad beenta u sheegeysaa hooyadaaas waa Maryan Beereey koormey heblaayo noqotay...lol.
Hada mid beesha Faramage oo ah beesha Ugaaska casuumaadaan quruxda badan u dhigtay ayaa mid iyaga ka soo jeeda oo aan weligii arag meel dhaqanka lagu hayo intuu Hiiraan tagay dhulka miyigaana tagay una sii gudbay,kediba Xawaadle oo ay si aan ku talo gal aheyn ugu kulmeen goob ay xoolahu biyaha ka cabaan oo uu u dalxiis tagay markii ay maqleen in uu reer Ugaas yahay ku dhaheen inoo ducee... halkan ayey kabilaabaneysaa sheekada.
Maadaama uusan garaneyn sida loo duceeyo ducada mid waxaa sii jirta Unique ka ah degaanka hadan afka qalaad ku balaarinane la dhihi karo being the only one of its kind, oo ducada mid waxaa jirta lafaha iney galeyso oo kale loo dhaho...amaba si kale hadaan u dhigno unlike anything else,laakinse si gooyni ah loogu dhawaaqo kedibna is qabsato Amiinta.kedibna wiilkii iska dhigayey amaba reer magaalka ahaa xaguu ka bilaabay sheekada.
Waxuu sheeko intuu garan waayey ayuu waxuu eegaa cirka,kedibna waxuu leeyahay Cirka Aaaaamiin ayaa la leeyahay,hadane waxuu eegaa Baliyada ay biyaha maraan mid ka mid ah oo uu markaasi ku sugnaa loona garan ogyahay ( waadi),waxuuna dhahaa Waadiga Aaaamiin
Hadane waxuu eegaa Buuraha markii uu arko Buur qurux badan waxuu leeyahay Buuraha, Aaaamiin. waxuu egayaa dhanka wabiga ka xigo Wabiga Aaaamiin,Geela Aaamiin, Ariga Aaamiin Loda Aaaaamiin sidii loo lahaa ayuu mid dadkii degaanka ka mid ah yiri Islaaw ku dhuufa hee ducada hhhhhh,markaas ku lahaa dhamaanteen qeyraa noo balan ah..lol.
Xawaadlaha amaba reer Hiiraanka waayadan danbe ayaa dalkii colaad ka bixi waayey maahane waxaan ogaanay iney waqti badan geliyan waxyabaha qosol qosolkaa ee horey loo soomaray,yacni waa dad dhul iyo degaan barwaaqo ah degan iyagaa shaactiro iskugu filan,
ilaa hada reer Hiiraanku Soomaali badankeed aad ayey ula yaabaan,weliba waxaa Allaah Soomaali ugu gargaaray hadii ay Soomaalida qaarkood sida ay u dhaqmaan iyagoo halbowlahi dalka degan u dhaqmi lahaayeen Soomaali oo idil waxaa laga dooni lahaa meel aad u fog ,bedelkii iyagaa shaactaro iskugu filan waana noogu baxdaa markii aanu siyaabo kala duwan ula kulano reer Hiiraanka,maxaa yeelay inagaa xiiseyna dhacdooyinka qosol qosolkaa ee Soomaalida dhaxmaray,waana dad markii aanu dhinackasta ka eegnay reer Hiiraan si guud ilbax ah,marka laga reebo in laga heli karo wayadii danbe dad dhulkaas iyo dadkaas garaneyn waxa ay galaan iyo waxa ay gudaan,hadane bal maantaas inaga iyo reer Hiiraan amaba beeshaani Ugaaska casuumada quruxda badan u sameysay ee Faramage Samatalis ee aanu ku halqansanay hanoo joogto qormadeena.
Waxaanse isla aadeynaa qoraalkii muhiimka inoo ahaa ee aanu ugu talo galnay dumarka Soomaaliyeed iyo xaflado qurux badan oo ka dhacayo dhulka dowlad deegaanka Soomaalida iyo dhanka kalena dabaal deg lagu soo bandhigayo hidaha iyo dhaqanka Soomaalida ee ka dhaceysa maagalada Dira Dawa oo ay halkasi gaareen fanaaniin iyo dad bulshada muctarif ka ah xaflada Xeer Ciise oo ka dhaceysa garoon lagu ciyaaro kubada cagta oo aad u qurux badan.
Xitaa qormo qosol badan ayaan kasoo diyaarin doonaa xeerka Ciisaha sababtoo ah odoyaashii berigaas jiray sidey ku koreen Buurta dheer ee Citi kedibna garta amaba xeerka ugu gooyn jireen, dhamaantood maxadka jir dhiska mey ka soo baxeen....lol, bil xaqiiqo Buurtaas waanu soo sawireynaa waa buur dheer odoyaashii Xeerka Ciisaha ku soo maamuli jiray shacabkaas dad waxey ahaayeen karti leh marka loo eego halka ay garta ku goyn jireen inta feet ee ay dhulka caadigaa ku jirtay,halkaas xigmad badan waa lagu soo rog rogay ilaa markii danbe uu hidaha iyo dhaqanka Soomaalida noqday mid caalami ah inaga qudheena Xeerka Ciisaha halkaan ayaan ugu dabaal dageynaa inaga iyo shacabka Soomaaliyeed.qoraalkii ayaa nala dheeraaday.la soco wararkena danbe
Dowlad Deegaanka Soomaalida,quruxda iyo horumarka kala duwan ee dhinackasta leh ee ka socda iyo sanadka cusub ee 2025,Wararka kuwooda maanta ugu xiisaha badan ee ka socda gayiga Soomaalida oo aanu ku soo qaadaneyno Dowlad Deegaanka Somaalida (DDS).
Maalin Talaado ah, Bisha Janaayo 21, Sanadka 2025- Magaalada Jigjiga oo ka mid ah magalooyinka geyiga ee qowmiyada Somalidu degaan ee waaweyn kuwooda aad u kobcay
sanadahii danbe,mahan in magaladu kaliya kobocday ee waxaa dhanka kale horumaro xogan
laga daremayaa dhanka wax soo saarka iyo barnamij guul ku dhaw oo nocyada ay ka kooban yahiin dalagyad ala bero oo uu Bariisku ugu horeyo, dhinaca dhaqankana hadey sanba kalinta koowaad ku jirin waxey kaalimahahore kaka jiraan qowmiyada Soomaalida kuwooda Hidaha iyo dhaqanka inuusan lumin ku dadaala
waxeyna tartamo badan oo ay la galeen qowmiyadaha kale ee aan Soomaalida aheyd ka keeneen guulo badan.Hayeeshee xili ay socoto diyaar garowg amaalinta calanka Dowlad deegaanka Soomaalida hadane hees qurux badan oo calanka DDS ay u qaadeen fanaaniinta deegaanka.
Hayeeshee,Hidaha iyo Dhaqanka ay Hodanka ku tahay Qowmiyada Soomaalida iyo Geela oo ah xoolaha ay ugu jecel yahiin Soomaalidu.,kaasi oo lagu sifeeyey afar nooc oo muhiim u ah Soomaalida marka laga hadlayo dhaqashada Geela oo ay u isticmaalaan.
1- Mar waxaa laga dhiibaa Dumarkena Somaliyed xiliyada guurka.2- Mar waxaa lagu dhiibaa Magta/Diyada.3- Mar Waa Gaadiid muhiim u ah nolosha miyiga oo waa lagu guraa,reerka loogu dhaamiyaa marna waaba gaadiid oo waxkasta oo muhiim ah ayaa la saartaa sida dad waaweyn ee aan socon karin iyo caruurta marka reerka loo sahmiyo ee ay halka lii guurayo aad u dheertahay. 4- Mar waa Hilib iyo Caano amaba Cad iyo Caano oo Somaalida Dhaqashadiisa iyo anfaciisa lagama maro oo waa kii abwaankii Soomaaliyeed lahaa "Geelu waa halbowlaha nafta kaka dhag leetahay",isla abwaankaas oo sii wato amaanta Geela waa kii lahaa "Aanqiro lama amaaneyn nimaan Geele laheyne"...lol.
Oo waa gadiidka leysku hubo, sidaasi daraadeed shacabka Soomaaliyeed ee ku nool dhulka quruxda badan ee Togaga,Buuraha, Xoolaha, Dhul Beereedka iyo in ay ahaayeen, amaba ay hada yahiin ayna ahaandoonaan shacab Soomaalinimadu ku weyn tahay ay ku nool yahiin ee dowlad Degaanka Soomaalida ee (DDS),waana mida keentay in aanu dhahno waxey safka hore kaka jiran shacabka Somaliyed ee aadka ugu faana,ugu ciyaara, ugu lebista dhaqankena
wanaagsan oo weliba markii ay dumarkeenu ku lebistaan dharka Hidaha iyo Dhaqanka uu hadii aad kaligii noole aan guursan tahay uu dhareerku tis tis kaa leeyahay...lol.
Ku darsoo Owrka sida loo raro, Ceynka looga jaro amaba bulshada ku nool miyiga looga faa'ideyo maahan wax uu qofkasta iska sameyn karo, waa xeelad ku timid barashadeda inta markaasi ku dhax jirta mihnada iyo nolosha ka jirta Miyiga.Well Done.la soco wararkeena danbe.
Maanta iyo Soo dhaweyntii Ugaas Yusuf iyo Buulo Burde,2025-Inagoo weli ku guda jirna qoraladii muhiimka inoo ahaa ee aanu uga hadleynay haween weynaha qowmiyada Soomaaliyeed, qoraaladenuna aysan ka marneyn Hidaha iyo dhaqanka quruxda badan ee
Soomaalida oo aanu hadba meel uga soo qabaneyney shacabweynaha Soomaaliyeed,inta aanan gudagelin qormada xiisaha leh ee dumarkeena sharafta leh ee Soomaaliyeed waxaan bal isla aadeynaa dhulka ay Somaalidu degaan geeska Afrika meelaha uu aadka ugu xoogan
ugu xoogan yahay dhaqanka Soomaalida iyo Hiiraan oo ku taalo halbowlaha dalka Somaliya,
halkaasi oo tan iyo markii bartamahii sanadkii tagay lagu caano shubay,caleema saaray amaba lagu qabtay xaflad ay Soomaali badankeed aad uga sheekeeyen halkaasi oo Ugaaska
Ugaasyada Soomaaliyeed sida ay inta badan Soomaalida garaneysa dhaqanka iyo hidaha
ugu yeeraan ahna markii taariikhda iyo dhaqanka soo jireenkaa ee degaanka iyo shacabka aanu ka hadleyno maanta ee Soomaaliyeed ee reer Hiiraan isla aadno, markii halkaas lagu caleema saaray mid ka mid ah duubabka dhaqnaka Soomaaliyeed kuwooda ugu facaweyn,
ahaana Ugaaskii 21aad,waxey reerkii Ugaaska Guud uu ka soo jeeday ee Xawadle markii laga soo laabtay calema saarka sida dhaqanka u ah markii Ugaas cusub la duubo waxaa Ugaaskii u bilaawday safarka nabada kaasi oo reeraha ay ka kooban yahiin belaha uu Ugaaska u yahay oo belo aad u balaran ah midkasta ku casumeysay meelo badan oo ka mid ah dhulka Hiiraan, waxuuna safarkaas oo ka soo bilaawday sida intii bogaan ku tixneyn ay horey ula soo socday
magalada Coomaad oo dhacda waqoyiga Hiiraan,kedibna xaflad qurux badneyd oo ay halkas Ugaaska iyo Nabadoonada beeshu kala soo kulmeen ,waxey mar kale cagadhigteen goob dhul beereed ah oo la yiraahdo Kasle oo aad u qurux badneyd, waxaana ku sii xigay Maxaas, Moqokori, kedibna Darto, Ceel Ciid iyo Gawaaneey oo ah soona Jalalaqsi sida aad sawiradan ku aragtaan,halkasi kuma ekaane casuumaaduye waxaa leysla soo aaday Halgan,Tareejanta
ilaa deganka Maxamed Goome iyo degano kale oo wacdarahii halkaas ka dhacaydhamantod
halkaasna lagu soo bandhigay meelkasta Dhaanto cusub oo u gaar aheyd Ugaaska dhamana xafladaas oo ka dhacay goobo aad u qurux badan oo hadii aanu halkaan mar kale ku soo qaadano u baahan waqti badan in aanu gelino ,hayeeshee madama beelaha uu Ugaaska u yahay ay aad u badnaayeen safar gaaban oo uu dalka uga maqnaa Ugaas Yusuf kedib markii ay casuumeen jaaliyada hiraan ee geeska Afrika oo hagad galiyey safarkiisii Nabada ayaa
Waxaa mar kale casuumaad aad u qurux badan ku casuumay magaaladii caanka aheyeed Bulo Burde beesha Faramage Samatalis oo ah mida uu Ugaasku ka dhashay oo iyaga qudhooda leh amaba hadanu si kale u dhigno aan shar yareyn waxaa Ugaaska maanta siweyn oo qurux badan loogu soo dhaweeyey Buulaay, Deebleey amaba Buulo Burde oo ah magaalo qadiimi ah kuna taalo bartamaha Soomaaliya,halkaasi oo Ugaaska iyo waftigiisa loogu soo dhaweeyey Goob aad u qurux badan.
Sidoo kale marka laga soo tago safarka Nabada ee Ugaaska Yusuf oo ka mid ah duubabka dhaqanka Soomaaliyeed kuwooda ugu caansan,kana soo jeeda amaba hormuud u ah beelaha Soomaaliyeed kuwooda leh dhaqanka ugu facaweyn,Hayeeshee,waxaa halkeedii ay inooga sii socon doonaan wararkeenii aanu uga hadleynay haweenka Soomaaliyeed, sidoo kale waxaan isla aadi doonaa dhulka Soomaali State oo iygaun aisbuucaan u debaal degayo maalintii maamulka DDS la aas aasay oo ay u debaal degayaan calanka halkaasi oo lagu wado in ay Somalidu siweyn ugu soo bandhigaan hidaha iyo dhaqanka ay Somalidu caanka ku yahiin, xili dhanka kale uu dhaqanka Soomaalidu dhawaan noqday heer caalami kaasi oo weliba siweyn gudah adhulka ay Soomaalidu degaan uga hadla hayaan dhanka Xeer Ciise oo meel aad u fog gaaray soona jitay malaayiin qowmiyada Soomaalida,Hayeeshee,debaal deg loo qaateen ah oo weyn ayaa qaban qaabadiisa siweyn looga dareemayaa magaalada Diri Dhabe.la soco wararkeena danbe
Latest News,On Sunday,Janauray19, 2025-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta ,Soomaliya, Djabouti, Dowlad Deegaanka Soomaalida,Gobolka Waqooyi Bari(NFD), Jamhuuriyada
Soomaaliland, Mareykanka, Yurub,Turkiga Africa iyo caalamka, Haweenka Soomaaliyeed iyo Maanta iyo Mar kale-
Waa mar kale iyo wararkii taxanaha inoo ahaa iyo dumarkena sharafta iyo qiimaha leh ee Somaliyed ee ku kala bahsan dhulka iyo degaanka ay caanka ku yahiin qowmiyada Somalida ee Geeska Afrika iyo kuwoda ku nool caalamka amaba hadanu si kale u dhigno dunida dacaladeda qoraladuna aysan intey inoo socdan ka marneyn in aanu ku muujino Hidaha iyo dhaqanka ay qowmiyada Somaalidu hodanka amaba Qaniga ka yahii,inago hadba meel dhulka ay
Soomaalidu degaana ka soo qadaneynaa malinba qeyb,iyadoo
qeybtaan si weyn u tabaneysa hawenkasta, Hooyo kasta,Geberkasta,inankasta,gashantikasta
hadba sidii aad u taqaano, sidaasi daraadeed si adigoo Soomaali ah oo xayi ah ay qoraladan dumarkeena quseeya micno weyn kuugu sameyan bal horta aanu waxoga muqalkan quruxda badane iskula nasano,kedibna qoralkii oo inooga bilaawda halkii uu inoo joogay midkii ka horeeyey halkaas kala qabso "Ya Ibnu Somal Bin Maxamed"...lol.
Carabigaas sax miyaa???? amaba hadaanu si kale u dhigno Soomaali Maxamed....lol. hayeeshee,qeybta aanu maanta kaka hadleyno dumarkeena waxey wax badan ka duwan tahay kuwii hore oo dhan oo qeybta kowaad maadaama ay yahiin hawen aqli ,qurux,dadnimo, waayaranimnimada nolosha noocyadeeda kala duwan u leeyahiin, daruufaha ku gadamnaan jiray, ku gadaaman, kuna gadaamnaan doona inta ay nololi jirto.
Waxan isku dayeyna in aanu marka hore qaab ay dhamantod halmar waxa aanu ka hadleyno ee iayaga ka hadlayo ku wada fahmi karan,maxa yelay dumarkena aqonta diinigaa iyo mida madigaba hadii lagu mamulo Beled/magalo amaba Miyi/ Badiyo, Qurbo/Qaxotinimo intaba maahan dad loo sheegayo ,waxase ka xun in aanba qoraal looga hadlayo dumarkeena aanba lagu dhiiran sidaasi daradeed qeybtaani waa kuu muhiim shacabka Somaliyed ma dhaheyno soo qaado Shaah oo qoraaladani wey inooga duwan yahiin kuwii hore oo dhan, kaliya waxaan ku boorineynaa dadka qarkiis amaba qeyb
shacabweynaha Somaliyed ka mid ah xitaa adigoo Balwad leh isku day in aad aqriso xili uu dhimirkadu jogo si uu qoralku micno kuugu sameyo, maxaa yeelay qofkasta intuu kaliya waxbaan k aqorayaa dumakeena yiraahdo wax uun waa iska soo qori karaa waxaase in wa xlaga qoro dumarkena ka muhiimsan sida ay bal horta qoraladu isku qadanayaan in aad bulshada ugu kala hormariso ma ay xasuus iyo waqti horey u soo maray geli karaan,mar ka qiiroon karan qormada qeybta ka tabaneysa shacabweynaha Somaliyed ka qowmiyad ahaan,degaan ahaan, dad ahaan, duunyo ahaan iyo weliba hayaanka geediga nolosha dhabta ah iyo dhaqanka Soomaalida halka ay kaka jiraan dumarkenu,sidaasi daraadeed,Waa socotaa qormada oo anu si fiican u gadagalnay ee haka..............
Dire Dawa,2025- Xaflada Hidaha iyo Dhaqanka Soomaalida ee "Xeer Ciise" oo loogu dabal degayo garoonka kubada cagta magaalada Dire Dawa,halkaasi oo lagu wado in dhawan lagu qabto laguna soo bandhigo ciyaro kala duwan oo Hidaha iyo Dhqanka ah,xili ay xaflado waaweyn horey uga dhaceen dal iyo dibadba,ahlka kuwona ay weli socdaan.
Xeerka Ciisaha oo ka mid ah Dhaqanka Soomaalida ee soo jireenkaa ayaa dhawaan ka mid noqday dhaqanada caalamka,kaasi oo ay cuqaashii waayo waayo bulshada soo maamulayey ilaa kuwa maanta jooga soo gaarsiiyeen jiilka soo koraya meel aad u wanaagsan, maadaama ay Soomaalidu si guud hodan uga tahay Hidaha iyo dhaqanka.Hayeeshee, xafladaas ayaa waxey ka dhaceysaa Garoon lagu ciyaaro kubada oo aad u qurux badan oo weliba u dhisan qaab casir ah,kuna yaala magaalada Dire Dawa.
Guul baan leenahay shacabweynaha Soomaaliyeed gaar ahaan kuwa soo dhaqmayey xeerkaan mudada intaas la'eg iskuna maamula ilaa maanta ee u halku dhoodu yahay " Ciise waa Ciise,Nina Caarad ma dheeraa" oo ah qoraal marka la qoreyo kooban,laakinse ay ku idil yahiin xikmad oo dhan.War Helaa Talo hela.
Wararka ugu waaweyn Geeska Afrika,Saturday, Janauray 18,2025- Madaxweynaha Turkiga mudane Recep Tayyip Erdoğan oo booqasho taariikhi ah mar kale ku tagayo dalka Somaaliya iyo wadamo kale oo geeska Afrika ku yaalo dhawaan, boqashan oo u noqon doonta midii
3aad ee uu dalka Soomaaliya ku tago xiliyo kala duwan, oo horey waxuu dalka Soomaaliya u yimid labo jeer mar isagoo r/wasaare ah, mar isagoo m/weyne ah termkiisii hore ,haatana waxuu soo gaarayadalka Soomaaliya oo sida lagu wado siweyn loogu soo dhaweyn doono shacab iyo dowladba, halkaasi oo uu kula kulmi doono dhigiisa Soomaaliya mudane Xasan
Sheikh Maxamuud iyo madaxda kale ee dalka.
Sidoo kale marka laga soo tago safarka madaxweyne Erdogan ee Somaaliya, hadaan isla aadno waqooyiga America iyo carigaas Mareykanka waxaa isaguna dhawaan xafiiska madax tinimada Mareykanka la wareegaya madaxweynaha cusub ee dalkaas Donald J.Trump oo ay markiisii labaad u tahay. la soco wararkeena danbe iyo qoraladdii taxanbaha inoo ahaa ee Soomaaliya gaar ahaan kuwa dumarkeena Soomaaliyeed.
Maanta Waa Sabti,Taariikhu waa 18,bishu waa Janayo, sanadkuna waa 2025-Soo dhacyey wararkii aanu ugu talo galnay dumarkeena Soomaaliyeed qeybahiisii ugu muhiimsanaa mar hadanu iskula soo nasanay qoraaladenii hore kuwii ugu danbeeyeyna aanu uga soo hadalnay hidaha iyo dhaqanka Somalida ee Xeer Ciise inagoo rajeyneyna in Buurtii Citi ee ay cuqashii
berigaas jiray ku kala war qaadi jireen madama uu noqday xeer iyo dhaqan caalami ah kana
mid noqdey 129 ka dhaqan ee dunida caanka ka ah, Somaalida si guud iyo gaar ahaaneedba waxaa ku waajib ah qowmiyad ahaan in ay gobtas ka dhigaan goob muhiim u ah Somalida
oo taariikhi ah, si ay caruurta Somaliyeed ee dhulka ay ku nool yahin qowmiyada Soomaalida amaba Iskuulada loo geeyo mustaqbalka Buurta Caanka ah ee Citi oo ku taala goob aad u qurux badan.
Sidoo kale qoraalka midkan ka hoseya oo muhiim inoo ahaa oo naga soo dhaxgalay wararkii dumarkena quruxda iyo qayaha leh ee Somaliyed ee aanu si guud ula hadleynay qowmiyada Soomaalida, laakinse aanu sawir ahaan ku soo qaadanay madaxda Soomaaliya, Jabouti iyo Soomaaliland,maxaa yeelay marka laga reebo labada maqan dhulka Soomaalida sedaxdii kale iyagaa maanta madax ka ah dhibataduna si isku mid ah ayey Soomaali dhan mid Afrika ku nool iyo mid dalka dibaiisa ku maqan si dadban iyo toos ah u soo wada gaari laheyd, indhaha fura Soomaali Maxamed.
Qoralkaas adigoo muwadin Somaliyed ah rag iyo dumarba isku day in aad si fiican u fahanto, weliba xitaa hadii aad tahay qof balwad leh isku day in aad aqriso xili uu dhimirkaadu taam yahay qowmiyada Soomaalida qatarweyn ayey ka bad baadeen meelkasta oo ay kaka nool yahin geeska Afrika amaba dunida dacaladeedaba oo weliba aheyd qatar mudo dheer laga sheekeyn lahaa,fadliga ilaahey ayeyna ku dhacday oo mudan in loogu shukriyo.
Hayeeshee,aan isla aadno muhiimada qormadeena iyo haweenweynaha Soomaaliyeed oo aanu ugu yeerno qobtii bulshada ka tilmaamneyd dhinackasta marka laga eego, oo qoralkenii ugu danbeyey qeybta ugu hoseysa waxey inoo mareysay daruuf kasta oo ku gadaaman weligood goroda ma laalaadiyaan amaba madaxa hoos uma dhigaan oo qeyrkood waa ka sareeyeen,ka sareeyaan, kana sareyn doonaan inta uu bini'aadam ifkaan joogo,joogi jiray joogina doono,halkaan kala qabso,waa macquul mar in aad ooydo oo qormada meelo badan ayey taabaneysaa,marna isla faraxno oo ay qaarkeen kuwa aan garaneyn wanaaga iyo sharafta dumarkena uu waagu ku baryo amaba ay mar kale dib u sawirtaan,waxaanse isku dayeynaa in aanu kaliya qararka ka jabino waxa ay galaan iyo waxa ay gudaan,ileen sidey tahay uma keeni karno ka hadalka kartidooda, dadnimadooda, sharaftooda, geesinimadoda, dal iyo dad jaceylkooda, farxadooda sida sahlan ee loo dhaawaco mararka qaarkood qalbiyadooda iyo sida ay u yahiin birlabtii Umada Somaliyed ( name it).
Dadka qaarkod markasta waxey naga soo codsadaan in aanu halmar is dabadhigno wararka aanu uga hadleyno dumarkeena Soomaaliyeed sidey u xiiseynayaan awadood,laakiin inagu si maalinba qeybta aanu ka hadleyno bulshadu u fahanto waxaan wararka u siineyna sidii (IV) ka oo kale amaba faleebada biyaha goojadaa ugu soo deyso dhibic dhibicda bukaanka oo kale, qoraalkasta oo aanu ka qorno waxaan dooneynaa inuu noqdo midka wararkeena ugu sareeya qiimaha ay aktena ka jogaan maxaa yelay mar wa difacaha iyo u hiiliyaha dalkena iyo dadkena, mar waa hooyo, mar waa quruxdii dalka,mar waa noo dhaxday, mar waa howlkar,
mar waa dadnimadii oo socota dumarkeenu,sidaasi daraadeed markii aad waxa aad qoreyso ku faraxsan tahay amaba ay yahiin wax qalbigaada ka soo go'ay hadba qofkaasi qorayo micno weyn ayey u sameyneysaa inta markaasi aqrisaneyso amaba bulshada loogu talo galayna hadba intii ku soo barbaartay guri laga ixtiraami,jiray,laga ixtiraamo, lagana ixtiraami doono dumarkeena oo kaliya ayaa qoraaladan fahmi karo.hayeeshee, bal aanu qeybta aanu maanta ka hadleyno gudagalno ( let's dive in.......
Caawa qoraalkan aanu ka soo hormarinay qoraaladii kale ee taxanaha inoo ahaa, waxaan horta ku faraxsanahay oo aanu weliba la wadaageynaa madaxda Soomaaliya,Jabouti iyo Soomaaliland ilaa shacabkooda in sida uu Allaah ugu beeray qarniyaal geeska Afrika qow miyada Soomaalida ugana dhigay umad nasiib badan oo degan goob muhiim u ah dunida hadane waxaan caawa ku faraxsanahay in qataro badan oo lala doonayey si guud Somaliya, Jabouti iyo Soomaaliland shacabkooda,iyadoo madaxda iyo shacabkaas oo jinsiyadoodu wada tahay hal qoys amaba hadaanu si kale u dhigno marka laga soo tago magacyada loogu kala yeero ay yahiin dhamaantood "Soomaali" la doonayey in siyaabo kala duwan looga faa'ideysto iyadoo loo kala waramayona la doonayey in ay wax badan ku wayaan waxa maanta ka socda dunida, in arimo dhawr ah oo qatar ku ahaa jiritaankooda hada gadaal looga dagay, yacni madaxdaan waan ku halqabsanay laakinse warbixintaan waxey si guud u quseysay Soomaali oo dhan.
Hayeeshee, mar hadii ay qatartaas ka bad baadeen shacabweynaha Somaliyeedna kuwa Soomaali State waan ku bogaadineynaa dadaalada nabadeed ee halkaas ka socda,kuwa NFD na waxaan leenahay waan bogaadnineynaa sida aad ula jaanqaadeysaan intii karaankiin ah sidii aad uga taba tagi laheydeen qowmiyadaha kale ee iskula nooshahiin halkaas.Marka lag aso tagi qormadan kooban ee anau si guu dula hadleyna Soomaalida qeybtaan hoose waa ka baxsan tahay oo waa talo guud.
Waxaase talo kooban siineynaa Soomaalida si guud.1- Aduunyadii waa xumaatay sidii aad horey u moodi jirteena maahan hada hadii aad taladaan qaatataane waa sidii la rabay,hadii ay idiin seegto, hadana ugu yaraan waxad xooga sartaan in aad u jiheysataan markii aad fursad u heshaan waana A,B iyo C,weliba meesha uu dhibta ugu badan ka jiro oo Soomaliya ah ayaan ku xijineynaa, kedibna waxaan ku xijineynaa Soomaaliland ugu danbeyna dowlada iyo shacabka Jabouti.
1- Madaxweynaha Soomaaliya waxaan leenahay dalkaan Soomaaliyaa la dhahaa waana dal xor ah mushkilo yar yar waa jiri karaan si shacabka Soomaaliyeed ee ku barbaaray colaadaha oo badankod ka dhacsan nolosha dunida markii aanu dhinackasta ka eegnay ha lagu dadalo in ay dhegahoda maqlaan mar danbe Beesha caalamka ayaa sidaas tiri kuwa dhahayo dalka iyo dadka Soomaaliyeed uma naxayaan sidaasi daraadeed doorasho ka duwan midii dalka ka dhici jirtay ha laga qabto halkaas,hadaad ogaan laheyden qatarta ay ka bad baadeen Somaali oo idil siiba Jabouti, Soomaaliya iyo Soomaaliland aqligiina ma gelin laheyn.
2- Madaxweynaha Soomaliland waxan leenahay adigoo kaashanayo mucaarid, muxaafid ilaa cuqaasha degaanka Ilahey ha idiinku duwo in aad Soomaaliweyn gogol u dhigtaan magalada Hargeysa amaba hadba meeshii ku haboon,halkaasina haldoorka Somalida kuwooda maanta nool iyadoo lagu dhax jirin isku wareystaan,maxaa yelay dhibtiina waa dhibta Soomaali , mida Soomaaliyana waa midiina,bal arinkaas si wajiga Somalida maanta nool dhinaca dunida uu ugu muqal eekaado ugu yaran in aanu noqon karno umad iswareysan karta oo weliba iyadoo aan cidina dulmineyn isku wareysan karto qowmiyad ahaan,mise ogtahay in guud ahaan Soomaaliya iyo Soomaaliland maalintii shacab ka yimid dalal aanan wax siyaasad ah heshiis ku aheyn ay iyagoo kumanan ah maalinaksta ka soo talaabaan meelo kala duwan oo aan xitaa meelaha qaarkood inta la istaajiyo la weydiineyn waxa ay yahin in ay qaxooti yahiin iyo in ay arimo kale u socdaan?,waxaani mahaan wax uu qof inoo sheegay inagaa indhahena ku soo aragnay oo min Soomaliland ilaa cirifka ugu danbeeya Soomaaliya amaba dhulka Soomaliada soo marnay.
3- Madaxweynaha Jabouti iyo shacabkiisa waxaan leenahay waad ku mahadsan tahiin shirweynahii Carta hada kedib shirkaas oo kale Soomaaliya uma baahno oo wey ka soo gudbeen meeshi ay joogeen 20 snao ka hor ee waxaad garab kusiisaan Somaliya iyo Somaaliland sidii ugu yaraan maadaama ay dhib badan tirsanayaan in iyadoo lala jaan qaadayo siyaasada dunida sida ay isku bed bedeleyso inaga Somaali ahaane waa in aanu sidaas u dhaqana oo aanan halmeel leyska Joogin,weliba ku darsoo hadii aad qoraaladeena qeybta hoose ee aanu uga hadleynay Soomaaliland dib u soo aqrisaan waxaan Soomaaliland dhawr isbuuc ka hor ku laheyn war siyaasad Jabouti iyo Mogdishu idiinkama jirto oo ay ujeedadeenu aheyd intii ay Soomaalidu isku dul burburi laheyd ugu yaraan sida Jabouti Somalilana ha u bad badano shacabkoda.
Markiise aanu aragnay heerka dunida maanta u nooshahay iyo sida aan wax badan loo xeerineyn oo kaliya wadamo badan oo ku yaalo qaarada Afrika leyskugu dhaxyaacinayo si kaliya iyadoo aan la kala jecleyn dhita shacabka hadba dalkaasi iska leh soo gaarayo waxaa kun jeer dhaanta Soomaaliland oo gogol u dhigta Somalida kale ee walalahood ah Jaboutina kaalintooda sidii shirkii Carta mid ka daran iney ku biiriyaan waxii talo Soomaaliyeed ah, Soomaali State iyo NFDna soo dirsadaan wafuud uga qeyb nooqta.
Hadii Soomaaliland gogol ay si guud Soomaaliweyn min culumo, ganacsdato, qurbajoog iyo gudajoog iyagoo kaashanayo walaalahoda kale ee Soomaaliyeed, ababulkeda iyo dhaqalaha ku baxayo wiil amaba geber Somaliyeed oo damiir leh Allaahne galsooni nafsiyan geliyey ah ayaa bixin karta wax weyn maahan, waa in hada kedib laga taxadiraa in Soomaalida sidii uamd jabtay oo dushooda maalinkasta leysku heysto laga daayo oo la helo talo iyo tigaad aanu inaga leenahay hadaanu nahay qowmiyada Soomaalida.
Midna ogaada waxii walalka ku dhaca adigane fadhigaadey kuugu imaanayaan Mogdishu oo casimadii Soomaaliya ah waxyaabaha naga yaabiyey waxaad ku arkeysaa xero loogu yeero Xerada Xalane oo la mid ah xabsiyadii ajaanibta ku lahaan jireen Ciraaq iyo Afganistaan ee iyaga kaliya u xirnaan jiray mid aan waxbo dhaamin oo waxad ku arkeysaa qof ajnabi ah oo ku leh waxan heysta warqado aqoonsi ah in aan dhulka xerada xalane inta aan ka deganahay yeelanayo 99 sano iyo wax la mid ah oo waan iibsaday,ahdii aad sii baartona wax uu dalka Soomaaliya u yimid ma sheeki kartid.
Dadkii wadanka iska lahaane iyadoo sidii dad waalan camal ah qaarkood u dhaqmayaan ayey kuwaas waxii ay yiraahdaan bulshada la hor imaanayaan oo ay ku leeyahiin beesha calamkaa tiri,sidaasi daraded dowlada Jabouti shacab iyo madaxba bal qatarahi Somaliweyn lala damacsanaa inta kuma sheegeyno oo badankood waa u suurto geliweysey kuwii la damac sanaaye, waa in Soomaalida dhaxdeeda iyagoo hadba sidey deris u yahiin u heshiinayo, hadane waa in la hela sida uu nooga dhaxeeyo dhaqanka iyo diinta sidaasi si la mid ah loo helo Soomaali aragti fog leh oo kala garaneysa waxa ay dunida shegeyso iyo waxa iyaga ka qowmiyad ahaan quseeya unag gaarkaa.
Daraasaad aanu soo wadnay dhawr bilood mudo hada laga joogo ayaan ku ogaanay hadii kaliya mudo 6 bilood ah halmar Jabouti, Soomaaliya iyo Soomaaliland joojiyaan oo sidii nugliyeerkii ugu dagaalaman Qaadka la keenay dhulka Somalida by nature ayey wadamada laga keeno weliba dhaqaalo ahaan u burburayaan,weliba qataraha aanu idiin leenahay waad ka bad baadeen qeb ka mid ah waa in laga cabsaday in ay Somaalidu waxyaabaha qaarkood hadii dhabta loo weecdo iney mudo gaaban ku midoobi karaan ayna ka suurobaan wax aan dunida kale ka suuroobin.
Hayeeshee, Muhiimada dhan ee qormadan waa in qatar lala doonayey Somaalida qowmiyad ahaan oo wleiba isku xirneyd ay ka fashilmatay dalalkii isku soo dubariday qaarkood,xitaa qoraalkaan markii aanu qoraladii hore soo qoreynay dhawr saac ka hor qorshaha inooguma jirin oo waa xog xusub,sidaasi daraadeed war Soomaaliyey Allaah waxuu nagu beeray dhul hodan ah qaabkii aanu ugu noolaan laheyna waxaan ka noqonay wax aaan l aaqoon si loo tilmaamo hadaanu Soomaali nahay, ee Gobi ma jabtee wey liicdaaye qarnigan 21aad ee hada maraya sanadkiisii 25aad,yaan hoyada iyo caruurta Somaliyed amaba qowmiyada Somaliyed loola hadlin sidii dhalinyaradii viewska social mediyaha ka radinayey oo subaxdii waxii afkooda soo qabta kaliya iska sheegaan,waa in la hiigsado mustaqbal ka iftiin badan midka hada lagu jiro.
Jabouti waa dal dunida la heysta kaliya iyada waxaa laga doonaya madaxweyne Geelle iyo shacabka Jabouti waxaan leenahay Soomaali meel ma kala jirto oo kii ganacsi weyn hesto dhulka Soomaalida degto oo dhan waa gaaraa ,kii gaari/baabuur xamuul watona halkii uu doono ayuu noloshiisa ka raadsaa dhulka Soomaalidu degto oo waxuu isku maraa gees ka gees ee bal aanu si aanu qeyraadkeena inaga iskugu ceceshano wuu naga badan yahay oo aanu weliba shacabka kale ee Qaarada Afrika nagala faa'ideysan karaane bal halmar aanu si hoose isku wareysano oo inta marka hore Soomaalida sida ay ood wadaag u tahay isku soo wareystaan kuwa dhibta ugu badan tirsanayo oo ah Soomaaliland bal iyaga gogol Soomaali dhan ha u dhigaano si aanu dhaamaanteen u noqono labo xaniyood halka hada la doonayo in nalooga dhigo koron bilaa xaniyo ah koodii rag ah ,dumarkana laga dhigo kuwa uusan ka danbeyn rag looga cabsado,intaas waanu isla fahanay sow maahan Soomaali Maxamed?......
War helaa talo hela.
la soco wararkeenii taxanaha inoo ahaa ee aanu uga hadleynay dumarkeena Soomaaliyeed oo qormadan inoogu xiga kana xiiso badan kuwii hore.
Maanta iyo Mar kale iyo Hidaha iyo dhaqanka Soomaalida,2025-Waxaan mar kale isla aadeynaa qoraaladii taxanaha inoo ahaa ee aanu uga hadleynay dumar keena sharafta iyo quruxda badan ee Somaaliyeed,kaasi oo ah qormo laga yaabo iney noqoto mid aad u
dheer,nuruxkeduse yahay waxa ay galan iyo wax aay gudan hawenweynaha qowmiyada Soomaaliyda wana qeyb aad qofkasta oo garanaya wanaagooda uu siweyn u dareemi karo, Waxaane bal horta marka hore xeerka iyo dhaqanka Soomaalida oo ah kedka ubadka soo koraya dhawaana dunidii uu caalami ka noqday mid ka mid ah dhaqanka
qowmiyada Soomaalida kaasi oo soo jiray ilaa 500 sano xeerka Ciisaha ooay weli socoto bal aanu waxoogaa iskula nasano islana daawano heestaan ka tujumeysa dhaqanka iyo hidaha soo jireenkaa ee Soomaalida.kediban waxaa noogu xiga qoraalkii anau isla wada sugeynay ee haweenkeena Soomaaliyeed.War helaa tlo hela.......
Qormadii aanu ula baxnay tii qarniga ee Dumarkeena sharafta ee Soomaaliyeed,2025- Horta mid waa u muhiim dumarkeena intii fursad u hesho qoraalkaan iney gaarsiiso intii ay ka gaari karto oo haweenkeena Soomaaliyeed ah, xitaa hadey tahay mid ku nool meel tuulo ah oo ay ku yar yahiin aqbaaraadka iyo wararka looga hadlo dumarkeena sharafta badan ee Somaliyed kuwaasi oo qaab nololeedkeena iyo jiritaankeena umadnimo marka loo eego kaalinta ay bulshada kaka jiraan ay tahaymid muhiim inoo ah dhamaanteen.
Tan iyo markii aanu soo gelinay qoraalkii kan ka horeeyey ben idinma sheegeyno markii aanu qoraalkaan bilawnay ilaa labo mar ayaanu wajiga soo dhaqnay,maxaa yeelay maahan in aanu ku faraxsanahay qoraalka oo kaliya ee waxaan ka qiirooneynaa in aanan wanaagoda halkaan
ku tilmaami karin dumarkeena Soomaliyeed inagoo jecel weliba,maxaa yeelay qofkasta ayaa dumarkena wax ka qori kara ,waxase darasad u baahan halkii laga baari lahaa ka hadalkoda.
Hayeeshee, hal qodob oo aanan weligeen qalibigeena ka go'an oo markii aanu dib u eegnay dumarkeena Soomaaliyeed meelkasta oo ay kaka nool yahiin dhulka Ilaahey ku beeray ee Geeska Afrika iyo kuwooda dunida dacaladeeda ku kala firaarsan hadii nala dhihi lahaa maxaad ku tilmaami laheydeen inagoo midkasta cadeyntiisa u raacineyna shacabweynaha Soomaaliyeed.
Hayeeshee, Inta badan marka diinta Islaamka xitaa laga sheegeynayo waanaga dumarka waxuu kaka yaalaa meelo badan amaba laga tilmaama waxa ay galaan iyo waxa ay gudaan oo dumarka si guud waxaa ka mid ah Hooyadii saxaabiyada aheyd ee labadii wiil ay dhashay midna u hibeysay Nabi Maxamed Nabagalyo iyo Naxariis Korkiisa ha ahaatee,midna markii saxaabada laga sheekeynayo gesinimadiisa isagoo xayeysi/caato ah Sidiinaa Cumar Alle raali haka noqdee uu dhihi jiray halaga ilaaliyo ciidanka inuu hogaamiye u noqdo iyadoo laga cabsanayey inuu geesinimadiisa ku halaago.
Saxaabigaa oo loogu yeeri jiray Barre Inbu Maalik,halka Walaalkiisa Anas Ibnu Maalik oo xodkii Nabiga NNH ku soo koray markii uu Nabigu gaaray magalada Madiina ee ay saxabadii oodhan hadiyad u geeyeen Nabiga in ay iyagu maadaama uu Allaah la jeclaa qeyrka ay iyadii u hibeysay inuu u qadimo Nabiga Wiilkeedii Anas ahaa.haweeneydaas oo lagu magacaabi jiray Umm Sulaym bint Milhan (Al-Rumayṣāʾ bint Milḥān) oo aheyd amaba ka mid ahayd dadkii ugu horeeyey ee qaatay diinta islaamka,weliba qisadeeda waxaa ka mid ahaa in markii ay soo muslintay uu aad uga carooday Anas Ibnu Maalik Abahiis oo lagu magacaabi jiray Malik ibn al-Nadr oo caradii uu iyada ugu tagay awadeed inta aaday dalka maanta loo yaqaano Syria halkaas ugu danbeyn ku geeriyooday.
Waa qiso dheer oo diinta ma naqaano waase jecel nahay waase qrmo nag agashay wanaaga iyo jacelka aanu u qabno haweenkeena Soomaaliyeed,wax ka wanaagsan oo lagu halqabsan lahaa markaan ka sheekeyno bulshada kuwooda aanu ugu jecelnahay oo ah dumarkeena Soomalaiyeed amaba Hooyo oo dhan sideedaba ma jirto.
Sidaasi daraadeed inagu lama mid noqon karno Ambiyadii,Saxabadii iyo Ardeydii Saxaabada ee loogu yeeri jiray Taabiciintii oo Allaah ayaa inagoo aan ifkaan imaan la doontay qeyr midkii ugu wanagsana inaguna waxan nasiib u yeelanay in aanu inagoo arag uu Allaah noo hibeeyo
diinteena sharafta leh ee Islaamka sdiaasina ku noqonay umadii nabi Maxamed sidaasi
daraadeed sidaan qoraalkii kan ka horeyey ku sheegnay waa macquul inuu noqdo qoraalka aanu uga hadleyno dumarkeena Soomaaliyeed, waxaanse isku dayeynaa in aanu bal wax uun ka dhahno wanaagooda.Halkaan ayeyna inooga bilaabaneynaa qoraalka dumarkeena Soomaaliyeed.
Tusaale -Hadii nala dhihi lahaa maxaad ku tilaami laheydeen dumarka Soomaaliyeed guud ahaantood, ogow hada ka hor waxaan horey uga soo hadalnay qoraalo badan oo dhinacyo kala duwan taabaneyey oo aanu qeybaha ay ka kooban tahay bulshada qoraal ka sameynay ciidankeena xooga dalka mid ka mid ah xiliyadii ay Soomaalidu Soomalida aheyd ayaa waxaa qormadeena ka mid ahaa iney dagaladii ay berisamadkii geli jireen ee horizontal iyo vertically loo yaqiinay ay xiligii xornimada ay qaadaneysay dalka Jabouti1977 oo aanu weliba quburo Afrikaan iyo dalal kale oo caalamkaa ka soo xaqiiqasanay in ay ciidamadii qalabka siday ee Somalida halmar inta muran la geliyey xornimadii Jabouti oo la doonayey in la yiraahdo isma maamuli karaan iyo dal madaxbanaan ma noqon karaan ayey ciidankii Soomaalida halmar hawada Jabouti iyo tii Soomaaliya xirteen awoodii ay berigaas lahayeen.
Waxeyna dadka qaarkiis ku sifeeyeen berigaas in ay ciidankii Soomaalida ee qalabka siday hawada labada wadan u xirteen qaab maanta dunidan casrigaa looga yaqaano jiif iyo joog
afka qalaadne lagu yiraahdo horizontal oo jiifkii ah iyo vertically oo joogii ah amaba hadaanu si waadax ah u bayaanino cir iyo dhulba ,kedibna waxa ka dhacday sidii dagaalkii museylamo Kadaa'ib ay la galeen saxaabadii ciidan uu berigaas hogaamiynayey Khaalid Binu Waliid uuna ka mid ahaa saxaabada Bare Inbu Maalik inta saxaabada waxoogaa laga qaalib yeeshey oo inta la sigay xitaa xaaskii Khaalid Binu Walid,kedibna saxaabadii intuu dib u qaabeyey Khaalid ay saxaabadii maalintaas u sugnaadeen sida buurta oo kale oo la dhaqaajin waayey, ilaa ay saxaabadii iyagoo is caraadinayo ay ku dhaheen mid ka mid saxaabada weliba quraadi ugu waweynaa ee diinta Islaamka sida weyn u baratay ay u baqeen in dhianciisa laga soo galo!
Markaas ayuu saxaabigaas intuu hadlay yiri,hadiiba dhinaceyga leydiinka soo galo qof barta diinta anigaaba ugu shar badan,kedibna waxii markasi ka danbeeyey waxey noqotay taariikh oo saxaabada kuwii calanka waday mid markii la diloba kan kale siduu u qabanayey waxaa ku jiray mid si aanba loo dhihin waa cararay god intuu qotay qaarka danbe inuu la galay intuu barafuun isku buufiyey siduu u dagaalmayey nafta qalaf ka tiri.
Sidaasi daraaded ciidankii Soomaalida berigaas Jabouti ayaa xornimadeda dib loo dhigayaa waxey uga dhigneyd geeri,maxaa yeelay xornimadii Jabouti kuma imaan baryo,waxa laga dareemay guud ahaan dhulka ay degaan Soomaalida gaar ahaan si weliba weyn magaalada maanta loo yaqaano Lowye cade, taariikhda qofkasta oo Soomaali ah wuu baari karaa.
Sidoo kale waxaan horey wax uga qornay Soomaalida xili ay shacab ahaan ahaayeen ilaa 3 milyan oo shacab ah iyo 5 milyan oo Geel ah,Ari iyo lo'na warkooda daay sida ay qani uga ahaayeen sedaxda duunyo ee ay Soomaalidu dhaqdaan,Geela, Ariga iyo Lo'da qani.
Waxaa kale oo aanu horey wax uga soo qornay fanaaniintii iyo abwaandii Soomaaliyeed amaba taariikho kala duwan, taariikhahas oo dhan dumarka Soomaaliyeed udub dhaxaad ayey u ahaayeen,hayeeshee,waxaasi oo dhan marka laga soo tago qormadan waa mid iyaga geligood u gaar ah,sababta nagu kaliftayna waa in qodobada aanu ku amaaneyno u ku jiro qodob hadaan qalin u qaadano ay nagu adkaneyso in aanu ku soo gabo gabeyno ilaa 3 bog,hayeeshee si uusan qoraalku inoola dheeraan Dumarka Soomaaliyeed wanaagooda inagaa idiin qodobeyneyna waxuuna qodobkena ugu horeya ku bilaabmayaa Daruufkasta oo ku gedaaman sida aysan weligood Qoortooda hoos ugu jeedin umana dhutiyaan waxkasta oo daruufo ah oo ku gadaaman "They never limping away ,with disgrace" bal aanu isla eegno sida ay xayi u yahiin yacni Goroda ma laalaadiyaan sedax sababood awadeed,qeybtaan ayaa ah mid qiiradeeda watato halkaan kala qabso hada lee ayey inoo bilaabatay qoraalkooda oo aanu galeynaa yacni si dhab ah ayuu qofkasta wanaaga dumarkeena dareemayo u fahmi doonaa waxey galaan iyo waxey gudaan iyo sida ay bulshada ugu yahiin udub dhaxaad.waa socotaa qormadu.......
Maanta iyo Qoraalkii aanu ugu magac darnay qoraalkii qarniga ee aanu ugu talo galnay Dumarkeena Soomaaliyeed mid ifka ka tagtay iyo mid noolba,kaasi oo ay hadii ay qofkasta oo waxna aqrin kara waxna qori kara amaba xitaa haweenkeena midii aan aqrin karin hadii ay ka saacido mida wax aqrin karta maadaam ay malaayiin iyaga ka mid ah ku xeeran yahiin daruufo kala duwna aan is dhihi karno,waxuu noqon doona mid ay haweenkena qaaligaa ee Soomaaliyeed oo aanu ugu magac darnay quruxdii bini'aadamka oo nool wax badan u tareysa.
Bal horta aanu isla soo dhageysano hestan qofkii dhageysto ay xaada istageyso,waxaan ka hadleynaa inta uu Allaah weli ku nagaadiyey imaankii lagu fahmi karay sax iyo qalad,si aanu qormada iskula aadno inagoo xayi ah,weliba qormadaan maahan qoraaladii ay arimo kale naga soo dhaxgeli jireen weliba heestaan waxey inoo noqon doontaa mid aanu isbuuc ka badan ku heyn doono halkaan,halkii aanu heshii hore 24 saac kasta aanu mid soo gelin jiray, tani hees waa dhaftay,tani gubabo waa dhaaftay,tani xikmad iyo garasho waa dhaaftay, tani fariin iyo guubaabo waa dhaaftay,maxaa yeelay wadankaan haweenka Soomaaliyeed iyo rag aan sidaas u badneyd ayuu qiimo ugu fadhiyaa,weligiina ugu fadhiyi jiray.
Hadii aad horey u soo aqrisatay qeybteenii hore qeybtaan amaba midaan mar xaadaa ku istaageysa,mar waxaad ku baraneysa waxa ay galaan iyo waxa ay gudaan dumarkeenna Somaaliyeed guud ahaan kuwooda ku nool dhulka shanta Soomaaliyeed ee geeska Africa iyo kuwooda ku kala baahsan dunida dacaladeeda,hadalka waan badinay yeysan qormadaan ku dhaafin hawen keenow,kuwii sharafta badnaayoow,cise iyo karaama dushiina ahaatay runtii, dadnimo ha dhihin ,dulqaad ha dhihin,qurux ha dhihin, karti ha dhihin, adkeysi ha dhihin, geesinimo ha dhihin, deeqsinimo iyo kuwii uu dlakan k adhiman waayey ha dhihin,markaan isku dayno in aanu idiinka hadalno markasta waan ilmeynaa runtii ilmaduna maahan kaliya mida ilintaa ee liquat-kaa amaba (Dareerahaa),intaas inaad naga garan doontaan ayaan idiin rajeyneynaa.
Midna ogaada markii aanu idinkoo haweenweynaha Soomaaliyeed ah qoraalkaan idiinka qoreyno si dhab ah inow inaga qoreyno xitaa na taabanyo waa in aad nala dareentaan maxaa yeelay haweenka aanu la hadleyno ee Soomaaliyeed hadey dadka qaarkii ogaan laahaayeen qiimaha ay bulshada u leeyahiin koleytoba bini'aadam isku garasho maahan inaguna kama wanaagsanin malayiinta Soomaalidaa ee maanta nool,waxaanse istusinay in aanu madama aanan haweenkeena Soomaaliyeed kuwii hore iyo kuwa maanta jooga aanan abaalkooda gudi karin bal ugu yaraan in aanu isku dayno waxoogaa qormo soo koobeysa waxey naga mudnaayeen,waxey galaan, waxey gudaan iyo weliba,cajiib,waa socotaa.....................
Muqdisho,Soomaaliya,Maalintu waa Arbaco, 15 Janaayo,sanadku waa 2025- R/ Wasaaraha Soomaaliya, Mudane Xamsa Cabdi Bare, oo kulamo kala duwan kula lahaa waftiyo iyo masuliyiin kale duwan ayaa xafiiskiisa ku qaabilay wafdi uu hoggaaminayo Maamulaha Guud ee Sanduuqa Horumarinta Boqortooyada Sucuudi Carabiya, Mudane Sultan Abdulrahman Al-Marshad, waxaa ayna ka wada hadleen sidii ay kaalin uga qaadan lahayeen iskaashiga labada dhinac gaar ahaan arrimaha maalgashiga iyo horumarinta kaabayaasha dhaqaalaha dalka Soomaaliya.
Hayeeshee,Kulanka ayaa dhanka kale looga hadlay sidii Sanduuqa Horumarinta Boqortoyada Sucuudiga uu kaalin muuqata uga geysan lahaa, arrimaha horumarinta dhaqaalaha iyo maal gashiga.Ugu danbeyna,R/Wasaaraha Soomaaliya Mudane Xamsa Cabdi Barre, ayaa uga mahadceliyey wafdiga ka socday Boqortooyada Sucuudiga isagoona uga warbixiyey arimo dhawr ah oo muhiim ah.la soco wararkeena danbe.
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia,Somalia Women On Wednesday,Janauray15,2025Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Dowlad Deganka Somalida,
Jamhuriyada Somaliland,Jubaland, Mareykanka,Yurub,Turkiga Africaiyo caalamka,Haweenka Soomaaliyeed iyo magaaladii caanka aheyd ee Baladweyne-
Wasiirka Wasaarada Batroolka iyo Macdanta Dowlada Soomaaliya Mudane Daahir Shire Maxamed iyo Safiirka Dowlada Turkiga u fadhiya dalka Soomaaliya Mudane Alper Aktas oo kulan ka yeeshay arimo badan oo quseeya labada dowladood.
Wasiirka oo ay kulan ku wehliyeen masuuliy kale ka tirsan wasaarada Batrolka iyo Macdanta iyo diplomaasiyiin kale ayaa kulanka dhamaan arimahii ay ka wada hadleen meel oo u badnaa isxog wareysi badan kedib.hayeshee marka kulankaan laga soo tago wasiirka ayaa dhanka kale kulan la qaatay shaqadaha wasaarada isagoona halkaas ugu jeediyey qudbad isbarasho iyo kala warwqaadasho aheyd qudbadaas oo aheyd mid dhinacyo kal duwan taabaneysay kuna wajahneeyd shaqalaha wasaarada iyo howlaha horyaalo.la soco wararkeena dnabe.
Maanta iyo Dalka Aaanu Walaalaha nahay ee Jabouti Madaxweyne Geelle, Xukumada iyo shacabka ayaan isla aadeynaa shacab iyo dowladba,2025-Inta badan dhawrkii bilodba mar ayaan shacabka iyo inagu isla aadnaa dalka aanu walalaha nahay ee Jabouti iyo hadba horumarada kala duwan ee ka socda halkas iyo marka shacab iyo dowladba ay arimahoda dowladnimo iyo midooda qaranimo iyagoo isku duuban hagaajiyaan dalka.
Jabouti marka laga soo tago in ay dal noqdeen sanadkii 1977 ,hadane micnahu maahan in ay shacabku xiligaas wada dhasheen ee shacabka Soomaaliyeed ee halkaasi ku nool waxey soo jireen qarniyaal iyo qarniyaal,waxaadna ka garan kartaa xadaaradooda sida ay dunida maanta uu uga noqday dhaqankooda amaba xeerkooda mid caan ah oo heer caalami
ah oo waxaanu si kooban uga soo hadalnay dhawr maalmood ka hor.
Hayeeshee,waxaan maanta isla dawaneynaa bal barnamijkaan kooban.maadama ay wararkeenii kale ee aanu ka qoreynay magaaladii caanka aheyd ee Baladweyne oo ay inoo joogtay dhinaca ardayda sanadkii ka tagay ka qalin jabisay halkaas iyo kaalintii ay haweenkeena Soomaaliyeed ee qaaligaa kuwooda ku nool dhulka Hiiraan kana mid ahaayeen ardeyda qalin jabisay oo ay dumarku aad uga muuqdeen sida ka muuqata sawiradan aanu kaka hadleynay ardeyda jaamacada Hiiraan (Hiiraan University) sidaasi daraadeed wararkeena markasta kama marna dalka aanu walaalaha nahay ee Jabouti.la soco wararkeenii kale. War helaa talo hela.
Soomaaliya,Mogdishu to Baladweyne,2025-R/wasaaraha Somaaliya Mudane Xamza Cabdi Barre oo qudbad dhinacyo badan taabaneysay u jeediyey qeybo ka mid ah shacabka Soomaaliyeed taasi oo iskugu jirtay si guud iyo gaar ahaneedba ayaa mar uu ka hadleyey shirarkii wax ku oolka ahaa ee maalmahii tagay ka socday magaladii caanka aheyd ee Baladweyne ayaa bogaadinayey shirararkaas oo dhamaantood muhiim u ahaa shacabweynaha Hiiraan amaba hadaanu si kale u dhigno reer Hiiraan,deriskooda iyo Soomaaliweynba.sidoo kale inagoo ka faa'ideysaneyna fursadaan ayuu R/wasaare Xamza xili uu
ka hadlayey dumarka Soomaaliyeed iyo kaalintooda balan qaaday inta uu joogo inuu ku dadaali doono iney siweyn uga soo muuqdaan xafiisyada dowlada ,waana guul aad u weyn maxaa yeelay dumarkeena Soomaaliyeed ee sharafta leh waa udub dhaxaadka shacabkeena oo mar waa hooyo, mar waa noo dhaxeen,mar waa walaalaheen, marna waaba quruxdii dalka iyo dadka Soomaaliyeed amaba hadaanu si kale u dhigno waa quruxdii qowmiyada Somalida ka tilmamnaa, ka tilaamnaan jiray ,kana tilmaamnaan doono weligood,weliba R/wasaare Xamze waxaan ku xasusanaa maadaama inagu si gaar ah aanu u ixtiraamno mar uu hada ka hor ka hadlayey hoyada ay qudbadas si dhab ah u taabatay isagoo xiligaas ilmeyey waxoogaana qashuucay.
Hayeeshee,sawirka qormadan waxaan ku soo qaadaneynaa r/wasare Xamza, Wasiirka Macdanta iyo Batroolka Wasiir Daahir Shire,Ugaas Yusuf iyo cuqasha amaba qeybaha kala duwan xiligii ay u fadhiyeen mid ka mid ah kulamadii ku dhamaaday sidii ugu quruxda badneyd.la soco wararkeena danbe.
Hiiraan University is one of the D-best University in Somalia and this is the great city of B/wein-Ardeydii sanadkii 2024 ka qalin jabisay Jaamacada Hiiraan (Hiiraan University) oo ay siweyn uga muuqdeen sanadkan dumarka Hiiraan Mashaa Allaah,Well Done.
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia,Somalia Women On Monday,Janauray 13,2025-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Dowlad Deganka Somalida,
Jamhuriyada Somaliland, Jubaland, Mareykanka, Yurub,Turkiga Africa iyo caalamka+
Haweenka Soomaaliyeed iyo magaaladii caanka aheyd ee Baladweyne-
Waa Maalin kale oo qurux badan iyo magaladii caanka aheyd ee B/weyne oo ay weli inoga shidan tahay isbucan, weliba waxan bogadineynaa sida ay arimahoda u garkaa iyo danahoda qeybaha ay ka koban tahay bulshada si gud iyo si gaar ah ugu mashqulsan yahiin,waan bogaadineynaa sida go'anada idiin gaarkaa iyo kuwa Somalida kale idiin kala dhaxeeya idiinku kala cad yahiin sida cadceeda oo kale,taas horey ayan idiinku hambalyeynay kamana daaleyno oo hada iskuma sheegeyno amaanta iyo bogaadinta aad markasta naga mudan tahiin.Magaalada sida hada lagu wado hala soo celiyo bilicdeeda markastana kaalinta dumarkeena sharafta leh waan bogaadineynaa.
Reer Hiiraanku caadi maahan mashaa Allaah,Waxaan soo xasuusanay qiso dhawr sano ka hor na dhax martay inaga iyo wiil dhalinyaro ah oo Soomaali ah oo weliba reer Jabouti ah oo dadkaan aad u safra ah,waxuu yiri dalka Soomaaliya meelaha aan dhibaatada ugu badan ka maqlay in ay ka dhaceen Hiiraan baa ka mid ah,hadane buu yiri meelaha ugu qurxoon ayey ka mid tahay dalka Soomaaliya,kedibna waxuu yiri maxey Soomaalida kale kaka duwan yahiin?.
Kedibna waxaan ku dhahnay waalidkaa soo weydii amaba hadii aad dooneyso adigu tag ee nagu soo warceli maxaa yeelay baan ku dhahnay hadii aanu inaga kuu sheegno waxaad moodeysaa in aanu amaneyno,qisadas mar kale ayaan ka hadalkeeda waqti siin doonaa oo waxey aheyd mid aad u xiiso badan oo hada ma dooneyno in ay qoraladan aanu kaka hadleyno shacabweynaha Hiiraan gaar ahaan wanaaga ka socda magaaladii caanka aheyd ee B/weyne ay naga soo dhaxgalaan wararka kale....lol.
Hayeshe,inagoo fursadaan ka faa'ideysaneyna shacabweynaha Hiiraan waxan leenahay adeerayaalow biyo sacabadaadaa looga oon baxaa sdiaasi daraadeed degankiina barnamij isku tashi ah ku dhista,waan idiinku celineynaa mar kale degaankiina barnaamij isku tashi ah ku dhista.qormadu waa socotaa.....
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia,Somalia Women On Sunday,Janauray 12,2025-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Dowlad Deganka Somalida,
Jamhuriyada Somaliland, Jubaland, Mareykanka, Yurub,Turkiga Africa iyo caalamka+
Haweenka Soomaaliyeed iyo magaaladii caanka aheyd ee Baladweyne-Waxaa leyska rabaa halkii aanu ka bilaabi laheyn dadaalada iyo wanaaga ka socda magaaladii caanka aheyd ee Baladweyne, Wasiir Daahir Shire iyo Taliye Sanbaloolshe iyo aqiyaarka kale si guud iyo gaar ahaneedba guud ahaan bulshoweynta Hiiraan waxaan leenahay ma qiyaasi karno waxii
aanu idiin dhihi laheyn marka laga reebo in aanu ku faraxsanahay dadaalada wax ku oolkaa ee haatan socda,sideedaba bini'aadamku waa labo nooc qeyb iska nool lagana hago meelo ka baxsan dhulkii ay shacbakooda ku nolayen kuwaasi waxne lagma faa'ido waxne bulshada kuma soo kordhiyaan, iyo qeyb bulshada ka mid ah ay waxkasta oo dhaca ka tahay qadiyad, inagu markasta muhiin inooma ahan shaqsi,koox iyo weliba dad gaar ah, waxaanu markasta hadii aanu degaan gooyni ah ka hadleyno iyo hadii aanu dalka Somaliya amaba dhulka ay degaan qowmiyada Somaalida ka hadleyno waxaan wax kasta ku cabirnaa hadba wanagoda waxii markaasi socda,waqti gaaban iyo waqti dheerba.
Hayeeshee, tan iyo markii ay bilaawdeen dadaalada muuqda ee haatan ka socda magaalada Baladweyn ee wanaaga badan xambarsan kuna faafay bulshoweynta Hiiraan dal iyo dibadba waxaan lenahay,waxaad mudan tahiin ku dayasho iyo weliba in leydiinku bogadinyo howlaha hada socda oo dhan,waana guul u soo hoyatay shacabweynaha Hiiraan ,bulshada Somaliyed
ee deriskood ah iyo weliba Somaliweyn.
Sideedaba hadal waxuu wanaag iyo amaan leeyahay marka inta wanaaga wado loo qiro,inta nolosha dunida ka dhacdsan ee ay ragaadisay jaahilnimo iyo iska yeel yeelna loo nastexeeyo, aqliceliyo,la tusiyo wanaaga,sidaasi daraadeed markii intiisa qeyrka ku jiro laga soo qaato hadalka ayuu bulshada u leeyahay anfac,waxa haatan socda oo dhan waa wanag ku dayasho mudan.
Wasiir Daahir Shire waad asiibtay facebook waxaa ka buuxaan dad badan oo reer Hiiraan iyo Soomaalida kaleba ah oo aad mararka qaarkood is leetahay war kuwani maxey ahaayeen
kolba nolosha waaba ka dhacsan yahiine mey iska aamusaan amaba kaliya ku dadaalaan iney iyaga ku ekaato waxa ay ka hadlaan...lol.
Hayeeshee, Hiiraan iyo shacabkiisu hada wado fiican ayey ku socdaan,waana bogaadineynaa dhamaan waxa hada socda oo dhan oo ah wax lagu farxo weliba waaan idiin balan qadeynaa hadii Alle idmo/qadaro amaba ogolaado in aanan ka daali doonin soo gudbinta, dhiiregelinta iyo weliba in aanu qeyb ka noqono horumarka degaanka amaba bulshada oo ah kuwo mudan nolol ka qurux badan midii ay ku soo jireen waayadii danbe,Guul iyo gobanimo.la soco wararkeena danbe,war helaa talo hela.
Maanta maalintu waa axad,bishuna waa Janaayo,Taariikhduna waa 12 ,sanadkuna waa 2025-Waxaan mar kale warqad iyo qalin amaba qalin iyo warqad u qaadaneynaa magaladan quruxda badan ee B/weyne oo ay ka socdaan dadaalo qurux badan sidaan horey u soo sheeg
nayna ku soo socday ismaqal, isqadarin, isdhageysi, kala danbeyn kuwaasi oo soo socday, haatana socda,siina socon doona,hayeshee, qormada markaan oo kale waa kaliya horudhac tani waxa la yiraahdaa ku sii sugid waan iskula raxeysaneynaa waqtigena ayaan qadaneynaa ciyaartaan waaladaa ayaan horta iskula bashaaleynaa.maxaa yeelay wanaaga markii uu jiro
hadaan xaqiisa la siinin,maxaa yeelay hadal oo dhan waxuu ka bilaawdaa kuna dhamaadaa nuxur, waxii ka soo haro waa uun waqti lumis,bartaas ha laga hayo howsa quruxda badan ee socota.
Waxanse inta aanan gudo gelin muhiimada qormadena si mug iyo miisan leh u bogadineynaa Duubabka dhaqanka,nabadoonada,waxgaradka,Siyaasiyiinta mid jooga iyo mid aanan joogin, haweenka, culimada, ganacsatada, dhalinyarada,ciidamada qeybahoda kala duwan ee soma jestayasha ah,aqonyahanka iyo qurbajogta reer Hiiraan oo dal iyo dibada ku faraxsan qeybna
ka ah dadalada iyo wanaaga ka socda magaaladan quruxda badan ee B/weyne,xili shacabku siweyn u wadaan hagaajinta iyo bilic soo celinta magaalada qofkastana mid darajo haya iyo
mid aan heynba lagu ixtiraamayo fikirkiisa,isagoo markii la dhageysto aan kaliya fikirka dhiibaneyne uu isaguna qeyb ka noqonayo wanaaga socda,taasi oo keentay in mudo gaaban
gudahod ay bulshadu wada garo wanaga haatan socda, inago aanan sidaan shacabweynaha Hiiraan iyo kuwa Somaaliyeedba horey uga balan qaadnay aanan marnaba dhulka ay degaan
qowmiyada Soomaalida meelba uu ka socdo wanaag intuu doono hala ekaadee aanan ka daaleyn shacabka Hiiraana kumaba sii jirto oo maahan dad waxyaaha qaarkood markii ay xaqiiqada timaado looga sheekeyo.Qormadu waa socotaa ha sugi waayin iyadoo udbaheeda iyo dhigaheeda wadata...lol.
Sabti,Janaayo 11,2025-Isbuucii la soo dhaafay waxey inooga shidneyd Soomaaliland oo ay ka jiraan horumaro kala duwan,sidoo kale bilahii la soo dhaafay dhamaan dhulka ay degaan
qowmiyada Somalida waxan kaka soo hadalnay intoda badan siyaabo kala duwan, hayeshee
Isbuucaan waxey inooga shidan tahay dhulkii dowladnimada laga soo gaaray iyo magaaladii
caanka aheyd ee B/weyne inagoo bogadineyna dadadalada wada jirkaa ee weliba wax ku ool ka oo ay shacabweynaha amaba hadaanu si kale u dhigno qeybaha kala duwan ee bulshada
Hiiraan wadaan,kuwaasi oo iskugu jira Duubabka,Nabadoonada,Waxgaradka, Aqoonyahanka, Haweenka, dhalinayrada, culimada,ciidamada qeybahooda kala duwan, waxaan leenahay mar koowaad iyo mar labaad,well done.
Dadaal wadareedka hada socda waa mid ku dayasho iyo bogaadin mudan sida uu hada ugu
socdo ismaqalka iyo kala danbeynta ha lagu wado,waxa kale oo aanu bogadineynaa shacab ka durbaba sida isxilqaankaa u bilaabay qurxinta iyo soo celinta bilicda qeybo badan oo ka mid ah magaalada.la soco wararkena danbe.War helaa talo hela.
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia,Somalia Women On Thursday,Janauray 9,2025-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Dowlad Deganka Somalida,
Jamhuriyada Somaliland, Jubaland, Mareykanka, Yurub,Turkiga Africa iyo caalamka+
Haweenka Soomaaliyeed-
Waxaan weli bogadineynaa dadalada wax ku oolka ah ee ay wasiir Daahir Shire iyo taliyaha Nabadsugida oo kaashanaya qeybaha ay ka kooban tahay bulshada ka wadaan magaladii caanka aheyd ee Baladweyen oo ay ka socdaan howlo, dadaalo amaba shirar
muhiim u ah shacabweynaha Hiiraan, reer Hiiraan deriskooda iyo weliba Somaaliweyn,
kuwaasi oo inta wado dadaaladaas iyo inta ku taageereysoba la dhihi karo waa kuwo mudan
in lagu bogaadiyo howsha sharafta leh ee ay halkaas ka wadaan inagoona aanan marnaba ka
caajisi doonin in aanu markasta wax ka qorno hadey yahiin Duubabka, waxgaradka,aqoon yahanka, siyaasiyiinta mid jooga iyo mid aan jooginba, dhalinyarada , geesiyaasha bulshada oo ah haweenkeena qaaligaa ee sharafta leh oo runtii dadaalkooda la dhihi karo waa mid aan weligiis mugdi gelin ,kuwaasi oo howsha quruxda badan ee hada socota siweyn uga dhax muuqda gob hadeyba jirto waa hawenka Somaliyed.oo dumarkeeneena Somaaliyeed inagoo qoraal guud oo ka dhaxeeya u soo wadna hadane
waan ku halqabsaneynaa kuwa aanu hada ka hadleyno ,ayaa hadane markii aanu waxoogaa maskaxda gadaal u celino berigii ay Soomaalidu ahaayeen Soomaali, jirta hada ka hor ayey
Abwaanadii Somaliiyed beri samaadkii markii ay ka hadlayeen jaceylka amaba tilmaamayeen
quruxda hablahii Soomaaliyeed si ay malaayiin Soomaali ah u fahmaan halka ay qormadu u
socoto amaba nuxurkeeda Waxaa abwaanadaas mid ka mid ah murtidii uu u tiryey haweenka Soomaaliyeed ka mid ahaa inagoo soo koobeyna,weliba abwaankaas waxaan qiyaseynaa inuu reer Hiiraan ahaa,waxuuna yiri,Caanshaqu Sarbeeb ma leh sakas iyo xishood ma leh waa soo socdaa iyo isug iyo idhawr ma leh, hadba siduu doonuu sanka kaakagalayaa,
markaas ayuu abwaanku siduu u wado waxuu gab
aygu la galayaa quruxdii dumarkii amaba haweenkii Somaliyed si uu marka ugu hal qabsado qeyb iyaga ka mid ah ayuu quruxdoda ku soo koobay fanaanintii Soomaaliyeed isagoo hablahii,gebdhahii, amaba haweenkii berigaas jiray midba qeyb jirkeeda ka soo qaatay kuwaas oo u badnaa hoboladii waaberi,waxana inagoo ka soo qaadaneyna tix yar uu yiri,
ileen qormo waxaa noo soo socota aanu kaka hadleyno haweenka Somaliyeed oo waxaan ka soo hormarinay dadalo wax ku ool ah oo ay hormuud u yahiin waxgaradka iyo qeybaha kala duwan ee bulshada oo ay haweenku udub dhaxaad u yahiin dadaalada ka socda magaaladii caanka aheyd ee Baladweyne,waxuuna Abwaanku oo aanu qiyaaseyno inuu ahaa Abwaan
Mustafe Shiikh Cilmi yiri amaba mirahii gabayga ka mid ahaa siduu u lahaa Sanqaroor Saada Cali ley,Suniyaal Qadraaley, yacni fanaanadkasta waxuu ka sheegay qeyb jirkeeda ka mid ah, Daleys, Seynab cige, Hibo,Maryan Mursal name it,habalahii Soomalaiyeed e berigaas jiray ilaa maantana jira....siduu gabayga u wado ayuu waxuu leeyahay Sii jeedkii Nagruumiyo Shamso Cumar gacmihii Day..lol oo gabaygu waa dheeraa.
Markii aanu gabaygaas dhageysanay nasiib wanaag hablahas badankod inta ka nool maanta aad ayey u yar yahiin,Hayeshee, markii aanu murtida gabaygaas iyo kuwo kal eoo badan oo loo tiryey haweenka Somaliyed dhinackasta ka eegnay amaba hadaanu si kale u dhigno aanu dib u eegnay quruxda hablaha Somaliyeed ayaanba markasta iska jecelnahay in aanu wax ka qorno meeshii ay labo ka jogtana xaqoda siino ileen wax kale oo aanu u awodno ma jirto oo inaga wax qoreyna waxey galaan iyo waxey gudaan waan garaneynaa,waxaase maanta
bulshada Somaaliyeed ka mid ah kuwo badan oo aan garaneyn sidaasi daraadeed ka raali ahaada hadii qoraalka badankiis aanu inta ugu badan ka siinay iyaga amaba haweenka Soomaaliyeed meeshii ay doonaan hakaka noolaado dhulka ay degaan qowmiyada Somalida ee geeska Afrika amaba dalka dibadiisa,maxaa yeelay wanaagkasta oo dhaca intuu doonaba hala ekaadee waxaa qeybta ugu badan iska leh iyaga.
Hadaanse u laabano qormada,mar hadaanan kala dhamaaneyn haweenka Soomaalieed oo aanu waqtiyo kala duwan iyaga si guud iskugu soo laaban doono,hadane marka iyagaas laga soo tago, Sidoo kale dadaalada iyo shirarka muhimkaa Wasiir Daahir Shire iyo Taliye Sanbaloolshe iyo siyaasiyiinta kale ee la joogaan, saraakiisha, ciidamada qeybahooda kala duwan ee qalabka sida,qucaasha iyo weliba dhalinyada kuwooda maskaxiyan caafimaadka qaba, waxaan leenahay good job dadaalka wax ku oolkaa ee halkaas ka socda,yaan marnaba laga daalin waa dadaal weliba loo qaateen ah mudana amaan iyo bogaadin. War hela talo hala.
Dhaqanka Somalida midkiisa ugu facaweyn"Xeer Ciise"-Iyadoo ay inoo soo socdaan wararkenii kulamada ama shirarka quruxda badan ee ka socda magaaladii caanka aheyd ee Baladweyne ayna sidoo kale qoraaladii xiisaha lahaa ee aanu ka qoreynay haweenweynaha Soomaaliyeed ay inoo soo socdaan,hadane waxaanu sawrika maanta ku soo qadaneynaa
xeerka Ciisaha oo ka gudbay Soomaalida iyo qaarada Afrika una gudbay heer caalami,waa guul iyo wax lagu farxo in ay qowmiyada Soomaalida laga helayo dhaqan soo jireen ah oo taariikh facweyn leh. Waxaan halkaan si Soomaalinimoleh ugu hambalyeyneyna guud ahaa qowmiyada Soomaalida gaar ahaan bulshada dhaqankaan soo jireenkaan soo gaarsiiyeen heerka uu soo maray, marayo amaba mari doono mustaqalka.Hayeeshee la soco wararkeenii magaaladii caanka aheyd Baladweyne iyo shirarka wax ku oolkaa , iyo qoraaldii Dumarkeena sharafta leh quseyey iyo weliba wararka caalamka.War helaa talo hela.......
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia,Somalia Women On Wednesday,Janauray 8,2025-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Dowlad Deganka Somalida,
Jamhuriyada Somaliland,Jubaland,Mareykanka,Yurub,Turkiga Africa iyo caalamka+ Haweenka Soomaaliyeed-
Waa mar kale iyo shirarka iyo wanaaga loo qaatenkaa ee ku socda dadaal wadareed iyo isxilqaam guud oo dhankasta leh iyadoo ay wararkeenii kale ay halkedii inooga sii
soconayaan,maadaama dadaalo badan oo wax ku ool ah ay ka socdaan magaladii
caanka aheyd ee Baladweyne.Hayeeshee, bal aanu waxoogaa dulmarno shirarka aan kala go'a laheyn ee halkaasi ka socda una socda qeybaha ay ka kooban yahiin bulshadu oo iyagu
ah kuwo soo jiidasho leh mark aloo eego sida wanaagsan ee loo hadlayo,kala danbeynta ,niyad wanaaga,ismaqalka gunta hoose ka soo bilaawday dhalinyaro iyo waayeel, hadaan nuxurka soo koobno halkaas waxaa ka socda wanaag badan.
Shirarkii ugu danbeyey ayaa dhamantod ku soo dhamaday sidii ugu wanaagsaneyd kuwaasi oo ka soo bilaawday,kuan socda kun asii socon doona si guud iyo gaar ahaaneed iyadoona
ay shacabku durbaba qeybo ka mid ah magalada ka bilaabeen iney wadooyinka qaarkood
hagaajiyaan,maadama ay maalinba maalinta ka danbeysa ay shirarku ka baalaranayaan sidii hore iyadoona maanta ay kulamada badankood kuwoodii ugu muhiimsanaa ay socdaan iskuna xig xigaan shirarku.Waa guul bilaaw u ah shacabweynaha Hiiraan waana dadaal mudan amaan iyo bogadin wana u muhiim shacabweynaha Hiiraan iyo kuwo Somaaliyeedba amaba hadaanu si kale u dhigno Waxaan leenahay shacabweynaha Hiiraan amaba haku noolaadano magaaladii caanka aheyd ee Baladweyne ama magaalooyinka kale ee Hiiraan waa u muhiim bulshada in dadaalkasta oo uu wanaag u horseedayo bulshada la xoojiyaan siiba shirarka noocaan oo kale ah ee bulshada isku soo dhaweynayo.
Inagu dalka Soomaaliya hada ka hor ayaan si guud uga qornay qoraal dheer oo uu nuxurkiisu ahaa amaba aanu ciwan uga dhignay reer miyi ayaa waxey afgambiyeen reer magaal, waxase laga siman yahay hada dharka la wada xiran yahay oo waxkasta waxey noqden Upside down, waase leys dhaamaa...lol.waxaanse leenahay dadaalkasta intuu doono ha la ekaadee oo wax u tarayo bulshada muhiimna u ah waa mid mudan amaan iyo bogaadin waan bogaadineynaa mar kal eshacabweynaha Hiiraan iyo inta hada wado dadaalada wax ku oolkaa ee weliba loo qaateenkaa.magaaladan Baladweyne waa midii Somaali kulmin jirtay in shirarka hada socda markii reer Hiiran laga gudbo deriska lagu xijiyo in Somaliweyn loo gudbo waa muhiim inagaa hubn ain ay reer Hiiraan intaan ka naqaano ieny awodaan. Ugu dnabeyn Well done. War helaa talo helo hela.
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia,Somalia Women On Wednesday,Janauray 8,2025-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Dowlad Deganka Somalida,
Jamhuriyada Somaliland,Jubaland,Mareykanka,Yurub,Turkiga Africa iyo caalamka+ Haweenka Soomaaliyeed-
Waxaan mar kale isla aqrisaneynaa, eegeynaa, bal wax ka dhaheynaa qeybteenii labaad ee dumarkeena Somaaliyeed ee sharafta leh meelkasta oo ay kaka nool yahin dhulka ay caanka ku yahiin qowmiyada Soomaalida ee geeska Afrika iyo kuwooda dunida dacaladeeda ku kala nool.waxaanse bal horta iskula raaxeysaneynaa mid Ka mid ah ciyaradaha hidaha iyo dhanka
ee loo yaqaano Saarka oo ka mid ah ciyaaraha sida weyn looga ciyaaro amaba murtida ay ku idil yahiin oo ay ku luqeyneyso mid ka mid ah haweenkii Soomaaliyeed ee berisamaadkii loo caalwaayey gebedhii magacyada qurqurxoon loogu yeeri jirya inta laga yaabay murtideeda berisamaadkii Deeqo Quruxley.
Gebedhan waxey ka mid aheyd haweenkii faraha badnaa ee Soomaaliyeed ee ay murtideeda qabsatay gees gees waayo waayo, ciyaarta saarka waxuu aad ugu xoogan yahay Miyi iyo magaalo dhulka Soomaalida badankiis oo xiliga barwaayada, aroosyada iyo waqti kale oo ay dhalinyaradu si gaar ah iskugu yimaadaan oo uu si kedis ah iskaka bilaawdana waa la ciyaaraa..lol.
Hayeeshee, gebedhani dadkii yaqiinay qaarkood waxey inoogu shegeen in ay murtida u dheereyd qurux iyo joog,geber qoor dheer oo hablahii Soomaaliyeed ee xiligaas, berigaas, waqtigaas amaba hadaanu si kale u dhigno xiligii ay Soomaalidu Somali aheyd berisamaadkii oo bar baarya kuwoodi ugu quruxda badnaa ayey ka mid aheyd. war bal aanu isla daawano kedib ayaan inagoo dhamaanteen xayi ah isla aadeynaa qeybteena kale oo weli socota.....
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia,Somalia Women On Tuesday,Janauray 7,2025-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Dowlad Deegaanka Somalida, Jamhuriyada Somaliland,Jubaland, Mareykanka, Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka+ Haweenka Soomaaliyeed- Waxaan maanta mar kale isla aadeynaa kulamadii muhiimka ahaa ee malmahii tagay qeybaha kala duwan ee bulshada uga socday magaladii caanka aheyd ee Baladweytne
Kulamadan oo soo maray heerar kala duwan ayaa waxaa la dhihi karaa waxey marka laga eego dhinackasta soo gareen meel aad u wanaagsan ,kuwaasi oo halkaan ay hada joogto ku soo gaaray ismaqal iyo kala danbeyn.
Inta badan marka aanu dadalo socda bulshada la wadaageyno waxan hadba shacabweynaha
Hiiraan iyo kuwa Soomaaliyeed uga soo qabanaa nuxurka sidaasi daradeed hadaanu dhahno meel fiican ayey marayaan warku intaas ayuu ku dhan yahay,waxana bogaadineynaa dhaman intii dadaal iyo abaabul ku laheyd,ku leh kuna yeelan doonta.
magaladan B/weyne quruxda ka muuqato ma keenin siyaasi dadka iyagaa dhistay markasta waxii waagaan ah ee ay magaalada quruxdees ku hormari karto amaba dhulka Hiiraan ku horumari karo xitaa haduu wado dadaalkeeda saqiir amaba 5 jir reer Hiiraan ah amaba wiil iyo geber Soomaaliyeed markasta bulshadu waa u muhiim.
weliba waxaan si gaar ah u bogaadineynaa dubabka dhaqnaka, Nabadoonada , waxgaradka, haweenka, dhalinyarada siyasiyiinta, dhalinyarada, aqoonyahanka, culimada iyo ganacsatada cidkasta oo kalin muuqato ku leh,kulaheyd,kuna lahaan doonta inta dhiman.
Inaga markii aanu degaan geliya Soomaalida ka mid ah wax ka qoreyno waxanu sameynaa kaliya labo arimood mid sedaxaad kuma jiro.1-In aanan waxbo ka qorin hadba degankii aanu aragno in ay lugooynayaan qeybo ka mid ah bulshada bedelkiina u wareegno degaanada kale ee gayiga Somaaliyeed ee ay shacabkiisu sameynayan horumarada kala duwan, shacabkana ka deyno waxyaabaha iska qiyaaligaa.
2- Iyo in aanan sida ay caadada ka dhigteen mediya badan oo ay mamulaan dhalinayro badan oo subaxdii waxii ay shacabka u sheegaan galabtii isla iyaga beeneeyaan sababtana waxaa ugu wacan qofku markuu horta intuu shaqeysto noloshiisa markuu meel saaro kedib ayuu dalkiisa iyo dadkiisa wax wanaagsan ka qori karaa,la jeclaan karaa lana garab istaagi karaa, haduu yahay mid damiir lehna waxuuba ka socdaa hadba waxii wax u dhimaya bulshada degaanka uu ka soo jeedo amaba ku nool yahay.
Mar kale waan bogaadineynaa dadalkasta ooba bulshada u dhaweeynayo wanaag intii uu doonaba hala ekaadee.Well Done shacabweynaha Hiiraan kuwoda ku nool magaladii caanka aheyd ee Baladwweyne ee ku tiilay ubucdii dalka ahna meeshii ay malaayiin reer Hiiraan ah iyo Soomaaliweyn badankeed ka yimaadeen bartaas ha laga haayo dadaalkasta oo wax ku ool ahne ooba bulshada gaarsiinayo hal tilaabo oo hurmar ah waa in aan laga seexan lagana labo labeyn.War Hela talo hela.....
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia,Somalia Women On Tuesday,Janauray 7,2025-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Dowlad Deegaanka Somalida, Jamhuriyada Somaliland,Jubaland, Mareykanka, Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka+ Haweenka Soomaaliyeed- Waxaan inagoo udbaheena iyo dhigaheena wadana mar kale isla aadeynaa warbixintii aanu uga hadleynay Haweenweynaha Soomaaliyeed inagoo qeybteenii 1aad kaliya waxoogaa soo dulmarnay amaba ka sameynay qoraal yar oo kooban oo aanu ugu talo galnay iney kusii sugaan midkaan kaasi waxuu ahaa hurda kicis oo waxaanu ugu talo galnay iyagoo xayi ah iney midkaan si degan u aqristaan.
Hayeeshee, marka laga hadlayo hablaheena, dumarkeena, gebdhaheena, hawenkeena, hooyoyinkena ma noo samaxeyso in aanu dhamantood halkaan soo wada gelino sawiradoda maadaama aanu dhawr sawir ka soo qaadnay qormadii hore haatan wajiyadan miyaad garaneysaan waa hablahii Soomaaliyeed oo iyaga iyo kuwo kale oo badan wax maanta nool iyo wax ifka ka tagay ee berisamaadkii markii ay Somalidu Somali aheyd loo caal waayey, iyagoo Suugaanta marna bulshada ku wacyigelin jiray ,marna kaka qoslin jiray, marna sidii xabadii dhulka ay degaanada amaba dhulka ay ku noolyahiin qowmiyada Soomaalida ku difaaci jiray waxii berigaas afkooda ka baxay waa la yaabay qof joogay ayaa ka sheekeyn karo,mid aan joogina waxey uun ku noqoneysaa waxa laga hadlayo riyo oo kale,waxeyna kartida iyo aftahanimada kala sinayeen haween weynahii Soomaaliyeed ee berigaas jiray ilaa maantana jooga oo waxaa kaliya u kala saarnaa hadba markaasi mihnada amaba xirfada ay bulshada dhaxdooda ka hayeen.
Waana wax aaanu hawenka Somaliyeed ugu yeernay iney yahin birlabtii bulshada hayeeshee qormadu hada fananaiintii kaliya ma quseysee,yacni iyaga kaliya hadanu dhahno wax baan ka qoreynaa ayaanba laga dhamaneyn waana mida aanu si guud haweenweynaha Somaliyed si jamac ah inagoo uga hadleyna ugu dhiiranay in aanu ka sameyno qormo ka kooban ilaa sedax qeybood,kuwaasi oo ay qeyb kasta ka haldeyso wax ka duwan midii ka horeysay, bal aanu gudagalno, Let's Dive in.......
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia,Somalia Women On Tuesday,Janauray 7,2025-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Dowlad Deegaanka Somalida, Jamhuriyada Somaliland,Jubaland, Mareykanka, Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka+ Haweenka Soomaaliyeed-Waxaan is raacineynaa shirar muhiim ah oo ka socda magaaladii caanka aheyd ee Baladweyne,halkaasi oo kedib markii la amba bixiyey dudubkii dhaqanka ee ku sugnaa halkas malmahii tagay uu shirar wax ku ool ah oo hadanu si kale u dhigno muhiim
u ah shacabweynaha Hiiran iyo gud ahan kuwa Somaliyed halkaasi oo ay Ugaas Yusuf Ugaas Xasan, Nabadoonada Waxgaradka, Siyaasiyiin, Haweenka oo udub dhaxaadkii bulshada ah, dhalinyaro, ganacsato, aqonyahan, culimada amaba hadanu si kale u dhigno qeybnaha kala duwan ee bulshada.Hayeshee,kulamadan oo meel fiican maraya is maqalka iyo kala danbeyn
aysan meesha ka marneyn ,ahna shirar loo qateen ah,ayaa dhanka kale u muuqda inuu yahay
mid runta leyskugu sheegayo,waxana muuqanaya masuuliyad wadareed,waana shirar marka inta uu u socdo laga soo tago aad u anfacaya bulshada Hiiraan, kuwa deriska la ah iyo weliba Soomaaliweyn, maadama uu deegaanka aanu ka hadleyno ku yaalo ubucdii dalka iskuna xiro
inta badan dhulka Soomaalida amaba ay ku nool yahiin qowmiyada Somalida. waanse isku soo laabaneynaa wararkeenii kale waxaan isla aadeynaa qoraaladii aanu ugu talo galnay birlabtii qowmiyada Somalida maanta nool iyo kuwii dhintayba oo ah dumarka Somaliyeed meelkasta oo ay kaka nool yahiin geeska Afrika iyo caalamkaba iyadoo ay qeybta inoo soo socota wax badan ka duwan tahay tii hore oo aanu kaliya qararka ka jabinay waxoogaa waxa ay galaan iyo waxa ay gudaan haweenkeena Soomaalieed oo iyagu ah lana dhihi karo waa iftiinki bulshada.....
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia,Somalia Women On Sunday,Janauray 5,2025-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Dowlad Deegaanka Somalida,
Jamhuriyada Somaliland,Jubaland, Mareykanka, Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka
+ Haweenka Soomaaliyeed iyo Duubabla dhaqanka ee ku kulansan magalada Baladweyne-
Kedib kulamo muhiim u ahaa shacabweynaha Soomaaliyeed qeybo ka mid ah maalmahii tagayna ka dhacay magaaladii caanka aheyd ee Baladweyne oo ah magaalo sanadahii ugu dnabeeyey aad u balaaratay, kobocday amana weynaatay si
weliba aad loo dareemi karo,inagoo dhanka kale halkedii ka sii wadeyna qoraaladii aanu ugu talo galnay haweenweynaha qowmiyada Somaliyeed,hadane waxaanu iska laadeynaa magaalada Baladweyne iyo wanaag badan oo halkaasi ka socda, amaba ka dhacay.
Inkasta oo aanu ognahay dagalka caalamigaa ee lagula jiro dalka iyo dadka Somaaliyeed markii ay noqoto ciidanka qalabka sida ee Somaliyed qeybahiisa kala duwana kumaba sii jirto,ayaa dhanka kale dhacdoonyin is xig xigay oo waayadii danbeba ka dhacayey meelo badan oo dalka Somaliya ka mid ah hadane dhacadadii ugu danbeysay ayaan isla aadeynaa.
Muhiimadu maahan in aanu dib ugu laabano waxii la soo maray waxaanse ka abaareynaa halka ay hada joogto amaba laga keenay maalmahii tagay,hayeeshee tagitaankii dubabka iyo cuqaashii ka tagtay Mogdishu ee gaaray halkaas, soo dhaweyntii balaarneed ee halkaas loogu sameymeyey iyo sida sareexadaa ee loo wada hadlay dadaal ku dhisnaa ismaqalka iyo
kala danbeynta ay muujiyeen Ugaaska, Nabadoonada iyo waxgaradkii loogu tagay magalada B/weyne oo ahaa amaba ladhihi karay waxu ahaa mid aan caadi aheyn,ayaa hadane waxaa maanta si sharaf leh yacni wadanku waa burburay intiiba la awodi karay markii loo sameyey dhalinayaradii dhawaan ka baxday ciidanka xooga dalka halkaasi oo ay ka soo qeybgaleen
Dubabka dhaqanka, nabadoono, cuqaal, saraakiisha ciidanka qalabka sida qeybahooda kala duwan, siyaasiyiin, haween dhalinyaro iyo weliba hadaanu si kale u dhigno qeybaha ay ka kooban yahiin bulshada,ayaa markii ay soo dhamaatay aaska waxaa kulan lagu qabtay goob
aad u qurux badan amaba hadaanu si kale u dhigno hooyga uu magaalada Baladweyne ka degan yahay Ugaaska Beelaha Xawaadle Ugaas Yusuf Ugaas Xasan Ugaas Khaliif ay sidii dhaqanka Soomaalida ahaa iskugu tageen waxgaradkii iyo intii samaha jeceleyd ee ka midka aheyd bulshada oo ay ugu horeyan dubabka dhaqanka ay halkas sidii ugu habooneyd si guud iyo gaar ahanedba loo hadlay iyadoo ay muujinayan in xaalada la dejiyey loona maareyey sidii ugu habooneyd,dadaal dheer kedib.
Magaalada Baladweyne oo ku taalo bartamaha amaba halbowlaha dalka Soomaaliya ahna magaalo ku haboon nabadeynta iyo shirarka muhiimka u ah Soomaalida ayaa waxey taariikh aad u fog ku leetahay guud ahaan malaayiin Soomaali ah kuwaasi oo iskugu jira wax nool oo dunida ku kala baahsan iyo wax dhintay,marka laga hadlayo Somaalidii hore iyo kuwa haatan jooga,waana halkii laga hogamin jiray siyaasada Somaaliya beri samaadkii.
Dhanka kale nabadeynta ayaa waxaa marka laga soo tago bulshada qeybahooda kala duwan kaalin mug leh ku lahaa haweenka Somaliyed ee ku nool halkaas iyo kuwo meelo kala duwan uga yimid safar.Hayeeshee,marka waxasi oo dhan laga soo tago waxaa amaan iyo bogaadin mudan intii curisay, ka qeyb qatatay amaba kaalin intey donto ha noqotee ku lahaa dadalkaan wanagsan bulshadana isku soo dhaweynayo.la soco wararkena danbe iyo qomada qeybtenii labaad ee haween weynaha qowmiyada Soomaalida.
Qormadeena maanta waa mid halkeedii inooga sii soconeysa kana hadleysa dumarkeena Soomaaliyeed waxeyna ka koobnaan doontaa sedax qeybood oo aanu marar kala duwan shacabweynaha Soomaaliyeed la wadaagi doono kuwaasi oo iskugu jira qeyb qosol ah aadna u farxad gelineysa markii ay aqristaan,weliba qeybta farxada iyo qosolka waxaan u kala qaadeynaa labo qeybood qormadeena ugu horeya oo ah midaan waxaan kaliya kula wadaageynaa qeyb yar qeybta kalena markii aanu soo gabo gabeyno labada qeyb oo kale ayaan halka ugu danbeysa kula wadaagi doonaa markii aanu iskala gudubno qeyb ka hadleysa marxaladii ay soo mareen iyo mida ay maanta ku sugan yahiin iyo kaalinta ay kaka jiraan bulshada iyo ugu danbeyn qormada qeybta ugu danbeya oo ay wax badan uga bogan doonaan muhiimna u ah dhaman qodobada aanu ka hadleyno gunaanadkeeda. Hayeeshee, bal aanu gudagalno qeybteena koowaad.
Qeybtaan inagoo ka duuleyna waxad gashaan iyo waxaad gudaan hadii aad tahiin haweenka Somaaliyeed, hablaha Somaliyeed gebdhaha Soomaaliyeed iyo Hoyoyinka Soomaaliyeed oo aysan naga qarsoneyn maanta amaba waxii ka danbeyey burburkii ku dhacay dowladnimadii Soomaaliya dumarka Soomaaliyeed ee ugu badnaa ee ifkaan ka tagay marka laga soo tago tacadiga iyo dhibatada ka soo gaartay mushkiladii weyneyd, waxaa u dheeraa in ay hawenka ugu badan u geeriyoodeen dhiig kar iyo sokor ifkana ka tageen iyagoo ku haya wadankeenii wadankenii kuwasi oo iskugu jira qeybaha kala duwan ee ay ka kooban yahin hawenweynaha Somaaliyeed ee ku nool geeska Afrika xitaa kuwii aysan mushkiladaas haleelin ee ku noolaa dhulka kale ee ay degaan qowmiyada Somalida waxey ku yeelatay saameyn halkii ay donaan hakaka noolaadaano geeska Afrika.
Hayeeshe, gesinimadoda iyo kartidooda ay hidaha iyo dhaqanka u leeyahiin ee ay ku dhashan marka laga soo tago waxaan maanta ugu bishareyneynaa guud ahaan haweenka Somaliyeed darajadii ay doonaan haka joogaano bulshada dhaxdeeda ,hadey noqon laheyd mid xirfad leh iyo midan laheynba oo aadan inaga cid naga danbeysa aadan weydiineyn meeshi lagu gaaro 2026 wadankii hore loo dhihi jiray Jamhuuriyada Dimuquraadiga Somaaliya maantana dunidu ay u taqaano Somaaliya iyo Soomaaliland marka laga soo tago shantii Soomaaliya oo aheyd Jabouti, Soomaaliya, Soomaaliland, Somali Galbeed amaba Somali State (DDS) iyo Gobolka Waqooyi Bari ee NFD, hadaan u soo laabano halka ay sarta ka quruntay ee loo garan ogyahay Koofurta Somaliya amaba Somaliya waxey shacabkeedu yeelan doonan amab aheli doonaan meshi lagu gaaro 2026 iyo waxii ka danbeya hogamiye ay Somaliweyn amaba hadanu si kale u dhigno qowmiyada Somalida mahadin doonaan,ma idiin dhaheyno halkaas ayuu ka imaan doonaa iyo reerkaas ayuu Somali ka yahay oo waxaa na deeqa magaca guud ee Somaliyeed, waxaanse qalbiga si Soomaalinimo, Muslinimo, dadnimo oo weliba qiyaali ka fog ayna ku dheehan tahay kalsooni idiinku bishareyneynaa in waxii ka danbeeya 2026 aad hogaamiyaha imaan doono iyo inta la shaqeyn dontaba aad mahadin dontaan hadii aad tahiin Somaliweyn ,Somaliweyn markii shacab ahaan lagu hal qabsanayana waxaa udub dhaxad u ah Hawenka Soomaaliyeed.
Yacni waanu idiin soo hormarin karnay qeybta qosol qosolkaa,sidoo kale waan idiin soo hormarin karnay qeybaha kale ee qormada,waxaanse qeybtaan idiinku soo hormarinay in aanu si horudhac ah idinkoo xayi ah intiiba Allaah u kaso iney nolol ku gaaraan 2026 iyo waxii ka danbeeya in ay sii noqdaan update.Intaas waanu isla fahanay sow maahan.
Weliba bogaan shacabka ku tixan wey na garanayan in aanu dalka iyo dadka Soomaaliyeed si aad ah u jecel nahay maxa yelay waa kii na soo barbaariyey dhamanten oo waxii ka dhacaba aanu markasta inagoo careysan aanu wax ka qori jirnay,hayeshee inagu waxan ognahay weliba 100% idiin hubnaa halka uu dalkenu aaday 2026 iyo waxii ka danbeeya inta ka horeysa siyasadaha aan dhafsiisneyn shaqsiga, kooxda, iyo hanti aburashada marnaba haku gadsomina hadiiba uu maanta wiil Somaliyeed amaba rag iyo dumar Somaaliyeed oo bogaan wax ku soo qora ay warbixin aysan maqlin malaayiin Soomaali ah mid siyaasada ku jira iyo mid aan ku jirinba waa inagoo si qalbi furan u leh dumarkeena Soomaaliyeed ku bishareysta hogaan iyo dal qurux badan oo la yirahdo Somaliya ayaa jidk aidiinku soo jira,midna ogaada inagoo idiin kala hadleyno dan gud oo caam ah oo si guud ula hadleyno dumarka Somaliyeed ee ku kala nool dhulka ay degan qowmiyada Somalida iyo dalka dibadiisa haween weynaha Soomaaliyeed ee ku nool in aanu meelo soke kala hadalno, Soomaaliya hogamiye ay Soomaaliweyn ka sheekeyn doonaan mudo aad u fog oo aad mahadin doontaan ayaa jidka idiinku soo jira hadaad tahiin Somaliweyn weliba si guud ayaan Soomaalida rag iyo dumarba ugu sii marineynaa hawada jiritanka arinkas inagoo ka faaideysaneyna qormadaan aanu ugu talo galnay haween weynaha qowmiyada Soomaalida,geesiyaashii bulshda, kartidii oo bini aadam ah oo socota hadaad maqasho waa hawenka Somaliyed, aqligii oo nool oo socda hadaad maqasho waa hawenka Somaliyed, garashadii iyo deeqsinimadii oo nool hadaad maqasho waa iyaga, boqorad hadaad maqasho waa haweenka Somaaliyeed, Qurux iyo qaayo hadaad maqasho waa hawenka Soomaaliyeed.
Hayeeshee, dumarka Soomaaliyeed markii la tilmaamayo hoyoyinkeenii hore dhacdoyinka na soo jiita ee markii aanu maqlnay ilaa maanta u qirnay sida ay sharaftooda u ilaashan jireen una ahayeen kuwo geesiyaal ah,waxaa dhacday hada ka hor in geber markaasi ugub aheyd oo foolaneysay gunugii ugu horeeyey ay ku adkatay fosha ayna ku adkaatay waxana dhacday in uu cunugii oo aad u weynaa ileen beri samaadkii waxa lagu noolaan jiray cad iyo caano dadkuna sida ay maanta yahiin wey ka lafo weynaayeen,kedibna gabadhii ayaa xanuunkii u adkeysan kari weysay meel yar oo Daash ah ayeyna gebedhu ku umuleysay,kedibna waxey damacday in ay waxoogaa ooyso,markaas ayaa hooyadeed oo ka mid ahayed dadkii ka dhalinayey ileen geber hadeyba hooyadeed u nooshahay kama fogaato marka ay dhaleyso cunuga ugu horeyana kuma sii jirto,kedibna hooyadii gaarida aheyd waxey ku tiri naa aamu. aamus.shib dheh afka qabo hooyo ha ooyin anigaa ley moodayaa in aan markii aan ku dhalayey ooyi jiraye kedidna waxey u dhiibtay sida aanu qiyaaseyno hal shankuulo, shankuulo waad garaneysaan sow maahan Soomaali Maxamed waa nooc ka mid ah haraanti amaba xusul yacni iyado aan laga daremeyn hooyada ayey gebedhii danteeda ka gaartay...lol, waxii markaasi ka daneeyey gebedhii waxey ku soo baxday geesiyad birta calaanjineysa, weliba xiliyadaas waxaan qiyaseynaa in ay tahay xiligii marka dumarka lala baxayo dhulka miyigaa uu ninku intuu reerkooda ka soo wato hadba gebedhii ay balameen dhihi jiray isoo daba kac oo hadii habeenkaas lagu lugeynayo gudcur amaba mugdi hadii uu ninka gebedha la baxay iyagoo lugeynayo uu Mas madaxa kaka istaago oo iyadoo daba socota ay iyaduna Seynta kaka istaaji jirtay, yacni isaga kaliya ma aheyn geesi oo iyada qudheedu gebedha Somaalidaa waa geesiyad birta calaanjineysa,cunugii marxaldaas lagu dhalo miyaa dhul iyo wadankiisa la qaadan karaa...lol, Soomalaidii hore mucjisey ahaayeen.
Weli waxan ku guga jirnaa qeybtii qosolkee iyo kartida dumarkee Soomaalidu waa dad mucjiso ah hada ka hor inagoo raadineyna waxyaabaha ugu qosolka badnaa ee laga keydiyey haweenka Somaaliyeed waxaa dhacday in xiligii ay dowladii Somaliya ee jirtay beri samaadkii markii ay Soomaalidu yeesheen diyaaradii la dhihi jiray Air Soomaaliya markii danbena loo bixiyey Soomaali Airline ee ay Soomaalidu soo iibsadeen diyaaradii markaasi dunida sida weyn loo hadal hayey ee Airbusta aheyd Somaaliduna ugu yeeri jireen Maandeeq ee sidii siteydii iyadoo u dhigantay 10 diyaaradood habeen iyo maalin shaqeyn jirtay oo aad subaxdii markii aad ku aragto Jarmelka meel kamid ah ,duhurkiina aad ku aragto meel ka mid ah Taliyaaniga marna aad maqleysay wafi hebel ayey ka soo qaaday wadan hebel ayaa mid Soomaali ah waxa kulahaa markii ay diyaradaas soo baxday ayaa maalin maalmaha ka mid ah waxaan maqley kulahaa islaan.haweeney aan u meyleynayo iney ii aheyd eedo oo ganacsato aheyd oo diyarada qeybteda first Claas ah fadhisa anigoo is leh inta laga keenayo cuntada diyaarada ayaa waxaa dalabkii laga bilaabay kulaa dadkii fadhiyey safka hore ee diyaarada ee la baxay lacagta ka badan midii aanu bixinay anigana waxaan fadhiyey kulahaa qeybta dhexe diyarada anigoo waxoogaa gamayoonayo oo doonayo in aan indhaha wax yar isku qabto ayaan waxaan maqlay kulahaa hooyo Soomaaliyeed oo ku haldeysa english ay ka muuqatay laajada amaba luqada reer hebel kulahaa....lol, waa marka ay raga Soomaaliyeed doonayaan iney duraan haweenka Soomaaliyeed,xitaa hadey fadhiso frist class isagii fadhiyey qadka dhexe ayaa doonayo inuu xifaaleeyo oo halkaas ka raadiyo shaactiro...lol.
Nasiib wanaag bedelkii haweenkii sidaas beri samaadkii qaarada Afrika dumarkooda marka laga hadlayo ilbaxa ahaa ee dunida sidaas ugu safrayey diyaaradii mucjisada aheyd ee berisamaadkii ka yaabisay qaarada Africa ee Somali Airline ayaa waxii coladahii ka danbeyey noqdeen kuwo iskugu jira beylah, daruufo aysan u qalmina kala kulmay dalkooda iyo hadey tahay qurbaha,waana waxa aanu muhiim uga dhignay qormada halka ugu horeysa in ay Soomaalidu heli doonaan hogamiye iyo dowlad la mahadindoono,waxii ka danbeeya 2026..waa socotaa qormadu weliba qeybaheedii ugu muhiimsanaa......
Barnaamijka Hidaha iyo Dhaqanka Soomaalida- iyo kaalinta ay nolosha kaka jiraan dumar keena Somaaliyeed ee sharafta badan,kuwaasi oo ku kala nool dhulk aay degan qowmiyada Soomaalida ee geeska Afrika,halka ay malaayiin dumarkaasi ka mid ahne ay ku kala sugan yahiin, noolyahiin amaba kala joogaan dunida dacaladeeda,Maanta iyo sanadka cusub ee 2025 kedib,Qormada Isbuucaan-
Horta wey sahlan tahay markii sanad cusub la galo inta qalin iyowarqad leyska soo qaato la yiraahdo waxan ka hadleynaa tariikhda, kartida, aqonta iyo dadnimada dumarkena Somaliyed ee qaaliga inagu ah ,walow ay wayadii danbe soo baxeen wax aan lagu tilmaami karin rag oo dumarka siyaabo kala duwan ugu geysanayey.tacadiyo iyo ilhaano.
hadane micnaheedu maahan in aan wax ay yahiin, waxa ay galan,halka ay nolosha iyo dhaqanka Somalida ugu jiraan kartida,jiri jiri jiren ilaa maantana ugu jiraan in aan dib loo xasusan karin waxne laga qori karin sidaasi daraadeed waan ognahay in aanan halkan ku soo koobi karin,kartidooda iyo in ay yahiin birlabtii dunidan ayna ku fanaan Soomaalidu marka laga hadlayo Haween, dumarka, gebdhaha, hablaha iyo hooyoyinka Somaliyeed.
waan ka cudur daraneynaa in aanan halkaan ku soo koobi karin dadnimada,sharafta,kartida, quruxda, aqoonta Dumarkeena Soomaaliyeed meelkasta oo ay dunida ka joogaan intii ifkaan ka tagtay waaba tageen kuwa maanta nool ayaan bal isku dayeynaa in aanu waxogaa wax ka dhahno. qormadu waxey iskugu jirtaa qeyb dareen leh, qeyb waxogaa kaa qoslineysa iyo qeyb iftiimineysa waxa ay mudan yahiin kuwooda maanta nool da'dii ay doonaan ka jiraane.
Sidaasi daraadeed hadii aad ku nooshahay dhulka ay caanka ku yahiin qowmiyada Somalida sida Jabouti, Somaliland, Soomaaliya, Soomaali State iyo Gobolka Waqooyi Bari NFD ee ay Geeska Afrika ka degaan iyo hadii aad ku nooshay qurbaha ayna qiimo kuugu fadhiyaan dumarkeena Soomaaliyeed si degan u aqri waa kuu muhiim,hayeeshee, bal aanu guda galno muhiimada qormada markii aad waxoogaa ku sii nasato heestaan qiimaha badan oo ka mid ah malaayiinta heesood ee loo qaaday Hooyada Soomaaliyeed tasi oo uu ku luqeynayo abwaan Muxudiin Shaahid, Let's Dive in........
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Thursday, Janauray 2,2024-Wararka ugu waweyn iyo Maanta Dowlad Deganka Somalida,
Jamhuriyada Somaliland,Jubaland, Mareykanka,Yurub,Turkiga Africa iyo caalamka-Waa shacabweynahii ku nola Jamhuriyadii barakeysneyd ee Somaliland madax,culimo,aqonyahan,
mucaarid,muxaafid, qurbajoog, ganacsato,salaadiin iyo weliba shacabka Soomaaliland ee ku nool dhulka miyigaa iyo ugu danbeyn ciidamada qalabka sida ee Jamhuuriyada Somaaliland qeybahooda kala duwan.
Qormadan waa mid ka mid ah qormooyinkii taxanaha inoo soo ahaa ee bogaan aanu ku soo qoreynay isbucyadii tagay iyo ka horba amaba hadaanu si kale u dhigno dorashadii tariikhiga
aheyd ka hor iyo kediba.Waana qormo si gaar ah ugu socoto madaxda cusub ee Somaliland taasi oo ah mid ku soo aaday waqtigeeda lana joogo maadaama aad dhawaan noqoneysaan dal ka mid ah dalalka caalamka.
Horta mid ogaada si guud iyo si gaar ahanedba hadaad tahiin shacabweynaha Soomaaliland kuma mashquuleyno wax badan oo hada socda oo aad moodaan in ay tahay dhagar leeydiin maleegayo waxas oo dhan waa wax loogu talo galay waqti gaban iney socdaan marnaba ha ku gadsomina hana ku mashquulina waxa hadq laga hadlayo oo dhan waad ka soo gudubten mar hore inagaa idiin leh.
Waxaanse taladaan waqtigeeda ku soo aaday ugu talo galnay madaxweynaha cusub iyo xukumadiisa ee looga fadhiyo in ay dhaliyaan riyaadii ay shacabku soo sugayeen mudada aadka u fog oo ah iney dhawaan noqonayaan wadan ka mid ah dalalka caalamka.
Tusaale-Dalka Jabouti oo ah meel ay ku nool yahiin shacab Soomaaliyeed waxuu eeganayaa maslaxadiisa adigoo Soomaaliland ah taada kama shaqeynayo hana ku riyoon. Mogdishu sidoo kale iyadu siyaasada guud ee caalamka ka jirto ayeyba ku jahwareersan tahay sidaasi daraadeed siyaasada maanta rasmigaa waa labo nooc mid aan dhaafsiisneyn Soomaalida dhaxdeeda taasi oo subaxdii marka la soo kaco lagu waa bariisto qabiil hebel maxuu yiri iyo reer hebel ayaa sidaas yiri iyo news kaliya socda wax aan ka badneyn isbuuc laga sheeg sheego mediyaha ilaa laga helayo mid cusub oo shacabka loo sheego laguna jah wareeriyo.
Iyo Sidoo kale siyaasad ka turjumeysa isbedel guud oo dunida ka dhacay kana dhacayo, taasi oo muhiim u ah shacabweynaha Soomaaliland maadaama ay ku yaalaan goob muhiim u ah marinka caalamka sidaasi daraadeed Jabouti iyo Somaliya labaduba wax badan ayey dunida ka soo ogaadeen heerka ay Soomaaliland maanta muhiim ugu tahay dunida in ay noqdaan wadan cusub,sidaasi daraadeed qaabka aad ula macaamileysaan intanba la gaarin dalalka kale ee qaarada Afrika oo ay ugu hreeyaan kuwa geeska Afrika sida aad Jabouti iyo dalkii horey loo dhihi jiray Soomaaliya ee aad kala tagteen ula macaamileysaan waxaa kaliya idiinka filan in aad kala qaadaan sida uu madaxwyenaha Jabouti u kala qaaday siyaasada oo kale.
Tusaale- Madaxweyne Geelle waa nin wax badan fahamsan waxuuna ogaaday markii aad noqotaan mid ka mid ah dalalka calamka Somalilana ay ku nool yahiin beesha Direed marka la yirahdo kuwa ugu aragtida dheer oo ah reer Sheik Isxaaq amaba shacabka Somaliland oo iyagu dowlad soo ahaa shacabka Jabouti iyo kuwa Soomaaliya oo aan dowlad aheyn iyadoo aysan xumaan ka aheyn uuna eeganayo danta dalkiisa iyo mida dadkiisa,waxuu Somalida noockasta oo ay tahay kula dhaqmaa siyasad isbed bedel badan qofkuna markuu tiisa kaliya iney horumarto ka shaqeynayo oo usan shaqo ku laheyn danaha Somalida kale oo aad idinku ugu horeysaan ceeb maahan, waxuu kaliya doonayaa in loo helo shaqsiyaad iyo dad aragti fog leh oo reer Somaliland ah oo shacabkoda iyago aan cidina ku xadgudbeyn uga faa'ideysa fursadaha horyaalo,intaas waanu isla garaney sow maahan.
Fursadahaas maxey yahiin inagoo soo koobeyna-1- Soomaaliland dhawaan waxey noqon eysaa wadan ka mid ah dalalka caalamka madaxweyne Ciro taaladan ha naga qaato weliba A.B iyo C. ayaan ugu soo gaabineynaa.A- Horta madaxweyne Ciro yuusan bilaaw ilaa dhamaad mar danbe isku mashquulin wax la yiraahdo wada hadal Somaliya iyo Somaliland taas markii ay Soomaaliland noqoto dowlada rasmigaa ee ay dhawan noqoneyso markii laga gudbo kaliya sida dalalka kale ee caalamka markaas u soo dhaweeya wax ayka duwan yahiin ma jirto,maxaa yeelay nin hada magacaada dhaqaalo uga hela maraakiibta marta Bada Cas dhaqalahaasne ay adiga kugu soo waregayaan markii aad noqoto mid ka mid ah dalalka caalamka miyaa adiga ka sugeysaa wanaag ahdii ay Soomalainimadii dhimatay oo aan waxbo leysku hambeyneyn?.
Midna ogaada halka ay hada joogto siyaasada caalamka adinkaa maanta leydiin baahan yahay oo ka muhiimsan waxkasta waxaana ugu wacan waa goobta muhiimkaa ee aad dunida kaka talaan oo aan sida ay hada muhiimka u tahay u ahaan jirin waayadii hore, waa in la helaa siyaasiyiin reer Somaaliland ah oo wacyiga ka jira dunida si fiican u aqriyaan,waxaan aanu qoreyno iskama dhaheyno waa facts on the ground in aad noqon doontaan wadan ka mid ah caalamka.
B- Somalida deriska idiin la ah ee aad ood wadaaga tahiin marnaba hada haku mashqulina, maxaa yelay qeyb iyaga ka mid ah waa lagu shaqeystoo hayaa mana oga danta laga leyahay hada in ay tahay kaliya waqti gaaban markii colaad la geliyana albaabada laga xiran doono xaaladuna ay noqon doonto natiijo ka duwan mida ay hada iska dhaadhiciyeen,maxaa yeelay iyaga kaliya inta aad hada isku diyaarineysaan in aad wadan noqotaan ayaa loogu talo galay in ay meelaha ka qeyl qeliyaan Soomaalida qaarkood,si leydiinka mashquuliyo mustaqbalka ifiinka badan iyo waxii aad mudada sugeyseen in ka badan 30 sano oo hada aad heleysaan oo ah dal madaxbanaan.
C-Madaxweyne Ciro iyo masuuliyiin ka socota Jamhuuriyada Soomaaliland yeysan marnaba ku gadsoomin waxyaabaha qaarkood oo aysan dalka dibadiisa xitaa dalalka deriskaa ha noqdaane u aadin safar iyagoo xarunta Soomaaliland ee Hargeysa jooga haloogu yimado halkaas amaba kaliya toos ha ula macaamilano wadankii daneynaya Somaliland waa inuu horta ku dhawaqo madaxbananida Somaliland inagaa hubna oo ilaa 27 wadan ayaa qorsheynayo in ay arinkaas ku dhawaaqan sidey iskugu xigxigaan xitaa waan idiinla wadaagi karnaa,markasi kedib waxii heshiis ah la gala idinkoo dowlad buuxdo ah,midna ogaada waxaa jiri doona wadamo ay idiin soo dirayaan Soomaaliya iyo Jabouti laakinse aad moodaan in ay siyaasad ahaan adinka idiinla shaqeynayaan bedelkiina idiinka mashquulin doona dalal kale oo ay ka go'an tahay in ay Somaliland ula macaamilaan iney tahay dowlad buuxda,yaan dunida idiinku soo jabeysa leydiinka mashquulin sidii aad fursada idiin timid e aad mudada sugeyseen uga faa'ideysan laheydeen ee aad wadadeda heysaan kudadaal ka miro dhalinteeda.
Midna ogaada fowdada ay ku lugta leeyahiin Mogdishu iyo Jabuuti ee dhinaca dowlad degaanka laga hurinayo marnaba ha moodina iney shar idiinku tahay markii aanu arinkaas dhinackasta ka eegnay waa arimo siyaasadeed oo socon doona waqti gaaban oo aan fogeyn,weliba shacabka DDS badankood ma oga oo waa daacad waxa halkaas ka socda, waxaanse sidey cadceeda uga soo baxdo dhanka Bari uguna dhacdo dhanka Galbeed idiin hubnaa in ugu danbeyn shacabka degaankaas siiba dhulkii Howd iyo Reserve Area inta ay shacabkiinu ka degaan ama ay noqon doonaan ismaamul gooyni ah oo aan hoos tagin Soomaali State amaba dhulkaa dib loogu soo celin doono markii aad noqotaan dowlad dhulka Soomaaliland,ileen shacab maanta dunidaan la qasbi karo ma jirtee amaba waxaa imaan dooonta in ugu danbeyn Soomaalida degan DDS ay dowlada dhexe ee Etoobiya ugu danbeyn dhahaan xilka ugu sareeya dowlad degaanka waa meerto oo Soomaalida Stateka wada degan ayey qolaba mar qabaneysaa, sidaasi daraadeed madaxweyne Mustafe oo ah nin dhalinaro ah oo aanu siyaasadiisa aad ugu amaano nabada ka jirta degaanka inuu arinkaas si dhab ah cidii uu doono intuu la kaashado uu degaankaas nabadii ka jirtay lagu soo celiyo dadku waa Soomaali waana walaalee oo aan arinka la buun buunin oo bedelkii dhanka horumarka lagu kala faa'ido,bedelkii maalinkasta dhulka ay degaan qowmiyada Soomaalid alagu dilo dadka bari mageytada ah ee u badan caruurta iyo dumarka.
Inagu waxaan aanu ka hadleyno waa fidno kasta oo iyadoo laga leeyahay dano quracan oo siyasadeed oo la abuuro halka ay ku danbeyso waana marka ay Somaalidu dhahaan weligaa mala kulantay wax aad shar moodo oo aad qeyr kala kulanto,marka shacabka Soomaaliland markasta waxaan leenahay shacabka Soomaali State waa dad wanaagsan markasta nabada ugu baqa deriskiina haka dalina,waan ognahay Somalida runta ma jecla,hayeshee Somaliland
dhawaan waxey noqoneysaa dal ka mid ah dalalka caalamka Somali badan waxan leenahay adingoo dhinaca horumarka aad kala faa'ideysan kartan shacabweynah Somaliland marnaba yeysan tiro yar oo bulshada ka mid ah oo la qalday lagana leyahay dano siyasaded oo kooban yeysan deriskaada aad is huri doonin kaa fogeyn adigoo Somalida kale ah ama ood wadaag la ahaaw Soomaaliland amaba hala ahaanin.
Jabouti iyo Somaliya dadka manta hogamiya midbaan leenahay intaad is leetahiinSomaliland
ka mashquuliya fursada ay shacabkooda maanta heystaan adinka lee horteed ha burburina, xiligii la dhihi jiray Somaliland ha laga xanaajiyo oo ay iyadoo Somalida ka cararerysa ay waxey doonto iska sameyn jirtay hada shacabkaas degaan ahaan iyo mamul ahaanba waa ka soo gudbeen,yaan leys ceebeyn waa naga talo Soomaalinimo.Soomaaliland markii ay dowlad noqoto waxey guul u tahay Soomaaliweyn oo dhan waa in dhinacaas laga eego.
Si uusna qoraalku inoola dheeraan waxaan leenahay shacab, siyaasi haduu yahay mucaarid iyo muxaafid, aqoonyahan, qurbajoog, dhalinyaro rag iyo dumarba leh, ciidamada qalabka sida qeybahooda kala duwan, culimada iyo salaadiinta Soomaaliland waxaan leenahay hadaad wax badan oo hada socda oo aanu kaliya idiin dulmarnay u jixin jixdaan oo aad waxkasta xitaa hadey ka qaraar tahay Dacaarta laakinse ay ku jirto danta degaankiina iyo midka shacabkiina aad ka labo labeysaan Alley Lehe ma tihidiin Soomaalilandtii markii ay Soomaalidii kale burnbureen sameysteen nidaam iyo maamul ay dadkooda iyo degaankooda ku bad baadsadeen.Intii nabad ugu baaqdan ee idiinla qaado ee Soomaalida deriskiinaane madaxa saarta oo kala faa'ideysta, intii aan nabad dooneyna ogaada marnaba haku riyoonina in ay idiin soo gaari doonto dhib midii aad dowladii militeriga ee Soomaaliweyn ka burburtay aad kala kulanteen aqirkii siteedameeyadii markii uu qarxay dagaalkii sokeeye 1988dii ka weyn.
Waxaan idiin rajeyneynaa Guul iyo Gobanimo sida aanu Soomaaliweyn amaba qowmiyada Soomaalida meelkasta oo ay degan tahay aanu ula jecel nahay wanaaga ayaan idinkana idiin la jecelnahay oo ma dooneyno in leydiinka mashquuliyo waxii aad soo sugeyseen mudada intaas la eg Soomaliya iyo Jabouti af Soomaali ayaad ku wada hadashaan shacab ahaane waa dadka idiinku xiga umada geeska Afrika laakinse marnaba dheg jalaq yaan loo siin hadba siyaasadaha guracan ee ay markasta qaabab kala duwaan ku soo abaabulan iyagoo kaliya eeganayo danahooda u gaarka ah.
Soomaaliya hadiiba aad waqti gelineysaan in aad meel idinkoo labo dowladood ah wada fadhiisataan ha noqdaan waxii ka danbeeya 2026 dowlada Somalidaas koofurta u dhalan donta amaba imaan doonta idinkoo xiligaas ka hor noqonaya dowlad buuxda. Waxaan inagoo fursadaan ka faa'ideysaneyno talo kusiineynaa walaalaha Soomaaliyeed ee ku nool dhulka Somali State amaba DDS leenahay dhulka ay qowmiyada Soomaalidu degaan waxaad u aheydeen tusaale marka laga hadlayo dhinaca amniga degaankas ka jira si xoojiya arinkaas hana ku milmina waxa ka socda Soomaalida dhaxdeeda hadey tahay Soomaaliland amaba Soomaalida kale waa naga talo Soomaalinimo,maxaa yeelay meel ay colaadi taalo horumar kama jiraayo waxa ay Soomaaliland uga wanaagsan tahay Soomaalida kalena waa nabada ka jirta degaankooda oo aad dhanka ganacsiga u kala faa'ideysataan iyaga iyo adinka.......
Fiiro Gaar ah- Shacab badan oo Soomaaliyeed waxaan leenahay haku gadsomina waxyabaha aan lagu tilmaami karin siyaasad ee shaqsiyaad badan oo Soomali ah iyagoo aan ka fiirsan afkooda kasoo baxayo isagoo is leh qabiilkada la wadaagna hawada u soo mariya Soomaali dhan meel ay wax ka aqrisan karaan, Soomaali waa Soomaali hadey Soomaaliland noqdaan wadan cusubna in ay Soomaali oo dhan ka faa'ideystaan maahane wax xumaan ah amaba dhib ah oo ka imaanayo ma jiraan waa in loogu hambalyeeyo guusha ay gaareen walalahaas Somaliyeed inta Somali badan ka baxaan qiyaaliga joogtadaa ee ay ku jiraan, reer Somalilana waxaan leenahay hadaad wax badan oo hada socda dheg u dhigtaan adinkaaba ka waalan Somalida qarked! shaqadiina qabsada hadii aad ku riyooneyseen in aad maalin uun noqotaan dowlad rasmi ah oo la yiraahdo Jamhuuriyada Somaliland maanta ayaad heysaan ee shacab ka kiina ugu yar ilaa kiina ugu weyn fuirsadaas masuuliyad wadareed ha iska saaro oo yaan leydiinka mashqulin weligiina nabada ugu baaqa deriskiina hadey idiinku baaqaane la qaata si gooyni gooyni ah ha ula qaadanina ee si guud ula qaata nabada, oo waa u muhiim bulshada in loo kala saaro waxa ay isku yahiin Soomaalida iyo waxa aan loogu yeeri karin siyaasada ee mararka qaarkood si ku talo gal ah loo jilo meelo badan oo dhulka Somalidu degaan ka mid ah.
Reer Soomaaliland ugu danbeyn ma dooneyno in aanu idiin la hadalno amaba aanu waqti idiinka lumino wax badan oo iska qiyaali ah,xaqiiqada idiin hortaalo ka abaara halka ay idiinka jirto oo haku shaqeynina wadan kale dantiisa ee ku shaqeeya danaha degankiina iyo mida shacabkiina iaydoo arink alagaabaarayo maxaa inoo dan ah degank aiyo dadkeenuna ku hormari karaan.
Tusaale- Bal ka waran hadaan waqti idiinka lumino waxa koofurta Somaaliya meelo badanoo ka mid ah ka dhacayo,xili aanu ognahay fursadaha idiin agyaalo.....?,waana mida keentay ee anau markasta idiin leenahay yaan leydiinka mashquulin qorshaha aad dhawaan ku noqoney saan dowlada rasmigaa.War helaa talo hela
The Republic of Somaliland's one of the best Highways-Waa Mid ka mid ah Wadooyinka Jamhuuriyada Soomaaliland kuwooda ugu casrisan waa wadada isku xirta Caasimada
Soomaaliland ee Hargeysa iyo Mid ka mid ah Dekedaha ugu casrisan Qaarada Afrika ee
kaalimaha hore ku jirta Waa dekeda Berbera Mashaa Allaah,bulsho dhinackasta isku tashaday horumar la taaban karona gaartay 30 kii sano ee ina dhaftay.heestaan fananada da'da yar ee codka halaasigaa leh Ugbaad Aragsan markii aad daawato wadadaas casrigaa kedib aan iskula nasano inaga iyo muwaadininta Soomaaliland.Dawasho Wacan.
Sanadka Cusub ee 2025-Inta aanan gudagelin muhiimada qormadeena iyo kuwa badan oo inoo soo socda waxaan marka hore halkaan si guud ugu hambalyeyneynaa shacabweynaha qowmiyada Somaalida kuwooda ku nool geeska Afrika iyo kuwooda ku nool qurbaha,intii dhimatayna waxaan u rajeyneynaa naxariinta Alle qaabkii ay doonaan ha u dhintaano amaba deegaankii ay doonaan ha kaka nooladaano dhulka ay ku nool yahiin Somalida maanta nool.
Waxaa kale oo aanu leenahay Duubabka, saladiinta, cuqaasha iyo waxgaradka Somaaliyeed meelkasta oo ay dunida ka joogaan gudo iyo dibadba in aysan ka daalin nabadeynta iyo isku keenida hadba intii ood wadaag ah oo Somalida maanta nool ah. inagoona maanta bal mar kale isla aadeyna Duubabka dhaqanka iyo waxgaradka magaalada Baladweyne kuwii gaaray halkaas iyo kuwii sida weyn u soo dhaweeyeyba.
Kedib soo dhaweyntii iyo kala warqaadashadii waftigii gaaray magaalada Badweyne ee halkaas lagu soo dhaweyey, ayaa dhanka kale lagu wadaa in ay dhinaca kale garaan magalada B/weyne Nabadoono, Cuqaal, waxgarad, culimo, aqoonyahan iyo siyaasiyiin ka amba baxayo Degmadii caanka aheyd ee Maxaas,halkaasi oo ay dhawr isbuuc horey ugu sugnayen waxgaradka degaanka iyo nabadonada oo uu uga socday shirar badankod muhiim u ahaa bulshada deegaanka,halkaasi oo uu ka imaanayo wafti culus.
Hayeeshee, Magalada Baladweyne oo ay ku sugan yahiin Ugaaska Beelaha Xawadle, Nabadonada iyo waxgaradka Beelaha Xawaadle iyo Nabadoonada iyo waftiyada kala duwan ee gaari doona magaalada ayaa lagu wadaa in halkaas Duubabkii dhaqanka iyo cuqashi beelweynta Mudulood iyo waftiyo ka socda dowlada oo ay horkacayaan masuuliyiin ka socota dowlada oo degaanka ka soo jeeda ayaa sida ay muujiyaan calaamado horudhac ah waxaa halkaas ka bidhaamyo wanaag horudhac ah taasi oo ay sabab u tahay markii aanu dhinackasta ka eegnay 3 arimood.
1- Dubabka dhaqanka iyo waxgaradka loogu tagay halkaas oo iyagu markii aanu maskaxdena dib u jaleecnay Somaalidii hore iyo kuwa maanta nool iyagu la dhihi karo waxaa weli u dhisan heykalkii dhaqanka amaba hadanu si kale u dhigno waxa afka qalad lagu yirahdo "Structure" kii uu u dhisnaa qabiilku ee lahaa xeerbeegtiga ku dhisnaa ismaqalka iyo kala danbeynta, waa dad dulmiga neceb wanagase iyagoo dulman uga horeya Somali badan oo maanta nool, waana sida ugu wanaagsan.
2- Iyagoo ah shacab dalkii horey loo dhihi jiray Jamhuriyada Dimoquradiga Somaliya maantana loogu yeero Soomaaliya iyo Somaaliland,sidey wax badan u xeerinayeen ay xumaantii ka dhacday dalka ka soogaartay dhibta ugu badan iyadoo ay Somalida maanta nool u badankood dhibo wanaaga amaba taladii ka yara ciirtay, inta is xakameysana loo arko doqomo,laakinse madaama ay iyagu reer Hiiraanku yahiin dad kala garanaya colaada iyo nabada faraqa u dhaxeeya iyo weliba iney dalka kaka yaalaan halkii isku xiri laheyd Soomaali badan,waxaa loogu abaal guday wax badan oo aan hada munaasib inoo aheyn in aanu waqti ku lumino,kedibna ay Somaalidii badankod shacab ahaan, umad ahaan iyo weliba dal ahanba u noqdan kuwo aanu mararka qarkod garan weyno noca bulsho ee maanta u nool Somalida, hayeeshee, reer Hiiraanku qof iyo shaqsiyaad waa la qaldi karaa laakinse shacab ahaan waa dadka aan marnaba u dulqaadan dulmi qaawan,waxase ka sii muhiimsan in ay hadane iyagu yahiin kuwa ugu horeya ee nabada wax ka radiya oo qofka Somaligaa iyagu waxuu markasta u yahay Somali meeshii uu doono ha kaka nolado dhulka lagu yaqano qowmiyada Somalida.
3-Qodobka ugu danbeeya oo ah in waxkasta oo hada Hiiraan loo tagay iyo kulamada ka socda magaalada Baladweyne ay ka soo muuqdaan wanaag badan kuna dhamaanayaan sida ay jecel yahiin shacab badan oo Soomaaliyeed oo ay ugu horeeyaan bulshoweynta Hiiraan iyo Somalida kale ee deriskood ah iyo kuwa ka fogba.
Hadii aad bogaan horey uga soo tirneydna 2026 iyo waxii ka danbeeya markii aanu ka hadleynay siyaasada Soomaaliya waxaan idiinku celcelinay hadaad tahiin Soomaaliweyn amaba qowmiyada Soomaalida in waxii ka danbeeya 2026 ay Soomaaliweyn heli doontaan hogaamiye aad mahadin doontaan hadalkaas si fiican u rog roga waqti badana siiya halka ay ka timid kalsoonida naga muuqata ee aanu kalmadaas dhawr jeer waqtiyo kala duwan ugu soo celinay.......
Waxaanse talo yar ku siineynaa Duubabka iyo waxgaradka Soomaaliyeed kuwooda laga yaabo in ay maanta meelo kala duwan oo ka mid ah dhulka Soomaalida min Soomaaliya, Soomaaliland, Jabuuti, Soomaali State iyo Gobolka Waqooyi Bari NFD Soomaalida ku nool ayba u fadhiyaan nabad waxaan leenahay haka daalina weligiin waa meesha kaliya ee hada Soomaali u hartay ee u baahan in laxoojiyo, weliba bulshada Hiiraan waxaan leenahay waxkasta oo wanaag ah oo ay ku laaban karaan iyagoo faraxsan Duubabka hada idiinla jooga eeba lagu heli karo wanag iyo deris wanaag sameeya inagaaba og oo hubna in aan leydiin fareyn ka dhabeynta ficilada wanaagaa ee aadka u anfacaya idinka iyo Soomaalida kale.
Waxgaradka hataan ku sugan degaankana waxaan leenahay waxaad joogtaan gurigiina hadii aad shirarka ka balaarin kartaan markii ay soo gabo gaboobaan midka hada loo fadhiyo ee wiilashii ciidankii xogana waxii kaalinta dowlada ahne ha loo daayo dowladii ay ka tirsanayen, waxii dhaqanka ahne bulshada ha leysku soo dumiyo meel ma kala jiraane oo shaqsiyaadka tirada yar ee laga helo Soomaali oo dhan oo bilaa damiirkaa daadinta dhiiga bini'aadamkana u sahlan yahay iyagoo adunkoodii iyo aaqiradodiiba isa seejiyey,waa in coladaha lagu bedelo nabad galyo si loo soo celiyo deris wanaagii, Soomaalinimadii luntay iyadoo la kala yahay maamulo kala duwan hadane waa in markasta la eego picturekii guud oo Somaliland la fasaxo una noolaadaan shacabkooda sida kuwa Jabouti oo aysan Somaali badan ka tagin hadal aan waxbo u tari doonin inagaa hubna shacabkaas waxey noqon donaan dal ka mid ah dalalka caalamka,kuwa Kofurta Somaliya isku raacaan sidey hadba isku fahmayaan.
Heer Hiiraan hada idinka marti ayaa idiin joogta mar kale ayaan waxii talo ah oo dhulkaas facaweyn ee lagu aas aasay Jamhuuriyadii ugu horeysay ee ay yeeshaan shacabka Soomaaliyeed halkii u aheyd udub dhaxaadka maadama aad ku nooshahiin Allaahne idiinku beerayu halkaas,adinka mar kale ayaan idiin soo laabaneynaa kaliya dhalinyarada waayeen meel ay ka ka abuurtaan shaqo iyo sida ugu haboon ee ay bulshada degaanku ku hormari karaan kuna noqon karaan meel ay iyaguna nolosha ugu wanaagsan ku helaan deriskodana kala faa'ideystaan hada idinka shaqadiina ugu horeysa ka dhiga sidii aad u wanaajin laheydeen Duubabka iyo waxgaradka idiinla jooga oo ku dadaala in ay iyagoo faraxsan idiinka tagaan iyaga iyo kuwa kale ee imaan doona mustaqbalka amaba aad idinka u tagi doontaan mustaqbalka ileen nolosha bini'aadamka ayaa ku dhisan iney malinba la kulmaan marxalado kala duwan.
Horey ha loo socdo inagu maalmahan waxey inooga shidan tahay degaan iyo shacab Soomaaliyeed oo la yiraahdo Jamhuuriyada Soomaaliland oo ah bulsho Soomaaliyeed oo isku tashaday intii uu Allaah ku beerayna nabadeysteen,intaas hadii aad garataane Soomaali waad u hiiliseen hadii aad garanweysaane........War helaa talo hela.
Duubabka dhaqanka Soomaaliyeed, iyo maanta oo ay bishu tahay 31 ka Disember,sanadkuna yahay 2024 iyo magaaladii caanka aheyd ee Baladweyne oo ay gaareen Dubabka dhaqanka Beelweynta Mudulood oo ay halkaasi ku soo dhaweeyeen Ugaas Yusuf iyo dhaqanka Bulshoweynta ku dhaqan halkaas,bal aanu inta anan gudagelin qoraaldii taxanaha inoo ahaa ee aanu ka qoreynay Jamhuuriyada Soomaaliland oo gabo gabo inoo maray aanu waxoogaa isl aadno halkaas iyo magaaldan quruxda badan ee Baladweyne kuna taalo halbowlahii dalka Soomaaliya-
Waxaa marka hore amaan iyo bogaadin mudan cidkasta oo kaalin muuqata iyomid qarsonba ku laheyd dadaalada socda. waxa sidoo kale amaan mudan Duubabka, nabadonada iyo wax garadka uu hogamiyo Ugaaska Beelaha Xawaadle ee soo dhaweynta ay ka muuqatay niyadwanaaga,kana turjumeysa dhaqankii Somalidii hore lagu yaqiinay ka turjumeysa. waa muhiim in Duubabka sida ugu qurux badan loo soo dhaweyo inta ay halkasi joogaan.
Muhiimadu maahan in warkooda la dhageysto inta buun buuniyaan xumaha ama ha noqdano kuwo dano siyaasadeed oo guracan oo aan dhaafsiisneyn dano shaqsi ha ahadano,ama ha noqdan kuwo colaadii faraha badneyd ee dalka ka dhacday maadaama lagu soo jiray mudo aad u fog aysan uga siyaadin aqli iyo maskax wax dhista,waxaadna ka garan kartaan sida xumaanta ay kooxo iyo shaqsiyaad u buun buuniyan uma buun buuniyaan wanaaga,maxaa yeelay dadka noocaas ah waxey iskugu jiraan sedax kooxood, qeyb ku soo barbaaray amaba lagu koriyey nolol ku dhisan qiyaali oo waxey cunayaan, waxey xiran yahiin oo dhan ay tahay xaaraan. iyo kuwa waxaasi oo dhan wax ka daran ay jirkoda ku jiraan oo in ay ifka ka tagaan maahane aan rajo laga qabin iney bulsho meel ku nool waxna ku soo kordhiyaan iney wax u dhimaan maahane waana kuwa dhiga bini'aadamka u daadiya micno darada noocey donaan ha ahaadaano.
Sidaasi daraadeed inta aqliga u saaxiibkaa ee aragooda iyo garashada xumadooda ka fagaan karto kuwa colaadaha lagu kala dilayo bushada kaliya faafiya xitaa waxaa qalad ku ah aqliga bini'aadamka iney booqdaan meel ay ka hadlayaan amaba dhageystaan, mar kale waan bogadineynaa Dubabka dhaqanka ee halkaasi gaaray iyo kuwa ay u tageen ee soo dhaweyba,
nolosha dhan ee bini'adamka waa inta uu qofku helo nabad mana jirto darajo ka weyn nabad oo waxkasta iyadey ka bilaawdaan kuna dhamaadaan.
Bartaas ha laga haayo hana la xoojiyo intiiba la awoodi karo xitaa hadey tahay in la nabadeyo shacab ku nool 1KM amaba ka yar xitaa hadiiba ay ugu yaraan ku helayaan nabad rasmi ah iska daaye mid kumeel gaarka oo ay noloshooda ku maareyn karaan.
Waxaan aad u maleysaan mediya iney ka jiraan koofurta Soomaaliya waa sedax kooxood.1- Qeyb aqoontooda maadigaa iyo mida diinigaaba ka aradan oo badankood meelaha ay ka howlgalan ayaanba ugu tagnay fursadna u helnay waa macqul iney joogaan meelaha qarkod shaqsiyad wanaag doon ah,waxase ka xoog badan shaqsiyaadka ay shaqaleysteen ee qabka qaldan ku raadinayo dhaqalo yar sidii ay ku heli lahayen.2- Koox nolosha degankoda iyo mida
dunida ka dhacsan oo kaliya wararka ku soo tabiya hadba midkii maalinkaas u dira 5 dolar kedibna soo geliya meel yar oo uu markaasi si shaqsi ah u maamulo.3- Iyo shaqsiyad ay ku adeegtaan kuwo iyaga dal iyo dadba aan lagu aamini karin badankod,loguna yeero siyaasi
marna iyagoo mucarad ahaan u hadlayo ayey dalka sidaas ku burburiyan , marna iyagoo masuuliyado kala duwan oo aan xitaa meelaha qaarkeed ka jirin sheeganayo ayey dalka iyo dadka sidaas ku burburiyaan.
Sidaasi daradeed nabada inta lagu helo colaada laguma helo waa in sidaas loo fikiro hadiiba la doonayo in dunidan waqtiga yar ee la joogo ayna ka jirto nolol midabyo badan ugu yaraan aad doneyso in aad tan ugu macqulsan kaka nolato.Hayeeshee, sida hada loo soo dhaweyey
duubabka dhaqanka,waxii wanaag ah ee ay wadaan inagaaba og in laga hoos qaadayee yaan intaas lagu ekeyne ha laga xojiyo ololaha loo galayo raadinta nabada,inagu waan daremi karnaa beelaha Soomaaliyeed qaarkod dhibaatada ka heysata shaqsiyad magacooda huwan iyo in ay xitaa dhawr beelood oo Somali ah uu ka lumay qaab dhismeedkii qabiilnimo ee lagu aqoon jiray,waxayse muhiimadu tahay in markasta inta nabada iyo wanaaga dooneyso xitaa hadey yahiin tirada bulshada ugu yar kuwaas lagu daba feylo..........
Fiiro gaar ah-Shacabka Jamhuuriyada Somaaliland qoraaladii taxanaha inoo ahaa qeybtii ugu danbeysay oo ka turjumeysa waqtiga had alagu jiro iyo deganada Jamhuriyada Somaliland horumarada ka jira waa inoo socdaan weli xilikasta naga filo weliba waanu sugi la nahay intaad dowlad la jaan qaada dunida ka noqoneysaan dhawaan.............................
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Tuesday, December 31,2024-Wararka ugu waweyn iyo Maanta Dowlad Deganka Somalida,
Jamhuriyada Somaliland,Jubaland, Mareykanka,Yurub,Turkiga Africa iyo caalamka-
Awaay dhalintii Soomaaliland amaba ku nooleyd dhulka quruxda badan ee Jamhuriyada Somaliland qoraalkaan kii ka horeyey waxuu ahaa kaliya ku sugida midkaan iyo in aanu magaladii caanka aheyd ee Berbera dib iskula xasuusano.
Qormadeena halkaan ayey ka bilaabmeysaa,weliba inta aanan gelin muhiimada qormadaan hadii leydiin sheegayna amaba leydiin ogeysiiyeyna waa guul, hadaan leydiin shegina inagaa hada idiin shegeyno Jamhuriyada Soomaaliland dhul ahaan, degaan ahaan dhaqaalo ahaan iyo shaqo abuur ahaanba waxey ka mid noqoneysaa wadamada ugu qanisan geeska Afrika yaan dheg jalaq loo soo siin wax badan oo ka socda Koofurta Soomaaliya waa rafasho
siyaasadeed meeshii ugu danbeysay, sidoo kale dheg jalaq yaan loo siin qaar ka mid ah beelaha Soomaaliyeed kuwooda aad ood wadaaga tahiin oo la doonayo in magac qabiil inta dagaal lagu geliyo looga kala bixi doono,kaliyana fowdada la doonayo in la geliyo loogu talo galay waqti gaaban oo kaliya amaba hadaanu si kale u dhigno, inta u dhaxeysa waqtiga aad noqoneysaan mid ka mid ah dalalka caalamka iyo hada oo aanu ku jirno qoraalada ka hadlaya Somaaliland ama dhulka dhawaan noqonaya mid ka mid ah dalalka caalamka.
Dunidii hada been badan oo degaanka amaba dhulka Soomaaliland laga sheegi jiray iney dhageystaan albaabkeda waa la soo laabay mudo hada laga joogo10 bilood ka hor,sidaasi daradeed wax badan haku mashquulina kaliya nabad ugu baaqa intii deris wanaagiina jecel,intii aan rabina iyagoo taagan ayaad dushooda ku noqoneysaan dowlad uu caalamku aqoonsan yahay qoraalkaan sawir ka qaado,wacyiga siyaasadeed ee dunida ka jira in aad si fiican min kiina ugu yar ilaa kiina ugu weyn fahansan tahiin ayaan rajeyneynaa,waxaanse hubnaa mucaarad iyo muxaafidba in shacabka Soomaaliland waxii ay ku riyoonayeen in ka badan dhawr iyo sodonkii sano ee ina dhaaftay in ay hada gurigooda uga timid,waana in ay noqonayaan dowlad rasmi ah,intaas hadii aad fahanto inta kale oo dhan waa u sii labiso adigoo dowlad rasmi ah oo kale amaba laguugu yeerayo Jamhuuriyada Soomaaliland.
Adinka maxaan qeybtaan xooga idiinku saarnay hadaad tahiin dhalinayarada Soomaaliland?.
Waa su'aal fiican una baahan in aanu si waadax ah ugu bidhamino nuxurka qormadan.1- Waa marka kowade waa in anan leydiinka mashqulin fursadaha idiin horyalo oo idinkoo noqonaya dowlad dhameystiran oo caalamka laga aqonsan yahay waxaa muhiim u ah dowladnimadiina
in aad raadisaan, ka doodaan, isweydiisaan halka aad dhalinyaro ahaan hada joogtaan iyo markii aad dowlad noqotaan halka aad dooneysaan in aad joogtaan.
A- Ma waxaad rabtaa hadii aad horey u ahaan jirtay dib jir in aad dib jirnimadaas ku sii jirto?. B- Ma waxaad rabtaa hadii ay nolosha kuugu adkeyd oo aad wax badan ugu soo sabreysay, dulqadaneysay maalin uunbaad heli doontaa waxa aad radineyso oo ah Jamhuuriyada Soomaaliland,in aad sidii iska ahaado amaba noloshaada wax iska bedelaan?.C- Ma waxaad rabtaa in aad adigu noqoto midka ay dhalinyaradu uga dayato wax badan oo wanaag ah ( Rule Model),?.
Intaas marka laga soo tago ma waxaad dooneysaa in ay indhahadu qabtaan nolol ku kooban shaqsi, koox iyo qoys mise mid wada gaarta shacabweynaha Soomaaliland oo dhan.hadey jawabtu tahay nolol wada gaareysa Shacabweynaha Jamhuuriyada Somaliland oo dhan intii aad u jawaabi laheydeen Soomaalida koofurta adinka intaad furataan meelo aad ku kala faa'ideysataan hadii aad ku nooshahiin qurbahana waxaad raadisaan shacabka dalalkii ugu danbeeyey ee caalamka iyo Afrika noqday dowlado,halka qeyb idiinka mid ahne ay muhiim tahay in ay xooga saaraan barashada xirfado aan degaanka looga maarmi doonin sanadaha inagu soo aadan ee ugu horeeya ee ugu muhiimsan amaba ah sanadaha dowlad dhiska loo jiheysanayo.
Hadaba qormada halkaan kala qabso muhiimadeeda,Soomaaliland Soomaalilandtii hore maahan,weliba markii aad ku biirtaan dunida dhaqaalo ahaan waxey Soomaaliland galeysaa dalalka geeska Afrika kaalimaha hore sababtuna waa sedax arimood.
1- Dhul ahaan,shacab ahaan, beraha, xoolaha,bada,bariga iyo waliba dhanka hawada dhaqalo aan hada ka imaan ayaa toos ugu imaanayo ( dhaqaalo macno leh).kuna darsoo qeyraadka dhulka hoosti ku jiro kaba sii badan.
2-Ganacsigiina oo noqonayo heer caalami kaasi oo ay ka imaaneyso dhaqalo xoogan amaba waxa afka qalaad lagu yiraahdo, hard currency, oo lacagtiina ayaa waxey gudaha Somaliland ka noqoneysaa mid aad u xoogan amaba hadaan sii qeexno (safe-haven currency), ama
strong currency,maxaa yeelay ganacsiga aad dunida idiinku soo jabeyso la yeelan doontaan ayaa ka dhigeysa in la helo lacago kala duwan oo dunidaa oo dalkiina toos u yimado waxana loogu yeeraa globally traded currency, hadii la doono waxuu noqon karaa dahabka iyo macdanta, dhaqaalaha ka imanayombeeraha iyo xoolaha iwm/etc.
3- Dhalinta Soomaaliland in ay iyagu noqdaan kuwa wax hogamiya oo degankood ahormariya halkii aad muran iyo dood aad la yeelataan dhalinyaro kale oo Soomaalida kale ah oo lag ayaabo in aad doodood aisku xabeebineysaan kuwo badan oo kaliya idiinla doonayo in aad sidoodoo kale dib uga dhacdaan nolosha dunida,maxaa yeelay imisa shacab Soomaaliyeed oo deganadoda sidaad ugu tashateen inta u tashan waayey lagu ciciyaaraa...?.
Midna ogaada hadaad ogaan laheydeen in wararka Soomaaliland aanu ka qoreyno ee waqtigii loo baahnaa ku soo aaday aanu ka qoreyno inta news oo micno daro ah ee naloo soo diray si kaliya nalooga mashquuliyo wararkiina oo muhiim inoo ah,weliba adinka halkaan afka Soomaaliga ayaad uga aqrisataan,waxaan iyagoo ay ku qoran tahay afaf kale gaarsiinaa meel ay dunida badankeed wararka ka qaataan,ma qiyaasi kartaan calanka Somaliland meelaha aanu gaarsiinay,waana wax aanu Soomaalida mediyaheeda uga duwan nahay oo wararka aanu halkaan ku soo qorno siweyn ayaa loo sugaa ama rumeysta ama ha rumey sanina sababtuna waa in aanan halkaan u furan in aanu dhaqaalo ka helno ee kaliya aanu ka haqab tirno kaliya qowmiyada Somalida kuwooda kaliya deganadooda horumarinaya ee ugu yaraan intey degankoda habeysteen dunidana la qeybsanayo nolosha ka jirta, sidaasi daraaded isku diyariya dowladnimada rasmigaa.
4- Madaxda haatan idiin hogaamineyso waxaan u melyneynaa iney dhegahooda ku dhacayen in Somaliland Jamhuriyada sidii ay ku noqon laheyd loo dagaalayey,sdiaasina lagu waayey dad badan oo qaali ahaa kuwaasi oo iskugu jira rag iyo dumarba leh si dhaw ugala shaqeeya weliba si masuuliyad wadareed ah sidii loogu diyaar garoobi lahaa jamhuriyada cusub loona hanan lahaa, weliba warar badan oo borobagaando ah oo idiinka yimaado kuwo badan oo uu saldhigoodu yahay koofurta Somaliya markii ay idiin soo garan dhegtaan intaad gelisan tan kale ka bixiya.
5-Dhalinyarada Soomaaliland meelo badan oo Soomaaliland iyo dunida kale ka mid ah oo aanu kula kulanay waa kuwo karti leh oo weliba han leh,kuwooda gudaha Somaliland jogana waaba ka daran yahiin,marka laga hadlayo in Soomaaliland noqoto Jamhuuriyada ay hada u socoto Sidaasi daraadeed kubada sida ay tahay haloo dhaliyo hada ayey idiin agtaalaa, maxaa yelay tariin waxaa jiro halmar soo mara dunida marka laga hadlay dhinaca fursada, hadow ku dhaafo mid kale sugi meysid waa la hubaa midaas,waxaana la mid ah fursada dowladnimo ee maanta idiin agtaalo ee weliba ku timid goobta muhiimkaa ee aad dunida kaka taalaan,yaan leydiinka mashquulin mid idiin jecel iyo mi didiin neceba dunida waxey u socoto waa goobta istiraatiijigaa ee aad geeska Afrika kaka taalan............
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Monday, December 30,2024-Wararka ugu waweyn iyo Maanta Dowlad Deganka Somalida,
Jamhuriyada Somaliland,Jubaland, Mareykanka,Yurub,Turkiga Africa iyo caalamka-
Jamhuuriyada Soomaaliland mar kale iyo maalin kale oo xiiso leh inagoo isku dhax wadeyna quruxda deganada Soomaaliland iyo wararkeena kuwooda ugu muhiimsan ee inooga dhinaa qoraaladii taxanaha inoo ahaa,inagoo ka sii amba qdeyna halkii uu inoo joogay qormadii hore amab midaan ka horeysay,weliba dhalinta soo koreysa ee ku nool deganada Jamhuriyada Somaaliland inta u dhaxeysa 15 jir ilaa 30 jir rag iyo dumarba amaba
hadaanu si kale u dhigno wiilal iyo gebdhaba,weliba waa naga codsi iska daaya qaadka gaar ahaan wiilashow inta aanu ku guda jirno qoraladan aadka idiin anfaci doona, waana qormo marka laga hadlayo qeybtaan si gaar ah aad idiin anfaceysa mida aanu hada ka hadleyno amaba aanu daaha ka rogeyno....marka aad si horudhaca ah ugu raaxeysato dekedii iyo magaaladii xadaarada iyo taariikhda facaweyn laheyd ee Berbera ku raxeysato, qoralka ku xiga si degan ula qabso, hadii aad tahay muwadinka Somaliland amaba ku nool dhulka Jamhuriyada Somaliland,maxaa yeelay dhalinyradu waa kuwa talada iyo mamulka deganada Jamhuriyada Somaaliland mustaqbalka dhaw iyo kan fogba la wareegi doona,sidoo kale waa jiilka isku xira waxii ka weyn 40 jir ilaa kuwa iyaga ka yar sidaasi daraadeed maadaama aad ka mid noqoneysaan dalalka caalamka si weliba rasmi ah dhawan,waa u muhiim qormadan dhalinta Somaliand, waqtigiinii ayaa la joogaa si degan u daraasee qormaaladan,weliba idiinma iftiimin halka aad dhaqaalaha dalalka geeska Afrika ka galeysaan waxii ka danbeya 2025 oo qoralada sidey u kala horeyaan una kala mudan yahiin ayaan kaliya idiinla wadagnaa
,hayeeshee qormadani waxey ka wada muhiimsan tahay kuwa kale oo dhan oo kuwaasi waxey ahayeen kuwo aanu soo koobnay waana macquul in ay qeybtaan noqoto midii ugu dhereyd qoraaladeena oo dhan,waa socotaa.........
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Sunday, December 29,2024-Wararka ugu waweyn iyo Maanta Dowlad Deganka Somalida,
Jamhuriyada Somaliland,Jubaland, Mareykanka,Yurub,Turkiga Africa iyo caalamka-
Maanta waxaan gudagaleynaa qeybahii ugu muhiimsanaa Jamhuriyada Somaliland qeybtaan hadii aad tahay muwaadin Soomaaliyeed kuna nool degaanada Jamhuuriyada Soomaaliland xitaa hadii aad tahay muqayil iska jooji ee bedelkii si degan u aqriso hadaad ku nooshahay qurbahana kaba sii fiican,maxaa yelay waxani aanu ka hadleyno wa mustaqbalka caruurtiina iyo degaankiina,waxa aanu la hadleyno waa shacabkii 1991 kedib ku dhawaaqay maamul la magac baxay Soomaaliland dhawr iyo 30 sano kedibna maanta noqonaya wadan buuxa.
Waxaan horta qeybtaan ku soo qaadaneynaa si cilmiyeysan inagoo soo koobeyna Horta Soomaaliland maxaa loola jeedaa,Soomaaliland marka magac ahaan la micneeyo waa dhulkii Soomaalida,marka Jamhuuriyada Soomaaliland la yiraahdona waa wadan, shacab, calan, lacag iyo degaan ay bulshadiisu sameysteen nidaam dowali ah oo mudo dheer kedib maanta noqonaya dowlad rasmi ah,kana mid ah dalalka caalamka.
Midna ogaada markii aanu qeyb shacabweynaha Soomaaliyeed la hadleyno muhiim inooma ahan waxa ay Soomaalidu ku mashquulaan,waxaanse la hadleyno waa shacabweynahii Soomaaliyeed ee ku noolaa.kuna nool dhulka maanta loo garan ogyahay Soomaaliland una guurayo si ramsi ah magaca Jamhuuriyada Soomaaliland.
Bal aanu qeexno magaca Somaliland, dhul ahaan, shacab ahaan, dhaqaalo ahaan iyo dowlad ahaanba halka ay hada jogan iyo gulaha baxada leh ee u muuqda dad iyo duunyaba, dhul iyo badba, bilic iyo horumarba,warshadeynta iyo tayeynta, iyo la jaanqaadida nolosha casrigaa ee ka jirta maanta dunida oo ay koob muhiim ah kaka yaalaan.
Somaliland- Magaca Soomaaliland hadii dhinackasta laga micneeyo micno ahaan waxuu noqonayaa Dhulkii Soomaalida ee ay ku noolaayeen shacabka Soomaaliland.Badka dhulka cabir ahaan hadii loo qiimeeyo nooca loo yaqaano Kilomitir waa (176,120 )square kilometres,hadii badka dhulka loo qiimeeyo nooca loo yaqaano Miles kana waa (68,000 sq miles).Micnahu wadanka qaarada Afrika ugu weyn ee kaalinta koowaad ku jira waa wadanka Algeria oo marka cabirka dhulka loo eego dhinaca Mile ka loo yaqaano waa (919,590 Miles) hadiise dhinaca Kilomitir ka laga eego waa 2,381,741square.
Hayeeshee, wadanka ugu yar qarada Afrika waa wadanka amaba soo galayo kaalinta ugu danbeysa waa wadanka amaba Jaziirada Seychelles oo hadii loo ego inta Mile uu wdanka dhan yahay waa 172 Miles, Kilomitirna waa 446 Kilomitir.
Halka ay u baahan yahiin shcabweynaha Jamhuriyada Soomaaliland siiba jiilka soo korayo in ay ogaadaan maxaa yeelay ma dooneyno in laga lumiyo fursadan,waana qeybtaan,wadankii hore loo dhihi jiray Jamhuuriyada Dimoquraadiga Soomaaliya maantana loogu kala yeero Soomaaliya iyo Soomaaliland daraasaadkii ugu danbeeyey intii aysan Soomaaliland ka goin waxuu dalalka qaarada Afrika kaka jiray dhinaca cabirka kaalita 19aad oo hadii dhanka Mileska loo eego waxuu ahaa 246,199 Miles dhanka Kilomitirkana waa 637,657 Kilomitir Square.
Waxaad ka jartaa markaasi kedib (176,120 )square amaba 68,000 square miles ,kedibna waxuu ka guurayaa kaalinta 19aad waxuuna hoos uga dhacayaa ilaa ku dhawaad 7 ilaa 8 wadan oo ma dooneyno in uu qoraalku inala dheeraado waanu soo koobeyna nuxurka adiguba daraasaad samee adigoo muwaadin Soomaaliland ah.
Horey waxaan qorlaadeenii hore ugu soo qaadanay amaba ka mid ahaa in kaalinta koowaad ee xeebta ugu dheer qaarada Afrika lumin doonaan marka Jamhuuiryada Soomaaliland oo hada noqoneysa wadan buuxa waa hadii ay maamul ilaa shacab fursadaan ku soo aaday waqtigeeda ee aan noloshooda inta ka dhiman soo mareyn mustaqbalkaas iftiinka badan
siduu yahay uga faaideystaan inagaaba hubna in ay ka faaideysan doonaane.
Ok, aan uga sii gudubno bulsho ahaan hadaan soo sheegnay dhul ahaan.bulsho ahaan waa shacab ilbax ah oo dhinackasta ka dhisan markii ay noqdaan wadan buxana waxey leetahay labo faaido .1- Kuwaan ku nool Koofurta oo ugu yaraan inta ka maseyra wax uun dhistaan.2- Iyo iyagoo shacab ahaan bulshada Jamhuuriyada Soomaaliland noqonayaan kuwo la jaan qaadayo isbedelka ka socda dunida. Faaidada kale ee ugu weyn waa iney yahiin amaba noqonayaan wadan cusub oo aan dunida wax deyn ah looga laheyn,waana waxa fursado badan oo hada ka hor soo maray looga soo mashquuliyey kuwaasi oo anaan dooneyn in aanu dib ugu laabano kumashquulidooda.
Tusaale- Wadanka Burkina Faso dhul ahaan iyo dad ahaanba markii aad dib u eegto hogaamiyahooda cusub waxuu dalka ka saaray amaba ka bixiyey lacag gaareysa 4.79 Billion,wadanka deriskiisa ah ee Maalina wadanka dhan ayeyba ka nadiifiyeen deyntii lagu lahaa iyagoo dib u qaabeeyey dhaqaalahooda iyo qeyraadka dalkooda ku jira,waxaa ku soo xigta wadanka yar ee mudada mushkilada ku soo jiray ee Niger dhaman wadamadaas iyo kuwo kale oo badan oo afrikaan ah ma hogaamiyaan madax dalaaliin ah oo maalinba meel u cararaya dunidana kujooga been siyaasadeed waxey heleen hogaamiyaal ka shaqeynayo danta dalkooda, degaankooda iyo mida shacabkooda,adinkana reer Soomaliland min shacab ilaa maamul waa in aad sanadk ainagu soo aadan iyo kan kuxigaba aad sida uu yahay uga faaèideysataan,weliba waxa ay sameynayaan wadamadaas iyo mashaariicda ka socoto waxaa lagu qabtay wax ka yar 24 bilood.
Aan ka soo gudubno waxaasi oo dhan maxaad u maleyneysaa Soomaaliland oo aan dunida waxbo looga laheyn oo 2025 noqoneysa dal buuxa,dhulka, xoolaha, shacabkooda oo bisil oo iyago aan wadan dunida laga aqoonsaneyn dadaalkooda ay ka yaabisay dunida oo waxii hada ka horeeyey inta ilaa lix doorasho qabsaday is nabad ah iskugu dhiibay hogaamiyaba midkii ka danbeey ,kedibna degaankooda nabada maanta ka jirta aysan jirin magaaloyinkoda waaweyn meel ay ka jirto aysan jirin horumarka.Aan taas ka sii gudubno qeybta ugu muhiim san si aanu shacabweynaha Jamhuriyada Somaliland dhiancyo kala duwan wax uga tusino, waa in sanadka ugu horeeya budgetka iyo nolosha shacabweynaha Jamhuriyada Somaliland uu gaarayo ilaa.....waxaanu ka haldeyno waa hanaan dowli ah iyo Jamhuriyada Soomaaliland ee quruxda badan ee shacabka jidka ugu soo jirta,si degan qormadu waa socotaa i aqriso......
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Saturday, December 28,2024-Wararka ugu waweyn iyo Maanta Dowlad Deganka Somalida,
Jamhuriyada Somaliland,Jubaland, Mareykanka,Yurub,Turkiga Africa iyo caalamka
Maanta mar kale waxan isla aadeynaa shacabweynaha iyo dhulka Jamhuriyada Somaliland iyo warkii farxada lahaa ee aanu ugu talo galnay,farxada aanu idiin wadno maahan mid quseysa qof, qoys,koox amaba shaqsiyaad isku tagay ee waa mid quseysa dadka,duunyada, mamulka ilaa inta kunool dhulka Jamhuriyada Soomaaliland,inagoo u kala qaadeyna labo qeybood sidaan qormadeenii hore ku soo sheegnay qaab academic ah iyo qaab qof aan weligii iskuul tagin iyo mid aqoonyahan ahba ay fahmi karaan.
Tusaale- hada waxaa idiin dhisan mamul waxana ka horeyey mid kale maba kuwo kale isbedel ayaa ka dhacay degaanka,muhiimadu maahan in aad xumaan iyo samaan maamulkii hore iyo waqtigoodii lagu mashquulo,kaas iyo kuwii ka horeeyeba waa tageen,sidaasi si la mid ah muhiim maahan in midkaan curdunkaa lagu mashquulo waxaase jira wax labadaasba ka weyn oo ah waa dowlad noocee ah dalka cusub ee ay noqonayaan shacab iyo maamulba si guud bulshada ku nool deegaanada maanta loogu yeero Jamhuriyada Somaliland,halkaas kala qabsada qormada si guud mid aan iskuul tagin weligii iyo mid iskuul tagayba amaba hadaanu si kale u dhigno qof aqoon maadi ah iyo mid diineed intaba leh iyo kuwa aanba labadaasiba laheyn.
MIdna ogaada koofurta Soomaaliya waxa news jira iyo mid aan jirinba loo abuurayo waa in wararkaan idiin anfacayo si leydiinka weeciyo waxa aanu Soomaali badankeed wararkeeda idiinka soo wecinayna waa,amaba waxa saldhig u ah isku tashiga bulsho midii ugu weyneyd uguna taariikhda wanaagsan ee aad gaarteen, waxaa la joogaa waqtigiina sidaan horey wax badan idiinku sheegnay qeybtaan waan is raacineynaa oo waa mid udbaheda iyo dhegaheda watata inagoo ku hormareyna qeybta dowladnimada ee idiin farxad gelineysa.
Horta hadey run idiinka aheyd halgankii aad u soo gasheen in aad dowlad buuxda noqotan maanta waad heysaan,hayeeshee inagu wax shaqo ah kuma lihin hadii aad wax kale ku mash quushaan taas waa afeef horudhac u ah qormadan aanu weliba idiin soo gudbineyno inagoo ku faraxsan kana hadleyna degaan iyo dad Somaliyeed oo isku tashi bulsho iyo mid deganba gaaray.
1-Koofurta Soomaaliya albaabkeeda soo laaba oo waxaa jidka idiinku soo jira maalin aad iyadoo baryo aheyn aad u wada hadleysaan labo wadan oo deris ah oo kala madaxbanaan sidii ay waxii ka horeeyey 1960 kii u kala madaxbanaanayeen amaba kala haaan jireen.
2-Guusha aad maanta gaarteen shacab,degaan ilaa maamul waa in gobanimadii aad raadineyseen iyo in aad wadan ka mid ah dalalka caalamka ay idiin timid ugu danbeyn sanadka 2025,inagu muhiim inooma ahan inta hada doorashada ku soo baxday iyo halkii laga maalgeliyey iyo waxyaabhii keenay in uu maamulkii hore meesha ka baxo,waxaanse ka hadleynaa hadii uu hadafka guud ahaa in Soomaaliland noqoneyso wadan buuxa albaabkaas waa soo xirmay oo hada kedib cid inaga naga danbeysa oo aad weydiineysaan ma jirto in aad ku biireysaan dalalkka caalamka iyo dundia inteeda kale, waa hadii shacabka Jamhuuriyada Soomaaliland waxii loo shegi jiray ee aheyd waxanu nahay wadan ka madaxbanan Somalida kale ay run idiinka aheyd arinkaas sanadka ay maanta ka harsan tahay maalmaha kooban markii laga baxo bilaha kooban ee ugu horeeya kedib waa mid ka mid ah dalalka caalamka.
Hayeeshee,sida leydiingu soo kala hormarayo inagu idiinma sheegeyno hada oo waanu ognahay sida ay wadamadu u soo kala horeeyaan kuwaasi oo iskugu jiro kuwo idiin lugooyn doono intaad saaxiib moodaan iyo kuwo ay dhab ka tahay in aad kala faa'ideysataan kuwa idiin lugooyn doono waa kuwa gadaal ugu soo biiri doona aqoosigiina kuwa aad kala faa'ideysan dontaane waa kuwa ugu horeeya ee idiin aqoosan doono,waxii aad maslaxadiina u aragtaan ee aad ku kala bedelaneysaan idinkey idiin talaa sidaasi daradeed farxad ka weyn in aad wadan buuxa noqoneysan waqti gaaban gudahood hadii ay jirto adinkaa inoo sheegi doona, waxaanse hada isla aadeynaa waa noocee dowladnimada iyo dalka cusub ee Soomaaliland iyo midabka aad yeelan doontaan qeybtan oo ah qeybta aanu diinla hadleyno qaabka academigaa dhegaha u fur maxa yeelay bulsho intey meel iskugu timaado si sahlan wey u dhihi karaan waxaanu nahay maamul hebel ,kedibna wax ay mamul ugu yeeraan una arken xal waa dhisan karaan, waxaanse hada isla aadeynaa Jamhuuriyada Soomaaliland ee rasmigaa ee ay shacabku u baahan yahiin iyo nooceeda,inagoo ku jaan gooyneyna shacab ahan, qeyraadka ku jira deganka,gobta muhiimkaa ee ay dunida kaka taalo iyo weliba muhiimada ay u yeelan doonto dowlada rasmigaa ee Jamhuuriyada Soomaaliland dhawr iyo sodon sano kedib dad iyo duunyaba ay hada helayaan........waa socotaa.
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Friday, December 27,2024-Wararka ugu waweyn iyo Maanta Dowlad Deganka Somalida,
Jamhuriyada Somaliland,Jubaland, Mareykanka, Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka- Waa mar kale iyo maanta oo jimco ah iyo shacabweynaha Jamhuuriyada Somaaliland jawi degan maalin qurux badan oo ay halkeedii inooga sii soconayaan warbixinadii quruxda badnaa ee farxad gelinayey shacabweynaha Jamhuriyada Somaaliland iyo sidaan shacabka Somaliland iyo kuwa Soomaaliweyn uga balan qaadnay qormadeenii hore in ay inoo soo socdaan sawiro iyo warbixino qurux badan,hayeshee waxaa leyska rabaa halkii aanu maanta ka bilaabi laheyn reer Soomaalilanow.
Horta intaanan wax kale u gudbin hadii aanu maalintii shaleyto aheyd iskula soo raaxeysanay heertii Somaliland ee ay ku lugeyneysay fanaanadii qaranka Farxiya Fiska,Ku darsoo waxaan maanta iskula raaxeysnaeynaa fananada codka halaasigaa leh ee Nimca dareen iyo abwaan qaali inagu ah marna heesaa Mr Farax Murtiiile,waxaa naga qosliyey sida uu heestaan u qaabeeyey markii aanu aranay, daawanay amaba hadaanu si kale u dhigno fiirsanay waxan soo xasuusanaya heestii yar yaro ee qosolka badneyd...lol.
Hadaba daawashada heestaan markii aad ku soo nasataan kedib u soo daadag aqrinta iyo qodobadii aanu u heynay shacabka Soomaaliland kuwoodii ugu farxada badnaa,marka aan leenahay ugu farxada badnaa yacni waa kuwo iska daay iney farxad geliyaan cunuga maanta dhashay ee reer Somaliland ee xitaa farxad gelinayo gebedha maanta 15 jirkaa amaba wiilka 15 jirkaa ee reer Soomaaliland markii ay koraan ayna guursadaan ubadka ay dhali doonaan, yacni waa wax laga shekeyn doono boqolal sano,weliba xiligii dacayada iyo beenta siyasaded
waa arin soo dhaaftay,waxaana idiinla wadaagi karo xili hore oo kaliya dad wanaagiina iyo horumarkiina iyo wadadii dhereyd ee aad halka aad manta joogtaan u soo marteen garan kara mid ay u soo joogeen,mid ay maqleen iyo mid ay maanta goob u yahiin dadkaasina waa inagaan wax qoreyna oo wax badan xog ogaal u ah.
Bal adigoo reer Somaaliland ah intaad meelkasta oo aad dunida ka joogto kaliya 5 daqiiqo meel fadhiisato waxaad isweydisaan maxaan wararkii gayiga Soomaalida ka dhacayey oo dhan intaan meel iska dhignay kiina muhiim inoogu noqday,inagoo aan weliba degaankaas ka soo jeedin...... sababtu waa sedax ujeedo oo kaliya.1- Siyaasadii dunida oo isbedeshay oo degaankiina ka dhigtay goobta ugu mhuumsan dunida maanta.2- In aad tahiin bulsho isku tashi iyo dadaal ku soo gaaray halka aad maanta joogtaan oo aanu weliba jecel nahay Soomaalinimadiina iyo dadaalkiina.3-Iyo in aad dhawaan noqoneysaan mid ka mid ah dalalka caalamka Soomaalilana ay noqon doonto halka loo soo shaqo tago,qeyraadka ku jira iyo horumarada inoo muuqda ee aad gaarteen amaba kuwa aadan hada qiyaasi karina ee dunida dhinaceda ka soo dhamaday,waxii borobagando ah xaga iska dhiga,waxanu isla adeynaa qodobadii ugu muhiimsanaa kaliya waxanu ka soo hormarinay sawiradan qurqurxoon iyo magaaladii taariikhda iyo quruxda isku darsatay ee Hargeysa,weliba waxaan idinku dhiira gelineynaa in aad qoraladan aanu idiinka qoreyno si ay xasus idiinku noqdan aad meel gooyni ah ku keydsataan.
Hadaan dib ugu laabano ciyaarahii hidaha iyo dhaqanka ee beri samadkii aadka loogu ciyaari jiray dhulka Soomaaliland sow kuma jirin ciyaar aanu miraheeda ka xasuusano ( Soo soco Siraadey Sidaadoo kale la waayee oo hadba dhinac loo boodayey), sidaasi si la mid ah qodobadan idiin farxad gelin doona,waxey iskugu jiraan labo nooc qeyb waxaan idiin kula hadleynaa qaab academic ah iyo nooca ay wadanka Soomaaliland noqon doono,qaabne waa mid la wada fahmi karo kedibna markii aad labadaas isku geysaan farxada idiinka soo baxda oo uusan xiligeedu dheereyn markii aad horta ku mahadisaan Allaah Subxaanahu watacaalaa kedib jiibta iyo jaanta idiinkaaba isla rogi doona.
War helaa talo hela muwaadinka Soomaaliland dhegahaada fur hadii aad qoraaladan aqrineyso adigoo galaas ku jira, adigoo wado saaran, adigoo goobtaada shaqada iska jooga, adigoo wadooyinka waaweeyn ee Jamhuuriyada Soomaaliland iyo kuwa dalalka caalamka ku safrayo, adigoo diyaarad saaran, adigoo gurigaada jooga intaba aanu iskula aqrisano si degan, weliba qoraaladan oo kale iskama qorno hadaanan xaqiiqadooda heynin amaba hadaanu si kale u dhigno waxaanu ka qornaa kaliya bulsho isku tashatay, hadafkeeduna cad yahay oo garaneysa halkii ay ka timid iyo halka ay u socoto waana reer Soomaliland waadna mudan tahiin in aanu intaan oo waqti iyo weliba spaceka baaxadaas leh ee bogaan oo dhan kusoo baxa in aad adinka noqotaan,isbuc ayaan weliba ka doodeynay intii aanan wararkeena ugu badan u soo weecino bulshoweynta iyo degaanada Jamhuuriyada Soomaaliland,sidaasi daraadeed qormadu waa socotaa u soo qaado Hilib iyo Caano Geel hadii aad ku nooshay dhulka Somaliland,hadii aad ku nooshahay qurbahana u soo qaado hadba waxii ay maskaxda kuugu dageyso.
Sideedaba bulsho waxey hadba marxalad markaasi lagu jiro fahantaa markii ay siiso waqti ku filan ay ku fahmi karto,sidaasi daraadeed warkani waa mid ka mid ah kuwii ugu wanagsanaa ee ay dhegahiinu maqli lahayen intaanba la gaarin sanadka sii dhamanaya.
war helaa talo hela sow horey looma dhihin sawiradaan iyo heesta Abwaanka weyn Faarax Murtiile waa waxii ay Soomaalida dhihi jireen ku sii sugid,waa socotaa qormadu ha sugi waayin.................
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Thursday, December 26,2024-Wararka ugu waweyn iyo Maanta Dowlad Deganka Somalida,
Jamhuriyada Somaliland, Jubaland, Mareykanka, Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka- Waxaan hada oo aanu wax qoreyno qormadan inaga iyo saaxiibadeen u soo qaadanay Pop corn amaba waxa Afka Somaliga lagu yiraahdo Daanco, Qalon amaba baalcas hadba sidaad
u taqaano, waana mid ka mid ah qormoyinkii aanu ka qoreynay shacabweynaha Jamhuriyada Somaliland intii hore ugu soo tixneyd bogaan uma baahna in dib loogu celiyo qoraaladii hore, hayeshe, qormadan waa mid ad u farxad gelineyso shacabweynaha Somaliland minmamulka
heerarkiisa kala duwan ilaa qurbajoogta Soomaaliland.
Maanta waxaa mar kale macquul ah inuu qormadan nala dheeraato walow aanu war faraxad leh oo aanu shacabweynaha Soomaaliland u heyno minkooda ku nool dhulka Jamhuuriyada Soomaaliland ilaa qurbaha aanu inta ugu muhiimsan kaliya hada u soo gudbin doono,dabcan hadii qoraaladan sikasta oo ay iskugu dayaan mediyaha ka soo jeeda degaanada Somaliland amaba ka hadli lahaayen badankod waxaan ku kalsoon nahay ineysan war iyo wacal u hayn amaba hadii ay xitaa ka hadlaan guulaha ay Shacabka Soomaaliland dhinacyo kala duwan ka gaaren, waxaa macquul in la yiraahdo waxey ka soo jedaan deganka oo iyagaa is amanayo, waxanse u xaqiijineynaa shacab ilaa mamulba inuu warkani farxad gelinayo kaliya maahan inuu farxad gelinayo iyaga oo qura waxaa farxadaas la wadaagayo Soomaali badan oo jecel horumarkoda oo aanu inaga wax qoreyna ugu horeyno.
Bal aanu mar hadaanu iskula soo raaxeysanay heesta Fananada weyn Farxiyo Fiska maxaan u heynaa maanta mar kale shacabweynaha Soomaaliland,maxaase ugu weyn warka farxada leh ee aanu u heyno ee daba socday qoraaladeenii hore ee taxanaha inoo ahaa.
1-Hadii aad horey u maqli jirteen wadanka ugu xeebta dheer qarada Afrika inuu ahaa sanado badan wadanka Koofurta Africa,kedibna markii ay dal madax banaan oo ka go'ay wadanka Koofur Afrika ay noqdeen shacabka wadanka maanta loogu yeero Namibiya uuna dalka koowaad ee ugu xeeb dheer qaarada Afrika sidaasi ku noqotay wadankii hore loo dhihi jiray Soomaaliya ee waxii ka danbeeyey 1991kiina kala noqday Somaaliya iyo Somaliland waxuu dhawaan luminayaa titlekaas oo wadanka ku soo xiga Koofurta Suudan ee ay shacab kooda noqonayan wadan madaxbanaan waa shacabka Jamhuriyada Soomaaliland dhawaan horta bal qabsada arinkaas waana waxa aanu qoraalkeenii kan ka horeeyey aanu idiinku dhahnay markii aad wadan noqotaan shacabka ugu horeeya ee idiinka faa'idi doona waa shacabka Somali State DDS iyo kuwa ku nool goboladii waqooyi ee deriska idiin la ah,sidaasi daradeed waa in aad Alle ku mahadisaan maxaa yeelay guusha ugu weyn ee aad gaarteen waa goobta istiraatiijigaa ee aad dunida kaka taalaan.
2-Maalinta Soomaaliland noqoneyso mid ka mid ah dalalka caalamka ee gobanimada buuxda hela waxaad ka tirsataan kaliya 16 ilaa 24 bilood dhaqaalaha dalka cusub ee loogu yeero Jamhuriyada Soomaaliland waxuu gaari doonaa ku dhawaad 10 billion hadeysan ka badneyn.
3- Markii aad gobanidiina si buuxda u qaatataan weliba caalamka badankiis ee doonayo in aad mustaqbalka kala faa'ideystaan dhankooda waa ka soo dhamaatay arinka,wax badan oo hada ka jira koofurta Soomaaliya oo aan dhaafsiisneyn qiyaali siyaasadeed waa leys kala baxayaa oo aduunyada waxey kaliya xooga saaroo heysaa dowlada imaan doonta 2026 oo aanu hubno qofka hogaanka u qaban doono halka uu ka imaan doono.Soomaalilanse waxaa loo diyaarinoo haayaa iyaduna ay diyarsatay mar hore iney ku biirto wadamada caalamka oo iyadaa maanta loo baahan yahay,sidaasi daraadeed madooneyno in aanu idiinla hadalno sidii qof inta qaad soo iibsaday bulshada u gudbinayo kaliya waxii uu marqaanku tusiyey,waxaan aanu idiin kala hadleyno waa mustaqbalka iftiinka badan ee shacab iyo degaanba ku soo wajahan bulshada Jamhuuriyada Soomaaliland.
Weliba dad badan waxey saacadkasta inaga soo codsadaan in aanu wararka Soomaaliland joogto uga dhigno mana ahan wax aanu iyaga ugu roonaaneyno ee waa wacyiga siyasadeed ee dunida maanta ka jira oo marnaba xitaa dhamaan wararkeena dhan hadey kaliya noqdaan kuwa Soomaaliland waanu ku farasanahay horumarka iyo wadada guushaa ee aad cagta saarteen inagoo idiinku bogaadinyna sabarkii faraha badnaa iyo halgankiina siduu uu miro dhalay kaaso oo ka soo bilawday iskutashi bulshosoo jiitay caalamka.
4- M/weyne Ciro iyo maamulka cusub,halka ay siyaasada ka bilaabeen waan bogadineynaa siyaasad xasiloon oo degan cidii iska waaleysa iyadey u taalaa adinka markasta xitaa iyadoo leydiinka qaldan yahay ugu baaqa nabada deriskiina,midna ogaada hankiina siduu waligii uga sareeyey Somali badan oo aad ugu hamineyseen guusha aad hada miraheeda guraneysaan
dhawaan ee ah in aad Jamhuuriyada Soomaaliland tahiin qeyb guushaas ka mid ahne aad soo gurateen kuna soo caana maasheen si degan u gurta mirahii ka soo baxay,kaliya qodobo waxaa jiraan hadaan halkaan idiin kula wadaagno guusha aad gaarteen aanu ka cabsaneyno in xitaa kiina markaasi qurbaha kunool ee saaran wadooyinka waaweyn inuu shil galo farxad awadeed hadaan xogta aanu heyno oo dhan halkaan idiinku soo qorno oo qodobada qaarna waa kuwo maalinta aad u dabaal degeysaan gobanimadiina mudan in wax laga qoro kuwona waa inta aan la gaarin maalinta ka hor in aad usii diyaar garoowdaan oo lixda tiir ee lagu noqdo dowladnimada 5 ka mid ah ayaa maanta idiin dhisan ,midka dhimana waa midka la socda horumarka iyo mashariicda xarkaha kosan donta iyo malgelinta aan horey loo arag ee ay ku tilabsan doonto Jamhuriyada Soomaaliland.
Dhawr qodob oo muhiim ah ayaa weli qodobadan inooga haray intaan waa ku sii biyo cabid oo kaliya,waana waxa aanu sawirkaan hoose ee xoolaha iyo kuwa kale oo badan oo aad halkan ku arki doontaan dhawaan ugu talo galnay shacabweynaha Soomaaliland iyo kuwa caalamka.war hela talo hela,la soco wararkeena danbe.
Waxaan gudagaleynaa dhameystirkii qormadii taxanaha inoo aheyd iyo wararka aad u farxad gelinaya shacabweynaha Jamhuuriyada Soomaaliland,hayeeshee, heeso talan taali ah ay fanaaniinta Soomaliyed kuwooda ku sugan qaarada Yurub gaar ahaan cariga Ingiriiska kana turjumeysa dowladnimada, dorashooyinka quruxda badan iyo weliba horumarada kala duwan ee k ajira degaanada Jamhuuriyada Soomaaliland iyo wacdarahii Fananada Farxiya Fiska iyo Fanaaniinta kale Daawasho Wacan.
Inagona isla aadeyna gabo gabadii qormada qeybtii inoo harsaneyd,qormaaladu qeybaheenii hore oo dhan waxey ahaayeen kuwo uu midba qeyb gooyni ah quseeyey, qeybtaanse waa mid huwan farxad iyo guulo waaweyn oo aad u anfacdeysa jiilka reer Soomaaliland ee soo koraya iyo weliba halka ay Jamhuriyada Somaliland u jiheysatay dhianca heerka caalamka inagoo
aan ka gaarin guulahaas oo dhan in aanu ku soo koobno qoraal,Hayeeshee,waxaanu ku soo qaadan doonaa inta ugu muhiimsan ee shacabweynaha Jamhuuriyada Somaaliland waqtiga hada la joogo ay mudan yahiin in loo bidhamiyo,shego amaba tirada ugu badan mudan yahiin iney fahmaan. war helaa talo hela.
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Wednesday,December 25,2024- Wararka ugu waweyn iyo Maanta Dowlad Deganka Somalida, Jamhuriyada Somaliland, Jubaland, Mareykanka, Yurub, Turkiga Africa
iyo caalamka- Waxan Maanta mar kale isla aadeynaa Min maamul ilaa shacabweynaha Jamhuuriyada Somaliland oo tan iyo markii ay yeesheen shacabkaas maamul iyo madaxweyne,xukumad ilaa mid gobolada Jamhuriyada Soomaaliland aanu wadnay qormo aanu ugu talo galnay maamulka cusub iyo shacabkaba kana koobneyd 3 qeybood oo anu mid kula hadalnay madaxweyne Ciro iyo xukumadiisa,midna mucaaradkii doorashada looga guuleystay iyo qeybta ugu danbeysa ee aanu ugu talo galnay shacabweynaha Jamhuuriyada Somaaliland oo dhawaan ku biiraya dalalka caalamka,kedib isbedel siyaasadeed oo ka dhacay dunida iyo fursada aan weligood soo marin ee u saamaxeysa bukcada ay ku yaalaan oo ah meel istiraatiijig ah.
Hayeeshee, inta aanan muhiimada qormada gelin taasi shacab iyo maamulba waxweyn u tari doonta ayna mudo xasuusan donaan,waxaan horta tusaale u soo qaadaneynaa diyaarada kaliya ee dunidan aanu ku nool nahay ku aheyd amaba laga heli karay 1 xabo oo kaliya, Diyaradas markii ugu horeysay ee ay hawada soo gasho waxey aheyd 1980 kii, waxaana la dhihi jiray AN- 225 Antonov waxaana lagu dhisay xarun ku taalo magaalada Kiev oo maanta caasimad u ah wadanka Ukraine,waxaana dhisay shirkad lagu magacaabo ilaa maanta Shirkada Antonov.
Dabcan xiliga diyaaradaas dunida ku soo biirtay ayna noqotay tan kaliya ee dunida taalay waxeyna aheyd diyaarada xamuul (Cargo) tii ugu weyneyd uguna miisaanka cusleyd ee dunida timaada ilaa waqtigaas ilaa maanta,xiligaas ay soo baxday oo aheyd 1980 inaga bogaan wax ku qoreyna badankood waxey ahaayeen kuwa da'ahaan aad u yaraa halka qaarkoodna laga yaabo ineysanba dhalan,halka qaar kalena ay jaqayen Naaska hooyadod oo aysanba gaarin xitaa sanad muhiimaduna
ay tahay in ay ahaayeen dhalin soo koreysa sidaasi dadaadeed.
Hadaan waxoogaa dhalinta maanta joogta ee ku nool Jamhuuriyada Soomaaliland iyo Soomaalida kaleba waxoogaa u dulmarno qormadaan iyagoo nuxurkeeda dhan ku fahmi doona qeybta ugu horeysa ee ay qormadu ku dhamaneyso.
Diyaaradan waxaa dhismaheeda la bilaabay 1980 kii,waxeyna duulimaadkii ugu horeyey ee ay hawada ku gasho bilaawday 1988, waxii markaasi ka danbeeyeyna waxey aheyd mid dunida wax badan ku soo kordhisay maahan kaliya wadankii soo saaray waxey fududeysay noloshii berigaas dunida ka jirtay qeyb ka mid ah iney daboosho.
Hadaanu waxooga dulmarno qab dhismeedkii diyaaradan dunida muhiimka u aheyd waxey laheyd diyaarada amaba ku xirnaa ilaa 6 matoor amaba afka qalaad ku noqoneysa (six turbofan engines), xamuulka ay qaadi jirtay ee ugu badnaa miisaankiisa waxuu ahaa 250 tan ( 250 Tonnes), baalashana ku xirnaa diyaarada waxey balacooda qarinayeen cabirka garoonka kubada cagta ama 88.4 mitir ayey u dhigantay.sidoo kale diyaaradan dhererkeedu waxuu ahaa ilaa 84 mitir. Jooga ay dhulka u jirtayna waxuu ahaa 18.1 mitir. Meelkasta oo ay dunida u duusho diyaaradan waxey caan ku ahaan jirtay iney dadku ku soo xoomaan oo ay sawiro ka qataan halka kuwona ay kaliya daawan jireen markii ay duuleyso, weliba diyaaradan markii ay dunida ka dhacday cudurkii COVID waxey dalal badan u daabuleysay qalab caafimaad iyo waxyaabo gargaarka u badnaa.
Diyaaradii noocaas aheyd waxey ku burburtay gacanta isla wadankii sameeyey oo maanta kala ah labo wadan, waxeyna shirkadii sameysay ee Antonov sheektay hadii mid cusub la sameeyo amaba iyadii burburtay leysku dayo in dib loo farsameeyo iney qaadaneyso dayac dirkeeda dhaqaalo lagu qiyaasay xiligaas ay burburtay ilaa 3 billion dolar,hadii mid cusub la dhisayona kaba sii daran oo dhaqaalaha ku baxayo cidkasta wey garan kartaa baaxadiisa.
Hadaba maanta maxaan tusaale ugu soo qaadanay diyaaradan ujeedku waa in aanu dhinacyo kala duwan wax diinka tusino maadaama aad ka mid noqoneysaan wadamada caalamka oo aad adinka iyo Soomaalidii koofurta kala calaf qaatadeen.1- Xiliga diyaaradan ay bilaawday duulimadkii ugu horeyey oo ahaa 1988 waa xiligii ugu xumaa ee ay shacabka Soomaaliland ku socotay duqeymaha uuna goboladii waqooyi dhulka maanta loogu yeero Jamhuriyada Soomaaliland ka qarxay dagaalka ayna halkaasi ku burbureen waxkasta oo hanti muuqata iyo hamti aanu muuqanba ahaa, naf iyo maal badana ay ku baxeen dagaaladaas.
2- Halka aad maanta joogtaan 1988 oo ah xiligii uu bilaawday dagaalka iyo intii u dhaxeysaa 1991 oo ay burburtay dowladii weyneyd ee Somaaliya iyo maalintii aad sameysateen nidaamka maanta idiin dhisan ee Soomaaliland.3- Iyo halka aad hada k a aadeysaan oo ah wadan buuxa.Horta markii aanu Soomaalida la hadleyno ama haku noolaadaano NFD, Somali State DDS, Jabouti,Soomaaliya amaba Soomaaliland waa inta lagu tiriyo in ay ku nool yahiin qowmiyada Soomaalida waxaan kala hadalnaa kaliya xaqiiqada hadba markaasi jirtay.
Tusaale, Dagaalkii Argagixisada ee ka dhacay dhulka Hiiraan State waxaan shacabka xiligaas kala hadleynay oo kaliya xaqiiqada. Dagaalkii SSC ee Laascaanood waxaanu shacabka kala hadleynay kaliya xaqiiqada. Markii aanu la hadleynay shacabka DDS markasta waxaanu kala hadleynay xaqiiqada. Kuwa NFD hadaanba isku dayno in aanu ka hadalno waxaan kala hadalnaa xaqiiqada.
Hayeeshee,hadii aad soo aqriso qoraaladenii hore si guud Soomaaliweyn oo dhan shacab ahaan meeshii ay doonaan dhulka geeska Afrika ha kaka nolaadaano waxaan qormo ka koobneyd 3 bog oo aanu ciwaan uga dhignay halkuu ka imaan doonaa madaxweynaha Soomaaliya sanadka 2026 xitaa si ay wax badan u fahmaan Soomaali badan waxaan si dadban ugu bidhaaminay halka uu ka imaan doono,weliba waxaan u sheegnay in uu dalka Soomaaliya heli doono 2026 madaxweyne ay mahadiyaan Soomaaliweyn Soomaalilana noqon doonto wadan buuxa,sidoo kalena ay saxada siyaasadana ay xiligaas ka hor rag iyo dumar badan oo dowlada Mogdishu joogta ka tirsan ay noqon doonaan kana mid noqon doonaan shacabka caadigaa ama heer dowlad dheexe ha noqdaano amaba masuuliyado kala duwan ha sheegtaano, soo aqriya qoraaladaas, ileen dunida laguuma keenin in aad kaliya intaad wax cunto iska noolaatee,hada waxii aanu sheegnay maxaa run ka noqday, weliba xoogooda xaqiiqda dhabta ah waxaad arki doontaan waxii ka danbeeya bilaha ugu horeeya ee sanadka cusub.
Sidaasi daraadeed shacabka Soomaaliland siiba dowlada cusub waxaan leenahay muhiimada qormooyinka dhan ee aanu idiinku talo galnay waxaa soo koobaya qormada meesha ugu hoseysa qormada min madaxweyne, maamul ilaa shacaba ku soo qatimeyna qormada midaan ku xigta intaanan isla aadin qormadaas.
1- Horta waad guuleysateen maamul ilaa shacaba halka aad hada joogtaan waxaad ka sii aadaan in aad nabada markasta aad ugu baaqdaan deriskiina halkeeda ka sii wadaan Soomaalida waa labo kooxood kuwooda deriska idiinla ah.A- Shacab weynaha ku nool Somaali State ee uu madaxweynaha u yahay Mudane Mustafe degan ahaane loo garan ogyahay DDS waa shacab nabada iyo horumarka ay qiimo ugu fadhiso sida kuwa Soomaaliland,dhulka Somalida ay degto shacabkoda marka laga hadlayo,waana bogadineyna in labada dhacab ee DDS iyo kuwa Jamhuuriyada Soomalailand uu sanadba sanadka ka daneeya uu ganacsigooda sii xoogeysanayo.weliba shacabka Soomaali State waa degaanka ugu horeeya ee markii aad noqotaan dhawaan Jamhuuriyada Soomaaliland siweyn idiinka faa'ideysan doona amaba aad u kala faa'ideysan doontaan, shacabka labaadne waa kuwa degan dhulkii leysku dhihi jiray gobolada waqooyi waxey doonaan maanta ha sheegtaano laakinse degaan ahaan iyo bulsho ahaanba waa shacabka labaad ee sida weyn ugu faa'idi doona markii ay Soomaaliland noqoto Jamhuuriyada Soomaliland ee ay hada wadadeedii cagta saartay,waana wax aanu u leenahay markasta Somaaliland deriskeeda mid ku faraxsan dowladnimadooda iyo mid aan ku faraxsaneynba in ay ugu baaqdo naabada joogtadaa,waana bogaadineynaa maamulkaan cusub ee maanta ka jira Soomaaliland.
2-Bilaawkii Dagaalkii Laascaanood bilaaw iyo dhamaad waxaa qaldanaa maamulkii Soomaaliland ee ka horeeyey maamulka cusub ee haatan jira,yaheeshee maanta Soomaaliland dhinackasta waa laga qaldan yahay marka laga hadlayo Somaalidii ku nooleyd dhulkii leysku dhihi jiray Jamhuriyada dimoquraadiga Soomaaliya ee maanta loogu kala yeero Soomaaliya iyo Soomaaliland hadey noqoto dhacdooyinka yar yar ee ka dhaca mararka qaarkood magaaladii caanka aheyd ee Ceyrigaabo oo muhiim u hayed bulshada ku nool ilaa Laasqorey ilaa dhul aad uga fog fog halka ay ku taalo,waxaanse maamul ilaa shacab kula talineynaa iney nabada markasta ugu baqaan lagana daalin markasta waa dad Soomaaliyeed oo aad deris iyo ood wadaag tahiin isna dhasheen iyaga qudhoodana waa dad og nabada qiimaha ay leetahay oo waxaa kujiraan salaadiin iyo dad aqliga u saaxiib ah oo aad u fara badan o rag iyo dumarba leh,colaadana tusaale idiinku filan diyaaradaas dunida kaliya ka tiilay hal xabo ee maanta hadii leysku dayo in dib loo soo celiya kaligeed aanu ognahay qiimaha ay ku kaceyso.
3- Ugu danbeyn Isku diyaarinta min mamul ilaa shacabka Jamhuriyada Somaliland nidaamka aad ka guureysan ee Somaliland una gureysaan Jamhuriyada Somaliland oo aanu qeybta aanu ku soo gabo gabeyneyno qormada oo inoogu xigta midaan maxaa yeelay Soomaalidu hada waa bislaadeen oo sidii hore maahan maantana mid idiin jecel iyo mid aan idiin jaceleynba in ay Soomaaliland wadan cusub noqoneyso cidna caad kama saarno waxaanse qormada ku soo gabo gabyeneynaa qeybtii aanu ugu danbeyn shacabka ugu bidhamineynay furdsadaha hatan taagan ee muhiimka u ah in loga faa'ideyo shacabweynaha Jamhuuriyada Soomaaliland,maxaa yeelay qeybta kore ee qormada waxaan idiinku soo bandhignay amaba tusaale u soo qaadanay diyaaradan burburtay iyo colaadu dhibaatada ay leetahay,oo ma dooneyno in aanu diinla hadalno sidii dhalinyaradii tiktoka ku jirtay ee markii ay soo dhegsadaan Game ay is leeyahiin lacag si aad ugu sameyso qof aad shaleyto ceyneysay amaan oo kale.
Si aad dad ku qabiil ah uga hesho cawinaad qofkaas aad amaaneyso oo kale oo aad maalmahii ina dhaafay ku arkeyseen shaqsiyaad badan oo bilaa camal ah oo mediyaha ku hayey dal xoreeye been ah iyagoo iska dhigaya iney amaanayaan madaxweynahii koofurta Soomaaliya ee aanu qoraladii ugu muhiimsanaa halkaan ugu soo bidhaaminay xiliyo kala duwan shacabka iyo fashilka siyaasaded ee yaalo maanta koofurta Somaliya.
Weliba inagoo si waadax ah oo ay kalsooni ka muuqato ula hadleyna Soomaalida koofurta waxaan dhahnay dib u xasusta, 2026 waxaa dalka Soomaaliya loo helayaa madaxweyne Soomaaliyeed oo ay Soomaali oo dhan mahdin doonaan ,laakinse yaan inta xiligaas laga gaarayo dheh jalaq loo siin fowdada iyo qiyaaliga ka horeeya mudadaas, sidaasi daraadeed qeybta inoogu danbeysa ee aanu uga hadleyno Jamhuuriyada Soomaaliland waa dhinaca fursadaha.
Weliba marka aanu la hadleyno shacabka Jamhuuriyada Soomaaliland waxaan u xaqiijineynaa hadey ragii dorashada looga guleystay ee ka tirsana xisbigii talada hayey ay dowladan mudada ay shacabku noqonayaan Jamhuriyada ay dhankooda ka qaadan waayaan kaalintooda oo ay mucaarad nimo ku bilaabaan dowladan curdunkaa ee uu m/weynaha ka yahay Mudane Ciro oo ay la shaqeyn waayaan oo ay meelo hoose wax ka eegaan,meel ku qorta 100 ka sano ee inagu soo aadan xitaa Soomaaliland siyasadeeda kama soo muuqan doonaan,hadiise ay xilkasnimo intey muujiyaan ay fahmaan amaba gartaan fursadaha Soomaaliland iyo shacabkooda maanta horyaalo,Jamhuuriyada Soomaaliland min maamul ilaa shacab waxaa u baryi doona dhawaan waa cusub. qormadu waa socotaa waxaana inoo haray qeybtii ugu danbeysay ee fursadaha marka waa u muhiin in ay shacab ka Soomaaliland noqdaan dad ay qiimo ugu fadhiso nabada dadka deriska la ahne sida ay hada ku wadaan maamulka cusub ugu baaqaan nabada aysana ka daalin.War helaa talo hela la soco qeybta ugu dnabeysa oo aad u ah mid farxad gelineysa dhamaan shacabweynaha Jamhuuriyada Soomaaliland.
Fiiro Gaar ah- Inaga waxaanu markasta kala qaadnaa shaqsiyaadka siyasada ku washay iyo danaha shacabweynaha Somaliya amaba qowmiyada Somaalida,dancan dhulka Somaliya ee ay dunidu mashaqo waxaa difaaca maahan siyaasi waa shacabka Soomaaliyeed oo ah bulsho karti u leh hadba daruufaha markaasi ku gedaaman,waana sidaas in aanu xaqiiqada kaliya shacabka Somaaliyeed iyo wadamada deriskood ah kala hadalno xaqiiqada,hadalkana waxaan Soomaalida koofurta ugu sheegnay in waxii ka danbeya 2026 amaba ka hor intaanba la gaarin 2026na uu dalka Soomaaliya heli doono m/weyne Somaliweyn ay mahadin doonaan waana mida keentay in aanu wararkeena u badan in aanu ku soo qaadano Jamhuriyada
Somaliland.intaas waa in ay fahmaan shacabka Soomaaliwyn oo ah shacab aanu jecelnahay. sidaasi daraded shacabka
Somaliland qormadena midan kuxigta waa fursadaha idiin horyaalo oo badan awaded waxaan idiinla wadageynaa kaliya inta ugu muhiimsan......la soco wararkeena danbe
Waxaan Mar kale isla aadeynaa Wararkeenii taxanaha inoo ahaa ee aanu joogtada uga qoreynay shacabweynaha Jamhuuriyada Soomaaliland oo meel wanaagsan inoo maraya
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Tuesday,
December 24,2024-Wararka ugu waweyn iyo Maanta Dowlad Deegaanka Soamaalida,
Jamhuuriyada Soomaaliland, Jubaland, Mareykanka, Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka-
Mar kale iyo maanta iyo Jamhuuriyada Soomaaliland iyo wararkenii taxanaha inoo ahaa inagoo isku dhax wadeyna quruxda dhulka Jmahuuriyada Somaliland iyo wararkenii aanu ugu talo galnay shacabweynaha Soomaaliland.
Sideedaba degaan markii shacabkooda iyo mamulkooda laga hadlayo waxaa hadba qoraalkaas si ay bulshadu si fiican mid horey u yaqiinay iyo mid aan aqoonba u arkaan quruxda deganka in dhinacyo kala duwan wax laga tusiyo,sidaasi daraadeed maadaama isbuucaan inoo yahay isbuucii wadanka iyo shacabka Jamhuuriyada Soomaaliland ayna inoo socdaan qoraalo aanu uga hadleyna min maamul ilaa shacab oo aanu mareyno qeybtii shacabka oo weliba inoo mareysa meelahii ugu muhiimsanaa waxaanu horta sidii
caadada inoo aheyd iskula raaxeysaneynaa wadooyinka Soomaaliland iyo dhulka quruxda badan ee ku teedsan wadoyinkan iyo buundooyinka Somaliland iyo heestaan quruxda badan,kedibna waxaan toos iskula aadeynaa qoraalkeena yaa salaan deganada Soomaaliland waa degan u roon indhaha kuna haboon dalxiiska maadaama ay heystaan waxkasta oo uu noolahu u baahnaa.Hayeeshee, shacabku waxey qormadeena kala sii qabsanayaan halkii ay inoo joogtay qoraalkeenii hore markii anau dhamanteen iskula raaxeysano muuqalkan iyo sawiradan kooban.War helaa talo hela sow horey Somalidu uma dhihin.. la soco qormadu waa socotaa................
Fiiro gaar ah- Inta ay wararkeena inoo soo socdaan waxaan bogaadineynaa shacabka Soomaaliyeed ee ku nool Somaliland iyo Kuwa Somali State ee DDS waana sida xaqiiqada ah labada shacab e ay inoogu baxdo markii aanu la kulano kamana daalno dhageysiga, daawashada iyo ku ciyaarida Fanka iyo Suuganata degaanadaas ay caanka ku yahiin,waxaana amaan mudan maamuul ilaa cuqaal sida ay muhiim ugu tahay nabada ka jirta degaankaas iyo horumarka uu ugu horeeyo ganacsiga ee ka jira halkaas. Sidoo kale waxaan bogaadineynaa shacabka,cuqaasha iyo maamulba sida ay ugu istaageen arinta Gobolka Sanaag oo ah bulsho weligood sidey u dhan yahin caan ku ahaa nabada iyo horumarka Guul ayaan u wada rajeyneynaa dhamaantood midka ugu yar ilaa kan ugu weyn bartaas ha laga haayo,maxaa yeelay waxaa jiraan wax badan oo aadan ogeyna oo mudan in leydiinka daydo tan iyo burburkii waxii ka danbeeyey iyo horumark alaga daremayo degaano badan,iangoona waqti munasiba ah quruxda magaalooyinka iyo dhulka barwaaqada ee waqti kale shacabweynaha Soomaaliyeed la wadaagi doono,hayeeshee waxaa guul ah sida ay shacabku maalinba maalinta ka danbeysa u fahmayaan dhagartii loo maleegi jiray.
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Monday,
December 23,2024-Wararka ugu waweyn iyo Maanta Dowlad Deegaanka Soamaalida,
Jamhuuriyada Soomaaliland,Jubaland,Mareykanka,Yurub,Turkiga Africa iyo caalamka- Shacabweynaha Jamhuriyada Somaliland iyo wararkeenii xiisaha lahaa waxaan qiyaaseynaa in aad soo qaadateen Awrarkii,xili aanu inaguna casariyadii aanu qormadan u soo iibsanay hada ku baashaaleyno,Inagoo weli ku guda jirna qodobkii aanu shacabweynaha Jamhuriyada Soomaaliland uga hadleynay sawirada qurqurxon ee magaalooyinka waweyn ee Jamhuriyada Somaliland oo ay casimada ugu horeyso sida sawirkan hoose oo ah City Centre-ka magaladii caanka aheyd ee Hargeysa oo ka mid aheyd magaalooyinka ugu heesaha badan marka laga hadlayo magaloyinka Somaliland heesahii loo qaaday beri samaadkii iyo waayadan danbeba oo anau ku soo lifaaqnay madaxweynayaashii soo maray Jamhuuriyada Soomaaliland lag aso bilaabo 1991 kii ilaa madaxweynaha haatan calanka kor u haya ee Mudane Ciro.
Hayeeshee, qormadan midii ka horeysay waxey inoo mareysay sidii dhalinta barteen cilmiga dhaqaalaha loo xoojin lahaa hadey dowlada ka tirsan yahiin iyo hadey dibada ka joogaanba, qeybtan waxey si qaas ah u tabaneysaa guulaha aad dowlad dhiska ka gaarten iyo shacabka Somaliland aragtida looga baahan yahay in ay la yimaadaan maadaama ay ka guurayaan nidaam iska caadi ahaa oo ay kaliya amnigooda iyo kala danbeyntooda ku ilaashanayeen tan iyo 1991 ilaa maanta ,hayeeshee hada uga guurayaan dowlad la yiraahdo Jamhuuriyada Somaliland oo wleiba wax badan ku soo kordhineysa dalalka Geeska Afrika, si guud qaarada Afrika iyo weliba dunida inteeda kale.
Tusaale- Hada ka hor waxaa dunidan ka dhacay in mid ka mid ah dalalka caalamka uu ku guuleystay inuu marti geliyo koobka kubada cagta aduunka dhawr iyo toban sano ka hor, kedibna waxaa leys yiri wadankaas waaba wadan yare siduu ku marti gelinayaa weliba kaligiis ma marti gelineyn ee waxaa la marti gelinayey wadan kale, intaas oo milyan oo taageerayaasha caalamka ah ayaana dalkooda ku soo wajahnaa,kedibna waxaa dhacday in ay dhawr milyan oo qoys oo dalkaas u dhashay uu midkasta guriga uu degan yahay siiba dabaqyada qeybta balkoniga uu ku tabcay qudaar ka hor 3 bilood intuusan bilaaban tartanka,kedibna waxaa dhacday in xitaa markii ay ciyaaraha dhamaadeen kedib dhawr bilood la waayey meel qudaartii la kala geeyo, sidaasi daradeed,waxa aanu qodobkan ugu soo qadanay shacabka Jamhuriyada Somaliland waa dad aanu ku ognahay karti, dadnimo,dad hadaf leh,halkey ka yimaadeen iyo halkey u socdaan kala garanayo oo ay hormuud u yahiin siyaasiyiin iyo cuqaal ku faraxsan kuna faana degaankooda, hadane maadama ay wadan rasmi ah oo ka mid ah dunida inteeda kale noqonayaan dhawaan marka loo eego qeyraadka Jamhuuriyada Soomaaliland, marka loo eego bukcada muhiimka u ah dunida iyo halka ay ku taalo ee istiratiijigaa,marka loo eego sida ay dhinackasta ku dhafeen Somalidii kale oo dhan intii leysku dhihi jiray Jamhuriyada Dimoquraadiga Somaliya wadankii hore loo dhihi jiray ee maanta loo yaqaano Somaaliya iyo Jamhuriyada Somaliland.
Ok, Xagee marka qeybtaan ka bilaabeynaa, waa su'aasha u baahan in marka hore la fahmo?, inagoo weliba u kala qaadeyna A,B iyo C.A- Waa qodobka koowaad markii ay bulsho sida Soomaaliland oo kale ah kuna nool dhulka iyo maamulka aanu ka soo sheekeynay waxaa marka hore kooda ugu yar iyo kooda ugu weyn ku wajib ah markii ay habenkii intey seexdaan subaxiina soo kacaan,waxa ugu horeeya ee ay sameynayan amaba ku fikirkan waa malintaas newska deganka ka jira iney kala baxaan oo kaliya midka maskaxiyan farxad gelinayo xitaa hadeysan maalintas heynin wax camal ah oo ay shaqo ka dhigtaan waa in ay raadiyaan wax iyaga farxad gelin karo amaba iyaga ay dad kale ku farxad gelin karaan.maxa yeelay dunidan aanu ku nool nahay waxaa jiran dalal badan oo aysan shacabkoda wax qiimo ah ugu fadhiyin inta dhaqalo uu sanadkii sameeyo qoyska iyo qofka hadba sidaad doonto oo aad wax ku fahmeyso,waxase la qiimeeya inta jeer ee uu qofku farxay si tasi u dhacdona waa in uu qofku waxne aqrin karo waxne qori karo waa bilaawga nolosha rasmigaa inuu qofku waxne qoro waxne aqrin karo.
B- In aad noqon karto qof, rag dumar, aabe amaba hooyo ay bulshada magaalada, xaafada amaba laanta uu xaafadaas ka sii degan yahay wax uuna ka faa'idi karaan una fikira dhanka wanaagsan, taasi waxey suuragelineysaa in ay meesha ka baxdo waxyaabaha keena sabol nimada, waxyaabaha keena aqlaal darada, waxayaabaha keena dib u dhaca, waxyabaha keena in ay bulshadu u noolaato sidii ugaartii oo kale. Waa socotaa weli ee Awrarkii maraq u soo qaado...lol.
Fiiro gaar ah-Waxyaabaha Koofurta Soomaaliya ka dhacayo badankood marka laga soo tago fashilka siyaasadeed ee xarkaha goostay ,waxaa jiraan waxyaabo badan oo la doonayo in lagu dhax qariyo wararka idiin farxad gelinayo ee jidka idiinku soo jiro hadaad tahiin reer Soomaaliland,marka meeshii la dhihi jiray Koofur inaga wax qoreyno cid inooga xog ogaalsan ma jirto adiga oo reer Soomaaliland ah ee dunida la janqaadayo kaliya ku mashquula meeshii ugu wanaagsaneyd oo ay bulsho soo dadaalay oo idinkoo kale ah ay wadan ku noqonayeen ayaad jogtan maanta horumarkiinana hada ayuu koow yahay uuna bilawday, hadan xaqiiqada idiin shegno wararkiina iyo sawridan quruxda badan nalooga mashquuliyo inta warar aan micno weyn u sameyneyn bulshada naloo soo diray ee aanu qashinka ku darnay hadaan mid mid inta idiinku soo qorno waad yaabeysaan,marka waxaa la joogaa waqtigiina, si degan ula soco qeybteena dhiman oo meesha ugu danbeysa aad wax badan ku fahmi doonto, kuwaasi oo ay hore uga faa'ideysteen shacab badan oo idinka oo kale ahaa oo sidiinoo kale noqdeen dowlad buuxda xiliyo kala duwan ,mar hadii waqtigina la joogo. wararkiina waa isku xig xigaan. War helaa talo hela,la soco waqti kasta..........
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Sunday,
December 22,2024-Wararka ugu waweyn iyo Maanta Dowlad Deegaanka Soamaalida,
Jamhuuriyada Soomaaliland,Jubaland,Mareykanka,Yurub,Turkiga Africa iyo caalamka-
Isbuucaan waxey inooga shitan tahay Jamhuuriyada Soomaaliland waxaana laga yabaa iney noqoto midii ugu dheereyd ee aanu ka qorno degaanada Jamhuriyada Somaliland, madax iyo shacaba. bulsho markii ay guuleysto oo ay gaarto hamigoda halkii uu jeclaa waxaa markaasi lagala hadlaa oo kaliya xaqiiqada weliba ma ahan in xaqiiqada oo kaliya lagala hadlee waxaa loo raciyaa hambalyada,kedibna waxaa la guda gala nuxurka qormada marka waa nagu wajib
in aanan shacabkaas Soomaaliyeed ee ku nool Jamhuuriyada Soomaaliland oo ah dad aanu jecelnahay qadarin iyo amaan u heyno marka loo eego halka ay ka yimaadeen uuna ka soo
bilaawday halgankoda oo hada gaaray heerkii ugu wanaagsanaa oo ay bulsho isku
tashadaydhinackasta gaarto ugu danbeyn loogu hambalyeyn lahaa,oo horey ayaan uga soo hadalnay qormadan kuwii ka horeysay laga soo bilaabo ilaa doorashadii taariikhiga aheyd ee dunida ka yaabisay iyo horumarada kale ee ka jira deegaanada Jamhuuriyada Soomaaliland sidaasi daraded ma doneyno in ay qormadu naga noqoto mid kaliya iska qor ah waxeysa ku fadhisaa amaba iyada dhanba ka turjumeysaa markii ay dad hadaf leeyahiin guusha sida ay jiilka aan
dhalan intaan la hindisin hadafkaas markii ay ifka yimaadaan ugu naaloodaan halka kuwii curiyey, allifay amaba halgamay aysan mirahaas inta badan guran lakiinse ka tagaan tariikh wanagsan, waana waxa aanu halka ay ku dul qoran tahay ( Click here)ee sawirka m/weynaha J/huriyada Somaliland Mudane Ciro heesta aanu soo gelinay ay ka turjumeyso wax badan oo qoraal naga geli lahaa, sidaasi daradeed waxaan leenahay habmbalyo, Hambalyo Hambalyo shacab iyo maamulba kedibna inagoo weliba qormadan u soo qaadanay waxa afka Somaliga lagu yiraahdo casariyo ayaan qormada inteeda kale isla aadeynaa.
Manta iyo qeybtenii 3aad oo si toos ah ugu socota shacabweynaha Jamhuriyada Somaliland mid ku nool gudaha dhulka quruxda badan ee Jamhuuriyada Soomaaliland amaba mid ku nool qurbaha oo aanu isaga qudhiisa u bixinay mujaahidka dibada..lol. midna ogaada dadka Somaaliyeed markii aanu wax ka qoreyno qormadeena waxey si toos ah ula hadleynaa hadba midka markaasi gaaray riyooyinkiisa ugu waaweyn tii ugu muhiimsaneyd sidaasi daraadeed reer Somaliland waxyabaha qarkod guulaha aad garteen ee ay adag tahay inuu qof Soomaali ah maanta idin sheego oo aad dal iyo dibadba inadhahiina ku arki doontaan oo aanan doneyn in aanu ka hordhacno waad yaabi laheydeen, waxanse diideynaa in ay inaga lunto muhiimada qormadan oo sida uu gabayga amaba Suugaanta Soomaalida marka la tirinayo uu u leeyahay xaraf uu ka bilawdo kuna dhamado ayaan u doneynaa in aanu sidii (IV) amaba afka Somaliga waxa lagu yiraahdo Faleebada idiin siino wararka adinka idiin quseeya,kedibna shacabkiina markii aanu halka ugu danbeysa gaarno waxey ogaanayaan sida aad ku hesheen dowladii rasmiga aheyd ee aad ku dhawaad 100 ka sano raadineyseen ee maanta loo garan ogyahay (Jamhuuriyada Soomaaliland amaba waxa afka Qalaad lagu yiraahdo The Republic of Somaliland)?.
1- Mid waan isla wada qirsan nahay in guusha ugu weyn ay ka timid isku duubnidiina iyo sida aad hananka dowligaa ee dhinackasta horumarka ka sameyey ee qorey isku dhiibkaa xag bulsho iyo xag maamulba ay qeybkasta oo bulshada ka mid ah ka soo dhalaaleen kaalintoda hadane intaas wax ka baxadweyn kana horumar balaran ayaad hada wadadedii cagta sarten wana nidaam ugu yaraan ka baaxad iyo dhaqalo weyn halka aad hada joogtaan 10 times oo hadeysan Jamhuriyada Somaliland noqon sanadaha inagu soo aadan wadanka koowaad ee geeska Africa ugu yaraan waxuu noqonayaa wadan dhaqaalo ahaan iyo amni ahanba ku soo kordhiya wadamada geeska Afrika, sidasi daraded maahan wax iska yimid hal haben in aanu bogan idiinka siino space-ka ugu balaran ee ku soo baxa wararka Jamhuriyada Somaliland
intaas waa inuu qofkasta oo reer Soomaaliland ah oo ku nool jamhuriyada barkeysan ee Soomaaliland fahmo.
2- Yaan wax weyn laga soo qaadin dhacdonyinka waqtiyada kooban soconaya sida coladaha iyo abaaraha oo ma jirto colaad ka weyn oo shacabka Jamhuuriyada Somaliland soo mari laheyd oo ka baaxadweyn kana dhibaato badaneyd midii ay u geysteen shacabka dowladii militeriga aheyd ee dalka ka talin jirtay wadankii leysku dhihi jiray Jamhuriyada Dimoquradiga Somaliya ee maanta loogu yeero Somaliya iyo Soomaaliland ee burburtay waxii ka danbeyey 1991 oo ah xiliga aad dib ula soo laabateen madaxbananidiina, sidoo kalena abaaraha waxad ula siman tahiin cimilada dunida ee is bedeleyso sidaasi oo ay tahayne waxaad maanta ka wanaagsan tahiin dhinackasta wadamo badan oo dunida ku yaalo maanta, sidaasi daraaded qeybtanse kuma mashquleyno oo waad ka dhan tahiin talo in leydiinka siiyo.
3-Qeybtaan waxey muhiim u tahay shacabka Soomaaliland qeybtooda ku taqasusay cilmiga dhaqalaha cilmigu waa fara badan yahay waxaan ka hadleynaa cilmiga dhaqalaha maadama aad maamul ahaan iyo dowlad ahaanba aad uga wanaasgan tahiin shacab ahaan oo aad horey u aheydeen wadan xili aysan Soomaalida Koofurta wax dowladba laheyn, maantana dhulka ay degaan qowmiyada Somalida uu Soomaaliland yahay halka ugu dimoquraadiyada iyo horumarka wanagsan waa muhiim in bilaha ugu horeeya sanadka cusub ee ay Somaliland
noqoneyso dowlada buuxda waa u muhiim in bulshada laga soo dhax saaro dhaqalo yaqano reer Soomaaliland ah hadii ay hada jiraane la xoojiyaa si ay u daboolaan baahiyaha dhalinta soo koreysa loona helo dhawrka sano ee ugu horeeya yacni si loo helo waxa afka qalaad lagu yiraahdo (Human capital), si ay uga soo dhax baxaan bulshada jiil dhan oo loogu yeeri karo (Productive members of the society).
kuwaasi oo hadii aanu si kooban afka qalad ugu sharaxno nooqneyso jiil u jiheysta amaba consists of the knowledge, skills, and health. kedibna that people invest in and accumulate throughout their lives, oo xili aanu Jamhuuriyada Soomaaliland tagnay dhawr sano ka hor waxaan ku aragnay shacab dadaal badan oo weliba jecel sanadba sanadka ka danbeeya iney ka baxaan tirada ugu badan saboolnimada xitaa arinkaas kuma arin wadamo badan oo aanu booqanay oo ka mid ah qaarada Afrika dad sidaas u fikirayo waana marka dadku sidaas u fikiran badanaa waxaa u sawirma fursadaha hor yaala amaba hadaanu si kale u dhigno
enabling them to realize their potential,waana sida xaqiiqada ah. si uusan qoraalku inoola dheeraan maadaama aanu ka cudur daaranay qormaalkaan kii ka horeeyey in uu qoraalku inala dheeraandoono,hayeeshee,qormadu waa socotaa weli oo weliba si hoose ayaan u sii dhax galeynaa inagoo weliba ku faraxsan in aanu shacabka Jamhuuriyada Soomaaliland wararkooda waqti intaan ka badan siino. la soco casariyadaada si fiican u soo qaado war helaa talo hela.
Fiiro gaar ah- Inagoo fursadan ka fa'ideysaneyno lanahadleyno shacabweynaha Jamhuriyada Somaliland iyo kuwa Somali State ee DDS oo ka mid ah labada deegaan ee aanu shacabkoda aadka uga xiran nahay inagoo ku jeclaanay horumarada kala duwan ee ay sameeynayaan waxaan leenahay halka ay hada joogo hala xoojiyo ganacsiga iyo is dhaxgalka bulshada iyo ganacsiga oo sanadahii ugu danbeyey dhinackasta ka kobcayeen waana ku bogadineynaa labada dhinac shacabkooda sida ay xooga u saareen sanadahii ugu danbeeyey wax soo saarka beeraha iyo kobcinta dhaqaalaha inagoo halkaan ka salaameyna min maamul ilaa shacaba. Reer Soomaaliland qoraalada weli waan ku dhax jirnaa u soo qaado markaan Awrar iyo hilibkii Geela...lol.
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Saturday,
December 21,2024-Wararka ugu waweyn iyo Maanta Dowlad Deegaanka Soamaalida,
Jamhuuriyada Soomalailand,Mareykanka,Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka-Iyadoo ay wararkeenii aanu uga hadleynay Jamhuuriyada Soomaaliland kuna wajahnaa madaxwyenaha iyo xukumada cusub ay inoo soocdeen haatana aanu qodobkii quseeyey dhamaan shacab weynaha Jamhuuriyada Soomaaliland u gudbeyno kaasi oo noqonaya qodobkeenii 3aad.
Waxaa macquul ah in isbuucaan aanu ugu magac darnay isbuucii m/weynaha, xukumada
cusub iyo shacabka Jamhuuriyada Soomaalland,weliba aanu qoraaladaas ku soo aadinay xili aanu dhamaanba wararkii kale oo dhan meel iska dhignay dibna u dhiganay sida ay muhiim inogu yahiin wararka Soomaaliland awadeed.micnahu maahan in aad markasta sawiradan qurqurxan iyo wararkaan Soomaaliland aad halkaan ku arki doontaan,oo waxaanu dadka Soomaaliyeed,kuwa bariga Afrika iyo guud ahaan qaarada Afrika amaba caalamka wax uga qornaa hadba wacyiga siyaasadeed ee markaasi la taagan yahay iyo shacabka markaasi ay siyasada rasmigaa ag taalo,waana waxa ay muhiimada inogu leeyahiin qoraladan u leeyahiin maamul ilaa shacaba degaanada Soomaaliland, maxaa yeelay qof Soomaaliland ka soo jeeda haduu doono subaxii intuu arimo qabiil ka hadlo galabtii wax ka duwan wuu ka hadli karaa.
Laakinse maadaama aanu inaga wax qoreyna badnakeen aanu degaankaas ka soo jeedin marka laga soo tago in anau Soomaalinimada wadaagno,inagoo wax badan xog ogaal u ah waxaanu ka hadleeyno oo dhan waa wax ku soo aaday waqtigooda aadna u saacidaya min m/weyne, xukumada cusub ilaa shacabkooda mid ku nool dhulka Jamhuriyada Somaliland ilaa mid ku nool qurbaha madama ay wadan ka mid ah kuwa qarada Afrika iyo kuwa calamka noqonayan dhawan caalamka oo uu indhahoda soo jedo oo aan xitaa aqonsiga Jamhuriyada
Soomaaliland aysan aheyn mid aashuun lagu aadaamayo,Sidaasi daraadeed Soomaaliland, waa tagtay waxeysa qormadan noqoneysaa tii shacabka Soomaaliland ay mudo ka sheekeyn lahayen markii ay indhahoda ku arkaan wax badan oo jidka ugu soo jira.Ujedka iyo nuxurkuna waa waxkasta halkaan ayey ku idil yahiin dhegaha fur Mr Somaliland.
Heestaan quruxda badan ee ka hadleysa calanka Jamhuuriyada Soomaaliland ee markii aad dhegaha ugu soo raaxeyso kedib adigoo xayi ah kuu gudbineysa qormada,waxaan toos u galeynaa qormadii ee si degan ugu baashaal hadii aad tahay Somaalilander ay hada u timid riyadii ay mudo ku taamayeen, waan amacqul qodobka sedaxaad inuu nala dheeraado marka loo eego macluumaadka iyo talooyinka ku jira. waa socotaa inagoo weliba hubna in aad Shaax u soo qaatatay hadey qeybtaan nal adheeraato raali ka haada waxaa lagu jiraa xiliginii oo dhinacyo kala duwan ayaan dooneynaa in aanu wax idiinka tusino,Hayeeshee, aanu isla aadno qormada iyo qeybteedii sedaxad......
Djabouti,East Africa on Friday december 20,2024-Madaxweynaha Dalka Jabouti iyo dhigiisa dalka Fransiska oo ku kulmay caasimada dalka Jabouti ee Djabouti,halkaasi oo labada madaxweyne iyo masuuliyiinta labada dalka uu kulan balaaran ku dhax maray halkaas.
Madaxweyne Guelleh iyo Mr Macron ayaa kulankooda uga wada hadlay arimo badan oo quseeya labada wadan iyo labada shacaba, hayeeshee, soo dhaweyntii halkaas ka dhacday
kedib waa muuqaal kooban oo soo koobaya soo dhaweynta. la soco warakreenii kale ee taxanaha inoo ahaa.
Latest News,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Friday,
December 20,2024-Wararka ugu waweyn iyo Maanta Dowlad Deegaanka Soamaalida,
Jamhuuriyada Soomalailand,Mareykanka,Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka-Waxey inooga
shidan tahay maanta mar kale Jamhuuriyada Soomaaliland iyo qoraalkeenii kan ka horeeyey qodobadii inooga dhinaa amaba hadaanu si kale u dhigno haray.
Weliba qeybtaan waxey si toos ah u taabaneysaa Somaaliland cusub ee wadanka noqoneysa iyo sida ay shacabka oo qodobkaan oo inoo ahaa qodobkii sedaxaad ee ku socday shacbaka Soomaaliland waxaan marka hore iskula nasaneynaa hees cajiib ah ee uu fananaka da'da yar Cabdikarin Cali Shah u qaaday calanka Jamhuuriyada Soomaaliland, kedibna markii aanu iskula nasano waxaa inoogu xiga qormadii aanu ugu magac darnay tii sanadka weliba qeybteenii 3aad ee sida toos ah u quseysay shacabweynaha Soomaaliland oo ka guuraya nidaam la dhihi jiray Soomaaliland una guuraya si rasmi ah magaca Jamhuuriyada Soomaaliland.
Walee Reer Soomaaliland marka laga hadlayo Fanka iyo Suugaanta iyaga iyo shacabka Somaali State DDS ma jirto cid ku gaarta waana labada deegaan ee dhulka ay degaan Soomaalida marka lagu daro dalka Jabouti ugu amniga badan,waa xiligii aanu dhihi jirnay shacabka Soomaaliland soo qaado shaax.war helaa talo hela si degana iskugu day in aad fahanto qormadan aadka u quseysa shacabweynaha Soomaaliland, weliba dowladnimada shacabka Soomaaliland jidka ugu soo jirta sanadkan cusub ee la galayo waxii ka danbeeya waxaa qiyaasi karo oo kaliya qof Somali ah oo xog ogaal u ah halka uu Jamhuriyada Somaliland cagta saaray maamul ahaan iyo shacab ahaanba.la soco saacad waqtikasta qoralkena danbe.
War bal aanu marka hore heestaan Jaboutiankaa iskula sii nasano heestaan Jaboutiyankaa ee aanu ugu talo galnay musharaxaha gudomiyaha Ururka Midowga Afrika,dowlada iyo shacabweynaha Jabouti Mudane Maxamuud Cali Yusuf ninka qaarada Afrika ka yaabsaday. war helaa talo hela. War helaa talo hela.
Latest News in Somalia State DDS,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Friday, December 20,2024-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Dowlad Degaanka Soomaalida, Jamhuuriyada Somaliland, Mareykanka, Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka-
Maanta iyo mar kale iyo maalin Jimco ah iyo shacabka iyo maamulka Somali State amaba DDS oo aanu u heyno warar aad u xiiso badan maadaama ay xiliga kala guurka siyaasada Soomaaliya weligeedba ay ahaan jirtay mid ku socota nooc aan waxbo dhaamin waalida caadigaa.
Waxaan markasta bogaadineynaa nabada iyo kala danbeynta ka jirta Dhulka Soomaali State amaba DDS,sidii caadada inoo aheyd ee aanu dhawrkii biloodba mar warbixin kooban dalka Soomaaliya maadaama aad xaduud heer la leetahiin idiinka soo siin jirnay hadba markii aanu is dhahno waxaa la joogaa xiligii update-ka.
Hadii labo sano ka hor aad arki jirteen iyadoo argagixiso inta gudaha Soomaaliya lagula soo heshiiyo degaankiina iyo gobolada xaduuda la leh ka dagaalami jireen waxaan idiin xajiijiney naa in guushii uu dhawaan ka gaaray maamulka Jubaland dagaalkii Raaskaambooni ee laga abaabulay Mogdishu ay wax badan fashiliyeen,fashilkii meeshaas ka dhacay waxuu sababay in ay kala dhuuntaan dhalinyaro ka soo jeeday dhawr qabiil oo midkasta la yiri reer hebel iyo degaan hebel caay amaba waxaas ka sheeg,hayeeshee adinka qormadan waxaa idiinka quseeya in lagu fashil may qorshe la doonayey in leydiinka horkeeno dalka Somaliya sedaxda deegaan ee aad ganacsiga ugu xoogan la leeyahiin shacabkooda sida shacabka Jubaland qeybta Gedo, sida shacabka Hiiraan State iyo shacabka Jamhuriyada Somaliland arinka sedaxdaas loo calamadeystayna waa hal ujeedo waxaa ka gudba ganacsiga ugu badan ee DDS aada.
Tusaale-Dhulka Hiiraan State Mogdishu waxuu u jiraa masaafo aad uga yar mida Puntland, Somaliland iyo DDS,weliba DDS ayaa aad ugu dhaw markii sedaxdaas deegaan leys barbar dhigo ganacsiga sedaxdaas deegaan kala dhaxeya reer Hiiraan Statena kalama dhaxeeyo Mogdishu oo intaad aragtay u jirto, waana waxa Mogdishu looga qeylinayo sicir bararka iyo busaarada aysan muteysan shacabka halkaas degan.marnaba haku mashquulina hadba beenta siyaasadeed ee malinba qeyb loo jilo shacabka gobalka Gedo iyo in la doonayo in la qabsado,waxaas ma jirto kaliya madaxweyne Xasan oo dhinackasta ka fashilmay siduu been u sheegayeyna wajigii ka bararay amaba ka bedelmay ayaa xiliga kala guurka markii uu golayaashii sharci dejinta labadii oday ee horjoogaha u ahaa kala diray doonayo inuu saxada ka saro shaqsiyad badan oo u nacamleyn jiray ka hor inta uusan u guurin wadankaTanzaniya
oo uu ugu danbeyn u guuri doono.
Sidaasi daraadeed sii xoojiya xiriirka idiin kala dhaxeeyo shacabka Soomaliyeed ee degan degaanada xaduuda la leh DDS, inkasta oo ay wararkeena u badan yahiin Soomaliland oo
sida xaqiiqada ah dhawaan noqoneysa wadan cusub oo ku soo biira dunida, Hayeeshee,
ganacsiga hada idiin kala dhaxeya Soomaaliland wuu sedax jibaarmayaa hadii ay wadan noqdaan oo waxkasta ayaa isbedelaya.midna ogaada inta ay jiraan Jubaland, Hiiraan State,Puntland iyo Soomaaliland oo dhawaan wadan noqonaya Soomaalida kale oo dhan Xasan Sheikh waxuu ka dhigay wax u xaraashtay iyo kuwo uu ku ciciyaaro,laakinse sida xaqiiqada ah nimanka Hiiraan State oo fowdadiisa u aamusay maxaa yeelay meel ma wada mari karaan oo isagu waxeyba ka diideen mar hore in ay la burburiyaan nidaamka federalka oo waxuu ogyahay 100% in Hiiraan yahay State goynidiisa oo waxuu donayey iney dhoqada la walaqdan si uu mudo kordhin hada fashilantay u helo soo ma arkina in shacabka Mogdishu
la layahay wax loo sheego oo maalinkasta inta sawir la soo daabaco lagala hadlayo kaliya 2060 sida ay Soomaaliya noqon doonto xili ay la daalaa dhacayaan shaqo la'aan tiiyoo uu qabiilkiisa hoose iyo kuwa Digil iyo Mirifle sidii kubadii oo kale ugu ciciyaaray,nimankaan Galmudug iyagu waaba dad waqti yar gudahod sida reer Hiiranka isku ababuli karo ,laakiinse
shacabka Koofur Galbeed oo aanu jecel nahay degaan ahaan iyo shacab ahaanba intuu yiri xilal fara badan ayaan idiin siinayaa iyo sidaas ayaan idiin yeelayaa ayuu hada leeyahay r/wasaaraha iyo xukumada dhanba waan bedelayaa,yacni xilalka uu siiyey ayaa been ahaa markii horeba kaliya uu donayey inuu iskaka jeediyo siyasado markasi waqti kooban socday.
Waan ka xunahay waxa ku dhacay reer Koofur Galbeed, midna ogoow madaxweynaha hada jooga isagoo mucaarad ahaa dowladaan midii ka horeysay ayuu hada ka hor ka waalay shacabka gobolka Gedo ilaa uu gaarsiiyey in ay waayaan meel ay sida Soomaalida kale isku doortaan ilaa kuraastooda la geeyey degaanka Ceel waaq,hada maanta mar kale isagoo madaxwyene ah ayuu u jilayaa isla ruwaayadii maxaa yeelay iyaga waxuu kaliya u baahan yahay siyasadoda xiliga kala guurka iyo Gaas dabiici ah oo ku jira Baardheere oo uu doonayo inuu dushooda isagoo aan soo saareyn ku dul iibsado,markaas ayaa shacab xitaa buundadii ka duntay loo dhisi waayey ayaa hada shaqsiyaad inta Mogdishu been looga soo sheegay shacabka Gedo iskaka dhigayo siyaasiyiin, siyaasi iyo wax u dhawna aheyn ileen shacab waxaa metela qofka xaquuqdooda u raadiya ee ka damqada,ee maahan siyaasi midka kaliya loo soo diro markii la gaaro xiliga kala guurka.
Si degan u soo aqrista qoraaladeenii hore xitaa weli lama gaarin sanadkii cusbaa imisa qof ayaan dhahnay shacabka caadigaa ayey noqon doonaan oo maanta aan wax xil ah heynin dhawr bilood ka horna laga joogi waayey mediyaha iyagoo madaxweynaha haatan jira ee dhinackasta ka fashilmay donayey iney siyasadiidiisii beenta aheyd shacabka u xayeysiiyan, waa markii uu midkasta degaankoodii u adeegsaday badankood iney lugooyaan dadkooda. Hadii aad dooneysaan DDS oo nabad ah in aad sii aragtaan horumarda ka jirna ay sii xoogey staan si dhaw ula shaqeya shacabka Hiiraan State iyo kuwa ku nool xadudaha DDS gobolada ku teedsan.weliba sida cadceda uga soo baxdo dhanka bari uguna dhacdo dhanka galbeed ayaan hubnaa in madaxweynaha haatan jooga uu ogyahay halka uu aaday kursigii siyaasada Soomaaliya 2026 iyo waxii ka danbeeya.Intaas shacabka DDS ugu filan warbixin laga yaabo in ay badankeeda ka maqneyd maqalkeda,la soco wararkeenii kale ee Somaaliland,Jubaland iyo dalka intiisa kale.War helaa talo hela.
Fiiro gaar ah- Waxyaabaha qaarkeed sheeko caruureedkaa iyo shirarka aan wax micno ah u laheyn shacabka ee Mogdishu bulshada lagu mada daaliyo marnaba waqti shacabweynaha Soomaaliyeed ugama lumineyno waxaanse ognahay in uu wadanka Tanzaniya u guuri doono madaxweynaha haatan jooga ee Xasan Sheikh cidii uu ku ciciyaarayo iyo kii is yeel yeeli lahaa isagey u taalaa.
Waxkasta oo been ah oo bulsho lagu maamuli lahaa waan ka maqalnay Mogdishu, waxa haray iyo cida dhageysaneysa waa yeelkeed. midna ku darsoo subaxii waxii la sheego ahey run noqdaan 24 kedib halka aanu ka hadleyno iyo meesha aanu ka hadleyno maba ahan Soomaliya iyo Mogdishu,waxaa waxkasta ka daran sida ay hadalada mediyaha laga sheego isku burinayaan saacado kooban kedib qiyaano qaran hadiiba dal iyo dad laga galay noocey ahaan laheydba waanu aragnay wax kale mala hayaa oo shacabka loo sheego?,weliba halka ay ku danbeyn doonto waxey noqon doontaa inuu dalkaas iskaka tagi doono Xasan Sheikh hubaal waaye taas ........halkaan Somaaliweyn ma u soo gelinaa waraqaha sida hoose loogu qoro dalalka qaarkood iyo waxa mediyaha laga sheegayo ineysan is waafaqsaneyn.la soco warakreena danbe.
Latest News in Somalia,The Republic of Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Thursday, December 19,2024-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Soomaaliya, Mareykanka,
Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka- Waxaan maanta mar kale isla aadeynaa wararkeena kuwoodii ugu xiisaha badnaa ee aanu kaka hadleynay Jamhuriyada Somaliland iyo talooyinkii ku socday madaxweynaha cusub ee Soomaaliland mudane Ciro iyo xukumadiisa oo aanu maalmahii tagay la sugeynay in ay bal marka hore si buuxda golaha wasiirada ula wareegaan wasaarahooda,hayeeshee qeybtaan maanta waxaan uga hadleynaa labadii qeybood ee inoo dhinaa kuwaasi oo daba socday qodobkenii kowad ee aanu horey uga soo hadalnay, kedibna waxaan isla aadeynaa qodobadaas kedib inta wadan oo aanu dhawr bilood ka hor shacab weynaha Somaliland dorashadii ka hor aanu halkan ugu shegnay in ay aqonsan donan iyo sidey ugu tartamayaan aqoonsiga Jamhuuriyada Soomaaliland.
Qodobkeenii koowaad waxan ku soo qaadanay in Stateka cusub ee dhismayo qarniga 21aad oo hada la galayo sanadkiisii 25aad Soomaaliland iyo shacabkeeduna u baryi doono waa cusub waxaan toos u aadeynaa qodobkeena labaad lagana yaabo inuu waxoogaa ka dherado qormo ahaan midkii hore intaanba la gaarin qodobka 3aad.
2- Qodobka labaad ee aanu ka hadleyno mar hadii uu kii hore ahaa in dalka Jamhuuriyada Soomaaliland loo helo diyaaradii uu qaranku lahaa ee Air Somaliland qodobkaan waa mid aan ka dhicin kii hore sababtuna waa nidaamka dowligaa ayaaba sidaas ku dhisan marba hadey inta markaasi noqonaya dal jira ay dhab ka tahay shacab ahaan iyo maamul ahaanba.
Waa marka horee Soomaaliland marka loo eego isbedel siyasadeed ee dunida ka dhacay iyo sida ay riyadooda u rumowday taasi oo ah iney noqonayaan wadan madaxbanaan,waxaan uga digeynaa marka hore 3 qodob oo fashiliyey dowladnimadii ka jirtay Koofurta Soomaaliya taasi ooanau u kala qaadeyna A, B iyo C.
A-Inagoo xog ogaal u ah xaqiiqada siyaasadeed ee jirta ayna shacab badan rumeysanayaan waxa aanu halkan ku qoreyno jiritaankooda inuusan naga xigin waqti sidaas u fog,waxaan marka hore talo ku siineynaa sedax kooxood oo reer Soomaaliland ah.midu waa shacabka, miduna waa madaxweynaha cusub iyo xukumadiisa miduna waa kooxdii xukunka lagala wareegay ee hada kedib noqon doona mucaarid oo galay booskii ay horey ugu jireen kuwan hada xukunka qabsaday.
Horta aanu ku bilaawno madaxweynaha Jamhuuriyada Soomaaliland Mudane Cabdiraxmaan Cabdullaahi Cirro iyo xukumadiisa waxaan leenahay shacabka Jamhuuriyada Soomaaliland fursadaan gurigooda ugu timid una soo maren dadaal iyo halgan dheer ee ay ku noqonayaan dhawan dal ka mid ah wadamada caalamka ee rasmigaa waan ugu hambalyeyneynaa adiga waxuu waajib kaa saran yahay m/weyen Cirow in aad sida ugu haboon ugu diyaar garoowdo oo qaabkaada hogaamineed dunidu ha yaabto adinka iyo Mogdishu waad kala dhamaateen oo waxaad kala noqoneysaan dhawaan si aan weliba qarsooneyn sida ay maanta kala yahiin wadanka Sudan iyo Kofurta Sudan amaba sida ay maanta kala yahiin wadanka Koofur Afrika iyo wadanka Namibia amaba sida ay maanta kala yahiin wadanka Etoobiya iyo wadanka
Eriteriya amaba sida ay maanta kala yahiin wadanka Soomaaliya iyo Wadanka Jabouti intaas aanu kor ku soo sheegnay waxey wada ahaan jireen berisamaadkii hal wadan maantana waa wadamo uu midkasta ka madaxbanaan yahay kan kale sidaasi si la mid ah Soomaaliland 2025 waxey si rasmi ah u noqon doontaa dal madaxbananidiisu ay buuxdo.
Kooxda labaad ee aanu halkan kula hadleyno waa kooxdii xukunka Soomaaliland sida ugu wanaagsan u wareejisay ee doorashadii dhawaan looga guuleystay hada kedibna noqon doona mucaarad waxaan siineynaa talo guud weliba talada ayaa kala ah waxaan siineynaa mid ku soo aaday waqtigeeda, waxaan leenahay bilaaw iyo dhamaad madaxweynaha iyo xukumada cusub dadaalkii iyo halkankii aqoosiga Jamhuuriyada Soomaaliland ee aad qeybta ka soo aheydeen haatan ayuu yimid waa in aad ula shaqeysaan sidii adingoo weli xukunka jooga oo kale maxaa yelay maalinta la aqoonsado Somaliland isla bilaha ugu horeya waxaa isbedelayo waxkasta oo degankaas ka jiray sida kumanaan shaqo abuur ah diyaarinta
iyo sidi aad u buuxin laheydeen kurasta hayaddaha caalamka sida kuwa Midowga Afrika, kan Qaramada Midobay dalalka Somaliland uu xiriirka wanaagsan kala dhaxeeya ee ugu horeeya aqonsigoda ee helaya mashariicda ugu badan,ku darsoo gobta istiratiijigaa ee ay Somaliland ku taalo oo dhaqaalaha geeska wax badan ku soo kordhineysa.
Weliba xiriir wanaagsan la yeesha wadamada Mareykanka, Ingiriiska kuwa Yurub oo marka laga soo tago dunida intooda kale noqonayo kuwa ugu horeeya ee Soomaaliland toos u aqonsanayo oo ay miiska u saaran tahay qaarkodna sida Mareykanka uu hada golayaashoda hor yalo sharci logu magac daray H.R.10402 oo hadii aanu micnahiisa afka qalad si la wada
fahmi karo ugu sharaxno noqonaya(To recognize Somaliland as a separate, independent country),waana waxa aanu qodobkii kan ka horeeyey uga dhignay mid muhiimadiisa gaarka ah wata oo diyaarada Air Soomaaliland waa mid ka mid ah astaamaha dowladnimada Jamhuriyada Soomaaliland lagu garan doono.
Yacni Soomaaliland waa la aqoonsan doonaa waa leyskala yimid waxey noqon toontaa wadan si rasmi ah uga mid ah dunida inteeda kale.si uusan qoraalku inoola dheeraan weli waa socotaa qormada.waqtigiinii ayaa la joogaa shacabweynaha Soomaaliland.hadaan idiin dhahno war helaa talo hela iskama dhahno si degan weli qormadu waa socotaa.......
Latest News in Somalia,Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Wednesday,
December 18,2024-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Soomaaliya, Mareykanka,Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka- Waxaan weli ku guda jirnaa qodobadii kale ee inooga haray wararkeenii Soomaaliland iyo talooyinkii aanu ugu talo galnay M/weyne Ciro iyo xukumada cusub.Waxaan qormadan midii ka horeysay uga soo hadalnay qodobkii koowaad ee hadii maskax caafimaad qabto lagu eego uu kaliya fahmi karo muhiimada uu u leeyahay shacab weynaha Jamhuuriyada Soomaaliland hadane waxaa weli inoo dhiman labo qodob oo kaabaya qodobkii hore sida aan ka war qabno m/wyene kasta oo soo maray Jamhuriyada Soomaaliland waxii ka danbeyey burburkii amaba tan iyo markii ay noqden maamul buuxa oo loogu yeero Somaaliland tan iyo 1991 kii madaxdii iyo xukumadahii soo maray Somaliland waxuu midkasta meesha ka tagayey isagoo ugu yaraan sidii ugu haboneyd u maareyey wacyigii siyaasadeed hadba xiliyadaas kala duwan la soo maray.
Hayeeshe , m/weyne Ciro iyo xukumadan cusub wax abdan wey ka duwan tahay kuwii hore oo dhan waxeyna ku soo aaday iyadoo ay Somaliland si buxda u noqoneyso dowlad buuxda dunidana si buuxda looga aqoonsan yahay,weliba aqoonsigeeda Soomaaliland waa lagu tartamoohaaya xitaa sidey wadamadu u kala horeyaan ayaan halkaan shacabka Somaliland iyo kuwa Somaaliya kula wadaagi karnaa sidaasi daraadeed waa u muhiim madaxweyne Ciro iyo xukumadiisa cusub oo kaashaneysa qeybaha kala duwan ee bulshoweynta Soomaaliland
Heestaan markii aanu iskula nasano fananaadii qaranka Nadiiro Neyruus markii aanu isla dawano qodobada inoo dhiman dhegaha u fur adigoo xayi ah muuwadinka reer Somalilanow, War helaa talo hela sow Soomaali horey uma dhihin waqtigiinii ayaa la joogaa.la soco qodobada inoogu xiga heestaan qiimaha leh ee ay Soomaaliland u qaaday Fanaanada dada yar ee Nadiiro Neyruus kedibna waan........waa socotaa.
Latest News in Somalia,Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Tuesday, December 17,2024-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Soomaaliya, Mareykanka,Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka-
Kedib doorashadii taariikhiga aheyd iyo xafladii xil wareejinta iyo caleema saarka iskugu jirtay, wafuudii caalamiga aheyd ee ka soo qeybgashay iyo la wareegida xafiiska madaxweynaha cusub iyo xukumada Jamhuuriyada Soomaaliland, ayna jidka inoogu soo jiraan wararkii aanu kaka hadleynay fashil siyasadeed ee madaxweynaha Soomaaliya iyo wararkii kale ee Jubaland State waxaan sidaan horey shacabweynaha Soomaaliyed uga balan qaadnay aanu halkaan talo Soomalinimo
ku siineynaa madaxweynaha cusub ee Jamhuuriyada Soomaaliland Mudane Cabdiraxman Ciro iyo xukumadiisa cusub qaasatan maadama uu isagu yahay hogaanka ugu sareeya Jamhuuriyada Somaliland waxey talooyinkeenu iskugu jiri doonaan kaliya kuwa shacabweynaha Jamhuuriyada Soomaaliland oo dhawaan noqonaya mid ka mid ah wadamada qaarada Afrika weliba inta uu xafiiska joogo madaxweynaha cusub ee Mareykanka Donald Trump iyo dalal waaweyn oo Soomaaliland si buuxda ugu aqoonsanaya wadan mar kale 1960 oo ay horey u ahaan jireen wadankii la dhihi jiray British Soomaaliland ayna dib ula laabteen madaxbanaanidooda waxii ka danbeeyey 1991 kii sidaasi daraadeed waxaanu ula hadleynaa madaxweyne Ciro sidii labo qof oo Soomali ah oo geed hoostiisa intey fadhiisten halkaas talo isku siinayo oo kale, maxaa yeelay marka laga hadlayo nidaam dowli ah iyo degaan sida Jamhuriyada Somaliland oo kale ah wax badana ay ka duwan yahiin sidi hore qormadan shacab ,madaxweyne ilaa,xukumad madaxda gobolada Jamhuuriyada Somaliland ilaa maamulka halka ugu hoosesa waxaan is leenahay wey anfaceysaa amaba ugu yaraan waqtigeeda ayaa la joogaa.
1- Inta aanan guda gelin muhiimada qormadeena waxaan marka hore bogaadineynaa halka uu ka bilaawday safarka iyo hanaanka dowlad dhiska shacabweynaha Jamhuuriyada Somaaliland oo hadii aanu isku dayno in aanu ka hadalno ay qaadaneyso sanado badan, waxaa kale oo aanu bogadineynaa marka laga hadlayo dhulkii la dhihi jiray Greater Somalia amaba Soomaaliweyn ee markii danbe noqday 5ta Soomaaliya in maanta marka laga soo tago Dhulka Somali State ee ay caasimada u tahay Jigjiga oo hourmaro kal aduwan sameynaya iyo dhulka Gobolka Waqooyi Bari NFD ee ay Caasimada u tahay Gaarisa loona sii dhaadhaco sedaxii kale ee Soomaaliya in maanta Jabouti iyo Soomaaliland yahiin kuwa kaliya ee dal ahaan u dhisan lehna lacag loogu yeero Faranka Jabouti iyo Shilinka Soomaliland.
Hayeeshee, Inagoo ka duuleyna dadnimada, geesinimada,hanka iyo hamiga sare ee shacabweynaha Jamhuriyada Somalinad waxey taladeena ka koobnaan doontaa kaliya ilaa 3 qodob oo ma dhaheyno madaxweyne Ciro iyo teamkiisa gaajada la dagaala, ma dhaheyno wax soo saarka badiya, ma dhaheyno arimaha siyaasada sidaas iyo sidaas yeela ee waxaan ku hormareynaa qodob xitaa aan shacabka Jamhuuriyada Soomaaliland kooda ugu qanisan iyo kooda ugu saboolsan aanu leenahay hadey qodobkaas ka miro dhaliyaan mudo 16 bilood oo ka bilaabmeysa sanadka cusub ee la galayo waxey u noqoneysaa Jamhuuriyada Soomaaliland iyo shacabkooda taariikh ay 100 sano ee inagu soo aadan xasuusan doonaan jiilkastana ay ku farxi doonaan.Bal aanu qodobkaas si toos ah u gudagalno waana qodobka 1aad,kan 2aad iyo 3aadna waxuu micno yeelayanaa hadii lagu guuleysto kan koowaad, waxeysa inoogu xigaan markasta qodobkaan.
1- Waxaan si Soomaalino leh kuna jirta qalbi wanaagsan oo aad u jecel Soomaalida kuwooda nolosha aas aasigaa ka sameeya horumarka weliba waa naga codsi iyo sifaadka lagu garto wadan xor ah iyo shacab u diyaarsan iney noqdaan dal buuxa waxaan min madaxweyne ilaa midka ugu sabolsan shacabka Somaaliland Aqonyahan, qurbajog, culimo, ganacsato,dhalinta
sportiga beeraleeyda,iyo weliba dadka xoolo dhaqatada, ah oo iyagu qeyrad badan hodan ku
ah, dhalinta mediyaha, qeybaha ay ka kooban yahiin ciidamda qalabka sida ee Somaliland iyo weliba dhalinta fanka iyo sugan intas oo leysku geeyey waxan kula talineynaa in ay dowladan
cusub ee uu madaxwyenaha ka yahay mudane ciro, madaxweyne kuxigeenka, golayaasha labada aqal, xukumada cusub iyadoo gaashanaya cidkasta oo arintaas kala shaqeyn karta waa in si weliba xilkasnimo leh si deg deg ah mudo gaaban gudaheeda hawada lagu soo geliyaa diyaaradii uu yeelan lahaa qaranku ee Somaliland Airline amaba Hadii la doono Air Somaliland ha loo bixiyo, madaama ay hada jirto oo ay shaqeyso lacagtii Shilinka Somaliland iyo basaboorkii waa in dowladan curdunkaa ee ku xigsan doonto sedaxdii wadan ee ugu dan beeyey ee qaarada Afrkia noqda wadan buuxa sedaxasi wadana waxey kala haaayeen dalka Namibia, Eriteria iyo Koofurta Sudan.
Hayeshee Somaliland waxey ahaayeen shacabkooda kuwa horey u ahaa wadan loogu yeeri jiray British Somaliland ugu danbeyna waxii ka danbeeyey burburkii dalweynahii loogu yeeri jiray Jamhuuriyada Dimoquradiga Somaliya ee burburay 1991, waxii markasi ka danbeyeyna loogu yeero Jamhuuriyada Somaliland waa u muhiim shacabka Soomaaliland iney helaan diyaarad amaba hadaanu si kale u dhigno,( Government-owned airlines.which means Air Somaliland, Somaliland Airways or Somaliland Airlines. Midna ogaada wax inta debka la saaro la cuno kedibna musqusha la geeyo waxa ka muhimsan si arintaan shacab dowlad nimadoda iyo deganakooda ku faraxsan oo sida dunida kale arkaan diyaaradii uu dalkoodu lahaa,marka loo eego goobta istiratiijigaa ee ay Somaliland ku taalo oo ah bugcad uu Allaah ku maneystay shacabweynaha Jamhuuriyada Somaliland.Hayeshee,si uusan qoraalku inoola dheeraan waa socotaa qormadu oo waxaa inoo haray labo qodob oo kale kuwaasi oo siweyn u kaabayo dowlad dhiska Jamhuriyada Soomaaliland.la soco wararkeena danbe,War helaa talo hela.
Fashilka Siyaasadeed ee MAdaxweynahii la doortay May 15,2022 Xasan Sheikh Maxamud oo xarkaha goostay,weliba waxey iskugu xig xigaan sida daadka biyaha oo kale,Waana markii ay Soomalaidu xiligaan oo kale dhihi jireen maqalaay warlaay ma laguu waramay.Soomaaliyey war anagaa idiin heyna wadna Mowlahay, ma adigaba cibaro ,yaab aduun iyo fashil ku dhacay qof méweyne ah weli indchahaada saaray una soo joogay wax lagaaga sheekeeyey ee horey u dhacay waa yeelkee....( Part Two)
Latest News in Somalia,Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Monday, December 16,2024-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Soomaaliya, Mareykanka,Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka- Waxaa weli halkeedii u inooga sii socda wararkeenii Jubalabd State iyo guulahii siyaasadeed iyo midkii ciidan waxaanse marka hore is raacsaneynaa qoraalka aanu uga hadleyno madaxweyne Xasan fashilka ku dhacay ee siyaasadeed iyo baaxadiisa.
1-Waxaa macquul ah in ay Soomaali badan fashilka siyaasadeed ee ku dhacay madaxweyne Xasan uga aamusan yahiin 3 arimood. A- Shaqsiyaad iyo beelo is leh mar haduu fashimay armaad ka heshaan kursiga Réysul wasaare Xamse mar hadii goayaashi sharci dejinta la bur buriyey.lol.B-Koox mediyaha ku jirta oo is leh armuu mid kugu qabiil ah wasiir noqdaa iyo wax la mid ah .C- Iyo kooxda sedaxad oo ah kuwo bilaa camal ah oo aan war yo wacal u heyn halka uu dalkii siyasadiisa aaday 2026 Xasan Sheikh waa ogyahay waana waxa uu derbiga madaxa ugu garacayo hada, waxaanse qeybtaan uga hadleynaa dhawr isbuuc ka kedib markii uu dhulka la jaro rag saaxiibadiisa ah oo ay siyasada iskula jireen oo uusan dooneyn in ay saxasada siyasada ku sii jiraan sida uu uga taqalusay Adan Madoobe iyo Cabdi Xaashi iyo golayaashii ay horjoogaha ka ahayen,markii uu arkey inusan sii joogi doonin xarunta Villadana uu doonayo inuu horey u sii galaafto siyaasiyiin badan,hayeshee, madaxweyne Xasan maalintas iyo xiligaas hada idiinma dhaheyno oo weliba aad ayuu u neceb yahay in laga hordhaco,waxuse u guurayaa dhawan mid ka mid ah wadamada ay u yaalaan dhaqalaha ugu badan oo ah wadanka Tanzaniyamadaxd dalkaasne saacada ugu danbeysa ayuu doonaya inuu ku wargeliyo jiritaanka arinkan, weliba qoralkaan kii ka horeeyey ayaan shacabka si horudhac ah ula wadaagnay inuu caruurtiisa dalka kala baxayo intii ka joogtay. sababta ugu weyn ee aan shacabka loogu shegeyna waa in uu ka bur buray mid ka mid ah mashariicdii uu ku taamayey tan iyo markii uu xukunka ku soo laabtay fashiloooooooooooo.masiibo siyasadeed ti ugu weyneyd ayaa heysata madaxweynaha
Fiiro gaar ah- Reer Jubaland warar aad idiin farxad gelinayo ayaan idiin heynaa oo weliba bilaaw iyo dhamad ku saleysan xaqiiqada markii aanu idiin laheyn haku mashquulina Reysul Wasare Xamze iyo Taliyaha Lugta sow idiinkama saxsaneyn maanta Jubaland ka xoog iyo awood badan tii aanu naqiinay ayaad heystan good job bartas ka haya dhaman dhagartii leydiinla damacsanaa
waa ka fashilmen madaxweyne Xasan.
3 ilaa ugu badnaan 5 isbuuc kedib markii uu waxii uu qasi karo qaso dalka waa iskaka tagoo haayaa intaas ku seexda kuna soo toosa,waana waxa aanu Somalida markasta u dhahno tuulada aad ka soo jeedo hagaajiso kuna dadaal nabadeda.Arinta kale ee madaxweyne Xasan ka fashilantay waa in....Waa socotaa weli qormadan.Dhanka kale madaxwyenaha cusub ee Somaliland qoralkii aanu ugu talo galnay waanu soo wadnaa inagoo weliba ku soo lifaaqnay sawir aad u qurux badan.war helaa talo hela.
Fashilka Siyaasadeed ee Mdaxweynahii la doortay May 15,2022 Xasan Sheikh Maxamud oo xarkaha goostay,weliba waxey iskugu xig xigaan sida daadka biyaha oo kale,Waana markii ay Soomalaidu xiligaan oo kale dhihi jireen maqalaay warlaay ma laguu waramay.Soomaaliyey war anagaa idiin heyna wadna Mowlahay, ma adigaba cibaro ,yaab aduun iyo fashil ku dhacay qof méweyne ah weli indchahaada saaray una soo joogay wax lagaaga sheekeeyey ee horey u dhacay waa yeelkee...
Latest News in Somalia,Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Saturday, December 14,2024-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Soomaaliya, Mareykanka,Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka-
Jabka Siyaasadeed taariikhda galay,Midka ciidan iyo midka maskaxiyan ee ku dhacay madaxweynahii la doortay May 15, 2022 Xasan Sheikh Maxamud oo heerkii ugu weynaa gaaray,weliba waxaan garan la nahay qaabkii aanu jabkaas siyaasadeed u kala hormarin laheyn, Hayeeshe, hadaadan aqoon u laheyn qaab bulsho amaba dal/wadan sida Soomaaliya oo kale ah ku nool loo hogaamiyo waa noocaan oo kale,weliba ku darsoo Xasan Sheikh markii ay Soomaalidu is dooranayaan 2026 ama dalka ma joogo oo wadan kale ayuu qaxooti ku yahay amaba ifka waa ka tagay oo waxaa dili doono ugu danbeyn wadamada uu malinba mid intuu been u sheego dhaqaalaha sida shaqsigaa kaka qaato qoraalkana si uu Soomaali badan xasuus ugu noqoto waa u muhiim iney sawir ka qaataan.Qofkasta oo Soomaali ah oo maanta nool wuu ogyahay sow maahan in aanu iskala nimin waxii la dhihi jiray hanaan dowladeed oo ay Xasan Sheikh ka mareyso meeqaad isiineysaa aniga shaqsiyan?.
Iska ilooba in aad aragtaan isbuuc isagoo la sawiran madaxweynayaasha Masar iyo Eriteria,maalinta ku xigtana R/wasaaraha Etoobiya iyo Madaxweynaha Turkiga,maalinta ku xigtana xarumo iskuul oo ku yaalo wadamo kale oo caalamkaa ay hayado iyo shaqsiyaad ku casumaan shirar aan maqaamka hogaamiye wadan aheyn inuu tago.Yacni maalinba meel hor leh ayuu ku boodayaa markuu fashilkiisii siyaasadeed ee gudaha u xarkaha goostay,inagoo og weliba dalka Soomaaliya tuulo uu ka taliyo ineysan jirin,waxaase inoogu cajiibsanaa intaan siyaabo kala duwan wax uga qoreynay dalka iyo dadka Soomaaliyeed wadan aduunyadu biisho oo hadane madaxweynahiisii ciidamo ajnabi ah ku waardiyeeyaan xarunta Villada oo hadane Inta bur buriyey golayaashii sharci dejinta si loo waayo haduu wadanka ka tago cid bedesha isaga oo hadane fashilkisii siyaasadeed gaarsiiyey burburintii ciidankii uu dalku lahaa aqoondaro siyasadeed heerka laga gaaray xitaa hadii aanu xagaas iska dhignay.
Weliba waan ognahay m/weyne Xasan inuu xitaa caruurtiisa iyo qoysaskiisa inta ay Soomaalida taqaano iyo kuwa aan la aqoon inuu dalka dibadiisa kuwa hada gudaha Somaliya ka jooga u raroo haayo adigoo Somaali ah ma laguu sheegay mana la socotaa?.Waxaan la yaabnaa Soomaali badan oo isku mashquulinaya shir uu Xasan Sheikh magaalada Ankara sawir kula galayey R/wasaaraha Etoobiya iyo M/weyne Erdogan,war inagaa wax ka qori laheyn hadii waxa laga hadlayo aan ognahay xitaa ugu yaraan in ay faa'ido u tahay shacabka Etoobiya iyo kuwa Soomaaliya waa kaliya sawiro ka mid ah kuwa dunida lagu galo waxbona kama duwana,yaan wax weyn loo arkin waa arimo shaqsi ah oo uu dhaqaalo kooban ku raadsanayo madaxweynaha hada fashilka siyaasadeed aan noociisa horey loo arag ku jira ee caruurtiisa dalkii uu isku dhax yaaciyey markii uu ciidankii xooga dalka iyo siyaasadii dalka ku ciyaaray kala baxayo intii uu dhalay isaga.
Midna ogaada waxa hada dhacayo oo dhan waa i qarso.Waxaanse aad ugu faraxnaa in uu dalka Soomaaliya 2026 yeelan doono hadii uu Allaah inaga gaarsiiyo hogaamiye Soomaaliyeed oo aysan wax badan ku qaadaneyn inuu dalka u jiheeyo halka ay doonayaan iney Soomaalidu gaaraan m/weyne Xasan waa galbaday kaliya isbuucyada inagu soo aadan ayuu shacabka Soomaaliyeed iyo caalamka u jilidoonaa waxoogaa ruwaayad ah oo uu shacabka iskaka mashquulinayo kedibna dalka habeen madoow ayuu ka tagayaa,marka Soomaalida kuwooda ku nool Koofurta Soomaaliya waxaan leenahay dowlad 2026 kaakama sokeysee tuulada aad degan tahay hagaajiso deganakaadana qurxiso. Waa socotaa fashilka madaxweynaha weli.
Fiiro gaar ah-Muwaadiniinta Soomaaliyeed mid ha ogaadano markii aanu ka haldeyno fashilka siyasaadeed ee xarkaha goostay ee ka jira dalkeena meelo hoose idiin kalama hadleyno waxaan kaliya idiin taabsiineynaa xaqiiqada dowlad Soomaliyeed oo aad weliba mahadin doontaan hogaamiyaha xiligaas la dooranayo 2026 idiinkama sokeyso odaygaan Qararafkaa,gaadleydaa amaba Soomaalida, wadamada geeska Afrika, guud ahaan qaarada Afrika iyo caalamka shacabweynaha ku nool ka xoshoon waayeyna isagoo magaca iyo heybada dalkena quruxda badan ku ciyaarayo oo ay ugu danbeyeen ciidanka xooga dalka qeybahooda kala duwan, weliba waxaan ka qomameynaa go'aankii ay isku dhiibeen ciidamdii dhawaan qaabka qaldan loogu qaaday Jubaland ee is dhibay haddey sidaas oo kale sameyn lahayeen kuwii lagu halaagay Degaanada uu ka soo jeedo Xasan Sheikh ee Mesegawaay, Galcad iyo Coosweyne taariikhdaas oo anaan shaqsiyan isaga iyo reerkiisa ka hareyn inta noloshooda ka dhiman,maanta ciidamadaas lagu laayey halkaas waalidiintooda wiilal badan oo ay barbaarintooda ka soo mareen nolol adag ayaa u noolaan lahaa oo iyaga intey wax is taraan reerahoodana wax tari lahaa,laakinse nasiib wanaag dadka Soomaaliyeed oo wax badan horey ugu soo adkeystay kaliya ma dulqaadan karaan inta laga gaarayo 2026 doorashada waqtigeeda ka soo hormari doonta m/weynaha lagu doranayo iyo dowlada cusub ee dhalan doonto,waana waxa aanu u dooneyno in aanu talo Soomaalinimo u siinyeno madaxweynaha cusub ee Soomaaliland markii uu dhameystiro dhismaha xukumadiisa taladaas oo wax badan u tari doonta isaga kaliya maahane shacabweynaha Soomaaliland iyo Soomaalida kale ee saaxiibadooda ah amaba horumarkooda jecel.
Sidaasi daraadeed waa kuu muhiim adigoo muwaadin Soomaaliyeed ah in aad bogaan ku tixnaato waxaa inoo soo socda warar ay adag tahay in aad ka maqasho mediyaha Soomaalida,maxaa yeelay mediyaha Soomaalida oo iyagu badankood danta camkaa muhiim uma ahan waxuu doonayaa midkasta siiba kuwooda Mogdishu joogaan iney bulshada wax aan jirin u soo gudbiyaan waa af ka noolayaal doonayo iyagoo aysan farahooda waxbo ku jirin iney bulsho dhan oo mustabal u baahan ku jah wareeriyaan warar aan jirin oo inta loo soo dhiibo la yiraahdo maanta intaas noo tabiya,kedibna waxii ay sheegaan iyo natiijada ka soo baxda ayaa is diida.
Dib u jaleec waxaan horey uga soo qornay warbixino xaqiiqada ka turjumayey Dagaalkii SSC iyo Soomaaliland,kii Hiiraan State iyo Argagixisada Soomaaliya ee reer Hiiraan inta la geliyey lagu dul ganacsanayey,weliba dagaalkii Hiiraan iyo Argagixisada wuu ka baaxad weynaa 5 jeer waxan kale oo dhan oo dalka ka dhacayo, waxaa ku soo xigay midkaan Jubaland intuusan bilaaban waxan si toos ah shacabka ugu bidhaaminay wax badan in Mogdishu lagu hayo been siyaasadeed wax yaabahii aanu u garab istaagnay shacabka Jubaland waxaa ugu weynaa in ay halkaasi taalo xaqiiqo,maxaa yeelay kuwa Mogdishu ee uu horjoogaha u yahay madaxweynaha hada fashilka siyaasadeed ee xarkaha goostay ku dhax jira iney qiyaali siyaasadeed ku nool yahiin ayaanu ogeyn.
Welina ay ku nool yahiin, ilaa Muqdishu gudaheeda ay xabadu ka dhacdona ma joojin doonaan fowdada ay meelo badan oo dalka ka mid ah ku hayaan oo halka ay ka soo abaabulaan in lagula dagaalo Xasan Sheikh kama fursan doonto waana sida ay ku danbeyn donto oo waxaan ognahay in ay hada Qaramada Modobay ka fekereyso in ay Fadhigooda Mogdishu u wareejiyaan magaalada Hargeysa oo ku taalo degaano nabadoon kana horumarsan dhinackasta xarumahoodana halkaas u weeciyaan.waa socotaa weli
Latest News in Somalia,Somaliland and Jubaland State of Somalia-On Friday, December 13,2024-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Soomaaliya, Mareykanka,Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka-
Madaxweyne Madoobe Xasan Sheikh markii aad sibraarka, Maqaarka amaba Haraka kala baxday siyaasad ahaan iyo fashilkii xarkaha goostay ee wiilashii sida qaldan looga soo daabulay Mogdishu bilaa qorshe, laabla kac, qiyaali, been siyasadeed, riyo malmeed intaas oo is biirsaday kedib, walow kuwoodii is dhiibay ciidamada ay taladii ugu wanaagsaneyd qaateen Mogdishu hadii la geeyo waa la laaynayaa ee dowlada Kenya waa wiilal Soomaaliyeed adiga ha kugu soo wareejiyaano amaba magangalyo ha siiyaano yeysan wiilashaas sidey u dhan yahiin hadeysan Jubaland inta la keeno aysan halkaas joogeyn,yaan lagu deg degin in Mogdishu lagu soo celiyo,waa naga talo Soomaalinimo.
Wararka Jubaland isbuucaan waxey inoo yahiin safka hore weliba waxaad isbuucaan noqotay midka qabsaday newska caalamka iyo kan gudaha,Wiil Hoog amaba madaxweyne Madoobe adiga,maamulka iyo shacabka Jubalandba bartaas ka haya.Jab kale oo siyaasadeed oo weliba xoogan ayaa m/weyne Xasan soo gaaray saacadahii ugu danbeeyey oo kuwii hore oo dhan ka sii daran amaba ka dhigayo i qarso, yaan la eegin safaradan iku soo boodkaa ee markii uu gudaha dalka fashil siyaasadeed ka dhaco u ku cararo.
Reer Jubalanow waad guuleysateen bartaas ka haaya warar aad u xiiso badan ayaan dhinackasta idiinka heynaa isbuucaan waa isbuucii reer Jubaland dad Somaaliyeed oo weliba qaali inagu ah iyo magaaladii quruxda badneyd ee Kismaayo.weli talo ayaan siineynaa m/weyne Xasan adeeroow halka ay hada joogto in aad maalinkasta dhooqo siyaasadeed dhaxgasho maahane siyaasada Soomaaliya waa kaka dhamaatay ee si tartiib ah isku casil adiga iyo dowladnimo waad is deysene, waa naga talo.
Soomaaliyey labo arimoodba waan u faraxsanahay arinta Jubaland ka dhacday awadeed inagu shacabka Jubaland iyo kuwa Soomaaliweynba ulama hadleyno mediyaha Soomaalida ee intooda badan wararka ku soo tabiyaan qaabka laab lakaca oo kale ah,waxaane bogaadineynaa maamul shacab iyo cidkasta oo kaalin muuqata ka geysatay arintii Raas kaambooni ka dhacday bil xaqiiqo Xasan Sheikh qatar weyn ayuu ku yahay Soomaalida kaliya maahane,dalalka deriska maahne xitaa xasiloonida geeska Afrika oo dhan ayuu qatar ku yahay,waxaanse siineynaa talo yar oo kooban,waxaan hubnaa sida ay cadceeda uga soo baxdo dhanka bari uguna dhacdo dhanka Galbeed ayaan hubnaa inuu fashilkaada siyaasadeed gaari doono heer aad gaari doonto maxaan markii labaad siyaasada ugu soo laabtay Soomaalida runta kuuma sheegeyso waan ognahay ee iscasil si dalkaan loo bad baadiyo,weliba adigoo taagan ayaan hubnaa in Soomaaliweyn shir iskuku imaan doonto.
Madaxweyne Madoobe 15kii maalmood ee aad u qabatay sida aad uga dhabeysay ee aad shacabkii ku noolaa Raaskaambooni ee weligood nabada heystay aad culeyskii uga dul qaadeen adiga, maamulka guud, shacabka iyo ciidamada geesiyaada Jubaland waan kuamaaneynaa. dhalinayradii qaabka qaldan Madaxweynaha siyaasada Soomaaliya ka sii baxayo ee Xasan Sheikh uu qaabka qaldan ku geeyey kuwooda dhaawacaa waa wiilal Soomaaliyeed sida wanagsan ee aad hada ula dhaqantaan ula dhaqma. Qoraalkana midka ka hooseeya hadaad soo aqriseen waxaa ka mid ahaa qeyb aanu ku leenahay "qiimokasta oo ku kacayo ciidamadii laga keenay Mogdishu xoog iyo xeelad midii la doono waa wiilal Soomaaliyed dib haloogu celiyo halkaas hadii la waayo in ay Mogdishu ugu laabtaan si nabad ah xoog ha lagu maquuniyo yaan laga labo labeyn,maxaa yeelay hadey argagixiso la dagaalayaan Mogdushu duledkeeda ayey joogtaa oo ay kula dagaali lahaayeen".
Sababta aanu sidaas u laheyn waxaan ogeyn Xasan Sheikh dowladnimo iyo isaga halka ay kala joogaan,wiilasha ciidankaa xitaa hadey dalkooda u dhiman lahayeen waxaa fashilinayo dhaqan xumida ka danbeeyso ee taalo Mogdishu iyo madaxweyne kaliya kursiga u korey been sida loogu sheego caalamka iyo sida dhaqaalo noockasta oo uu ku sameyn karo xitaa hadey tahay nooca ugu xun ee uu bini'aadam dhaqaalo ku raadiyo,weliba wax badan ayaan xeerineynaa maahane hadaan sida ay wax u jiraan ee uu u shaqeeyo madaxweynaha hada uu waqtiga ka sii dhacayo halkaan ku soo qorno dad badan afka ayey gacanta saaranayaan Yaab aawadii.
Guul iyo gobanimo shacabka Jubaland waxaan leenahay waxaa jirta maah maah Soomaaliyeed ee caan ah oo dhaheysa " The worst plan is better withuot plan, amaba hadaanu si kale u dhigno Qorshaha qorshe ugu xun waxuu dhamaa qorshe la'aan "Sidaasi daraadeed xajista maamulka idiin dhisan lana shaqeeya.la soco wararkeena danbe si weliba jooogto ah.War helaa Talo Hela.
Latest News in Somalia,Somaliland and Jubaland State of Somalia 2024-On Tuesday, December 10,2024-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Soomaaliya, Mareykanka,Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka-Wararkeena kuwooda ugu xiisaha badan marka laga soo tago quruxda magaaladii caanka aheyd ee Kismayo iyo xaflad siweyn loo soo agaasimay laguna taageerayey madaxweynaha iyo mamulka cusub ee Jubaland,halkaas oo ay waxgaradka iyo qeybaha ay ka kooban tahay bulshada ka jeediyeen qudbado qiimo leh,hayeshee fashilkii ku dhacay siyaasadii guud ee madaxweyne Xasan iyo isku daygii dhicisoobay ee magaalada Raaskaambooni iyo degaanada Jubooyinka.
waxaa weli halkeedii inooga sii socda wararkeenii kale,maxaase ka jira in dhalinyaradii laga qaaday Jubaland ee dhawaan la geeyey Mogdishu loo wado degaanka Mesegawaay,kaliyana lala sugayo inta laga keenayo dhalinaro kale oo laga keenayo gobolka Gedo?.warkan oo Soomaali badankeed laga qariyey maadaama mediyaha Mogdishu wax ka duwan fashilka siyaasadeed ee dalka ka jira lagu yiri gudbiya.Shacabka Jubaland maalintii koowaad ee aad qabsateen doorashadi aad ku doorateen Wiil Hoog Axmed Madoobe,waxaan idiin dhahnay isaga doorta sababtuna waxey aheyd inuu yahay nin fahmi kara beenta siyaasadeed ee lagu hayo Mogdishu,maxaa yeelay xiligaan waxaa la doonayey in shacabka nabada ku heysta Jubaland inta la qalqaliyo dalalka deriskaa nabada ka jirta ay saameyn ku yelato,bedelkii fashilkii oo dhan waxuu iskugu soo biyo shubtay isla madaxweynahii ka abaabulayey Mogdishu,waana waxa aanu markasta u leenahay taageera madaxweyne Madoobe iyo Maamulka Jubaland ee idiin dhisan.
Dhanka kale waxaad baran doontaan oo aad waxa hada socda ku baran doontaan xiriirka u dhaxeeya garab ka mid ah argagixisada iyo hogaamiyaha Mogdishu Mr Xasan Sheikh isaga iyo inta ku fikirkaa oo aan badneyn waa af ka noolayaal, hadii aad dhalinayaradii laga qaaday Jubooyinka ku soo celin kartaan degaanadii laga qaaday oo la bad baadin karo wado kasta oo loo mari karoba ha loo maro amaba halka ay noloshooda ku danbeyn doonto ha lala socdo, Maxaa yeelay markii Mogdishu la geeyey ee la lahaa waa la dalacsiiyey ee telefishinka qaranka laga soo deynayey maahan cida lala hadlayo iney reer Jubaland iyo Soomaali ahaayeene waxaa wejiyadooda la tusinayey argagixsada ku nool Mesegawaay iyo nawaaxigeeda oo sargaalkasta iyo ciidankasta oo halkaas loo dirayo waa lasii tusiyaa wejiyadooda si ay markii halkaas la geeyo u sii daayaan inta markaasi loogu talo galay inta la doonayo in la laayona sidaas ayaa lagu dilaa.
Dowladnimo iyo Mogdishu waa caasimad iyo waxaas caruurtaa loogu sheekeeyaa inaguse xaqiiqada iyo fashilka siyaasadeed ee jiro ayaan kaliya shacabka Soomaaliyeed la wadaagnaa.
Weliba talo Soomaalinimo ayaan shacabka Jubooyinka amaba kuwa Jubaland siineynaa
marnaba ha eedeynina taliyaha lugta iyo R/wasare Xamze hana ku mashqulina iyaga sababto ah arinta hada socota ee uu Xasan Sheikh wado waa wax Soomaali ka weyn oo gari doonta geeska Afrika oo dhan,qiimokasta oo ku kacayo ciidamadii laga keenay Mogdishu xoog iyo xeelad midii la doono waa wiilal Soomaaliyed dib haloogu celiyo halkaas hadii la waayo in ay Mogdishu ugu laabtaan si nabad ah xoog ha lagu maquuniyo yaan laga labo labeyn,maxaa yeelay hadey argagixiso la dagaalayaan Mogdushu duledkeeda ayey joogtaa oo ay kula dagaali lahaayeen. weliba war aad ku farxi doontaan ayaad maqli doontaan oo argagixisadii gobolka Jubada dhexe joogtay dagaalo qabiil aan horey loo arag ayaa degaanadaaas ku qabsan doona,weli arinkaas lama dareensano laakiinse waxey u kala jaban yahiin kooxdaas qabiil qabiil ninkastana qabiilkiisa si hoose ayuu ula xariiray hadey xabad qaraxdo halmar.
Waana mida garabka ay wada shaqeystan Xasan Sheikh ee argagixsada ah fashilkooda soo dedejineyso intaas waan isla fahanay sow maahan Soomaali Maxamed.Weliba reer Jubaland siyaasad ahaan waad guuleysteen maxaa yeelay waxaa markii hore la doonayey in degaankiina la carqaladeeyo iyadoo uusan wax maamul ah idiin dhisneyn xiligii ugu haboonaa ayaad qabsateen doorashadii dhawaan ka dhacday Magaalada Kismayo ee lagu doortay madaxweyne Madoobe ka shaqeeya sidii aad saqiir iyo kabiir maamulkaas ula shaqeyn laheeydeen Soomaalida shirweyne ayaa loo qabanayaa madaxweyne Xasan duufaan siyasadeed oo caalamka ka socota ayuu ku baxayaa dhawaan doorashadii guudna waqtigeeda wey ka soo hormareysaa.War Helaa Talo Hela ku tixnow bogaan yaan marnaba lagaaga sheekeyn waxa dalkaada ka dhacayo iyo beenta siyaasadeed ee halkaas laku kala iibsado,sidaasi daraadeed la soco wararkeena danbe adigoo mahadsan muwaadinka Soomaaliyeedow.
Wararka Kuwooda Maanta oo Isniin ah,bishuna tahay Nofember,taariihduna tahay 9,sanadkuna yahay 2024 ugu xiisaha badan ee wararkeenii kale oo dhan ee taxanaha inoo ahaa ka sii xiso badan waa in si aan horey loo arag siyaasadii Soomaaliya loola gediyey jab siyaasadeed ayaa hogaamiye ku dhacay hadii aad maqli jirteen waa midka maanta heysta madaxweyne Xasan. Qoraaladeenii taxanaha ahaa markoodii hore waxey kaliya ku kobnaayeen.1-Xakuu ka soo
bilawday fashilka siyasaded ee dhacay intiisa badan 12kii bilood ee ugu danbeyey.
2-Sidee ku dhacday in uu dalka Soomaaliya dib ugu laabanayo doorasho dadban tii horey loo soo marayna wax badan ka duwan,lana gaari waayey doorasho qof iyo cod ah?.3-Yaa ka fashiliyey madaxwyene Xasan mudo kordhintii uu raadinayey ,Halkee ayuu ka dhacayaa shirweynaha ugu danbeyn Somali weyn leyskugu keeni doono?. Sedaxdas qodob e aanu shacabka la wadageynbay m/weyne Xasan waxey u aheyd isbuucaan geeri oo kale maxaa yeelay waxa aanu ka hadleyno
ayuu boqolkiiba boqol ogyahay iney run yahiin dhamaana waxiiba mediya ee Mogdishu ku sugnaa ee intooda badan beenta ay isla afuufi jireen waa ka soo xirxirmeen wax badan oo hada kedib ma jiraan wax shacabka Soomaaliyed loo sheego albaabkaas waa iska soo xirmay.
Laakinse qodobka siyaasiyan, magac ahaan iyo fashil ahaanba soo dedejisay waa Beentii faraha badneyd ,yaa sabab u ahaa beentaas siyaasadeed ee Soomaalida ka sokow dunida kuwooda daneeya arimaha Soomaaliya loo sheegi jiray.1- Bilaaw iyo dhamaad waxaa sabab u ahaa isla isaga oo is fashiliyey.2- Bilaaw iyo dhamaad waxaa sabab u ahaa Isla isaga oo is fashiliyey.3-Qoqodbka sedaxaadne waa reerka hoose ee uu ka soo jeedo oo si aan horey loo arag iyaguna moodayey in ay beentaani dalka Soomalaiya ka sii socon donto uu iyagiina uu waagu ku baryey.
Ma qiyaasayey adigoo muwaadin Soomaaliyeed ah in uu fashilkiisa ka soo hormarayo ka hor mudo xileedkiisa. dadku waxy iskuqaldayaan hogaamiye iyo qof aan garaneyn sida loo maamulo wadan dhan iska daaye inta ku hareereysan Mogdishu.Qodobka kale ee waxaas oo dhan ka sii muhiimsan waa in 100% doorashada ka soo hormareyso mudadii horey loo qorsheyey ee mudo xileedkiisa ka hor waxaan malaayiin Soomaali ah hada oon wax qoreyno u xaqiijineynaa madaxweyne Xasan iyo Gudoomiye degmo marka laga hadlayo dowladnimo isagu waxbo ma dhaamo weliba Soomaalida labo magaalo midood ayaa shirweyne logu qaban doonaa doorashada dadban ka horwaa sida ugu haboon ee aanu Soomaaliweyn ugu fasiri karno fashilka siyaasadeed ee muuqda halka uu hada marayo oo wax badan soo dedejiyey.
Labadaas magaalo ee uu midood ka dhacayo shirweynaah Soomaalida loo qabanayo Mogdishu kuma jirto oo wxaaba loo arkaa magaladas in ay tahay halka uu fowdada dalka ka abaabulo iyadu tirada hada kama mid ahan waana labo magaalo oo ay Somalidu marka la iclaamiyo shirkaas oo ay dunidana wax badan kala socoto ay Soomaalidu ku kalsoonaan karaan ugu yaraan iney iskugu tagaan.
Qodobka 3aad yaa ka fashiliyey bilaaw iyo dhaamad mudo kordhintii ka fashilantay?.qodobkaan waa midka dalka Soomaaliya bilaaw iyo dhamaad siyaasadiisa jihada uu had aku socdo u yeelay oo waxaa gebi ahaanba fashilmay dhamaanba horaantii sanadkaan ilaa laga soo gaaro bishii 6aad ilaa maalintii la doortay madaxweynaha haatan uu waqtiga ka sii dhacayo dagaladii qabiilka ee laga hurinayey gudaha wadanka ee la doonayey ilaa xitaa dagaaladaas in la gaarsiiyo dalalka deriska qaarkood.
Markasta oo uu dalku soo hagaagayo maxuu fidno iyo fashil siyaasadeed 10 kii sanoba mar laga abaabulay Mogdishu ay inta badan u galaafataa isla kuwii abaabulay oo u weliba madaxweyne Xasan markii labaad iaydoo uusan mudo xileedkiisi dhamaan sida deg deg ah ugu fashilmay?.Jawaabta oo kooban wa in aan la garaneyn si loo maamulo bulsho amaba wadan,nururka oo dhan waa in aan la garaneyn dowladnimo,kedibna maxaa dhacay..... In dalalkii caalamka iska daaye kuwii deriska lahaa Somaliya dowlado Xasan xukunka ku fadhiisiyey ay isakii intey ka weecdeen isla kuwii uu siyabaha kala duwan beenta ugu sheegi jiray ay iyagii hal dhinac wada maraan qaarkodna iyagoo iska warqaba intey u heshiiyeen ku balameen ninkani Soomaali ma sii joogo doono xukunkeedee ka gaarsiiya ee sii dhax geliya dhooqada siyaasadeed waana tan isagoo taagan ay hada Etoobiya oo amniga dalkeeda ilaashaneysa aduunyadiina waayeen meel ay kala qabsadaan siyaasada Mogdishu ee ku soo aruurtay fowdada aan dhamaadka laheyn,waxey soo dedejisay in madaxweyne Xasan sida dhabta ah hadaanu shacabka Soomaaliyeed ula hadalno si waadax ah askarigii iyp taliyahii ciidan ee wiil Soomalaiyeed ah ee beenta hada socota naftiisa iyo mida qoyskiisa ku haligayo waa meesheeda Xasan Sheikhse dalka Soomaaliya ma si hogaamin doono isaguna waa ogyahay Allaahne waa ogyahay inaga wax qoreyna xogta aanu heynana waaba ka sii badan tahay.
Intaas waxaa u dheer waxuu doonayey in uu dalka Soomaaliya ka dhigo sida dalka Yemen oo ay dowladiisa ku shaqeyso dalka dibadiisa magac ahaane u dhisnaato dunidana sidii hogaamiye dal la yiraahdo Soomalaiya oo dhan ay gacantiis aku jirto sidaas dhaqaalaha ug asoo heli jirtay bedelkiina isagey la gadoontay waxii siyaasad ahaa ee dhan ee uu faraha kula jiray. Somaalidiina mid dhaqalo uga qaato fowdo ka huri deegaankada kedibna markuu waxiisa qato telefonka densada intey ku fahmeen gamekii uu ciyaarayey.
yacni masiibo siyaasadeed tii ugu weynyed ayaa maanta heystaa madaxweynahii la doortay May 15,2022. Intaas waan isla fahanay sow maahan Soomaali Maxamed inagu ma dooneyno in aanu halkaan idiinku soo qorno qabiil hebel waa sidaan iyo hebel waa sidaan waxaanse kaliya idiin dulmarnay heerka uu gaaray fashilka siyaasadeed ee madaxweyne Xasan weliba saraakisha Soomalaida hadeyba jiraan dad academic ah oo nidam ciidan garanayo hadey kala saari waayaan hanana cidan iyo fashilka siyasadeed uu Mogdishu yaalo iyaga qudhooda wax badan isaga kama danbeyn doonaan weliba iyagu weli waa dhalinayro isaguse waa oday gaboobay oo waqtigiisa soo qaatay kaasi oo weliba ku jira gacan mariskii ugu danbeeyey ee uu dalka kala baxayey dhaqaahi uu ka sameeyey fowdada,maadaam ay hada ka soo xir xirmeen albaabo badan si weliba shaqsi ah wadamo uu ula hadli jiray.Waa socotaa Soomaali Maxamed fashilku waa badan yahay intaas waa dulmar guud iyo qaar ka mid ah qodobada fashiliyey siyaasiyan madaxweyne Xasan.
Fiiro Gaar ah- Sawirka kore ee aanu ka soo qaadanaye dhismayaasha golayaashii sharci dejinta ee ku burburay gacanta madaxweyne Xasan yaa xasuusto xiligii aanu halkan soo gelinay, sow markaas barlamaana labd aaqla shacabka Soomaaliyeed uma dhisneyn maantana xakuu ku danbeeyey golayaashii sharci dejinta?.Xiligaas inagu waxaan ogeyn in madaxweyne Xasan lala shiray waxii lagu yirina hadaan inat shacabka Soomaaliyeed ugu soo qorno ay yaabayan isaguna saaxiibadiisa uma sheegine dhaqaalo aruursi iyo fowdo uu shacabka iskaka mashquulinayo ayuu intaan ku soo gaaray.dhawr maalmood maxaa ka dhacay Mogdishu markii la arkey xildhibaanadii awooda lagala waregay oo bila camal ah Mogdishana si xad dhaaf ah uga baxayaan ayaa la yiri sidaan waa lagu ceeboobayaa ee hala dhaho waa la fasaxay..lol. iyadoo ay sidaasi tahay qaarkood Mogdishu kama bixi karaan maanta oo garoonka waxaa ka yaalo warqad safarkooda lagu hakinayo intaas adigoo Soomali ah xitaa ma garan weysay in aysan Mogdishu dowladnimo oolin?.Sidoo kale hadaad soo aragto guud ahan dalka Soomaliya wiil amaba geber Soomaali ah oo tuuta ciidanka qalabka sida ee Soomaaliyeed xiran oo inta qaab qaldan Xasan Shiikh laaluush uga qaata oo inta baxo dadkiisa iyo degankisa xabadeynayo car i tus ilaa haduusan qofkaasi aheyn mid maskaxiyan waalan amaba sixran ma jirto.
War Soomaaliyow 2026 war uma heysid hogaamiyaha dalkaada taladiisa qabanayo iyo isbedelka u dalku galay oo ah mid aad ku farxi doonto adigoo Muwaadin Soomaaliyeed ah,weliba hogamiye aad mahadin doontaan Xasan Sheikh iangoo aan ku dheeraaneyn waa wiil Soomaaliyeed amab hadanau hadalka qurxino wa Abaabe Somaaliyed,hogamiye maahan waa gaadley amaba qararaf oo kale waana galbaday siyaasiyan intaas ma isla fahanay. Waraa Soomaali Maxamed ku tixnow bogaan wararku waa faanoole fari kama qodna,hadaan ku dhahno"war helaa talo hela" sidaan kuu dhahnay u qaado maxaa yeelay waxa aanu kuu shegeyno mediyaha Soomaalida kuuma sheegayaan weligood hadey maqlaan xitaa wey baqayaan.
Waxaa taasi inoo dheer maalinta, saacad iyo wadanka lagu yiri adeer Xasanow raali ahaaw halkana ayaa idiinku soo qori karnaa,sabata sidaas loo yirina nuxurkeeda hadaan idiinsoo koobnowaa isagoo wadankas ku sugan ayaa isku dayey inuu dhawr dowladood oo isku siyasad ah midba macluumaad gooyni ah u sheego isagoo ay ujeedkiisu aheyd kaliya midkasta armaad ka heshaa dhaqaalo bedelkiina maadaam ay ogtahay inuusan madaxweyne Xasna kursiga ku korin dhaqaalo uu shaqeystay amaba u dhididay waxaa xitaa farta loogu fiiqay halka uu madaxweynaha isaga bedelayo ka imaan doono 2026,waxaana loo raaciyey degaankaas iyo dadkaas ayaa u muuqaal ek kuwo dowladnimo sax ah doonayo Soomaalina isku heyn karo.
Waana run oo degaanakaas laga halayo dunidna ay si nabdoon u kala faa'ideysan karaan iyaga iyo Soomaalida,waana mida aanu u leenahay Soomalida hadey jiraan team aqoonyahano ah amaba bulshada qeybahooda kala duwan ah oo isku xiran xili hore degaankaas aanu ka hadleyno ha raadiyaano inaga hada uma sheegeyno,waxeysa Soomaali badankood maqli doonaan amaba wax badan ogaan doonaan doorashada inagu soo aadan markii ay ka dhiman tahay 6 bilood wax aanu ka hadleyno waana mida xitaa keentay in uusan xitaa madaxweyne Xasan saaxiibadiisa kursiga inuu ku fadhiisto kala shaqeeyey uusan sidey wax u jiraan hal maalin u sheegin marka laga reebo iney dhax maraan shirar u badan arag wadaag..lol.ma dooneyn inuu qoraalku inala dheeraado waxaanse dooneynaa in ay shacabka Soomaaliyeed siyaabo kala duwan oo ay wax ku fahmi akraan aanu wax ugu sheegno.la soco warakeena danbe si weliba dhaw ula soco waa si xig xigaan.....
Latest News in Somalia,Somaliland and Jubaland State of Somalia 2024- On Saturday, December 7,2024-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Soomaaliya, Mareykanka,Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka-
Horta reer Jubaland dhaantadan maanta si horudhac ah ugu sii nasta lana shaqeeya madaxweynahiina iyo maamulkiina saaxiibkiin Xasan Sheikh oo aad u garan ogeydeen markii ugu danbeysay in loogu yeerayey madaxweynaha Soomaaliya horta wararka aanu isaga kaka hadleyno ee taxanaha inoo ah ee isku xigxiga Soomaaliweyn ayaad ula siman tahiin, waxaanse idiin xaqiijineynaa in ay u socon weysay maamulka Mogdishu dhamaan qorshahii uu ka lahaa Juboyinka amaba hadaanu si kale u dhigno degaanada Jubaland, war anaga halkan markasta bulshada uga soo tabina wararka kala duwan wax naga dal iyo dowladnimo jecel ma jiraan hadey jiraane waa ama kuwo aamusan amaba waa kuwo nala mid ah, hadaad aragtaan inagoo qorshe gurcan oo ay markaasi kooxda Villada Mogdishu joogta ay wado oo hadane aan kaliya dadka Soomaaliyeed qatar uun ku aheyne ay mushkiladaas gaareyso dalalka Soomaaliya deriska la ah xili hore ayaan shacabka la wadaagnaa,waana waxa keenay si ay wax badan u ogaadaan in aanu wararka taxanaha inoo ah maalinba qeyb la wadaagno bulshoweynta Soomaaliyeed, xag iska dhig dowlad Soomaaliyeed filmkaas waan iskala nimid hada.
Waxaase nagu waajib ah in aanu xitaa hadey yahiin labo ruux oo Soomaali ah oo dhul nabadoon ku nool intii amnigooda la qasi lahaa xitaa hadey Soomaali dhan beenta hada socota isku raacaan waxaan garab ahdba shacabkii markaasi lagu xad gudbo, ogow duleedka kore ee Mogdishu ilaa Ceelbuur Argagixisada joogta iyo kuwa Jubada dhexe jooga waqti looma hayo,sababta ma taqaanaan garab ka mid ah argagixisada ayaa heshiis lala yahay,waxaase maanta qormadan muhiimka ino ah
Horta waxaa fashilmay sedax qorshe oo weliba siweyn saacadahii la soo dhaafay uga fashilmay ninkii taalada dalka lagu aaminay labada jeer ee hada isku bedelay waa Aabe Soomaaliyeed kuma afogaaneynee yeeshay dhanka qaad walayaasha, waana mida aanu qormadan midii ka horeysay ugu yeernay Hogaamiyaha Qaad walayaasha waa Xasan Sheikhe.
1-Qorshe qabiileysan oo weliba uu ka buuxo naceyb qabiil kii ugu weynaa ee qof Soomaali ah qarsan waayo ujeedkiisuna ahaa in lagu huriyo kaliya dagaalo qabiileed horta midkaas waa fashilmay oo Xasan Sheikh Jubooyinka uma heysto wiil ku qabiil ah oo weliba hadaan si hoose u sii aadno qabiilkiisa hoose (Abgaal),oo inta tuute loo geliya Jubooyinka uga fulin kara waxa uu ku riyoonayey inuu ka fuliyo Jubooyinka,ileen hadaan runta hoose shacabka loo sheegin been ayaa qorsoone.
Weliba waxuu qatar ku yahay amaba siyaasadaha uu adeegsado madaxweyne Xasan waa markii uu akro inuu fashilmo waxuu reerkiisa hoose ka dhigaa kuwo waxa socda ka soo horjeeda xaqiiqaduse sidaas iyo wax u dhaw maahan,marka horena waa ku taageeraan oo mediyaha ayey ka qeyl qeliyaan hadaad adigoo Soomaali ah aad dooneyso in qaab qabiil waxa socda laguu fahansiiyo waa uun intaas.
2- Qorshaha labaad oo ahaa inta mediyaha laga qeyl qeliyo maalmo kooban oo shacabka looga dhigo in dalka lagu soo duulay si qabiilo aanu ka xusi karno reer Hiiraanka,kuwaan degan Ceelbuur iyo nawaaxigeeda, Dhuusamareeb iyo Galkacyo dhankeeda koofureed wiilashooda iyo dhawr kale oo beelood loo dagaal geliyo kedibna sidii dagaalkii Hiiraan ka dhacay ee Shabaab kuwii iclaamiyey iskaka wataan ganacsigooda arintaasne degaanadaas aanu ka hadleynay belaha ku nool iska daay iney Xasan Sheikh dagaal qabiil iyo colaado uu dalka Soomaaliya iyo geeska Afrika ka huriyo ku saacidaane hadalkiisa Mogdishu qeybo ka mid ah xitaa ma gaarayo maalmaha inagu soo aadan,intaas waad nagaheysaan sow maahan.reer Jubaland ii baashaala shaati qabiil in leydiin soo xirto amaba leydiinku dowladeeyo waa shaqeyn weysay qoraaladan taxaha ah qeybtiina kaliya kala socda.
3-Hadey wax kasta sheegeen isaga waa madaxweyne Xasane iyo wadan aad u yar oo aysan shacabkiisu dhameyn xitaa one milion oo dalka Soomaaliya deris la ah ninka hogaaminayo ee Xasan Sheikh mashruucaan dowlad dhan loo bedelayo mid qoys u soo dhiibay qodobkaan isagoo si fiican u dhameystiran hada muhiim inooma ahan waxaase inooga muhiimsan qodobada taxanaha inoo ahaa iyo halka uu ka soo bilaawday fashilka siyaasadeed ee madaxweyne Xasan yaa sabab u ahaa sideysa doorashadii guud uga soo hormareysaa waqtigeeda, Soomaalida qaabkee shirweyne loogu qaban doonaa waxaas ayaa adigoo Soomaali ah ku anfacaya. la soco wararka taxanaha inoo ah.madaxweyne Xasan godkiisaa biyo ugu soo galeene.War helaa talo hela.
Latest News in Somalia,Somaliland and Jubaland State of Somalia 2024- On Friday, December 6,2024-Wararka ugu waaweyn iyo Maanta Soomaaliya, Mareykanka,Yurub, Turkiga Africa iyo caalamka-Maanta waa mar kale iyo Jimco wararkeenii taxanaha inoo ahaa ee aanu shacabka Soomaaliyeed u siineynay sidii faleebadii maalinba qeyb hor lehna ay halkaan kala socdeen iyo heerarkii fashilka dowladeed nee aanu shacabka u soo qodobeynay oo ka koobnaa ilaa sedax qodob oo ay noo mareyay kaliya qeybtii koowaad.
labada qodob ee kalena maxey ahaayeen.2-Sidee ku dhacday in uu dalka Soomaaliya dib ugu laabanayo doorasho dadban tii horey loo soo marayna wax badan ka duwan,lana gaari waayey doorasho qof iyo cod ah?,iyo qodobak ugu danbeeya oo ah.3-Yaa ka fashiliyey m/weyne Xasan mudo kordhintii uu raadinayey ,Halkee ayuu ka dhacayaa shirweynaha ugu danbeyn Soomaaliweyn leyskugu keeni doono?.
Horta warku isma dulsaarno Madaxweyne Xasan marka laga soo tago qadarta Alle iyo inuu labo jeer nasiib u yeeshay inuu madaxweyne ka noqdo koofurta Soomaaliya oo kaliya ileen meel kale oo maamulkaas loo dhisay ayaanba jirin sida xaqiiqada ah marka laga hadlayo hadane waxaan marnaba caruurta Soomaaliyeed dadka waaweyn iskaba daaye aan loo sheegin karin in ay siyaasada Soomaaliya uga dhamaatay,kaliya maahan iney uga dhamaatay ee waxaa shacabka muhiim u ah iney fahman waxa soo dedejiyey fashilka, jahwareerka, qiyaaliga, markaan leenahay uga dhamaatay siyaasada Soomaaliya ee inagu soo aadan isagu qeyb kama ahan,musharaxna maahan, xisbiga uu hada ka tirsanaa ee uu kursiga ku koreyna kama mid ahaan doono oo xisbigaas wuu burburayaa oo magacyo kale ayey ragii wada dhistay ku kala biirayaan,yacni waa anigoo madaxweyne Xasan ah gadaashey yaan lagu ceeshin ayaa ka dhacday (UPD) waa ku deeyey.intaas Soomaalida kale marka laga soo tago xitaa shaqsiyaad Soomaali ah oo daacad iska ahaa oo xisbigaan horey uga tirsanaa warkaan waa anfacayaa.
Maxaa yeelay waxey ka mid yahiin malaayiinta Soomaalidaa ee u baahan in loo bidhaamiyo halka uu dalkeena aaday iyo wx akeenay fashilka siyaasadeed ee madaxweyne Xasan,ahdii wdan arimahiisa laga hadlayo gaar ahaan koofurta Soomalaiya laguma mashquulo ka hadalkooda dadka kale waxaa xooga la saaraa halka uu ka yimid fashilka oo ah hogaanka,hogaaniina xakuu joogaa Mogdishu,bal adigoo Soomalai ah qiyaas waxa aanu wararkii kale oo dhan ee dunida intaan meel iska dhignay aanu uga dooranay sedaxdaan qodob,maxaa yeelay hadaadan ogaanin halka uu fashil markaasi jira ka yimid ma odorosi kartid,saadaalin kartid amaba fahmi kartid waxa soo socdana.
Sidaasi daraadeed adigoo muwadin Soomaaliyeed ah qalin iyo warqad soo qaado 3ka maalmood ee inagu soo aadna dad aad maanta u taqaano masuuliyiin oo shacabka ku biirayo tiradooda waxey kor u dhaafayaan ilaa 200 xitaa mid mid ayaan sidey u kala horeeyan halkaan idiinku soo qori karnaa arimahaan oo dhana waxey dhici doonaan maanta oo aanu qormadaan qoreyno iyo bartamaha bisha koowaad ee sanadka inagu soo aadan inta u dhaxeysa ,hayeeshee muhiim inooma ahan oo waxaa ka muhiimsan arintaas mid ka weyn oo ah qodobadaan weliba qaabka ay doorashadii Soomaaliya uga soo hormareyso ka hor inta uusan dhamaan mudo xileedka madaxweynaha haatan jooga ayaa waxkasta ka sii muhiimsan in aad halkaan ku ogaan doonto.
Weliba waxaan dadka Somaliyed u kala saareynaa faraqa u dhaxeeya siyaasadaha maalinlaha,Maalmaha kooban, isbuuca iyo ugu badnaan dhawr bilood oo kooban iney socdaan loogu talo galay. Waxaan mararka qaarkood ku qosolnaa Soomaalida meel Mogdishu ka baxsan wax ka dhacayo lagala hadlo ee hadane intey soo qaataan shacabka news uga dhigaya, Hayeeshee arinka muhiimkaa ee aanu shacabka Soomaaliyeed warbixinadan ugu soo qoreynana waa iney kala saaraan wax aan hada jirin oo loo abuurayo iyo halka uu dalkoodii aaday oo xaqiiqo ah, iney kala fahmaan faraqa u dhaxeeya.
Sidaasi daraadeed inta lagu guda jiro maalinta Jimcaha lana galayo saacado keidb maalintii sabtida aheyd Shaaxada soo qaado siyaasadii Soomaliya ee sidii Geel Jirah amarkii uu xoolahiisa dhaqanayo Ushiisa garabka u saarnaan jirtay oo kale iska noqotay, si aad u hesho meel aad berito amaba mustaqbalka kala qabsato waxaan aanu ka hadleyno xaqiiqadeeda madaxweyne Xasan waa ogyahay adiga Soomaaligaa ee laga yaabo in aad wax badan ku jahwareersan tahay markasta amaba daqiiqad kasta yuusan kaa fogaan Shaaxada.
Fiiro Gaar ah- Inta ay qoraladaan socdaan sidoo kale waxaan shacabka Jubaland leenahay waad guuleysateen inagaa idiin hubna dhismahii maamulka iyo dhameystirkiisa halkeedi ka sii wada, weliba qoraladaan aanu ka qoreyno Mogdishu iyo m/weyne Xasan dadka Somaaliyeed ee ay aadka u anfacayaan ayaad ka mid tahiin.midna ogaada inaga markasta muhiim inooma ahan qof Soomaali ah oo aan wacyiga markaasi taagan la socon oo kaliya noloshiisa ku maareeya shilimaad kooban oo uu xaq ugu lahaa inuu dalkiisa intuu shaqo ku helo, nabadgalyo ku helo ,markaasi kedib mushaar xalaal ah ku helo bedelkii isagoo Degmo, Tuulo, amaba Degaanka ka baxsan Mogdishu jooga oo aan war iyo wacaal u hayen wax badan inta dhawr maalmood inatdhaqaalo qaab qaldan loogu diro, telefishinka qaranka laga soo deeyo waxoogaa dhaqalo ah oo nabada degaankiisa iy mid adalalka deriskaa ka jirta lagu carqaladeeynayo inta Mogdishu laga waco ku dhiirada kuwaas aduunayo kale waxa ka dhacayo in laga wareysto iska daaye mida dalkooda ayeyba horta u baahan yahiin in loo bidhaamiyo.
Bil xaqiiqo hadii ay malayiin Soomaali ah maanta na weydiin lahaayeen xilka uu u qolmo in loogu yeero madaxweynaha haatan jooga waa Hogaamiyaha Qaad walayaasha, waan ka yax yaxnaa in aanu mararka qaarkood u soo qorno titlle-ka madaxweyne Soomaaliyeed ileen inagu wax adalka ka jira yaan xog ogaal u naahye,waxaase guul weyn Soomaliweyn u ah qofka isaga bedelayo 2026 ka hor doorashada dhici doonta iyo shirweynaha Soomaaliweyn loo qaban doono oo aad waxkasta bilaaw iyo dhamaad warbixinteeda halkan ku arki doontaan meesha laga yimid halka la joogo iyo halka loo socdo,Sidaasi daraadeed Waraa Soomaali Maxamed qoraalku waa inoo socdaa dhegta kor u haay, waxaan oo dhan ujeedada aanu ka leenaahy waa in dhalinta Soomaeliyeed ee siyaasada galayo wax badan oo ka qarson fahmaan,ciidamdu wax badna oo ka qarsoon fahmaan, qurbajoogta wax abdan oo ka qarsoon fahmaan, dadk aku cusb siyaasadana waxa ka qarsoon fahmaan si ugu danbeyn shacabkuna helaan nabadgalyo u saamaxeysa iney degaankasta ku helaan nolol loo qaateen ah...waa socotaa qormada.....
News in Hiiraan, Somalia, Somaliland, Africa and Around the world- Friday May 31,2024- Wararka Hiiraan, Soomaaliya, Soomaaliland, Afrika iyo caalamka- Horta inta aanan gudagelin qormadeena xiisha leh shacabka Soomaliyed iyo kuwa Soomaaliland bal horta aanu dhinacyo kala duwan ka tusino magaalooyinka waaweyn Jamhuuriyada Soomaaliland.maanta waa magaaladii iyo Buurtii Sheikh iyo weliba inagoo iskula nasaneyna Dekeda Berbera oo dekedaha Africa ka soo gashay kalimaha hore si inta aanan wararka xiisaha leh ee Jamhuuriyada Soomaaliland bulshada ka haqab tirin. bal aanu horta isla daawano Muuqaalkaan,( Click Here-Halkaan Taabo),Kedib wararka kuwooda ugu xiisaha badan wey inoo soo socdaan, waan bogaadineynaa in durbaba ololaha doorashada Soomaaliland laga dareemayo xili hore magaalooyinka waaweyn.reer Somalilanow qaxwo iyo Shaah midkii idiin fudud soo qaata.inagu markii aanu warar sugan oo muhiim u ah hadba bulshada aanu markaasi ka hadleyno u soo gudbineyno waxaan marka hore ka haqab tirnaa in aanu dhinacyo kala duwan ka tusino wax badan, wararkii idiin farxad gelinayey iyo halgankii guuleystay 33 sano kedib markasta ka bogo.Somaliland dhinackasta wey ka hormartay mashaa Allaah,hadaan idiin dhahno weli leysma gaarin waa sidaan u dhahnay,si degan wararkeena danbe ula soco warbixin aad idiin farxad gelineyso ayaad naga heli doontaan.dadku markii ay isku tasahaan ayey umad ahaan iyo degaan ahaanba qiimo u yeeshaan Well Done Shacabweynaha Jamhuuriyada Soomaaliland.
News in Hiiraan, Somalia, Somaliland, Africa and Around the world- Wednesday May 29,2024- Wararka Hiiraan, Soomalaiya, Soomaaliland, Afrika iyo Caalamka-Maanta iyo Mar kale iyo Jamhuuriyada Somaliland waxaan idiinku bishaareyneynaa marka hore gulaha
siyasaded ee aad gaarteen iyo horumarka la taaban karo,waxaa kale oo aanu bogadineynaa sida aad fursadahii siyasaded ee dunida ka jiray maanta uga faa'ideysateen, waan idiinku hambalyeyneynaa qormadan waa mid xiiso, sawiradan qurqurxoon ee aanu shacabka uga soo gudbineyno Jamhuuriyada Soomaaliland waxani waa bilaaw waxey kaliya kaabayaan qoraalada taxanaha inoo ah.midna ogaada Meesha la yiraahdo Hiiraan,Jamhuuriyada Soomaaliland iyo warak adunida ayey wararkeenu u badnaan donaan.
1-Hiiraan waxaa yaalo xaqiiqada siyaasadeed ee ka jirta Koofurta Soomaaliya waa dad qiyaali meel iska dhigay weliba qabiilka Xawaadlaha la yiraaho waan ugu hambalyeyneynaa sida ay wax badan iskaka bari yeeleen, waan bogaadineynaa sida ay qoys qoys iyaga iyo Ugaaskooda ugu mashquulsan yahin danahooda,kedib markii uu caalamku dhawaan ku guuleystay inuu warbixin ka soo diyaar sado Koofurta Soomaaliya siiba ilaa 5 magaalo oo waaweyn ayna ku soo arkeen wax ka yaabiyey.
2- Jamhuuriyada Soomaaliland waxaan idiin leenahay adingu wax badan sahcabkiinu ma oga halka ay fursada aad hesheen idinka timid iyo sida ay aduunyadu idiinku soo jabi donto ee kaliya waxaad dhego u yeelataan qoralada afcaya shacabkiina iyo degaankiina,arintiina sidii hore wey ka gudubtay.
Ogow markii aanu shacabka Jamhuuriyada Soomaaliland iyo madaxdoda la hadleyno siiba xisbiyada siyaasada iyo cidkasta oo degaankaas ku nool oo ay ugu horeeyaan waxgaradka ma dooneyno in aanu idiinku mashquulino waxa ka jira Koofurta Somaaliya uma baahnidiin taas waad ka soo gudubteen xiligii aad ku mashquuli laheydeen Koofurta dhawr bilood ka hor waa laga yaaba in ay muhiim idiin aheyd in aad cidkasta u jawaabtaan,laakinse hada waxaad gasheen marxalad ka duwan midii hore.
Tusaale- Waxaan halkaan idiin soo gelin karnaa Koofurta Soomaaliya meel ka mid ah, weliba meelaha la shegto in ay ka jiraan Stateyo rasmi ah ee Hiiraan ka baxsan, Telefishinka qaranka muuqaal uu ka soo qaaday sargaal ayna leeyahiin sargaalkani waxuu ku sugan yahay meel hebel furunta dagaalka,hadane maalinta muuqaalkaas la soo deynayo sawir laga qaaday sargaalkaas isagoo fadhiyo Hotel ku yaalo Mogdishu ayaan halkaan idiin soo gelin karnaa, yacni marka muuqaalkaas la qaaday iyo xiliga la soo deynayo waa kala fog yahiin qofkii sideenoo kale sidaas wax badan xog ogaal ugu ah sida wararka qaarkood u yahiin kuwo loogu talo galay in ay kaliya jiraan saacado iyo maalmo kooban, wax weyn uma arko wax badan oo ka dhacayo koofurta Soomaaliya, waan amidii aanu horey ugu niri ma dooneyno in anau qeyb bulshada Soomaaliyeed markii aanuk ahadleyno kuwo kale ku mashquulno.
Laakinse idinku Jamhuuriyada Soomaaliland ayaa leydiin dhahaa maxaa idiinka quseeya, jawaabtu waa maya, sidaasi daraadeed wararkeena kuwooda quseya Somaliland sida xaqiiqada ah hadaan halkaan idiinku soo wada qorno, waad yaabeysaan weliba fursada idiin timid weligeed intaad jirteen xitaa idiinma soo marin xilihore ayaad sii dabaal degi laheydeen.
Midna ogaada Koofurta Soomaaliya waxaa jiraan wax badan oo laga yaabo in aysan jirin cid idiin sheegto ,taasi oo ah markii ay dowlad jirto mudo 2 sano ah,kaliyana u hartay 2 sano waxaa jiro beel kaarka siyaasadeed si fiican looga gubo si markii doorashada guud la gaaro looga waayo qof caaqibo leh oo iyaga ka soo jeedo, koofurta Soomaaliya reerkaasi waa ka macruuf,siyaasiyiinta gobolada waqooyi ka soo jeeda ee koofurta Soomaaliya idiin jooga wey garanayaan weydiiya,dadka kaliya ee markii ay arkaan reerkaas oo dhinackasta laga fashilinayo u aamusa ugu yaran oo danahoda ka wata wax badan waa qabiilka Xawaadlaha.
Sidaasi daraadeed adingoo ah dad hadaf weyn iyo misir umadeed leh iyo reer Hiiraan oo iyagu wax badan inta meel iska dhigay iyagii uu u socdo shirar u gaar ah hadey qoraaladenu u bataan yeysan la yaab idiinku noqon caalamka idiinku soo jabi doonaana isku diyaariya, maadaama ay dad badan inaga codsadeen in aanu qoralada dhawr qeyb uga dhigno.
qeybtena ku xigta waxey ka hadleysaa mid ka mid ah halkii aad gusha ugu weyn ka gaarten,
ogaada waxne waa wax uu qof iska xar xariiqay waxne waa xaqiiqo Soomaaliland iyo shacabkeedu hada kedib waxey ka guuri doonaan maamul waxeyna uga guuri doonaan Jamhuuriyada Soomaaliland hadalkaan waa hadal weyn oo uu qofkasta fahmi karo sow maahan.
Intaas kedib waxaad u baahan tahiin kaliya meeshii aad ka timideen iyo halka aad maanta joogtaan iyo halka aad u socotaan bilaha inagu soo aadan amaba dorashada Jamhuuriyada Soomaaliland kedib faraqa u dhaxeeyn doono. la soco wararkeena danbe qaxwo u soo qaado waqtigaadii ayaa la joogaa hadaad tahay muwaadin Soomalaiyeed oo ka soo jeedo Soomaaliland.
Fiiro Gaar ah- Wararkeenii xisaha lahaa ee beelaha Xawaadle iyo safarka nabada ee Ugaas Yusuf iyo shirka aan aad ugu riyaaqnay ee ka socda degmada quruxda badan ee Maxaas ha u daymo la'aan. reer Hiiraan waan idiinku bogadineynaa sida aad 48 dii saac ee ina dhaaftay wax badan u fashiliseen sidaas ayaa leydiinka rabaa adinka haleydiinku mashquulo adinka umado kale haku mashquulina, waana idiinku amaaneynaa sida hadafkiina leydiinka weecin waayey,waxaase wararkiina inooga soo horeynayo,shacabka Soomaaliland oo mudo 33 sano kedib isku tashi bulsho iyo mid maamulba hada ka dalacayo halkii aanu ku naqiinay waayadii hore maamul to Jamhuriyada........... caadi maahan.Magaalooyin Qurux badan iyo degaan uu ka jiro nidaam iyo kala danbeyn Jamhuuriyada Soomaaliland iyo mar kale. War Helaa Talo Hela.
News in Hiiraan, Somalia, Somalialnd, Africa and Around the world-Tuesday,May 28,2024- Wararka Hiiraan, Soomaaliya,Soomaaliland, Afrika iyo caalamka- Jamhuuriyada Somaliland 33 sano kedib caadi mahan mashaa Allah,dunidan halgan waa la bilaabi karaa kumanaan wiilna amaba Gebdhoodna waa ku dhiman karaan,waxeysa muhiimadu tahay kuwii dhintay kuwii ka haray sidee loo jiheeyey noloshooda iyo mustaqbalkooda, waxaan bogaadineynaa,
kuna amaaneynaa weliba in ay maanta guranayan mirahii quruxda iyo horumarka ka muuqata dhulka Jamhuuriyada Soomaaliland.
Waxaa kale oo aanu ugu hambaleyneynaa dad badan oo u soo halgamay dhulkan iyo dadkan waxii ay raadinayeen in ka badan 33 sano in ay albaabka u soo qaraacday waxaanse hubnaa in dhawaan uu waqtigoda iyo waayahooda marqaati uga dhigi doono wax aanu ugu yeernay riyadii rumoowday.
Soomalida badankeed waxey caan ku yahiin markii ay degaan ay degan yahiin qeyb Somalida ka mid ah ka hadlayaan waxey dhanka kale doonayaan iney isku mashquuliyaan xumaanta kuwo kale, Reer Soomaaliland halkaas waad ka soo gudubteen weliba xogta aanu heyno daraasaad qabyo nagaha ah weli markii aanu soo gabo gabeyno kuwiina aan xog ogaalka u aheyn wax badan markaas ayey waxa aanu ka haleyno xaqiiqsan doonaan,kaliya inta laga gaarayo dorashada ku dadaala dunida ayaa idiinu soo jabeysee magaalo kasta ka howlgeliya Belediyada amaba dowladaha hoose dhanka bilicda markaan sidaan idiinla hadleyno micnahu maahan in aanu Soomaali oo dhan la hadleyno halgankiinii waa miro dhalay ee maanta bal Soomaalida aan horey u arag iyo inaguba anu iskula raaxeysano magaalo aan ka dhicin Hargeysa, Berbera, Boorame iyo Burco oo aanu muuqalkeda halkaan soo gelineyno Gebileey.
Ogaada hadey waxkasta dhacaan in aan nalooga weecin doonin wararka aanu ka soo diyaarinay Jamhuuriyada Soomaaliland kaliya shacabkiinu hada kedib ha u dhaqmaano si ka duwan sidii hore,aan idiinku celino halkaas, shacabkinu ha u dhaqmaano si ka duwan sidii hore una dhaqma dad soo halgamay 33 sano oo hada mirahii guranayo, weliba dorashada Soomaaliland kedib dhaqaalahiinu sanadkii waxuu gaari doonaa inta u dhaxeysa 5 ilaa 6 bilyan daqliga guud.
Intaanba walaal Soomaaliyeed oo idiin jecel ayaa xogteeda idiin siiya si degan qoraalada aanu idiinka soo diyarineyno u aqriska kuna raaxeysta inkasta oo ay isbeys aad u weyn naga cunayaan qoraaladiina hadane waad u qalantaan marka loo eego sida aad iskugu tashateen iyo wanaaga aan la dafari karin ee muuqda ee aad gaarteen, emailada Soomaalida inooga imaanayey 24 kii saac ee ina dhaaftay waxaa ka mid ahaa amaba u badnaa ( Ma Somaliland ayaa wadoyinkan
casrigaa leh),kuwa sidaas inoo soo qorayo waa kuwii 33 sano ee aad adingu dhismeyseen iyagu caruurtooda intey debka saareen hadane isku tashan waayeen,markii aanu aragno emailadooda xitaa kuma mashquulno oo waanu iska tirtirnaa, sidaasi daraadeed qoraalada aanu mudada aanu degaanadiina ka hadleyno bulashada la wadaageyno waxaa ku jiraan kuwo badan oo aad idiin anfacayo marka laga hadlayo in aad ka guureysaan maamul una guureysaan Jamhuuriyada faraqa u dhaxeeya. weliba sanadaha inagu soo aadan deganadiina waxaa ku soo biirayo kumaan shaqooyin ah oo ay ka macaashi donaan shacabweynaha Soomaalialnd.la soco wararkena danbe.
Maanta iyo Degmadii Dalxiiska Maxaas, Hiiraan, Soomaaliya,Talaado May 28,2024-Maxaas iyo manta waxan u bixinay magaladii kaftanka iyo qosolka iyo ciyaraha Hidaha iyo dhaqanka
sidaas ayaa la rabaa warar xiiso leh ayaa inooga soo socdo sidii caadada aheyd Maxaas iyo magaladii dalxiiska iyo cimilada wanagsaneyd. la soco wararkena danbe iyo Hiiran, Somaliya, Soomaaliland, Afrika iyo caalamka.Maanta iyo mar kale Jamhuuriyada Soomaaliland,laga soo bilaabo xarunta ganasciga ee Berbera, Kalbeyr ilaa Hargeysa wadooyinka casrigaa ee isku xira. War Helaa Talo Hela.
News in Hiiraan, Somalia, Somalialdn, Africa and Around the world- Monday May 27,2024-Wararka Hiiraan, Soomaaliya, Soomaaliland, Afrika iyo caalamka- Inta aanan nuxurka qormoyin keena aanu ugu talo galnay shacabweynaha Soomaaliyeed iyo kuwa Soomaaliland ee ka hadlaya siyaasada, ganacsiga, horumarka dhaqalaha iyo dorashooyinka Jamhuuriyada Soomaliland, bal mar kale maanta aanu isla aadno xarunta ganacsiga Soomaaliland iyo magaaladii caanka ku aheyd jaceylka ee uu ku noolaan jiray berisamadkii Rootilahii jaceylka uu gebedhii quruxda badneyd ee Hodan u qaaday u geeriyooday ee Cilmi Boodhari.
Berbera waa magaalo marka dhinackasta laga eego magaalooyinka Somaaliland oo dhan ugu wadooyin qurxan,waxaana u dheer waa halka ay ku yaalaan shirkadaha ugu badan ee Soomaaliland wax ka soo dejiya amaba ka dhoofiya.magaaladu berismaaadkii waxey kaliya caan ku aheyd warshada Shamiintada amaba reer Somaliland u yaqiineen Warshada Sibirka, hayeeshee laga soo bilaabo May 18 1991 waxii ka danbeeyey mudo 33 sano kedib oo ay shacabweynaha Soomaaliland maamul ahaan iyo bulsho ahaanba isku tashadeen,waxey nasiib u yeshen jiilkii dhashay waxii ka danbeyey bur burkii dowladii dhexe ee reer Somaliland
ah iney maanta oo aanu ku jirno qarnigii 21aad sanadkii 24aad in ay magaalada Hargeysa iyo Berbera u soconayan masafo aan sidaas u badneyd marka loo eego wadooyinka casrigaa ee degaanka laga hirgeliyey iyo kuwa ay ku socoto dhismaha.
Waxaa intaas u dheer magaalada Dekeda ah ee Berbera oo qaab casri ah u shaqeysa taasi kaalin muuqato ka qaadaneyso koboca dhaqaalaha iyo horumarka degaanka marka loo eego shaqo abuurka, shirkadaha ku dhiiranayo maalgashiga iyo wleiba shacbaka oo ay nabadu ugu fadhiso qiimo aad u weyn intaas oo isk biirsaday awadeed waxey degaanada Somaliland ka dhigtay goob ay noolahu ku nolan karaan ayna si fudud u kala macashi karaan,hayeshee waxaan shacabka Somaliland dal iyo dibad ku bogadineynaa barnaamijka Jamhuriyada Somaliland ka hirgalaye isku tashiga mamul ilaa heer bulsho, waana mida nagu dhiiragelisya
in anau sanadkaan hadii Alle idmo xooga saarno wararka Soomaaliland ka hor intaan la gaarin doorashada oo ay warrkeena xoogiisa inoo bilaabmayaan.
hayeeshee bal waxaan isla raadineynaa mid ka mid ah heesahii faraha badnaa ee loo qaaday magaalada Berbera oo aanu muuqaalkaan ku sii sugeyno,waxaana bulshada u soo gelin doonaa hadba midii ay jecleystaan ee ay nagula nastaan inta aanu ku gudajirno wararka aanu ka diyaarineyno Jamhuuriyada Soomaalilandina u soo qaado qaxwo.
Rumeysta ama ha rumeysanina mamaul iyo shacaba bulshoweynta Soomaaliland waqtigiinii ayaa la joogaa dad Somalileed oo qaali nagu ah ayad tahiin horumarkiina waa horumarkena kubada hatan idiin agtaalo dhalinteda Dorashada markii ay idiin qabsoonto sidey tahay u dhaliya.midna ogaada xisbiyada siyasada Somaliland xilig adoorashada si isku mid ah ayaan wararkooda u soo gudbineynaa dhamaantood waa neyskugu mid, waxaanse ognahay in ay doorashada Soomaaliland sanadkan ka miisaan culus tahay amaba ka baaxadweynahay kuwii hore oo dhan.la soco wararkeena danbe ee Hiiraan, Soomaaliya, Soomaaliland, Afrika iyo caalamka.
News in Hiiraan, Somalia, Somaliland, Africa and Around the world-Sunday May 26,2024- Wararka Hiiraan, Soomaaliya, Soomaaliland, Afrika iyo caalamka-Maanta iyo mar kale magaaladii Cimilada, Daaqa Xoolaha, Barbaarinta ubadka iyo dalxiiska ku wanagsaneyd ee
Maxaas iyo sawiro qur qurxoon dhawaan naga filo, Walee maxaa magaaladii Maxaas ee dal xiiska ku wacneyd maanta kaftan iyo qosol iyo marxabeyn rag ay waa hore iskugu danbeysay
ay isku arkeen ushii kor loo tuuro dhulka kuma dhaceyso waxaa isku helay reer isku darsaday 1- Dad aan aqoon calool ku qaad. 2- Deeqsiyiin ah.3- Geesiyaal ah. walee ragii rageedii ahaa Maxaas ilaa Baladweyne ushii la tuuro dhul dhici meyso dhulka maxaa qurux iyo barwaaqo
ka muqata mashaa Allaah,Macawisleyda oo dhar aad u qurxan xiran iyaga qudhoda xarakada
maanta ka muuqata waa layaabay sawiro qur qurxoon naga filo waqti kasta,kuwaani waa kuwo aan ugu talo galnay in aad shaaha ku sii cabtaan,maxa yeelay magaladu intaan wey ka qurux badan tahay, waxanse aad u jacleysanay goobta aadka loo qurxiyey ee loo diyaariyey marti sharafta ku sugan degmada Maxaas dhulkii carasanka ahaa ee Dhulweynaha Hiiraan
ugu quruxda badnaa iyo kuwa ku sii qulqulayo,taariikhda degmada Maxaas iyo dadka ku nool wanaagooda yeysan ku seegin,walee kaftan iyo isku marxabeyn iyo runta oo indhaha leyska saarayo amaba run isku sheegid iyo kala danbeyn hadeyba taalo maanta magalo dalka Soomaaliya ka mid ah waxey nooka muuqataa Degmada Maxaas ayey taal.
War Somaaliyoow naftaada been ha u sheegin dad kale oo tashanayo oo Soomaali ah intaad ku mashquli laheyd Tuulada aad dalka ka degan tahay kaliya quruxso yaan laguugu qoslin.la soco wararkeena danbe ee Hiiraan, Soomaaliya, Soomaaliland, Afrika iyo caalamka.Shacabweynaha Soomaaliland in aad guuleysataan hadii aad dooneysaan qoraalada aanu soo wadno si fiican u aqrista wax badan ayey daboolka idiinka qaadayaan,waqtigiinii ayaa la joogaa fursada idiin soo raadsaday yeysan idiinka dayacmin Doorashada xooga saara.War helaa talo hela.
News in Hiiraan, Somalia, Somaliland, Africa and Around the world- Saturday May 25,2024- Wararka Hiiraan, Sooomaaliya,Soomaaliland, Afrika iyo caalamka- Iyadoo ay halkedii inooga sii soconayan qoraaladenii taxanaha beelaha Xawadle,halkediina ka sii wadi doonawararkena
kale,hayeeshe waxaan sidaan qowmiyada Soomaalida horey uga balan qaadnay in aanu ka haqab tiri doono wararka Soomaaliland ka hor intaan la gaarin.
Doorashada iyo kedibna hadii Alle idmo, hadane qeybtaan waa mid xiiso gooyni ahu leh shacabka Soomaaliland oo hadii ay si fiican u dhuuxaan micnaha wax badan oo laga yaabo in aysan jirin cid u bidhaamisa ay si waadax ah u fahmayaan in ay ogaadaan muhiimada ay u leetahay doorashada inagu soo aadan, maxaa yeelay dunidan waxaa jira wax aad intaad ku dhibtooto ay xiliga aad raadineyso kugu adag tahay in aad hesho, qoraalada aanu idiinku talo galnay oo dhan muhiimadodu waa in aad sanadkaan wacdaro ka dhigtaan dorashada ka dhaceysa Somaliland, hadii kale waxaa idiinku dhici doona waxii shacabka Kofurta Somaliya ka raacay siyaasadahii la soo maray qaarkood iyo kuwo hada la joogo, heestaan xafladii Soomaaliland ee Kenya ka dhacday markii aad ku raaxeysataan kedib qormada qeybteedaan hoose sii aqri.
Tusaale- Waxne waa fashil ku dhaca Qof,reer/qabil, Koox, Maamul heer State amaba mid dowladeed. waxne waa wax ku kooban shirki,qiyaali,sixir iyo waxi la mid ah marka markii aanu idinka wax idiinka qoreyno waxaan xooga saareynaa amaba idiin kula hadleyna dad ku nool degaan ay ka jirto nidaam iyo kala danbeyn, wax badane warar xiiso leh oo dhulka Somaaliland ka hadlayo wey inoo soo socdaan!midna ogaada marnaba lagama yaabo in nalooka weeciyo wararka Soomaaliland ku raaxeysta waqtiggiinii ayaa la joogaa.la soco wararkeena danbe.
Picture of the day-Sawirka Maanta iyo Degmadii Dalxiiska, Korinta dhalaanka amba ubadka, Hawada iyo Xoolaha ku wacneyd oo xitaa iskuuladii laga waayey meel la dego, walee ragii rageedii ahaa,(Dulqaadkii, Daacadnimadii, Calool ku qaad la'aantii,Gobanimadii iyo Geesinimadii) oo Qabiil ah hadaad dooneyso in aad barato dalsantii amaba hadaanu si kale u dhogno caraqsankii Maxaas ayey maanta joogaan Sedax Cali, armaad nasiib u yeelatay.
Maxaas waan isla aadi doonaaye bal aanu Heestaan dhulka oo ay dhibic heshay Moqokori ,Maxaas iyo degaanada ku deedsan sidey u ekaadaan cabireysa aanu isla dhageysano,kedib waxaan isla aadeynaa Magaalo hadiiba magaalo amaan leedahay Waa dalsantii Maxaas. la soco wararkena danbe.
Maanta iyo Beelweynta Cali madaxweyne Ma dhaafaankii beelaha Xawadle iyo wararkeenii taxanaha inoo ahaa ee aanu malinba beel ka mid ah beelaha Xawadle uga hadleynay inagoo dhanka kale sawirka manata ku soo qaadaneyna Magaalooyinkii Caanka ahaa ee Moqokori iyo Maxaad labada degmo ee aan kala dhicin, Qormadan u soo qaado Qaxwo amab Shaah.
News in Hiiraan, Somalia, Somalialand, Africa and Around the world- Friday MAy 24,2024- Wararka Maanta Hiiraan, Soomaaliya, Soomaaliland, Afrika iyo caalamka- Cali madaxweyne
sedaxda luqadood ee loogu dhawaaqi karo horey ayaan qeybtii midaan ka horeysay uga soo hadalnay,hadana waxaan gudagaleynaa dhameystirka qeybteenii hore in aanu qormada aanu ka diyaarinay beeshaani ka dhigno labo qeybood waxaa ugu wacan markii aanu ka hadleyno wey noogu baxdaa,sidaasi daraadeed ma dhaheyno beeshaani ayaan taariikhdeeda ka shekeyneynaa oo halkaan kuma soo koobi karno wanaagooda, dadnimadooda iyo weliba kartidooda oo waan wada qirsanahay taas, hadane sidaasi ay tahay aanu gudagalno sedax Cali (let's dve in).
Inta ay qormadan inoo socoto waxan ugu talo galnay in aanu iskula raxeysano magaloyinkii caanka ahaa ee Maxaas iyo Moqokori,markii hore qorshahenu waxuu ahaa labadaas magalo hayeeshee,Degmadii Tardo oo labadanba aan waxbo u aqoon iyo dadka ku nool Tardo ayaa garanayee, sidaasi daraadeed magaaloyinkii kale bal mar kale ha inoo ahaadaano maanta maadaama aanu ka hadleyno sedax Cali magaalooyinkana aan ku soo koobno sedax magaalo....lol.
Qormadeena halkaan ayey ka bilaabmeysaa, Beelweynta Cali Madaxweyne marka laga hadlayo beelaha Xawaadle waxuu Allaah ku madneystay sedax shey oo ay adag tahay in uu isku helo qof nool, 1-Waa dad aan aqoon calool ku qaad.2- Waa deeqsiyaal.3- Waa Geesiyaal.
Markaad taariikha Cali Madaxweyne ka hadeyno waxey ku xiran tahay hadba meeshii aad ka abaarto iyo xiliga aad dooneyso in aad ka hadasho, waxaanse inagu ka hadleynaa maadama ay noogu baxdo reerkani oo aanan qormadooda ka daaleyn hadba intii karaankeen ah.
Horta mar hadaan dhahnay waa dad aan calool ku qaadleyn, Deeqsiyaal ah amaba Gesiyaal ah ,xigmad oo dhan halkaas ayey ku kooban tahay, waxaase u dheer in reerkani waxaa
ka soo jeedey Nabadono hadii aanu qaarkod in aanu ka hadalno taariikhdooda bilaawno ay nagu adkaaneyso xiliga aanu soo gabo gabeyneyno ka hadalkooda oo waxaa ka soo jeeda Nabadoon Guure maalin oo xitaa hadaan nabadoonada kale oo dhan ee ka soo jeeday beshani iska deyno aanan ka dhamaaneyn.Guure Maalin ( Believe me), isaga oo Guure Maalin ah iyo Sandhool Guure Fiidow Gar ay galeen weligeed Xawaadle dib uguma soo noqon sidey tahay ayey meel u saari jireen,weliba Guure Yare inta ay doodaha socdaan amaba la garamayo lama hadli jirin intow is maahiyo ayuu dhulka iska xaxariiqi jiray sidii nin aanba waxa laga hadlaa qeyb ka aheyn,kedibna markuu hadalku taag taag isku bedelo go'isii oo markii horeba u muuqaal ekaa Karfanta dadka markii ay dhintaan lagu duubo ( Yacni Go cad oo qurux badan) oo ay Nabadoonadii hore xiran jireen ayuu intuu halmar babiyo oo uu boorka ka jafo dhihi jiray hadey xiligaas la garamayo ku beegan tahay Jiilaalna waxuu dhihi jiray waa inoo Roob,hadey xili Roob ah tahayne waxuu dhihi jiray armey ku roon yahay in aanu wada hadalno xili Jiilaal ah...lol.
Reerkaani iyo dumarkani amaba hadaanu si kale u dhigno beelweynta Cali Madaxweyne waxaa soo maamuli jiray Nabadoono tayo ,xikmad iyo waaya aragnimo u lahaa waxa ay markaasi shaqadoodu aheyd. dhanka Diinta waxaa ka soo jeeda culimo badan oo aanu ka xusi karno caalimkii weynaa ee halka uu ka jeedinayo muxaadarada ay wadooyinka caasimada Mogdishu xirmi jireen Shiikh Maxamed Macalin. Dhanka siyaasada waxaa ka soo jeeda siyaasigii yaraanta ku galay siyaaasada AUN Cabdullaahi Cosoble Siyaad iyo Ahmed Geele. Dhanka Fanka waxaa ka soo hadaan Fanaanadii Khadiijo Axmed Waasuge Soomaaliduna u garan ogtahay Khadiijo Hiiraan, Musikiistahii weynaa ee kooxdii Iftin ee sida mucjisadaa u garaaci jiray biyanada Sabriye, hadaad doonto ku dar fanaankii codka halaasiga lahaa Cabdi Diini oo ay jiilka hada jira wada garanayaan. Dhanka militeriga Soomaaliya General Cumar Gacal Dhurwaa, Cismaan Afraxow iyo saraakiil badan oonan halkaan ku soo koobi karin.dhinaca sportska ciyaariyahankii number 10aad ee xulkii qaranka Hiiraan Imboobe Faarax Dhalweyne iyo Daahir Gacamey haka tagin waa reerkaan.....lol.
Waxaa ku jiraan dad ilbax ah oo aqoonta maadigaa iyo mida Diinigaaba heer ka gaaray sida
looga helayo Soomaalida dad bulshada caan ka ahaa ayaa reerkaanina looga helayey sida reer Muxumed Caraale, Reer Xerow Ganoole, reer Laqanyo,reer Sharaawe Beled, reer Xalane Xabadow, reer Shiikhoow Caruud, Reer Xaamud, ku soco,haka tagin reer Dhalin Cumar ku sii xiji Reer Cawaale Faniin,( Tusaale Cawaale Faniin Waxuu ahaa doctor ku dheereeyey daawo dhaqameedka amaba waxa afka qalaad maanta lagu yiraahdo traditional medicine doctor,hadow rabona deb ayuu eber kaaka dhigaa hadoow kuu bogi waayo,waxaadna ka soo tagee adigoo qal qalooc u socda amaba isku toosan...lol) ,ka sii gudub kuna soco qormada,reer Faarax Webi,Macalin Nuur Jaleefkooda is daba dhig,reer Odowaa Afgoof name it,reer Waariye, waxaas oo dhan marka la sii kala qaado waxaa reerkaan laga helaa jufo dhan oo la yiraahdo Nuur Samater oo u badan dad reer magaal ah, markaan dib u eegno beris samaadkii xiligii uu dalku intaan ka xasilnaa,waxaana ku soo xiga reerka la yiraahdo Xaruunka, waxaan qeybtaan ku beys gareynay inta aanu ka garaneyno beeshaani.
Dhinaca ganacsiga waayadii hore rafaad ayey ku qabi jireen sidey suuqa ugu jiraan ayaad waxaad maqli hebel waa musalafay iyo xisaabtii ayuu qalday oo baadiyow ku laabtay, laakine nin qatar ahaa oo waxaa jiray la dhihi jiray Cali dhegaweyne oo beri samaadkii dadkii ay u shidneyd caasimada Soomaaliya ka mid ahaa,hadase dunidan casrigaa Hiiraan iyo bariga Afrika waa kala wadaan intii uu Allaa la garab galay...lol.
Dhanka duunyada amaba xolaha la dhaqdo ee ay Soomaalidu ku fanaan marka laga hadlayo Hiiraan 1, 2, iyo xitaa kalinta 3aad lagulama tartami karo Cali madaxwyene waa reer sedaxda duunyo hodan ka ah oo reerkaan waxey Xawaadlaha kale uga duwanaayeen Waxaa Ducadii uu haayey oo dhan berisamaadkii la helay Ugaaskii ugu cimriga dheeraa ee soo maray Beelaha Xawaadle Ugaas Khaliif, weliba Ugaas Kahliif waa Ugaaskii yiri Cali ceeb Cali la'aane Ceeb oo uu ula jeeday xumaan iyo samaanba waa leeyahiin,waxaase loo qiray inaguna aanu qireynaa iney isku darsadeen sedaxdii shey ee aanu kor ku soo sheegnay.
Dhulka miyigaa markii aad tagto waxaa joogaan rag laashinley ah oo gabyaa ah dhanka kalena hadey isku helaan ciyaarta loo yaqaano Caweyska ragii rageedii ahaa ay habeenkaas amaba xiliga la tumayo dhulku wada lulanayo,( Hoobey Hoobeyey Hoobayeey, Baa waa Quraan dhige, ohow Baari waa Ilaahey, Ohow ma iska daba gadoonaa) iyo wax la mid ah hadey dhahaan natiijada ka soo baxeysa waxey noqonyesaa halkii ay Soomaalidu ka dhihi jireen labo doob meeshii ay isku hesho mirir badan ayaa ka kaca....lol.
Hayeeshee Sedax Cali Duubkii Ugaas Yusufna wacdarahii ay dhigeen halkaan kuma soo koobi karno. Yusuf Samatalis iyo Yabar Dige oo noogu xigi doona xili weliba munaasib ah ma adigaaba war haya.la soco wararkeena danbe iyo Hiiraan, Soomaaliya, Soomaaliland, Afrika iyo caalamka.
Beelweynta Yabar Dige iyo Soo dhaweyntii laga qeyliyey ee ay Ugaaska Beelaha Xawaadle ugu sameeyeen degaanka Gasle ooah dhul beelraley ah oo aad u quruxbadan, bal aanu isla aadno Gasle iyo Dhulkii QUruxda badnaa ee Hiiraan.
News in Hiiraan, Somalia, Somaliland, Afrca and Around the world- Thursday May 23,2024- Wararka Hiiraan, Somaaliya, Soomaaliland, Afrika iyocaalamka- Waxaan maqli jirnay wadan hebel markuu dhoolatus ku sameynayo qeyb hawadiisa ka mid ah, waxuu xitaa halkaas iyo halkaas...lol, Hayeeshee Yabar Dige waxey xirteen 1000 Militer oo dhul ah oo hadaan si kale u dhigno 1 KM dhinackasta ah goobta Ugaaska lagu qaabilayey. Waa dad siweyn u habeysan inkasta oo aanan dooneyn in taariikhda beeshaani oo aanu qoraal kale kaka sheekeyn doono in ay naga dhaxgasho soo dhaweynta ay Ugaaska Beelwaynta Xawaadle u sameeyeen hadane marka guud ahaan beelweynta Xawaadle siyaabo kala duwan looga hadlayo Yabar Dige intaan ka naqaano waxaa ka badan inta aanan ka aqoon,hayeshee xiligii bur burka keddib nin reerkaan ka soo jeedo dhacdo ay naadir aheyd oo uu dhawr iyo 20 sano ka hor ka sameeyey caasimada Soomaaliya ee Mogdishu ayaan ku bilaabeynaa sidey u yahiin dad aan dulmiga aqoon hadiisa ay waxa socda u bogi waayaan cirka kula tagayo.
Horta reerkaan sideedaba waxey u badan yahiin aqoonyahano, waxeyna u kala baxaaan Adan Warsame, Uurkaxeeb iyo Ooyasan mid aan midka kale ka darneyn ma jiro tiro iyo tayo hadiiba reer ka mid ah beelaha Xawaadle lagu timaami lahaa waa beelaha dhawrkaa ee aanu ku tilmaami laheyn midkood,hayeeshee waxaa hada ka hor dhacday in Mogdishu ay dhalinyaro ku afduubteen nin ganacsade ahaa oo reerkaan ka soo jeeday,kedibna kuwii doonayey iney afduubtaan ayuu yiri waan ogahay adinga iyo aniga isma garaneyno waxaanse garanayaa dadka iikiin soo diray ee waxaad sameysaan dhaliyaradii 2 qof aniga ha ila joogto lacagtii leydiin siiyey ee la doonayey in leygu afduubo ka badan qaata ee halkan iiku keena qofkii aniga iikiin soo diray.
Kedibna dhaliyaradii wey is fiiriyeen,Waxeyna yiraahdeen war ninkani waaba nin rag ah kii noo soo diray ayaaba nacas ahaa oo waxa uu noogu soo diray ayaaba aheyd inuu raganimadan oo uu nagula hadlay uu ku ogaa,kedibna ninkii ayey u keeneen waaba nin ay shirko ahaayeen oo uu ganacsi ka dhaxeeyey oo ka mid ahaa reeraha uu xiligaas dalka ka degi waayey midkood, kedibna gaarigiisa ah oo gurigiisa yiilay ayuu intuu shidaal ku shubtay indhaha iyo lugaha intuu ka xiray la aaday Baladweyneiyo Hiiraan kedibna ku xiray gurigooda halka ay ku tiilay Moorada loda ay ku xareystaan, halkaasina ku hayey ilaa 6 bilood inta ku xiray Tiir markii Loda la lisayo weysha yar ee hoyaded godlisa lagu xili jiray inta caanaha laga maalayo loda.Mudo kedib ayuu reerkii uu ka soo jeeday ninkii sidey u raadinayeen ayaa loo sheegay in wiilkooda iyo hebel oo ay shirko ahaayeen oo ka soo jeeday Hiiraan Lodooda ay halmeel wax ku wada cunaan fartii aad qori kartaan qora hadii kale dad soo dirsada oo weydiiya sidey wax u dhaceen wiilkiina kedibna ika gar baxa....lol.
Markii reerkii Wiilkooda lagu xiray Moorada ay ku hoydaan Loda sidey wax u dhaceen dhageysteen markaas kedib ayaa or orod iyo raali gelin iyo in ninkii reer Hiiraanka ahaa ee reerkaan ka soo jeeday hantidii la doonayey in laga disho iyadoo uusan hal dolar ka maqneyn loogu keenay gurigii uu ku soo bar baaray xitaa isaga ma doonan.yacni hadaad dooneyno in aad barato Yabar Dige waa dad hadey arkaan iska daba wareeg iyo dulmi uu qof aadan ka maleysaneyn kugu sameeyo sidii aad uga jawaabi laheyd ragaan weydii,maadaama badanaa dalka Soomaliya dadka ugu badan ee lagu shirqoolo ay yahiin dad shirko ah oo hanti iska dilanayo hadii aad ganacsade tahay arintaan aanu ka hadleyno wey ku anfaceysaa, waase hadii uu kugu yaalo qalbi iyo wadne wax iska dhicin kara hadii la dulmiyo uu kugu yaalo...lol.
Intaas sheekadaa naga gashay oo ujeedku ma aheyn in aanu wax la soo dhaafay dib u aadno,hayeshee Soo dhaweyntii Ugaaska iyo degaanka dhul beereedkaa ee Gasle, ciyaarta hidaha iyo dhaqanka,farxada shacabkii Ugaaaska Beelaha Xawaadle soo dhaweyey waxaa Ugaaska halkaas lagu gudoonsiiyey 100 Halaad iyo Baarqabkood,yacni ratigii meesha ka atooreyn lahaa.waxaase xiiso lahaa gawaaridii ka soogalbiyey Ugaaska degaanka Beergadiid ee keenay Gasle waxey xariir sanaayeen masaafo aad u fog, waa soo dhaweyn qurux badan dhulka oo barwaaqo ah meshii uu Ugaasku tago oo ay raxmadii eebe maasheysay iyo dadkii oo dal iyo dibad markii uu degaankooda soo gaaro Ugaaska isku xiran,waxey is dhahayaan ma naqaano waxaase ugu badan naga tiiriya yaan nalooga gabyine iyo wax la mdi ah...lol.
Isku soo duuboo safarka nabada iyo midnimada Ugaaska beelaha Xawaadle wuxuu is baray dad aan weligood fursad isku helin , tusaale Beelaha xawaadle waxey u ficil tamaan waxii magaaalada Garasyaani ka xiga Koofur ilaa meesha ugu danbeysa ee ay cadceedu u dhacdo waxaa la yiraahdaa Xawaadlaha Koofurta, halka magaalada Garasyaani waxii waqooyi ka xiga leysku yiraahdo Xawaadlaha Waqooyi,runtii kalama liitaan,si uusan qoraalku inoola dheeraan bal aanu halkaan ku hakino,maadaama ay wararkeenu badan yahiin iyagoo ka hadlay dhinacyo kala duwan iyo Jufoyinka beelaha Xawaadle iyo midkasta tariikhda ay caanka ku aheyd.Well Done Yabar Dige.la soco wararkeena danbe ee Hiiraan, Soomaaliya, Soomalailand, Afrika iyo caalamka.
News in Hiiraan, Somalia, Somaliland, Africa and Around the world-Thursday May23,2024- Wararka Hiiraan, Soomaaliya, Soomaaliland, Afrika iyo caalamka-Kedib dabaaldegyadii xafladii Duubka Ugaaska Beelaha Xawaadle ee taariikhda Soomaaliya gashay iyo Midii Soomaaliland ee 18 ka May ayna warar muhiim u ah shacabweynaha Soomaaliland ay jidka inoogu soo jiraan hadane bal aanu waxoogaa isla aadno dhulweynaha Hiiraan iyo soo dhaweyntii Ugaaska Beelaha Xawaadle ee Coomaad, Beergadiid, Gasle iyo meelo kale oo ay degaan beelweynta Agoon Cabdalle iyo Beelweynta Yabar Dige inagoo ku hormareyna Beelweynta Agoon Cabdalle,keidbn aku xijineyna Yabar Dige.
Hayeeshee, hadiiba ay beel Xawaadle weyne ka tirsan maanta midnimo muuqato laga hadlayo waa beesha Agoon Cabadalle oo uu mudo u soo socday shirar isku xirnaa dal iyo dibad,Marka loo eego baaxada soo dhaweynta Ugaaska Beelaha Xawaadle, quruxda magaaladii caanka aheyd ee Coomaad iyo weliba sida xilkasnimada leh ee ay mudadii uu Ugaaska ku sugnaa degaanka ay beeshu degto dal iyo dibad iskugu xirneeyeen,hadane
waxey aheyd soo dhaweyn si wanaagsan loogu diyaar garoobay, dhul udug ah, Bali, war amaba haro weyn oo aad u qurux badan taasi oo loogu yeero Galka Coomaad,hadane maadaama aanu beelweynta Agoon Cabadalle horey uga soo hadalnay hadane bal aanu dulmarno waxii iyaga iyo Ugaaska iyo waftigii mudadii ay isla joogeen sababay in iyadoo la wada faraxsan yahay Ugaaska ay magaaalada Coomaad ka soo galbiyaan Beelweynta Yabar Dige oo iyaguna wacdaro ka dhigay degaanka Gasle inagoo qeybteena hoose kusoo qaadan doono iyaga bal aanu ku hormarno beesha Agoon Cabdalle.
Marka laga laga soo tago in Ugaaska Beelaha Xawaadle hadiyad uga dhigeen 100 Halaad iyo baarqabkood amaba hadaanu si kale u dhigno 100 halaad iyo Ratigii iyagaas bacrimin lahaa si uu ilmo uga dhalo.....lol,hadane Beelweynta Agoon Cabdalle waxey ka mid yahay beelaha Xawaadle ee iyaga dhaxdooda markii ay xifaaltamayaan Gabay haraga , sibraarka amaba maqaarka hadba sidaad u taqaano iskaka saari jiray beri samadkii oo waxaa ka soo jeeda gabyaa hada ka hor inta reerka uu ka dhashay oo laga dayn waayey hadalo tuur tuur ah ayuu gabay kooban u tiriyey qeyb Agoon Cabdalle ka mid ah,waxuuna yiri inagoo soo kobeyna
( Irab oon badaneyn iyo gaaliblaan Baran waayey, waxu baabahna maahan beelo xooglehna maahan ee ma Waraabe Ban jooga oo baqo haatimayaa,kuwii gabaygaas loo tiriyey iyagana deb yar ma jishidine waxey ahaayeen mucjiso gabo loo geliyey magaaladana ku badnaa berisamaadkii hogaanka beeshaanina dhinackasto iyaga heyn jiray, waxey yiraahdeen ( Cigale Cagaar Daaq ) oo ay ula jeedeen ninkii gabyaaga ahaa reerkiisa,hayeeshee ragii oo isku tagay hadana mid ah xiligii beri samaadkiina ka wiil iyo dhaqaalo badan sidey u dhan yahiin AgoonCabdalle ayaa reerkasta iyagoo si aan horey loo arag ugu diyaar garoobay shirkaan ay isku arkeen iyagoo ilaa gudaha Etoobiya uga yimid Duubkii Ugaaska beelaha Xawaadle ka hor intii aysan isku arkin shirkweynahii taariikhda galay ee magaaladii quruxda badneyd ee Coomaad.
Arinta kale ee xiisaha leh ayaa ah in Beesha oo uu Ugaaska beelaha Xawaadle halkaas ugu duceeyey Agoon Cabdalle ay ka midoobeen waxiiba kala fikir duwanaan aha maadaama uu shir nabadeed oo beesha dhaxdeeda ah una sii gudbi doono dan guud kana soo bilaawday waqooyiga Hiiraan oo ah halka ay beesha Agoon Cabdalle degaan uu kusoo dhamaaday sidii ugu quruxda badneyd xili mudadii iuu shirku socday ay marka kuwii joogay laga soo tago ay dhanka isgaarsiinta uga qeyb qaateen aqoonyahano, siyaasiyiin iyo hadba intii mustaqbalka uu damac kaka jiray siyaasada Hiiraan iyo mida Soomaaliya ooba beeshaani ka soo jeday iyagoo qeyb ka ahaa midnimada iyo wanaaga ka soo baxay shirkaan iyo degaankaan lagu casuumay Ugaaska beelaha Xawaadle, xili ay abaabul loo qaateen ah wadaan beelaha kale ee Xawadle maadaama hadba mida uu Ugaaska la kulmayo ay kala horeyan ayna Beelweynta
Agoon Cabdalle ku xigeen Beesha Yabar Dige oo iyaguna wacdaro dhigtay oo halkii aanu hal qormo ka dhigi laheyn iyagana qormo gooni ah oo weliba inagooku xigta qormadan aanu ku soo qaadan doono waxii halkaas ka dhacay oo aan halkaan lagu soo koobi karin, waa beel yaro leh aqal Soomaali cajiib ah, caleemo qoyan iyo dhul beereed qurux badan yeysan ku dhaafin qormadaas.
Fiiro gaar ah- Marka laga soo tago qormada aanu uga hadleynay beesha Agoon Cabdalle Wararkii aanu uga haldeynay beelaha Xawaadle midkasta iyo sidey iskugu xig xigeen wey inoo soo socdaan, Waxeyna noo joogtay beelaha qabyo inoo ahaa Cali Madaxweyne, Cabdi Yusuf iyo Yabar Dige oo aanu isku xijin doono,kedibna uga sii gudbi doono kuwa kale kuwaasi oo dhamaantood wada ah kuwo xiiso leh.
Hayeshee si aysan qoraalada dhan nooga noqon kuwo kaliya hal dhinac ka hadlaya waxaan dhaxgelin doonaa hadba wararka ugu xiisaha badan sida debaal degii 18 May ee ka dhacay Soomaaliland oo ay deganadaas warar aad u xiiso badan inooga soo socdaan hadii aad tahay muwaadin Somaliyed kana soo jeedo Somaliland yeysan ku dhaafin wararkaas maxaa yeelay bilaha inagu soo aadan waxaan ognahay in ay deganadiina soo gaari doonaan waftiyo heer caalami ah, wax badan calanka Soomaaliland iyo warar badan halkaan waad ku arki doontaan oo wlei shaqo ayaan ku wadnaa durbaba.
Weliba inagu Soomaalidu waxey nagu taqaanaa in aan nahay mediyaha kaliya oo aanan laga weecin karin waxa ay doonayaan in ay markaasi ka hadlaan, xitaa hadii ay jiraan boqolaal news oo la sameeyo 24 kii saac ee kasta hadii ay markaasi jiraan,maxaa yeelay wey adag tahay cid dalka Soomaaliya waxa ka socda inooga xog ogaalsan, bedelkii aanu Soomaalida dhaxdeeda ku mashquuli jirnay waxaan xooga saareynaa hadba degaanadii ay dadkoodu ugu yaraan isku tashanayaan oo ay Soomaaliland ugu horeyso weliba Soomaaliland halkaan ayaan kaliya af Soomaali wax ku soo gudbinaa meelaha kale ee aanu gaarsiino wanaagooda iyo isku tashigooda Soomaali ma adeegsano waxaan ku gudbinaa luqado kale markii doorashadooda la gaaro ayey dadka ka soo jeedo halkaas yaabi doonaan,ha u daymo la'aan wararkeena dnabe Hiiraan, Soomaaliya, Soomaaliland, Afrika iyo caalamka.
News, Hiran, Somalia, Somaliland, Africa and Around the world- Sunday,May 19,2024- Wararka Hiiraan, Soomaaliya, Soomaaliland, Afrima iyo caalamka- Wafti gaaray magalada B/dweyne kuwaasi oo iskugu jiray xildhibaano,Aqoonyahano, saraakiil, siyasiyiin hore iyo waxgarad oo siweyn loogu soo dhaweyey garonka diyaaraha magaalada Baladweyne. waftigaan oo markii ay soo gaareen ee magaalada Baladwyene siweyn loogu soo dhaweyey ciyaaraha hidaha iyo dhaqanka, ayaa dhanka kale loo galbiyey magaalada halkaasi oo ay kula kulmeen Ugaaska Beelaha Xawaadle Ugaas Yusuf Ugaas Xasan. waftigaan ayaa ka qeyb galaya shirweyne beelweynta Agoon Cabdalle uga fumayo dhawaan dhulka Quruxda badan ee Hiiraan,Agoon Cabdalle oo ka mid ahaaa beelahii Xawadle ee wacdaraha ka dhigay Duubkii Ugaaska Beelaha Xawaadle, ayaa shirweyne guud oo mudo u soo socday oo ka dhacayo goob aad u qurux badan.
Hayeeshee waftiga maanta gaaray magaalada Baladweyne oo ahaa mid siweyn looga dareemayo ayaa dhanka kale waxaa halkaasi loogu soo dhaweeyey si mug iyo miisaan leh, waana shirkii ugu weynaa ee anau waayadan aragno oo ay iskugu timaado Beelweynta Agoon Cabdalle,halkaasi oo siweyn looga dareemayo Hidaha iyo dhqanka ay caanka ku tahay Soomaaldu gaar ahaan beeshaani aysan ka marneyn iyagoo wacdaro ka dhigay maanta garoonka diyaaraha Ugaas Kahliif ee magaalada Baladweyne dhaliyaro rag iyo dumar iskugu jiro .
Dhanka kalena Ugaas Yusuf oo tan iyo markii lagu duubay degaanka Daharo Ugaas ayaa ku mash quulsanaa qaabilaada waxgarad iyo qeybaha kala duwan ee bulshada,inagoona dhamaan kulamadii kala duwanaa ee uu Ugaasku la qaatay bulshada kuwaasi oo iskaka kala ymid dal iyo dibad halmar qormo xiiso leh ka soo diyaarin doona si guud iyo si gaar gaar ahba .waxaa dhanka kale si habsami leh inoogu bilaabanayo wararkeenii taxanaha inoo ahaa ee aanu uga hadleynay beelaha Xawaadle oo ay nag asoo dhaxgaleen xafladii debaal degan Soomaaliland.la soco wararkeena danbe.
News in Hiiraan, Somalia, Somaliland, Africa and Around the world-Saturday, May 18,2024- Wararlka Hiiraan, Soomaaliya, Soomaaliland,Afrika iyo caalamka-Maanta iyo mar kale iyo shacabkii Soomaaliyeed ee qaaliga inagu ahaa ee Soomaaliland, Waxaani dabaaldeg waa dhaaftay ee magac kale haloo bixiyo Soomaaliyey. Wararkeena kuwooda ugu xiiso badan iyo maanta oo aan isla aadeyno mar kale magaaladii dhaqanka iyo Hidaha Soomaaliyeed,Magaaladii xadaarada iyo ilbaxnimada,magaaladii halgamyaasha Soomaaliyeed kuwoodii ugu caansanaa, magaaladii heeso magaalo lagu aamaano ugu badneyd oo loo qaado, magaaladii berisamaadkii dalka Soomaaliya ka aheyd caasimada Labaad maantana ugu yeereyno caasimada Somaliland ee loo garan ogyahay Baxsaney Hargeysaay kaa Gudoomay Baaqee.Hargeysa oo manta gil gishay dhaman gayiga ay ku nool yahiin qowmiyada Somalida waxa ka dhacay inagu ma dhaleyno waa dabaal deg ee waxaan u raadin doonaa waxii ay indhaheenu qabteen magac kale oo ana ka aheyn dabaaldeg.
Horta inta aanan gudagelin muhiimada qormadeena waxaan shacabka Soomaaliland meelkasta oo ay dunida ka joogaan amaba Soomaaliland ka jogaan lenahay hada kedib shabakadani waxey idiin tahay naas irmaan oo kale oo wax badan calamka indhahodu wey qaban donan wanaag badan oo deganadiina ka jira unaa baahan in ay dunida u gudbiyan dad adinka idiinka koreeya, hayeshee,markaanu dhinackasta ka eegnay wax badan,waxyaabaha aanu idiinku jeclanahay ee na soo jiitay wey badan yahiin , waxaanse aad ugu faraxnaa inagoo qalbiga idiin kala hadleyna markii aanu aragno nabada ka jirta dhulka Soomaaliland si gaar ah markii aanu aragno dad inaga akteena qaali inagu ah shacabka Somaaliland oo dhan ayaa akteena qaali inagu ah,laakinse markii aanu aragno culimada Soomaaiyeed
kuwooda ka soo jeeda Soomaliland oo aanan halkan magacyadooda kusoo koobi karin Sida Sheikh Ismaaciil Alla yaaraxma, Shiikh Adan Siiro Alla yaa Raxma, Shiikh Mustafa oo anaan muxaaradiisa ka dhergi karin, Shiikh Dirir, Sheikh Saciid Raage iyo culimo badan oo aanan halkaan kusoo koobi karin kuwaasi oo iskugu jira kuwo nool iyo kuwo ifka ka tagay oo inta booqdaaan Soomaaliland hooyga ay ka degaan iyo inta u dhaxeysa halka ay muxaarada ku aqriyaan inta si nabad galyo uga tago hadane si nabadgalyo uga soo laabto iyaga iyo hadba culimada Soomaaliyeed ee kale oo markaasi martida u ah,markii aanu aragno aad ayaan ugu faraxnaa oo dunida waxii ugu qaalisana ayaad heysataan waa nabadgalyo ku timid isxilqaam guud in aad hadafkiina intuu doono hala ekaadee aad gaartaan hadii aad dooneysaan ku dadaala nabadaas ay Soomaali oo dhan intii qalbigoodu nadiifka yahay ay ku farxeyso xasadne awalba aduunyadan kuma laheyn wax karaamad ah oo aan dulinimo ka aheyn,guul iyo gobanimo ayaan idiin leenahay.
Sidoo kale waxaan bogaadineynaa shirkadaha waaweyn ee xarumaha ka dhigtay Soomaaliland kuwooda ay leeyahiin muwaadiniin Soomaaliyeed oo reer Soomaliland ah ee hadane shaqo abuur u sameyey dhalinyarada kuwasi oo aanan halkaan ku sookoobi karin min Dahabshiil Group ilaa kuwa ugu yar yar. Hayeshee sidii ay dad badan inoga barteen markii aanu degaan ka mid ah dhulka ay qowmiyada Soomaalidu degaan ay ka dhaceyso dorasho waxan shacabka hadba u soo gudbinaa warar ay u siman yahiin musharaxiinta dhan ee Somaliland sidaasi daraded xisbiyada, xukumada iyo musharaxinta dhamantod markii uu bilawdo ololaha xoogiisa waxaan isku dayi doona hadii Alle idmo in aanu u sameyno qeyb gooyni ah oo ay shacabweynaha Soomaaliland iyo kuwa guud ee Soomaaliya kala socon doonaan.Hadii maanta nala weydiin lahaa halka ay joogto Soomaliland in aanu talo ku darsano oo nala dhihi lahaa maxaad walaalaas Soomaaliyeed si ay horey ugu socdaan kula talin laheydeen, waxaan talo ku siin laheyn markii ay ka soo dhamato doorashadan in ay Calanka Somaliland qeybta casaankaa amaba caduudkaa ku bedlaan Baluug dhaxda ku leh xidigta 5ta ah ee ay caanka ku yahiin qowmiyada Soomaalida Towxiidkana ka daayaan labo sababood awadood.
1- Horta Calanka Guud ee Soomaaliya ee Buluug ah leydiingama leh oo waxaad tahiin dadkii u soo halmagay kuwa safka hore uga jira marka laga hadlayo taariikhda Soomaaliweyn amaba Soomaalidii hore,wanaa fikir aanu is leenahay hadii dhanka wanaagsan laga eego macquul u ah jiilka soo korayo ee Somaliland,maxaa yeelay xili aanu nasiib u yeelanay in aanu Somalilnad boqano xiliyo waxaa jirtay qofka hadii lagu arko cabitaan kalarkiisu yahay buluug la ceyrsanayey iyadoo la leyahay waa calankii Somaaliya ,yacni inagu layaab naguma noqon arinkaas oo dunidan aanu ku nool nahay reer Galbeedkaan siiba Mareykanka dunida ugu quwada weyn maanta waxaa soo maray xili qofkii madow ah ee America ku nool uu cabo Cabitaanka Cookada la ceyrsan jiray sidii qof danbi galay oo waxkastaba waqti ayey leeyahiin,waxaase daran in fikrad isku mid ah mudo aad u dheer la adeegsado.
2- Maadaama calanka Soomaaliland ay dusha kaka qoran taahy Towxiidka waxaa dhacda iyadoo aysan dadku ugu talo gelin in ay kula caweyan meelo aan munasib aheyn oo aan waxbo dhaamin Kalaabyada iyadoo la ixtiramaayo diinteena sharafta iyo wanaaga badan hadii laga masaxi karo oo ereyo af Soomaali ah lagu bedeli karo amaba logo-da/Astaanta Somaliland ay caanka ku tahay wey qumanaan laheyd iyaduna,waa kaliya talo soo jeedin dad aqli iyo garaad u saaxiib ah wey ku nool yahiin Soomaaliland inaguse waxey naga tahay xasuusin.
Mida ugu danbeysa doorashada ka hor iyo kediba wax dagaal ah hala gelina deriskiina oo yeysan idiinku dhicin waxii dowladi kacaanka ka raacay 1989 Hiiraan oo iyadoo ay xukunka iska joogi karaan mudo, maalmo is xig xiga dileen Nabadono aanu ka xusi karno Maxamed Xasan Xawadle oo lagu dilay Buulo Burde, Taliil Muumin oo lagu dilay Tuulada Beero Yabaal iyo Nabadoon lagu magacaabi jiray Cismaan Hareeri oo isagoo walaalkiis oo geeriyooday tacsidiisa u socda lagu dilay Meel lagu magacaabo Garasyaani inta gacanta laga gooyeyna dhiig bax u dhintay, dabcan ciidamadii Soomaaliya ee berigaas ma wada xumeyn waxaa ficiladaas fulinayey qeyb iyaga ka mid aheyd oo shacabka Hiiraan markii la dhaqaajin waayey dowladii kacaanka la doonayey in ay ku kiciyaan reer Hiiraan.
Waxii markaasi ka danbeeyeyna dagaalo faraha looga gubtay kedib ilaa Ciidamadii dowladii berigaasi jirtay lagu qasbo in ay mari waayaan wadadii dheereyd ee isku xireysay Mogdishu iyo Hargeysa oo ay mari jireen wadooyinka ay Geela iyo xoolaha kale maraan, waana markii ugu danbeysay oo ciidamo u socda Waqooyi oo mara Hiiraan la waayey,magaaladii ugu horeysay ee ka baxda gacanta dowladii kacaankane ay noqotay magaalada Buulo Burde, marka reer Hiiraan abaalweyn ayey idiinku leyahiin taariikhda gadaal u aqriya mar kale waxii la soo maray, waxaasina waxaa keenay dulmiga shacab nidaam iyo dowladnimo rabay lagula kacay si gobanimo lehna uga dhiidhiyeen oo hada taariikhdaas kuma laabaneyno oo waan wada ognahay waqooyi oo uu dagaalkii ka bilaawday 1988 oo aan dowladii laga xoreyn in Hiiraan oo uu ka bilawday 1989 laga xoreeyey.
Marka deriskiina dagaal haku qaadina ee bedelkii ugu baaqa nabad iyo dib u heshiisiin oo noqda dad u muqal ek mamul amaba dowlad han iyo dad aragi fog leh ay hogaaminayaan. marnaba dulmi ha isku raacina dhul barwaaqo ah ayna ku nool yahiin shacab hami iyo han sare leh in aad tahiin ayaan qiyaaseynaa.Ogaada qoraal aanu qeybta hoose soo dhignay oo aanu far waweyn ku qornay soo aqriya hadii aad nasiib u yeelataan waxaa ku jiran qeyb aanu ku leenahay beelaha Daarood iyo Dir afkiina iyo adingiinu haka nabad galo reer Hiiraan, waxaan ula jeedno dad aad u fahmi kara xikmada ka danbeysa la gaashada waxa aanu sidaas u leenahay.Ugu danbeyn,Cashar ha iidnku filnaato waxa ka socda koofurta Soomaaliya. Noolaada waa inoo doorashada soo socota hadii Alle idmo iyo ololaha markii uu bilaawdo.Qowmiyada Soomaalida meelkasta oo ay ku nooshayna waxaa leenahay Soomaaliya hanoolaato.la soco wararkena danbe ee taxanaha inoo ahaa.
News in Hiiraan,Somalia/Soomaalilad, Africa and Around the world-Friday May 17,2024- Wararka Hiiraan, Somaliya, Somaliland, Afrika iyo caalamka-Sidaan shacabka Soomaaliyeed horey uga balan qaadnay in aanu meelba mar dhulka ay geska Afrika kaka nolyahiin qow miyada Somalida kaka soo warami doono, wararkenana ku soo qaadan doono dorashoyinka Soomaaliland sidoo kalena aanu xuska 18 ka May oo siweyn looga dareemayo magaaladii caanka aheyd ee Hargeysa haatana u ah maamulka Somaaliland caasimad.
Waxaa nu marka hore bogaadineynaa oo aanu qireynaa wax ay 30 kii sano ee ina dhaaftay sameyn wayen mamuladii is xig xigay ee ka jiray koofurta Somaliya Walow ay Somaliland Koofurta kala mid tahay qof uu xilkii ka dhacay oo hadane qaab sharci daro ah bulshada iska horjooga oo ahda wax iska caadi ah ka noqday koofurta Soomaaliya, hadane waxaa jira wax aan la dafari karin oo aanu ku amaaneyno shacabka Soomaaliland oo ah doorashooyinka ay qabsadaan sida ay iskugu soo baxaan oo ay safarka dhaadheer u galan ayna uga go'an tahay iyago caalamka tusinayo in aysan Koofurta Soomaaliya aheyn sida la moodo oo ay dhawrkii sanoba Dorahso ay dadku codeynayan qabsadan,halka aanu garan la nahay si aanu siyasada Somaliya ee maanta taalo Koofurta Somaliya aanu wax uga qorno.Hayeeshee,Qofkkii Somali ah oo inoo sharaxo warmurtiyedka Mogdishu laga soo saarey iyo meshuu u jeedo iyo meshu ka jeedo waxaan u naqaanaa siyaasi, aaqil amaba qof dareen leh iyo aqli u saxiib ah,inagu Soomaaliweyn oo dhan waan u sharaxi karnaa, waxaanse la sugeynaa waqti munaasib ah.
Hayeeshee, Waxne waa borobagando waxne waa xaqiiqo markaasi jirta waxaanse bogaadi neynaa isku tashiga, horumarka, adkeysiga iyo weliba go'aanka gesinada leh ee ay shacabka Soomaaliland isku soo maamulayeen tan iyo waxii ka danbeyey bur burkii dalka ka dhacay aaqirkii sideetamaadkii.inagoo 18 May shacabweynaha Soomaaliyeed u soo gudbin doono xaflada abaabulkeeda iyo diyaar garoowkeeda siweyn looga dareemayo dhulka Soomaaliland siiba magaaloyinka waaweyn iyo kuwa yar yar.bal aanu iskula raaxeysano quruxda magaladii amaba buurtii caanka aheyd ee Shiikh,inagoo u rajeyneyna in ay u dhacdo shacabkaas Soomaaliyeed oo aad qaali inoogu ah e Soomaaliland doorasho ay bulsho qabsato mida ugu wanaagsan.
Fiiro Gaar ah- Wararkeenii aanu beelah Xawadle uga hadleynay waxuu noojogaa dhameytirka beelweynta Cali Madaxweyne o qeybta inoo soo socota aad u xiiso badan kuna baraneyso beeshani sharafteeda, wanaageeda, dadnimadeeda iyo wleiba dadkii soo maamuli jiray xikmadaha ay adeegsan jireen, waxaana ku xijin doonaa aduunyada kale marka laga soo tago nimankii xarakada, faanka iyo istooxaariska loo daayey Yusuf Samatalis iyo Yabar Dige..lol, oo aanu isku xijin doono waxaadna beelahan sida beelahi Xawaadle ee ka horeeyey ku baran dontan wax badan oo wanaag iyo qosol iskugu jiro, halka belaha kele ee Beelweynta Xawaadle oo uu midkasta ee inoo dhiman qoraalkoodu xiiso gaar ah leeyahay oo aanu jiilka hada so korayo la wadagi doono, waxaa kale oo aanu markii aan soo gabo gabeyno qoralada beelaha Xawaadle ku xijin doona ahadii Alle idmo sida ay magaaloyinka Hiiraan shacabkoda inta badan iyagoo gaashanayo qurbajoogta u wadaan barnamij isku tashi bulsho ah kuwaasi oo dhisanaya adeega aas aasiga ah ee ay shacabku u baahnaayeen .Soomaaliya Hanolato.la soco warakreena danbe.
News in Hiiraan, Somalia, Africa and Around the world-Thursday,May 16, 2024- Wararka Hiiraan, Somaliya, Afrika iycaalamka-Maanta iyo Mar kale iyo Beelweynta Cali Madaxweyne iyo wacdarahii Duubkii Ugaaska Beelaha Xawaadle iyo Waxyaabaha ay beeshaani caanka ku tahay.Sida aan qoraalkaan kan kii ka horeeyey si horudhac ah aanu shacabka ula sii wdaagnay in aanu qoraaladii taxanaha inoo ahaa ee aanu maalinba mid ku soo qaadaneynay beelaha Xawaadle aanu qeybteenaan uga hadli doono beelweynta Cali Madaxweyne.Inta aanan gudagelin ka hadalka beelweynta Cali Madaxweyne horta waxoogaa aanu qoraalka nuxur u yeelno maadaama aan ka hadleyno dad qaali nagu ah inaga wax qoreyna dhiig iyo kartina leh oo aanu ka caajiseyn in aanu maantoo dhan wax ka qorno yacni dadnimadooda aanan ka caajiseyn,kuwaasi oo markii ay inta nasiibka u yeesho markii ay qeybta hore aqristaan oo laga yabo in ay dad badan dib u xasuusiso waayo waayo,qeybta danbe iyagoo xayi ah oo qeybtaan kore si fiican u soo fahmay qormada qeybteeda hoose ay micnoweyn u sameyneyso.
Cali Madaxweyne amaba waxa afka qalaad lagu yiraado Ali Big Head,ku darsoo hadaan xitaa af carabi la Soomaaliyeey ahaan ugu dhawaaqno waxuu noqonayaa Cali Ra'sul Jibaal,Taliyaani ahaan hadaan ugu dhawaaqnane waxuu noqonayaa Uno tarchiato con la testa grossa Ali......lol. Hayeeshee, beelweynta Cali Madaxweyne iyo muhiimada qormadaan aan isla aadno inagoo wax badan dib idiin celin doono waayo waayo ka hor intaan taariikhda beeshaan qiimaha iyo qaayaha leh gudagelin waxoogaa aan isla aadno dhulkii dulada ahaa amaba caduunka gebedhii nolosha wanaagsan ku nooleyd maxey tiri.
Jaceyl Qalbiguu jug siiyaaye Inboow Jarafoow mar Ii joogi, Jaraf waa darawalkii gaariga ay ii jooji leetahay,gabadhna maadaama ay dadkii hore fikirkooda ku dhiiban jireen qaab murti ah bal aanu waxoogaa qeexno qeybtaan. Beri samaadkii inta badan raga reer Hiiraankaa markii ay dalka ka dhoofayaan badankood intii Allaah waafajiyo waxey ka dhoofi jireen iyadoo ay ama geber ku mehersan tahay ama mid u doonan tahay amaba isagoo markaas guursaday uu dhoofo,kedibna maalin maalmaha ka mid ah sida dhaqanka Soomaalida ka mid ah nin dhaliyaro ah oo qurbaha ku noolaa ayaa reerkiisii ka codsaday in loo guriyo geber markaas u dooneyd,kedibna loo keeno magaalo uu markaasi codsaday oo ay ka dhoofi laheyd,howshii markii ay reerkii fuliyeen oo ay gebedhii si fican u amaba bixiyeen ayaa sidii dhaqanka ahaa gebdhaha Hiiraan amaba kuwa guud ee Soomaalida ma jiri jirin geber leyska dirayo waxaana gebedhii soo raacay hooyadeed iyadoo si fiican loo soo amaba bixiyey oo ay weliba reerkii ay gebedha ka dhalatay gebedhii u soo jareen Oodkac,Luqmad amaba Salool hadba sidaad u taqaano si gebedhii aysan markii ay tagto
Wadankii ay u socotay ugu tagin xaajigeeda amaba ninkeeda iyadoo gacmo maran, kedibna maantoo kale ayaa la yiri halkii ay kaka nooleyd dhulka miyigaa ee Dulada amaba Caduunka dhulka ay Hiiraan ka degaan beeshaani aanu ka hadleyno waxaana gaariga laga soo raaci jiray inta wadad la istaago doo la garanayey xiliga uu soo maro,kedibna dhulkii oo xiligaas ahaa howd gaarigii wuu dhaafay wax yar ,kedibna gebedhii waxey tiri "Jaceyl Qalbiguu Jugsiiyaaye Imboow Jarafoow mar ii jooji",yacni gebedha ma aheyn mid lagu ogaa murti waxeysa fikirkeedii ku gudbisay murti iyo in ay u socotay jacelkeedii ,kedibna hooyadeed oo dareentay ereyada gebedheeda adeegsatay miisaankooda ayaa intey alaabtii ay wadeen dhulka dhigatay sidii gaari Feraari ah intey u duushay kuna carartay wado dhulka Hiiraan laga dhaho Ameerican oo iska stoosan sida aadna sawirkaan ku aragtaan wadooyinka dhulka Duladaa amaba caduunkaa ku yaalo,ugu danbeyna sidey hooaydii u qaylineysay gaarigii waa loo joojiyey gebedhii ay dhashay iyo iyadii oo faraxsana safarkii gebedhaas waxaa lagu bad baadiyey murtida ay soo burqatay oo hooyadeed ku noqotay filan waaga gebedhuna waxey aheyd mar la arag oo Allaah ayaa qurux u dhameeyey, dadkaan iyo dhulkaan aanu ka sheekeyneyno dabcan waa sedax Cali. Ogow gebedhaas murtideeda xiligaas kedib dumar badan ayaa si kaftan ah xiliyo kala duwan markii uu gaariga soo maro isla halkii isticmaali jiray.
Laakinse isla gaarigaan inagoon ka bixin ka hadalkiisa waa gaarigii ay Sedax Cali yiraahdeen Riyahii Batay waa Ba'een waana baabuurka reer Biyoow, inta badan dhulka miyigaa dadku waxey adeegsan jireen lugta oo hadba magaaalada ay doonayaan in ay u iibgeystaan xoolahooda waxey ku geysan jireen lugtooda,kedibna waxaa magaaloyinka Moqokori iyo Maxaas la saaray gaari UD ah amaba Soomaalidu utaqaano Siisoow amaba Qalcade,kedibna markii uu gaariga raashin iyo dad geeyo waxuu ka soo qaadaa degaanka Xoolaha,kedibana mudo markii la joogay ayuu mid ka mid ah dadka degaanka arkey iyadoo magaalada uu ka baxayo gaari wada xoolo oo kaliya,waana kii halmar goob la buuxo ka yiri"Riyahii Batay waa Ba'een waana baabuurka reer Biyoow oo uu ula jeeday gaari uu lahaa Nin reer Buulo Burde ah oo la yiraahdo Muumin Biyoow Calasow.....lol.
Kedibna maxaa dhacay Muumin Biyoow lagama waaline maalin ayaa gaarigii ka soo baxay Buulo Burde oo uu raashin ka buuxo markii uu marayo meel u dhaxeysa magaalada Buulo burde iyo halkii uu u socday ayaa waxaa yimid roob kedibna waxaa la saaray Shareec amaba Teendho ,kedibna mid ka mid ah ayaa waxaa madaxa kaka soo da ay roob,markaas ayuu intuu tooreey la soo baxay Tendhadii madaxa ka dhiibtay ,kedibna arkey dhulkii oo uu Roob maasheeyey,waxuuna u yeeray ragii kale ee gaariga saarnaa iyagoo iska sheekeysanayo oo leh Roobka meel garas bajiino la yirahado ayuu ka da'ayaa iyo waa ka sokeeyaa, waxii markaasi ka danbeeyeyna dadka qaarkii waxey noosheegeen in ay noqotay shareecii gaariga shabaq oo kale siduu midkasta madaxda uga soo dhiibanayey,ma hubno in uu milkiilahii gaariga xikmada ay adeegsadeen dadka degaanka uu fahmay waxaanse ognahay in dhulkaas mudo kedib uu xoolo badan ka soo dhoofin jiray ganacsadahii weynaa Cali Ganeey oo ilaa maanta dhulka aanu ka shekeyneyno ay ku taalo Baraak biyaha lagu shubo amaba degaan loogu magac daray Baraakta Cali Ganeey.....lol.
Dhulkaan aanu ka sheekeyneyno waa dhulkii uu abwaankii Xawaadle amaba reer Hiiraan markii uu tirineyey gabay aanu mirahiisa ka xauusano Dhulka dacar markii laga gurmaday dugulka eeryaale, dulbuktiyo afweyn maalinkii dulucda loo sheegtay,maalintii ta tagay Diisha iyo ayreb dacasheeda, dul duleeladeenii markii uu eebe wada daarshay oo aanu duntaas noqonayoo leysku wada duubtay naftii hure wadanaha ruugay oo weliba daabeysan ,waatey u soo daadageen iney darbeeyaane, shan daqiiqo waataan dulmaray tabatadii baase iyo wax la mid ah oo gabeygu waa dheeraa.
Hayeeshee, bal aanu gudagalmo muhiimada qormadan Cali Madaxweyne waa beel taariikh wanaagsan ku leh beelaha Xawaadle iyo dhulka Hiiraan ayna ka soo jeedaan dad bulshada caan ka ah si degan qaxwo u soo qaado dhameystirka qeybtaan halyeeyadii iyo dadkii magaca iyo sumacada ku alahaa bulshada ee beeshaan ka soo jeeday Guure Yare nabadoonadii reerkaan soo maray in aan halkaan lagu soo koobi kairn laakinse aanu jiilka haatan jooga u dulmari doono,maadaama aan beeshaani taariikhdeeda halkaan lagu soo koobi karin ayna ka soo jeedaan dad tayo leh, bulshadana caan ka ahaa .la soco wararkeena danbe.
Top News-News in Hiiraan, Somalia, Africa and Around the world-Tuesday May 14,2024- Wararka ugu waaweyn Hiiraan, Soomaaliya, Afrika iyo Calamka-Maanta iyo mar kale Inagoo weli ku guda jirna Wacdaradii Duubka Ugaaska una gudbeyna shacabka oo ciyaaraha Hidaha iyo dhaqanka bilaabay in ay ku qabsadaan Goobta lagu caleema saarayo Ugaaska Beelaha Xawadle Ugaas Yusuf Ugaas Xasan Ugaas Khaliif ee magalada B/weyne,ayaa waxaanu qeybtaan maanta ku soo qadaneynaa Duubabka Dhaqanka Beelaha Hiiraan iyo Ugaaska Beelaha Xawaadle
iyadoo uu Ugasku ku mashqulsanaa qabilaada saladiinta Reer Hiiraan iyo kuwa Somaliweyn ee melaha Fog fog uga yimid Xafladan iyo kuwa ku soo wajahan, xili abaabul xoogan iyo diyaar garoow weyn laga dareemayo magaalada Baladweyne,halka ay beelaha Xawaadle bilaabeen in ay madasha Caleema Saarka geeyaan xoolo nool iyo agabyo kale iyadoona Beelweynta Yabardige ( Adan Warsame, Uurkaxeeb iyo Ooysan) oo ah reerkii uu ka soo jeday Siyaasigii weynaa Cumar Xaashi Adan oo iyagu ka mid ah beelaha Xawaadle ee inoo haray ee aanu mid mid uga hadli doono maadama aanu horey uga soo hadalnay beelo ay ka mid yahiin Cabdalle Samatalis , Yabar Madaxweyne, Agoon Cabdalle iyo Ibraahim Ciise oo Dige Samatalis ah,maantana aanu qeybtaan qormadaan qeyb ka mid ah ku soo qaadan doono Wacdarahii ay Duubka Ugaaska Beelaha Xawaadle ka dhigeen qaasatan Adeerada sidey u dhamayen inagona ku hormareyna beesha Cabdiraxmaan kuwa kalena ku xijin doona.
Hayeeshee inta aanan gudagelin wacdarahii ay beelweynta Xawaadle ka dhigeen Duubkii Ugaaska sidey u dhamaayeen,halka Caleema Saarkana ay Beelahu siweyn isku ababulayaan hadane Waxaa maanta salaan ugu tagay Ugaaska Beelaha Xawaadle oo safar dhulka ah siweyn iyadoo loo galbinayo markii uu gaaray magaalada Baladweyne shacabku caleemo qoyan iyo ciyaaro ku soo dhaweeyeen ayaa Ugaaska waxaa sidii dhaqanka Soomaalida ay aheyd Wabarka Guud ee Beelweynta Baadicade Wabar Maxamed Wabar Axmed iyo waxgarad Beesha Baadicade Ugaaska ku boqray waxyaabaha Hidaha iyo dhaqanka ay Somalidu caanka ku tahay,xili ay Ugaaska ugu tageen salaan ka hor caleema saarka, Ugaasku waday Qaabilaada salaadiinta iyo waxgaradka ku sugan magaalada.
Beesha Cabdiraxmaan waxaa laga yaabaa in ay dad badan inta badan maqlaan Afarta Samatalis iyo Adeeradood, laakiinse marka Afarta Samatalis laga soo tago hadii aanu dhahno halkaan ayaan Qowmiyada #Xawaadle oo u kala baxda (Midigsame Xawaadle iyo Miilaawe Xawaadle) hadaan dhahno waan ka hadleynaa bilaaw iyo dhamaad waxey noqoneysaa in aanu maalin dhan siino iyaga galigood maxaa yeelay #Midigsame_Xawaadle oo kaliya ayaa wuxu u kala baxaa Alagumar midigsame iyo Lo'doone Midigsame #Alagumar_midigsame oo u kala baxa Lixsugar iyo ilma Saruur oo waaweyn oo ay iyagaas qudhooda ka sii farcamen ilaa 7 odoy Micnahu waa Xitaa Alagumar Xawadle oo intiisa badan degaan Bariga Africa ayaan laga dhamaaneyn intaanba la gaarin Ilmo Lo'doone amaba Lixdii Ilmo Lo Doone oo kala ahaa1-Wacwacaale lo'doone 2-Diintiwaaq lo'doone 3-Gesol lo'doone
4-Gaadineceb lo'doone.5-Ishaarabe lo'doone.6-Barisame lo'doone ee waxaan hada ka hadleyno waa Belweynta Cabdiraxmaan oo iyaga iyo Samatalis Xawadle leysku yiraahdo#LODOONE_midigsame oo u kala baxa Samatalis iyo Cabdiraxmaan, marka qoraalka waxaad kala qabsataa wacdarahii ay beeshaani ka dhigeen Duubka Ugaaska Beelaha Xawaadle, maxaa yeelay Soomaalidu inta badan waxey Xawaadle u maleeyaan Afarta Samatalis oo marka Xawaadle weyne laga hadlayo kaliya noqonayaan iyagu Jufo Hoosaad waa sida Xaqiiqda ah marka loo eego Xawaadle weyne amaba Afarta Samatalis iyo Adeerkood, weliba taariikhda waxaan ka bilaawnay kaliya meel soke si uusan qoraalku inoola dheeraan oo Waxey noqoneysaa in aanu ka hadalno qabiilo ku abtirsada Beesha Xawaadle oo qarniyaal ka hor degan ka dhigtay wadanka maanta loo yaqaano Muritaaniya sidey iyaga iyo xoolahoodii u naq raaceen berisamaadkiina aan soo laaban.... lol.
Sida ay maantaba ugu nool yahiin beesha Alakumar Xawaadle dalalka Bariga Africa oo ay badankooda wada degaan Belaha Soomaalidaa ee ku nool xaduudaha Kenya, Soomaaliya iyo Etoobiya halka ay iska galaan ilaa bariga Africa ayey u jiraan beelo ku abtirsada Qabiilka Xawaadaha oo dalal kale ku nool hayeshee hada kuwaas ka hadalkooda waqti uma heyno waxaanse kaliya dulmareyno waa in Xawaadlahu aheyn qabiil ee uu noqonayo qowmiyad. Hayeeshee Beesha Cabdiraxmaan oo ka mid ah beelaha Xawaadle iyo Duubkii Ugaaska waxyaabahii aadka inoo cajabiyey waxaa ka mid ahaa.1- Waa dad aad isku maqla qaarkood meelo fog fog ayey uga yimaadeen Duubka Ugaaska waxeyna ka mid ahaayeen sida aad ku daawan kartaa muuqaalka Beelahii Xawaadle oo Ciyaaraha kala duwan iyo Gabayada ku soo bandhigay Daharo Ugaas. Waa beel dumarkooda xitaa inta xaflada joogtay ay afgaabnaayeen una badnaa dad culimo ah, dhanka kalena ay ku jireen aftahano gabayga uu ka soo
burqanayo afkooda oo mid markuu gabeyga soo turo mid kale ayaa ka sii qabsanayey waxey leeyahiin dhalinyaro badankood aanu qiyaseyno in ay Duubka uga yimaadeen dalka dibadiisa oo siweyn uga dhax muuqday Duubka Ugaaska qaarkoda wey qiireysnayen Gabaygoodu waxuuna iskugu jiray Amaan, Duco, Guubaabo iyo talo sinta Ugaaska.bal aanu intaan ku nasano maanta Hayeeshee weli leysma gaarin Beelaha Xawaadle kuwa noo dhiman ayaa kuwii aan horey uga soo hadalnay abaabul yareyn madaama beshani sidey u dhan yahiin aan laga marin dhaqanka waxey Duubka Ugaaskooda oo ay wacdaro ka dhigeen iyo Caleema Saarka oo uu hada socdo abaabulkiisa iska yimaadeen dal iyo dibad waxeyna Somalida taqaano beeshaani inoo sheegeen in uu Duubka Ugaska i qarso noqonayo mark aloo eego Caleema Saarka lagu soo dhaweynayo Qowmiyada Somaalida min madax ilaa dhaqan. la soco wararkeena danbe.
News in Hiiraan,Somalia Africa and Around the world- Monday May 13, 2024- Wararka Hiiraan, Soomaaliya ,Afrika iyo caalamka- Taariikh hadey beelaha Xawaadle weliba jiilkaan maanta nool u qormeyso wey qorantay, maahan kaliya iney qorantay waxaanse marka hore intaanan gelin muhiimada qormadan aan ku hormareynaa dhacdooyinkii nbaga yaabiyey iyo sida Beeshaan aanu k a hadleyno dhaqanka agtoota ka yahay.Sidoo kale markii aanu xaqiiqsanay in Duubka Ugaaska Beelaha Xawaadle ka baaxadweyn yahay heerkii aanu qiyaaseynay iyo ka badan waxey aheyd markii aanu aragnay sida ay dhaaman jufooyinka Beelaha Xawadle ugu diyaar garoobeen sidey udhan yahiin Afarta Samatalis iyo adeeradood,maahan kaliya iney u diyaar garoobeen, ee waxey aheyd markii uu abwaanka reer Hiiraan uu xiligaan oo kale dhihi jiray gabay aanu mirahiisa ka saxuusano
( Dul Duleeladeenii markii uu eebe Wada Daarshay oo aan Duntaas noqonayoo leysku wada duubmay), yacni qoraalkii kan ka horeeyey waxaan kaka soo hadalnay sidii Ugaaska inta u dhaxeysa Bulo Burde ilaa Halgan loo soo galbiyey, qofkii dhulka Hiiraan kala garanayo ayaa yaqaano oo Soomaalidu dhamaantood waa dad wada dhashay dhinackastana qaraabo ka ah
amaba hadaan si kale u dhigno waxey iskugu jiraan mid Hiiraan ku dhashay,ama ku soo bar baaray amaba ku dhaqmay ama ka soo shaqeeyey beris samaadkii ee dhulka kala garanayo Waxyaabahii aadka inoo cajab geliyey waxaa ka mid ahaa in Gawaaridii iyo shacabkii ka soo gelbiyey Ugaska Beelaha Xawaadle Degmada Buulo Burde markii uu Gaariga ugu horeeyey marayey Tuulada Beelayabaal ,kan ugu danbeeya ee ka mid ahaa kuwa Ugaaska galbinayey waxuu marayey Meesha loo yaqaano Buurta Wariirile amaba meel aan ka fogeyn Wadadii Kalabeyrka oo ah halka looga leexdo wadada aada Abooreey Maxaas ilaa Ceelbuur Somalidii
hore wey garanayaan.
Waxaa taas bar bar socday Gawaariida Galbineysay Ugaaska waxaa hareeraha ka socday ciidamo aad mooday in loo soo xulay arimaha dhacayey oo dhan, Dabcan Buulo Burde iyo Beerayabaal waxey isku jiraan qiyaastii inta ay isku jiraan Mogdishu Afooge ,beerayabaal iyo Buurta Wariirilane waxey isku jiraan dhawr iyo 10 Kiilo Mitir,waxii markaasi ka danbeeyeyna ilaa uu Ugaasku ka soo gaaro Halgan sidey wax u dhaceen waxaan kaka soo hadalnay qaraalkeenii hore.
Hayeeshee armaa lagaaga shekeeyey waxii dhacay 24 kii saac ee ugu danbeyey ka hor intaan la dubin Ugaaska beelaha Xawaadle sida dhulka Hiiraan oo dhan leyska yimid iyo sida qofkasta si uusan u dhaafin caana shubka Ugaaska siiba shacabka ku nool dhulka Duladaa ee aad uga fogaa halka lagu caan ashubayey Ugaaskakama hadleyno qof gaari soo qaatay waxaan ka hadleynaa shacabka iyagoo la baratamaya waqtiga amaba hadaanu si kale u dhigno waxa afka qalad lagu yiraahdo(Race Against Time) iyagoo lug uga yimid dhulka miyigaa ee aadka u fog,weliba Dulada Xawaadlaha ka yimid caadi ma aheyn siiba dhulka isku xira Min Maxaas, Ceeleey, Bukure Moqokori, Tardo, Qoryaale, Jalalaqsi,Habiino, Raqso, Yasooman,geedo Samo, Wardhabala, Teedaan, Tiyeeg, Owrow, Ilaa magaaloyinka degamada Halgan ka xiga dhanka waqooyi dulo iyo dooxo sida ay beeshu iskuga timid, waxaa ka sheekeyn karo qofkii si dhaw ula socday 24 kii saac ee ina dhaaftay sidey wax u dhaceen,yacni Xawaadle Beeshaani saqiir iyo kabiir inaga wax qoreyna waxey na bareen waxa uu yahay dhaqan soo jiray qarniyaal marka la doonayo in la micneeyo waxa uu yahay.
Waxaa taas ka sii muhiimsanaa shacabka iskugu tagay goobta lagu caana shubayey Ugaska farxada ka muuqatay waxaana intii ay xaflada socotay ay indhahaadu qabanayaan ciyaaro noockasta leh hadiiba Soomaalidu uu jiro ciyaaro u gaar ah oo ka turjuma hidaha iyo dhaqan ka ay caanka ku yahiin halkaas waa lagu soo bandhigay, waxaa arintaas xamaasada u sii yeelay sida ay Beelaha Xawaadle ay midkasta ugu soo diyaar garoowday duubka Ugaaska iyadoo markii Ugaaska la duubay ay midkasta gooynideeda Ugaaska u xambaaratay ilaa ay iskood iskaka soo dhiiban,yacni dhul aan ka yareyn 10KM oo dhinackasta ka xiga halka Ugaaska lagu Caanshubay waxey maanta degaan u aheyd dadweynahii dal iyo dibad iskaka yimid, In Daharo Ugaas,Ugaaskii 21aad ee beesha Xawaadle lagu caana shubo oo dhaqankii ay beeshu laheyd dib halkaas mudo kadib loogu celiyo ayaa waxey muujineysaa in abaabulka Duubka iyo Caleema saarka Ugaas Beelaha Xawaadle loo dhiibay iney maamulaan dad garanaya dhaqanka Soomaalida iyo midka Beeshaani ay leetahay marka loo eego sida ay Xaflada u dhacday iyo sida Muwaadiniinta Soomaaliyeed min madax ilaa duubaba dhaqanka Soomaaliyeed si guud meelkasta oo ay dalka ka joogaan loogu wargeliyey arintaan Somalida dhaxdeeda caanka ka ah,yacni qoraalkasat waxaan kaliya ka hadleynaa halka ay markaasi joogto in aanu wararkii kale oo dhan in anau dib u dhigano oo anau maalmahii tagay xooga saarno arimaha ay caanka ku yahiin Soomaalida siiba dhaqanka waxey inoo tahay wax aanan halkaan ku soo koobi karin bil xaqiiqo.
Waxaa iyaduna xusid mudan shacabka ku nool degmada Halgan iyo nawaaxigeeda oo ah dad aad ugu wanaagsan soo dhaweynta maxaa yeelay waxaa halkaasi gaaray dhalinayro aan xitaa weligood Hiiraan arkin oo qurbaha ku dhashay oo hadane markii ay Dukaamada ka iibsanayan dharka Hidaha iyo dhaqanka iyo dadkii Dukaanka lahaa mararka qaarkood markii aad daawato sida wax u kala gadanayaan iyo kaftanka ka dhacayo waxaad dareemeysaa kaliya bulshada isku baratay in aysan jirin wax loo dhigo,bal qiyaas qof ku hadlayo Garamerka Qaraabada maadaama meesha wax lagu Caleema Saarayo ay tahay ubucdii Beesha oo waan ognahay Jaale Xawadle markii uu garameer ku hadlayo sida uu xarafka L u isticmalo calashaa ( La kacsha, Lagala her, Lakeen,Laga tag,Laga tag iyo loo dhaani ).....lol. oo halkii ay ku noolaayen loogu tagay iyo mid qurbaha ku dhashay oo ku faraxsan inuu baranayo halkii uu ka soo jeeday waxa ay xambaarsan tahay daqiiqadahaas yar ee ay wax kala gadanayaan amaba isla joogaan yaa qiyaasi kara.......
Hayeeshee marka aanu waxaas oo dhan meel iska dhigno bal aanu waxoogaa dulmarno qaabkii Ugaaska beelaha Xawaadle loogu caana shubay Daharo Ugaas inkasta oo aanan halkaan ku soo koobi karin hadane bal waxaan isku deyi doonaa in aanu sida ugu macqulsan u soo koobno kama hadleyno qeybaha haray ee lagu qaabili doono Somaaliweyn min madax ilaa Dhaqan marka Ugaasku dib ugu laabto Caasimada Hiiraaan ee Baladweyne ee waxaan isku deyi doonaa in aanu soo koobno.
1- Ugaaskasta oo uu Allaah la doonto beelweynta Xawaadle maalinta oo ka soo dhamaado Reer Ugaas isla markii Beelweynat Xawaadle ayaa bixinaya Diyadiisa xiligaas ayaan a reerkii uu ka dhashay ugu danbeysa,waxii markaasi ka danbeeya waa Ugaas Xawaadle. 2- Ugaaska intaan la Duubin amaba l acaano shubin waxaa la saarayaa 114 Quranka Kariimka ah oo bulsho dhan ayuu hogaan u noqonayaa arinkaas oo ah dhaqan aad u wanaagsan.
3- Ugaasku markii ay Xafladahiisa iyo Duubkisu dhamado waxuu ku soo wareegaa Dhamaan Beelaha Xawaadle degaanadoda. Qodobada kale waxaa nagu dheeraanayo qoraalka mar kale ayey inoo ahaaneysaa,waxanse ka baranay Calema saarkaan Ugaaska Beelaha Xawadle dhaqan ahaan iyo sida ay beeshaani saqiir iyo Kabiir arinkaan iskugu xil qaameen, waa wax aan qoraal kooban oo aan halkaan ku qornay kaliya Soomaaliweyn oo dhan loogu sheeki karin it's unbelievable,. waxaan isla aadi doonaa wararkeena kale xili ay madaxda qaranka ee maanta joogta iyo qaar ka mid ah kuwii hore iyo muwaadiniinta kale ee Soomaalidaa siyaabo kala duwan Duubka Ugaaska beelaha Xawaadle hambalyo ka direen.la soco wararkeena danbe.
News in Hiiraan, Soomaaliya, Africa and Around the world-Sunday,May 12,2024- Wararka Hiiraan, Soomaaliya,Afrika iyo Caalamka-Manta iyo Mar kale oo aanu isl aadeyno Magaladii caanka aheyd ee Halgan,marna aheyd xaruntii Dhaqanka Belweynta Xawadle ee ay ku tiilay Daharo Ugaas iyo Isku soo baxii iyo Soo dhaweyentii isku xirnaa min Buulo Burde ilaa Halgan.Hayeeshee, Intaanan muhiimada Qormadan iyo Soo dhaweyntii Degmada Halgan Gilgishay ee Ugaaska Beelaha Xawadle oo ay shacabku Ugaska uga hortageen Dhul magalada Halgan u jira in ka badan 15 KM weliba dhul ad u qurux badan oo u dhaxeeya magaaloyinka Buulo Burde iyo Halgan gaar ahaan inta u dhaxeya Buurta caanka ah ee Bur Abooto ilaa GaraashBorokaraam oo ku yaalo Duleedka kore ee magaalada Haglan xili ay dhankakale waftiyo is
daba joog ah ka degeen caasimada Hiiraan ee Baladwyene,hadane bal aanu dulmarno Degmada Halgan, Waadiga Ceeldheer, Buuntadii Caanka aheyd ee Halgan iyo Dhulka laga dhisayo Aqal Soomaaligii Ugaaska Beelaha Xawaadle Lagu Caanashubayey oo isaga qudhisa qof arko maahane aan halkaan lagu soo koobi karin qoraal oo klaiya, hadane bal aanu dul marno Halgan oo ay Soomaalidu beri samaadkii u yaqiineed Koronto Uno oo ay micnaheedu tahay in ay magaalada Caanka ah ee Buulo Burde u jirot 41KM.
Degmada Halgan marka laga soo tago in ay hada caan ku tahay Aargada cusub ee laga dhisay, hadane waa magaalo isku darsatay 3 arimood oo muhiim u ah noolaha sida Xoolo, Beero iyo iyadoo caan ku ah in ay ku taalo goob inta badan isku xirta magaloyinka waaweyn ee Hiiraan.Hayeshee magalada mark adhianc asportiska laga hadlayo waxaa ka dhisan kooxo badan waxana tartanka ugu xiisaha badan la qabtaa xiliga lagu jiro bisha Ramadanka.
Magaaladan waxaa ka soo jeeda amaba ka yimaadey aqoonyahano iyo dad bulshada Hiiraan iyo Somaliweyn muctarif ka ah, waana magaalo kaalin muuqata ugu jirta wax soo saarka dhulweynaha Hiiraan,maadaama ay ku teedsan yahiin dhul xoolo iyo beera caan ku ah, waxeyna shacabka qarkood inoo sheegeen in ay magaalada ka mid tahay halka xiliyada ay so ko'aan Malabka shinida oo aad looga isticmalo dhulka Hiiraan iyo guud ahaan dalka Soomaaliya ay ka mid tahay magalooyinka laga soo iibsado malabka ugu badan oo dhulka Hiiraan laga soo saaro,hadii aad ku aado xiliyada Malabka ay soo saaraan xirfadlayaashaa Malabka ee ku nool dhulka Hiiraan.
Sidoo kale waxaa dhulka ku teedsan degmada Halgan ka baxa dhamaan geed miroodka uu caanka ku yahay dhulka Hiiraan,sida Xamurka, Murcoodka, Ontorta, Jicibka oo ka baxa dhul aan ka fogeyn, Mareerka,Hohobka, Muraha iyo kuwo kale oo badan. Magaalada waxey caasimada Hiiraan u jirtaa 74KM oo kaliya,halka ay Degmada Buulo Burde u jirto 41 KM oo magaaloyinka Baladweyne iyo Buula Burte marka laga soo bilaabo cabirka Buuntada Buulo Burde, laguna geeyo Burta Janta Guundishe oo ay micnahu tahay 115 KM.
Hadane bal si uusan qoraalku inool dheeraan aan isla aadno soo dhaweyntii cajiibka aheyd ee Ugaas Beelaha Xawaadle iyo Shacabkii degmada Halgan waxii kala qabsaday, waxaan berisamaadkii maqli jirnay hebel waa burburay oo micnahu waa Xawaadlaha waa beel aan dhaqanka laga marin waxeyna maanta dhigeen taariikh cajiib ah oo Soo dhaweynta Ugaaka oo ka soo bilaabatay Buulo Burde ilaa AHlgan Wadada waxaa soo buux dhafiyey dhawrkii
Kiiloo Mitirba Shacab kuwaasi oo xay Ugaaska iyo Nabadoona beelweynta xawaadle oo galbinayey marka laga soo tago Ugaaska waxaa soo dhaweyntisa gawaarida galbineysay hor socday Fardo aad moodo iney u weyn yahiin qaark ahore lakinse ay dul sarnayeen rag siweyn looga dareemayo iney aqoon duruqsan u leeyahiin sida Fardaha loo wado iyagoo mararka qaarkood sameynayey dholatus cajiib ah oo ka hoos baxayo inta u dhaxeya afarta lugood ee Fardaha,hadane aad arkeyso iaygo isla markii dusha sare ka saaran.
Waxaa kale oo iyaduna soo jidasho leh magaaladu waxey leetahay Buundo aad u qurux badan oo dulmarta Waadiga caanka ah ee ceeldheer, magaaladuna waxey leetahay koronto inteeda abdan habeen iyo maalin ku shaqeysa cadceeda. hayeeshee hadaanu isla aadno dhulka lagu Duubo Ugaasyada Beelaha Xawaadle amaba la geeyo midkii Geeriyooda daharo Ugaas waa meel in aanu qoraalo kale ka soo diyaarino maahane aanan hada garaneyn si aanu uga
hadalno, hayeeshe si uusan qoralku inoola dheeraan la soco wararkena danbe ee dhulkeena hooyo ee Soomaaliya iyo dhulka Hiiraan oo aanu wax badan ka ogaanay tan iyo markii aanu bilaawnay in aanu joogto uga hadalno Caleema saarka Ugaaska 21aad ee beelaha Xawaadle taasi oo na bartay wax badan,maadaama ay waxii horey loo soo maray nagu ahaan jirtay
maqal uun kaliya markii aad mustaqbalka caruurtaada ugu sheekeyn karto oo aad arkeyso wey ka duwan tahay marka lagaaga sheekeeyo.Walee wax baa ka dhacay Soomaalida gacan ayaan u taagnay amrkii ay arintu noqoto dhaqankooda soo jireenka ah.
News in Somalia, Africa and Around The World-Saturday, May 11,2024- Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka- Maanta iyo Mar kale wararkeenii Diyaargaroowga Duubka Ugaaska Beelaha Xawaadle iyo beesha Agoon Cabdalle ee beelweynta Dige Samatalis iyo magaaladii caanka aheyd ee Baladwyene-
Inagoo qoraal goyni ah ka soo diaarineyna marba marka ka danbeysana siweyn looga dareemayo Caleema Saarka Ugaaska 21aad ee Beelaha Xawaadle amaba hadaanu si kale u dhigno Afarta Samatalis iyo Adeeradood iyo siduu dhaqanka soo jireenka ee ay reer Hiiraan lahaan jireen mujinayo bulshada Hiiraan oo ay marti u tahay Somaliweyn ugu diyaar garoben, hadane waxaanu maanta halkeedii inooga sii soconaya jifooyinkii Beelweynta Xawaadle oo marka la duubayo Ugaas Xawaadle ay midkasta u diyaar goroowdo ayaa waxaan maanta
qeybtaan ku soo qaadaneynaa beesha Agoon Cabdalle oo ka mid ah Beelweynta Dige Samatalis oo ay waxgaradkoda shir ay maanta ku qabteen Casimada Hiiraan ee Baladweyne siweyn ugu taageereen sidii caadada aheyd Duubka Ugaaska iyadoo ay shirkaas dal iyo dibad marka laga soo tago waxgaraqdka kulmay ay dal iyo dibadba uga qeybqaateen qabka fogaan araga ah,hayeeshe bal aanu waxoogaa dulmarno belweynta Aqoon Cabdalle, inagona sidoo kale inta aan la gaarin Duubka Ugaaska Beelaha Xawaadlena warbixin ka soo diyaarin doona Ugaasyadii soo maray beeshaan oo aanu ku soo qaadan doono marka hore 4tii Ugaas ee ugu danbeysay ee beelweynta Xawaadle ku dhawad 100kii sano ee ugu danbeysay beeshaan u soo ahaa Ugaaska,maadaama marka loo eego Ugaas Khaliif oo ahaa Ugaaskii ugu cimriga dheeraa ay dhasheen isagoo Ugaas ah Jiilka ugu badan beesha Xawaadle ee maanta jooga.
Bal aanu gudagalno muhiimada qormada iyo beesha Agoon Cabdalle oo ka mid ah beelweynta Dige Samatalis oo saacadahii ugu danbeeyey noqday Xawaadahii sida weyn uga yimid inta u dhaxeysa Hara Digeed iyo Farjano oo ah dhulka Sooomaali Galbeed amba Somali State ilaa Baladweyne iyagoo udbahooda iyo dhigahooda wata,hadane qoraalka aanu ugu talo galnay Beshaani qeybtani waa horudhac oo warbixinta xoogeeda waa markii ay maalinkooda Ugaaska la kulmayaan oo ay isku diyaarinayaan ayaan shacabka la wadaagi doonaa,Hayeeshee kulankoodii maanta oo ay siweyn oo mug leh ugu taageereen Duubka Ugaaska iyo qormadan oo horudhac ah,hadane Agoon Cabdalle waxey ka mitahay beelaha ugu waaweyn beelweynta Xawaadle hadii aanu dhahno beeshaani ayaan ka sheekeyneynaa halkaani kuma soo koobi karno waxaanse isku dayeyna in aanu soo koobno.
Agoon Cabdalle waxaa ka soo jeedo siyaasigii weynaa ee aaminsanaa in uusan Allaah iyo Ambiyadii uu ifkaan keenay mooyaane cid kale oo ka sareysa oo dunidan ku nool ineysan jirin heerka uu kalsoonida uu naftiisa iyo mida degaankii uu ka soo jeeday ku qabay ka gaaray, waana ninkii 1960 kii Doorashadii dalka Soomaaliya ka dhacday looga guuleystay kaliya hal cod, kaasi oo ah siyaasigii weynaa ee ay Soomalidu wada garaneysay Sheikh Cali Jimcaale Baraale oo ay doorasho leysku riiqmay wada galeen madaxweynahii ugu horeeyey ee Soomaaliya Adan Cabdulle Cismaan oo Shiikh Cali Jimcaale oo ka soo jeeday beelweynta Xawaadle ayuu ahaa ninkii doorashadaas oo dhawr wareeg leysla aaday ugu danbeyn hal cod oo kaliya looga guuleystay,kedibna waxuu saldhig ka dhigtay magaalada Baladweyne.
Sidoo kale beeshaani waxaa ka soo jeedo Abwaankii weynaa ee tiriyey Gabay aanu mirahiisa ka xasuusano Sun Warabe loo qooshey buu qado ku daartaaye, Qalaaf buu lugaha kula dhacaa Qabatan sii deyne,wax qeyrkaa gadaashii yaal qaado waa halise Abwaankii weynaa Mustafe Shiikh Cilmi, Abwaan Mustafe waan ka hadleynaa hadaan dhahno qosolkaa dad badan ka dhamaanayo, weliba Abwaan Mustafe qolada hoose ee uu ka dhashay waxaa la yiraahdaa Yabaal waa reer ragooda iyo dumarkooda aad u dhaadheer oo midab furan sidey u badan yahiin,geesiyaal ah oo weliba tayo leh.Abwaan Mustafe Shiikh Cilmi waxey Soomalida taqano inoo xaqiijiyeen inuu yahay shaqsi wadani ah oo dalka iyo dadka Soomaaliyeed aad u jecel.waxaa sidoo kale dhanka dumarka ka dhashay beeshaani Fananada dada yar ee qaday heestii taariikhda gashaay ee Badeenu Iib maahan ee Caasha Kiin Cilmi Xasan.
Waxaa ka soo jeedo beeshaani geesigii Indhaceel Raage Daamey ninka loogu magac daray Buuntada Buulo Burde iyo Xaafadaha ku tedsan oo loogu yeero Indhaceel.Waxaa ka soo jeedo Nabadonkii weynaa Sandhool Guure Fiidoow. Waxaa ka soo jeedo ganacsadahii weyna Cabdullaahi Nuur Guled oo ay Soomaalidu u garan ogtahay Garguurte, waa reerka wadanka Tanzaniya ula baxay Hiiraanta yar.beeshani halkaan kuma soo koobi karno,
hayeshee beeshaani ayaa marka loo eego diyaar garoowga ay dhamaan Beelaha Xawaadle ugu jiraan Duubka Ugaaska waxaa siweyn oo weliba mug leh looga dareemayaa diyaar garoowkoda dhulka ay beeshu degto ee aanu kor ku soo sheegnay Min Coomaad, Beergadiid, Ceelgaal ilaa Baladweyne iyo gudaha dhulka Soomaali Galbeed ee aanu kor ku sheegnay. Beesha Agoon Cabdalle ayaa marka laga soo tago u diyaar garoowga Duubka Ugaaska, hadane bilahii ugu danbeeyey waxaa beesha u socday kulamo intooda badan mira dhal ku dhaw looga hasdlayey arimo beesha dhaxdeeda.
Hayeshee Arinta Xiisaha leh oo aadka inooga soo jiitatay saacadahii ugu danbeeyey marka loo eego qaban qaabada socota hadane dadka reermiyigaa ee xoolo dhaqatada beelweynta Xawaadle ayaa kaalintooda si weliba mug leh looga dareemayaa guud ahaan dhulka Hiiraan miyi iyo magaalo oo xitaa Caanahii maalinta la Duubayo Ugaaska u weeciyey halkaas, xili inta badan Qeybaha ay ka kooban tahay bulshoweynta beesha Xawaadle ay durbaba xirteen dharka hidaha iyo dhaqanka ee ay Soomaalidu caanka ku tahay, waxaana socda Abaabul loo qaateen ah oo loogu diyaar garobayo Duubka iyo caana shubka Ugaaska Beelaha Xawaadle, waxaana dhulka Hiiraan ku soo wajahan Xawadlahii bariga Afrika ku noolaa ee ka soo jeeday beeshaani oo iyagu wadanka mar hore ugu danbeysay qaarkood,halka sida uu dhaqanka ahaa beelaha Hiiraan oo si guud marti loogu yahay ay maaliba Beel hor leh Geell geyneysay halkaas oo ay ugu danbeysay Beesha Jiidle inagoo arinkaas beelaha Hiiraan halmar qormo ka soo diyaarin doona si guud.la soco wararkeena danbe iyo dalkeena hooyo ee Soomaaliya.
News in Somalia, Africa and Around The World-Friday, May 10,2024- Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka- Maanta iyo Mar kale wararkeenii soo dhaweynta iyo Sakootinta Ugaaska Beelaha Xawaadle iyo beelweynta Yabar Madaxweyne ee Dige Samatalis iyo magaaladii caanka aheyd ee Buulo Burde-
Inta aanan gudagelin amaba isla aadin magaalada Baladweyne oo ay maanta gaareen wafti culuskuwaasi oo horudhac u ah wafuud kala duwan oo ka kala imaneysa dalalka bariga Africa,xili wafuuda loo diyaariyey soo dhaweyn uu maqamkeedu sareeyo min caasimada Soomaaliya, iyo guud ahaan dhulka ay qowmiyada Soomaalidu ka degaan bariga Africa muwaadiniinta Soomaaliyeed ee ka soo qeybgaleysa xaflada.
Hadane bal aanu waxogaa dul marno soo dhaweyntii iyo sagootintii ay maanta ugu sameyen magaalada Buulo Burde beelweynta Yabar Madaxweyne. hadane inta aanan muhiimada qormadaan gudagelin waxaan maanta u saareynaa reer Buulo Burde heestii waa midaan u bogayoo Buulo Burde joogtee Baarweynta Geeliyo laga dhiibay Boqolaal ee uu horey ugu luqeeyey fanaankii dhulka Hiiraan iyo geyiga Somaliya laga jeclaa Baastoow, maadaama
ay maalmahii tagay intii aanu qoraalada ka sameyneynay magaalada Buulo Burde ay indhaheenu qabanayeen dumar Soomaaliyeed oo reer Hiiraan ah,marna ah reer Buulo Burde oo aad u qurxoon waana kuwa ay ka hadleyso heesta aanu dusha sare soo gelinay.
Hayeeshee aanu gudagalno dulucda qormada oo maanta quseysa beesha Yabar Madax weyne oo ka mid ah beelweynta Xawaadle gaar ahaan Dige Samatalis. Marka Beelweynta Xawaadle la doonayo in midkasta gooynideeda looga hadlo jufokasta oo beeshaasi ka mid ah waxey caan ku tahay wax gooyni ah,Tusaale beesha Yabar Madaxweyne waa beelweyn waxeyna ka mid tahay beelaha Xawaadle ugu hodansan dhinackasta oo hadii ay beelweynta Xawaadle 5 sano oo xiriir ah dagaal galaan waa beel iyadoo aan kuwa kale loo baahan
dabooli karta hadba baahida jirta weliba waqti gaaban gudahood laakinse ma muujiyaan dhaqaalahooda oo Xawaadlahu marka si guud looga hadlayo beelaha Soomaaliyeed maahan reer ku faana dhaqaalo amaba is buun buuniya arimahan oo aanu ku oganay markii aanu waqti badan gelinay amaba bilaawnay in aanu dadka Soomaaliyeed maalinba meel dalka ka mid ah wax uga soo gudbino, waxyabaha aanu ku aragnay beeshaan iyo guud ahaan shacabka ku nool Hiiraan siiba Xawaadlaha amaba reer Hiiraanka kale si guud waxaa ku weyn Soomaalinimada,Diin jaceylka iyo iney xeeriyaan wax badan oo aanan ku arkin meelo badan oo dalka Soomaaliya ka mid ah.
Hayeeshee qormada reerka aanu maanta uga hadleyno ee Yabar Madaxweyne waxaa ku badan dadka daacada ah,waana niman aan si sahlan dagaal ku gelin dulmiga ma jecla in iyaga la dulmiyana ma jecla wana sida saxda ah,laakinse hadaad qof reerkaas ka soo jeedo xili colaad ah aad intaad agtiisa fadhiisato galiya aad tiriso tixgabay ah oo aad ka tagto waa dad damiir leh oo isla markii halmar ku baraarugo gabaygu waxa uu xambaarsan yahy gabaygaas.
Tusaale- Hadii aad tiriso gabay xambaarsan dhiilo colaadeed oo aad tiraahdo ereyo ay ka mid yahiin-Xawadlow Qalbilaawe, Geela Qaaxada weyn iyo Loda qoobka leh maala, Riyahiina Qaruufa (calashaa Arigiina iska lista),idinkoo qamandhuura rag kalaa qunsanaahe,kana tagto,amaba aad u tiriso gabay ka hadlaya dalkeena hooyo ee Soomaaliya,kedibna intaad gurigaada imaato newska aad isha ku heyso maalinkaas newska caalamka ee la sheegayo kama weyneysid news ka hadlayo Yabar Madaxweyne...lol. yacni waa reer duqaad badan hadeysa kacaan ka leexo.
Waa dad ku nool runta sidey u badan yahiin.Hayeeshee,markii aad adigoo Soomaali ah daawaneyso taariikhda Soomaaliya markii ay Soomaalidu gobanimada qaadaneysay waxaa ka dhashay Dr Cilmi Ducale oo ay Soomaali badan garanayeen, waxaa kale oo ka dhashay ninkii Soomaalida hada ka hor yiri Yaan Fuusto dabada ka duleesho buuxiya nala dhihin Waare.....lol, Sidoo kale waxaa ka dashay Qareenkii ugu dada weynaa inta la xasusto Magaalada Buulo Burde Sheikh Maxamed Balcad, Waxaa ka dhashay ninkii ay ku baxday
maah maahdii caanka aheyd ee Oday Geedi Goobta Geey, Gadaalna aaga soo gadoon Geedi Santuur, Waxaa ka dhashay Nabadoon Sabriye Xalane oo ahaa Nabadoonkii dhalay Cabdi Sabriye Xalane oo ay u dhaxday gebedhii uu dhalay AUN Madaxweynahii hore ee Soomaaliya Maxamed Siyaad Bare, aqonyahano, iyo Nabadoono Hiiraan iyo Soomali oo dhan caan ka ahaa oo aanan halkaan ku soo koobi karin maxaa yeelay beesha Yabar Madaxweyne waxey ka kooban tahay 10 Jufo hoosaad iyagaasna sii kala baxa halkaan kuma soo koobi karno intanba sheekadaa naga gashay.
Laakinse qoraalada aanu ka sameyneyno Soomaalida markasta qeyb qosol ah kama marna waxaase jirta hada ka hor xiligii ay Soomaalidu ku yareyd iney dhoofaan ayaa waxaa dalka dibadiisa aaday (Qurbaha),Nin dhalinyaro Kedibna wuu ku xanuunsaday waxkasta hadii la sheegay waa la garan waayey halka uu xanuunkiisa ka yimid markii danbe ayaa waxaa magaaladii uu joogay tagay nin kale oo isla Qaraabada ah,markii xanunkiisa loo sheegay ayuu yiri ninkaan goormee ugu danbeysay inuu cuno Soor iyo Caano waxaa la yiri ma garaneyno.Kedibna magaalada inta la tagay ayaa waxa la kariyey Soor waxaana Soortii oo
qiiqeysa inta Go loo huwiyey la yiri cun, isagoo dhididayo ayuu intu istaagay ayuu ciyaarta waalada loo yaqaano galay.yacni waxaa qabtay waxa afka qalaad lagu yiraahdo authentic Somali food amaba hadaanu si kale u dhigno“Ninety-eight percent of Somalis eat Soor back in a days“,nimankaan maba aaminsano waxa ay dad badan dhahaan Sharooba Feero ayaan cabay,iyagu Sharooba Feeradooda waxey ku leeyahiin waxuu u dhigmaa Galaas caano oo Mayac ah,caanaha midkiisa dhanaanka ah hhhh.Soomaali waa Soomaalidii hore Cad iyo caano ayey ku noolaan jireen waxaana soo raaca Soorta.
Hayeeshee waxaan qeybtaan qosolkaa u soo qaadanay beeshaani aanu ka hadleyno waa dad kaftan badan, niyad wanaagsan, dhaqanka Beelweynta Xawaadle iyo midka reer Hiiraan iyo kan guud ee Soomaaliweyna garanaya oo marka Hiiraan la joogo waa beel degaan sedaxda nooc ee uu dhulka Hiiraan ka koban yahay sida Dulada oo loogu yeero Caduunka. Gowraarta amaba Labarka oo ah meelaha ay iska galaan dhulka buuraleyda ah iyo midka caramadowga ah iyo ugu danbeyn dulka Dooxadaa ee ku deedsan webiyda oo hadaad tagto Sagaal Geed, Geedasamo, Dufaaley' Oomanow,Ceel Ciid, Afcad,'jalalaqsi ilaa Mahaday waa degaan.Hadaad tagto Waadiga Ceeldheer, Halgan, Dheenweyne, Farqalaal iyo meelo kale oo badan oo ay degaan halkaanse aanan ku so koobi karin.
Hayeeshee Soo dhaweyntii Guud iyo midii gaar ahaaneed iyo sagootintii ay maanta ku soo qatimeen Beesha Yabar Madaxweyne oo ka mid ah beelaha Xawaadle maadama Ugaska iyo Nabadoonada la socda siweyn u sugayaan Xawadlaha ku nool magalooyinka kale ee Hiiraan oo ay ugu horeyso magaalada Baladweyne oo siweyn Ugaaska looga sugayo halkasi oo ay ku sii qul qulayaan wafuud kala duwan kuwona ay ku wajahan yahiin.
Waxaana marti sharafta loo diyaariyey goobo aad u qurux badan,maadama ay inta badan arimaha dhaqanka kulmiyaan Duubabka dhaqanka Soomaaliyeed oo ay qaarkood mudo iskugu danbeysay, waxaana marka laga soo tago Soomaliweynta la casuumay hadane bulshada Hiiraan oo si guud marti loogu yahay ayaa isku diyarinaya soo dhaweynta marti sharafta, waxaana si mug leh looga dareemayaa diyaar garoow aan caadi aheyn guud haaan dhulka Hiiraan ,halka ay gaareen magaalada hal abuurkii reer Hiraan kuwoodii ku haboonaa curinta gabayada.
Waxaana halka ay ka dhaceyso xaflada meel aan ka fogeyn lagu diyaariyey tiradii ugu badneyd ee Xoolaha ay Soomaalidu dhaqdaan oo u ugu horeeyo Geella.Dhanka kale waxaa magaalada ku sii qulqulayo dhaliyaradii mediyaha oo iyagu durbaba duleedka kore ee magaalada goobo wanaagsan ka sii degay kana soo gudnbinaya muuqaalo qur qurxoon.la soco wararkeeii kale ee dlakeena hooyo ee Soomaaliya, Africa iyo caalamka.
News in Somalia, Africa and Around The World-Thursday, May 9,2024- Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka- Maanta iyo Mar kale wararkeenii soo dhaweynta Ugaaska Beelaha Xawaadle iyo beelweynta Cabdalle Samatalis iyo magaaladii caanka aheyd ee Buulo Burde- Walee wax baa ka dhacay kulan soo dhaweyn ah oo la dhihi karo waxaa isku arkey maanta Ugaaska Beelaha Xawaadle iyo mid ka mid ah beelaha Xawaadle Cabdale Samatalis.
Ma garaneyn halkii aanu ka bilaabi laheyn qormadan xaqiiqadii waxaanse ognahay reer Buulo Burde sidey u dhan yahiin maahan dad caadi ah,hayeshee waxaanu qeybtan ku hal qabsaneynaa maanta beelweynta Cabdalle Samatalis oo aad moodo in ay maanta ku soo dhaweyeen Ugaaska Beelaha Xawadle Ugaas Yusuf Fardo ad mooday in laga keenay Dhulkii quruxda badnaa ee ay reer Hiiraan ku u yaqiineen Beerahii Jeele Indha Cade ee u dhaxeeyeye magaalooyinka Buulo Burde iyo Baladweyne oo ah dhul ka soo hoobta Buuraha kuna dhamaada Wabiga oo aad u qurux badan.
Bal aanu waxoogaa dulmarno Beelweynta Cabdalle Samatalis. Cabdale marka laga hadlayo Afta Samatalis iyo adeeradood waa yaraanka waana beel ay dad badan oo reer Hiiraan ah iyo kuwo badan oo Soomaalida garaneysa beesha Xawaadle ku tilmaaman in ay yahin dad ilbax ah waxaana ka dhashay Geesigii Ibraahim Seedow, General Cisman Sokor, Siyaasigii ay ku baxday Jidka ama Jeelle ee Cismaan Maxamed Jeelle, Gudoomiyahii hore Banka dhexe Cali
Camalow dowladii dhexe ee Soomaaliya iyo siyaasiyiin badan, saraakiil iyo aqoonyahanobadan oo aanan halkaan ku soo koobi karin kuwii hore iyo kuwi danbe.Sidoo kal ehadaanu si kale u dhigno Cabdalle Samatalis marka laga soo tago beelweynta Xawaadle ee hoos loo sii daadago waxaa ka soo jeedo Hooyadii dhashay soona bar barisay madaxweynaha Somaliya ee maanta jooga Xasan Sheikh Maxamud oo maamadaas oo iyadu ka soo jeeday reer ilbaxa ah oo la yiraahdo Xasan Maxamed oo ah qoys hoose oo ka mid ah beelweynta Cabdalle.
Hayeeshee,hadaanu dib ugu laabano magaalada Buulo Burde mar aanu hada ka hor ka soo diyaarinay qormo aad u xiiso badneyd dhalinyaro reer Buulo Burde ahne ay nala wadaageen sawiro hore magaaladu caan ku aheyd kaftan badan oo ay ka sameeyeen fanaanintii ka soo jeeday halkaas, waxaana jiray sheeko aad u qosol badan oo mar ay riwaayad keeneen fanaaniin Soomaaliyeed ayna ku jireen kuwo ka soo jeeday Magaalada Buulo Burde,mar kale ayaan qormo xiiso leh ka soo diyaarin doonaa laakinse Reer Buulo Burde marka la bar
bardhigo Magaalooyinka kale ee Hiiraan waxaa ka yimaado dad karti leh waxeyna caan ku tahay magaaladu ciyaaraha sida Basketka, Fooliboolka, Kubada Cagta oo ay Baladweyne Sibraarka,Maqaarka amaba Haraka hadba sidaad u taqaano kala bixi jireen beri samaadkii markii uu dalku ahaa dal jira hadii aanu si fiican u jilcino inagoo ku halqabsaneynabeelweynta Cabdalle Samatalis oo ka mid ah beelaha Xawaadle hadane reer Bulo Burde waa dad u badan ilbax,reer magaal sidey u dhan yahiin,waxaa halheys u ah ani maa itatikeynee..lol.
ereygaan aniga ma itaatikeynee weli ma arag cid waxa laga wado inoo fasirta,laakinse markii aanu isku daynay waxaan qiyaaseynaa in loola jeedo war nagala tag laalaabka iyo iska daba wareega,waana meesha ay reer Buulo Burde ka keeneen daacadnimada.Ugaas Yusuf oo isaga qudhiisa ah reer Buulo Burde halka lagu soo dhaweynayo waa halkii ay noloshooda ugu badan ku soo qateen Dudubkii dhaqanka reer Hiiraan oo ay qaarkood degaanka u aheyd. hayeeshee marka laga soo tago soo dhaweynta iyo mati qaadyada ay beelaha Xawaadle u sameynayaan Ugaaska Belweynta Xawaadle,hadaanu isla aadno magalooyinka kale ee waaweyn iyo halka ay lagu caana shubayo Ugaaska oo ay ka socoto shaqo xoogan iyo diyaar garow iyadoo ay dhalinyaradu kaalin muuqato oo weliba mug iyo miisaan leh ku leeyahya howsha socota.la soco wararkeena danbe iyo dalkeenii hooyo ee Soomaaliya.
News in Somalia,Africa and Around the world-Wednesday,May 8,2024-Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka-Maanta iyo mar kale iyo Hiraan,iyadoo ay weli beelweynta Xawaadle ku guda jiraan soo dhaweynta iyo qaabilaada Ugaaskooda Ugaas Yusuf Ugaas Xasan Ugaas Khaliif,hadane waxaanu isla aadeynaa mar kale magaaladii caanka aheyd ee Bulo Burde iyo beesha Ibraahim Ciise oo ka mid ah beelaha Xawaadle oo Ugaaska iyo Nabadoonada la socda soo dhaweyn aad u weyn u sameeyeen,halkaasi oo ay qeybaha ay ka kooban tahay beeshu kula kulmeen Ugaaska.
Beesha Ibraahim Ciise marka laga soo tago in ay ka mid tahay beelweynta Xawaadle hadane bal aanu dulmarno waxoogaa waa beesha ay ka jeedeen Duuliyaashii Soomaaliya qaarkood kuwoodii ka soo jeeday Hiiraan oo aanu ka xasusano sida Ina Aboorey iyo Ina Cabdi Xuseen, waxaa sidoo kale ka soo jeeda Wasiirka Batroolka Soomaaliya, Ganacsadahii weynaa Xaaji
Daa'uud, Fanaankii weynaa Cali Cabdulle Gure, waxeyna ka mid yahiin beelaha Xawaadle ee waxii ka danbeeyey bur burkii iyo ka horba sida dhaw ula shaqeynayey dhamaan Ugaasyadii soo maray Beelweynta Xawaadle, waana arin ay kala siman yahiin beelah akale ee ee ay ka kooban tahay beelweynta Xawaadle oo dhan markii ay arintu dhaqanka noqoto Xawaadlahu waxey kaalimaha hore kaka jiraan Soomaalida markii aanu u guurgalnay dhawrkii isbuuc ee ina dhaafay tan iyo markii la iclaamiyey ecaleema saarka Ugaaska.
Maadaama Ugaas Yusuf marka laga soo tago inuu yahay Ugaska Guud ee beelaha Xawaadle hadane Ugaasku waa reer Buulo Burde,marka reer Bulo Burde weligoodba caadi ma aheyn, waa dad ay ku badan tahay dacadnimada kartina leh ayuu yiri nin dhalinyaro ah oo magaciisa inoogu sheegay Cabdi oo ka mid ah qurbajoogta dalka dibadiisa uga timid caleema saarka Ugaaska beelaha Xawaadle oo siweyn looga dareemayo diyaar garoowkeeda.
Ugaas Yusuf ayaa si guud iyo si gaar ah ugu duceeyey dhamaanba beesha Ibraahim Ciise,beelaha Xawaadle, Reer Hiiraan iyo Soomaaliweynba iyadoo ay Ugaaska si fican iskugu soo baxeen beesha maanta soo dhawyenta u sameysay.
Sidoo kale marka laga soo tago la kulnaka uu Ugaasku la kulmayo qeybaha ay ka kooban tahay beelweynta Xawaadle ,hadane Fanaanada weyne Caasho Kiin CIlmi Xasan ayaa debka ka soo qaaday hees loogu talo galay Caleema saarka Ugaaska ,halka dhalinyaraduna qaarkod soo saareen dhaanto, waxaana dhamaan magaalooyinka waaweyn iyo kuwa yar yar ee dhulweynaha Hiiraan laga dareemayaa shacabka oo u diyaar garoobayo qaabilaada Ugaaska iyo soo dhaweyntiisa.la soco wararkeena danbe.
News in Somalia,Africa and Around the world-Tuesday May 7,2024-Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka-Wararkii ugu danbeeyey diyaar garoowga caleema saarka Ugaaska Beelaha Xawaadle-Xili siweyn looga dareemayo guud ahaan dhulka Hiiraan diyaar garoowga xaflada Caleema saarka Ugaaska Beelaha Xawadle Ugaas Yusuf Ugaas Xasan Ugaas Khaliif Ugaas Rooble hadane bal aanu waxoogaa dulmar kooban ku sameyno halka ay hada wax marayaan.1- Tan iyo markii ay dhawaan gareen magaalada Buulo Burde Wafti uu hogaamineyey Ugaaska ayna qeyb ka ahayeen waxgarad iyo qeybaha ay ka kooban tahay bulshada magaalada Buulo Burde ayaa waxii markaasi ka danbeeyey waxuu Ugaasku sida uu dhaqanku ahaa ku mashquulsanaa qaabilaada iyo la kulanka bulshada ay ka kooban tahay beeeshu kuwaasi oo iskaka kala yimid degaanada ku dhaw dhaw
magaalada Buulo Burde.
Sidoo kale dhanka kale beelaha ay ka kooban tahay beelweynta Xawaadle ayaa iyaga qudhooda si guud looga dareemayaa sida muga iyo miisaaanka leh ee ay ugu diyaar garoobayaan caleema saarka Ugaaska iyadoona kulan soo dhaweyn ahaa oo ay ka qeyb qaateen fardaha dheereeya ee ay caanka ku yahiin bulshada Hiiraan ay ku soo dhaweeyeen Ugaaska xili uu kulan soo dhaweyn ah oo si fiican loogu soo dhaweynayey ay Ugaaska u sameeyeen beesha Cali Madaxweyne ,iyadoona Ugaasku kulamada Xawaadlaha degan Magaalada Buulo Burde iyo nawaaxigeeda uu la leeyahay markii uu u soo dhamaado uga sii gudbayo degaanada kale ka hor intaan la gaarin maalinta caleema saarka.
2- Diyaar garoowga xaafalada caleema saarka ayaa halka lagu qabanayo waxaa Waxgaradka Beesha Gaaljecel looga gudoomay amaba ay geeyeen Geella oo ah waxa ay Soomaalidu caanka ku tahay.3- Gudiga Qaban qaada oo si aan caadi aheyn durbaba u diyariyey goobahii la dejin lahaa wafuuda ay ugu horeeyaan Duubabka dhaqanka Soomaaliyeed.4- Caleema saarkaan oo ku soo aaday xili dhulku barwaaqo yahay oo ay dhalinyaradu dhulka miyiga ah siweyn ugu daawasho tagaan ka hor intaan la gaarin xafladana halkaas u daawasho tagaan.
Hayeeshee,sidaan horey qoraaladeenii hore halkaan ugu sheegnay Duubabka dhaqanka Hiiraan oo iyaga marka laga soo to caleema saarka Ugaas Yusuf hadane waxey marti gelinayaan amaba isku diyaarinayan soo dhaweynta iyo qaabilaada Duubabka iyo salaadiinta Soomaaliyeed ee ka soo qeyb galeysa caleema saarka halka gudiga qaban qaabada isku diyaarinayo soo dhaweynta marti sharafta kala duwan. War hada ina soo gaarayna waxuu shegayaa in Xariirtii lagu duubayey Ugaaska la geeyey halka lagu caleema saarayo Ugaaska.
Beelweynta Xawaadle waxey ka mid yahiin beelaha Soomaaliyeed ee leh dhaqan soo jireen ah,waxeyna dhalinyaradu isku diyaarinayaan sida laga dareemayo qaban qaaabadooda soo bandhigida ciyaaraha Hidaha iyo dhaqanka ay Soomaalidu caanka ku tahay kuwooda laga ciyaaro dhulka Hiiraan.la soco warakeena danbe.
Maanta iyo Mar kale Fanka iyo Suugaanta Soomaalida-Sida ay inooga barteen muwaadiniinta Soomaaliyeed amaba hadaanu si kale u dhigno qowmiyada Soomaalida meelkasta oo ay kaka nool yahiin dhulka lagu yaqaano ee geeska Afrika in aanu dhawrkii biloodba mar la wadaagno hadba Fanaan amaba abwaan Soomaaliyeed oo la wareysanayo,hayeeshee wareysigaan qeybtiisa hore waxuu ku bilaabanayaa fanaanka oo ay heestiisii ugu horeysay ee uu qaado ay noqotay mid lagu difaacayey dhulka Soomaali Galbeed sidow ugu luqeynayo qosolkaa naga dhamaaday. adiga waresigaan qeyb waxaa ku jirta hees ka hadleysa qurbaha iyo markii ay dadka Soomaaliyeed oo wadankooda ku sharfanaa markii ay tagaan dhibaatada ay kala kulmaan.hayeeshee meelkasta oo ay muwaadiniinta Soomaaliyeed maadaama ay inoo socoto qeybtii aanu ugu talo galnay dhalinta Soomaaliyeed ee taxanaha inoo aheyd Bal aanu ku siinasano maanta Fanka iyo Suugaanta Soomaalida iyo wareysi xiiso leh oo ah mid horey loo qaaday fanaaniin hore ayuu na soo xasuusayey fanaanku.
Waxaa meeshaan isku helay Abwaan marna wariye iyo Fanaan beri samaadkii isla soo qatay mar kalena isku helay qurbaha.Fanaaniinta Soomaaliyeed caadi maahan kuwii hore,kuwii dhexe iyo kuwa haatan jooga.Inagoo aan idiin sheegin aanu isla daawano inaga qosolka ayaa naga dhamaday wareysigaan markii aanu dawanay waxaa inoo soo baxday sida ay Somalidu isku tahay meelkasta oo ay joogaan iskuguna amaanaan, arinta kale ee qosolka leh fanaanku wiil iyo geber isjeclaa ayuu hees ku mideeyey.waxaa kale oo xusid mudan inuu mid ka mid ah haweenka Soomaaliyeed hees u hibeynayo isagoo sharaxayo waxii ay ku muteysatay,inagoo og in ay dumarkeena Soomaaliyeed u qalmaan amaan iyo ka badan mark aloo eego sida ay udub dhaxaadka ugu yahiin danaha dalkeena iyo hagaajinta ubadkeena. Bal aanu wareysigan fanankaan waxuu ka mid yahay fanaaniinta Soomaaliyeed ee kuwii horena la soo qaatay waqti badan, kuwaan danbana la qaatay.Hayeeshee qofkasta oo Soomali ah waresigan waxuu ka dhax helaya qeyb isag aquseeysa iyo qeyb degaanka uu ku nool yahay quseysa. Daawasho Wacan.heesta uu 1976dii u qaaday Soomaali Galbeed waa hees cajiib ah marn aguubaabo ah.la soco wararkeenkii kale ee dalkkena hooyo ee Soomaaliya, Afrika iyo caalamka.
News in Somalia, Africa and Around the world- Saturday May 4,2024- Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka- Iyadoo ay wararkeenii kale inoo soo socdaan waxaan maanta qeybtaan sawirka maanta ku soo qadaneynaa Duubabka dhaqanka Hiiraan kuwaasi oo isku diyarinaya qaabilaada, soo dhaweynta iyo weliba diyaar garowga ay bulshada Hiiran ugu jiraan caleema saarka Ugaaska Reer Hiiraan amaba hadaanu si kale u dhigno Ugaas Beelaha Xawaadle.
QabanQaabada Xafladan oo siweyn looga daremayo gudaha Hiiraan miyi iyo magaalo ayaa waxaa magaalda Buulo Burte gaaray oo siweyn loogu soo dhaweeyey Ugaas Yusuf Ugaas Xasan iyo Nabadoono iyo wax garad safarka ku wehliyey ,halkaasi oo ku soo dhaweeyen qeybaha kal aduwan ee bulshada magaalada Buulo Burde,isagoona intaan la gaarin Maalinta Caleema saarka Ugaasku uu booqan doono meelo kala duwan.xafladan caleema saarka ayaa gudiga qaban qaabada siweyn looga daremayaa diyaarinta, isku dabridka iyo qaabilada wafuuda kala duwan ee iskugu jira salaadiinta Soomaliyeed, waxgarad, aqoonyahano, culimo, siyaasiyiin iyo qeybaha kale ee ay ka kooban tahay bulshoweynta Somaliiyeed. Ugaas Yusuf Ugaas Xasan waa Ugaaskii 21aad ee soo maray beesha Xawadle iaydoo ay masuliyadan uga horeeyeen ilaa 20 Ugaas,waxuuna noqonayaa Ugaaskii 21aad.la soco wararkeena danbe iyo dalkeena hooyo ee Soomaaliya.
Somali Youth-Maanta iyo mar kale wararkeenii aanu ugu talo galnay dhalinta Soomaaliyeed qeybtii 3aad firqadeeda (C) dhalinta Soomaaliyeed ee siyaasada inoo geli doona muhiim uma ahan dalka iyo dadka Somaaliyeed maadaama ay yahiin dhalinyaradu kuwa ugu badan halka ay kaka nool yahiin dhulka ay qowmiyada Somalidu ka degaan geeska Afrika oo dhalinyaradu dhamaantood waa isku baahi,waxanse qeybtaan C ku soo qaadaneynaa maxuu yahay ereyga siyaasi,maxaase loo galaa siyaasada,yaase gala siyaasad, midkee haduu rag yahay amaba mideebaa hadey dumar tahay loogu yeeri karaa siyaasi?.
Waxaa taas bar bar socda maxuu yahay faraqa u dhaxeeya siyaasi,wadani iyo nasiib uu waqti gaaban intuu qofku saacido isagoo aan waxbo dhaamin shacabka caadigaa ee shaaricyada socdana hadane isagoo maalinta ku xigta ku leh waxaan ahey siyaasi.Maxuu yahay faraqa u dhaxeeya,Dowladnimo,gobanimo,dal,dhul,Cir, Bad Bari,Diin,dad duunyo iyo dhaqan. Ogaada
intaan oo qodob qofku wax uusan aheyn iskama dhigi karo haduusanba fahamsaneyn waxa uu markaasi doonayo inuu bulshada uga dhigo siyaasad isagoo aan siyaasigii ay bulshadu dooneysay aheyn marka dhalinyarada Soomaaliyeed ee mustaqbalka inoo geli doona siyasada dalkeena waa u muhiim ugu yaraan in ay qormadaan ku dadaalaan inteysan ku dhiiran iney siyaasada dalkeena galaan ugu yaraana ka heystaan faham guud waxa loogu yeero siyaasi weliba dunidan aanu ku nool nahay maanta maahan dunidii aanu horey u naqiinay ee wayadii hore wax badan la xeerin jiray.
1- Si uu qofkasta oo muwaadin Soomaaliyeed ah u fahmo waxa aanu ka hadleyno qofkasta looguma yeeri karo siyaasi xitaa haduu siyaasada galo,waxaase la dhihi karaa hebel amaba heblaayo siyaasi maahan laakinse wey ka sineysteen siyaasada Soomaali badan oo aanu aragno.Sidaasi si la mid ah qofkasta lama dhihi karo hebel waa rijaal amaba aqiyaar ilaa duntiisa si wanaagsan loo yaqaano waxa uu galo iyo waxa uu yahay.
Tusaale- Inta lagu hal qabsado waxaa ugu qeyr badan Nabi Maxamed Nabad Galyo iyo Naxariis korkiisa ha ahaatee, saxaabadii, Taabaciintii iyo intii isaga kedib wanaagii, dhaqankii wanaagsanaa ,bar baarintii iyo xowdkii Nabiga NN korkiisa ha ahaatee ama u soo joogay amaba sida inagoo kale ay soo gaartay.
Marka aan bal tusaale u soo qaadano qaliifkii ugu horeeyey ee muslimiinta kedib geeridii Nabi Maxamed NN korkiisa ha ahaatee Saxaabiga Abuubakar Sadiiq deeqsigii weynaa ee xayaatada nolosha ay ku soo martay siyaabo kala duwan. dabcan inagu ma nin culimo diinta taqaano mana rabno in aanu wax aanan aqoon u laheyn aanu si sahlan danbi uga galno, waxaanse galiya dulmareynaa Abuubakar Sadiiq ka hor intii uusan Allaah la doonan amaba u hibeynin Diinta Islaamka inuu ku biiro ka hor waxuu ahaa Aqiyaar, deegaankii uu ku noolaa laga xushmeeyo,markii uu Diinta soo galayna oo uu qaliifadii amaba hogaankii Islaamka la wareegayna markii ay muslimiintii isku dhax yaaceen geeridii Nabiga kedib oo ay doonayeen iney dib ugu laabtaan sanamyadii ay caabudi jireen waa kii uu noqday Abuubakar hogaamiye qawiya, yacni taariikhdaas mar kale ayaan shacabka la wadaagi doonaa si gooyni ah, ha yeeshee waxaan qirsanahay in aan dunidan lagu mataali karin xiligii Saxaabada ay u noolaayeen, waxaase muhiim ah dal sida Soomaaliya oo kale ah dhaliyarada ay u baahan tahay iney siyaasada inoo galaan mustaqbalka ee loogu yeero siyaasi dhab ah waa kuwee ee aanu dooneyno kaasi oo noqon kara mid fahamsan Dowladnimo,gobanimo,dal,dhul,Cir, Bad Bari,Diin,dad duunyo iyo dhaqan.Hadii aad tahay muwaadin Soomaaliyeed amaba aad is leetahay siyaasiga laga hadlayo waad noqon kartaa mustaqbalka si dhaw qeybteena ku xigta ula soco,maxaa yeelay ma dooneyno in aanu shacabkeena Soomaaliyeed ee sharafta leh waqti uga lumino wax badan oo aan micno u soo kordhineyn.Tusaale inaga wax qoreyna shacabka Soomaaliyeed si guud ayaan u jecelnahay, waxaanse aad ugu dhaw nahay mushtamaca kuwooda aan si gooyni ah ugu jecelnahay waa 1- Culimada.2- Abwaaniinta.3- Fanaaniinta, 4- Dhalinta Sportiga.5- Ciidamada qalabka sida qeybahooda kala duwan, kuwaasne hadaan sii kala qaadno waxaan kaliya kala macaamilnaa kuwa aanu isleenahay waxaa ka ag dhaw intaan oo qodob Dowladnimo,gobanimo,dal,dhul,Cir, Bad Bari,Diin,dad duunyo iyo dhaqan.amaba aanu ugu yaraan is leenahay wey ka qalbi wanaagsan yahiin bulshada kale hadii kooda qaldan la tuutuujiyo.
Tusaale- Bur burkii wadanka ka dhacay waxyaabahii ugu xumaa ee aan ku aragno qeyb bulshada ka mid ah waxaad arkeysaa wiil amaba geber ku bar baartay amaba dhalatay dagaaladii kedib ayaa waxuu ku leeyahay waxaan ku jiraa mediyaha, waxaan meel tuulo ah mar aanu soo mareynay amaba ku soo wareegnay dhulka ay qowmiyada Soomaalidu degaan meel ka mid ah ku soo aragnay arin aad inooga yaabisay mudo aanu halkaas ku sugneyn
Waxaan aragnay dhalinyaro la leeyahay waxey ku jiraan mediyaha oo hadane intii aanu joognay Tuuladaas maalikasta ay ka dhacayeen wax badan oo wanaaga amaba horumar ah oo maalinkasta bedelkii ka qori jireen wax xun oo aysan mudneyn.Tuuladaas iyo dadka ku nool, kedibna waxaan meel gooyni ah la tagnay mid ka mid ah dhalinayradii waxaan ku dhahnay nakeen,ina kaxee amaba na dhaqaaji maanta waxaan tuuladan aad ku nooshahay tusineynaa Wanaageeda Soomaaliweyn,kedibna Soomaaliweyn si ay dunida u gaarsiiyaan maxaa yeelay wadankasta wadanka kale amaba magaalokasta magaalada kale inta ay wax wanaagsan dunida amaba dersikeeda u soo bandhigto ayey ka dalxiisoyaal badan tahay inagoo tusaale u soo qaadaney wadamo uu dlakeenu ka qurux iyo wanaag badan yahay, dhianckasta waxaana muuqaalkii iyo sawiro qurur qurxoon halkaan soo gelinay sanad ka hor intii ku tixneyd markii aanu halkaan isbuuciiba mar magaalo ku soo qaadan jirnay ayaan Tuuladaas kaka soo hadalnay,kedibna ninkii dhalinyarada ahaa oo aan dareemeynay in uu wararka xun waxa uu meeshii uu ku dhashay uga gudbinayo ay ugu wacneyd inuusan ku soo barbaarin dowladnimo amaba aan la barin waxa ay tahay wadaniyada waxa uu sameynayo waxey la noqoneysaa wax iska caadi ah dalka iyo dadkana dib u dhigayo.waxuu ahaa wiil fariid ah wuu qaadan waayey in meeshii uu ku noolaa sidan u qurux badan tahay,marka waa u muhiim dhalinta Soomaaliyeed amaba dhulka ay degaan qowmiyada Soomaalida meeshii uu doono ha kaka noolaado waqooyi, Koofur, Somali Galbeed, Gobolka Waqooyi Bari, Jabouti waa in ay dhalinyaradu u fikiraan amaba fahmaan sida looga nool yahay dunida hadii ay siyaasada ku biirayaane waa iney horta kala garanayaan intaanba la gaarin iney siyaasada galaan waa in ay ku dadaalaana horta ineysan iska dumin, caayin, aflagaadeyn hadba dowlada markaas u dhisan iyo madaxda markaasi joogta,bedelkiina la yimaadaan wax ka wanaagsan oo ay bulshada ku kasban karaan amaba hogaanka markaasi jira wado ka dhaw oo lagu gaari karo horumarka iyo fikir xambaarsan aragti fog waa inuu la yimaadaa muwaadinka Soomaaligaa, sidaasi daraadeed maxaa looga baahan yahay dhalinta inoo geli doonta siyaasada dalkeena iyo mida hadba ka jirta dhulka ay Soomaalidu degaan oo aanu sida guud u soo sheegnay.si uusan qoraalku inoola dheeraan qeybahii ugu muhiimsanaa ayaanu galeynaa waxaan dhan ee aad hada arkeysaan waa kaliya dulmarkii.la soco wararkeena danbe.
Somali Youth-Soomaaliya Wadan horey u socda iyo Dhalinta Soomaaliyeed- News in Somalia, Africa and Around the world-Friday April 26,2024- Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka-Maanta iyo mar kale wararkeenii taxanaha inoo ahaa ee aanu ugu talo galnay si guud dhalinyarada Somaliyeed meelkasta oo ay ka joogaan dhulka ay kunool yahiin qowmiyada Soomaalida gees ka gees.
Sidoo kale waxuu si gaar ah u anfacaya qoraaladan taxanaha ah ee aanu dhalinta Soomaaliyeed ugu talo galnay dhalin yarada rag iyo dumarba leh ee inoo geli doona mustaqbalka dhaw iyo kan fogba sidaasi daraadeed waa u muhiim dhalin yarada Soomaaliyeed qormooyinkaan taxanaha maxaa yeelay dalka Soomaaliya shacabkiisu maahan sidii hore iyo wax u dhaw.
Hadii aad tahay muwaadin Soomaaliyeed oo dhalinyaro ah ahna mid leh han, qab,wadaniyad, inagaaba og in intaas lagaa heli karee,laakinse ay kaa maqan tahay inay maskaxdiisu u fikirto dhanka wanaagsan amaba ku shaqeyso aqli iyo fikir u saamaxaya mustaqbalka in ay caruurtiisa iyo kuwa Soomaaliyeed uga daydaan wax wanaagsan oo uu bulshada ku soo kordhiyey,maadaama uu dalkeenu mudo ku soo jiray colaado wajiyo kala duwan.
Inagoo weliba qeybtaan dhalinta Soomaaliyeed u qodobeyneyna wax badan oo laga yaabo in ay rag iyo dumar badan oo Soomaaliyeed oo hami iyo han leh laakiinse waayeen cid u bidhaamisa inagoo kaliya ka deyneyna waxii la soo maray, laakinse kala hadleyna halka maanta la joogo iyo halka ay dunidu u socoto ka sokow halka ay mudan yahiin in uu dalkeenu iyo dadkiisu gaaraan mustaqbalka dhaw iyo kan fogba.
1-Waa marka koowaade- dhalinyarada waxaan u kala qaadeynaa sidey u dhan yahiin 3 qeybood qeyb ay ku gadaaman yahiin daruufo laakinse ay ku dheeraatay iney ka baxaan daruufahaas wax badana naftooda,mida qoyskooda iyo tan degaanka ay dalka kaka nool yahiin iyo weliba guud ahaan dhulka ay qowmiyada Soomaalidu degaan wax badan ka bedeli lahaa oo aan maanta awoodin in ay bulshada ka dhax muuqdaan.qeybtaan intaanan gudagelin waxaan ugu talo galnay in ay horta ku sii nastaan heestaan.Soomaaliya waa wadan horey u socda kaliyana u baahan dhalinyaro wadaniyiin ah oo aragti fog leh, waana ifa faalaha uu dalkeenu hada ku socdo oo shacabku maahan shacabkii hore.Soomaaliya Hanoolaato.la soco wararkeena danbe.
Somali Youth-Dhalinyarada Somaliyeed ee siyaasada dalkeena inoo galaya mustaqbalka iyo kuwa haatan ku jiraQeybteenii 3aad (B)-Qeybtaan waxey wax badan ka duwan tahay kuwii hore waxeyna ka hadaleysaa dhiancyo kala duwan si degan u aqriso hadaad ka mid tahay dhalinta Soomaaliyeed.War Helaa Talo Hela.
Somali Youth-News in Somalia, Africa and Around the world-Wednesday April 17,2024- Dhalinta Soomaaliyeed, Wararka Soomaaliya, Afrika iyo caalamka-Waxaan mar kale maanta guda galeynaa qoraaladii aanu ugu talo galnay, dabcan qofku waxuu wax fahmi karaa markii uu waxna aqrin karo waxna qori karo.taas qoraladenii hore ayaan uga soo hadalnay waxanse mar kale dhalinta Somaliyed intaananqeybtaan gelin ku boorineynaa mar kale in ay naftooda wax u bartaan si ay u fahman waxa dalkooda iyo dunida ka socda maanta, kedibna dalkooda iyo dadkooda ugu hiiliyaan halka ay nolosha ka jirto waxaana si gooyni ah ula hadleynaa dhalinyarada Soomaaliyeed meelkasta oo ay ka joogaan dhulka ay bariga Afrika ka degaan qowmiyada Somaalida iyo kuwa dunida inteeda kale ku nool ,maxaa yelay markaan leenahay qowmiyada Soomaalida ma jiro qof Soomaali ah oo uusan dalkaan u soo dhiman awoowkii amaba aabahii, amaba Abtigii amaba hooyadii waana waajib saaran qofkasta oo muwaadin Soomaaliyeed ah rag iyo dumarba hadba sidaad doonto u dhig.weliba qeybtaan dhalinyarada Soomaaliyeed hadey si degan u aqristaan kii aan wax aqrin waxne qorina u aqriyaan amaba gaarsiiyaan wax badan ayaa dhalinyarada Soomaaliyeed u haagayo.
Tusaale-Nolosha bini aadamka waxaa laga qiimeeyaa dhinacyo kala duwan waxaadna fah meysaa markii aad nasiib u yeelatay in aad dunidana meelo badan ka tagto,dalkenana dhulka ay qowmiyada Soomaalidu degaan intooda badan aad booqato weliba adigoon isku sheegin in aad tahay mediya waxaad fahmeysaa nolosha iyo wacyiga rasmigaa ee ka jira dunida iyo mida dalkeena. waana mida keentay in aanu ku mashquulin Soomaalida dhaxdeeda oo ay jiraan wax ka muhiimsan waxa maalinkasta laga hadlo oo u badan borobagaando, hadalo aan loo meel dayan, been qaawan kaliyana loogu talo galay in shacabka dalkeena kuwaas oo 70%na la xarbinaya nolol maalmeedkooda caadigaa iyagoo ku nool wadankaas quruxda badan, waxa ugu muhiimsan ee loo baahan yahay in bulshada loo bidhaamiyo waa in dhalinyarada oo ah udub dhaxaadkii wadanka amaba bulshada loo bidhaamiyo halka ay ka jirto maslaxada dalkooda siiba kuwooda siyaasada dalkeena inoo galaya iyo kuwa hada ku jira oo laga yaabo in ay wax badan ka qaldan yahiin oo aysan muuqan iney ku socdaan metelaad bulsho maxaa yelay madooneyno in aanu Soomaalida ku mashquulno waxaanse ognahay iyagoo Hotelo ku qarash gareeya dhaqaalo badan oo hadii ay degaankooda la tagaan ugu yaraan dhawr qoys wax ugu qaban karaan, degaankii laga soo doortayna gaajo loogu dhimanayo dibna ugu labaneyn qaarkood, waana mida keentay in aanan Soomaalida hada ku mashquulin ka hadalkooda oo ay jiraan wax ka muhiimsan, bedelkiina waxaan dhalinta Soomaaliyeed ee mustaqbalka imaan doono u rajeynyenaa amaba kuwa hada inoogu jira siyaasada u rajeynyenaa iney nolosha ka fahmaan halka ay ka jirto. Sidoo kale qoraalkaan waxuu muhiim u yahay dhalinta Soomaaliyeed ee ay dhici karto tiradii la doonaba hala ekaadaane iney wadanka horey uga soo galeen qaladyo kala duwan amaba denbiyo, lakiinse hada doonayo iney ka towbad keenan si dalkeena iyo dadkiisa daacad ugu noqdaan.
1- Maxaa la gudboon dhalinta Soomaaliyeed rag iyo dumarba hadeyba dhacdo in ay tirada ugu badan inoo galaan siyaasada amaba kuwa hada ku jira ha noqdaane.
Horta waa u muhiim dhalinta Soomaaliyeed iney ogaadan in aanu ku nool nahay duni ay umadaha ku nool kala ujeedo iyo kala caqiido yahiin badankeedna aan maanta la xeerin waxyaabo badan oo waayadii hore la xeerin jiray.Sidoo kale dhalinta Soomaaliyeed waa iney ogaadaan in aanu ku nool nahay duni aan meelaha qarked la qiimeyn inta uu qofku sameeyo dhaqalo sanadkii laakinse laga qiimeeyo inta uu qofku sanadkii Farxay. Waa u muhiim in uu muwaadinka Soomaaliyeed ee dhalinyarada ah ogaadaa in uu ku nool yahay wadan la yiraahdo amaba la doonayo inuu qoyb ka noqdo horumarka wadan la yiraahdo Soomaaliya ayna ku nool yahiin dad loogu yeero Soomaali sidii uu safka hore uga geli lahaa hagajintiisa qeybna uga noqon lahaa taariikhda dhinacadeeda wanaagsan (Maya dhinaceeda xun).
Waa in nidaamyada amaba dowlada aad ku biiri doontaan amaba hadaanu si kale u dhigno hadii aad inoo gashaan siyaasada dalkeena ka fogaadaan sedax arimood ka hor intaadan gelin.1- Ku dadaal in aadan waqti ku lumin goobaha fadhi ku dirirka hadii waxa laga hadlayo aysan aheyn wax umada anfacayo amaba ay yahiin wax adiga amaba aad ka faaideysaneyso amaba lagaa faaiddeysanayo.2- La imaataa aragti wax dhista ee aysan noqon aragtidaada mid wax dunisa.3- Ka fogaato meelaha lagu hayo aragtida aan dhaafsiisneyn qabiilka, kooxeysiga, damaca shaqsiga iyo waxii la mid ah.
Intaas markii aad ku dadaasho waxaa bar bar socda sedax kale oo muhiim u ah iney miro dhalaan waxa aad u socoto.1- Horta naftaada weydiiso maxaa laguu abuuray oo dunidan laguu keenay..... Dabcan waa in aad ku caabudo Allaah maadaama aanu nahay dad caqido leh. Sidoo kale waxaa laguu keenay in laga nabadgalo adigana aad inta kula nool ka nabadgasho. Sidoo kale waxaa laguu keenay in aad noloshaada jiheyso,waalidkaa hadey nool yahiin hagaajiso noloshooda hadey ifka ka tagena u duceyso. Sidoo kale waxaa laguu keenay in aad hagaajiso nolosha qoykaada hadey jiraan xaas, caruur, qaraabo iyo weliba hadba halkii aad kaka nooshahay dalkeena. Waxaa laguu keenay in aad kala garan karto xumaanta iyo samaanta oo waa waxa uu biniaadamku uga duwan yahay xeywaanka.Sidoo kale kala garan kara maslaxada wadankiisa, dadkiisa ( Soomaalida si guud inta maanta nool), waajibka ay inagu leeyahiin hadba wadamada deriska nala ah shacabkooda, kuwa ay inagu leeyahiin qaarada aanu kunool nahay ee Afrika shacabkooda iyo wxa naga dhaxeyn kara inaga iyo shacabweynaha dunida oo ay kuu qodobeysan yahiin waxkasta sidey u kala horeeyaan.
Qofkasta ma noqon karaa siyaasi aragti fog leh hadaan si gooyni ah ugu qeexno dhalinta Soomaaliyeed inagoo weliba u soo gaabineyna jawaabta qeybtaan waa Maya ,waxase jiri karaa nasiib qofka saacida waqti gaaban oo uu kaka soo muuqdo bulshada maxaa yeelay qofkasta ma noqon karo Hogaamiye amaba waxa afka qlaaad lagu yiraahdo(Charismatic leader ), laakinse dhalinyarada Soomaaliyeed waa dhalinyaro aqli badan dalkeenuna waxuu leeyahay shacab wanagsan oo inagaa isku soo marnay inta badan dhulka ay ka degaan geeska Afrika Soomaalidu ma jirto shacab ka wanaagsan sidaasi daraadeed dhalinta aanu ubaahan nahay hadaanu nahay Soomaali ee mudan iney siyaasada inoo galaan waa muhiim in ay ahaadaan kuwo loogu yeeri karo mustaqbalka waxa afka qalaad lagu yiraahdo hebel waa (influential), halkii markii hore la dhihi jiray hebel waa libaax oo ceel biyo laga cabayo dhulka miyigaa ayuu hebel oo reer hebel ah Ceeji ku dilay,kedibna qarabo.com u sacbiyaan halkii laga dhihi lahaa amaba bulshadu ay u bahneyd dhalinyaro ka soo dhax baxa yirahdo oo maxaan hal Ceel iskugu dileynaa maanu Ceelal badan qodano si aanu u wada noolaano.
Inagoo fursadaan ka faaideysnayeno si aanu dhalinyarada Soomaaliyeed dhinacyo kala duwan wax uga tusino,xiligii aanu dhulka ay Soomaalidu degaan safarka dheer ee weliba qaatay dhawr bilood, habeeno, maalmo iyo weliba xiliyo kala duwan iyadoo Jiilaal ah, Iyadoo Barwaaqo aan iyado colaado ah intaba soo marnay, waxyaabahii inaga yaabiyey waxaa ka mid ahaa wadanka Soomaaliya min waqooyi ilaa Koofur waxaa leyskugu raacaa diyaarado intooda badan Soomaalidu ma lahan oo waxaa leh ajnabi u shaqeeya hayaddo aan xitaa la garaneyn qaarkood wadamada ay ka diiwaan gashan yahiin.
Qiso yar oo inaga qabsatay mar aanu u guurgalnay sida ay ajaaniibtu dalkeena uga howlgalaan ayaan idiin soo koobeynaa si aad u ogaato waxyaabahii nagu dhaliyey in aanan ku mashquulin wiil amaba geber Soomaali ah masuuliyada ay sheegto amab sheegto intey doontaba hala ekaatee amaba yuusan shegan waxa koleyto lagu qamaarayo waa wadan la yiraahdo Soomaaliya madax baanidiisa iyo shacab sharaf leh laakinse u baahan in la soo dhiso dhalinyarada u istaagi laheyd dalkooda iyo dadkooda.
Tusaale- Ajnabiga dalka Soomaaliya ka shaqeyo markii ay dalkena warbixin ka gudbinayaan waxey leeyahiin baaq ay isku fahmaan iyaga gudaha dalkeenka ku nool iyo kuwa iyaga soo diray. kaba soo qaad Mogdishu ayey diyaarad halkaas u fadhisa oo hadey kacdo iyo hadeyan kacin markasta u kireysan ayey waxey u qaadanayaan qeyb dalka ka mid ah meelaha qaarkood wax aan dhameyn 30 daqiiqo,waxey soo joogayaan wax ka yar 30 daqiiqo isku geyntu waa hal saac , markii ay dib ugu soo laabtaan xaruntooda adiga isku heysta in aad leetahay dal la yiraahdo Soomaaliya iyo iyagu waxaa idiin dhaxeeya kaaf iyo kala dheeri adiga markii warbixin lagaa qorayo waxaa laguu arkaa in ay booqdeen magaalo hebel, kedibna ay horey u sii kaxeysteen dhawr Daanyeer maahan Danyeerkii aanu isla naqiiney ee waa rag iyo dumar Soomaaliyeed aad adinga ugu yeertaan turjubaano.halkii ay booqdeen markii ay ka hadlayaan waxey u arkaan iney la soo kulmeen dhawr Daanyeero,Daanyeeradu maahan kii aanu wada naqiinay ee xeywaanka ahaa ee waa halkii ay booqdeen kuwii horboodayey, waa rag iyo dumar Soomaaliyeed,kedibna hayaddahii loo shaqeynayey waxaa loo gudbinayaa halkii saac ee ilahanada ahaa ee ajnabigu booqdeen amaba safarkaas gaaban ay galeen waxaa waxbiixnta lagu qorayaa iney ku baxday 200 ilaa 300 kun amaba hal milyan dolar,waa markii uu inaga galay in aanu nahay dal xor ah oo madax banaan,adiga maxaa kuu dheeri ah shacabkaadii oo boqolkiiba 70% ku dhibaateysan gudaha dalkooda sidaasi ay tahayna lagu hayo hagar daamooyin aan aqliga biniaadamka galeyn.
Waana mida kentay maalintii ay soo baxday arintii Bada Soomaaliya ee Masjidkii Qiblateynta ee magaalada Saylac iyo Xeebtii Lughaya mashruucii fashilmay waxii ka danbeeyey in aanan ku mashquulin ficilo yar yar oo uu ku dhiirado amaba uu sameeyey muwaadin Somaliyed ee ay inoo taalo howl ka baxadweyn, waana mida keentay in aanu is tusino inuu dalkeenu u baahan yahay wacyigelin xoogan oo dhanka dhalinta Soomaaliyeed ee mustaqbalka inoo gelidoonta siyaasada si uusan qoraalku inoola dheeraan maanta intaan ha inoo joogto.weliba kama hadleyno diyaaradaha degaanda ay qawaariijtu maamulaan loogu geeyo risasta ee hadane la yiraahdo waxey ku soo dhacday degaan hebel, hadane iaydoo loogu talo galay shirakdah aceymiska looga qaato malaayiin dolar,intaas wanu isla fahaney sow maahan,
waana mida keentay in aanu maalinkasta aragno dhalinyaro Soomaaliyeed oo mediyaha ka qeyl qeliyaan oo ay noloshu ka gashay Views oo hadane iskaba daay shacabka dalkenee maba dhageystane iyaga xasaskoda iyo caruurtooda beenta ay ku nool yahiin, inkasta oo ay jiraan tiro Soomalid aka mid ah oo wax wanaagsan bulshad au soo gudbiyaan. qeybteena xigta waa kobci garaadkaada kaliyan ku kooban dhalinta inoo geli doonta siyaasada dalkena mustaqbalka oo ah Weybta C. Adiga oo muwaadin Soomaaliyeed ah weligaa ma aragtay dhaliyarooy qof loogu yeerayo amaba isku arka inuu yahay siyaasi Somaaliyeed oo hadane u caararyo wadan ay sii bur bureyso siyasadiisa kkkkkkk, waa marka anu idiin lenahay qofkasta ma noqon karo hogaamiye dhab ah.
Hayeeshee Soomaaliya waa Wadan barwaaqaa ayna ku nool yahiin shacab Soomaaliyeed oo wanagsan hayeshee mudan in loo soo saaro amaba ay u soo baxaan dhalinyaro Somaliyeed oo rag iyo dumarba leh oo aragti fog leh.weliba dhalinyarada Soomaaliyeed waxaan ugu bishaareyneynaa iyaga iyo shacabka Soomaaliyeed shaqsiyaad badan oo aad hada moodaan amaba loogu yeero siyaasi saxada siyaasada Somaaliya kuma arki doontaan sanadaha inagu soo aadan iyo wax u dhaw waase dhici kartaa iney wadamo dhawr ah iyo hayaddo sida kuwan aanu uga soo hadalnay qeybtena kore ay waqti gaaban isla jilaan been,xitaa magacyadoda waan idiin la wadaagi karnaa muhiimse maahan hada oo ma doneyno in aanu ku mashquulno Soomaalida dhaxdeeda,.Soomaaliya Hanoolaato
Somali Youth Part Three (A)- Dhalinyarada Soomaaliyeed Qeybtii 3aad-Abriil 12,2024-Waxaa mar kale halkeedii inooga sii soconayo qoraalkii aanu ugu talo galnay dhalinta Somaliyeed ee mustaqbalka inoo geli doonta siyaasada iyo kuwa maanta ku jira, waxaanse inagoo fursadaa qaaligaa ka faaideysaneyna halaan hambalyo maalinta 12 Abriil oo ku beegan maalintii la aas aasay Geesiyaasha xooga dalka Soomaaliyeed ee loogu yeero (Ciidanka Xoga Dalka) rag iyo dumarba waxaan leenahay Hambalyo taarikhda ayaa horey u xustay kuwii hore kuwii dhexe kuwa maanta joogana min waqooyi ilaa koofur waxaan leenahay Hambalyo, Hambalyo, waana muhiim mar hadii ay ciidamadena qaranka u badan yahiin dhalinyaro in ay qormadaan aanu ugu talo galnay si guud dhalinta Soomaaliyeed oo muhiim u ah waqtiga maanta lagu jiro ay iyaguna ka faaideystaan oo ay aqristaan weliba qeybtaan 3aad si gooyni ah ayey u tabaneysaa dhalinyta Soomaaliyeed ee aanu u baahaan nahay amaba uu dalkeenu u baahan yahay mustaqbalka, hayeshsee hadaanu hambalyada halaas uga baxno waxaanu guda galeynaa muhiimada qormadeena qeybtii 3aad oo aanu u sii kala qaadnay A,B iyo C.
A- Hota hadaan dib ugu laabano qormadii midaan ka horeysay waxaan shacabka la wadaagnay booqashadii aanu ku soo marnay meelo badan oo ka mid ah dalka Soomaaliya min waqoyi ilaa Koofur uguna sii gudubnay dhulka kale ee ay bariga Afrika ka degaan qowmiyada Soomaalida wax yaabahii na farxad geliyey hadaan u soo koobno shacabeena Soomaaliyeed si guud iyo si gaar ahaaneedba hadii nala yiraahdo soo koobna waxaanu u soo koobi laheyn sawiraan.
Wax yaabaha kale ee aadka inoo farxad geliyey waa marka qofka muwadinkaa ee Somaligaa si kasta oo uu markaasi u kala daadsan yahay amaba ay markaasi daruufo ugu xeeran yahiin loo sheego wax wanaasgan amaba loo bidhaamiyo wax badan oo uusan horey ula socon waa dad dhiig iyo dadnimo leh ha ahaado rag amaba dumar, waxaane inoo soo baxday halka uu dalka ka horumari karo in ay tahay wacyiga dhalinta Soomaaliyeed ee siyaasada inoo geli doonta mustaqbalka iyo kuwa maanta ku jira in bal marka hore loo dulmaro waxa uu dalku yahay iyo nolosha dunida ka jirta.
Tusaale- Waa noocma dhalinta aanu maanta u baahanahay in ay inoo galaan siyaasada dalkeena ama hada ku jiro horeyna wax badan uga soo qaldameen amaba ha noqdo mid hada kedib isu diyaarinaya oo ku cusub saxada siyaasada.
1- Ma doneyno in aanu bulshada u sharaxno waxa uu yahay siyaasi ee waxaan ka hadleynaa qofka amaba dhalinta uu dalkeenu u baahan yahay maanta amaba berito oo ah mustaqbalka laga hadlo.Dhalinyarada inoo geli doona siyaasada mustaqbalka muhiim inooma ahan halka uu ka soo jeedo amaba dalka Soomaaliya ka degan yahay amaba reerka uu ka soo jeedo ee waxaan la hadleyno waa qoys la yiraahdo Somaali iyo wadan la yiraahdo Soomaaliya inta ku dhax nool iyo kuwa hareeraha ka degan ee si guud loogu yeero qowmiyada Soomaalida.
Qofka muwaadinkaa ee Soomaaligaa sidiisaba markuu dhalinyaro yahay hadane yahay mid hadaf leh waxaa looga baahan yahay intusan horta ku fikirin inuu bulsho hogaamiyo walow ay noqoto qoyskiisa inuu la yimaado 3 shey markii uu la yimaado 3daas sheyna uu ku kabo sedax kale. 1- Muwaadinka Soomaaliyeed ee weliba dhalinyada ah ee siyaasada inoo galayo waa inuu ahaadaa marka hore amaba la yimaado, Aqlaaq, noqon karo curiye amaba Mufakir wax curin kara, aqrin kara sida looga nool yahay halka uu dalka kaka nool yahay, dalka intiisa kale iyo dunida uu dalkaasi wax kala dhaxeeyo.
2- Qofku ugu yaraan fahamsaeen yahay amaba leeyahay intey doontaba hala ekaatee aqoon dineed iyo mid maadi ah. 3-Yahay mid garanaya Diinta,dhaqanka iyo nolosha saxda ah ee ay ku noolyahiin bulshada dalkeena si gaar ahaaneed iyo si guudba, intaas markuu isku helo waxaa u sahlanaaneyso inuu markasta wax wanaagsan kaliya kala hadlo shacabka dalkiisa amaba inta markaasi soo dooratay,markaas kedib ayuu wadan la yiraahdo Soomaaliya iyo dadkiisa wax ku soo kordhin karaa amaba cadowka dibada dalkiisa ka ilaalin karaa intaas waa horudhaca waxaan hadane sii qeexeynaa faraqa u dhaxeeya ilaalinta sharafta dalkaada iyo sumcada dadkaada ( Soomaaliyeed),dhawr qodob oo aanu is leenahay aad ayey u anfaceysaa dhalinta Soomaaliyeedna waan u raacineynaa.
Waxaan u baahanahay, dalkenuna u baahan yahay dadkiisuna u baahan yahiin in ay dhalinta Soomaaliyeed ee mustaqbalka u kala soocan tahay waxa afka qalaad lagu yiraahdo characteristic, amaba mental attitude amaba waxa la yiraahdo Synonyms, taasi oo hadii jumlo ahaan afka qalaad leysku qabto noqoneysa( How you will interpret and respond to situations), kedibna hadaanu sii qeexno waxey iskugu bisho shubaneysaa waxa loo yaqaano (Mind-set),Maxaa Qaarada Afrika oo ah mida dunida ugu qurxoon shacabkooda ula daalaadhacayaan nolol maalmeedkooda. ma waxaan nafta ku mada daalinaa in ay ka maqan tahay shacabka qaarada Afrika oo ay Soomaaliya ku jirto ma yaqaanaan sida loo noolaado amaba waxa afka qalaad lagu yiraado (How to act in certain ways).
Hadii xitaa qodobadaan aanu ku soo koobnay afka qalaad la sii qeexo waxey iskugu biyo shubanayaan inu qofka Soomaaligaa amaba hadaanu si kale u dhigno dhalinta Soomaalieed ee siyaasada inoo gali doonto bartaan amaba ay leeyahiin wax uun aqoon diineed iyo mid Maadi ah, maxaa yeelay aqoonta diintuna waxaa ku idil waxii uu wanaag oo dhan Allaah na faray mida maadigane hadba qeybtaad ku taqasusto ayaa kugu xireysa bulshada inta aad hadba markaasi dooneyso in aad kala macaamisho.
Dhinaca kale ayaan hadane wax ka tusineynaa muwaadiniinta Soomaaliyeed bal xoogaa aan iskala baxno gudaha Somaaliya iyo qaarada Afrikaba ee aanu isla aadno caalamka si markaas dhalinta Somaliyeed kuwooda siyaasada inoo galayo wax badan u fahmaan!,Waxaad isweydiisaan waxa ay reer galbedka oo ah kuwii qaarada Afrika soo gumeystay ay mediyahoda weligood wax wanagsan uga sheegin qaarada Afrika mise jirtaa cid hada ka hor idiin sharaxday oo Soomaali ah mar hadey yahiin wadamo horey u maray.......
Sababta ugu weyn waa hal ujeedo oo kaliya.1- Hadii ay wax wanagsan ka sheegaan qaarada Afrika waxaa wadamadooda ka soo guurayo dadka dabaqada dhexe ku nool ee hantida heysta oo dhaqaalahey heystaan nolol ka jaban mida ay ku heystaan dalalka reer galbeedka ku helayo qaarada Afrika,hadey tahay cunto fresh ah iyo cimilo wanaagsan,hadey taasi dhacdona waxey noqonayaan wadamo sabool ah marka waa in shacabka wadamada reer galbeedka ku nool maalinkasta loo xumeeyaa qaarada Afrika oo noloshii iyosiyaasadii ayaa halkaas ka gashay, Intaasi waanu isla fahanay sow maahan.
Dhinac kale ayaan wax idiinka tusineynaa aan isla aadno gudaha dalkeena hooyo ee Somaliya iyo sida ay shacabka Soomaaliyeed u yahiin dad wanaagsan,waad yaabeysaa sida aanu u nahay umad Allaah ku madneystay wax badan oo ay adag tahay iney helaan umado kale oo nala mid ah oo ku nool amaba qaarada Afrika amaba dunida inteeda kale, waana mida hadii ay sidegan jiilka soo koraya ee Soomaaliyeed u aqristaan qeybaha B iyo C siiba kuwoda siyaasada dalkeena inoo galayo, weliba qeybaha inoo soo socda waa kuwa muujinaya waxa isku xiri kara qofka siyaasiga ah iyo bulshada uu doonayo inuu u galo siyaasada aaba uu
Qaarada Africa oo ka mid ah Qaaradaha ay ku nool yahin dadka ugu farxada badan marka loo eego dunidan aanu ku nool nahay dadka ugu saboolsan ayaa ugu farxad badan.
Jimco, May 27, 2022- Inagoo ka nasaneyna hadba beenta siyaasadeed ee maanta ka jirta dunidan aanu kunool nahay siiba dalka Soomaaliya oo ay madaxdoodu hadba kii xafiiska yimaado uu shacabka u jeediyo qudbado isku mid ah oo ay markii uu xafiiska baneynayo aysan jirin wax ka hir gala badnaa markastana shacabka uun yahiin kuwa beenta lagu socodsiiyo 4tii sanoba mar inagoona markasta keydina hadba qudbadaha ay jeediyaan madaxda Africa siiba kuwa Soomaalida oo ay shacabkodu ku soo jireen mudo ka badan 30 sano oo colaado ah, hadane qormadeena maanta waxaanu ku soo qaadaneynaa halka ay qaarada Africa shacabkeedu kaka jiraan farxada dunida iyadoo ay badankood ku gadaaman tahay daruufo adag iyo nolol u badan mida loogu yeero saboolnimada amaba faqriga.
Daraasaad horu dhac ah ayaa muujinaya in ay shacabka qaarada Africa ka mid yahiin dadka ugu farxada badan ee ku nool dunida.Hadaba waxaanu maanta ku nasaneynaa hees qurux badan oo ay ku ciyarayaan caruurta qaarada Africa ku nool qaarkood.Daawasho Wacan.
Diego Armando Maradona - When Football Becomes Art, Skills, Goals, Dribbles Argentinos
Juniors, Boca Juniors, Barcelona, Napoli, Sevilla, Newell's, Argentina.
_8hpsdg9svlvc.jpg)
_1kw0keo6q0kbg.jpg)
